II SA/Sz 1350/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Wojewoda , działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) w zw. z art. 124 ust. 1-6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) po rozpatrzeniu odwołania E. S. i M. S., utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] r., nr [...] ograniczającą sposób korzystania z nieruchomości, położonej w [...] na [...] , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] o pow. [...] ha, obręb[...] , KW nr[..] , stanowiącej własność małż. M. i E. S., poprzez zezwolenie Spółki A. z siedzibą w [...] na realizację inwestycji celu publicznego polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej 110 kV relacji [...] w zakresie demontażu słupa wraz z fundamentem, przewodami roboczymi, odgromowymi i urządzeniami służącymi do przesyłania energii elektrycznej oraz montażu jednego słupa z fundamentami wraz z przewodami roboczymi, odgromowymi i urządzeniami służącymi do przesyłania energii elektrycznej, i zajęcie na czas robót pasa gruntu o długości 213 m i szerokości 19 m, tj. po 9,5 m od linii - powierzchni zajęcia (ograniczenia) nieruchomości [...] m2.

U podstaw tego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia:

W dniu [...] r., Spółka A. z siedzibą w [...] , reprezentowana przez M. S., wystąpiła do Prezydenta Miasta o wydanie, zgodnie z art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), decyzji dotyczącej ograniczenia sposobu korzystania z części nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] o pow. o pow. [...] ha, obręb[..] , Miasto , posiadającej urządzoną księgę wieczystą KW nr [...] , poprzez zezwolenie Spółka A. z siedzibą w [...] na założenie i przeprowadzenie na części nieruchomości przewodów i urządzeń służących do przesyłania energii elektrycznej wraz z montażem słupa elektroenergetycznego dla inwestycji polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej 110 kV relacji[...] .

Ponadto wnioskodawca zaznaczył, iż planowana inwestycja swym zakresem obejmuje również demontaż słupa wraz z fundamentem, przewodami roboczymi i odgromowymi. Powyższy wniosek dotyczy części nieruchomości w granicach linii rozgraniczających inwestycję, tj. 2 x 9,5 m o powierzchni 4043 m2.

Prezydent Miasta działając na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami decyzją z dnia [...] r., nr [...] ograniczył sposób korzystania z nieruchomości, położonej w [...] na [...] oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] , obręb [..] o pow. [..] ha, KW nr [...] , stanowiącej własność małż. M. i E. S., poprzez zezwolenie Spółka A. z siedzibą w [...] na realizację inwestycji celu publicznego polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej 110 kV relacji [...] w zakresie demontażu słupa wraz z fundamentem, przewodami roboczymi, odgromowymi i urządzeniami służącymi do przesyłania energii elektrycznej oraz montażu jednego słupa z fundamentami wraz z przewodami roboczymi, odgromowymi i urządzeniami służącymi do przesyłania energii elektrycznej, i zajęcie na czas robót pasa gruntu o długości 213 m i szerokości 19 m, tj. po 9,5 m od linii - powierzchni zajęcia (ograniczenia) nieruchomości [...] m2.

Wyżej powołany wniosek dotyczył również wydania na podstawie art. 124 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami decyzji zezwalającej na niezwłoczne zajęcie przedmiotowej nieruchomości z rygorem natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu decyzji Prezydent Miasta powołał się na zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "[...] " w [...] który ściśle określa przebieg linii elektroenergetycznej i nie daje możliwości alternatywnych rozwiązań. Zaznaczono również, że inwestycja polegająca na przebudowie linii elektroenergetycznej spełnia wymogi celu publicznego tj. art. 6 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ponadto Prezydent Miasta stwierdził, że planowana inwestycja jest inwestycją celu publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wybudowanie i eksploatacja linii ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Województwa ego.

W decyzji stwierdzono także, że inwestor przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości podjął próbę rokowań z współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości, zgodnie z art. 123 ust. 3 powołanej ustawy.

Powołując się na ww. argumenty oraz wyjaśniając treść art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami Prezydent Miasta uznał zasadnym dokonanie ograniczenia sposobu korzystania z przedmiotowej nieruchomości.

Od ww. decyzji odwołanie wnieśli M. i E. S., w którym zarzucili Prezydentowi Miasta między innymi nieprzeprowadzenie rokowań, a także brak rozważenia alternatywnej lokalizacji dla przedmiotowej inwestycji i nieuwzględnienie interesu strony. Podnieśli, iż przebieg linii energetycznej ustalony w planie zagospodarowania przestrzennego w znacznym stopniu utrudni im możliwość zagospodarowania działki i obniży jej wartość. Wydanie przedmiotowej decyzji przez Prezydenta Miasta ogranicza im własność zagwarantowaną przez Konstytucję RP.

Decyzją z dnia [...] r. Wojewoda utrzymał w mocy wyżej opisaną decyzję Prezydenta Miasta .

W uzasadnieniu decyzji organ drugiej instancji wskazał, że podstawę materialnoprawną w zakresie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości stanowi rozdział IV działu III ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 i 3 ww. ustawy wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Zgodnie z art. 124 ust. 1 wspomnianej ustawy starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeśli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Ponadto w myśl art. 124 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac, o których mowa w ust. 1. Rokowania przeprowadza osoba lub jednostka organizacyjna zamierzająca wystąpić z wnioskiem o zezwolenie. Do wniosku należy dołączyć dokumenty z przeprowadzonych rokowań.

Dla uznania inwestycji jako celu publicznego mają znaczenie przepisy art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2012, poz. 647).

W art. 6 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami stwierdzono, iż celem publicznym jest budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.

W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania jest przebudowa linii energetycznej, czyli ciągu i urządzeń do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej w rozumieniu cytowanego przepisu art. 6 pkt 2 u.g.n. Nie ulega więc wątpliwości, że jest to inwestycja celu publicznego.

Inwestycja jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "[...] " w [...], który ściśle określa przebieg linii elektroenergetycznej i nie daje możliwości alternatywnych rozwiązań. Inwestycja planowana jest na terenie elementarnym oznaczonym symbolem D.D.6022.U,P,SE w § 28 ust. 6 pkt 2 planu, dopuszczającym przebudowę, rozbudowę i remont napowietrznej linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia 110 kV, z zasięgiem oddziaływania, oznaczonej na rysunku planu i D.D.6035.KD.L, § 41 ust. 6 pkt 1 w brzmieniu: "napowietrzna linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110 kV - z dopuszczeniem przebudowy, rozbudowy i remontu, z zasięgiem oddziaływania, oznaczonym na rysunku". Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "[...] " stanowi jeden z elementów planowania przestrzennego miasta , które mają tworzyć spójną funkcjonalną i logiczną całość.

Organ drugiej instancji podkreślił, że strony miały możliwość wnoszenia uwag na etapie uchwalania przez Radę Miasta miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwagi do projektu planu miejscowego może wnieść każdy, kto kwestionuje ustalenia przyjęte w projekcie planu, wyłożonym do publicznego wglądu, o którym mowa w art. 17 pkt 10.

W materiałach załączonych do wniosku znalazły się dokumenty z przebiegu rokowań tj.:

- pismo, znak:[...] , wysłane do współwłaścicieli działki dnia [...] r. o uzyskanie zgody na korzystanie z części ich nieruchomości w celu przebudowy linii elektroenergetycznej 110 kV Pomorska - Załom w wymaganym zakresie, tj. obejmującym działkę nr [...] obręb [...] i polegającym na wymianie istniejącego słupa oraz przewodów fazowych, odgromowych i światłowodowych. W piśmie zwrócono się również z prośbą o ustanowienie służebności na przedmiotowej nieruchomości, a ponadto wykonawca zobowiązał się do wypłacenia odszkodowania za ewentualne szkody powstałe w wyniku przeprowadzonych prac budowlanych;

- pismo M. i E. S. z dnia [...] r., stanowiące odpowiedź na pismo znak:[...] , w którym nie wyrazili zgody na wykonanie prac związanych z przebudową napowietrznej linii energetycznej. Przy tym powołali się na pismo skierowane do Spółka A. z żądaniem usunięcia istniejącej instalacji z ich terenu, podnosząc iż brak porozumienia w tej sprawie czyni niemożliwym udzielenia przez nich pozwolenia na dysponowanie przedmiotową nieruchomością na cele budowlane i na ustanowienie służebności dla inwestycji i przesyłu. Ponadto wskazali na możliwość alternatywnego przebiegu rzeczonej linii energetycznej, o czym informowali już inwestora tj. Spółka A.;

- pismo, znak: [...] z dnia[...] ., w którym ponownie wystąpiono do stron o wyrażenie zgody na zajęcie przedmiotowego terenu w celu przebudowy napowietrznej linii 110 kV[...] , informując, że planowana inwestycja jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który dopuszcza przebudowę, rozbudowę i remont linii energetycznej. Do pisma dołączono projekt porozumienia z określonymi warunkami uzyskana zgody oraz mapę z projektowanym przebiegiem linii napowietrznej 110 kV[...] ;

- pismo M. i E. S. z dnia [...] r., będące odpowiedzią na ww. prośbę, w którym informują, iż podtrzymują swoje stanowisko zawarte w piśmie z dnia [...] r. i nie wyrażają zgody na przebudowę linii energetycznej na ich terenie. Ponadto uznali, iż przesłane porozumienie jest bezzasadne, gdyż firma Spółka B.. nie jest dla nich stroną w sprawie, a do Spółka A. zostało skierowane pismo z żądaniem usunięcia istniejącej instalacji na ich działce. W piśmie, tym zaznaczyli, że nie są prowadzone żadne rokowania w sprawie zgody na przebudowę linii energetycznej, przebiegającej przez ich działkę, a także podkreślili, że nadesłane porozumienie nie reguluje sprawy usytuowania słupów energetycznych na działce nr [...] , obręb [...] ;

- pismo, znak:[...] , z dnia [...] r. skierowane do M. i E. S., dotyczące wyrażenia zgody na realizację inwestycji polegającej na przebudowie linii energetycznej 110 kV relacji [...] przebiegającej przez działkę nr [...] obręb [...]

i podpisania porozumienia załączonego do pisma z dnia [...] r. W piśmie

tym poinformowano strony, że firma Spółka B.. została umocowana

przez inwestora Spółka A. do podpisywania porozumień

z właścicielami nieruchomości w sprawie uzyskania zgody na dysponowanie

nieruchomością w celu realizacji inwestycji.

- pismo M. i E. S. z dnia [...] r., w którym w dalszym ciągu nie wyrażają zgody na wykonywanie prac związanych z przebudową napowietrznej linii energetycznej 110 kV relacji [...] w zakresie wskazanym we wniosku, dotyczącym ich działki. Ponadto zarzucili, że Spółka A. nie jest uprawniona do wydawania upoważnień i pełnomocnictw do uzyskania zezwoleń, opinii i jakichkolwiek decyzji na wykonywanie prac na terenie będącym ich własnością. W związku z powyższym odmówili prowadzenia z firmą Spółka B.. jakichkolwiek rozmów w tej sprawie.

Na tej podstawie organ stwierdził, iż przed wystąpieniem z wnioskiem inwestor reprezentowany przez M. S. podjął próby rokowań z współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości, które nie doprowadziły do porozumienia między stronami.

W ocenie organu, nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, iż firma Spółka B.., w której imieniu występowała M. S. nie była uprawniona do przeprowadzenia rokowań, gdyż w aktach sprawy jest załączone pełnomocnictwo udzielone przez inwestora, tj. Spółka A., które upoważniało M. S. do przeprowadzenia rokowań i podpisywania umów z właścicielami nieruchomości.

Przepis art. 124 u.g.n. nie określa formy rokowań. Spełnienie obowiązku ich przeprowadzenia jako przesłanka wszczęcia postępowania o uzyskanie zezwolenia na zajęcie nieruchomości oznacza taką sytuacje, w której inwestor określił i zaproponował właścicielowi określone warunki uzyskania zgody na wykonywanie prac, o jakich mowa w art. 124 u.g.n. Z kolei niemożność uzyskania zgody właściciela oznacza stan, gdy nie odpowiedział on na zaproszenie do rokowań, sprzeciwił się wyrażeniu zgody albo też strony postawiły sobie wzajemnie takie warunki, że uznały je za niemożliwe do przyjęcia (Wyrok WSA z dnia 07.10.2009 r., Sygn. akt IV SA/Po 381/09).

Odnosząc się do zarzutu ograniczenia konstytucyjnie chronionego prawa własności, należy zaznaczyć, że art. 21 Konstytucji dopuszcza wywłaszczenie wówczas, gdy jest ono dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Jak zostało stwierdzone przedmiotowa inwestycja stanowi inwestycję celu publicznego i ma służyć ogółowi społeczeństwa. Jednocześnie zgodnie z art. 128 ust. 1 u.g.n. wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw. W myśl art. 128 ust. 4 odszkodowanie przysługuje również za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 i 124-126. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód. Jeśli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.

Zgodnie z art. 124 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami na osobie lub jednostce organizacyjnej występującej o zezwolenie ciąży obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, niezwłocznie po założeniu lub przeprowadzeniu ciągów, przewodów i urządzeń, o których mowa w ust. 1. Jeśli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest niemożliwe albo powoduje nadmierne trudności lub koszty, stosuje się odpowiednio przepis art. 128 ust. 4.

W myśl art. 124 ust. 5 u.g.n., jeżeli założenie lub przeprowadzenie ciągów, przewodów i urządzeń, o których mowa w ust. 1 uniemożliwia właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej dotychczasowym przeznaczeniem, właściciel lub użytkownik wieczysty może żądać, aby odpowiednio starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, lub występujący z wnioskiem o zezwolenie, o którym mowa w ust. 2 nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa, w drodze umowy, własność albo użytkowanie wieczyste nieruchomości.

W piśmie z dnia [...] r. M. i E. S. stwierdzili, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie wyklucza możliwości alternatywnych rozwiązań. Nie ma nigdzie wyraźnego zakazu alternatywnego poprowadzenia linii energetycznej. Podnieśli, że aby takie

rozwiązanie wykonać należy jedynie nanieść zmiany w planie. Ponadto w dalszej części pisma wnieśli uwagi do przeprowadzonego postępowania w sprawie wydania decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pń.: "Przebudowa linii 110 kV [...] ", w którym zostali pominięci jako strony postępowania, co uznali za rażące zaniedbanie. Zarzucili również, iż planowana linia energetyczna przebiegać będzie przez teren, który w planie zagospodarowania został objęty Specjalną Strefą Ekonomiczną. Przeprowadzenie przez te tereny linii energetycznej wysokiego napięcia ograniczy w dużym stopniu możliwości inwestycyjne na tej nieruchomości, czyniąc ją nieatrakcyjną dla potencjalnego inwestora, co jest sprzeczne z założeniami jakie przyświecały w momencie ustanowienia na tym terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Odnosząc się do treści ww. pisma, organ odwoławczy wyjaśnił, iż szczególny charakter tych inwestycji przesądza o tym, że ich realizacja nie może być ograniczona istniejącym stanem zagospodarowania terenu, gdyż zazwyczaj będzie od niego odbiegać. Wynika to z charakteru inwestycji jako celu publicznego (Wyrok WSA w Białymstoku, Sygn. akt II SA/Bk 460/11).

Ponadto w decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] r., nr [...] o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn.: "Przebudowa linii 110 kV [...] " stwierdzono, że nie przewiduje się zmiany sposobu zagospodarowania działek, przez które będzie przebiegać przebudowywana linia energetyczna. Wokół linii [...] nie będzie żadnych ograniczeń w użytkowaniu terenu i w zabudowie mieszkaniowej pod linią ze względu na pole magnetyczne.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że organ nie jest uprawniony w postępowaniu w przedmiocie ograniczenia sposobu korzystania z przedmiotowej nieruchomości do oceny legalności decyzji dotyczącej środowiskowych uwarunkowań w zakresie zgody na realizację przedmiotowego przedsięwzięcia inwestycyjnego.

Odnośnie zarzutu, iż miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie wyklucza możliwości alternatywnych rozwiązań, a jedynie należałoby nanieść do niego pewne zmiany, trzeba podkreślić, iż na mapie będącej załącznikiem do Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "[...] " w [...] zaznaczony jest dokładny przebieg linii energetycznej wysokiego napięcia 110 kV. Naniesienie zmian do planu wymagałoby przeprowadzenia nowego postępowania, gdyż następuje w trybie w jakim jest uchwalany ten plan (art. 27 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

Z uzasadnienia wniosku wynika, iż przebudowa istniejącej linii jest częścią większej inwestycji jaką jest de facto budowa nowej linii - będącej m.in. przedmiotem postępowania w sprawie - i demontaż starej linii, oraz, że konieczność pilnej modernizacji sieci elektrycznej wynika z narastającego zapotrzebowania mocy oraz planowanymi przyłączeniami nowych odbiorców, co skutkuje potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego regionu.

W tych okolicznościach należy uznać, że zostały wyczerpane przesłanki wynikające z art. 124 ust. 1 i ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Odnosząc się do zarzutu wieloletniego bezumownego korzystania przez Spółkę A. z działki Państwa S., trzeba podkreślić, że bezumowne korzystanie z nieruchomości jest instytucją z zakresu prawa cywilnego i możliwość dochodzenia roszczeń z tego tytułu istnieje tylko przed sądami powszechnymi.

Poddając natomiast analizie prawidłowość przeprowadzenia postępowania administracyjnego przez organ pierwszej instancji organ odwoławczy stwierdził, że Prezydent Miasta w prawidłowy sposób wyjaśnił powody dla ograniczenia korzystania z ww. części nieruchomości, a także przed wydaniem decyzji zawiadomił strony o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym w sprawie.

Pismem z dnia [...] r. M. i E. S., reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyli skargę na ww. decyzję Wojewody ego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego .

Zaskarżonej decyzji zarzucono :

- naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 KPA w zw. z art. 6 pkt 2, art. 112 ust. 1, art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), poprzez utrzymanie w mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia 13 sierpnia 2012 roku ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości skarżących poprzez zezwolenie Spółka A. na realizację inwestycji celu publicznego polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej, w sytuacji gdy nieruchomość skarżących nie została przewidziana w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego "[...] " zatwierdzonym uchwałą Rady Miasta a z dnia 25 października 2010 roku pod realizację celów publicznych, co pozbawiało inwestora (Spółka A.) możliwości skutecznego żądania ograniczenia cudzej nieruchomości w trybie art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;

- naruszenie art. 107 § 3 KPA w zw. z art. 138 § 1 pkt 1 KPA oraz art. 112 ust. 1 i art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), a także § 28 ust. 6 pkt 2 uchwały Rady Miasta a z dnia 25 października 2010 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego "[...] " w zw. z art. 3 pkt 6 i 7a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010r., Nr 243, poz. 1623), poprzez utrzymanie w mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] roku ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości skarżących poprzez zezwolenie Spółka A. na realizację inwestycji celu publicznego polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej, bez rozważenia tego, aby przebieg planowanej inwestycji był dla nieruchomości skarżących jak najmniej uciążliwy, a zakres ingerencji inwestora (Spółka A.) w prawa właściciela nieruchomość sprowadzony do niezbędnego minimum;

- naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 KPA oraz art. 112 ust. 1 i art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) poprzez utrzymanie w mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia 13 sierpnia 2012 roku ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości skarżących poprzez zezwolenie Spółka A. na realizację inwestycji celu publicznego polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej i oparcie powyższego rozstrzygnięcia o przesłankę niewymienioną w przepisach stanowiących materialnoprawną podstawę ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości skarżących, tj. możliwość utraty przez inwestora źródeł finansowania inwestycji z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013;

- naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 KPA w zw. z art. 124 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), poprzez utrzymanie w .mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] roku ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości skarżących poprzez zezwolenie Spółka A. na realizację inwestycji celu publicznego polegającej na przebudowie linii elektroenergetycznej, pomimo nieprzeprowadzenia rokowań w przedmiocie udzielenia zezwolenia przez skarżących na ograniczenie korzystania z ich nieruchomości, albowiem w trakcie prowadzonych "rokowań" inwestor całkowicie ignorował składane przez właścicieli, wyrażających zgodę na przeprowadzenie prac, propozycje alternatywnego przebiegu spornej linii, nie odnosił się do nich w trakcie rokowań i nie wyrażał zainteresowania spotkaniem ze skarżącymi.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

W rozpoznawanej sprawie podstawę rozstrzygnięcia organów stanowił przepis art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), zwanej dalej u.g.n., w myśl którego starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Udzielenie zezwolenia winno być przy tym poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym o uzyskanie zgody na wykonanie wnioskowanych prac (art. 124 ust. 3 u.g.n.)

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, że udzielenie przez starostę zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości podmiotowi realizującemu konkretne przedsięwzięcie inwestycyjne, zostało uzależnione od spełnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze, ograniczenie właściciela lub użytkownika wieczystego w korzystaniu z jego nieruchomości może nastąpić wyłącznie w celu zrealizowania celu publicznego, który będzie zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w razie jego braku - z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Po drugie zaś, wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji w trybie art. 124 ust. 1 u.g.n. powinno być poprzedzone przeprowadzeniem z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rokowań, mających na celu udostępnienie przez tę osobę nieruchomości w sposób dobrowolny.

Jednocześnie podkreślić należy, że z istoty omawianej decyzji, która jest rodzajem wywłaszczenia, wynika, że istotne jest precyzyjne i jednoznaczne określenie przez wydający przedmiotową decyzję organ administracji zarówno przebiegu inwestycji przez nieruchomość, jak również zakresu dokonanego przez organ ograniczenia właściciela w jego prawie korzystania z nieruchomości.

W ocenie Sądu, w kontrolowanym postępowaniu trafnie uznano, że inwestycja planowana przez Spółka A. w [...] jest celem publicznym zgodnym z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Cele publiczne wymienione zostały w art. 6 u.g.n. Stosownie do treści pkt 2 powołanego przepisu, celem publicznym jest budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.

Wobec faktu, że przedmiotowa sprawa dotyczy przebudowy linii energetycznej, czyli ciągu i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, uznać należy, że stanowi ona inwestycję celu publicznego.

Nie budzi także wątpliwości Sądu, że wydane zezwolenie na ograniczenie sposobu korzystania z działki nr 25 w ie, stanowiącej własność skarżących, zgodne jest z zapisami zawartymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Zatwierdzony uchwałą Rady Miasta z dnia 25 października 2010 r. Nr LII/1374/10 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "Dąbie - Trzebusz" dokładnie określa przebieg linii elektroenergetycznej i nie daje możliwości alternatywnych rozwiązań. Przedmiotowa działka położona jest na terenie oznaczonym symbolem D.D.6022.U,P,S,E,WS oraz D.D.6035.KD.L, na których, zgodnie z § 28 ust. 6 pkt 2 i § 41 ust. 6 pkt 1 planu, dopuszcza się przebudowę, rozbudowę i remont napowietrznej linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia 110 kV, z zasięgiem oddziaływania, oznaczonej na rysunku planu.

Wbrew twierdzeniu skarżących, Sąd uznał, że w kontrolowanej sprawie przeprowadzone zostały rokowania, o których stanowi cytowany wyżej art. 124 ust. 3 u.g.n. Za wnioskiem tym przemawia znajdująca się w aktach sprawy liczna korespondencja między inwestorem, reprezentowanym przez M. S., a skarżącymi. Z korespondencji tej wynika, że skarżący nie zgodzili się na wykonanie prac związanych z przebudową napowietrznej linii energetycznej 110 kV relacji Pomorska-Załom przebiegającej przez ich działkę, a ewentualną zgodę uzależnili od zmiany lokalizacji trasy przebiegu przedmiotowej linii energetycznej. Tymczasem prowadząca rokowania w imieniu inwestora stanęła na stanowisku, że zmiana ta jest niemożliwa.

Rokowania kończą się niepowodzeniem w razie postawienia przez strony wzajemnie takich warunków, które zostały uznane za niemożliwe do przyjęcia. Brak konsensusu w powyższym zakresie, był wystarczający do stwierdzenia, że złożenie wniosku o wydanie kontrolowanej obecnie decyzji, było poprzedzone etapem nieskutecznych negocjacji.

Wobec zatem faktu, że zaskarżona decyzja wskazuje nieruchomość, która jest przedmiotem postępowania, cel publiczny, który realizowany jest w ramach planowanej inwestycji, określa prawo, które podlega ograniczeniu, właściciela któremu prawo rzeczowe przysługuje, podmiot uprawniony, na rzecz którego decyzja jest wydawana oraz zakres jego uprawnionych zachowań, jak również zasadnie stwierdza, że w sprawie zostały przeprowadzone rokowania, uznać należy, iż zawiera wszystkie wymagane prawem elementy.

Ustosunkowując się z kolei do zarzutów podniesionych w skardze wskazać należy, że są one nietrafne.

Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem, że nieruchomość skarżących nie została przewidziana w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego "Dąbie-Trzebusz" pod realizację celów publicznych, co pozbawiało inwestora możliwości skutecznego żądania ograniczenia cudzej nieruchomości w trybie art. 124 ust. 1 u.g.n. Jak już wyżej wskazano, przedmiotowa działka położona jest na terenie oznaczonym symbolem D.D.6022.U,P,S,E,WS oraz D.D.6035.KD.L, na których, zgodnie z § 28 ust. 6 pkt 2 i § 41 ust. 6 pkt 1 planu, dopuszcza się przebudowę, rozbudowę i remont napowietrznej linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia 110 kV, z zasięgiem oddziaływania, oznaczonej na rysunku planu. W konsekwencji uznać należy, że – wbrew temu, co twierdzą skarżący - ww. nieruchomość została przeznaczona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod realizację inwestycji celu publicznego w rozumieniu przepisu art. 6 pkt 2 u.g.n., a tym samym spełnia przesłankę ograniczenia skarżących w korzystaniu z przedmiotowej nieruchomości w celu zrealizowania ww. celu publicznego w trybie art. 124 ust. 1 u.g.n. W ocenie Sądu, okoliczność niezamieszczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zapisu, dosłownego sformułowania, że przedmiotowa działka jest przeznaczona na cele publiczne, nie daje podstaw do twierdzenia, że tak nie jest, skoro omawiana inwestycja mieści się niewątpliwie w definicji celu publicznego i zgodnie z cyt. § 28 ust. 6 pkt 2 i § 41 ust. 6 pkt 1 planu dopuszcza się jej realizację na nieruchomości stanowiącej własność skarżących.

Bezzasadny jest również zarzut dotyczący braku rozważenia tego, aby przebieg planowanej inwestycji był dla nieruchomości skarżących jak najmniej uciążliwy, a zakres ingerencji inwestora w prawa właściciela nieruchomość sprowadzony do niezbędnego minimum. Należy zgodzić się z organem odwoławczym, że w sposób precyzyjny wskazano w kwestionowanych decyzjach zakres uszczuplenia władztwa nad przedmiotową nieruchomością i to tylko w zakresie niezbędnym do wykonania inwestycji, jak również w sposób najmniej uciążliwy dla korzystania z niej oraz zgodnie z warunkami wynikającymi z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Wreszcie, zdaniem Sądu, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy jest zarzut oparcia zaskarżonej decyzji o przesłankę niewymienioną w przepisach stanowiących materialnoprawną podstawę ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości skarżących, tj. możliwość utraty przez inwestora źródeł finansowania inwestycji z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ego na lata 2007-2013. Jak zasadnie zauważył organ odwoławczy w odpowiedzi na skargę, ww. przesłanka stanowi jedynie rozważenie słusznego interesu inwestora i powołana została dodatkowo, niezależnie od wystąpienia ustawowych podstaw ograniczenia sposobu korzystania przez skarżących z przedmiotowej nieruchomości, wynikających z art. 124 u.g.n.

Na marginesie wskazać należy, że składane przez skarżących w toku postępowania administracyjnego propozycje alternatywnego przebiegu trasy spornej linii nie mogły spotkać się z aprobatą organów orzekających w sprawie z uwagi na związanie organów zapisami planu w tej kwestii. Strony miały możliwość – na etapie uchwalania przez Radę Miasta miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – wnoszenia uwag do projektu planu, jeżeli kwestionowały ustalenia przyjęte w tym projekcie. Jak wynika z akt sprawy, skarżący z tego uprawnienia na tym etapie nie skorzystały, stąd uznać należy, że podniesiony aktualnie zarzut braku rozważenia przez organy propozycji zmiany przebiegu trasy spornej linii nie znajduje żadnego uzasadnienia.

W tym stanie rzeczy, Sąd - na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) - orzekł jak w sentencji.