IV SA/Wr 757/12

Uzasadnienie

Orzeczeniem z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] Terenowa Wojskowa Komisja Lekarska w Ł., działając na podstawie art. 5 ust. 1, 6 i 7 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t. j. z 2010 r. Dz. U. nr 90 poz. 593 ze. zm.) oraz § 4, 16, 21 ust. 1 i 2 i § 24 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. 2010 r. nr 15, poz. 80), dalej rozporządzenie, uznała Ł. M., dalej skarżący, za niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej z kategorią "N" w grupie I osób badanych.

W uzasadnieniu organ I instancji wskazał, że u skarżącego rozpoznano następujące schorzenia:

1) stan po operacyjnej korekcji ubytku w przegrodzie międzykomorowej (§ 38 pkt 9),

2) nieprawidłową glikemię na czczo (§ 54 pkt 4),

3) niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA (§ 38 pkt 1),

4) obniżenie ostrości wzroku Vod = 0,5 Vos = 0,6 (§ 13 pkt 1),

5) blizna klatki piersiowej po operacji serca (§ 3 pkt 1);

Organ I instancji wskazał, że stwierdzone na podstawie wykonanych badań rozpoznania wymienione w pkt 1, 2, 3 powodują niezdolność do pełnienia zawodowej służby wojskowej, na podstawie wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Podał, że w dniu [...] marca 2012 r., celem ustalenia aktualnej zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej, przeprowadzono badania laboratoryjne krwi i moczu, badanie audiologiczne, badania elektrokardiograficzne, badanie echokardiograficzne, wykonano konsultacje lekarskie specjalistyczne: laryngologiczną, neurologiczną, okulistyczną, kardiologiczną, psychologiczną, psychiatryczną, stomatologiczną. W toku szczegółowej analizy dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej stwierdzono, że skarżący w trakcie badania psychologicznego i konsultacji lekarskiej specjalistycznej psychiatrycznej zataił fakt, że w przeszłości korzystał z pomocy psychologicznej i rozpoznawano u niego cechy osobowości chwiejnej emocjonalnie. Zatem w dniu [...] kwietnia 2012 r. skierowano do skarżącego pismo wzywające go do zgłoszenia się w siedzibie organu I instancji celem wykonania dodatkowej konsultacji psychologicznej i psychiatrycznej. Podano, że skarżący w dniu [...] kwietnia 2012 r. odmówił wykonania badania psychologicznego. Jak wynika z zapisu konsultacji specjalistyczno – psychologicznej skarżący: "Nie potrafi jednoznacznie odpowiedzieć dlaczego w badaniu z dnia [...] marca 2012 r. nie podał istotnych informacji". Z konsultacji psychiatrycznej z dnia [...] kwietnia 2012 r. wynika, że skarżący aktualnie nie wymaga leczenia psychiatrycznego.

Organ I instancji wskazał, że rodzaj i charakter rozpoznanych schorzeń został ustalony w oparciu o zgromadzoną dokumentację i wyniki przeprowadzonych badań lekarskich specjalistycznych, a ich kwalifikacji orzeczniczej dokonano adekwatnie do tych ustaleń zgodnie z obowiązującymi przepisami orzeczniczymi.

Odnosząc się do rozpoznania zawartego w pkt 1 tj. stanu po operacyjnej korekcji ubytku w przegrodzie międzykomorowej, wskazał, że mieści się zakresie pojęciowym § 38 pkt 9 załącznika nr 1 do rozporządzenia stanowiącego wykaz chorób i ułomności uwzględniany przy orzekaniu o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz do służby poza granicami państwa, a także o ograniczonej zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych i rodzajach wojsk oraz na określonych stanowiskach służbowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 15, poz. 80), dalej załącznik nr 1. Zgodnie z objaśnieniem szczegółowym § 38 pkt 8 wrodzone wady serca leczone operacyjnie, jeżeli zostały przywrócone prawidłowe stosunki anatomiczne, zakwalifikowano według pkt 9. Wskazał, że analiza całości przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym: karty leczenia szpitalnego, kserokopie badań echokardiograficznych z dnia [...] grudnia 2008 r., [...] czerwca 2010 r. oraz badania echokardiograficznego z dnia [...] kwietnia 2009 r., kserokopia zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez specjalistę chorób dzieci, kardiologa z dnia [...] stycznia 2008 r. uzasadnia zaliczenie skarżącego w grupie I osób badanych do kategorii "N" - niezdolny do zawodowej służby wojskowej, ponieważ właściwości i warunki służby wojskowej w tym wysiłek fizyczny, mogą spowodować występowanie objawów klinicznych uniemożliwiających pełnienie zawodowej służby wojskowej. Wskazał, że zgodnie z art. 50a ust. 1 i 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, żołnierz zawodowy jest obowiązany utrzymywać sprawność fizyczną zapewniającą wykonywanie przez niego zadań służbowych. Żołnierz zawodowy jest poddawany raz w roku sprawdzianowi sprawności fizycznej. Biorąc pod uwagę, że w badaniu USG serca u skarżącego stwierdzono niewielki przerost lewej komory serca, a w zapisach badań EKG serca stwierdzono cechy niezupełnego bloku prawej odnogi pęczka HISA (schorzenie zawarte w pkt 3), a z danych z piśmiennictwa medycznego wynika, że osoby po przebytej operacji wrodzonej wady serca winny wykonywać kontrolowany wysiłek fizyczny, organ I instancji stwierdził, że warunki i właściwości służby wojskowej w tym stres, stałe utrzymywanie sprawność fizycznej i gotowość do pełnienia służby wskazują, że skarżący byłby niezdolny do wykonywania tego rodzaju czynności. Zatem nie mógł być zakwalifikowany jako zdolny do zawodowej służby wojskowej.

Odnosząc się do rozpoznania ujętego w pkt 2 tj. nieprawidłowego poziomu glikemii na czczo, wskazał, że mieści się zakresie pojęciowym § 54 pkt 4 załącznika nr 1. W przeprowadzonych badaniach biochemicznych krwi stwierdzono nieprawidłowy poziom glikemii na czczo (badanie nr [...] z dnia [...] marca 2012 r.) Glukoza 6,21 umol/L (zakres referencyjny 4,1 - 5,6). W ocenie organu I instancji schorzenie to uzasadnia zaliczenie orzekanego w grupie I osób badanych do kategorii "N" - niezdolny do zawodowej służby wojskowej. Nieprawidłowa glikemia na czczo jest stanem silnie predysponującym do rozwoju cukrzycy i powoduje, że skarżący jest niezdolny do pełnienia zawodowej służby wojskowej, gdyż warunki i właściwości służby wojskowej w tym wysiłek fizyczny, brak możliwości stosowania odpowiedniej diety mogą spowodować występowanie objawów klinicznych uniemożliwiających pełnienie zawodowej służby wojskowej.

Odnosząc się do rozpoznania ujętego w pkt 3 tj. niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA (§ 38 pkt 1 załącznika nr 1). Podał, że ww. schorzenie wykazane zostało w badaniu elektrokardiograficznym serca z dnia [...] marca 2012 r., a także w badaniach EKG załączonych do dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej. W ocenie organu I instancji schorzenie to uzasadnia zaliczenie skarżącego w grupie I osób badanych do kategorii "N" - niezdolny do zawodowej służby wojskowej, ponieważ warunki i właściwości służby wojskowej w tym stres, wysiłek fizyczny zwłaszcza u osoby po przebytym zabiegu operacyjnym wrodzonej wady serca mogą spowodować występowanie objawów klinicznych uniemożliwiających pełnienie zawodowej służby wojskowej.

Organ I instancji wskazał, że schorzenie ujęte w pkt 4 tj. obniżenie ostrości wzroku (§ 13 pkt 1) oraz w pkt 5 tj. blizna klatki piersiowej po operacji serca (§ 3 pkt 1) nie stanowią przeciwwskazania do pełnienia zawodowej służby wojskowej.

Wskazał również, że prawomocnym orzeczeniem Powiatowej Komisji Lekarskiej w Ł. z dnia [...] lutego 2004 r. nr [...] skarżącego uznano za niezdolnego do pełnienia czynnej służby wojskowej w czasie pokoju - kategoria zdrowia "D". Zgodnie z art. 29 ust. 3a ustawy z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. 2008, nr 206, poz. 1288) w czasie pokoju nie kieruje się do wojskowej komisji lekarskiej osoby, wobec której wydano ostateczne orzeczenie ustalające kategorię zdolności do czynnej służby wojskowej "D" albo "E". Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, żołnierz zawodowy jest żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, a zatem kierowanie przez Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Sieradzu celem ustalenia aktualnej zdolności do zawodowej służby wojskowej do organu I instancji skarżącego, wobec którego wydano ostatecznie orzeczenie ustalające kategorię zdolności do czynnej służby wojskowej "D" jest niezasadne, a postępowanie w tej sprawie jest bezprzedmiotowe. Pomimo tego, organ I instancji wskazał, że przeanalizował materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowej sprawie i wydał orzeczenie w przedmiocie zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej.

W odwołaniu skarżący podniósł, że nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w orzeczeniu pierwszo-instancyjnym. Wskazał, że aktualny stan jego zdrowia nie stanowi przeciwwskazania do służby wojskowej. Zakwestionował postawione w pkt 8 zaskarżonego orzeczenia rozpoznania. Odnosząc się do schorzeń zawartych w pkt 1 i 3 wskazał na brak istotnych zaburzeń układu krążenia, co umotywował dotychczasową diagnostyką kardiologiczną w latach 2008-2010, a odnośnie schorzenia ujętego w pkt 2 powołał się na prawidłowy wynik poziomu glukozy w surowicy krwi uzyskany w badaniu wykonanym w innej placówce służby zdrowia w dniu [...] marca 2012 r. Odmowę poddania się badaniu psychologicznemu w dniu [...] kwietnia 2012 r., uzasadnił tym, że w jego ocenie rozpoznanie postawione w trakcie czynności orzeczniczych dla potrzeb organu I instancji odnośnie wcześniejszego orzeczenia powstało na potrzeby komisji, a skarżący sam nigdy nie korzystał w przeszłości z pomocy psychologicznej.

Rejonowa Wojskowa Komisja Lekarska we W. orzeczeniem z dnia [...] lipca 2012 r. nr [...] zmieniła zaskarżone orzeczenie w części dotyczącej rozpoznań pkt 8 orzeczenia i ustaliła inne brzmienie rozpoznania ujętego w pkt 2, tj. "okresowa nieprawidłowa glikemia na czczo" (§ 54 pkt 4) oraz dodała nowe rozpoznanie w pkt 6, tj.: "osobowość chwiejna emocjonalnie w wywiadzie" (§ 68 pkt 1), w pozostałym zakresie utrzymała w mocy orzeczenie organu I instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, że po analizie zgromadzonego materiału dowodowego zmienił zaskarżone orzeczenie w części dotyczącej rozpoznań stwierdzając, że uzyskiwane w niektórych badaniach laboratoryjnych prawidłowe poziomy glukozy w surowicy krwi uzasadniają zmianę rozpoznania ujętego w pkt 2 na: "okresowa nieprawidłowa glikemia na czczo". Wskazał również, że z uwagi na wcześniejsze badania specjalistyczne dla potrzeb orzeczniczych (badanie lekarskie specjalistyczno - psychiatryczne z dnia [...] kwietnia 2009 r.) należało schorzenie dodane w pkt 6 rozpoznać jako: "osobowość chwiejna emocjonalnie w wywiadzie".

W kwestii rozpoznań schorzeń układu krążenia zawartych w pkt 1 i 3 organ odwoławczy mając za podstawę wynik przeprowadzonego dla potrzeb orzeczniczych badania lekarskiego kardiologicznego, jak również załączoną przez skarżącego dokumentację medyczną stwierdził, że mimo braku aktualnie odczuwalnych dolegliwości układu krążenia fakt przebytego zabiegu operacyjnego kardiochirurgicznego oraz stwierdzane w badaniu EKG z [...] marca 2012 r. schorzenie ujęte w pkt 3 tj. "niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA" uzasadniają przyjęcie, że czynią one skarżącego niezdolnym jako kandydata do zawodowej służby wojskowej. Organ odwoławczy stwierdził, że wojskowa komisja lekarska I instancji w uzasadnieniu swojego orzeczenia podała pełną wykładnię podstaw, na których oparła rozpoznania wykazane w pkt 8 orzeczenia oraz przyjętą kwalifikację orzeczniczą. Dodał, że z całości zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika by zachodziły przesłanki do kwestionowania tych ustaleń.

Ponadto wskazał, że z posiadanych dokumentów wynika, że skarżący prawomocnym orzeczeniem Powiatowej Komisji Lekarskiej w Ł. z dnia [...] lutego 2004 r. nr [...] został uznany za niezdolnego do pełnienia czynnej służby wojskowej w czasie pokoju - kat. "D", a zgodnie z art. 29 ust. 3a ustawy z dnia 24 listopada 1967 r. o w powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.) w czasie pokoju nie kieruje się do wojskowej komisji lekarskiej osoby wobec, której wydano ostateczne orzeczenie ustalające kategorię zdolności do czynnej służby wojskowej "D" lub "E".

Skarżący wniósł skargę na ww. orzeczenie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej p.p.s.a., w związku z art. 156 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. (t. j. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej k.p.a., wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego orzeczenia w części zmieniającej orzeczenie organu I instancji dotyczące rozpoznań pkt 8 w ten sposób, że ustalono inne brzmienie rozpoznania zawartego w pkt 2 oraz dodania nowego rozpoznania zawartego w pkt 6. Natomiast na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w części utrzymującej w mocy w pozostałym zakresie orzeczenie organu I instancji.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1) naruszenie przepisów postępowania art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a przez orzeczenie przez organ odwoławczy co do istoty sprawy i zmianę rozpoznań pkt 8 orzeczenia organu I instancji, pomimo nieuchylenia orzeczenia organu I instancji, co nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa,

2) naruszenie przepisów postępowania art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. przez utrzymanie w mocy orzeczenia organu I instancji w pozostałej części, pomimo naruszenia przez organ I instancji poniższych przepisów k.p.a. i zarazem naruszenie przez organ odwoławczy art. 7, art. 11, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. przez niewyjaśnienie sprawy w zakresie: rozpoznań i zasadności przesłanek załatwienia sprawy oraz podstawy faktycznej i prawnej wydanego orzeczenia, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Wskazał, że zgodnie z treścią art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. organ odwoławczy wydaje decyzję, w której uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy. Podniósł, że organ odwoławczy orzeczeniem z dnia 2 lipca 2012 r. orzekł co do istoty sprawy i zmienił w zakresie rozpoznań pkt 8 orzeczenia organu I instancji, pomimo nieuchylenia tego orzeczenia ani w całości ani w części. Nastąpiło to z rażącym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., bowiem organ odwoławczy wydając zaskarżone orzeczenie nie uchylił orzeczenia organu I instancji, a pomimo to orzekł co do istoty sprawy. Jedynie zmienił orzeczenie organu I instancji w części dotyczącej rozpoznań pkt 8 i orzekł, że ustala inne brzmienie rozpoznania ujętego w pkt 2 oraz dodaje nowe rozpoznanie w pkt 6.

Podniósł, że w niniejszym postępowaniu wojskowe komisje lekarskie nie wyjaśniły, na jakiej podstawie negują lub zmieniają treść dokumentacji lekarskiej, załączonej przez skarżącego, z prawidłowymi wynikami poziomu glukozy (glikemii na czczo), z prawidłową oceną stanu kardiologicznego (układu krążenia) i z prawidłowym stanem czynności psychicznych. Nie wyjaśniły także, dlaczego wyjątkowo dowolnie traktują treść załącznika nr 1.

W przedmiocie rozpoznania ujętego w pkt 2 tj. "nieprawidłowa glikemia na czczo" i "okresowej nieprawidłowej glikemii na czczo" (zmienione rozpoznanie zaskarżoną decyzją) podniósł, że organy obu instancji, powołując się na § 54 pkt 4 załącznika nr 1, nie oceniły zgodnie z prawem wyników w tym zakresie. Podniósł, że już przed organem I instancji, wynik poziomu glukozy był w normie, w powtórzonym i posiadanym przez tę komisję badaniu z dnia [...] marca 2012 r. i dodał, że organ I instancji tego dokumentu nie ocenił. Ponadto z objaśnienia do § 54 pkt 4 załącznika nr 1 wynika, że chorobą, która może oznaczać niezdolność do służby wojskowej jest cukrzyca, zwłaszcza trudna do wyrównania leczeniem, chwiejna lub powikłana, a nie jednorazowo wyższy niż norma wynik badania glikemii, tym bardziej że ponowny wynik był prawidłowy. Tym samym również orzeczenie organu odwoławczego stwierdzające jednak chorobę z zakresu tego przepisu, jako okresową, wykracza poza zasady oceny dowodów i stanowi przykład znaczącej dowolności decyzji w tej części.

W odniesieniu do rozpoznania zawartego w pkt 6 dodanego jako nowe przez organ odwoławczy tj. "osobowość chwiejna emocjonalnie w wywiadzie" podniósł, że organ powołał się na wyniki badania z 2009 r. Wskazał, że z badania psychologa klinicznego z dnia [...] maja 2009 r. wynika jednoznacznie, że skarżący ma stwierdzone "prawidłowo rozwinięte mechanizmy kontroli emocjonalnej". Osobowości chwiejnej emocjonalnie lekarz nie stwierdzał również w badaniu z dnia [...] lutego 2012 r. "kontrola emocji zachowana". Podniósł, że wojskowe komisje lekarskie miały ponadto, prawidłowy wynik konsultacji psychologicznej z dnia [...] marca 2012 r. Zatem podał, że odmówił ponownego badania przez organ I instancji w tym zakresie. Jego zdaniem, uzasadnienie, że schorzenie "osobowość chwiejna emocjonalnie" wynika z wywiadu jest przy tym wyjątkowo nielogiczne, ponieważ skarżący nie tylko nie powoływał się na zaburzenia psychiczne, ale negował zasadność rozpoznania takiej choroby na podstawie załączonych, prawidłowych opinii lekarskich. Powołując się na szczegółowe objaśnienia do § 68 załącznika nr 1 podniósł, że żadna z wymienionych w nim chorób jego nie dotyczy i nie wynika z żadnego dokumentu lekarskiego. Dodał, że do odwołania załączył ponadto zaświadczenie od lekarza sportowego, ponieważ uprawia sporty walki (karate), łączące się z zachowywaniem normy emocjonalno - pschychologicznej i powoływał się na coroczne pozytywne wyniki egzaminu przed mistrzem karate, szkolącym wojskowe jednostki specjalne.

W odniesieniu do rozpoznania ujętego w pkt 1 wskazał, że nie znajduje uzasadnienia faktycznego stwierdzenie organu I instancji, że u skarżącego jedynie "brak aktualnie odczuwalnych dolegliwości ze strony układu krążenia". Wskazał na brak stwierdzonych przez organ I instancji chorób, a nie ich aktualne nie odczuwanie. Potwierdził, że przebył jako dziecko zabieg operacyjny kardiochirurgiczny, ale z dokumentacji w tym zakresie wynika, że skarżącego "kardiologicznie można traktować jako zdrowego". Podniósł to zarówno przed organem I instancji, jak i w odwołaniu do którego załączył dokument z całkowitym zakresem wyników badań układu krążenia z 2010 r. Wskazał, że niezgodności powyższego faktu z przedmiotowym rozpoznaniem ujętym w pkt 1 organy nie wyjaśniły. Ocenianym dowodem w sprawie powinny być także wyniki badania wysiłkowego, w normie. Organ odwoławczy ograniczył się do wniosku, iż przyjmuje za zasadne orzeczenie organu I instancji, pomimo, iż organ ten powoływał się na możliwość wystąpienia objawów klinicznych uniemożliwiających pełnienie zawodowej służby wojskowej podczas wysiłku fizycznego. Faktycznie objawy te nie wystąpiły jednak w żadnym badaniu, ani w tym z 2010 r., ani w aktualnym, a uprawiane przez skarżącego sporty zaprzeczają ich wystąpieniu przy wysiłku fizycznym. Organy nie oceniły przy tym badania echokardiograficznego z dnia [...] marca 2012 r., pomimo iż było załącznikiem do karty obiegowej i było w posiadaniu wojskowej komisji lekarskiej. Wynika z niej, iż stwierdzono jedynie ślad fali zwrotnej w zastawce mitralnej, przy czym zgodnie ze szczegółowym objaśnieniem do powołanego § 38 pkt 9 załącznika nr 1 obecność śladowej fali zwrotnej w zastawce innej niż aortalna jest zjawiskiem fizjologicznym, a nie chorobowym.

W odniesieniu do rozpoznania ujętego w pkt 3 podniósł, że wobec powołania się w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia na wynik badania EKG z dnia [...] marca 2012 r., na podstawie którego stwierdzono "niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA", załączył do niniejszej skargi aktualny wynik badania EKG z dnia [...] sierpnia 2012 r., z którego wynika, że choroby takiej w tym badaniu nie stwierdzono. Skarżący podniósł, iż żaden z dotychczasowych lekarzy, u których się opiniował, nie stwierdzili takiego rozpoznania w badaniach układu krążenia. Także w całodobowym zapisie EKG z 2010 r. nie stwierdzono zaburzeń rytmu serca. Pomimo tego, w zaskarżonej decyzji organ odwoławczy utrzymał w mocy rozpoznanie z § 38 pkt 1 załącznika nr 1, który stanowi, wbrew ustaleniom faktycznym, o chorobie mięśnia sercowego lub zaburzeniach rytmu nawracających albo trwałych nieupośledzających sprawności ustroju.

Zaznaczył ponadto, że nie jest zasadne powoływanie się przez organ na brzmienie art. 29 ust. 3 lit. a ustawy z dnia 24 (de facto 21) listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że w czasie pokoju nie kieruje się do wojskowej komisji lekarskiej osoby z orzeczeniem zdolności "D" do czynnej służby wojskowej, ponieważ, jak podnosił w odwołaniu skarżący "idzie z innej ustawy". Organ odwoławczy wskazał, że ustawą na podstawie której zasadnie skierowano skarżącego do wojskowej komisji lekarskiej, jest ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, a zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 2 i ust. 5 pkt 1 tej ustawy do wojskowej komisji lekarskiej kieruje się z urzędu osobę kandydata do pełnienia zawodowej służby wojskowej, na podstawie skierowania wojskowego komendanta uzupełnień, co dotyczy przedmiotowej sprawy. Dodał, że wynika to również z pkt 1 pisma Wojskowej Komendy Uzupełnień we W. z dnia [...] czerwca

2012 r.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga nie jest zasadna.

W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2010 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości w drodze kontroli działań administracji publicznej. Kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 ustawy), a jej zakres obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art. 3 § 1 w zw. z § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej p.p.s.a. Uchylenie decyzji administracyjnej względnie stwierdzenie jej nieważności przez Sąd następuje tylko w przypadku stwierdzenia istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego mającego wpływ na wynik sprawy.

Wskazać w tym miejscu należy, że kontrola orzeczeń wojskowych komisji lekarskich o uznaniu badanego za zdolnego do zawodowej służby wojskowej, dokonywana przez sąd administracyjny, polega na sprawdzeniu prawidłowości postępowania poprzedzającego ustalenie jego stanu zdrowia, a w szczególności, czy badanie stanu zdrowia było wszechstronne, oparte na wyczerpującym wywiadzie chorobowym i pełnych badaniach przedmiotowych oraz czy dokonana następnie kwalifikacja zdolności kandydata do zawodowej służby wojskowej była zgodna z przepisami w sprawie zasad określenia zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach. W ramach tak pojętej kontroli sądowej orzeczeń wojskowych komisji lekarskich podjętych w przedmiocie zdolności do zawodowej służby wojskowej, sąd administracyjny nie jest uprawniony do weryfikacji orzeczeń wojskowych komisji lekarskich z punktu widzenia medycznej oceny warunków zdrowotnych osoby badanej. Sąd administracyjny nie może też zmienić we własnym zakresie takiej oceny i zakwalifikować danej osoby do innej kategorii zdolności do zawodowej służby wojskowej, niż uczyniła to wojskowa komisja lekarska na podstawie przeprowadzonych badań lekarskich i zebranej dokumentacji lekarskiej.

W ocenie składu orzekającego w niniejszej sprawie, wydane w sprawie orzeczenia w przedmiocie zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej w niczym nie naruszają prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Z treści wydanych w sprawie orzeczeń wynika, że podstawę prawną zawartego w nich rozstrzygnięcia dotyczącego kategorii zdolności do zawodowej służby wojskowej stanowiły przepisy ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz załącznik nr 1 do rozporządzenia. Wydane zaś w sprawie przez organ I instancji orzeczenie zostało sporządzone według wzoru stanowiącego załącznik nr 5 do wskazanego rozporządzenia, zgodnie z wymogami § 24 ust. 1 tego rozporządzenia.

Wojskowe komisje lekarskie, jako organy administracji publicznej, podejmują decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych nazywanych w przepisach orzeczeniami. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, "Zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia zawodowej służby wojskowej ustala wojskowa komisja lekarska, która wydaje w tej sprawie orzeczenie. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest decyzją." Do tego rodzaju decyzji odnoszą się przepisy ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego, co oznacza, że w zakresie nieunormowanym przepisami szczególnymi należy stosować przepisy k.p.a., który normuje postępowanie przed organami administracji publicznej, przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

Zgodnie z § 16 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. nr 15, poz. 80), przy orzekaniu o zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej i zaliczeniu do jednej z kategorii zdolności fizycznej i psychicznej do zawodowej służby wojskowej wojskowe komisje lekarskie uwzględniają wykaz chorób i ułomności, stanowiący załącznik nr 1. W myśl objaśnień szczegółowych do załącznika nr 1 rozporządzenia, kandydatów do zawodowej służby wojskowej zalicza się do grupy I osób badanych przez wojskowe komisje lekarskie. Załącznik ten zawiera szczegółowy wykaz chorób lub ułomności uwzględniany przy orzekaniu o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz do służby poza granicami państwa, a także o ograniczonej zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych i rodzajach wojsk oraz na określonych stanowiskach służbowych. Wojskowa komisja lekarska orzeka w składzie trzech lekarzy, na podstawie przeprowadzonych badań lekarskich oraz zgromadzonej dokumentacji medycznej. Zgodnie z § 23 ust. 1 rozporządzenia, wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie niezwłocznie po przeprowadzeniu niezbędnych badań lekarskich i skompletowaniu dokumentów. Od orzeczenia wydanego w I instancji przysługuje odwołanie do właściwej wojskowej komisji lekarskiej wyższego stopnia, o czym stanowi § 29 rozporządzenia. W myśl § 30 ust. 1 rozporządzenia, wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia rozpatruje odwołanie w składzie trzech lekarzy. Zgodnie z ust. 2 w/w przepisu prawa, wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia, rozpatrując odwołanie, orzeka na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.

Z akt administracyjnych sprawy wynika, że rozpoznane u skarżącego schorzenia zostały ustalone na podstawie poprzedzających wydanie zakwestionowanych orzeczeń badań lekarskich skarżącego oraz dokumentacji medycznej.

Wskazać należy, że organ I instancji na podstawie kompletnego materiału orzeczniczego rozpoznał u skarżącego następujące schorzenia:

1) stan po operacyjnej korekcji ubytku w przegrodzie międzykomorowej (§ 38 pkt 9),

2) nieprawidłową glikemię na czczo (§ 54 pkt 4),

3) niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA (§ 38 pkt 1),

4) obniżenie ostrości wzroku Vod = 0,5 Vos = 0,6 (§ 13 pkt 1),

5) blizna klatki piersiowej po operacji serca (§ 3 pkt 1);

i uznał, że schorzenia wymienione w punkcie 1, 2 i 3 kwalifikują skarżącego za niezdolnego do zawodowej służby wojskowej, Kat. "'N" w grupie I osób badanych.

Natomiast organ II instancji zmienił orzeczenie organu I instancji przez ustalenie innego brzmienia rozpoznanego u skarżącego schorzenia ujętego w pkt 2, tj. "okresowa nieprawidłowa glikemia na czczo" (§ 54 pkt 4) oraz dodał nowe rozpoznanie w pkt 6, tj.: "osobowość chwiejna emocjonalnie w wywiadzie" (§ 68 pkt 1), natomiast w pozostałym zakresie orzeczenie organu I instancji utrzymał w mocy.

Trafnie organy orzekające w sprawie uznały, że stwierdzone u skarżącego schorzenie ujęte w pkt 1 tj. stan po operacyjnej korekcji ubytku w przegrodzie międzykomorowej należy zaliczyć do § 38 pkt 9 załącznika nr 1, który stanowi, że zastawkowe wady serca bez powikłań i istotnych zaburzeń hemodynamicznych nieupośledzające sprawności ustroju, należy kwalifikować jako N/Z.

Jak wynika z § 38 pkt 8 wskazanego wyżej załącznika nr 1 rozpoznanie w zakresie wrodzonych wad serca kwalifikuje badanego jako niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej. Z objaśnień szczegółowych do § 38 pkt 8 tego załącznika wynika, że wrodzone wady serca leczone operacyjnie, jeżeli zostały przywrócone prawidłowe stosunki anatomiczne, należy kwalifikować według pkt 9. Natomiast pkt 9 wskazanego paragrafu wskazuje, że kandydatów do służby w zasięgu działania promieniowania mikrofalowego, kandydatów do służby w jednostkach reprezentacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, kandydatów do służby w jednostkach desantowo-szturmowych należy kwalifikować jako niezdolnych. Wskazać należy, że organ I instancji w sposób wyczerpujący i przejrzysty, zgodny z zasadami wynikającymi z Kodeksu postępowania administracyjnego zawartymi w przepisach art. 7 i 77 k.p.a. wyjaśnił z jakiego względu to właśnie schorzenie powoduje niezdolność skarżącego do zawodowej służby wojskowej.

Odnosząc się natomiast do rozpoznania zawartego w pkt 2 i zmiany jego brzmienia na: okresową nieprawidłową glikemię na czczo (§ 54 pkt 4), wskazać należy, że organ odwoławczy dokonał wyłącznie zmiany brzmienia rozpoznanego schorzenia, nie zmieniając jego kwalifikacji określonej zgodnie z załącznikiem nr 1. Zasadnie organ odwoławczy w orzeczeniu wskazał, że uzyskiwane w niektórych badaniach laboratoryjnych prawidłowe poziomy glukozy w surowicy krwi uzasadniają zmianę rozpoznania zawartego w pkt 2. Wskazać należy, że organy obu instancji w sposób wyczerpujący wyjaśniły z jakiego względu to właśnie schorzenie powoduje niezdolność skarżącego do zawodowej służby wojskowej.

W ocenie Sądu organy obu instancji prawidłowo rozpoznały u skarżącego schorzenie ujęte w pkt 3 tj. niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA i uznały, że ten rodzaj schorzeń również kwalifikuje skarżącego do kategorii "N". Jak wynika z § 38 pkt 1 załącznika nr 1 (grupa I) rozpoznanie schorzenia w postaci choroby mięśnia sercowego lub zaburzenia rytmu serca nawracające lub trwałe, nieupośledzające sprawności ustroju kwalifikuje go jako niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. Z objaśnień szczegółowych do § 38 pkt 1 tego załącznika wynika, że do tej grupy należą również zaburzenia rytmu serca pochodzenia organicznego i zaburzenia przewodzenia, potwierdzone dokumentacją leczenia w poradni specjalistycznej. Wskazać należy, że powyższe rozpoznanie znajduje potwierdzenie w dokumentacji orzeczniczo lekarskiej.

Ponadto, odnosząc się do schorzeń układu krążenia ujętych w pkt 1 i 3 organ odwoławczy zasadnie stwierdził, że mimo braku aktualnie odczuwalnych dolegliwości układu krążenia fakt przebytego zabiegu operacyjnego kardiochirurgicznego oraz stwierdzone w badaniu EKG z [...] marca 2012 r. schorzenie ujęte w pkt 3 tj. "niezupełny blok prawej odnogi pęczka HISA" uzasadniają przyjęcie, że schorzenia te czynią skarżącego niezdolnym do zawodowej służby wojskowej w grupie I osób badanych.

W ocenie Sądu organ odwoławczy prawidłowo na podstawie kompletnego materiału orzeczniczego rozpoznał u skarżącego dodatkowe schorzenie określone w pkt 6, tj.: "osobowość chwiejna emocjonalnie w wywiadzie" i zakwalifikował je zgodnie z załącznikiem nr 1 w § 68 pkt 1. Z materiału aktowego badanej sprawy wynika bowiem, że w toku szczegółowej analizy dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej stwierdzono, że skarżący w trakcie badania psychologicznego i konsultacji lekarskiej specjalistycznej psychiatrycznej zataił fakt, że w przeszłości korzystał z pomocy psychologicznej i rozpoznawano u niego cechy osobowości chwiejnej emocjonalnie. Podano, że skarżący w dniu [...].04.2012 r. odmówił wykonania badania psychologicznego. Mając na uwadze powyższe zasadnie organ odwoławczy uznał, że ww. rozpoznanie należało ująć w rozpoznaniach i zakwalifikować w § 68 pkt 1 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia.

Zdaniem składu orzekającego w niniejszej sprawie, organy obu instancji zasadnie wskazały, że rodzaj i charakter rozpoznanych schorzeń został ustalony w oparciu o zgromadzoną dokumentację i wyniki przeprowadzonych badań lekarskich specjalistycznych, a ich kwalifikacji orzeczniczej dokonano adekwatnie do tych ustaleń zgodnie z obowiązującymi przepisami orzeczniczymi.

Wskazać należy, że rozpoznanie u skarżącego badanego w grupie I osób badanych co najmniej jednego schorzenia, które we wspomnianym załączniku nr 1 do rozporządzenia jest zaszeregowane do kategorii "N", uzasadnia również kwalifikację takiego badanego jak niezdolnego do pełnienia zawodowej służby wojskowej. Z taką sytuacją mamy do czynienia w analizowanej sprawie. Dokonanych w tym zakresie ustaleń faktycznych skarżący skutecznie nie podważył zarówno w postępowaniu administracyjnym jak i sądowo-administracyjnym. Zasadnie zatem wojskowe organy orzecznicze zakwalifikowały skarżącego do kategorii "N" jako niezdolnego do zawodowej służby wojskowej. Nie zmieniają tego rozpoznane schorzenia tj. obniżenie ostrości wzroku Vod = 0,5 Vos = 0,6 (§ 13 pkt 1) oraz blizna klatki piersiowej po operacji serca zakwalifikowane (§ 3 pkt 1), które kwalifikują do kategorii "Z", tj. zdolny do służby wojskowej.

Wojskowe komisje lekarskie obu instancji prawidłowo przeprowadziły postępowanie administracyjne. Należycie rozważono okoliczności i fakty istotne dla wyniku postępowania, ustalone na podstawie niezbędnych badań lekarskich. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci tych badań nie budził wątpliwości. Zdaniem Sądu nie ma podstaw do uznania, że ustalenia dokonane przez organy nie odpowiadają stanowi rzeczywistemu. Również skarżący nie przedstawił badań przemawiających za inną kwalifikacją orzeczniczą niż dokonana.

Odnosząc się do zarzutów skarżącego zawartych w skardze, a dotyczących naruszenia przepisów art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. przez orzeczenie przez organ odwoławczy co do istoty sprawy pomimo nieuchylenia orzeczenia organu I instancji, należy wskazać, że zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. W sprawie istotnie organ odwoławczy winien był w myśl ww. przepisu uchylić orzeczenie organu I instancji w części i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy. Stanowi to niewątpliwie uchybienie organu, jednak tej nieprawidłowości nie można utożsamiać z naruszeniem przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, o którym mowa w art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Podkreślić należy, że nie każde naruszenie przepisów procedury administracyjnej powoduje konieczność uchylenia decyzji przez sąd, a jedynie takie, które mogło w sposób istotny wpłynąć na wynik sprawy. Sąd bada przede wszystkim legalność zaskarżonej decyzji, a naruszenie przepisów postępowania ma znaczenie i powoduje wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonej decyzji tylko w przypadku istotnego naruszenia przepisów postępowania, a zatem naruszenia mającego wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie. Inaczej mówiąc, tylko w przypadku, gdy z powodu naruszenia przepisów postępowania w sprawie mogłoby zapaść rozstrzygnięcie odmienne od zaskarżonego Sąd zobligowany jest uchylić zaskarżoną decyzję. Skład orzekający w niniejszej sprawie nie podziela stanowiska skarżącego, że ww. naruszenie stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności zaskarżonego orzeczenia, bowiem nie zachodziły przyczyny określone w art. 156 k.p.a.

W świetle przytoczonych przepisów, przy uwzględnieniu zebranego w sprawie materiału dowodowego podkreślić należy, że skarga nie mogła odnieść pożądanego przez skarżącego skutku. Biorąc pod uwagę, że zaskarżone orzeczenie oraz poprzedzające je orzeczenie organu I instancji nie naruszają prawa w stopniu mającym mieć wpływ na wynik sprawy, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzeczono o oddaleniu skargi.