• IV SA/Wr 489/12 - Wyrok W...
  02.07.2025

IV SA/Wr 489/12

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
2013-04-10

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Alojzy Wyszkowski
Lidia Serwiniowska
Tadeusz Kuczyński /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Kuczyński (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Lidia Serwiniowska Sędzia WSA Alojzy Wyszkowski Protokolant Jolanta Pociejowska po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2013 r. sprawy ze skargi E. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie uznania kwoty zasiłku stałego, wypłaconego w styczniu 2012 r. za świadczenie nienależnie pobrane podlegające zwrotowi oraz ustalenie terminu zwrotu tej należności I. oddala skargę II. przyznaje radcy prawnemu A. S. kwotę 295,20 (słownie: dwieście dziewięćdziesiąt pięć i 20/100) złotych w tym 23 % VAT od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu sądowym.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze we W. po rozpatrzeniu odwołania E.K. (dalej: skarżąca) od wydanej z upoważnienia Prezydenta W. - decyzji [...] Specjalisty Pracy Socjalnej w Zespole Terenowej Pracy Socjalnej nr [...] Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W. z dnia [...] lutego 2012 r., określającej, że kwota 200 zł z tytułu zasiłku stałego, wypłaconego w miesiącu styczniu 2012 r., jest świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi oraz ustalającej termin zwrotu tej należności w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji z dnia 17 lutego 2012 r. na rachunek bankowy bądź do kasy Zespołu Terenowej Pracy Socjalnej nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ odwoławczy wskazał, że decyzją Kierownika Zespołu Terenowej Pracy Socjalnej nr [...] Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W., działającego z upoważnienia Prezydenta W. z dnia [...] lutego 2011 r. (Nr [...]), przyznano skarżącej zasiłek stały w kwocie 444,00 zł miesięcznie, od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 30 czerwca 2013 r., wraz ze składką zdrowotną w wysokości 9% przyznanego zasiłku stałego od dnia 1 marca 2011 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. Decyzja z dnia 15 lutego 2011 r. została zmieniona decyzją organu pierwszej instancji z dnia [...] grudnia 2011 r. (nr [...]), w ten sposób, że od miesiąca grudnia 2011 r. przysługujący skarżącej zasiłek stały wynosi 293,98 zł. Decyzję z dnia 6 grudnia 2011 r. wydano na skutek uprzedniego przyznania skarżącej dodatku mieszkaniowego w wysokości 183,02 zł, od dnia 1 listopada 2011 r. do dnia 30 kwietnia 2012 r. (decyzja organu pierwszej instancji z dnia [...] listopada 2011 r., nr [...]).

Następnie, opisaną na wstępie decyzją administracyjną organ pierwszej instancji orzekł, że kwota 200 zł z tytułu zasiłku stałego, wypłaconego w miesiącu styczniu 2012 r., jest świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi oraz ustalił termin zwrotu tej należności w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji z dnia 17 lutego 2012 r. na rachunek bankowy bądź do kasy Zespołu Terenowej Pracy Socjalnej nr [...] we W.. W podstawie prawnej tej decyzji powołano - m.in. - art. 104 ust. 3, w związku z art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, art. 6 pkt 16, art. 98 oraz art. 106 ust. 3a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362 ze zm.). Decyzji z dnia 17 lutego 2012 r. nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Organ pierwszej instancji wydał tę decyzję - jak stwierdził w jej uzasadnieniu - w wyniku ustalenia, że w miesiącu grudniu 2011 r. sytuacja dochodowa skarżącej uległa zmianie, gdyż pożyczyła od znajomej 200 zł.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła skarżąca. Odwołująca się podkreśliła, że "[...] gdyby nie jej pożyczka wegetowałaby nie tylko poniżej minimum socjalnego, lecz także i poniżej minimalnego poziomu biologicznej egzystencji". Wskazała również, m.in., że "[...] składa skargę i wniosek o umorzenie i niebranie pod uwagę jej pożyczki (w kwocie 200 zł, a musiałaby spłacić 200 zł do MOPS-u i 200 zł pożyczkodawcy, którą musi spłacać, a który zwrot niweczyłby skutki przyznanej pomocy i stanowiłoby to dla niej nadmierne obciążenie".

Na skutek rozpatrzenia powyższego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło, że stosownie do art. 98 zd. pierwsze ustawy o pomocy społecznej, świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi od osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej, niezależnie od dochodu rodziny. Świadczenie nienależnie pobrane to świadczenie pieniężne uzyskane na podstawie przedstawionych nieprawdziwych informacji lub niepoinformowania o zmianie sytuacji materialnej lub osobistej (art. 6 pkt 16 ustawy o pomocy społecznej). Zgodnie zaś z art. 104 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej, z tytułu opłat określonych przepisami ustawy oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wysokość należności, o których mowa w ust. 1 art. 104 ustawy o pomocy społecznej, podlegających zwrotowi oraz terminy ich zwrotu ustala się w drodze decyzji administracyjnej (art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej). W przypadku posiadania uprawnień do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej kwoty nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych podlegają potrąceniu z bieżących wypłat (art. 104 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej). Wskazane wyżej należności podlegają zwrotowi na rachunek bankowy odpowiednio gminy, powiatu lub samorządu województwa (art. 104 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej). W kontekście niniejszej sprawy wskazano, że według art. 106 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej, zmiana dochodu osoby samotnie gospodarującej lub rodziny w okresie pobierania świadczenia pieniężnego nie wpływa na wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

W sprawie wysokości należności podlegającej zwrotowi oraz terminu zwrotu tej należności powinno być wszczęte odrębne postępowanie, o którym należy stronę

zawiadomić, stosownie do art. 61 § 4 k.p.a., a następnie ustalić, czy pobrane świadczenie jest nienależnym w rozumieniu art. 6 pkt 16 ustawy o pomocy społecznej. Organ podkreślił, że z przywołanych wyżej regulacji wynika, że w rozstrzygnięciu decyzji wydawanej na podstawie art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej organ administracji publicznej obowiązany jest ustalić zarówno wysokość należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z pomocy społecznej, jak i terminy ich zwrotu.

Organ dalej wskazał, że zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Z treści przywołanego przepisu wynika, że przyznanie zasiłku stałego uzależnione jest od spełnienia przez osobę wnioskującą o ten rodzaj pomocy dwóch przesłanek, a mianowicie: niezdolności do pracy oraz nieprzekraczania ustawowo określonego kryterium dochodowego, przy czym przesłanki te muszą być spełnione łącznie. Zaznaczyć trzeba, że organ administracji publicznej nie posiada żadnej swobody w zakresie przyznania tego rodzaju świadczenia, jak również ustalania jego wysokości. W tym miejscu organ wskazał, że według art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, w związku z § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. Nr 127, poz. 1055), prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477 zł.

Organ wskazał, że w postępowaniu pierwszoinstancyjnym ustalono, iż skarżąca pożyczyła w miesiącu grudniu 2011 r. kwotę 200 zł. Faktu tego nie kwestionuje Odwołująca się, zresztą w aktach sprawy znajduje się kopia oświadczenia skarżącej, zatytułowanego "umowa pożyczki", z dnia 20 grudnia 2011 r., z którego treści wynika, że pożyczyła ona w miesiącu grudniu 2011 r. 200 zł. Według art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku łub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz składki na ubezpieczenie społeczne określone w odrębnych przepisach, a także kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Natomiast z treści art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy

społecznej wynika, że do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 art. 8 tej ustawy nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, zasiłku celowego, pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty, wartości świadczenia w naturze oraz świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych. Powyższa regulacja oznacza, że do dochodu należy zaliczyć wszystkie dochody poza tymi, które mocą wyraźnego postanowienia ustawy zostały wyłączone, w tym pożyczkę.

O pożyczce (uzyskaniu dochodu mającego wpływ na wysokość przyznanego Stronie zasiłku stałego) skarżąca nie poinformowała niezwłocznie organu pierwszej instancji, do czego była zobowiązana na mocy art. 109 ustawy o pomocy społecznej, w myśl którego osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. O obowiązku, o którym mowa art. 109 ustawy o pomocy społecznej, skarżąca była wcześniej poinformowana przez organ pierwszej instancji (zob. informację znajdującą się pod treścią decyzji z dnia 15 lutego 2011 r.). Organ pierwszej instancji nie posiadając wiedzy na temat pożyczki wypłacił skarżącej w miesiącu styczniu 2012 r. zasiłek stały w kwocie 293,98 zł, mimo że na skutek zmiany sytuacji dochodowej Strony, ta nie była w tymże miesiącu do świadczenia w takiej wysokości uprawniona. Co ważne, zdanie organu, zmiana dochodu Strony przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (tj. 47,70 zł), a to obligowało organ do obliczenia wysokości zasiłku stałego przysługującego jej w miesiącu styczniu 2012 r. Wysokość przysługującego E. K. zasiłku stałego w miesiącu styczniu 2012 r. winna wynosić 93,98 zł (477 zł-383,02=93,98 zł). Prawidłowo zatem stwierdził organ pierwszej instancji, w uzasadnieniu zakwestionowanej decyzji, że kwota 200 zł, stanowiąca różnicę między świadczeniem wypłaconym Stronie w miesiącu styczniu 2012 r., a przysługującym - 93,98 zł, jest świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi.

Organ odwoławczy podkreślił, że organ pierwszej instancji - w uzasadnieniu decyzji pierwszoinstancyjnej - zauważył, poza rozstrzygnięciem, iż "[...] tego typu sytuacja ma miejsce po raz kolejny. Była więc pani świadoma, czym skutkuje niepoinformowanie organu pomocy społecznej o uzyskaniu dochodu w formie pożyczki pieniężnej".

Odnośnie do argumentacji odwołania organ II instancji wskazał, że powołane w treści środka zaskarżenia akty nie mają w niniejszej sprawie zastosowania. Kolegium poinformowało również, że nie rozpatruje skarg powszechnych na organy jednostek samorządu terytorialnego, kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, ani na pracownikach w takich jednostkach zatrudnionych (zob. art. 229 k.p.a.). Na koniec zaskarżonej decyzji Kolegium, poinformowało, że zgodnie z art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, w przypadkach szczególnie uzasadnionych, zwłaszcza jeżeli żądanie zwrotu wydatków z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy, właściwy organ, który wydał decyzje w sprawie zwrotu należności, na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej, może odstąpić od żądania takiego zwrotu, umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty. Takie żądanie skarżąca zawarła w podaniu z dnia 12 marca 2012 r. i winno ono być przez organ pierwszej instancji rozpatrzone.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu złożyła skarżąca, wnosząc o uchylenie tej decyzji.

W uzasadnieniu oświadczyła, że: "wegetuje nie tylko poniżej minimum socjalnego, lecz także i poniżej minimalnego poziomu biologicznej egzystencji", powołała się przy tym treść Polskiej Karty Praw Ofiary, Deklarację Podstawowych Zasad Sprawiedliwości dla ofiar Przestępstw i Nadużyć Władzy (ONZ-85) i Europejskiej Konwencji o Kompensacji dla Ofiar Przestępstw Popełnionych z Użyciem Przemocy oraz Zaleceń Komitetu Ministrów dla Państw Członkowskich w Sprawie Pomocy dla Ofiar i Zapobiegania Wiktymizacji, przepisów Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Kodeksu Karnego, Kodeksu Cywilnego, Kodeksu Postepowania Cywilnego i Kodeksu Postępowania Karnego i innych artykułów prawnych.

Skarżąca podkreśliła, że wzięła pożyczkę w grudniu w wysokości 200 zł bo była głodna. Oświadczyła, że zasiłek celowy na żywność w grudniu otrzymała ok. 18 stycznia i nie miał wyjścia jak tylko pożyczyć pieniądze na żywność. Wyraziła także niezrozumienie, dlaczego Kolegium uznało pożyczkę za dochód w rozumieniu art. 8 ust. 3 ustawy pomocy społecznej.

W piśmie procesowym z dnia 1 marca 2013 r. pełnomocnik skarżącej z urzędu podtrzymał skargę, zarzucając organowi błędną interpretację art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej przez uznanie, że uzyskanie przez skarżącą kwoty z tytułu zaciągniętej przez nią pożyczki jest przychodem powiększającym miesięczny jej dochód.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Według art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Ocenie Sądu podlega zgodność wydanych aktów (w tym wypadku decyzji administracyjnej) zarówno z przepisami prawa materialnego, jak i procesowego.

Rozpatrując skargę, Sąd nie stwierdził, aby zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa, o jakim mowa wyżej. Skarga zatem nie mogła zostać uwzględniona.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonego w niniejszym postępowaniu rozstrzygnięcia stanowią przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004 r. nr 64, poz. 593 ze zm.). Stosownie do art. 98 ustawy o pomocy społecznej, świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi od osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej, niezależnie od dochodu rodziny.

Świadczenie nienależnie pobrane to świadczenie pieniężne uzyskane na podstawie przedstawionych nieprawdziwych informacji lub niepoinformowania o zmianie sytuacji materialnej lub osobistej (art. 6 pkt 16 ustawy o pomocy społecznej).

Zgodnie zaś z art. 104 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej, z tytułu opłat określonych przepisami ustawy oraz z tytułu nienależnie pobranych świadczeń podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wysokość należności, o których mowa w ust. 1 art. 104 ustawy o pomocy społecznej, podlegających zwrotowi oraz terminy ich zwrotu ustala się w drodze decyzji administracyjnej (art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej). W przypadku posiadania uprawnień do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej kwoty nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych podlegają potrąceniu z bieżących wypłat (art. 104 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej). Wskazane wyżej należności podlegają zwrotowi na rachunek bankowy odpowiednio gminy, powiatu lub samorządu województwa (art. 104 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej). W kontekście niniejszej sprawy wskazać trzeba jeszcze, że według art. 106 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej, zmiana dochodu osoby samotnie gospodarującej lub rodziny w okresie pobierania świadczenia pieniężnego nie wpływa na wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Przechodząc do rozpatrywanej sprawy w pierwszej kolejności wskazać należy, że w postępowaniu pierwszoinstancyjnym ustalono, że skarżąca pożyczyła w miesiącu grudniu 2011 r. kwotę 200 zł. Faktu tego nie kwestionuje skarżąca, a w aktach sprawy znajduje się kopia oświadczenia E. K., zatytułowanego "umowa pożyczki" z dnia 20 grudnia 2011 r., z którego treści wynika, że pożyczyła ona w miesiącu grudniu 2011 r. 200 zł. W skardze zakwestionowano stanowisko, że uzyskanie kwoty z tytułu zaciągniętej pożyczki jest przychodem powiększającym dochód.

Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz składki na ubezpieczenie społeczne określone w odrębnych przepisach, a także kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Natomiast z treści art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej wynika, że do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 art. 8 tej ustawy nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, zasiłku celowego, pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty, wartości świadczenia w naturze oraz świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych. Powyższa regulacja oznacza, że do dochodu należy zaliczyć wszystkie dochody poza tymi, które mocą wyraźnego postanowienia ustawy zostały wyłączone, w tym pożyczkę.

Za dochód miesięczny uważane są wszystkie przychody bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszone o miesięczne obciążenia podatkiem dochodowym, składką na ubezpieczenie zdrowotne i świadczone alimenty. Obciążenia pomniejszające dochód są wymienione enumeratywnie. Nadto przepis art. 8 ust. 4 ustawy przewiduje, jakich źródeł przychodu nie wlicza się do dochodu. To wyliczenie również jest enumeratywne. W tym miejscu należy także zwrócić uwagę na art. 10 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym przy ustalaniu prawa do zasiłków stałego i okresowego w składzie rodziny nie uwzględnia się dzieci wychowywanych w rodzinie zastępczej oraz

pełnoletnich wychowanków rodziny zastępczej, a do dochodu rodziny nie wlicza się ich dochodów i pomocy pieniężnej, o której mowa w art. 78 ust. 1, 5 i 7 oraz art. 88 ust. 1. Tym samym należy uznać, iż katalog obciążeń pomniejszających dochód jak i katalog przychodów odliczanych od dochodu są na gruncie ustawy o pomocy społecznej zamknięte. Zarówno katalog odliczeń jak i katalog pomniejszeń nie obejmują kwot uzyskanych z tytułu pożyczki (patrz wykrok NSA z dnia 8 grudnia 2006 r., I OSK 700/06, CBOiS).

Jak wskazał organ, w żadnym przepisie ustawy nie postanowiono, że kwota pożyczki nie podlega zaliczeniu do dochodu bądź, że kwota ta podlega odliczeniu od dochodu. Pomoc społeczna jest instytucją publiczną mającą na celu zapewnienie niezbędnych środków utrzymania osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, które nie dochodowego w dacie ubiegania się o pomoc społeczną. Z tej przyczyny nie ma znaczenia tytuł i źródło uzyskiwania tych środków, albowiem pożyczka, podobnie jak kredyt, jest przychodem mogącym stanowić źródło utrzymania w okresie dysponowania kwotą pożyczki (kredytu). Dlatego też nawet kwoty pożyczek, kredytów, wydatkowanych na podstawowe utrzymanie stanowią z punktu widzenia ustawy o pomocy społecznej przychód podlegający wliczeniu do dochodu. Stanowisko takie nie jest kwestionowane w orzecznictwie sądowym.

W tym stanie prawnym uznać należy, iż kwoty uzyskane z tytułu pożyczek kreują dochód, nie zmniejszając go, a więc kwoty te organ administracji publicznej winien uwzględniać przy ustalaniu dochodu osoby ubiegającej się o przyznanie zasiłku z pomocy społecznej. Przepisy ustawy o pomocy społecznej nie wyłączają przychodu w postaci pożyczki z dochodu ustalonego jako kryterium dochodowe do przyznania zasiłku okresowego.

Należy podkreślić, że o pożyczce skarżąca nie poinformowała organu pierwszej instancji, do czego była zobowiązana na mocy art. 109 ustawy o pomocy społecznej, w myśl którego osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Skarżąca nie kwestionuje także faktu, że o tym obowiązku była wcześniej poinformowana przez organ pomocowy. Organ pierwszej instancji nie posiadając wiedzy na temat pożyczki wypłacił skarżącej zasiłek w miesiącu styczniu 2012 r. Jak wynika z akt administracyjnych, zmiana dochodu skarżącej na skutek uzyskania pożyczki przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (tj. 47,70 zł), a to obligowało organ do obliczenia wysokości zasiłku stałego przysługującego jej w miesiącu styczniu 2012 r. Zgodnie z wyliczeniem przedstawionym w decyzji wysokość przysługującego skarżącej zasiłku stałego w miesiącu styczniu 2012 r. winna wynosić 93,98 zł (477 zł-383,02=93,98 zł). Prawidłowo zatem stwierdził organy, że kwota 200 zł, stanowiąca różnicę między świadczeniem wypłaconym skarżącej w miesiącu styczniu 2012 r., a przysługującym - 93,98 zł, jest świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi.

Odnośnie do argumentacji odwołania wskazać należy, że powołane w treści środka zaskarżenia akty nie mają w niniejszej sprawie zastosowania.

Zgodnie z art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, w przypadkach szczególnie uzasadnionych, zwłaszcza jeżeli żądanie zwrotu wydatków z tytułu nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy, właściwy organ, który wydał decyzję w sprawie zwrotu należności, na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej, może odstąpić od żądania takiego zwrotu, umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty. Z akt administracyjnych sprawy wynik, że pismem z dnia 12 marca 2012 r. skarżąca zwróciła się do organu o umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości, co oznacza, że zadaniem organu właściwego do rozpatrzenia wniosku osoby zobowiązanej będzie ustalenie, czy zachodzi szczególny przypadek przemawiający za uwzględnieniem wniosku skarżącej. Wydane w tej sprawie odrębne rozstrzygnięcia, jeżeli tak uzna skarżąca, mogą być przedmiotem kontroli sądu administracyjnego.

W tej sytuacji, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzeczono jak w sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach znajduje oparcie w § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348) w związku z art. 250 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...