I FSK 142/13

Uzasadnienie

Będącym przedmiotem skargi kasacyjnej postanowieniem z dnia 20 grudnia 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3195/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił, w oparciu o art. 58 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej również jako "P.p.s.a."), skargę S. S.A. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 19 lipca 2012 r., wydaną wobec strony w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z dnia 20 listopada 2012 r., pismem z dnia 22 listopada 2012 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do usunięcia braków formalnych skargi, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi, przez złożenie oryginału lub poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii pełnomocnictwa procesowego do działania w imieniu strony skarżącej przed wojewódzkim sądem administracyjnym lub przed sądami administracyjnymi, a także złożenie oryginału lub poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii dokumentu, z którego wynikałoby umocowanie osób, które udzieliły pełnomocnictwa do reprezentacji spółki w dacie jego udzielenia. W odpowiedzi na powyższe wezwanie, pełnomocnik strony, przy piśmie z dnia 27 listopada 2012 r. przesłał do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie kserokopię pełnomocnictwa, opatrzoną pieczęcią "za zgodność z oryginałem 27 listopada 2012 r." oraz pieczęcią imienną pełnomocnika, jednakże bez jego własnoręcznego podpisu. Do pisma załączona została również poświadczona, jak podał Sąd pierwszej instancji w –sposób prawidłowy - za zgodność z oryginałem kserokopia odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców skarżącej z 26 września 2012 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga podlega odrzuceniu. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, mimo prawidłowego wezwania do uzupełnienia braków formalnych skargi pełnomocnik skarżącej uzupełnił jedynie jeden z nich poprzez przesłanie poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców skarżącej z 26 września 2012 r., natomiast nie uzupełnił drugiego z nich, gdyż nie złożył oryginału lub uwierzytelnionej kopii pełnomocnictwa procesowego do działania w imieniu strony skarżącej przed wojewódzkim sądem administracyjnym lub przed sądami administracyjnymi. Pełnomocnik załączył jedynie kserokopię pełnomocnictwa, opatrzoną pieczęcią "za zgodność z oryginałem 27 listopada 2012 r." oraz pieczęcią imienną pełnomocnika, jednakże bez jego własnoręcznego podpisu. Tymczasem z treści art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym po dniu 1 stycznia 2010 r., na skutek nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 23 października 2009 r., o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów wynika, że radca prawny ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis radcy prawnego, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie - również godzinę dokonania czynności.

W skardze kasacyjnej strona, reprezentowana przez dotychczasowego pełnomocnika, będącego radcą prawnym, zaskarżyła powyższe rozstrzygnięcie w całości, zarzucając mu, na podstawie art. 174 pkt 2 P.p.s.a., naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie naruszenie "art. 58 § 1 pkt 3 w związku z art. 49 § 1 oraz art. 37 § 1 P.p.s.a., poprzez jego zastosowanie przez WSA w stanie faktycznym, w którym nie powinien być zastosowany, ponieważ WSA przyjął, że niniejszej sprawie powstał obowiązek uzupełnienia braków formalnych skargi tj. o uzupełnienie pełnomocnictwa, pomimo faktu wcześniejszego złożenia dokumentu pełnomocnictwa do akt sprawy (administracyjnej)".

W ocenie skarżącej, w stanie faktycznym sprawy, wezwanie Sądu do uzupełnienia braków formalnych skargi zostało do niej skierowane bezpodstawnie. W aktach administracyjnych, którymi dysponował WSA w momencie wydania zaskarżonego postanowienia, znajduje się bowiem kserokopia poświadczonego za zgodność z oryginałem pełnomocnictwa (k. 26), z którego wynika, że radca prawny M. S. był umocowany do reprezentowania skarżącej nie tylko w toku postępowania przed Ministrem Finansów, ale również do reprezentowania jej w postępowaniu sądowym. Na potwierdzenie powyższego stanowiska autor skargi kasacyjnej powołał postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2011 r., sygn. akt II FSK 1824/10 i z dnia 21 lutego 2012 r., sygn. akt II GSK 202/12 (publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Końcowo strona, powołując się na postanowienie NSA z dnia 24 lutego 2012 r., sygn. akt II OSK 369/12 (publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl) zaznaczyła, że choć znajdująca się w aktach administracyjnych kserokopia jej pełnomocnictwa dla M. S. opatrzona jest jedynie pieczęcią "za zgodność z oryginałem" i podpisem to jest ona uwierzytelniona prawidłowo, mimo braku wskazania miejsca i daty sporządzenia poświadczenia za zgodność z oryginałem. Uwierzytelnienie pełnomocnictwa, o którym mowa w art. 37 § 1 P.p.s.a. nie ma bowiem, jej zdaniem, na celu zrównanie dokumentu pełnomocnictwa z dokumentem urzędowym, a jedynie potwierdzenie własnej legitymacji do występowania przed sądem w charakterze pełnomocnika.

Mając na uwadze powyższe w skardze kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowania, według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna, rozpoznana w granicach wyznaczonych jej zarzutami (art. 183 § 1 zdanie pierwsze P.p.s.a.) nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zakres rozpoznania sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny determinowany jest, postawionymi w kasacji zarzutami, zgodnie bowiem z art. 183 § 1 P.p.s.a. NSA rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej i z urzędu bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Norma wyrażona w art. 183 § 1 P.p.s.a., oznacza, że NSA związany jest podstawami oraz wnioskami zawartymi w skardze kasacyjnej (art. 174 pkt 1 i 2 oraz art. 176 P.p.s.a.). Związanie wnioskami oznacza niemożność wyjścia poza tę część wyroku Sądu pierwszej instancji, której strona nie zaskarżyła. Natomiast związanie podstawami skargi kasacyjnej polega na tym, że Naczelny Sąd Administracyjny jest władny badać naruszenie jedynie tych przepisów, które wyraźnie zostały wskazane przez stronę skarżącą.

W rozpoznawanej sprawie Sąd kasacyjny, jakim jest Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się nieważności postępowania, której przesłanki określa art. 183 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zatem rozważania Naczelnego Sądu Administracyjnego mogły dotyczyć jedynie wskazanych w skardze kasacyjnej naruszeń przepisów postępowania.

Przed odniesieniem się do argumentów skargi kasacyjnej, mających uzasadniać wadliwość zaskarżonego postanowienia, stwierdzić trzeba, że we wniesionym środku zaskarżenia nie wyrażono wątpliwości odnośnie oceny Sądu pierwszej instancji co do braku prawidłowego wypełnienia wezwania tego Sądu z dnia 22 listopada 2012 r., w zakresie przedstawienia oryginału pełnomocnictwa lub prawidłowo uwierzytelnionej za zgodność z oryginałem kopii pełnomocnictwa do reprezentowania spółki w postępowaniu sądowoadministracyjnym przez radcę prawnego M. S. W wątpliwość natomiast poddano zasadność samego wezwania w obliczu okoliczności, że stosowne pełnomocnictwo załączone zostało do akt sprawy administracyjnej.

Art. 37 § 1 P.p.s.a. nakłada na pełnomocnika obowiązek dołączenia przy pierwszej czynności procesowej do akt sprawy pełnomocnictwa z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. W orzecznictwie sądowym utrwaliła się wykładnia powołanego przepisu, którą skład orzekający w tej sprawie podziela, w myśl której nie zwalnia od obowiązku przedłożenia pełnomocnictwa w postępowaniu sądowoadministracyjnym fakt, że stosowny dokument został już dołączony do akt administracyjnych sprawy (por. np. wyroki z dnia: 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt FSK 1551/04; 7 października 2005 r., sygn. akt FSK 2137/04; 4 stycznia 2006 r., sygn. akt I FSK 334/05; 26 maja 2006 r., sygn. akt II FSK 322/05; post. z dnia: 15 czerwca 2007 r., sygn. akt II FSK 707/06; 22 sierpnia 2008 r., sygn. akt II FSK 829/07; 23 września 2008 r., sygn. akt I FSK 347/08; 13 lutego 2009 r., sygn. akt II FSK 1692/07; 26 maja 2009 r., sygn. akt II FSK 413/09; 27 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 430/09, publ.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Nie ma więc racji strona skarżąca twierdząc, że skarga nie była dotknięta brakiem formalnym, gdyż odpowiednie pełnomocnictwo znajdowało się w aktach administracyjnych. Podkreślenia wymaga, że postępowanie sądowoadministracyjne jest nowym, odrębnym, w stosunku do postępowania administracyjnego postępowaniem, a nie jego kontynuacją. Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która w art. 37 § 1 nakazuje przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy stosowny dokument, reguluje właśnie postępowanie przed sądem administracyjnym, a więc to do akt sądowych dokument dołączyć należy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że Sąd pierwszej instancji słusznie, stanął na stanowisku, że umocowanie do działania w imieniu strony nie zostało prawidłowo wykazane, a więc do usunięcia tego braku skargi należało wezwać pełnomocnika w trybie art. 49 § 1 P.p.s.a. W konsekwencji niewypełnienie wezwania tego Sądu z dnia 22 listopada 2012 r. w zakresie przedstawienia oryginału pełnomocnictwa lub prawidłowo uwierzytelnionej za zgodność z oryginałem kopii, pełnomocnictwa do reprezentowania spółki w postępowaniu sądowoadministracyjnym przez radcę prawnego M. S., skutkować musiało odrzuceniem skargi, na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 P.p.s.a.

Przy czym Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu znana jest rozbieżność stanowisk w sądownictwie administracyjnym w zakresie sposobu postępowania w przypadku, gdy pełnomocnictwo do występowania przed sądami administracyjnymi znajduje się już w aktach administracyjnych. Jednakże Sąd kasacyjny w tym składzie nie podziela odmiennego niż zajęte w niniejszej sprawie stanowiska, prezentowanego w tym zakresie m.in. w powołanych w skardze kasacyjnej postanowieniach II FSK 1824/10 i II GSK 202/12.

Na marginesie należy stwierdzić, że kwestią odrębną jest ocena, czy w niniejszej sprawie były podstawy do odrzucenia skargi tylko z powodu nieprzedłożenia pełnomocnictwa do akt sądowych w świetle faktu, że w postępowaniu sądowoadministracyjnym nie obowiązuje przymus adwokacko-radcowski. Zasadne byłoby bowiem rozważenie, czy w niniejszej sprawie nie należało po upływie terminu do złożenia pełnomocnictwa wezwać osoby uprawnione do reprezentowania spółki do osobistego podpisania skargi. Niestety autor skargi kasacyjnej nie przedstawił w tym przedmiocie stosownego zarzutu, co wyklucza kontrolę zaskarżonego orzeczenia pod tym kątem przez Naczelny Sąd Administracyjny z uwagi na treść art. 183 § 1 P.p.s.a. (związanie granicami skargi kasacyjnej).

Wobec, wynikającego z treści art. 37 § 1 P.p.s.a. obowiązku złożenia przez profesjonalnego pełnomocnika dokumentu pełnomocnictwa do akt sądowych, bez znaczenia dla rozpoznawanej sprawy są dywagacje autora skargi kasacyjnej odnośnie prawidłowości potwierdzenia za zgodność z oryginałem znajdującej się w aktach administracyjnych kserokopii pełnomocnictwa udzielonego przez spółkę M. S.

Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 § 1 i § 3 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.