III SA/Kr 951/12

Uzasadnienie

Orzeczeniem Nr [...] Komendanta Powiatowego Policji z dnia [...] 2011 r. starszy sierżant J. C. – detektyw Zespołu do walki z [...] Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji został uznany winnym tego, że w dniu 13 czerwca 2011 roku odmówił wykonania polecenia służbowego wydanego przez Naczelnika Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji podkomisarza H. K., polegającego na przeprowadzeniu szkolenia na temat "Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca zdarzenia", tj. przewinienia dyscyplinarnego z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43 poz. 277 z późn. zm.). Jednocześnie orzeczeniem tym organ odstąpił od ukarania J. C. Jako podstawę prawną wskazano także art. 135j ust. 1 pkt 2 i ust. 5 ustawy. Na uzasadnienie orzeczenia organ podał, że w dniu 13 czerwca 2011 r. Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji udał się do detektywa J. C. celem ustalenia dlaczego nie zamierza przeprowadzić szkolenia na temat "Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa". Detektyw oznajmił, że nie ma stosownego przeszkolenia w tym temacie. Zdaniem organu, Naczelnik miał wiedzę o ukończeniu przez J. C. kursu specjalistycznego dla policjantów kierujących zespołami oględzinowymi, kursu doskonalenia zawodowego z zakresu kompleksowej rekonstrukcji wypadku drogowego z udziałem pieszego na podstawie śladów kryminalistycznych, kursu doskonalenia zawodowego z zakresu planowania czynności dochodzeniowo-śledczych i budowania wersji kryminalistycznych oraz szkolenia z zakresu wykonywania czynności na miejscu zdarzenia dla policjantów pionu dochodzeniowo-śledczego i operacyjnego województwa [...] i z tego względu polecił detektywowi przeprowadzenie w najbliższym czasie takiego szkolenia wspólnie z aspirantem sztabowym G. T. Tego samego dnia G. T. spotkał w sekretariacie Wydziału Kryminalnego J. C., który oświadczył, że nie przeprowadzi tego szkolenia. W dniu 17 czerwca 2011 r. podkomisarz H. K. sporządził pisemny raport opisujący sytuację z dnia 13 i z dnia 17 czerwca 2011 r. oraz odmowę J. C. wykonania wydanego mu polecenia. W dniu 22 czerwca 2011 r. przeprowadzono rozmowę dyscyplinującą z J. C., w trakcie której Komendant Powiatowy Policji poinformował go, że jego czyn uznał za przewinienie mniejszej wagi i z tego względu odstąpił od wszczęcia wobec niego postępowania dyscyplinarnego. Wówczas J. C. podtrzymał odmowę wykonania szkolenia motywując to brakiem w swoim zakresie czynności opisu stanowiska pracy. Z tego względu wszczęto wobec detektywa postępowanie dyscyplinarne, gdyż przeprowadzona rozmowa dyscyplinująca nie spełniła swojej roli. Podano, że przesłuchany w charakterze obwinionego J. C. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że jego zdaniem, nie powinien prowadzić takiego szkolenia, a tym bardziej nie powinno być mu wydane takie polecenie służbowe, gdyż nigdy nie prowadził żadnego szkolenia czy doskonalenia zawodowego dla funkcjonariuszy Policji. Organ podał także, że obwiniony w toku postępowania dyscyplinarnego, zgodnie z przysługującymi mu prawami składał wnioski dowodowe i zażalenia na wydawane w toku postępowania postanowienie o odrzuceniu wniosków dowodowych i wnosił o przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków, które nie wnosiły żadnych istotnych informacji mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie, a jedynie przedłużały czas trwania postępowania dyscyplinarnego. Zdaniem organu, postawa obwinionego wskazuje na nieuzasadniony upór, gdyż jedynym powodem odmowy wykonania polecenia służbowego był - według niego - brak doświadczenia, wiedzy, umiejętności oraz uprawnień i kwalifikacji do przeprowadzenia szkolenia. Zdaniem organu, policjant ma prawo odmówić wykonania polecenie służbowego tylko w przypadku zaistnienia przesłanki z art. 58 ust. 2 ustawy o Policji, tj. wówczas, jeżeli wykonanie polecenia łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa. Natomiast w ust. 1 art. 58 ustawy o Policji wskazano, że policjant obowiązany jest dochować obowiązków wynikających z roty złożonego ślubowania, tj. "...przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych". Wydane w dniu 13 czerwca 2011 r. obwinionemu polecenie przygotowania i przeprowadzenia szkolenia dla grup szkoleniowych II i III Komendy Powiatowej Policji nie wiązało się z popełnieniem przestępstwa przez obwinionego i to wszystko spowodowało uznanie, że skarżący dopuścił się umyślnego naruszenia dyscypliny służbowej przez niewykonanie polecenia przełożonego wydanego w dniu 13 czerwca 2011 r. Organ wskazał, że zgodnie z § 65 Rozporządzenia MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji (Dz. U. Nr 126, poz. 877 z późn. zm.), doskonalenie zawodowe lokalne prowadzą kierownicy jednostek organizacyjnych Policji, kierownicy komórek organizacyjnych tych jednostek, a także policjanci oraz inne osoby posiadające doświadczenie, wiedzę i umiejętności, a gdy jest to niezbędne - także uprawnienia i z tego względu polecono J. C. przeprowadzenie szkolenia. Zaznaczono, że obwiniony odbył w ramach doskonalenia zawodowego organizowanego przez jednostki wyższego szczebla kursy i szkolenia o podobnej tematyce, a ostatnie szkolenie na temat " wykonywania czynności na miejscu zdarzenia dla pionu dochodzeniowo-śledczego i operacyjnego województwa [...]", który pokrywało się tematyką szkolenia zleconego mu do przygotowania, odbył w maju 2011 roku. Organ podkreślił, że J. C. został wyznaczony do przeprowadzenia szkolenia na poziomie lokalnym, a zgodnie z rozporządzeniem MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji (Dz. U. Nr 126, poz. 877 z późn. zm.) celem doskonalenia zawodowego jest w szczególności nabywanie, aktualizowanie, rozszerzanie oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności policjanta wymaganych przy wykonywaniu przez niego zadań i czynności służbowych. Doskonalenie policjantów organizowane jest między innymi jako doskonalenie lokalne przez jednostki organizacyjne Policji lub komórki organizacyjne tych jednostek i w rozdziale 4 "Organizowanie i tryb przeprowadzania doskonalenia lokalnego oraz warunki i tryb jego odbywania" zapisano, że doskonalenie lokalne prowadzi się w szczególności jako instruktaż prowadzony w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonywania zadań i czynności służbowych. W uzasadnieniu orzeczenia organ podkreślił też dotychczasową dobrą opinię służbową policjanta, jego zdyscyplinowanie, zaangażowanie w realizację powierzonych mu zadań, dyspozycyjność i chętne przyjmowanie dodatkowych zadań, wykazywane umiejętności, a także uznanie ze strony jego przełożonych, które spowodowały mianowanie go w dniu 9 lutego 2011 r. na stanowisko detektywa oraz podwyższenie dodatku służbowego na okres od 01.06 do 31.08.2011 r. Zdaniem organu, dotychczasowy przebieg służby tego policjanta uzasadnia przypuszczenie, że pomimo odstąpienia od ukarania będzie on przestrzegał dyscypliny służbowej i zasad etyki zawodowej, jak również, że w przyszłości nie dopuści się on kolejnego podobnego przewinienia dyscyplinarnego, czy naruszenia dyscypliny służbowej.

Z orzeczeniem tym nie zgodził się J. C. Odwołanie skarżący złożył sam oraz za pośrednictwem swego obrońcy. W odwołaniu skarżący zarzucił rażące naruszenie przepisów ustawy o Policji, w szczególności art. 135j i wniósł o uchylenie wydanego orzeczenia oraz o uniewinnienie go od zarzucanego mu przewinienia. Na uzasadnienie stanowiska J. C. podał, że postępowanie dyscyplinarne było prowadzone w sposób tendencyjny, nieobiektywny, z rażącym naruszeniem podstawowych zasad postępowania. Nie wykonano bowiem czynności zaznajomienia jego obrońcy z zebranym materiałem dowodowym, odniesieniem się co do niego i złożeniem wniosków dowodowych. Rzecznik Dyscyplinarny wiedząc o pobycie obrońcy na urlopie skierował do niego pismo z dnia 6 października 2011 r. zawiadamiające o terminie zaznajomienia na dzień 13 października 2011 r., które obrońca odebrał po powrocie do służby w dniu 17 października 2011 r. Zawiadomienie o terminie zaznajomienia się z materiałami sprawy na dzień 13 października 2011 r. zostało doręczone samemu obwinionemu w dniu 14 października 2011 r., przy czym przed wyznaczeniem i wysłaniem powiadomienia o terminie zaznajomienia obwinionemu Rzecznik Dyscyplinarny został przez niego osobiście poinformowany, że będzie on przebywał na zwolnieniu lekarskim w związku z opieką nad ciężko chorym dzieckiem. Rzecznik Dyscyplinarny wyznaczył termin zaznajomienia obwinionemu na dzień pełnienia przez obwinionego służby, przy czym w tym dniu obwiniony miał tzw. Dyżur Zdarzeniowy, a więc służbę, podczas której pozostaje on do dyspozycji Dyżurnego Jednostki i wykonuje między innymi czynności niecierpiące zwłoki. Podczas takiej służby funkcjonariusz nie może wykonywać innych czynności. Nadto Rzecznik miał pełną świadomość, że na ten dzień jest również wyznaczone obowiązkowe tzw. Rozliczenie Wydziału Kryminalnego, w którym obwiniony miał obowiązek uczestnictwa. Odwołujący się zarzucił, że Rzecznik Dyscyplinarny nie powiadomił o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego Niezależne Samorządne Związki Zawodowe Policjantów, w których J. C. pełni funkcję przewodniczącego NSZZP w Komendzie Powiatowej Policji, o czym Rzecznik wiedział, gdyż wielokrotnie zaznajamiał obwinionego z decyzjami o przyznaniu nagród funkcjonariuszom i zasięgał jego opinii jako osoby pełniącej tę funkcję. Odwołujący zarzucił niewłaściwe i nierzetelne postępowanie z pismami kierowanymi przez obwinionego do prowadzonego postępowanie dyscyplinarne, w konsekwencji czego doprowadziło to do chaosu, udostępnienia pism osobom nie uprawnionym i wprowadziło w błąd obwinionego. Odwołujący się zarzucił nieuzasadnione odrzucanie jego wniosków o przesłuchanie świadków, a w szczególności o przesłuchanie w charakterze świadka pracownika Wydziału Kadr i Szkolenia, od którego rozpoczęła się cała procedura związana z postępowaniem dyscyplinarnym, celem ustalenia jakie posiada doświadczenie i umiejętności w prowadzeniu szkoleń lub doskonaleń zawodowych dla funkcjonariuszy Policji. Za nieuzasadnione odwołujący się uznał także odrzucenie wniosku o przesłuchanie młodszego aspiranta P. K. na okoliczność przeprowadzonego przez niego na przełomie czerwca i lipca 2011 r. szkolenia na temat "czynności poprzedzających wszczęcie postępowania przygotowawczego" na okoliczność jakości przeprowadzanych szkoleń, a którego przeprowadzenia obwiniony odmówił . Za nieuzasadnione uznał też odrzucenie wniosku o przesłuchanie mł. insp. P. P. lub podinsp. J. W. z kierownictwa Wydziału Kadr i Szkolenia KWP na okoliczność ustalenia czy obwiniony był uprawniony i posiadał właściwe uprawnienia, wiedzę i umiejętności do bycia wykładowcą tematu "Procedury postępowania policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa" a nadto jakie doświadczenie metodyczne do prowadzenia zajęć ze słuchaczami powinni mieć wykładowcy. Powyższe wnioski były składane w celu wszechstronnego wyjaśnienia całego postępowania, gdyż obwiniony twierdził, że nie posiada żadnej wiedzy metodycznej i doświadczenia w prowadzeniu szkoleń i okoliczność ta nie została wyjaśniona. Zdaniem obwinionego, niezrozumiałym jest, dlaczego on miał przeprowadzić szkolenie kolegów, a nawet wyższych rangą funkcjonariuszy mających w karcie Opisu Stanowiska Pracy, że zastępują specjalistów lub sami są specjalistami. Nadto niezrozumiałe jest – zdaniem obwinionego - postępowanie Naczelnika podkomisarza H. K., albowiem jeśli wiedział, że szkolenie mają przeprowadzić dwie osoby to powinien obydwie te osoby wezwać do siebie i o tym poinformować, a tego nie uczynił. Nadto obwiniony zarzucił, że organ w zaskarżonym orzeczeniu nie powołuje art. 134h ust. 1 ustawy o Policji, choć organ zobowiązany jest do wyjaśnienia w jego uzasadnieniu: jakie były faktyczne powody, że odstąpiono od wymierzenia kary, jaki był stopień zawinienia i na czym ono polegał, jakie były okoliczności popełnienia zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego, jakie były jego skutki i następstwa dla służby, jaki był rodzaj i stopień nałożonych na obwinionego obowiązków, jakie były pobudki jego działania, jakie było zachowanie przed i po popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego, jaki był dotychczasowy przebieg służby. W dalszej części odwołania (sporządzonego przez samego obwinionego) odwołujący się zarzucił wadliwe uznanie, że celowo, umyślnie i bezprawnie odmówił wykonania rozkazu, albowiem powodem odmowy była okoliczność, że funkcjonariusz nie posiadał wiedzy praktycznej i merytorycznej koniecznej dla prowadzenia szkoleń.

W wyniku rozpatrzenia odwołania obwinionego J. C. Komendant Wojewódzki Policji wydał orzeczenie Nr [...] z dnia [...] 2011 r., w którym uchylił w całości zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez przełożonego dyscyplinarnego. Jako podstawę prawną organ odwoławczy wskazał art. 135n ust. 4 pkt 3 ustawy o Policji. Na uzasadnienie orzeczenia podano, że organ I instancji w sposób zbyt mało dociekliwy dążył do ustalenia czy starszy sierżant J. C. posiada doświadczenie, wiedzę, umiejętności, uprawnienia i kwalifikacje do przeprowadzenia szkolenia na temat "Procedur postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa". Pomimo odmowy przeprowadzenia przedmiotowego szkolenia przez tego funkcjonariusza, uzasadnioną między innymi brakiem przeszkolenia w tym temacie, organ I instancji bez weryfikacji argumentów obwinionego uznał, że jego zachowanie jest naruszeniem dyscypliny służbowej, określonej w art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji. Organ odwoławczy zauważył, że przed wyznaczeniem obwinionego do przeprowadzenia szkolenia nie zapytano go, czy będzie umiał je przeprowadzić, gdyż - jak podkreślił obwiniony - nigdy wcześniej nie przeprowadzał takich szkoleń. Organ II instancji podkreślił, że głównym celem postępowania dyscyplinarnego jest wyjaśnienie okoliczności i przyczyn zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego, a w niniejszej sprawie – zdaniem tego organu - optymalnym sposobem ustalenia, czy argumenty podnoszone przez funkcjonariusza J. C. uzasadniające odmowę przeprowadzenia szkolenia na temat "Procedury postępowania policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa" są zasadne, czy nie, jest zwrócenie się z zapytaniem w tej kwestii do Wydziału Kadr i Szkolenia KWP lub przesłuchanie w charakterze świadka pracownika tego Wydziału zajmującego się zagadnieniem doskonalenia zawodowego policjantów. Organ odwoławczy uznał za uzasadniony również zarzut dotyczący nieprawidłowego zapoznania z uzupełnionymi aktami postępowania dyscyplinarnego w dniu 13 października 2011 r., gdyż z akt wynika, że obrońca obwinionego asp. D. K. nie został prawidłowo poinformowany o tej czynności. Za nieuzasadniony uznał organ II instancji zarzut dotyczący nie powiadomienia Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego przeciwko st. sierż. J. C., albowiem przepisy określające sposób prowadzenia postępowania dyscyplinarnego przeciwko policjantom zawarte w rozdziale 10 ustawy o Policji oraz w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 listopada 2003 r. w sprawie szczegółowego trybu wykonywania czynności związanych z postępowaniem dyscyplinarnym w stosunku do policjantów, nie nakładają na przełożonego dyscyplinarnego takiego obowiązku, nawet w sytuacji gdy obwiniony pełni funkcję związkową.

Po ponownie przeprowadzonym postępowaniu Komendant Powiatowy Policji wydał w dniu [...] 2012 r. orzeczenie Nr [...], w którym ponownie orzekł o uznaniu J. C. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu, tj. tego, że dniu 13 czerwca 2011 r. jako detektyw Zespołu do walki z [...] Wydziału Kryminalnego odmówił wykonania polecenia służbowego wydanego przez Naczelnika Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji podkomisarza H. K., polegającego na przeprowadzeniu szkolenia na temat " Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca zdarzenia" stanowiącego przewinienie dyscyplinarne z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287 poz. 1687) i ponownie odstąpił od ukarania obwinionego funkcjonariusza. Jako podstawę prawną organ wskazał art. 135j ust. 1 pkt 2 i 1ust. 5 ustawy o Policji. Na uzasadnienie podano ponownie, że w dniu 13 czerwca 2011 r. Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji podkom. H. K. polecił st. sierż. J. C., przeprowadzenie dla funkcjonariuszy Wydziału Kryminalnego szkolenia na temat "Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa", które miał przeprowadzić wspólnie z asp. sztab. G. T. – technikiem kryminalistycznym. Jednakże st. sierż. J. C. odmówił wykonania polecenia służbowego, twierdząc że nie ma stosownego przeszkolenia w zakresie tego tematu. W toku rozmowy dyscyplinującej przeprowadzanej przez Komendanta Powiatowego Policji J. C. podtrzymał swoją odmowę wykonania szkolenia, a w związku z tym postanowiono wszcząć wobec niego postępowanie dyscyplinarne. Podano, że Komendant Powiatowy Policji w dniu [...] 2011 r. wydał postanowienie [...] o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, zarzucając J. C. naruszenie dyscypliny służbowej z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji. Przesłuchany w charakterze obwinionego w dniu 31 sierpnia 2011 r. J. C. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że nie powinien prowadzić takiego szkolenia i tym bardziej nie powinno być mu wydane takie polecenie służbowe, gdyż nigdy nie prowadził żadnego szkolenia czy doskonalenia zawodowego dla funkcjonariuszy Policji. Organ zaznaczył, że w dniu 21 grudnia 2011 r. przesłuchany został świadek J. G. - starszy specjalista Zespołu ds. Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia Komendy Wojewódzkiej Policji. W dniu 20 stycznia 2012 r. ponownie zapoznano z aktami postępowania obwinionego st. sierż. J. C. i pouczono o prawie zgłoszenia wniosków o uzupełnienie postępowania w terminie 3 dni od daty wykonania tej czynności. O terminie zaznajomienia z aktami postępowania zawiadomiono pisemnie adwokata M. K. i drugiego obrońcę D. K. Z uwagi na zbliżający się termin zapoznania się z aktami postępowania i brakiem zwrotnego potwierdzenia odbioru przez D. K., rzecznik dyscyplinarny skontaktował się z nim telefonicznie i powiadomił go o tymże terminie. W dniu [...] 2012 r. rzecznik dyscyplinarny wydał postanowienie o zakończeniu czynności dowodowych. Zdaniem tego organu, Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji miał prawo wydać st. sierż. J. C. polecenie przeprowadzenia szkolenia. Jak wynika bowiem z art. 58 ust. 2 ustawy o Policji policjant ma prawo odmówić wykonania polecenie służbowego tylko wówczas, jeżeli wykonanie polecenia łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa. Natomiast w ust. 1 tego przepisu wskazano, że policjant obowiązany jest dochować obowiązków wynikających z roty złożonego ślubowania, tj. "...przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych". Wydane w dniu 13 czerwca 2011 r. obwinionemu polecenie przygotowania i przeprowadzenia szkolenia dla grup szkoleniowych II i III Komendy Powiatowej Policji nie wiązało się z popełnieniem przestępstwa przez obwinionego, a dotyczyło przeprowadzenia szkolenia dla policjantów, którzy również zajmują się w codziennej służbie czynnościami dochodzeniowo-śledczymi, przeprowadzają oględziny miejsc zdarzenia w ramach pełnionych dyżurów dochodzeniowo-śledczych. Organ zaznaczył, że tematyka szkolenia, według zeznań podkom. H. K., miała na celu ugruntować policjantom Wydziału Kryminalnego posiadaną wiedzę i przypomnienie przepisów, które regulują czynność przeprowadzania oględzin miejsca zdarzenia. Ustalono, że st. sierż. J. C. został wyznaczony do takiego szkolenia na potrzeby planu doskonalenia zawodowego Komendy na rok 2011 przez podkom. H. K., który jako jego przełożony znał go osobiście i był zorientowany co do jego umiejętności i znajomości przepisów prawa. Zaznaczono, że zgodnie z § 65 Rozporządzenia MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji (Dz. U. Nr 126, poz. 877 z późn. zm.), doskonalenie zawodowe lokalne prowadzą kierownicy jednostek organizacyjnych Policji, kierownicy komórek organizacyjnych tych jednostek, a także policjanci oraz inne osoby posiadające doświadczenie, wiedzę i umiejętności, a gdy jest to niezbędne - także uprawnienia. Osoby te są wyznaczone przez kierowników komórek organizacyjnych i tak było w przypadku st. sierż. J. C. Zdaniem organu, powyższe ustalenia potwierdził przesłuchany w dniu 21 grudnia 2011 r. w charakterze świadka J. G. starszy specjalista Zespołu do spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia Komendy Wojewódzkiej Policji, który zeznał, że w założeniach na poziomie lokalnym do prowadzenia właściwie instruktażu, który potocznie wszyscy nazywają szkoleniem, może zostać wyznaczony przez przełożonego policjant. Zdaniem organu, szkolenia, które odbył st. sierż. J. C. w dniach 3-7.11.2008 r. w CSP, jak również pozostałe, które odbył w dniach 16-17.06.2010 w KWP i w dniu 26.01.2009 r. w KWP, były szkoleniami mającymi na celu podniesienie jego kwalifikacji i wiedzy. Przełożony policjanta chciał wykorzystać jego wiedzę zdobytą na szkoleniach w CSP oraz w KWP i dlatego polecił mu przeprowadzenie instruktażu dla policjantów wydziału kryminalnego w zakresie "procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzenia oględzin miejsca przestępstwa". Organ zaznaczył, że świadek J. G. zeznał, że nie może ocenić doświadczenia i predyspozycji st. sierż. J. C. do przeprowadzenia szkolenia, albowiem to przełożony ocenia, czy dany policjant ma konkretne predyspozycje, albowiem zna policjanta, ocenia jego pracę i wie czy dany policjant ma odpowiednie doświadczenie i łatwość nawiązywania kontaktów z innymi osobami, które są potrzebne podczas przeprowadzenia takiego instruktażu. Organ podkreślił, że temat, który był zlecony st. sierż. J. C. mógł być przeprowadzony w formie instruktażu. Organ zaznaczył, że świadek J. G. odnosząc się do argumentów st. sierż. J. C., że nie miał on odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w prowadzeniu szkoleń uznał, że problem który się pojawił powinien być omówiony przez przełożonego z tym policjantem, zdiagnozowany i powinna być zaoferowana mu pomoc w przeprowadzeniu tego szkolenia. Zdaniem organu, z zeznań podkom. H. K. wynika, że podjął próby zaoferowania mu pomocy, jednakże postawa obwinionego, który bez próby podjęcia się wykonania polecenia od razu stwierdził, że polecenia nie wykona, wskazują na brak chęci współpracy z jego strony. Zdaniem organu, swoją postawą obwiniony wykazał, że nie chce zdobyć doświadczenia w sytuacji, gdy podkom. H. K. uznał go za osobę, która pomimo krótkiego stażu służby w wydziale posiada wiedzę i umiejętności potrzebne do przeprowadzenia szkolenia z tematu "Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca zdarzenia". Zdaniem organu, nie bez znaczenia jest też fakt, że st. sierż. J. C. został wyznaczony do przeprowadzenia szkolenia na poziomie lokalnym, albowiem rozporządzenie MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji (Dz. U. Nr 126, poz. 877 z późn. zm.) określa cel doskonalenia zawodowego, którym jest w szczególności nabywanie, aktualizowanie, rozszerzanie oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności policjanta wymaganych przy wykonywaniu przez niego zadań i czynności służbowych. W rozdziale 4 "Organizowanie i tryb przeprowadzania doskonalenia lokalnego oraz warunki i tryb jego odbywania" zapisano, że doskonalenie lokalne prowadzi się w szczególności jako instruktaż prowadzony w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonywania zadań i czynności służbowych. Organ zaznaczył, że st. sierż. J. C. jako detektyw Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji w ramach czynności służbowych brał udział w grupach operacyjno-procesowych powołanych do obsługi zdarzeń i wykonywał czynności na miejscu obsługiwanych zdarzeń. Na zajmowanych przez niego stanowisku wymagane jest przestrzeganie przepisów prawa, przepisów służbowych oraz wykonywanie czynności zgodnie z zasadami taktyki śledczej. Przepisy Kodeksu postępowania karnego z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz. U. Nr 89 poz. 555 z późn. zm.), w tym art. 207 tej ustawy, niejednokrotnie były przez niego realizowane w codziennej służbie. Również Zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie metodyki wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez służby policyjne wyznaczone do wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców (Dz.Urz.KGP 05.1.1), a zwłaszcza Dział 4, który poświęcony został tematyce "czynności na miejscu zdarzenia" powinny być mu znane. Zdaniem organu, postawa obwinionego wskazuje na nieuzasadniony upór, albowiem jedynym powodem odmowy wykonania polecenia służbowego był - według niego samego - brak doświadczenia, wiedzy, umiejętności oraz uprawnień i kwalifikacji do przeprowadzenia szkolenia. Zdaniem organu, można tylko przypuszczać, że prawdziwą pobudką zachowania obwinionego było rozgoryczenie, że nie otrzyma on awansu na wyższy stopień policyjny. Organ zaznaczył, że odnosząc się do twierdzenia st. sierż. J. C., że nie posiada przygotowania metodycznego do przeprowadzanie szkolenia stwierdzić należy, że przeczy temu fakt, że jest absolwentem Akademii Pedagogicznej [...], gdzie ukończył w roku 2006 studia podyplomowe w zakresie pedagogiki. Jednymi z przedmiotów wymienionych w świadectwie dostarczonym przez st. sierż. J. C. były dydaktyka i metody kształcenia ogólnego. Jak wiadomo przedmiot badań dydaktyki stanowią: systemy, cele, treści, zasady, metody, formy organizacyjne oraz środki nauczania. Zdaniem organu, szczególne umiejętności obwinionego, posiadana wiedza i doświadczenie były podstawą wystąpienia przez podkom. H. K. z wnioskiem o mianowanie st. sierż. J. C. na wyższe stanowisko służbowe. We wniosku przełożony obwinionego wskazał, że obwiniony jest policjantem zdyscyplinowanym, zaangażowanym w realizacje powierzonych zadań, dyspozycyjnym i chętnie przyjmuje dodatkowe zadania do wykonania. Należy uznać za błędne przekonanie obwinionego, że został mianowany na stanowisko detektywa tylko dlatego, że spełniał warunki określone w rozporządzeniu MSWIA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych i stażu służby, jakim powinni odpowiadać policjanci na stanowiskach komendantów Policji i innych stanowiskach służbowych oraz warunków ich mianowania na wyższe stanowiska służbowe. Organ zaznaczył, że J. C. nie był dotychczas karany dyscyplinarnie i posiada dobrą opinię służbową, w dniu 9 lutego 2011 r. mianowany na stanowisko detektywa, a nadto - z uwagi na jego zaangażowanie i zdyscyplinowanie - został mu podwyższony dodatek służbowy na okres od 01.06 do 31.08.2011 r. Zdaniem organu, przeprowadzone postępowanie dyscyplinarne wykazało, że st. sierż J. C. dopuścił się umyślnego naruszenia dyscypliny służbowej przez niewykonanie polecenia przełożonego wydanego w dniu 13 czerwca 2011 r.. Organ podał, że na podstawie 135j ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji odstąpiono od ukarania policjanta z uwagi na dotychczasowy przebieg jego służby, który uzasadnia przypuszczenie, że pomimo odstąpienia od ukarania będzie on przestrzegał dyscypliny służbowej i zasad etyki zawodowej oraz w przyszłości nie dopuści się kolejnego podobnego przewinienia dyscyplinarnego, czy naruszenia dyscypliny służbowej,

Od powyższego orzeczenia organu I instancji złożył odwołanie J. C., który zarzucił rażące naruszenie przepisów ustawy o Policji, a w szczególności art. 135j ust. 2 pkt 6 tej ustawy poprzez wadliwe przyjęcie, że celowo umyślnie i bezprawnie odmówił wykonania rozkazu, przy czym – jego zdaniem - rozkaz nie mógł być wykonany w sposób właściwy, albowiem nie posiada wiedzy praktycznej koniecznej do przeprowadzenia szkolenia i nigdy nie prowadził żadnego szkolenia dla funkcjonariuszy Policji. Z tego względu wniósł o zmianę orzeczenia i uniewinnienie go. Zdaniem odwołującego się, postępowanie dyscyplinarne było prowadzone w sposób tendencyjny, nieobiektywny, z rażącym naruszeniem podstawowych zasad postępowania. W szczególności w dniu [...] 2012 r. wydano postanowienie o zakończeniu czynności dowodowych bez wykonania czynności zaznajomienia uniemożliwiając złożenie wniosków dowodowych naruszając art. 135f ustawy o Policji; kontynuowano postępowanie pomimo złożonego w dniu 23 stycznia 2012 r. pisemnego powiadomienia o tym, że obrońca asp. D. K. przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim; naruszono przepis § 2 ust. 2 rozporządzenia MSWiA z dnia 18 listopada 2003 r., który mówi, że obieg dokumentów w postępowaniu dyscyplinarnym prowadzi się w taki sposób, aby ich treść nie była udostępniona osobom niepowołanym; niewłaściwie i nierzetelne zrealizowano wytyczne organu odwoławczego, który polecił zwrócenie się z zapytaniem do Wydziału Kadr i Szkolenia KWP lub przesłuchanie w charakterze świadka pracownika tego Wydziału zajmującego się zagadnieniami doskonalenia zawodowego policjantów, na okoliczność czy odwołujący się posiada odpowiednią wiedzę, doświadczenie i umiejętności metodyczne w prowadzeniu szkoleń; nie wzięto pod uwagę zeznań świadka J. G., który m. in. stwierdził, że na zajmowanym przez obwinionego stanowisku nie jest on zobligowany do wykonywania szkoleń, nie zajmuje stanowiska kierowniczego i nie uczestniczył w szkoleniach kaskadowych przygotowujących do wykonywania szkoleń, a tym samym nie jest trenerem – wykładowcą; nieprawidłowo oddalono większość złożonych przez obwinionego wniosków dowodowych, w szczególności nieobiektywnie oddalono wniosek dowodowy o przesłuchanie mł. asp. P. K., którego zeznania miały wykazać niecelowość tego rodzaju szkoleń polegających na sporządzeniu materiałów i rozdaniu. W podobny sposób oddalono wniosek dowodowy dotyczący przedstawienia zakresu szkoleń techników kryminalistycznych w przedmiocie dowodów na miejscu przestępstwa, jak również w przedmiocie procedur obowiązujących na miejscu popełnienia czynu zabronionego i nie zasięgnięto informacji w Centrum Szkolenia Policji Komendy Głównej Policji, jaki staż oraz wykształcenie techniczne powinni posiadać wykładowcy tematu "procedury postępowania policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa" oraz jakie doświadczenie metodyczne do prowadzenia zajęć ze słuchaczami powinien mieć wykładowca. Odwołujący się zaznaczył, że od początku mówił i wyjaśniał, że nie posiada żadnej wiedzy metodycznej i doświadczenia w prowadzeniu szkoleń, jednocześnie prosząc o sprawdzenie tego. Obwiniony zarzucił, że nie ustalono dlaczego został wytypowany do przeprowadzenia szkolenia z tematu "procedur postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa", skoro przesłuchany w charakterze świadka starszy specjalista Zespołu do Spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego WKiS KWP J. G. stwierdził, że szkolenie to powinien przeprowadzić kierownik grupy szkoleniowej, który z racji sprawowanej funkcji powinien posiadać największą wiedzę dotyczącą powstałych nieprawidłowości i popełnianych błędów w trakcie przeprowadzanych oględzin przez policjantów. Nadto świadek ten stwierdził, że odnosząc się do argumentów tego policjanta, że nie miał odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w prowadzeniu szkoleń można było uznać, że miał prawo odmówić przeprowadzenia szkolenia, powiadamiając przełożonego. Zdaniem tego świadka, należało wziąć pod uwagę przedstawiane przez niego argumenty. Obwiniony w odwołaniu zarzucił, że organ powołuje i wymienia szkolenia, w których uczestniczył odwołujący się, nie zauważając, że odbyte szkolenia nie obligowały do wykonywania szkoleń, co potwierdził w swych zeznaniach świadek - starszy specjalista Zespołu do Spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego WKiS KWP J. G.

Komendant Wojewódzki Policji orzeczeniem Nr [...] z dnia 16 maja 2012 r. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie. Jako podstawę prawną orzeczenia wskazano art. 135n ust. 4 pkt 1 ustawy o Policji. W uzasadnieniu orzeczenia organ odwoławczy podał, że skarżący w części powtórzył zarzuty z poprzedniego odwołania od orzeczenia dyscyplinarnego, do których odniesiono się w uzasadnieniu orzeczenia nr [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia [...] 2011 r. i stanowisko to organ II instancji podtrzymuje. Organ odwoławczy za nieuzasadniony uznał zarzut skarżącego dotyczący wydania postanowienia o zakończeniu czynności dowodowych bez zapoznania z aktami postępowania dyscyplinarnego, gdyż z materiałów sprawy wynika, że w dniu 20 stycznia 2012 r. obwiniony zapoznał się z aktami postępowania dyscyplinarnego i złożył wnioski dowodowe pismami datowanymi 21 i 23 lutego 2012 r., które zostały rozpatrzone postanowieniami. Obrońcy sierż. J. C. zostali powiadomieni przez rzecznika dyscyplinarnego o terminie czynności zapoznania z aktami postępowania dyscyplinarnego, jednak z tego prawa nie skorzystali, a treść przepisu art. 135i ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji wskazuje, że zapoznanie się obrońcy z aktami postępowania nie jest obligatoryjne. Za nieuzasadniony uznano zarzut dotyczący kontynuowania postępowania i podejmowania decyzji procesowych, na które służyło zażalenie, w czasie przebywania obrońcy na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Przepis art. 135h ust. 3 ustawy o Policji mówi, że przełożony dyscyplinarny może zawiesić postępowanie dyscyplinarne z powodu zaistnienia długotrwałej przeszkody uniemożliwiającej prowadzenie postępowania, jednakże przepisy nie wskazują katalogu przeszkód będących podstawą do podjęcia decyzji o zawieszeniu postępowania dyscyplinarnego i przełożony dyscyplinarny miał prawo uznać, że choroba jednego z dwóch obrońców nie jest podstawą do wydania decyzji o zawieszeniu postępowania. Organ odwoławczy za chybiony uznał zarzut dotyczący niewłaściwego i nierzetelnego zrealizowania wytycznych organu odwoławczego, albowiem przesłuchano w charakterze świadka J. G. - starszego specjalistę Zespołu do spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia KWP, który między innymi zeznał, że doświadczenia i predyspozycji st. sierż. J. C. do prowadzenia szkolenia nie może ocenić i zająć w tej kwestii stanowiska. Zdaniem organu odwoławczego, zeznania J. G. - starszego specjalisty Zespołu do spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia KWP mogłyby mieć ewentualne znaczenie w przypadku zarzutu o niewłaściwe przeprowadzenie szkolenia przez policjanta. Są jednak bez znaczenia w omawianej sprawie, gdyż wymieniony odmówił wykonania polecenia służbowego wydanego przez uprawnionego przełożonego na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Zgodnie z § 66 rozporządzenia MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego (Dz. U. nr 126, poz. 877 z późn. zm.) doskonalenie lokalne prowadzą kierownicy jednostek organizacyjnych Policji, kierownicy komórek organizacyjnych tych jednostek, a także policjanci, pracownicy Policji oraz inne osoby posiadające doświadczenie, wiedzę i umiejętności, a gdy jest to niezbędne - także uprawnienia instruktorskie. W omawianym przypadku uprawnienia instruktorskie nie były wymagane. Organ podzielił stanowisko Komendanta Powiatowego Policji, z którego wynika, że st. sierż. J. C. jest jednym z lepiej przygotowanych funkcjonariuszy do prowadzenia zajęć dydaktycznych, albowiem w 2006 roku ukończył z wynikiem bardzo dobrym Studia Podyplomowe w zakresie pedagogiki na Akademii Pedagogicznej i w dniach 9-10 maja 2011 r. uczestniczył w kursie doskonalenia zawodowego w zakresie "wykonywania czynności na miejscu zdarzenia" przeprowadzonym dla policjantów pionu dochodzeniowo-śledczego i operacyjnego przez Komendę Wojewódzką Policji, o których to okolicznościach nie był informowany świadek J. G. wypowiadając się w powyższej kwestii. Zdaniem tego organu, J. C. posiada dostateczne doświadczenie zawodowe do przeprowadzenia szkolenia, gdyż od 2008 roku pełni służbę w pionie kryminalnym, gdzie - jak wynika z zakresu zadań znajdującego się w aktach osobowych - do jego obowiązków należy m.in. udział w grupach operacyjno-procesowych na miejscach zdarzeń. Zdaniem organu II instancji, umieszczone w aktach osobowych policjanta opinie służbowe potwierdzają właściwe wywiązywanie się st. sierż. J. C. z obowiązków służbowych i dlatego brak jest zatem jakichkolwiek racjonalnych podstaw do odmowy polecenia przeprowadzenia szkolenia przez wymienionego. Zdaniem tego organu, całość powyższych rozważań jest jednak wtórna wobec właściwego zarzutu, który stanowi odmowa wykonania polecenia, a zgodnie z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji, naruszeniem dyscypliny służbowej jest w szczególności odmowa wykonania lub niewykonanie rozkazu lub polecenia przełożonego, względnie organu uprawnionego na podstawie ustawy do wydawania poleceń policjantowi, z wyłączeniem rozkazów i poleceń, o których mowa wart. 58 ust. 2 tej ustawy, który to przepis wymienia jedyne przesłanki do odmowy wykonania rozkazu lub polecenia. Organ zaznaczył, że w myśl art. 58 ust. 1 ustawy o Policji, policjant jest obowiązany dochować obowiązków z roty ślubowania, które st. sierż. J. C. złożył w dniu 30 grudnia 2005 r., a z której wynika, że zobowiązuje się m.in. "przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych". Na poparcie swego stanowiska organ powołał orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego - wyrok z dnia 14 lipca 2009 r. sygn. akt I OSK 1330/08. Organ podniósł także, że uznając st. sierż. J. C. winnym naruszenia dyscypliny służbowej odstąpiono od jego ukarania z uwagi na jego dotychczasową niekaralność oraz właściwe wywiązywanie się z obowiązków służbowych.

Z powyższym orzeczeniem nie zgodził się J. C., który w skardze zarzucił m.in. rażące naruszenie zasad orzekania podnosząc, że postępowanie dyscyplinarne było prowadzone w sposób tendencyjny, nieobiektywny i z rażącym naruszeniem podstawowych zasad postępowania i prawa skarżącego do obrony. W szczególności obwiniony zarzucił, że organ nie wypowiedział się co do części jego zarzutów zawartych w odwołaniu odsyłając jedynie do swoich argumentów zawartych w poprzednio wydanym orzeczeniu. Brak zajęcia stanowiska w obecnym orzeczeniu co do zarzutów i argumentów, nie branie ich pod uwagę oraz odsyłanie do wcześniejszego orzeczenia, które w momencie wydawania obecnego zastępuje i czynni poprzednie niewiążące skarżący uznał za niedopuszczalny błąd proceduralny i podniósł, że obecnie wydane orzeczenie jest ostateczne i powinno zawierać a także brać pod uwagę w swoim pisemnym uzasadnieniu cały zebrany materiał dowodowy. Podobnie jak w odwołaniu skarżący zarzucił organom naruszenie przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia MSWiA z dnia 18 listopada 2003 r., który mówi, że obieg dokumentów w postępowaniu dyscyplinarnym prowadzi się w taki sposób, aby ich treść nie była udostępniona osobom niepowołanym, co w jego wypadku nie miało miejsca. Skarżący zarzucił niewłaściwie i nierzetelne zrealizowanie wytycznych organu odwoławczego, który polecił zwrócenie się z zapytaniem do Wydziału Kadr i Szkolenia KWP lub przesłuchanie w charakterze świadka pracownika tego Wydziału zajmującego się zagadnieniami doskonalenia zawodowego policjantów, na okoliczność: czy posiada odpowiednią wiedzę, doświadczenie i umiejętności metodyczne w prowadzeniu szkoleń. Jednocześnie skarżący, w ślad za odwołaniem powołał się na treść zeznań świadka J. G. stwierdzając, że organy nie ustaliły, czy skarżący posiadał odpowiednie kwalifikacje do przeprowadzenia szkolenia, które polecono mu przeprowadzić. Zdaniem skarżącego, organy bezzasadnie przyjęły, że na podstawie odbytych przez niego szkoleń ma obowiązek prowadzić szkolenia dla funkcjonariuszy policji, albowiem szkolenia te były szkoleniami dla indywidualnych funkcjonariuszy, celem podniesienia ich wiedzy i w żaden sposób nie obligowały do prowadzenia szkoleń. Skarżący zaznaczył, że stanowisko to potwierdził przesłuchany w sprawie świadek J. G. Ponadto skarżący ponowił zarzuty i argumenty zawarte w odwołaniu.

W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Policji wniósł o oddalenie skargi i podał, że podniesione w skardze zarzuty były już przedmiotem odwołania J. C. od orzeczenia przełożonego dyscyplinarnego i zostały rozpoznane przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w zaskarżonym orzeczeniu oraz w wydanym uprzednio orzeczeniu nr [...] z dnia [...] 2011 r., którym uchylono orzeczenie Komendanta Powiatowego Policji z dnia [...] 2011 r. Organ odwoławczy podtrzymał zawartą w nich argumentację stwierdzając, że zasadnicze znaczenie dla kwestii winy i odpowiedzialności skarżącego za przewinienie dyscyplinarne określone w art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji, tj. niewykonanie polecenia służbowego, ma stwierdzenie, czy przełożony J. C. miał prawo wydać mu polecenie przeprowadzenia szkolenia oraz czy J. C. miał obowiązek je wykonać. Zdaniem tego organu, policjant zgodnie ze złożonym ślubowaniem ma obowiązek wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych, natomiast stosownie do art. 58 ust. 2 ustawy o Policji odmowa wykonania rozkazu lub polecenia jest możliwa tylko wówczas, jeśli jego wykonanie wiązałoby się z popełnieniem przestępstwa. Zdaniem tego organu, bez znaczenia jest, czy zadanie objęte poleceniem służbowym zostało wymienione w Karcie opisu stanowiska pracy, zawierającym szczegółowe obowiązki policjanta na zajmowanym stanowisku, albowiem jedną z najistotniejszych cech stosunku służbowego jest posłuszeństwo rozkazom i dyspozycyjność, przez którą należy rozumieć także gotowość do wykonywania wszelkich zadań określonych ustawą, jeśli takie są potrzeby służby. Zdaniem organu II instancji, skarżący nie zauważył przy tym, że wśród obowiązków wyznaczonych mu w Karcie opisu stanowiska pracy w pkt II.5 zapisano obowiązek systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a ten może być realizowany zarówno poprzez uczestnictwo bierne w szkoleniu, czyli bycie słuchaczem, jak również poprzez przeprowadzanie szkoleń dla innych policjantów. Przekazanie posiadanej wiedzy innym osobom wymaga jej wcześniejszego przypomnienia i usystematyzowania, prowadząc do jej ugruntowania i skonfrontowania z wiedzą i doświadczeniem innych policjantów. W ocenie przełożonego, wykształcenie zawodowe i ogólne J. C. (ukończone studia podyplomowe z zakresu pedagogiki - świadectwo k. 36 akt osobowych) oraz jego doświadczenie w służbie, predestynowało go do przeprowadzenia szkolenia dla innych policjantów. J. C. nie musiał przy tym posiadać żadnych szczególnych uprawnień, ponieważ szkolenie takie, jakie zostało mu zlecone, jest formą lokalnego doskonalenia zawodowego w formie instruktażu i może być prowadzone przez policjanta posiadającego doświadczenie, wiedzę i umiejętności - stosownie do § 49 pkt 2, § 62 ust. 2 pkt 2 i § 66 rozporządzenia MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji (Dz. U. Nr 126, poz. 877 z późn. zm.).

Na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2013 r. skarżący J. C. podniósł, że przeprowadzając ponownie postępowanie organy nie uwzględniły wyników postępowania dowodowego, a w szczególności zeznań świadka J. G.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Wojewódzki Sąd Administracyjny, zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.) – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.), sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej i stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną. W ramach tej kognicji Sąd bada, czy przy wydawaniu zaskarżonego aktu administracyjnego nie naruszono przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania.

Stosownie do treści art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) – Kodeks postępowania administracyjnego (K.p.a.) organ prowadzący postępowanie administracyjne obowiązany jest do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, jak też obowiązany jest w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, skarga J. C. jest uzasadniona, chociaż nie do końca ze względów w niej podniesionych.

Na wstępie rozważań należy zauważyć, że ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r., Nr 287, poz. 1687 z późn. zm.) w rozdziale 10 pod tytułem "Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna policjantów" w sposób kompleksowy reguluje kwestie odpowiedzialności dyscyplinarnej policjantów.

Zdaniem Sądu, niespornym w sprawie jest, że dniu 13 czerwca 2011 r. skarżący J. C., jako detektyw Zespołu do walki z [...] Wydziału Kryminalnego, odmówił wykonania polecenia wydanego przez Naczelnika Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji, polegającego na przeprowadzeniu szkolenia na temat "Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca zdarzenia", a więc niespornym między stronami jest stan faktyczny sprawy w zakresie stanowiącym opis czynu.

Zdaniem Sądu, sporne jest natomiast to, że zdaniem organów administracyjnych obu instancji, opisany powyżej czyn stanowi przewinienie dyscyplinarne polegające na naruszeniu dyscypliny służbowej, o jakim mowa w art. 132 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji, natomiast według skarżącego, z powodów przez niego przedstawionych, miał on prawo odmówić wykonania opisanego wyżej polecenia, a tym samym opisany powyżej czyn nie stanowi naruszenia dyscypliny służbowej i tym samym nie wskazuje na popełnienie przez skarżącego przewinienia dyscyplinarnego.

Przy wyżej przyjętych założeniach należy zaznaczyć, że organy obu instancji w wydanych orzeczeniach wskazując jakoby skarżący nie przyznawał się do popełnienia tego czynu uznają, że integralną częścią opisanego czynu jest uznanie go za przewinienie dyscyplinarne. Tak też – zdaniem Sądu - pojmuje zarzut skarżący, który - jak wynika to z akt sprawy - nie zaprzecza faktom ujawnionym w opisie czynu, ale nie przyznaje się do jego popełnienia, o ile integralną częścią opisu tego czynu jest uznanie go za przewinienie dyscyplinarne.

W wyżej opisanym zakresie pewną rację – zdaniem Sądu - ma organ odwoławczy stwierdzając w odpowiedzi na skargę, że "zasadnicze znaczenie dla kwestii winy i odpowiedzialności skarżącego za przewinienie dyscyplinarne określone w art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji, tj. niewykonanie polecenia służbowego, ma stwierdzenie, czy przełożony J. C. miał prawo wydać mu polecenie przeprowadzenia szkolenia oraz, czy J. C. miał obowiązek go wykonać."

Organy administracyjne obu instancji uznały, że czyn skarżącego stanowi przewinienie dyscyplinarne z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji. Należy zauważyć, że przepisy art. 132 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji stanowią:

"Art. 132. 1. Policjant odpowiada dyscyplinarnie za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu dyscypliny służbowej lub nieprzestrzeganiu zasad etyki zawodowej.

2. Naruszenie dyscypliny służbowej stanowi czyn policjanta polegający na zawinionym przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów prawa lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych uprawnionych na podstawie tych przepisów.

3. Naruszeniem dyscypliny służbowej jest w szczególności:

1) odmowa wykonania albo niewykonanie rozkazu lub polecenia przełożonego, względnie organu uprawnionego na podstawie ustawy do wydawania poleceń policjantom, z wyłączeniem rozkazów i poleceń, o których mowa w art. 58 ust. 2;"

Zdaniem organów administracyjnych obu instancji, z treści przytoczonych wyżej przepisów wynika, że policjant, w tym wypadku skarżący J. C., zobowiązany było do wykonania każdego polecenia przełożonego, z wyjątkiem tych, o których mowa w art. 58 ust. 2 ustawy o Policji:

"Art. 58. (...)

2. Policjant obowiązany jest odmówić wykonania rozkazu lub polecenia przełożonego, a także polecenia prokuratora, organu administracji państwowej lub samorządu terytorialnego, jeśli wykonanie rozkazu lub polecenia łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa."

Organy administracyjne obu instancji uznając, że polecenie przeprowadzenia przez policjanta szkolenia innych policjantów nie łączy się z popełnieniem przestępstwa uznały więc, że już tylko przytoczone wyżej przepisy dają podstawę do przyjęcia, że skarżący J. C. odmawiając wykonania polecenia przeprowadzenia przez policjanta szkolenia innych policjantów dopuścił się naruszenia dyscypliny służbowej z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji. Na poparcie swego stanowiska organy powołują się na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego - wyrok z dnia 14 lipca 2009 r. sygn. akt I OSK 1330/08 i wskazują ust. 1 art. 58 ustawy o Policji, który odwołuje się do treści roty ślubowania, która – zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy brzmi:

"Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków policjanta, ślubuję: służyć wiernie Narodowi, chronić ustanowiony Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej porządek prawny, strzec bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia. Wykonując powierzone mi zadania, ślubuję pilnie przestrzegać prawa, dochować wierności konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych. Ślubuję strzec tajemnic związanych ze służbą, honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej.".

Zdaniem Sądu, organy administracyjne obu instancji nie mają racji uznając, że czyn policjanta polegający na odmowie wykonania polecenia przełożonego przeprowadzenia szkolenia innych policjantów sam w sobie stanowi naruszenia dyscypliny służbowej z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji. Przeczy temu bowiem treść przytoczonych wyżej przepisów.

Organy administracyjne nie dostrzegły, że art. 58 ust. 2 ustawy o Policji nie wskazuje na "prawo" policjanta do odmowy wykonania polecenia (tylko w jednym przypadku), ale mówi o "obowiązku" policjanta do odmowy wykonania polecenia wydanego w warunkach art. 58 ust. 2. Zakładając racjonalność ustawodawcy należy odróżnić te dwa pojęcia w ten sposób, że w sytuacji, gdyby przepis wskazywał na prawo policjanta, to należałoby uznać, że policjant ma uprawnienie, z którego może skorzystać lub nie, natomiast wobec użycia w przepisie pojęcia "obowiązku" należy przyjąć, że w art. 58 ust. 2 ustawy o Policji ustawodawca zaakcentował bezwzględny obowiązek policjanta do odmowy wykonania polecenia wydanego w warunkach tego przepisu.

Przytaczając treść roty ślubowania, w której organy upatrywały bezwzględne posłuszeństwo i obowiązek policjanta do wykonywania wszelkich zleconych przez przełożonego zadań, Sąd zwraca uwagę, że z treści ślubowania wynika, że policjant zobowiązany jest przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych nie w każdym wypadku (za wyjątkiem art. 58 ust. 2) – jak twierdzą to organy, ale w celu wykonywania zadań, do których zobowiązał się ślubowaniem - służenia wiernie Narodowi, ochrony konstytucyjnego porządku prawnego, strzeżenia bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia. Tak więc rozpatrując kwestię posłuszeństwa policjantów, podporządkowania i ich odpowiedzialności organy nie mogą tracić z pola widzenia celu, któremu służba w Policji przyświeca.

Jest niewątpliwym, że realizacja wyżej określonych celów następuje w drodze przepisów ustawowych, takich jak np. przepisy ustawy o Policji i konkretyzowana jest bardziej szczegółowymi przepisami wykonawczymi w rodzaju rozporządzeń czy zarządzeń. To z kolei prowadzi do wydawania coraz bardziej uszczegółowionych zarządzeń, decyzji, rozkazów i poleceń, których interpretacja nie powinna tracić z pola widzenia nadrzędnego celu.

Sąd zauważa, że odmowa wykonania przez skarżącego polecenia przeprowadzenia szkolenia innych policjantów była przez niego uzasadniona brakiem odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w prowadzeniu szkoleń. Jest bezspornym, że skarżący takich szkoleń nigdy nie przeprowadzał. Pozostaje także poza sporem to, że skarżący miałby szkolić także osoby wyższe rangą, co może wskazywać na ich większą wiedzę i doświadczenie. Na wyjaśnienie tych okoliczności wskazał co prawda organ odwoławczy w orzeczeniu uchylającym orzeczenie organu I instancji, jednakże przy ponownym rozstrzyganiu sprawy organ II instancji nie był konsekwentny i nie dostrzegł tego, że organ I instancji nie ustalił w sposób jednoznaczny, czy J. C. posiada doświadczenie, wiedzę, umiejętności, uprawnienia i kwalifikacje do przeprowadzenia szkolenia na temat "Procedur postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa". Organ odwoławczy pomimo tego, że w orzeczeniu uchylającym zauważył, że przed wyznaczeniem obwinionego do przeprowadzenia szkolenia nie zapytano go, czy będzie umiał je przeprowadzić wobec okoliczności, że nigdy wcześniej nie przeprowadzał takich szkoleń, w zaskarżonym orzeczeniu nie wywiódł z tego faktu żadnych wniosków

Sąd zwraca uwagę, że dla uznania odpowiedzialności dyscyplinarnej policjanta, które rodzi dla niego wyjątkową dotkliwość nie tylko w postaci obniżenia poczucia własnej wartości, ale także w postaci wstrzymania awansów, braku nagród pieniężnych itp. konieczne jest – zdaniem Sądu – ustalenie, że policjant miał prawny obowiązek i możliwość wykonania tego polecenia. Z akt sprawy i akt personalnych skarżącego wynika, że nie miał on obowiązku szkolenia innych osób. Nie można też uznać, jak chcą tego organy, że z prawnego obowiązku samokształcenia się policjantów wynika dla nich obowiązek szkolenia innych osób. Takie rozumowanie, niczym nie poparte należy uznać za nieuprawnione. Tak więc ma rację skarżący – zdaniem Sądu zarzucając, że organy bezzasadnie przyjęły, że na podstawie odbytych przez niego szkoleń ma on obowiązek prowadzić szkolenia dla funkcjonariuszy policji, pomimo tego, że szkolenia te były szkoleniami dla indywidualnych funkcjonariuszy, celem podniesienia ich wiedzy i w żaden sposób nie obligowały do prowadzenia szkoleń. W tej sytuacji Sąd stwierdza, że nie podziela poglądu organów, jakoby obowiązek systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych oznaczał zarówno bierne uczestnictwo w szkoleniu, czyli bycie słuchaczem, jak i przeprowadzanie szkoleń dla innych policjantów.

Zdaniem Sądu, charakter odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy określony w przytoczonych wyżej przepisach wskazuje, że po stronie funkcjonariusza musi występować element winy, co oznacza, że funkcjonariusz "bezprawnie" odmawia wykonania polecenia i ta "bezprawność" nie została spowodowana przyczyną od niego niezależną. Sąd podkreśla, że w szczególności funkcjonariusz nie może ponosić konsekwencji nieprzemyślanych czy wręcz wadliwych poleceń swych przełożonych. Nie może więc być obojętne dla oceny stanu faktycznego zaistniałego w niniejszej sprawie to, w jakim celu przełożony skarżącego polecił mu przeprowadzenie szkolenia. Nie można więc pominąć ustalenia, czy przełożony skarżącego wydając polecenie przeprowadzenia szkolenia osobie nie mającej w zakresie swych czynności szkoleń innych osób, osobie do tego nie przygotowanej, niższej rangą od osób mających być uczestniczkami szkolenia, mającej mniejsze doświadczenie od uczestników szkolenia i nie poczuwającej się do udźwignięcia tego rodzaju zadania działał istotnie w celu poprawy poziomu pracy podległej jednostki. Zdaniem Sądu, okoliczności tych nie można pominąć tym bardziej, że w strukturze Komendy Powiatowej Policji istniał wyspecjalizowany Wydział Szkolenia (Wydział Kadr i Szkolenia).

W tej sytuacji, dla przyjęcia winy skarżącego w odmowie wykonania tego polecenia rozstrzygającym jest – zdaniem Sądu – ustalenie, czy skarżący miał prawny obowiązek przeprowadzenia tego szkolenia czy też zadanie to stanowiło jego zadanie dodatkowe. Z powyższych względów, zdaniem Sądu, całkowicie nieuprawnione jest twierdzenie organów, jakoby bez znaczenia było, czy zadanie objęte poleceniem służbowym zostało wymienione w Karcie opisu stanowiska pracy, zawierającym szczegółowe obowiązki policjanta na zajmowanym stanowisku, gdyż jedną z najistotniejszych cech stosunku służbowego jest posłuszeństwo rozkazom i dyspozycyjność.

Odpowiedzialność policjantów pojmowana w ramach wyżej określonych zobowiązuje więc organy do poszanowania wszelkich praw obywatelskich i godności osobistej funkcjonariuszy, które nie pozostają w kolizji z celami służby określonymi powyżej. I w takim kontekście należy uznać, że funkcjonariusz Policji ma prawo do odmowy wykonania polecenia, o ile odmowa jest uzasadniona obiektywnymi okolicznościami i nie godzi w nadrzędne cele służby.

Sąd zauważa, że powoływanie się w niniejszej sprawie przez organy na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w wyroku z dnia 14 lipca .2009 r. sygn. akt I OSK 1330/08 (opubl. w LEX nr 552302) jest całkowicie nieuprawnione, albowiem orzeczenie to zostało wydane w sprawie dotyczącej odmowy policjanta umożliwienia kontroli stanu broni osobie do tego upoważnionej, który to obowiązek - umożliwienia kontroli stanu broni – wynikał z konkretnego i wskazanego w tym orzeczeniu przepisu prawa - § 26 ust. 1 pkt 6 zarządzenia Komendanta Głównego Policji nr 768 z dnia 14 sierpnia 2007 r. w sprawie form i metod wykonywania zadań przez policjantów pełniących służbę patrolową oraz koordynacji działań o charakterze prewencyjnym (Dz. U. Nr 15, poz. 119).

Organy obu instancji wskazywały na istnienie w Komendzie Powiatowej Policji i podległej jednostce terytorialnej planu doskonalenia zawodowego dla policjantów na 2011 rok wraz z załącznikami, na istnienie pisma z dnia 26 listopada 2010 r. skierowanego do Zespołu Kadr i Szkolenia podpisane przez Naczelnika Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji podkomisarza H. K., w którym jako jednego z prowadzących szkolenia podkomisarz wskazał skarżącego. Jednakże organy nie wyjaśniły, kiedy i w jakich warunkach ustalenia zawarte w planie zostały przekazane funkcjonariuszom, czy i na jakiej zasadzie dokonywano uzgodnień z osobami mającymi prowadzić szkolenia tematyki szkoleń mających być przez nich przeprowadzonymi, a także jaki był cel wykonanych planów i ich wartość. Okoliczności te powinny być wyjaśnione w sposób nie budzący wątpliwości, które powstają wobec okoliczności, że z akt sprawy nie wynika, aby osoby które – zgodnie z tym planem - zostały wyznaczone wiele miesięcy wcześniej do przeprowadzenia szkoleń miały wiedzę w tym zakresie w odpowiednim czasie pozwalającym na rzetelne przeprowadzenie szkolenia.

Sąd zauważa także, że organ odwoławczy w orzeczeniu uchylającym sprawę do ponownego rozpatrzenia zobowiązał organ I instancji do wyjaśnienia okoliczności i przyczyn zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego poprzez zwrócenie się z zapytaniem w tej kwestii do Wydziału Kadr i Szkolenia KWP lub przesłuchanie w charakterze świadka pracownika tego Wydziału zajmującego się zagadnieniem doskonalenia zawodowego policjantów. Organ I instancji, wbrew twierdzeniu skarżącego, wykonał to polecenie poprzez przesłuchanie w charakterze świadka J. G. - starszego specjalisty Zespołu do spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia KWP, jednakże z treści zeznań organy obu instancji nie wyciągnęły prawidłowych wniosków, a nawet w sposób całkowicie nieuprawniony zbagatelizowały treść zeznań jednoznacznie poddających w wątpliwość celowość i trafność przedmiotowego polecenia wydanego w dniu 13 czerwca 2011 r. przez Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Powiatowej Policji skarżącemu. W świetle polecenia dokonanego przez organ II instancji w orzeczeniu uchylającym orzeczenie organu I instancji i przekazującym sprawę do ponownego rozpatrzenia stwierdzenia organu odwoławczego zawarte w zaskarżonym orzeczeniu jakoby "zeznania J. G. - starszego specjalisty Zespołu do spraw Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia KWP mogłyby mieć ewentualne znaczenie w przypadku zarzutu o niewłaściwe przeprowadzenie szkolenia przez policjanta" i "są jednak bez znaczenia w omawianej sprawie, gdyż wymieniony odmówił wykonania polecenia służbowego wydanego przez uprawnionego przełożonego na podstawie obowiązujących przepisów prawa" - są zaskakujące i całkowicie nieuprawnione.

Ma rację skarżący wskazując, że odsyłanie w zaskarżonym orzeczeniu do wcześniejszego orzeczenia, które w momencie wydawania obecnego zastępuje i czynni poprzednie niewiążące jest błędem proceduralnym, które także mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Pozostałe zarzuty skarżącego, zdaniem Sądu, nawet gdyby przyjąć ich zasadność nie miały wpływu na wynik sprawy, a zatem – wobec znacznego nagromadzenia błędów organów w niniejszej sprawie uzasadniających uchylenie zaskarżonych orzeczeń – omawianie ich należy uznać za niecelowe.

Mając powyższe na względzie Sąd stwierdza, że organy obu instancji naruszyły zasady wynikające z art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a., w szczególności nie zebrały i nie rozpatrzyły w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego. Sąd zobowiązuje więc organy przy ponownym rozpatrzeniu sprawy do wnikliwego zebrania pełnego materiału dowodowego w sprawie przy wzięciu pod uwagę zajętego przez Sąd stanowiska.

Sąd uznał, że organy administracyjne wydały zaskarżone decyzje z naruszeniem wskazanych i przytoczonych wyżej przepisów i naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy, a zatem Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił je orzekając na mocy powołanych wyżej przepisów oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. - jak w pkt I wyroku.

W oparciu o treść art. 152 p.p.s.a. Sąd orzekł, że uchylone decyzje nie mogą by