II SA/Sz 794/12

Uzasadnienie

Uchwałą Nr XVIII/493/12 z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie,

ul. Malczewskiego 22 A, na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), Rada Miasta Szczecina w § 1 postanowiła, że z dniem 1 września 2012 r. rozpoczyna się stopniowa likwidacja publicznego Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego

w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A. Likwidacja szkoły zakończy się z dniem

31 sierpnia 2014 r. Z dniem 1 września 2012 r. obwód po stopniowo likwidowanym Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A, zostanie podzielony zgodnie z Załącznikiem Nr 1 między: Gimnazjum Nr 2

w Szczecinie, ul. Cyryla i Metodego 43, Gimnazjum Nr 8 w Szczecinie, ul. Dubois 38/41, Gimnazjum Nr 11 w Szczecinie w Zespole Szkół Sportowych w Szczecinie,

ul. Małopolska 22 i Gimnazjum Nr 21 im. A. Mickiewicza w Szczecinie,

ul. Mickiewicza 22.

W § 2 Rada Miasta Szczecina postanowiła, że mienie ruchome, budynek szkoły wraz z przylegającym do niego terenem, dokumentację, z wyłączeniem dokumentacji przebiegu nauczania, Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego

w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A, przejmie Szkoła Podstawowa Nr 56

im. kpt. ż. w. K. Maciejewicza w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22.

W § 3 Rada Miasta Szczecina postanowiła, że zobowiązania finansowe

i należności pozostałe po Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego

w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A, przejmie Szkoła Podstawowa Nr 56

im. kpt. ż. w. K. Maciejewicza w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22.

Pismem z dnia [...] r. (wniesionym do organu w dniu [...] r.) Z. B. , działając na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), wezwał Radę Miasta Szczecina do usunięcia naruszenia prawa.

Pismem z dnia [...] r. (nadanym do organu [...] r.) L. G. oraz K. P. wezwali Radę Miasta Szczecina do usunięcia naruszenia prawa poprzez uchylenie uchwały.

Na powyższe wezwania Rada Miasta Szczecina udzieliła odpowiedzi pismem z dnia [...] r., informując skarżących, że brak jest podstaw do uznania zasadności wezwania do usunięcia prawa.

Z. B. , jako rodzic W. - uczennicy klasy I Gimnazjum nr 3,

w imieniu własnym, w oparciu o art. 50 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w dniu 20 lipca 2012 r. zaskarżył uchwałę Rady Miasta Szczecina z dnia 23 kwietnia 2012 r. o nr XVIII/493//12

w sprawie stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum nr 3 im. Janusza Kusocińskiego w Szczecinie ul. Malczewskiego 22, wnosząc o stwierdzenie nieważności oraz o uchylenie w całości uchwały.

W uzasadnieniu skargi Z. B. zarzucił, że Prezydent Szczecina, jako organ wykonawczy Rady Miasta Szczecina, nie dopełnił bezwzględnego wymogu dokonania powiadomienia skutecznie właściwego Kuratora Oświaty na co najmniej na 6 miesięcy przed planowanym terminem o zamiarze likwidacji szkoły Gimnazjum nr 3 w Szczecinie przy ul. Malczewskiego 22 A, jak również jego jako rodzica W. chodzącej do tej placówki.

Skarżący wskazał, że powiadomienia Kuratora Oświaty pismem dnia [...] r., nr[...] , dokonał Z-ca Prezydenta Miasta Szczecina K. S., nawet nie na druku organu Prezydenta Miasta Szczecina jak również nie na druku organu pomocniczego jakim jest Urząd Miejski, a zatem powiadomienia tego nie należy traktować jako właściwe, gdyż Z-ca Prezydenta Miasta Szczecina K. S. nie jest żadnym organem w myśl przepisów prawnych i nie ma prawa pod niego się podszywać. Zdaniem skarżącego wynika to wyraźnie z przepisów, które wskazują i określają co to jest organ prowadzący. Skoro zatem zastępca działał nie w imieniu i nie za organ to nie może być mowy o działaniu zgodnym z prawem. Ponadto skarżący podniósł, że zgodnie z art. 38 k.c. osoba prawna działa przez swoje organy. Oznacza to, że osoba prawna realizuje swoją zdolność prawną do czynności prawnych za pośrednictwem swoich organów. Skoro z-ca prezydenta nie jest żadnym organem Szczecina, nie powołuję się na organ osoby prawnej, albo nie przedstawia się jako organ tej osoby to działa wyłącznie na swój rachunek, ale nie jako organ.

Dalej skarżący podniósł, że w piśmie do Kuratora Oświaty podano, iż w każdej ze szkół objętych restrukturyzacją odbyły się zebrania z rodzicami, słuchaczami

w celu poinformowania ich o zamiarze likwidacji szkół, przeniesieniu kształcenia. Tymczasem nie było żadnej dyskusji na temat projektu uchwały w sprawie zamiaru stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum nr 3 w Szczecinie - gdyż projekt tej uchwały (sporządzony na kolanie) zobaczył światło dzienne dopiero na 3 godziny przed samą sesją rady w dniu [...] r. i nikt z gronem pedagogicznym

i rodzicami na temat stopniowej likwidacji nie rozmawiał, bo nie wiedział o pomyśle, który pojawił się tuż przed sesją rady miejskiej. Od końca [...]r. była jedynie dyskusja na temat likwidacji gimnazjum nr 8 w Szczecinie przy ul. Dubois,

nie było nawet wzmianki na temat likwidacji Gimnazjum nr 3, lecz o jej w całości przeniesieniu (projekt nad którym dyskutowano wycofano na sesji dnia [...] r.).

Nadto skarżący podniósł, że w piśmie skierowanego do Kuratora Oświaty nie wspomina się nic na temat wskazania daty likwidacji Gimnazjum nr 3 od 1 września 2012 r. tak jak potem jest wyraźnie uwidocznione w zaskarżanej uchwale. W uchwale intencyjnej przedłożonej Kuratorowi Oświaty w dniu 29 lutego 2012 r. o nr XVI/389/12 z dnia 20 lutego 2012 r. jest wskazane jedynie to, że Rada Miasta Szczecina wyraża zamiar likwidacji publicznego gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego wyłącznie z dniem 31 sierpnia 2014 r., a nie stopniowej likwidacji od dnia 1 września 2012 r. Zatem uchwała intencyjna właściwie wprowadza w błąd Kuratora Oświaty, a w konsekwencji nie można mówić o spełnieniu podstawowego wymogu prawnego dla podjęcia zaskarżonej uchwały.

Skarżący zarzucił również, że zaskarżona uchwała nie zawiera niezbędnych

i podstawowych wskazań prawnych upoważnień co jest karygodną obrazą i jawnym lekceważeniem zachowania się Rady Miasta Szczecina w stosowaniu zasad techniki prawodawczej określonej rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia

20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100,

poz. 908). Akt prawa miejscowego jest źródłem prawa wynikającego z zapisu art. 87 ust. 2 konstytucji RP i nie można dowolnie sobie kształtować jej treść, bez wskazań odwoławczych do upoważnień ustawowych.

Nadto zaskarżona uchwała w zapisach § 2 wraz z ust 1, 2, 3 jak i § 3 jest nonszalancją prawną, co będzie powodować przy takich zapisach destabilizację

w działalności Gimnazjum nr 3 już od 1 września 2012 r. Według skarżącego karygodnością jest nie wskazanie żadnych dat przejęć i gospodarowaniem mieniem od 1 września 2012 r. oraz kto jest gospodarzem tego majątku po tej dacie.

W związku z tym skarżący stawia pytania: Czy to oznacza przejęcie

i gospodarowanie mieniem już po wejściu w życie uchwały po 14 dniach po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Zachodniopomorskiego przez SP nr 56. Jak więc będzie działało Gimnazjum nr 3 od 1 września 2012 r. bez żadnych praw dostępu w okresie po 1 września 2012 r. do bazy szkoleniowej dla właściwego funkcjonowania placówki. Jak można w takiej sytuacji przez podjęcie błędnej uchwały wykonywać cele dydaktyczne w stopniu nawet podstawowym

i myśleć o właściwej edukacji jego córki W.. Jak też ma się więc zachowywać grono pedagogiczne w wykonywaniu swoich podstawowych obowiązków skoro im została zabrana motywacją do pracy i narzędzia pracy. Wykonywanie zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz inspirowanie nauczycieli do innowacji pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych w takiej sytuacji jest chyba niemożliwe.

Zdaniem skarżącego Szkoła Podstawowa nr 56 nie jest żadnym odpowiednim podmiotem praw i nie może przejąć mienia ruchomego, budynku po Gimnazjum nr 3, a już karygodnością jest przejęcie zobowiązań finansowych niedookreślonych po Gimnazjum nr 3 tak jak określono to w wadliwej uchwale.

W odpowiedzi na skargę Rada Miasta Szczecina wniosła o jej oddalenie uzasadniając, że w przepisie art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty nie ma mowy o rozpoczęciu likwidacji, lecz o jej zakończeniu. Stąd do zakończenia likwidacji, czyli do 31 sierpnia 2014 r., pozostało jeszcze dostatecznie dużo czasu by zawiadomić

i rodziców i uzyskać zgodę Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty (jeżeli jej dotychczas brak). Zawiadomienie - skuteczne i uzyskanie zgody musi nastąpić do dnia 28 lutego 2014 r. Gdyby w dniu 1 marca 2014 r. okazało się, że któryś rodzic/opiekun prawny ucznia Gimnazjum Nr 3 nie został skutecznie zawiadomiony lub brak było zgody Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty na likwidację Gimnazjum Nr 3, wtedy dopiero zasadny byłby to zarzut, a tak jest to zarzut co najmniej przedwczesny.

Nadto Prezydent Miasta Szczecina jako organ zobowiązany zaskarżoną uchwałą do jej wykonania podjął odpowiednie działania i pismem z dnia [..] r., znak[...] , zlecił Dyrektorowi Gimnazjum Nr 3 skuteczne powiadomienie rodziców uczniów Gimnazjum Nr 3 w Szczecinie

(w drodze przekazania rodzicom skierowanego do nich pisma Prezydenta K. (znak:[...] ) z dnia [] r.). Przedmiotowe pismo w dniu [...] r. zostało wysłane przez Gimnazjum Nr 3 do J. K.-B. i Z. B. ca listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Pismo to zostało zwrócone do nadawcy z adnotacją poczty zwrot nie podjęto w terminie w dniu 13 marca 2012 r. Zatem należy przyjąć, że zarówno skarżący jak i J. K.-B. zostali powiadomieni prawidłowo, natomiast Zachodniopomorski Kurator Oświaty pismem z dnia [...] r., znak:[...] , pozytywnie zaopiniował zamiar stopniowej likwidacji Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie.

Odnośnie upoważnienia Zastępcy Prezydenta Miasta Szczecin do podpisania pisma zawiadamiającego rodziców uczniów Gimnazjum Nr 3 o zamiarze likwidacji szkoły przedłożono Zarządzenie Nr 328/11 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia

1 lipca 2011 r. w sprawie podziału zadań i kompetencji oraz powierzenia prowadzenia określonych spraw Gminy Miasto Szczecin w imieniu Prezydenta Miasta Szczecin oraz Zarządzenie 150/12 Prezydenta Miasta Szczecin z dnia

2 kwietnia 2012 r. w sprawie podziału zadań i kompetencji oraz powierzenia prowadzenia określonych spraw Gminy Miasto Szczecin w imieniu Prezydenta Miasta Szczecina. Z obu zarządzeń wynika, że Zastępca Prezydenta Miasta Szczecin K. S. był upoważniony do podpisania pisma zawiadamiającego rodziców o likwidacji (zamiarze) szkoły.

Odnosząc się do zarzutu popełnienia w § 2 ust. 1, 2 i 3 oraz w § 3 uchwały "nonszalancji prawnej", która spowoduje destabilizację działalności Gimnazjum, Rada wskazała, że jest on niesłuszny, albowiem kwestionowane postanowienia - konieczne są z uwagi na treść art. 59 ust. 3 ustawy o systemie oświaty oraz art. 12 ust 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 ze zm.).

Zarzut dotyczący niewskazania podstawy prawnej upoważnienia dla stanowienia aktów prawa miejscowego - również jest niezasadny, albowiem upoważnienie do podjęcia przedmiotowej uchwały stanowi art. 59 związku z art. 5c ust. 1 ustawy o systemie oświaty - nie było więc potrzeby przywoływania przepisu kompetencyjnego, albowiem wynika on wprost z ustawy, nie ma konieczności przywoływania przepisu ustawy o samorządzie gminnym.

Sprawa ze skargi Z. B. ca została zarejestrowana w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Szczecinie pod sygn. akt II SA/Sz 794/12.

Pismem z dnia 20 września 2012 r. L. G. i K. P. również zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie uchwałę Rady Miasta Szczecina z dnia 23 kwietnia 2012 r. Nr XVIII/493//12

w sprawie stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum nr 3 im. Janusza Kusocińskiego w Szczecinie ul. Malczewskiego 22, wnosząc o stwierdzenie nieważności uchwały.

Zaskarżonej uchwale zarzucili naruszenie przepisów prawa materialnego, mianowicie:

1. naruszenie art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty - poprzez jego niezastosowanie a przez to nieprawidłowe, bo w czasie krótszym niż 6 miesięcy przed terminem likwidacji, tj. początkiem roku szkolnego 2012/2013, powiadomienie rodziców o stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie;

2. naruszenie art. 59 ust. 3 w zw. z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty - poprzez jego niezastosowanie, a przez to nieprecyzyjne określenie zasad przejęcia mienia ruchomego użytkowanego przez Gimnazjum nr 3 im.

J. Kusocińskiego w Szczecinie przez Szkołę Podstawową nr 56 im. kpt. ż. w. K. Maciejewicza w Szczecinie, w szczególności poprzez nie wskazanie w jakim terminie i na jakich warunkach to nastąpi, a przez to nie zapewnienie przez organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole, w sytuacji gdy z przepisu tego wynika iż dokumentacja zlikwidowanej szkoły publicznej przekazuje się organowi prowadzącemu szkołę, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji;

3. naruszenie art. 59 ust. 3 w zw. z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty - poprzez jego niezastosowanie, a przez to nieprecyzyjne określenie zasad przejęcia budynku Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie wraz

z przylegającym do niego terenem przez Szkołę Podstawową nr 56 im. kpt. ż. w. K. Maciejewicza w Szczecinie, w szczególności poprzez nie wskazanie

w jakim terminie i na jakich warunkach to nastąpi, a przez to nie zapewnienie przez organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole,

w sytuacji gdy z przepisu tego wynika, iż dokumentacja zlikwidowanej szkoły publicznej przekazuje się organowi prowadzącemu szkołę, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji;

4. naruszenie art. 59 ust. 3 w zw. z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty - poprzez jego niezastosowanie, a przez to nieprecyzyjne określenie zasad przejęcia dokumentacji Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie przez archiwum Szkoły Podstawowej nr 56 im. kpt. ż. w. K. Maciejewicza

w Szczecinie, w szczególności poprzez nie wskazanie w jakim terminie i na jakich warunkach to nastąpi, a przez to nie zapewnienie przez organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole, w sytuacji gdy z przepisu tego wynika iż dokumentacja zlikwidowanej szkoły publicznej przekazuje się organowi prowadzącemu szkołę, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji;

5. naruszenie art. 59 ust. 3 w zw. z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty - poprzez jego niezastosowanie, a przez to nieprecyzyjne określenie zasad przejęcia zobowiązań finansowych i należności pozostałych po Gimnazjum

nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie przez Szkołę Podstawową nr 56 im. kpt. ż. w. K. Maciejewicza w Szczecinie, w szczególności poprzez nie wskazanie w jakim terminie i na jakich warunkach to nastąpi, a przez to nie zapewnienie przez organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole, w sytuacji gdy z przepisu tego wynika iż dokumentacja zlikwidowanej szkoły publicznej przekazuje się organowi prowadzącemu szkołę, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji;

6. niezapewnienie ciągłości stosunku pracy poprzez niewskazanie tak w treści uchwały jak i w uzasadnieniu jej projektu sytuacji nauczycieli dotychczas będących pracownikami Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie,

a w skutek reorganizacji, zwolnionych z pracy;

7. naruszenie art. 16 ust. 1 Konstytucji RP poprzez pomijanie stanowiska społeczności lokalnej, w tym licznych protestów przeciwko stopniowej likwidacji szkoły a także nieprzeprowadzenie konsultacji społecznych - niezbędnych

z punktu widzenia uchwały - a dotyczących zamiaru stopniowej likwidacji Gimnazjum nr 3 w Szczecinie;

8. brak jasnych kryteriów uzasadniających stopniową likwidację Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie, a przez to brak uzasadnienia merytorycznego uchwały odnoszącego się do istoty sprawy;

9. oparcie skarżonej uchwały o wątpliwe przesłanki ekonomiczne;

10. całkowite pominięcie osiągnięć Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego

w Szczecinie, w tym osiągnięć sportowych szkoły, wyników nauczania i jej znaczenia dla środowiska lokalnego, a także dotychczasowych warunków w jakich uczniowie się uczyli.

Uzasadniając interes prawny skarżących wskazano, że skarżona uchwała narusza przytoczone w petitum przepisy powszechnie obowiązującego prawa. Jej postanowienia godzą w podstawowe zasady prawa samorządowego jaką jest włada suwerenna wspólnoty, tj. mieszkańców gminy. Skarżona uchwała jest przejawem działalności skarżonego organu wykonywanej w formie publicznoprawnej i mającej na celu realizację zadań publicznych, a zatem mieści się w zakresie administracji publicznej, a przez to może być poddawana kontroli sądu administracyjnego, dokonywanej w trybie art. 101 ust. 1 u.s.g. Zgodnie z przyjętą w doktrynie teorią

i ugruntowanym orzecznictwem - skargę na uchwałę organu gminy może wnieść tylko ten, kto zgodnie z normą prawa materialnego ma w tym interes prawny lub posiada uprawnienie związane z przedmiotem aktu, którego skarga dotyczy. Przez pojęcie interesu prawnego należy rozumieć interes zgodny z prawem i interes chroniony przez prawo. Istotą interesu pranego jest jego związek z konkretną normą prawa materialnego - taką normą, którą można wskazać jako jego podstawę i z której podmiot legitymujący się tym interesem może wywodzić swoje relacje (II OZ 703/09 post. NSA 25.08.2009 r.). Przepisem prawa materialnego stanowiącym

o uprawnieniach skarżących do określonego wymiaru czasu pracy, a także przesądzającym o ich interesie prawnym, jest art. 59 ustawy o systemie oświaty. Skarżąca L. G. jest rodzicem dziecka uczęszczającego do Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego, zaś skarżący K. P. jest nauczycielem pracującym w Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego.

W odpowiedzi na tą skargę Rada Miasta Szczecina podała, że zgodnie z § 1 ust. 1 i ust. 2 zaskarżonej uchwały likwidacja Gimnazjum Nr 3 odbywać się będzie stopniowo poczynając od 1 września 2012 r., a zakończy się 31 sierpnia 2014 r. i od dnia zakończenia likwidacji należy liczyć wstecz 6-miesięczny termin zawiadomienia rodziców o zamiarze likwidacji szkoły. Termin ten upłynie 28 lutego 2014 r. Skarga opierająca się na tym zarzucie jest co najmniej przedwczesna. Stanowisko organu co do sposobu liczenia terminu zawiadomienia rodziców podzielił Wojewoda w piśmie z dnia [...] r. załączonym przez skarżących do skargi.

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 59 ust. 3 u.s.o. poprzez jego niezastosowanie, a przez to nieprecyzyjne określenie zasad przejęcia mienia ruchomego i budynku użytkowanego przez Gimnazjum Nr 3. Przepis ten nie nakazuje zamieszczenie w uchwale o likwidacji szkoły postanowienia

o przeznaczeniu mienia znajdującego się w zarządzie likwidowanej szkoły. Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego likwidując jednostkę budżetową określa przeznaczenie mienia znajdującego się w zarządzie tej jednostki. Rada Miasta postanawiając w § 2 ust. 1 i ust. 2 zaskarżonej uchwały, iż mienie ruchome i budynek szkoły wraz

z przylegającym do niego teren użytkowane przez likwidowaną szkołę przejmie Szkoła Podstawowa Nr 56 w Szczecinie spełniła obowiązek określenia przeznaczenia mienia.

Także nie jest uzasadniony zarzut naruszenia art. 59 ust. 3 poprzez nieprecyzyjne określenie zasad przekazanie dokumentacji likwidowanej szkoły do archiwum przy Szkole Podstawowej Nr 56 w Szczecinie, a w szczególności poprzez niewskazanie w jakim terminie i na jakich warunkach to nastąpi. Przepis art. 59 ust. 3 u.s.o. nie nakłada na radę gminy takiego obowiązku, a podmioty którym przekazuje się dokumentację wskazuje wprost art. 59 ust. 3 u.s.o. i nie ma potrzeby regulować tej kwestii w uchwale.

Całkowicie nieuzasadniony jest zarzut niezapewnienia ciągłości stosunku pracy nauczycieli będących pracownikami likwidowanego gimnazjum, skarżący nie wskazują przepisu prawa, który został naruszony przez niezapewnienie pracy. Żaden przepis prawa nie nakłada na radę gminy obowiązku uregulowania w uchwale kwestii zatrudnienia, a w szczególności zapewnienia trwałości stosunku pracy, pracowników, w tym również nauczycieli, zatrudnionych w likwidowanej szkole. Z żadnego przepisu nie wynika, że organ prowadzący szkołę ma obowiązek poinformowania pracowników szkoły i związki zawodowe o dalszych losach zawodowych pracowników likwidowanej szkoły. Obowiązek organu prowadzącego zwrócenia się

o opinię w sprawie likwidacji Gimnazjum Nr 3 do związków zawodowych, wynikający z art. 19 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), został spełniony.

Bezzasadny jest zarzut braku racjonalności skarżonej uchwały. W wyniku likwidacji Szkoły nr 64 należało tak ukształtować obwód szkolny pozostałych szkół podstawowych by spełniony został ustawowy wymóg odległości od miejsca zamieszkania ucznia. Należy również uwzględnić dodatkowe zadania szkół podstawowych polegające na przyjęciu dzieci pięcioletnich. Te nowe uwarunkowania powodują potrzebę zapewnienia większej powierzchni dla Szkoły Podstawowej nr 56. W sensie budowlanym rację mają skarżący, iż budynki szkół - likwidowanego Gimnazjum i SP nr 56 są odrębne. Natomiast faktycznie są to dwa obok siebie (graniczące ścianami) budynki, tworzące jeden zwarty kompleks, które dotychczas były sztucznie rozdzielone. Przekazanie części kompleksu szkolnego na rzecz SP 56 pozwoli na lepsze wykorzystanie obiektu i lepiej zabezpieczy potrzeby dzieci. Co do oszczędności, jedno większe Gimnazjum nr 8 działające w miejscu dotychczas funkcjonujących Gimnazjum nr 3 i 8 pozwoli zracjonalizować zatrudnienie zarówno niezbędnej kadry oświatowej jak i obsługi administracyjno-gospodarczej tych szkół. Takie działanie musi przynieść korzyści ekonomiczne. Zaprzeczanie istnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy likwidacją SP 64 i likwidacją GM nr 3 jest nieracjonalne i stanowi przejaw wypierania ze świadomości przez skarżących faktów, których nie chcą zaakceptować.

Niewątpliwą prerogatywą organu prowadzącego szkoły było zdecydować, które z Gimnazjów utrzymać - tak by racjonalnie ukształtować obwód szkolny tego gimnazjum, niewątpliwie też w ocenie organu sensowniejszym było utrzymanie Gimnazjum nr 8 ze względu na miejsce położenia.

Odnośnie zarzutu dotyczącego nieuwzględniania wyników konsultacji społecznych organ podniósł, że uzasadniając ten zarzut skarżący sami zaprzeczają temu. Skarżący przyznają bowiem, że przed podjęciem decyzji, które z gimnazjów będzie likwidowane, rozważano kilka wariantów rozwiązań. Jednym z wariantów była likwidacja GM 8 i przeniesienie GM 3 do budynku po GM 8 i ewentualne łączenie klas. Wówczas to ujawnił się konflikt pomiędzy społecznościami uczniowskimi obu gimnazjów. Stąd decyzja, by w celu zapobieżenia konfliktom szkolnym umożliwić uczniom obu gimnazjów zakończenie nauki w gimnazjum w którym naukę rozpoczęli, tj. w drodze stopniowego wygaszania GM 3. Pozostawienie Gimnazjum już istniejącego w budynku w którym miało ono funkcjonować docelowo wydaje się najracjonalniejszą z możliwych decyzji.

Zarzut, iż nie będą mogły ukończyć "swojego" gimnazjum dzieci, które

z jakichś przyczyn nie będą zmuszone do powtarzania klasy, nie jest racjonalny, zwłaszcza, że będą (jeżeli w ogóle będą) to jednostkowe przypadki, które nie mogą przesądzać o utrzymaniu szkoły wbrew wszystkim innym przesłankom jej likwidacji.

Zdaniem organu podniesione powyżej argumenty za likwidacją GM nr 3 przeważają nawet nad argumentami osiągnięć w nauce uczniów tego Gimnazjum. Niewątpliwie część nauczycieli GM nr 3 znajdzie zatrudnienie w GM nr 8, a wyniki

w nauce to efekt pracy grona pedagogicznego i uczniów - stąd nie można wykluczać - a wręcz należy zakładać poprawienia jakości nauczania w Gimnazjum nr 8, jak również przyjąć należy, iż istnienie Gimnazjum obejmującego dotychczasowy obwód szkolny GM 8 i część - znaczną obwodu GM nr 3 może tylko dodatnio wpłynąć na aktywizację społeczności zamieszkującej ten rejon miasta. Powtórzyć tu należy argument, iż gmina ma obowiązek zabezpieczyć dzieciom małym (na poziomie szkoły podstawowej) jak najkrótszą drogę do szkoły. Takiego wymogu w przypadku gimnazjum nie ma i jest to niewątpliwe logicznie uzasadnione faktem, iż starsze dzieci łatwiej poradzą sobie z ewentualnie nieco dłuższą droga do szkoły niż maluchy pięcio - czy ośmioletnie.

Rada podniosła również zarzut, iż skarżący nie wykazali interesu prawnego lub uprawnienia, które zostały przez uchwałę naruszone. Ponadto nie wskazali na czym polega naruszenie ich interesu prawnego lub uprawnienia. Skarżący wskazują jedynie, że "przepisem prawa materialnego stanowiącym o uprawnieniach skarżących do określonego wymiaru czasu pracy, a także przesądzającym o ich interesie prawnym, jest art. 59 ustawy o systemie oświaty. Skarżąca L. G. jest rodzicem dziecka uczęszczającego do Gimnazjum nr 3 im.

J. Kusocińskiego, zaś skarżący K.P. jest nauczycielem pracującym

w Gimnazjum nr 3 im. J. Kusocińskiego". Skarżący K.P. nie ma interesu prawnego lub uprawnienia, który został naruszony uchwałą, a z pewnością interesu prawnego lub uprawnienia nie może wywodzić z przepisu art. 59 u.s.o.

Wskazanie faktu, że skarżąca L. G. jest rodzicem dziecka, będącego uczniem likwidowanej szkoły nie stanowi dostatecznej podstawy do przyjęcia, że ma interes prawny, który został naruszony zaskarżoną uchwałą. Gdyby nawet przyjąć, że wykazała istnienie po jej stronie interesu prawnego to nie wykazała ona na czym polega naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia. Skarżący nie wskazują, która z jednostek redakcyjnych art. 59 u.s.o. jest przepisem prawa materialnego statuującego ich interes prawny. Skarżący nie wykazali więc istnienia przesłanek wskazanych w art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.

o samorządzie gminnym koniecznych do zaskarżenia uchwały.

Sprawa ze skargi L. G. i K. P. została zarejestrowana w Sądzie pod sygn. akt II SA/Sz 854/12.

Wojewódzki Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia

2 października 2012 r. odrzucił skargę L.G. z uwagi na nieuiszczenie wpisu sądowego.

Na rozprawie w dniu 23 stycznia 2013 r. Sąd postanowił na podstawie art. 111 § 2 P.p.s.a. połączyć do łącznego rozpoznania, a także rozstrzygnięcia pozostające ze sobą w związku sprawy o sygn. akt II SA/Sz 794/12 ze skargi Z. B. ca i o sygn. akt II SA/Sz 854/12 ze skargi K. P. wniesionych na uchwałę Rady Miasta Szczecina Nr XVIII/493/12 z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrole działalności organów administracji publicznej. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Z kolei w świetle art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.– Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – dalej "P.p.s.a.", Sąd, jeżeli uwzględni skargę na uchwałę lub akt jednostek samorządu terytorialnego, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub

w części albo stwierdza, iż zostały one wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególnych wyłącza stwierdzenie ich nieważności.

Rozpoznając skargę na uchwałę rady gminy wnoszoną w trybie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) – dalej "u.s.g.", sąd administracyjny zobowiązany jest do badania, czy skarga spełnia wymagania formalne, tj. czy sprawa objęta skargą należy do właściwości sądu (uchwała z zakresu administracji publicznej), czy został wyczerpany tryb postępowania przed organem (czy organ był wzywany do usunięcia naruszenia prawa) oraz czy został zachowany termin do wniesienia skargi. Następnie, gdy wymagania te zostały spełnione, sąd przystępuje do badania legitymacji skarżących. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 101 ust. 1 u.s.g. uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy

w sprawie z zakresu administracji publicznej, po wcześniejszym bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia.

O bezskuteczności wezwania można mówić zarówno wtedy, gdy organ nie uwzględnił wezwania, jak i wówczas, gdy nie zajął w kwestii wezwania do usunięcia naruszenia prawa żadnego stanowiska. Skuteczność natomiast wniesienia skargi do sądu zależy od uprzedniego wyczerpania trybu wezwania właściwego organu samorządu gminy do usunięcia naruszenia prawa wywołanego przepisem uchwałą lub zarządzeniem podjętych w sprawie z zakresu administracji publicznej.

Sąd stwierdził, że w niniejszej sprawie, w sytuacji braku merytorycznej odpowiedzi Rady Miejskiej w Szczecinie na wezwania stron, obydwie skargi zostały wniesione we właściwym trybie z zachowaniem ustawowego terminu do zaskarżenia uchwały, o jakim mowa w art. 53 § 2 P.p.s.a.

W dalszej kolejności, przechodząc do materialnych przesłanek skarg wniesionych na podstawie przepisu art. 101 ust. 1 u.s.g., należało zbadać, czy podjęcie zaskarżonej czynności prawnej przez organ samorządu gminy (uchwały) dotyczy sprawy z zakresu administracji publicznej, czy strony posiadają legitymację skargową do wniesienia skargi w trybie wskazanego przepisu oraz, czy nastąpiło obiektywne naruszenie prawa zaskarżoną uchwałą.

Sąd analizując powyższe przesłanki uznał, że sprawa mieści się w szeroko rozumianym określeniu sprawy z zakresu administracji publicznej, użytym w art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, ponieważ przez sprawy z zakresu administracji publicznej należy rozumieć wszelkie akty, czynności, działania i sprawy załatwiane przez organy administracji, które nie mają charakteru cywilnoprawnego.

Z treści art. 101 ust. 1 u.s.g. wynika, iż skargę w trybie tych przepisów może wnieść skutecznie tylko ta osoba, która wykaże się naruszeniem własnego interesu prawnego lub uprawnienia wskutek uchwalonych przepisów prawa miejscowego lub podjętych czynności prawnych i faktycznych z zakresu administracji publicznej. Zaskarżeniu w tym trybie podlega zatem uchwała organu samorządu gminnego nie tylko niezgodna z prawem, ale i jednocześnie godząca w sferę prawną skarżącego - wywołująca dla niego negatywne konsekwencje prawne, np. zniesienia, ograniczenia, czy też uniemożliwienie realizacji jego uprawnienia lub interesu prawnego. Składając skargę, musi on zatem wykazać, że został naruszony jego własny interes prawny polegający na istnieniu bezpośredniego związku pomiędzy zaskarżoną uchwałą, a własną, indywidualną i prawnie chronioną sytuacją. O tym, czy istnieje taki interes prawny decyduje przepis prawa materialnego, który kształtuje sytuację prawną skarżącego, tym samym gwarantując mu ochronę prawną. Brak takiej ochrony w przepisach prawa ległych u podstaw rozstrzygnięcia danej sytuacji prawnej, powoduje, że strona ma wyłącznie interes faktyczny, który nie daje legitymacji do zaskarżania uchwał i innych aktów organu samorządu gminnego.

W przedmiotowej sprawie obaj skarżący wywodzą swój interes prawny

z treści przepisu art. 59 ust. 1 ustawy dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), który stanowi: "Szkoła publiczna,

z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący szkołę, po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu, a także kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie. Organ prowadzący jest obowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów (w przypadku szkoły dla dorosłych – uczniów), właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu."

Przytoczony przepis nie stwarza żadnej ochrony dla nauczycieli zatrudnionych w szkole, która ulec ma likwidacji. W świetle jego brzmienie stwierdzić należy,

że K. P. , jako nauczyciel zatrudniony w Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A, nie posiada legitymacji prawnej do zaskarżenia uchwały Rady Miasta Szczecina w sprawie likwidacji tego Gimnazjum, albowiem z materialnoprawnej podstawy zaskarżonej uchwały nie sposób wywieść interesu jego prawnego, który by zostały obiektywnie naruszone tą uchwałą. W szczególności przepis ten nie zawiera żadnych gwarancji dla nauczycieli ochrony ich stosunku pracy.

Ze względu na brak legitymacji skargowej, skargę K. P. a należało oddalić, o czym Sąd orzekł, na podstawie art. 151 P.p.s.a., w pkt III sentencji wyroku.

Odmiennie sprawa przedstawia się w stosunku do skarżącego Z. B. - ojca dziecka uczęszczającego do Gimnazjum Nr 3 w Szczecinie. Zgodnie z treścią cytowanego wyżej przepisu rodzice uczniów o zamiarze likwidacji szkoły powinni zostać zawiadomieni co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji. Przytoczony przepis stwarza zatem określone uprawnienia dla rodziców uczniów,

co oznacza, że mają oni interes prawny w zaskarżeniu uchwały w sprawie likwidacji szkoły.

Powyższe stwierdzenie obliguje Sąd do skontrolowania czy interes skrzącego Z. B. ca nie został naruszony zaskarżoną uchwała.

Dokonując kontroli zaskarżonej uchwały w tym zakresie Sąd w pierwszej kolejności wyjaśnia, że nie podziela wyrażonego w odpowiedzi na skargę poglądu,

iż skoro w § 1 ust. 1 i ust. 2 zaskarżonej uchwały likwidacja Gimnazjum Nr 3 odbywać się będzie stopniowo poczynając od 1 września 2012 r., a zakończy się

31 sierpnia 2014 r., to od dnia zakończenia likwidacji należy liczyć wstecz 6-miesięczny termin zawiadomienia rodziców o zamiarze likwidacji szkoły i termin ten upłynie 28 lutego 2014 r. Zdaniem Sądu 6-miesięczny termin winien być liczony

od dnia, którym zaskarżona uchwała zaczęła wywoływać skutki prawne.

W przedmiotowej sprawie jest to 1 września 2012 r., bowiem jak stanowi § 1 ust. 1

i 3 zaskarżonej uchwały z tym dniem rozpoczyna się stopniowa likwidacja Gimnazjum Nr 3 w Szczecinie i obwód po stopniowo likwidowanym Gimnazjum został podzielony między inne gimnazja wymienione w treści ust. 3 zaskarżonej uchwały. Oznacza to, że już od 1 września 2012 r. szkoła znalazła się w stanie likwidacji. Z tego faktu oraz stanu prawnego likwidowanej placówki wypływają dla uczniów i ich rodziców określone konsekwencje, sprowadzające się wskutek braku naboru uczniów do pierwszej klasy do tego, że przy braku promocji kontynuacja nauki nie będzie możliwa w tej szkole. Okoliczność ta może ujawnić się dopiero

z końcem nauki w następnym roku szkolnym, co przemawia za przyjęciem początkowego terminu likwidacji, nie zaś z końcowym jej terminem w 2014 r. (por. wyrok NSA z 22 lutego 2012 r., I OSK 2376/11 – dostępny w Internecie).

Określony w art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty termin ma charakter materialnoprawny, co oznacza, iż nie może zostać przywrócony, a jego niedochowanie przesądza o bezskuteczności zawiadomienia. Natomiast co do znaczenia i formy zawiadomienia o zamiarze likwidacji szkoły rodziców uczniów Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się w uzasadnieniu wyroku z dnia

7 października 2009 r. sygn. I OSK 374/09, w którym stwierdził, że "analiza powyższego przepisu (art. 59 ust. 1 ustawy) prowadzi do jednoznacznego wniosku

o jego bezwzględnym charakterze co do powinności organu zawiadomienia wszystkich rodziców o zamiarze likwidacji szkoły i nie przewiduje się w tej kwestii żadnych ustępstw. Informacja powinna zostać imiennie skierowana do każdego rodzica, musi do niego skutecznie dotrzeć, zaś sama forma nie ma istotnego znaczenia."

W przedmiotowej sprawie Rada Miasta Szczecina tzw. uchwałę intencyjną

(o zamiarze likwidacji szkoły) podjęła w dniu 22 lutego 2012 r. i dopiero w dniach następnych skierowano listami poleconymi zawiadomienia do rodziców. Z akt wynika, że wielu z nich otrzymało zawiadomienia dopiero w pierwszej dekadzie marca

2012 r., zaś niektórzy nie zostali zawiadomieni w ogóle, lub zastosowano doręczenie zastępcze z terminem doręczenia również w marcu 2012 r. Między innymi do skarżącego Z. B. zawiadomienie nie dotarło, bowiem przesyłka zawierająca informację o zamiarze likwidacji Gimnazjum Nr 3 została zwrócona przez Pocztę jako nie podjęta w terminie.

W tej sytuacji zaistniała wada zawiadomienia, którego przy przyjętym terminie rozpoczęcia likwidacji w dniu 1 września 2012 r., należało dokonać najpóźniej w dniu 29 lutego 2012 r., przekłada się na sprzeczność z prawem kolejnej uchwały Rady Miasta Szczecina podjętej 23 kwietnia 2012 r. w sprawie stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie, ul. Malczewskiego 22 A.

Opisane powyżej nieprawidłowości w zawiadomieniu rodziców dzieci stanowią wystarczającą podstawę do stwierdzenia nieważność przedmiotowej uchwały

w całości, skoro w sposób istotny naruszyła ona prawo (art. 59 ust. 1 w związku z art. 63 ustawy o systemie oświaty).

Sąd nie podziela natomiast zarzutu skargi Z. B. ca o braku powiadomienia Kuratora Oświaty o zamiarze stopniowej likwidacji publicznego Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie. Z akt sprawy wynika, że pismo informujące Kuratora wpłynęło do Kuratorium Oświaty w dniu [...] r. Nadto pismem z dnia [...] r. Kurator pozytywnie zaopiniował zamiar stopniowej likwidacji Gimnazjum Nr 3 im. J. Kusocińskiego w Szczecinie.

Zdaniem Sądu fakt, że pismo kierowane do Kuratora podpisane zostało przez Zastępcę Prezydenta Miasta nie odbiera powiadomieniu waloru prawidłowości. Zgodzić należy się ze stanowiskiem organu, że Prezydent Miasta może powierzyć prowadzenie określonych spraw swoim zastępcom, czego dokonał stosownym zarządzeniem. W takiej sytuacji pismo podpisane przez Zastępcę Prezydenta wywołuje taki sam skutek jakby Prezydent podpisał je osobiście.

Sąd nie podziela również zarzutu Z. B. , iż w zaskarżonej uchwale nie powołano podstawy prawnej jej podjęcia. W uchwale przywołano przepis art. 59 ust.1 ustawy o systemie oświaty, z treść którego wynika kompetencja dla Rady Miasta Szczecina do podjęcia uchwały w sprawie likwidacji szkoły publicznej.

Nadto Sąd wyjaśnia, że uchwała rady gminy wyrażająca wole likwidacji szkoły nie jest zaliczana do aktów prawa miejscowego (por. wyrok NSA z 8 sierpnia 2012 r., sygn. akt I OSK 1024/12 dostępny w Internecie). A zatem w stosunku do zaskarżonej uchwały nie znajduje zastosowania rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia

20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100,

poz. 908).

Niezależnie od powyższych uwag, jak już wcześniej wykazano, zaskarżona uchwała wydana została z istotnym naruszeniem prawa, dlatego Sąd, na podstawie przepisu art. 147 P.p.s.a., w pkt I sentencji wyroku stwierdził jej nieważność.

W sprawie wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 152, a o kosztach na podstawie art. 200 P.p.s.a.