I OSK 2256/11

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 14 lipca 2011r., sygn.akt III SA/Gd 87/11, po rozpoznaniu sprawy ze skargi S. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku z dnia [...] grudnia 2010r. w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy, oddalił skargę.

Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2010r. Prezydent Miasta Słupska, na podstawie art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2005r. nr 108, poz. 908 ze zm. – w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: ustawa), orzekł o zatrzymaniu S. N. prawa jazdy, do czasu dostarczenia badań psychologicznych i zdania egzaminu sprawdzającego kwalifikacje. Na podstawie art. 108 ustawy z dnia 14 kwietnia 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm. – w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: k.p.a.) rozstrzygnięciu nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu organ podał, że ponownie rozpatrywał wniosek Komendanta Wojewódzkiego Policji w Gdańsku z dnia [...] stycznia 2010r. o sprawdzenie kwalifikacji skarżącego i stwierdził, iż liczba 28 punktów karnych wynika z wskazanych we wniosku naruszeń przepisów ruchu drogowego.

Strona odwołała się od tej decyzji kwestionując nałożenie 6 punktów karnych za wykroczenie z dnia [...] stycznia 2009r.. Zdaniem strony w wyroku o sygn. akt XIIW 1928/09 (na który powoływano się we wniosku) nie nałożono na nią punktów karnych.

Po rozpatrzeniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] grudnia 2010r. utrzymało w mocy decyzję organu niższej instancji. Organ odwoławczy zauważył, że wniosek Komendanta Wojewódzkiego Policji zawierał informację o pięciu wykroczeniach popełnionych w okresie od dnia [...] grudnia 2008r. do dnia [...] lipca 2009r., za które kierowca otrzymał 28 punktów karnych. W czterech przypadkach za wykroczenia wystawiono mandaty podpisane przez stronę, jedynie w sprawie wykroczenia z dnia [...] stycznia 2009r. organ skierował wniosek o ukaranie do Sądu Rejonowego w Słupsku, w konsekwencji skarżący został prawomocnie ukarany grzywną za wykroczenie z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń. Kolegium zauważyło, iż sam wyrok wprawdzie nie określa ilości punktów karnych ale sprawa ustalenia punktów karnych i ich wpisania do ewidencji leżała w kompetencjach Komendanta Wojewódzkiego Policji. Przedmiotowe wykroczenie - spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego - kolizja drogowa, ujęte jest w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. z 2002r., Nr 236, poz. 1998 ze zm. – w dalszej części uzasadnienia jako: rozporządzenie) i podlega wpisaniu 6 punktów karnych. Do czasu uprawomocnienia się wyroku wpisano punkty tymczasowe.

Dalej zaznaczył organ, że kierowca wiedząc o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu karnym miał prawo skorzystać z częściowego odliczenia punktów karnych po odbyciu szkolenia w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego. W tym celu należało wystąpić o informację do Policji, tak się nie stało i w ocenie organu za brak wiedzy w tym zakresie nie można winić funkcjonariuszy, a jedynie samego zainteresowanego.

S. N. zaskarżył powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku wnosząc o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. skarżący zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie ilości punktów karnych za wykroczenie drogowe oraz brak obiektywizmu w rozpatrywaniu odwołania.

W ocenie skarżącego organ odwoławczy nie rozpoznał sprawy wnikliwie i obiektywnie, w szczególności nie ustosunkował się do argumentacji odwołania. Ponadto nie wskazał żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Zaznaczył, że w miejscu zdarzenia w dniu [...] stycznia 2009r. nie było funkcjonariuszy Policji. Dopiero po jego interwencji przybył funkcjonariusz, a następnie wszczął dochodzenie. W jego wyniku uznał, że to wina skarżącego i skierował wniosek do sądu powszechnego. Postępowanie Policji było niezgodne z art. 97 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. W okolicznościach sprawy nie miał on możliwości powzięcia informacji o ukaraniu go punktami karnymi.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie i podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko. Dodało przy tym, że kwestie dotyczące ustalenia i zaewidencjonowania punktów karnych rozpatrywał także Komendanta Wojewódzkiego Policji, nie znajdując nieprawidłowości.

Na rozprawie pełnomocnik skarżącego zarzucił, że w aktach administracyjnych nie ma wyciągu z ewidencji, z której wynikałoby kiedy punkty naliczone za zdarzenie z dnia [...] stycznia 2009r. zmieniły charakter z wpisu tymczasowego na stały. Skarżący zaś twierdził, że odmówił przyjęcia mandatu z dnia [...] lipca 2009r., wprawdzie podpisał ten mandat, ale nie przyjął go i domagał się skierowania sprawy do sądu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że wniesiona skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja nie zawiera takich wad, czy uchybień, które mogłyby skutkować jej uchyleniem, stąd też oddalono wniesioną skargę w trybie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r., nr 270 - w dalszej części uzasadnienia przywoływana jako: p.p.s.a.).

Sąd wskazał, iż stosownie do art. 138 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy wydaje się w przypadkach określonych w art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. "d" i "g" tej ustawy to jest między innymi w razie przekroczenia przez kierowcę 24 punktów. Z akt sprawy jednoznacznie wynika, iż skarżący przyjął nałożone na niego cztery mandaty a te nałożono na niego w dniach: [...] grudnia 2008r., [...] czerwca 2009r., [...] lipca 2009r. i [...] lipca 2009r. na każdym z tych mandatów wymieniona jest ilość punktów karnych - łącznie 22 punkty. Podkreślił, iż okoliczność czy skarżący zgadza się z zasadnością tych mandatów czy nie, nie ma dla sprawy znaczenia bowiem każdy z tych mandatów przyjął co jest równoznaczne z tym, iż dopuścił się określonego w mandacie czynu. W dniu [...] stycznia 2009r. skarżący popełnił wykroczenie drogowe z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń, za które został ukarany przez Sąd Rejonowy w Słupsku, wyrokiem z dnia 20 lipca 2009r., który uprawomocnił się w dniu [...] lipca 2009r.. Dalej wyjaśnił, iż wymierzenie przez sąd kary grzywny za wykroczenia drogowe jest równoznaczne z przypisaniem skarżącemu 6-ciu punktów karnych. I wprawdzie sąd nie orzeka wymierzenia punktów to jednak nie oznacza to, iż osoba ukarana przez sąd uniknie wymierzenia takich punktów. Sprawa określenia ilości punktów i wpisania ich do ewidencji należy do kompetencji Komendanta Wojewódzkiego Policji. Nie jest istotnym, kiedy wiadomość o uprawomocnieniu się wyroku dotarła do Komendanta Wojewódzkiego Policji. Istotnym jest aby w okresie roku od pierwszego mandatu nakładającego punkty do ostatniego zdarzenia, za które nałożono punkty, suma punktów doprowadziła do tego, że kierowcy wymierzono więcej niż 24 punkty. Pierwsze punkty skarżący otrzymał w dniu [...] grudnia 2008r., a wyrok sądu dotyczył zdarzenia z dnia [...] stycznia 2009r., do którego po uprawnieniu się wyroku przypisano skarżącemu 6 punktów. Wyrok uprawomocnił się [...] lipca 2009r., zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 lipca 2009r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. Nr 17 poz. 987) Policja nie ma obowiązku informowania kierowcy o liczbie punktów jakie będą przypisane do określonego zdarzenia a zwłaszcza nie ma obowiązku informowania kierowcy ile punktów znajduje się już na jego koncie chyba, że sam zainteresowany zwróci się o taką informację. Skarżący na rozprawie oświadczył, że odmówił przyjęcia mandatu z dnia [...] lipca 2009r., tymczasem w aktach sprawy znajduje się kserokopia mandatu wystawionego [...] lipca 2009r., z którego wynika, iż skarżący mandat przyjął. Powyższe wskazuje na to, iż skarżący nie tylko nie przestrzega przepisów ruchu drogowego ale nadto w przeciągu jednego roku przekroczył liczbę 24 punktów za wykroczenia drogowe, co oznacza, iż zaskarżona decyzja a także poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji nie naruszają prawa.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wywiódł S. N., na podstawie przepisów art. 173 § 1 i 2 oraz art. 177 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.) –zaskarżając orzeczenie w zakresie pkt 1 w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił :

1. na zasadzie przepisu art. 174 ust. 2 p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy polegające na uchybieniu przepisom

- art. 145 § 1 ust. 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 1 p.p.s.a. w z zw. z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm. – dalej jako: p.u.s.a) przez nieuwzględnienie skargi skarżącego

- art. 151 p.p.s.a. - pomimo naruszenia przez organ w toku postępowania administracyjnego przepisów prawa wskazanych poniżej (lit. a - b), mającego istotny wpływ na wynik sprawy administracyjnej:

a. w szczególności: art. 7 k.p.a. w zw. z art. 8 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a., poprzez zaniechanie podjęcia przez organ administracji publicznej wszelkich niezbędnych kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, w tym wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, co oczywiście miało istotny wpływ na wynik zaskarżonego rozstrzygnięcia administracyjnego,

b. w szczególności art. 80 k.p.a., poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału oraz wyprowadzenie błędnych wniosków z ustalonych przez organ faktów, przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia, co oczywiście miało istotny wpływ na wynik zaskarżonego rozstrzygnięcia administracyjnego, wskazane uchybienie miało wpływ na wynik sprawy bowiem uwzględnienie skargi skutkowałoby odmiennym jej wynikiem;

2. na zasadzie przepisu art. 174 ust. 1 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 1 § 1 i 2 p.u.s.a. naruszenie prawa materialnego poprzez dokonanie wadliwej kontroli legalności zaskarżonej decyzji administracyjnej, przez niewłaściwe zastosowanie na skutek dokonanej wadliwej wykładni przepisów art. 138 ust. 1 w z w. z art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw. z § 3 ust. 1 w zw. z § 4 ust. 1 - 2 i 8 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002r. skutkujące wadliwym przyjęciem, że przepisy art. 138 ust. 1 w zw. z art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym, zostały prawidłowo zastosowane przez organ administracji publicznej. W konsekwencji czego z naruszeniem przepisu art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 134 § 1 p.p.s.a., Sąd pierwszej instancji oddalił skargę z dnia 29 stycznia 2011r.

Wskazując na powyższe uchybienia, strona wniosła o uchylenie wyroku Sądu z dnia 14 lipca 2011r., w sprawie o sygn. akt III SA/Gd 87/11 i przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, albowiem opłaty nie zostały uiszczone w całości lub w części.

Uzasadniając strona podniosła, iż niewątpliwym jest, że zgodnie z elementarnymi zasadami metodyki warunkiem prawidłowego stosowania prawa materialnego - w okolicznościach niniejszej sprawy przepisów art. 138 ust. 1 w zw. z art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy Prawo o ruchu drogowym w z w. z § 3 ust. 1 w zw. z § 4 ust. 1 - 2 i 8 rozporządzenia - jest właściwe ustalenie stanu faktycznego sprawy. Tym niemniej przedstawienie argumentacji dotyczącej uzasadnienia zarzutów podniesionych przeciwko wyrokowi Sądu pierwszej instancji rozpocząć należy, ze względu na specyfikę prowadzonego postępowania, od ujęcia wadliwości wykładni wskazanych powyżej przepisów z zakresu prawa materialnego, gdyż rzutuje ona bezpośrednio na sposób oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim w kontekście jego wszechstronności i zupełności. Dalej podkreślił, iż bezspornym jest, że skarżący formalnie przyjął nałożone na niego 4 mandaty z dni: [...] grudnia 2008r., [...] czerwca 2009r., [...] lipca 2009r. oraz [...] lipca 2009r. Łączna ilość punktów, jakie nałożono na skarżącego powyższymi mandatami to 22 punkty. Nadto wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 20 lipca 2009r., skarżącego ukarano grzywną za popełnienie wykroczenia z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń. Zgodnie z dyspozycją Załącznika nr 1 do rozporządzenia, którym jest wykaz naruszeń przepisów ruchu drogowego i liczby punktów odpowiadającej tym naruszeniem, spowodowaniu zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego odpowiada 6 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Skarżący stwierdził, iż o ile powyższe okolicznością są bezsporne, to nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, iż (s. 4 uzasadnienia zaskarżonego wyroku): "Nie jest istotnym kiedy, wiadomość o uprawomocnieniu się wyroku dotarła do Komendanta Wojewódzkiego Policji. Istotnym jest aby w okresie roku od pierwszego mandatu nakładającego punkty do ostatniego zdarzenia, za które nałożono punkty, suma punktów doprowadziło do tego, że kierowcy wymierzono więcej niż 24 punkty.". W ocenie strony, takie stanowisko Sądu pierwszej instancji pozostaje w sprzeczności z dyspozycją przepisów art. 138 ust. 1 w zw. z art. 135 ust. 1 pkt. 1 lit. g ustawy w zw. z § 3 ust. 1 w zw. z § 4 ust. 1 - 2 i 8 rozporządzenia. Bowiem stosownie do wskazanych regulacji, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy w przypadku przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego (art. 138 ust. 1 w zw. z art. 135 ust. 1 pkt. 1 lit. g ustawy), jednakże wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji, ani nałożenie i przyjęcie mandatu karnego, ani wydanie wyroku karzącego za popełnienie wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji nie jest jednoznaczne, z zapisaniem w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego prowadzonej przez komendanta wojewódzkiego Policji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ewidencjonowanych, danej osobie określonej liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Ponieważ wpisu w ewidencji dokonuje się - w zależności od jego charakteru:

- ostatecznego, jeżeli naruszenie zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, mandatem karnym albo orzeczeniem dyscyplinarnym w sprawie o naruszenie rozpatrywane w postępowaniu dyscyplinarnym,

- tymczasowego, niezwłocznie po ujawnieniu naruszenia.

Natomiast czynności materialno technicznej, polegającej na wpisie do ewidencji, dokonuje policjant lub pracownik jednostki Policji właściwej ze względu na miejsce popełnienia naruszenia, a jeżeli nie można ustalić tego miejsca - jednostki właściwej, ze względu na miejsce ujawnienia naruszenia (§ 4 ust. 1-2 i 8 rozporządzenia).

Podkreślić zatem należy, iż obowiązujące przepisy nie przewidują automatyzmu, w tym zakresie, że nałożenie i przyjęcie mandatu jest jednoznaczne z dokonaniem wpisu określonej liczby punktów w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Wręcz przeciwnie wpisu ostatecznego w przedmiotowej ewidencji dokonuje się dopiero po wydaniu prawomocnego wyroku sądu, nałożeniu mandatu karnego albo wydaniu orzeczenia dyscyplinarnego w sprawie o naruszenie rozpatrywane w postępowaniu dyscyplinarnym. Analogicznie wpisu tymczasowego dokonuje się po ujawnieniu naruszenia (§ 4 ust. 1-2 rozporządzenia).

Niewątpliwie ustawodawca rozdzielił zatem instytucję penalizacji naruszenia przepisów ruchu drogowego od instytucji dokonania wpisu punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego.

Przedstawienie powyższego wywodu, zaprzeczającego stanowisku Sądu pierwszej instancji, sprowadzającego się do irrelewantności chwili dokonania wpisu punktów do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, natomiast wiążącego skutki prawne z chwilą ukarania mandatem nakładającym przedmiotowe punkty - było konieczne dla wykazania relewantności chwili dokonywania poszczególnych wpisów w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego na gruncie niniejszego postępowania. Bowiem skoro warunkiem wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy jest przekroczenie przez kierującego liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, to koniecznym jest ustalenie, czy w danym momencie w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, w odniesieniu do danej osoby doszło do zapisania liczby punktów większej aniżeli 24 punkty ostateczne. Powyższe nie może budzić wątpliwości bowiem, przepis art. 135 ust. 1 lit. g ustawy, jednoznacznie stanowi o przekroczeniu przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, a nie o dopuszczeniu się naruszenia przepisów ruchu drogowego o wartości łącznej większej aniżeli 24 punkty. Wskazana regulacja odnosi się zatem do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, a nie do zdarzeń, za które nakłada się punkty, jak to błędnie przyjmuje Sąd pierwszej instancji.

Przeto wykazano powyżej, że istotą postępowania w sprawie zatrzymania prawa jazdy za przekroczenie przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, nie jest badanie, jakie zdarzenia drogowe miałyby do tego doprowadzić, li tylko i wyłącznie, czy w stosunku do danej osoby - w okolicznościach niniejszej sprawy skarżącego - w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego doszło do sytuacji zaewidencjonowania większej liczby punktów aniżeli 24, a jeżeli tak, to kiedy i na podstawie jakiego wpisu. Natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest materiału pozwalającego na ustalenie treści ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego w stosunku do skarżącego wraz ze wskazaniem kiedy poszczególne wpisy miały miejsce, czego dotyczy pierwszy zarzut skargi kasacyjnej. W aktach sprawy znajdują się kserokopie mandatów oraz karty informacyjnej związanej z wydanym przez Sąd Rejonowy w Słupsku wyrokiem - zatem materiały dotyczące poszczególnych zdarzeń, za które przypisuje się odpowiednią liczbę punktów, brak jest natomiast jakichkolwiek materiałów dotyczących treści ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego dotyczącej skarżącego oraz treści poszczególnych wpisów w niej dokonanych dotyczących osoby skarżącego, na których winno opierać się zaskarżone rozstrzygnięcie organu administracji publicznej, podlegające kontroli Sądu pierwszej instancji.

Powyższe pozostaje w ewidentnej sprzeczności z nakazem skierowanym do organu prowadzącego postępowania administracyjne aby podjął wszelkie niezbędne kroki do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, z czym immanentnie związany jest obowiązek wyczerpującego zebrania materiału dowodowego, co jak wykazano powyżej nie miało miejsca w okolicznościach niniejszej sprawy. Zaakceptowanie zaś takiego stanu przez Sąd pierwszej instancji dowodzi przeprowadzenia wadliwej kontroli administracji publicznej, co uzasadnienia niniejszą skargę.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Naczelny Sąd Administracyjny związany jest podstawami skargi kasacyjnej bowiem według art. 183 § 1 p.p.s.a., rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczyć się musiała wyłącznie do zbadania zawartych w skardze kasacyjnej zarzutów.

W myśl art. 174 p.p.s.a., skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny kontroluje zgodność zaskarżonego orzeczenia z prawem materialnym i procesowym w granicach skargi kasacyjnej. Oznacza to, że zakres rozpoznania sprawy wyznacza strona wnosząca skargę kasacyjną przez przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie. W przypadku, gdy strona w skardze kasacyjnej zarzuca zarówno naruszenie przepisów postępowania jak i naruszenie prawa materialnego, w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlega zarzut naruszenia przepisów postępowania, albowiem jedynie prawidłowo ustalony stan faktyczny może być przedmiotem subsumcji do dyspozycji przepisu prawa materialnego.

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie zawiera usprawiedliwionych podstaw zaskarżenia.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd pierwszej instancji oddalił skargę S. N., podzielając tym samym stanowisko organów administracji o zaistnieniu podstaw faktycznych i prawnych do wydania przez Prezydenta Miasta Słupsk decyzji administracyjnej z dnia [...] sierpnia 2010r. o zatrzymaniu S. N. prawa jazdy do czasu dostarczenia badań psychologicznych i zdania egzaminu sprawdzającego kwalifikacje, utrzymanej w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Słupsku z dnia [...] grudnia 2010r.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej oceny ustalonego wyczerpująco stanu faktycznego sprawy. Wbrew zarzutom autora skargi kasacyjnej, materiał dowodowy nie budzi wątpliwości. Z akt sprawy jednoznacznie wynika, iż skarżący dopuścił się pięciu wykroczeń i przyjął nałożone na niego cztery mandaty, w dniach: [...] grudnia 2008r., [...] czerwca 2009r., [...] lipca 2009r. i [...] lipca 2009r. na każdym z tych mandatów wymieniona jest ilość punktów karnych - łącznie 22 punkty. Jak prawidłowo zaznaczył Sąd pierwszej instancji, wbrew stanowisku strony, w aktach znajduje się kserokopia mandatu z dnia [...] lipca 2009r., z którego wynika, iż skarżący mandat przyjął.

Okolicznością sporną, w ocenie autora skargi kasacyjnej, jest ustalenie kiedy w istocie zostały wpisane do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego punkty za piąte wykroczenie. Z akt sprawy wynika jednoznacznie, iż w sprawie wykroczenia z dnia [...] stycznia 2009r. organ skierował wniosek o ukaranie do Sądu Rejonowego w Słupsku, w konsekwencji wyrokiem z dnia 20 lipca 2009r., który uprawomocnił się w dniu [...] lipca 2009r., skarżący został ukarany grzywną za wykroczenie z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń, za które podlega wpisaniu 6 punktów karnych.

Zdaniem autora skargi dla ustalenia, czy kierującemu pojazdem przyznano więcej niż 24 punktu w ciągu roku, począwszy od pierwszego wykroczenia, istotna jest data wpisania ostatnich z nałożonych punktów do ewidencji kierowców. A skoro takiej ewidencji w sprawie brak to organ, a za nim Sąd pierwszej instancji nie miał podstaw do ustalenia, iż skarżący przekroczył liczbę 24 punktów w ciągu roku, począwszy od [...] grudnia 2008r., i zaistniały podstawy faktyczne, a za nimi prawne do zatrzymania prawa jazdy.

Przypomnieć trzeba, iż rozstrzygając o zatrzymaniu pojazdu organ wskazał na art. 138 ust. 1 w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g Prawa o ruchu drogowym. Wywieść z nich należy, iż starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy w razie przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Przy czym przepis art. 130 Prawa o ruchu drogowym stanowi, że Policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Określonemu naruszeniu przypisuje się odpowiednią liczbę punktów w skali od 0 do 10 i wpisuje się do ewidencji (ust. 1). Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego wpisane do ewidencji usuwa się po upływie 1 roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty lub w przypadku kierowców, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3 - 20 punktów (ust. 2). Kierowca wpisany do ewidencji może na własny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejszenie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego (ust. 3).

Z przywołanych unormowań wywieść trzeba, iż zdarzeniem, z którym ustawodawca wiąże skutek w postaci zatrzymania prawa jazdy oraz wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy, jest dopuszczenie się przez kierującego pojazdem naruszeń przepisów ruchu drogowego, skutkujące przekroczeniem liczby 24 punktów, niezależnie od daty wpisów dokonanych w ewidencji, nawet gdy nastąpiły one po upływie roku od dnia popełnienia naruszenia. Inaczej ujmując problem, nie usuwa się z ewidencji kierowców punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego, jeżeli w ciągu roku od dnia naruszenia kierowca dopuścił się naruszeń, za które przypisana liczba punktów przekroczy 24 punkty. Istotna jest data naruszenia, które to zdarzenie musi mieć miejsce w okresie jednego roku od dnia pierwszego naruszenia, a nie data prawomocności rozstrzygnięcia wydanego w sprawie tego naruszenia, czy wpisu punktów w ewidencji. Przyznanie więcej niż 24 punktów za wykroczenia drogowe, których dopuścił się kierujący pojazdem w ciągu roku, wyklucza usunięcie tych punktów z ewidencji, niezależnie od daty wpisów dokonanych w ewidencji, nawet wówczas gdy wpisy nastąpiły po upływie roku od dnia popełnienia naruszenia

Taki pogląd, przyjmowany i akceptowany w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2011r., sygn.akt I OSK 1013/10, z dnia 1 czerwca 2012r., sygn.akt I OSK 225/12, z dnia 31 października 2012r., sygn.akt I OSK 1084/12, z dnia 17 czerwca 2010r., sygn.akt I OSK 1152/09 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query), skład orzekający w sprawie niniejszej podziela. Dla prowadzenia ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego istotne znaczenie ma data naruszenia (naruszeń) przepisów. Nie ma natomiast znaczenia data dokonania przez organ rejestracyjny wpisu tego naruszenia, czy też data przekwalifikowania punktów tymczasowych na ostateczne.

Jak trafnie podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 marca 2011r., sygn.akt I OSK 1013/10 odwołując się do treści § 4 ust. 4 w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 grudnia 2002r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (od 9 czerwca 2012 r. § 4 ust. 4 w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego – Dz.U. z 2012r. poz. 488), uprawomocnienie się orzeczenia w postaci prawomocnego wyroku sądu, postanowienia sądu o warunkowym umorzeniu postępowania, mandatu karnego lub orzeczenia dyscyplinarnego jest warunkiem koniecznym do wystąpienia o sprawdzenie kwalifikacji kierowcy, ale pozostaje bez wpływu na sposób oceny wynikającej z art. 130 ust. 2 ustawy negatywnej przesłanki uniemożliwiającej usunięcie punktów karnych z ewidencji, w przypadku dopuszczenia się przez kierowcę przed upływem jednego roku od pierwszego wykroczenia kolejnych wykroczeń, za które przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty. I owszem punkty karne brane pod uwagę winny być przypisane na podstawie rozstrzygnięć prawomocnych, ale nie oznacza to, ze rozstrzygnięcia te muszą się również uprawomocnić przed upływem roku od dnia naruszenia przepisów.

Warto również zauważyć, iż przepisy regulujące warunki i sposób prowadzenia ewidencji nie wskazują terminu, w którym właściwy organ Policji wprowadza wymagane wpisy do ewidencji, to powinno się to odbyć bez zbędnej zwłoki. Nie można jednocześnie nie dostrzec tego, że wskutek różnych przyczyn organizacyjnych, czy technicznych wpisanie punktów karnych do ewidencji może być oddalone w czasie od dnia popełnienia wykroczenia. I z tych też względów trzeba przyjąć, że dla konsekwencji prawnych wynikających z naruszeń przepisów ruchu drogowego, których dopuścił się kierowca, decydujące znaczenie ma data popełnienia czynu stwierdzonego prawomocnym mandatem karnym. Takie wnioskowanie znajduje potwierdzenie w przepisie § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia stanowiącego, iż organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji punkty przyznane na podstawie wpisu ostatecznego, jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynął rok, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które liczba punktów ostatecznych (...) przekroczyła 24 punkty.

W świetle przywołanych regulacji prawnych i wyprowadzonego w oparciu o nie stanowiska, Naczelny Sąd Administracyjny jednoznacznie stwierdza, iż nie sposób podzielić stanowiska autora skargi kasacyjnej, iż istotna dla ustalenia ilości punktów jest data wpisu ostatnich z przyznanych skarżącemu do ewidencji kierowców. W świetle powyższego jako niezasadne należy ocenić sformułowane przez autora skargi kasacyjnej zarzuty naruszenia przepisów postępowania.

Nadto wyjaśnić trzeba, iż ustaleń co do liczby punktów nie dokonuje organ kontroli, lecz wynikają one z ewidencji kierowców prowadzonej przez organy Policji. Tak więc z uwagi na regulację materialnoprawną, która obliguje organ do wydania stosownej decyzji przy przekroczonym limicie punktów, niniejsza sprawa nie wymagała prowadzenia postępowania dowodowego, a jedyny i wystarczający dowód stanowiły dane z ewidencji, przedstawione w piśmie Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku z dnia [...] stycznia 2010r. wniosku o sprawdzenie kwalifikacji, pismo Komendy z dnia 1 lipca 2010r. oraz z dnia 7 października 2010r. wraz z kserokopiami wystawionych mandatów. Pamiętać bowiem trzeba, iż zgodnie z art. 76 § 1 k.p.a. dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w zakresie ich działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. W związku z tym, zarówno organy orzekające w sprawie, jak i Sąd, uprawnione były do przyjęcia, iż skarżący uzyskał liczbę punktów uzasadniającą wydanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy. W następstwie Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej oceny co do przeprowadzonego przez organ postępowania dowodowego, co oznacza, iż nie trafione są zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące naruszenia przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy.

Podobnie trzeba ocenić zarzut naruszenia prawa procesowego, w kontekście powyższych wywodów, to jest art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), gdyż powołane przepisy mają charakter ustrojowy, określają funkcje pełnione przez sądy administracyjne (§ 1) i podstawowe kryterium sprawowania przez te sądy kontroli działalności administracji publicznej jakim jest zgodność z prawem (§ 2).

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd pierwszej instancji nie uchybił przepisom prawa procesowego ani prawa materialnego, dokonał właściwej kontroli działalności administracji publicznej pod kątem jej zgodności z prawem. Natomiast odmienny od oczekiwanego przez skarżącego wynik tej kontroli nie daje podstaw, by twierdzić, że Sąd naruszył wskazane w skardze kasacyjnej przepisy, tym bardziej uwzględniając jednolite stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w omawianej kwestii.

Z tych wszystkich względów, skoro skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach, na mocy art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku.