III SA/Gd 621/12

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 13 lipca 2011r., sygn. akt II SA/Gd 464/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 24 lutego 2011 r., nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Burmistrza Miasta z dnia 10 maja 2010 r., nr [...] odmawiającą przyznania A. L. zasiłku okresowego za okres od dnia 1 lutego 2010 r. z powodu nie spełnienia kryterium dochodowego.

Przedmiotowy wyrok uprawomocnił się w dniu 1 września 2011r. i został przesłany przez sąd Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu ze stwierdzeniem prawomocności i aktami administracyjnymi w dniu 20 września 2011r.

Pismem z dnia 31 lipca 2012r. A. L. wezwała Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w P. do wykonania powyższego wyroku.

Burmistrz Miasta [...] pismem z dnia 9 sierpnia 2012 r. wyjaśnił, że przeprowadzono postępowanie wyjaśniające w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P. i ustalono, że wyroki z dnia 6 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 462/11 i z 13 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 464/11 zostały wykonane poprzez ponowne wydanie decyzji administracyjnej z dnia 14 grudnia 2011 r., nr [...], od której A. L. wniosła odwołanie do SKO w G.. Organ w piśmie tym wskazał również, że Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w P. nie dysponował wyrokiem WSA w Gdańsku i nie mógł zająć stanowiska w sprawie.

W dniu 5 września 2012r. A. L. wniosła do Sądu skargę na niewykonanie wyroku z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 464/11. Skarżąca wskazała, iż przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ pomocy społecznej miał dokonać prawidłowych ustaleń faktycznych na podstawie wyczerpująco zebranego materiału dowodowego i wydać decyzję oraz uwzględnić treść art. 153 ustawy Prawo przed sądami administracyjnymi.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Miasta [...] wskazał, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 464/11 został wykonany przez ponowne wydanie decyzji administracyjnej nr [...] od której A. L. wniosła w ustawowym terminie odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Decyzja ta została uchylona, a sprawa przekazana została do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji.

W związku z powyższym w ocenie organu skarga A. L. jest bezzasadna.

Na rozprawie w dniu 29 listopada 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku postanowił połączyć sprawę o sygn. III SA/Gd 621/12 oraz sprawę o sygn. III SA/Gd 622/12 w celu ich łącznego rozpoznania ograniczonego do przeprowadzenia wspólnej rozprawy.

Pełnomocnik organu J. B. wniosła o oddalenie skargi wskazując, że akta, które zostały zwrócone organowi I instancji przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie zawierały wyroku Sądu.

Pełnomocnik organu H. M. oświadczyła, że akta administracyjne w sprawie zostały zwrócone organowi przez SKO w dniu 7 marca 2011 r. z decyzją utrzymującą w mocy decyzję organu pierwszej instancji. O wniesieniu skargi do WSA w Gdańsku organ nie wiedział do chwili nadesłania przez skarżącą drogą elektroniczną 12 września 2011r. skargi dotyczącej przekroczenia terminu do załatwienia sprawy. W tej skardze A. L. nie podała o jakie wyroki Sądu jej chodzi. W dniu 29 września 2011 r. skarżąca dostarczyła osobiście wyrok w sprawie II SA/Gd 464/11. Pełnomocnik organu oświadczyła nadto, że decyzja z dnia 14 grudnia 2011 r. stanowiła załatwienie spraw z wyroków zarówno w sprawie II SA/Gd 464/11 oraz II SA/Gd 462/11.

Na rozprawie w dniu 31 stycznia 2013 r. Sąd postanowił dopuścić dowód z akt Samorządowego Kolegium Odwoławczego o sygn. akt [...] oraz [...] oraz w sprawach III SA/Gd 621/12 i III SA/Gd 622/12 dopuścić dowód z pisma Burmistrza Miasta P. z 3 grudnia 2012 r. akt III SA/Gd 623/12.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Z kolei w myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.), dalej zwaną p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 154 § 1 p.p.s.a. w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz w razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności, strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie żądając wymierzenia temu organowi grzywny.

Warunkiem dopuszczalności wniesienia skargi jest uprzednie pisemne wezwanie właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy. Warunek ten został w niniejszej sprawie spełniony przez wystosowanie przez skarżącą A. L. w dniu 31 lipca 2012 r. pisemnego wezwania do wykonania wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 464/11.

Przepis art. 154 § 1 p.p.s.a. wprowadza szczególną sankcję dla organu administracji za bezczynność w rozpoznaniu sprawy występującą po wydaniu wyroku uchylającego wydaną w sprawie decyzję. Przez niewykonanie wyroku należy rozumieć pozostawanie w bezczynności w podjęciu lub kontynuacji postępowania administracyjnego mającego na celu zakończenie sprawy decyzją administracyjną lub w innej formie przewidzianej prawem. Niewykonanie wyroku ma więc miejsce zarówno wtedy, gdy organ nie wykonał orzeczenia w ogóle, jak i wtedy, gdy organ wykonał orzeczenie, ale z przekroczeniem wyznaczonego terminu. Regulacja przewidziana w art. 154 § 1 p.p.s.a. nie pozostawia przy tym Sądowi swobody działania, nie przewidując możliwości odstąpienia od wymierzenia organowi grzywny, jeżeli spełnione zostały przesłanki wymienione w tym przepisie.

W sprawie, w której wydany został wyrok z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 464/11 czas w jakim sprawa powinna zostać załatwiona zgodnie z wytycznymi zawartymi w tym wyroku rozpoczął swój bieg od dnia 20 września 2011r. – daty zwrotu Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu akt administracyjnych wraz z wyrokiem Sądu.

Za całkowicie niedopuszczalną należy uznać praktykę zwrotu akt organowi pierwszej instancji przez organ odwoławczy jedynie z informacją, że z wyrokiem można zapoznać się na stronie internetowej (Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych), zawierającej zanonimizowane orzeczenia sądów administracyjnych. Rzeczą organu odwoławczego było przesłanie kopii wyroku Burmistrzowi Miasta, do obowiązków którego należało rozpatrzenie sprawy.

Jednakże zaniedbanie obowiązków przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie zwalniało Burmistrza Miasta od podjęcia niezbędnych działań zmierzających do załatwienia sprawy. Z chwilą bowiem uzyskania od Samorządowego Kolegium Odwoławczego akt administracyjnych wraz z zawartą w piśmie z dnia 21 września 2011 r. informacją o wydaniu wyroku i jego dostępności na stronie internetowej powinien niezwłocznie zwrócić się do Kolegium bądź Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku o przesłanie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem. Zaniechanie aktywności zmierzającej do załatwienia sprawy stanowi naruszenie art. 7, 8 i 12 §1 i 2 k.p.a.

W przypadku wydania wyroku eliminującego z obrotu prawnego wydaną w sprawie decyzję, organ administracji ma obowiązek załatwienia sprawy w terminach przewidzianych w art. 35 §3 k.p.a. Przepis ten stanowi, iż załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Do terminów tych nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu (art. 35 § 5 k.p.a.). Zgodnie z art. 36 § 1 i 2 k.p.a. o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy, ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu.

Organ administracji miał obowiązek załatwienia sprawy w terminie 1 miesiąca. Sprawa nie należy bowiem do skomplikowanych w świetle wytycznych sądu, zawartych w wyroku, a sprowadzających się do konieczności ustalenia czy skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe wraz z matką czy samotnie. Pomimo tego, decyzja w przedmiocie zasiłku okresowego wydana została przez organ I instancji dopiero dnia 14 grudnia 2011r. Nie bez znaczenia jest również i to, że decyzja ta została uchylona decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 9 sierpnia 2012r. Zatem w dacie wnoszenia przez skarżącą skargi na niewykonanie wyroku, jej wniosek o przyznanie zasiłku okresowego za okres od dnia 1 lutego 2010r. pozostawał nadal nierozpatrzony ostateczną decyzją administracyjną.

Wszystkie powyższe okoliczności stanowią zdaniem Sądu o tym, iż bezczynność w rozpoznaniu wniosku nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa i powodują, że zasadne jest wymierzenie grzywny organowi.

Stosownie do art. 154 § 6 p.p.s.a. grzywnę, o której mowa w § 1, wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Wymierzając grzywnę Sąd wziął pod uwagę stopień naruszenia prawa powstały w związku z bezczynnością organu. Sąd stoi na stanowisku, że wymierzenie grzywny w takiej sytuacji nie tylko pełni funkcję represyjną, ale ma ono także funkcję prewencyjną i służy zapobieganiu naruszeniom prawa w przyszłości. Ustalając wysokość grzywny Sąd zważył jednak i na fakt, że skarżąca inicjuje znaczną ilość postępowań administracyjnych.

W tym stanie rzeczy Sąd uwzględnił skargę wniesioną w trybie art. 154 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wymierzając organowi grzywnę w granicach określonych w art. 154 § 6 powołanej ustawy, orzekając w przedmiocie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 154§2 p.p.s.a.