II SA/Gl 1025/12
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
2013-01-31Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Iwona Bogucka /sprawozdawca/
Leszek Kiermaszek /przewodniczący/
Włodzimierz KubikSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Leszek Kiermaszek, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Bogucka (spr.), Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Protokolant st. sekretarz sądowy Magdalena Dąbek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2013 r. sprawy ze skargi D. R. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wymeldowania oddala skargę.
Uzasadnienie
Wnioskiem z [...] r. D. R. wystąpił o wymeldowanie żony I. R. wraz z małoletnim D. R. z pobytu stałego w lokalu mieszkalnym położonym w S. przy ulicy [...], wskazując, że osoby te opuściły w dniu [...] r. miejsce zamieszkania i aktualnie mieszkają w B. przy ul. [...]. Przesłuchana w charakterze strony I. R. podała, że nie ma zamiaru na stałe opuszczać lokalu. Nie może aktualnie do niego powrócić, albowiem mąż wymienił zamki w drzwiach wejściowych, co uniemożliwia wejście do mieszkania. Jest współwłaścicielką mieszkania, pozostały w nim rzeczy jej i dziecka. Stanowisko swoje podtrzymała w piśmie z [...] r. Przesłuchany D. R. podał, że żona [...] r. wyjechała do W., po powrocie zamieszkała u matki. Potwierdził, że [...] r. wymienił zamki w drzwiach wejściowych do mieszkania, a [...] złożył wniosek o wymeldowanie. W dniu [...] r. I. R. wytoczyła powództwo o naruszenie posiadania, a sprawa zawisła przed SR w S. pod sygn. [...], w procesie tym domagała się wydania jej kluczy do mieszkania i nie czynienia przeszkód w dostępie do niego. W dniu [...] r. dokonano oględzin mieszkania. W protokole odnotowano, że I. R. stawiła się na oględzinach, jednak nie została do mieszkania przez męża wpuszczona. Stwierdzono w mieszkaniu brak rzeczy I. R. Postanowieniem z dnia [...] r., nr [...] Prezydent Miasta S. zawiesił postępowanie administracyjne o wymeldowanie do czasu prawomocnego zakończenia toczącego się przez Sądem Rejonowym w S. postępowania o dopuszczenie do współposiadania spornego lokalu mieszkalnego. Po rozpatrzeniu zażalenia Wojewoda [...] uchylił powyższe rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji wyjaśniając, że zawisłość sprawy cywilnej dotyczącej dopuszczenia do posiadania nie jest okolicznością uzasadniająca zawieszenie. Orzeczenie sądu cywilnego nie ma charakteru prejudycjalnego dla sprawy wymeldowania, natomiast samo złożenie takiego wniosku przez stronę może mieć znaczenie dla oceny przesłanek do wymeldowania, jako element stanu faktycznego, który organ winien uwzględnić oceniając zasadność wniosku.
Po zapoznaniu stron z materiałem sprawy I. R. w dniu [...] r. podała, że nadal nie ma dostępu do mieszkania, w którym zostawiła swoje rzeczy. D. R. podtrzymał zaś wniosek o wymeldowanie i przedłożył dowody w postaci rachunku za usługę transportową podając, że [...] r. na jego zlecenie dokonano przewozu z mieszkania przy ul. [...] w S. do mieszkania w B. przy ul. [...] kartonów 30 litrowych, 2 obrazów, 22 worków 240 litrowych, 6 paczek dokumentów, huśtawki, fotelika, wózka i rowerka, które przekazano I. R. Z akt sprawy wynika nadto, że przed SO w K. zawisła pod sygn. [...] sprawa z powództwa D. R. przeciwko I. R. o rozwód. W piśmie z [...]r. skierowanym do organu I instancji, wnioskując o przesłuchanie świadków D. R. wskazał, że rozstrzygnięcie sprawy wymeldowania może pomoc w ustaleniu rozpadu pożycia.
[...] r. przesłuchano w charakterze świadków D. R., K. K., M. D. D. R., będąca córką D. R. z poprzedniego związku podała, że była świadkiem opuszczenia mieszkania przez I. R. Miało ono charakter dobrowolny, dzień wcześniej I. R. spakowała swoje rzeczy do kilku kartonów. Nie była zainteresowana powrotem do mieszkania i uzyskaniem nowych kluczy. Pozostałe rzeczy osobiste zostały jej przesłane we wrześniu. Do września w mieszkaniu były rzeczy dziecka. Świadek K. K. pracowała dla małżonków Ra. w okresie od 2 stycznia 2010 r. do połowy czerwca 2 stycznia 2010 r. Podała, że nie zna okoliczności opuszczenia mieszkania, zauważyła brak kosmetyków i łóżeczka dziecka oraz kilka kartonów stojących pod schodami, nie zaglądała do szaf, nie widziała więcej I. R. Natomiast M. D. nie zna I. R., zajmuje się bowiem mieszkaniem od czerwca 2 stycznia 2010 r. pracując dwa dni w tygodniu. Podała, że była świadkiem we wrześniu wysyłania rzeczy dla I. R., w czerwcu w mieszkaniu były rzeczy dziecka, dużo zabawek i łóżeczko.
I. R. zwróciła na sprzeczności w zeznaniach świadków (dotyczące np. obecności w mieszkaniu łóżeczka dziecka) i zwróciła się o przesłuchanie wskazanych przez nią świadków na okoliczność warunków, w jakich doszło do opuszczenia przez nią mieszkania. I. K., matka I. R. podała, że jej córka wyjechała początkowo na cztery dni do W., a po powrocie zatrzymała się z dzieckiem u niej. Małżonkowie pokłócili się, w jej obecności miała między nimi miejsce rozmowa, ale nie doprowadziła do załagodzenia konfliktu, około tydzień po tej rozmowie D. R. zmienił zamki w drzwiach mieszkania i nie dał nowych kluczy. Istnienie konfliktu między małżonkami potwierdziła także świadek A. S. i świadek H. D. Podały one, że po wymianie zamków I. R. utraciła dostęp do swoich rzeczy pozostawionych w mieszkaniu.
Decyzją z dnia [...] r., nr [...] Prezydent Miasta S. uwzględnił wniosek D. R. i orzekł o wymeldowaniu I. R. i małoletniego syna D. R. z pobytu stałego z lokalu przy ul. [...] w S. Swoje rozstrzygnięcie organ uzasadnił spełnieniem dyspozycji art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 993 z późn. zm. – zwanej dalej ustawą o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Zdaniem organu opuszczenie lokalu przez wskazane wyżej osoby i skoncentrowanie przez nie swoich spraw życiowych w innym miejscu jest faktem, zatem utrzymywanie ich zameldowania pod tym adresem, z uwagi na porządkowy charakter przepisów o ewidencji ludności, prowadziłoby do fikcji meldunkowej.
Odwołania od tej decyzji złożyła I. R., działająca również jako przedstawiciel ustawowy małoletniego D. R., powołując się na naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności
i dowodach osobistych oraz przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, w szczególności art. 7, 77 § 1, 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. nr 98,
poz. 1071 późn. zm. - zwanej dalej KPA). W uzasadnieniu wskazała na błędne przyjęcie przez organ pierwszej instancji, że w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki wymienione w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Podkreśliła w szczególności, że mąż uniemożliwił jej powrót do mieszkania, wymieniając zamki, nie wpuścił jej nawet w czasie oględzin. D. R. wymusił na niej opuszczenie mieszkania, a jej obecne miejsce pobytu nie jest dla niej centrum spraw życiowych. Strona podjęła wobec tego próbę wyegzekwowania swych uprawnień do zamieszkiwania w lokalu poprzez złożenie powództwa o dopuszczenie do współposiadania.
Organ odwoławczy uzyskał z SR w S. informację z [...] r., że [...] r. zapadł nieprawomocny wyrok w sprawie [...], zobowiązujący D. R. do dopuszczenia I. R. do współposiadania przedmiotowego mieszkania poprzez wydanie klucza oraz zakazujący mu czynienia jakichkolwiek przeszkód w dostępie i korzystaniu przez nią z lokalu. Od wyroku tego została wniesiona apelacja przez D. R.
Po rozpoznaniu odwołań, decyzją z dnia [...] r. Wojewoda [...] uchylił w całości rozstrzygnięcie organu I instancji i odmówił wymeldowania I. R. i małoletniego syna stron D. R. z przedmiotowego mieszkania przyjmując, że nie została spełniona przesłanka określona w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, tj. trwałe i dobrowolne opuszczenie lokalu bez dopełnienia obowiązku wymeldowania. W uzasadnieniu opisano poczynione w sprawie ustalenia faktyczne. Wskazano, że opuszczenie miejsca stałego zameldowania w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy ma miejsce wówczas, gdy dana osoba nie przebywa w miejscu zameldowania, w którym poprzednio miała zorganizowane centrum życiowe oraz gdy sytuacja ta jest wynikiem woli tej osoby. Za równoznaczne z dobrowolnym opuszczeniem mieszkania należy także uznać opuszczenie wymuszone, które jednak zostało przez osobę zainteresowaną zaakceptowane i wobec tego nie podejmuje ona stosownych kroków prawnych w celu powrotu do mieszkania. Zaniechanie dochodzenia takiej ochrony względnie jej bezskuteczność są dopiero podstawą do orzeczenia wymeldowania. Wskazano, że I. R. nie tylko deklarowała wolę powrotu do mieszkania, ale także podjęła w tym kierunku kroki prawne. Jakkolwiek wydany wyrok nie jest prawomocny, to świadczy o bezprawności naruszonego posiadania. W stwierdzonych okolicznościach uznanie, że doszło do definitywnego i trwałego opuszczenia mieszkania byłoby przedwczesne. Jednocześnie organ odwoławczy zwrócił uwagę, że skutki wynikające z orzeczenia zobowiązującego do dopuszczenia do współposiadania lokalu nie są nieograniczone czasowo i nie jest wykluczona sytuacja, że osoba, pomimo korzystnego dla niej orzeczenia, nie powróci do mieszkania i skoncentruje swoje centrum życiowe w innym miejscu, co może wówczas prowadzić do ustalenia, że doszło do dobrowolnego opuszczenia lokalu.
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na decyzję organu drugiej instancji wniósł pełnomocnik D. R., zarzucając naruszenie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także art. 222
w zw. z art. 206 i 344 kodeksu cywilnego. Uzasadniając swoje stanowisko autor skargi podniósł, że I. R. dobrowolnie i wbrew woli D. R. opuściła lokal w S., na dowód czego powołano korespondencję pomiędzy stronami datowaną na okres od kwietnia [...] r. do lipca [...] r. Do skargi dołączono wydruk sms-ów wymienianych między stronami. Podniesiono również, że Wojewoda [...] dokonał błędnej wykładni orzeczenia sądu powszechnego, podstawą którego jest art. 222 kodeksu cywilnego, a zatem powództwo o ochronę prawa własności przysługującego I. R. w stosunku do lokalu położonego w S., a nie powództwo o ochronę posiadania, o którym mowa w art. 344 kodeksu cywilnego. Zdaniem pełnomocnika strony skarżącej osoba żądająca ochrony prawa własności nie musi jednocześnie wykazywać zamiaru zamieszkania w tym lokalu, odróżnić należy bowiem sytuację, w której współwłaścicielowi nieruchomości przysługuje prawo do żądania wydania kluczy i dostępu do lokalu od zamieszkania w nim z zamiarem pobytu stałego. Analiza natomiast załączonej korespondencji nie pozwala przyjąć w jego ocenie, że I. R. ma zamiar zamieszkać w spornym lokalu i tam skoncentrować swoje centrum życiowe, deklaruje ona bowiem wolę opuszczenia męża, a konflikt między stronami jest bardzo silny i głęboki.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Podkreślił, że w dniu wydania decyzji nie została spełniona przesłanka niezbędna do wymeldowania i to twierdzenie jest podstawą jej wydania.
Z akt sprawy nie wynika bowiem w sposób nie budzący wątpliwości, że strona miała wolę opuszczenia lokalu z jednoczesnym zerwaniem z nim wszelkich więzów. Co prawda I. R. nie przebywa fizycznie w lokalu przy ulicy [...]
w S., jednak podjęte przez nią działania w ocenie organu odwoławczego prowadzą do wniosku, że twierdzenie o dobrowolnym i trwałym opuszczeniu lokalu byłoby przedwczesne.
Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik skarżącego poinformował, że na skutek wniesionej apelacji wyrok Sądu Rejonowego w S. został zmieniony, a powództwo I. R. o dopuszczenie do współposiadania zostało oddalone wyrokiem SO w K. z [...] r., sygn. [...].
Na rozprawie w dniu 31 stycznia 2013 r. pełnomocnik skarżącego złożył do akt sprawy kopię wniosku I. R. skierowanego do Sądu Rejonowego w S. o zniesienie współwłasności między innymi przysługującego jej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy [...] poprzez przyznanie go na własność D. R. ze spłatą na jej rzecz i wniósł o uchylenie decyzji Wojewody [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozważył, co następuje:
Dokonując kontroli legalności zaskarżonego aktu, sąd administracyjny co do zasady uwzględnia stan faktyczny i prawny istniejący w dacie orzekania przez organ, nie można bowiem wymagać, aby przy wydawaniu decyzji organ brał pod rozwagę takie okoliczności, które wówczas nie istniały. Przedmiot postępowania w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, jest nim żądanie dokonania wymeldowania w trybie decyzji administracyjnej. Podstawą takiego żądania jest przepis art. art. 15 ust. 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 993 ze zm.). Na tej podstawie organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Obowiązek ewidencyjny polega bowiem, zgodnie z art. 4 ustawy, na dokonywaniu przez podlegające mu osoby zameldowania w miejscu pobytu stałego lub tymczasowego jak i na wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego. Regulacja ta jest pochodną funkcji, jaką spełnia z założenia ewidencja ludności. Jej zadaniem jest odnotowywanie miejsca pobytu poszczególnych osób. W przypadku osoby opuszczającej miejsce pobytu stałego lub czasowego, obowiązek meldunkowy polega na dokonaniu wymeldowania (art. 15 ust. 1 ustawy). Jeżeli strona takiego obowiązku nie dopełni, wówczas zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, organ gminy na wniosek lub z urzędu wydaje decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Przez opuszczenie lokalu rozumie się fizyczne nieprzebywanie w nim połączone z zamiarem niezamieszkiwania w danym lokalu, z jednoczesnym zerwaniem związków z dotychczasowym miejscem zameldowania i skoncentrowaniem swoich interesów osobistych i majątkowych w nowym miejscu, przy czym opuszczenie lokalu musi być oczywiste, dobrowolne i trwałe.
Trudności i kontrowersje związane ze stosowaniem art. 15 ust. 2 ustawy w szeregu przypadkach związane są z zarzutami, że nieprzebywanie w miejscu zameldowania jest wymuszone przez inne osoby, stanowi następstwo ich działań, jest skutkiem pozbawienia dostępu do mieszkania, a nie woli osoby zmiany miejsca pobytu. Na gruncie tego rodzaju przyczyn opuszczenia mieszkania wypracowane zostało w praktyce orzeczniczej zgodne stanowisko, że stan powstały w wyniku takich okoliczności uzasadnia wymeldowanie, jeżeli strona zainteresowana stan ten zaakceptowała i nie podjęła kroków prawnych w celu powrotu do mieszkania. W konsekwencji o opuszczeniu lokalu można mówić nie tylko wtedy, gdy było ono wynikiem realizacji uprzednio powziętego zamiaru zmiany miejsca pobytu i przeniesienia centrum swych spraw życiowych w inne miejsce, ale również w przypadku, kiedy wprawdzie dana osoba wyprowadza się pod przymusem bądź zostaje z lokalu bez swej woli usunięta, jednak godzi się
z tym i nie korzysta z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu. Należy podkreślić, że zdaniem Sądu w tego rodzaju przypadkach istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia ma dokładne rozważenie wszelkich okoliczności faktycznych konkretnego przypadku, to one bowiem stanowią podstawę do stwierdzenia, co było przyczyną opuszczenia lokalu, jakie ma ono cechy i czy strona dąży do ponownego zamieszkania w lokalu.
W niniejszej sprawie w ocenie Sądu organ II instancji zarówno prawidłowo ustalił stan faktyczny, jak i dokonał właściwej jego oceny, a przyjęte w konsekwencji stanowisko o przedwczesności orzekania o upuszczeniu przez uczestniczkę i małoletniego miejsca zameldowania jest uprawnione.
Należy zgodzić się z tezą pełnomocnika strony skarżącej, że między małżonkami powstał ostry konflikt. Zarówno organ administracji, jak i sąd administracyjny nie są powołane do jego rozstrzygania, nie służą też do tego instytucje prawa administracyjnego, w tym związane z ewidencją ludności. Sąd akceptuje wobec powyższego konieczność zachowania przez organy orzekające w sprawach ewidencji ludności wymaganej względami doświadczenia życiowego ostrożności w ocenie stanu faktycznego przyjmowanego za podstawę orzekania o wymeldowaniu w przypadkach, które dotyczą małżonków pozostających w konflikcie, będących na etapie postępowania rozwodowego. Dotyczy to także małoletnich dzieci, których miejsce zamieszkania nie jest wyznaczane wyłącznie przez stan faktyczny związany z miejscem faktycznego pobytu.
Pełnomocnik skarżącego dołączył do sprawy wydruki korespondencji telefonicznej między małżonkami, wskazując, że poświadczają one negatywny stosunek uczestniczki postępowania do męża i definitywny brak woli powrotu do mieszkania. Na takie wydruki powoływał się w toku postępowania także skarżący. Wydruki te zawierają co prawda werbalne deklaracje skarżącego odnoszące się do zamiaru załagodzenia konfliktu, przeczą im jednak równolegle podejmowane przez niego czynności faktyczne. Bezsporne jest, że w wyniku konfliktu uczestniczka wyjechała z dzieckiem [...] r. Mimo deklarowanej dobrej woli, skarżący już [...] r., zatem po upływie 18 dni, dokonał wymiany zamków, czym niewątpliwie uniemożliwił żonie powrót do mieszkania i nie doprowadził raczej do załagodzenia, lecz eskalacji konfliktu. Nie znajduje także w zaistniałych faktach potwierdzenia teza, że uczestniczka nie była zainteresowana powrotem do mieszkania i z tego powodu nie zostały jej wydane klucze. Znamienne jest, że niezwłocznie po wymianie zamków, skarżący [...] r. złożył wniosek w wymeldowanie. Także co najmniej w lipcu [...] r. zawisła już w Sądzie Okręgowym w K. sprawa z powództwa D. R. przeciwko I. R. o rozwód, co potwierdza wezwanie sądu z [...] r. W dniu [...] r. skarżący nie wpuścił żony do mieszkania na czas przeprowadzania jego oględzin na potrzeby postępowania, co wyraźnie świadczy o jego woli zapobieżenia nie tylko weryfikacji przez żonę stanu zagospodarowania mieszkania, ale także jej ewentualnemu powrotowi do mieszkania. Natomiast fakt, że wyjazd w końcu marca [...] r. nie stanowił w zamiarze uczestniczki postępowania definitywnej wyprowadzki potwierdza to, że we wrześniu skarżący odesłał żonie dość pokaźną ilość rzeczy, które pozostały w mieszkaniu. W okresie kilkunastu tygodni od demonstracyjnego wyjazdu uczestniczki wraz z dzieckiem do W., to skarżący wykazał się zatem dużą sprawnością w zapobieżeniu jej powrotowi do mieszkania i wszczęciu kroków rozwodowych oraz postępowania o wymeldowanie, tworząc stan faktyczny skutkujący trwającą nieobecnością dziecka i żony w mieszkaniu oraz usunięciem z niego ich rzeczy.
Równolegle w tym stanie rzeczy uczestniczka zarówno zakwestionowała decyzję o wymeldowaniu, jak i wszczęła postępowanie przed sądem powszechnym, które dotyczyło żądania nie czynienia jej przeszkód w korzystaniu z mieszkania i wydania do niego nowych kluczy. W tym miejscu należy wyjaśnić, jakie znaczenie dla sprawy o wymeldowanie ma fakt wszczęcia tego rodzaju postępowania. Sąd akceptuje stanowisko wyrażone przez Wojewodę w postanowieniu uchylającym postanowienie organu I instancji o zawieszeniu postępowania. Akceptuje je także, jak się wydaje skarżący, albowiem to właśnie skarżący kwestionował zasadność zawieszenia postępowania o wymeldowanie do czasu zakończenia postępowania cywilnego. Jego wynik nie ma znaczenia prejudycjalnego dla sprawy o wymeldowanie, zaś fakt wszczęcia stanowi okoliczność wpływającą na ocenę stanu faktycznego przez pryzmat przesłanek z art. 15 ust. 2 ustawy. Jest bowiem sygnałem, że strona pozbawiona możliwości przebywania w miejscu zameldowania w istocie nie zgadza się na ten stan rzeczy i usiłuje go zmienić. Skuteczność tych wysiłków nie ma znaczenia, skoro przyjmuje się, że trwające postępowanie cywilne o naruszenie posiadania nie pozostaje w związku prejudycjalnym ze sprawą wymeldowania. W konsekwencji nie jest też istotna podstawa prawna powództwa, czy dotyczy ono ochrony posiadania, czy ochrony własności, dobór środka zależy od okoliczności sprawy i ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy przez sąd cywilny, nie organ administracji. Zgodzić należy się z pełnomocnikiem skarżącego, że wystąpienie z powództwem w trybie art. 222 kodeksu cywilnego nie wskazuje automatycznie na zamiar zamieszkania w lokalu, o którego ochronę prawa własności strona wnosi, jednak również go nie wyklucza. Skoro osoba, której dotyczy wniosek o wymeldowanie, występuje z powództwem cywilnym, to ma to takie znaczenie, że nie zamieszkiwanie przez nią w lokalu nie może być uznane za oczywiście trwałe i dobrowolne. W tych okolicznościach Sąd podziela stanowisko organu odwoławczego, że stwierdzone okoliczności faktyczne związane z warunkami opuszczenia mieszkania, poziom konfliktu między małżonkami i podjęte kroki w celu uzyskania dostępu i kluczy do mieszkania, uniemożliwiały na etapie postępowania administracyjnego przyjęcie, że doszło do stałej zmiany miejsca zamieszkania przez uczestniczkę i małoletniego, uzasadniającej ich administracyjne wymeldowanie. Organ odwoławczy dysponował przy tym nieprawomocnym wyrokiem sądu, który powództwo uczestniczki uwzględniał. Natomiast oczekiwanie na prawomocność tego rozstrzygnięcia nie było w sprawie konieczne, skoro orzeczenie to nie ma w sprawie o wymeldowanie znaczenia prejudycjalnego.
Sąd rozważył także wpływ, jaki na sprawę ma zgłoszony przez stronę skarżącą fakt, że doszło po pierwsze do zmiany wyroku sądu cywilnego i oddalenia powództwa uczestniczki oraz do zgłoszenia przez nią wniosku o zniesienie współwłasności poprzez przyznanie mieszkania na wyłączną własność skarżącego, a wszystko przy trwającej nieobecności strony w mieszkaniu. W szczególności do oddalenia powództwa o ochronę własności doszło już po wydaniu decyzji przez organ II Instancji. Decyzja w przedmiocie wymeldowania, skoro odnosi się do sfery faktycznej, nie tworzy stanu res iudicata. Orzeka o przesłankach wymeldowania wedle stanu na dzień wydania decyzji i każda zmiana stanu faktycznego pozwala na ponowienie wniosku i w konsekwencji ewentualne odmienne rozstrzygnięcie sprawy, już z uwzględnieniem innych okoliczności faktycznych i prawnych. Natomiast fakt związania prawomocnym wyrokiem sądu innych sądów i organów państwowych nie stanowi samodzielnej przesłanki uwzględnienia skargi. Przesłanki uwzględnienia skargi i uchylenia decyzji określa przepis art. 145 § 1 k.p.a. Są nimi naruszenia prawa procesowego lub materialnego o odpowiedniej wadze albo naruszenia dające podstawę do wznowienia postępowania. W tej ostatniej kwestii relewantne znaczenie mogą mieć przesłanki wznowienia określone w art. 145 § 1 pkt 5, 7 lub 8 k.p.a. Wydanie prawomocnego wyroku w sprawie o ochronę własności i jego treść nie jest jednak ujawnieniem istotnych dla sprawy okoliczności lub dowodów istniejących w dacie wydania decyzji, ale nieznanych organowi. Organ miał wiedzę o prowadzonym postępowaniu sądowym, a jego wynik nie miał w sprawie znaczenia prejudycjalnego, istotne było w zasadzie samo wytoczenie powództwa, a nie jego wynik, jeżeli chodzi o dopuszczalność wymeldowania. Ze względu na niezależność rozstrzygnięć w obu sprawach nie można także stwierdzić, że zaistniała okoliczność z art. 145 § 1 pkt 7 k.p.a., a zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji, skoro brak w sprawach zależności prejudycjalnej. W końcu nie jest w sprawie tak, że decyzja o odmowie wymeldowania została oparta o orzeczenie sądu, następnie zmienione (art. 145 § 1 pkt 8 k.p.a.), Nieprawomocny wyrok sądu I instancji był jednym z elementów stanu faktycznego, a wytoczenie powództwa potwierdzało ówczesny brak woli uczestniczki stałej zmiany miejsca zamieszkania, natomiast zasadność tego powództwa, jako odnosząca się do sfery uprawnień do lokalu, nie miała w sprawie decydującego znaczenia.
Mając na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 151 p.p.s.a, orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Iwona Bogucka /sprawozdawca/Leszek Kiermaszek /przewodniczący/
Włodzimierz Kubik
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Leszek Kiermaszek, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Bogucka (spr.), Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Protokolant st. sekretarz sądowy Magdalena Dąbek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2013 r. sprawy ze skargi D. R. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wymeldowania oddala skargę.
Uzasadnienie
Wnioskiem z [...] r. D. R. wystąpił o wymeldowanie żony I. R. wraz z małoletnim D. R. z pobytu stałego w lokalu mieszkalnym położonym w S. przy ulicy [...], wskazując, że osoby te opuściły w dniu [...] r. miejsce zamieszkania i aktualnie mieszkają w B. przy ul. [...]. Przesłuchana w charakterze strony I. R. podała, że nie ma zamiaru na stałe opuszczać lokalu. Nie może aktualnie do niego powrócić, albowiem mąż wymienił zamki w drzwiach wejściowych, co uniemożliwia wejście do mieszkania. Jest współwłaścicielką mieszkania, pozostały w nim rzeczy jej i dziecka. Stanowisko swoje podtrzymała w piśmie z [...] r. Przesłuchany D. R. podał, że żona [...] r. wyjechała do W., po powrocie zamieszkała u matki. Potwierdził, że [...] r. wymienił zamki w drzwiach wejściowych do mieszkania, a [...] złożył wniosek o wymeldowanie. W dniu [...] r. I. R. wytoczyła powództwo o naruszenie posiadania, a sprawa zawisła przed SR w S. pod sygn. [...], w procesie tym domagała się wydania jej kluczy do mieszkania i nie czynienia przeszkód w dostępie do niego. W dniu [...] r. dokonano oględzin mieszkania. W protokole odnotowano, że I. R. stawiła się na oględzinach, jednak nie została do mieszkania przez męża wpuszczona. Stwierdzono w mieszkaniu brak rzeczy I. R. Postanowieniem z dnia [...] r., nr [...] Prezydent Miasta S. zawiesił postępowanie administracyjne o wymeldowanie do czasu prawomocnego zakończenia toczącego się przez Sądem Rejonowym w S. postępowania o dopuszczenie do współposiadania spornego lokalu mieszkalnego. Po rozpatrzeniu zażalenia Wojewoda [...] uchylił powyższe rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji wyjaśniając, że zawisłość sprawy cywilnej dotyczącej dopuszczenia do posiadania nie jest okolicznością uzasadniająca zawieszenie. Orzeczenie sądu cywilnego nie ma charakteru prejudycjalnego dla sprawy wymeldowania, natomiast samo złożenie takiego wniosku przez stronę może mieć znaczenie dla oceny przesłanek do wymeldowania, jako element stanu faktycznego, który organ winien uwzględnić oceniając zasadność wniosku.
Po zapoznaniu stron z materiałem sprawy I. R. w dniu [...] r. podała, że nadal nie ma dostępu do mieszkania, w którym zostawiła swoje rzeczy. D. R. podtrzymał zaś wniosek o wymeldowanie i przedłożył dowody w postaci rachunku za usługę transportową podając, że [...] r. na jego zlecenie dokonano przewozu z mieszkania przy ul. [...] w S. do mieszkania w B. przy ul. [...] kartonów 30 litrowych, 2 obrazów, 22 worków 240 litrowych, 6 paczek dokumentów, huśtawki, fotelika, wózka i rowerka, które przekazano I. R. Z akt sprawy wynika nadto, że przed SO w K. zawisła pod sygn. [...] sprawa z powództwa D. R. przeciwko I. R. o rozwód. W piśmie z [...]r. skierowanym do organu I instancji, wnioskując o przesłuchanie świadków D. R. wskazał, że rozstrzygnięcie sprawy wymeldowania może pomoc w ustaleniu rozpadu pożycia.
[...] r. przesłuchano w charakterze świadków D. R., K. K., M. D. D. R., będąca córką D. R. z poprzedniego związku podała, że była świadkiem opuszczenia mieszkania przez I. R. Miało ono charakter dobrowolny, dzień wcześniej I. R. spakowała swoje rzeczy do kilku kartonów. Nie była zainteresowana powrotem do mieszkania i uzyskaniem nowych kluczy. Pozostałe rzeczy osobiste zostały jej przesłane we wrześniu. Do września w mieszkaniu były rzeczy dziecka. Świadek K. K. pracowała dla małżonków Ra. w okresie od 2 stycznia 2010 r. do połowy czerwca 2 stycznia 2010 r. Podała, że nie zna okoliczności opuszczenia mieszkania, zauważyła brak kosmetyków i łóżeczka dziecka oraz kilka kartonów stojących pod schodami, nie zaglądała do szaf, nie widziała więcej I. R. Natomiast M. D. nie zna I. R., zajmuje się bowiem mieszkaniem od czerwca 2 stycznia 2010 r. pracując dwa dni w tygodniu. Podała, że była świadkiem we wrześniu wysyłania rzeczy dla I. R., w czerwcu w mieszkaniu były rzeczy dziecka, dużo zabawek i łóżeczko.
I. R. zwróciła na sprzeczności w zeznaniach świadków (dotyczące np. obecności w mieszkaniu łóżeczka dziecka) i zwróciła się o przesłuchanie wskazanych przez nią świadków na okoliczność warunków, w jakich doszło do opuszczenia przez nią mieszkania. I. K., matka I. R. podała, że jej córka wyjechała początkowo na cztery dni do W., a po powrocie zatrzymała się z dzieckiem u niej. Małżonkowie pokłócili się, w jej obecności miała między nimi miejsce rozmowa, ale nie doprowadziła do załagodzenia konfliktu, około tydzień po tej rozmowie D. R. zmienił zamki w drzwiach mieszkania i nie dał nowych kluczy. Istnienie konfliktu między małżonkami potwierdziła także świadek A. S. i świadek H. D. Podały one, że po wymianie zamków I. R. utraciła dostęp do swoich rzeczy pozostawionych w mieszkaniu.
Decyzją z dnia [...] r., nr [...] Prezydent Miasta S. uwzględnił wniosek D. R. i orzekł o wymeldowaniu I. R. i małoletniego syna D. R. z pobytu stałego z lokalu przy ul. [...] w S. Swoje rozstrzygnięcie organ uzasadnił spełnieniem dyspozycji art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 993 z późn. zm. – zwanej dalej ustawą o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Zdaniem organu opuszczenie lokalu przez wskazane wyżej osoby i skoncentrowanie przez nie swoich spraw życiowych w innym miejscu jest faktem, zatem utrzymywanie ich zameldowania pod tym adresem, z uwagi na porządkowy charakter przepisów o ewidencji ludności, prowadziłoby do fikcji meldunkowej.
Odwołania od tej decyzji złożyła I. R., działająca również jako przedstawiciel ustawowy małoletniego D. R., powołując się na naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności
i dowodach osobistych oraz przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, w szczególności art. 7, 77 § 1, 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. nr 98,
poz. 1071 późn. zm. - zwanej dalej KPA). W uzasadnieniu wskazała na błędne przyjęcie przez organ pierwszej instancji, że w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki wymienione w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Podkreśliła w szczególności, że mąż uniemożliwił jej powrót do mieszkania, wymieniając zamki, nie wpuścił jej nawet w czasie oględzin. D. R. wymusił na niej opuszczenie mieszkania, a jej obecne miejsce pobytu nie jest dla niej centrum spraw życiowych. Strona podjęła wobec tego próbę wyegzekwowania swych uprawnień do zamieszkiwania w lokalu poprzez złożenie powództwa o dopuszczenie do współposiadania.
Organ odwoławczy uzyskał z SR w S. informację z [...] r., że [...] r. zapadł nieprawomocny wyrok w sprawie [...], zobowiązujący D. R. do dopuszczenia I. R. do współposiadania przedmiotowego mieszkania poprzez wydanie klucza oraz zakazujący mu czynienia jakichkolwiek przeszkód w dostępie i korzystaniu przez nią z lokalu. Od wyroku tego została wniesiona apelacja przez D. R.
Po rozpoznaniu odwołań, decyzją z dnia [...] r. Wojewoda [...] uchylił w całości rozstrzygnięcie organu I instancji i odmówił wymeldowania I. R. i małoletniego syna stron D. R. z przedmiotowego mieszkania przyjmując, że nie została spełniona przesłanka określona w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, tj. trwałe i dobrowolne opuszczenie lokalu bez dopełnienia obowiązku wymeldowania. W uzasadnieniu opisano poczynione w sprawie ustalenia faktyczne. Wskazano, że opuszczenie miejsca stałego zameldowania w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy ma miejsce wówczas, gdy dana osoba nie przebywa w miejscu zameldowania, w którym poprzednio miała zorganizowane centrum życiowe oraz gdy sytuacja ta jest wynikiem woli tej osoby. Za równoznaczne z dobrowolnym opuszczeniem mieszkania należy także uznać opuszczenie wymuszone, które jednak zostało przez osobę zainteresowaną zaakceptowane i wobec tego nie podejmuje ona stosownych kroków prawnych w celu powrotu do mieszkania. Zaniechanie dochodzenia takiej ochrony względnie jej bezskuteczność są dopiero podstawą do orzeczenia wymeldowania. Wskazano, że I. R. nie tylko deklarowała wolę powrotu do mieszkania, ale także podjęła w tym kierunku kroki prawne. Jakkolwiek wydany wyrok nie jest prawomocny, to świadczy o bezprawności naruszonego posiadania. W stwierdzonych okolicznościach uznanie, że doszło do definitywnego i trwałego opuszczenia mieszkania byłoby przedwczesne. Jednocześnie organ odwoławczy zwrócił uwagę, że skutki wynikające z orzeczenia zobowiązującego do dopuszczenia do współposiadania lokalu nie są nieograniczone czasowo i nie jest wykluczona sytuacja, że osoba, pomimo korzystnego dla niej orzeczenia, nie powróci do mieszkania i skoncentruje swoje centrum życiowe w innym miejscu, co może wówczas prowadzić do ustalenia, że doszło do dobrowolnego opuszczenia lokalu.
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na decyzję organu drugiej instancji wniósł pełnomocnik D. R., zarzucając naruszenie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także art. 222
w zw. z art. 206 i 344 kodeksu cywilnego. Uzasadniając swoje stanowisko autor skargi podniósł, że I. R. dobrowolnie i wbrew woli D. R. opuściła lokal w S., na dowód czego powołano korespondencję pomiędzy stronami datowaną na okres od kwietnia [...] r. do lipca [...] r. Do skargi dołączono wydruk sms-ów wymienianych między stronami. Podniesiono również, że Wojewoda [...] dokonał błędnej wykładni orzeczenia sądu powszechnego, podstawą którego jest art. 222 kodeksu cywilnego, a zatem powództwo o ochronę prawa własności przysługującego I. R. w stosunku do lokalu położonego w S., a nie powództwo o ochronę posiadania, o którym mowa w art. 344 kodeksu cywilnego. Zdaniem pełnomocnika strony skarżącej osoba żądająca ochrony prawa własności nie musi jednocześnie wykazywać zamiaru zamieszkania w tym lokalu, odróżnić należy bowiem sytuację, w której współwłaścicielowi nieruchomości przysługuje prawo do żądania wydania kluczy i dostępu do lokalu od zamieszkania w nim z zamiarem pobytu stałego. Analiza natomiast załączonej korespondencji nie pozwala przyjąć w jego ocenie, że I. R. ma zamiar zamieszkać w spornym lokalu i tam skoncentrować swoje centrum życiowe, deklaruje ona bowiem wolę opuszczenia męża, a konflikt między stronami jest bardzo silny i głęboki.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Podkreślił, że w dniu wydania decyzji nie została spełniona przesłanka niezbędna do wymeldowania i to twierdzenie jest podstawą jej wydania.
Z akt sprawy nie wynika bowiem w sposób nie budzący wątpliwości, że strona miała wolę opuszczenia lokalu z jednoczesnym zerwaniem z nim wszelkich więzów. Co prawda I. R. nie przebywa fizycznie w lokalu przy ulicy [...]
w S., jednak podjęte przez nią działania w ocenie organu odwoławczego prowadzą do wniosku, że twierdzenie o dobrowolnym i trwałym opuszczeniu lokalu byłoby przedwczesne.
Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik skarżącego poinformował, że na skutek wniesionej apelacji wyrok Sądu Rejonowego w S. został zmieniony, a powództwo I. R. o dopuszczenie do współposiadania zostało oddalone wyrokiem SO w K. z [...] r., sygn. [...].
Na rozprawie w dniu 31 stycznia 2013 r. pełnomocnik skarżącego złożył do akt sprawy kopię wniosku I. R. skierowanego do Sądu Rejonowego w S. o zniesienie współwłasności między innymi przysługującego jej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy [...] poprzez przyznanie go na własność D. R. ze spłatą na jej rzecz i wniósł o uchylenie decyzji Wojewody [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozważył, co następuje:
Dokonując kontroli legalności zaskarżonego aktu, sąd administracyjny co do zasady uwzględnia stan faktyczny i prawny istniejący w dacie orzekania przez organ, nie można bowiem wymagać, aby przy wydawaniu decyzji organ brał pod rozwagę takie okoliczności, które wówczas nie istniały. Przedmiot postępowania w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, jest nim żądanie dokonania wymeldowania w trybie decyzji administracyjnej. Podstawą takiego żądania jest przepis art. art. 15 ust. 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 993 ze zm.). Na tej podstawie organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Obowiązek ewidencyjny polega bowiem, zgodnie z art. 4 ustawy, na dokonywaniu przez podlegające mu osoby zameldowania w miejscu pobytu stałego lub tymczasowego jak i na wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego. Regulacja ta jest pochodną funkcji, jaką spełnia z założenia ewidencja ludności. Jej zadaniem jest odnotowywanie miejsca pobytu poszczególnych osób. W przypadku osoby opuszczającej miejsce pobytu stałego lub czasowego, obowiązek meldunkowy polega na dokonaniu wymeldowania (art. 15 ust. 1 ustawy). Jeżeli strona takiego obowiązku nie dopełni, wówczas zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, organ gminy na wniosek lub z urzędu wydaje decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Przez opuszczenie lokalu rozumie się fizyczne nieprzebywanie w nim połączone z zamiarem niezamieszkiwania w danym lokalu, z jednoczesnym zerwaniem związków z dotychczasowym miejscem zameldowania i skoncentrowaniem swoich interesów osobistych i majątkowych w nowym miejscu, przy czym opuszczenie lokalu musi być oczywiste, dobrowolne i trwałe.
Trudności i kontrowersje związane ze stosowaniem art. 15 ust. 2 ustawy w szeregu przypadkach związane są z zarzutami, że nieprzebywanie w miejscu zameldowania jest wymuszone przez inne osoby, stanowi następstwo ich działań, jest skutkiem pozbawienia dostępu do mieszkania, a nie woli osoby zmiany miejsca pobytu. Na gruncie tego rodzaju przyczyn opuszczenia mieszkania wypracowane zostało w praktyce orzeczniczej zgodne stanowisko, że stan powstały w wyniku takich okoliczności uzasadnia wymeldowanie, jeżeli strona zainteresowana stan ten zaakceptowała i nie podjęła kroków prawnych w celu powrotu do mieszkania. W konsekwencji o opuszczeniu lokalu można mówić nie tylko wtedy, gdy było ono wynikiem realizacji uprzednio powziętego zamiaru zmiany miejsca pobytu i przeniesienia centrum swych spraw życiowych w inne miejsce, ale również w przypadku, kiedy wprawdzie dana osoba wyprowadza się pod przymusem bądź zostaje z lokalu bez swej woli usunięta, jednak godzi się
z tym i nie korzysta z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu. Należy podkreślić, że zdaniem Sądu w tego rodzaju przypadkach istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia ma dokładne rozważenie wszelkich okoliczności faktycznych konkretnego przypadku, to one bowiem stanowią podstawę do stwierdzenia, co było przyczyną opuszczenia lokalu, jakie ma ono cechy i czy strona dąży do ponownego zamieszkania w lokalu.
W niniejszej sprawie w ocenie Sądu organ II instancji zarówno prawidłowo ustalił stan faktyczny, jak i dokonał właściwej jego oceny, a przyjęte w konsekwencji stanowisko o przedwczesności orzekania o upuszczeniu przez uczestniczkę i małoletniego miejsca zameldowania jest uprawnione.
Należy zgodzić się z tezą pełnomocnika strony skarżącej, że między małżonkami powstał ostry konflikt. Zarówno organ administracji, jak i sąd administracyjny nie są powołane do jego rozstrzygania, nie służą też do tego instytucje prawa administracyjnego, w tym związane z ewidencją ludności. Sąd akceptuje wobec powyższego konieczność zachowania przez organy orzekające w sprawach ewidencji ludności wymaganej względami doświadczenia życiowego ostrożności w ocenie stanu faktycznego przyjmowanego za podstawę orzekania o wymeldowaniu w przypadkach, które dotyczą małżonków pozostających w konflikcie, będących na etapie postępowania rozwodowego. Dotyczy to także małoletnich dzieci, których miejsce zamieszkania nie jest wyznaczane wyłącznie przez stan faktyczny związany z miejscem faktycznego pobytu.
Pełnomocnik skarżącego dołączył do sprawy wydruki korespondencji telefonicznej między małżonkami, wskazując, że poświadczają one negatywny stosunek uczestniczki postępowania do męża i definitywny brak woli powrotu do mieszkania. Na takie wydruki powoływał się w toku postępowania także skarżący. Wydruki te zawierają co prawda werbalne deklaracje skarżącego odnoszące się do zamiaru załagodzenia konfliktu, przeczą im jednak równolegle podejmowane przez niego czynności faktyczne. Bezsporne jest, że w wyniku konfliktu uczestniczka wyjechała z dzieckiem [...] r. Mimo deklarowanej dobrej woli, skarżący już [...] r., zatem po upływie 18 dni, dokonał wymiany zamków, czym niewątpliwie uniemożliwił żonie powrót do mieszkania i nie doprowadził raczej do załagodzenia, lecz eskalacji konfliktu. Nie znajduje także w zaistniałych faktach potwierdzenia teza, że uczestniczka nie była zainteresowana powrotem do mieszkania i z tego powodu nie zostały jej wydane klucze. Znamienne jest, że niezwłocznie po wymianie zamków, skarżący [...] r. złożył wniosek w wymeldowanie. Także co najmniej w lipcu [...] r. zawisła już w Sądzie Okręgowym w K. sprawa z powództwa D. R. przeciwko I. R. o rozwód, co potwierdza wezwanie sądu z [...] r. W dniu [...] r. skarżący nie wpuścił żony do mieszkania na czas przeprowadzania jego oględzin na potrzeby postępowania, co wyraźnie świadczy o jego woli zapobieżenia nie tylko weryfikacji przez żonę stanu zagospodarowania mieszkania, ale także jej ewentualnemu powrotowi do mieszkania. Natomiast fakt, że wyjazd w końcu marca [...] r. nie stanowił w zamiarze uczestniczki postępowania definitywnej wyprowadzki potwierdza to, że we wrześniu skarżący odesłał żonie dość pokaźną ilość rzeczy, które pozostały w mieszkaniu. W okresie kilkunastu tygodni od demonstracyjnego wyjazdu uczestniczki wraz z dzieckiem do W., to skarżący wykazał się zatem dużą sprawnością w zapobieżeniu jej powrotowi do mieszkania i wszczęciu kroków rozwodowych oraz postępowania o wymeldowanie, tworząc stan faktyczny skutkujący trwającą nieobecnością dziecka i żony w mieszkaniu oraz usunięciem z niego ich rzeczy.
Równolegle w tym stanie rzeczy uczestniczka zarówno zakwestionowała decyzję o wymeldowaniu, jak i wszczęła postępowanie przed sądem powszechnym, które dotyczyło żądania nie czynienia jej przeszkód w korzystaniu z mieszkania i wydania do niego nowych kluczy. W tym miejscu należy wyjaśnić, jakie znaczenie dla sprawy o wymeldowanie ma fakt wszczęcia tego rodzaju postępowania. Sąd akceptuje stanowisko wyrażone przez Wojewodę w postanowieniu uchylającym postanowienie organu I instancji o zawieszeniu postępowania. Akceptuje je także, jak się wydaje skarżący, albowiem to właśnie skarżący kwestionował zasadność zawieszenia postępowania o wymeldowanie do czasu zakończenia postępowania cywilnego. Jego wynik nie ma znaczenia prejudycjalnego dla sprawy o wymeldowanie, zaś fakt wszczęcia stanowi okoliczność wpływającą na ocenę stanu faktycznego przez pryzmat przesłanek z art. 15 ust. 2 ustawy. Jest bowiem sygnałem, że strona pozbawiona możliwości przebywania w miejscu zameldowania w istocie nie zgadza się na ten stan rzeczy i usiłuje go zmienić. Skuteczność tych wysiłków nie ma znaczenia, skoro przyjmuje się, że trwające postępowanie cywilne o naruszenie posiadania nie pozostaje w związku prejudycjalnym ze sprawą wymeldowania. W konsekwencji nie jest też istotna podstawa prawna powództwa, czy dotyczy ono ochrony posiadania, czy ochrony własności, dobór środka zależy od okoliczności sprawy i ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy przez sąd cywilny, nie organ administracji. Zgodzić należy się z pełnomocnikiem skarżącego, że wystąpienie z powództwem w trybie art. 222 kodeksu cywilnego nie wskazuje automatycznie na zamiar zamieszkania w lokalu, o którego ochronę prawa własności strona wnosi, jednak również go nie wyklucza. Skoro osoba, której dotyczy wniosek o wymeldowanie, występuje z powództwem cywilnym, to ma to takie znaczenie, że nie zamieszkiwanie przez nią w lokalu nie może być uznane za oczywiście trwałe i dobrowolne. W tych okolicznościach Sąd podziela stanowisko organu odwoławczego, że stwierdzone okoliczności faktyczne związane z warunkami opuszczenia mieszkania, poziom konfliktu między małżonkami i podjęte kroki w celu uzyskania dostępu i kluczy do mieszkania, uniemożliwiały na etapie postępowania administracyjnego przyjęcie, że doszło do stałej zmiany miejsca zamieszkania przez uczestniczkę i małoletniego, uzasadniającej ich administracyjne wymeldowanie. Organ odwoławczy dysponował przy tym nieprawomocnym wyrokiem sądu, który powództwo uczestniczki uwzględniał. Natomiast oczekiwanie na prawomocność tego rozstrzygnięcia nie było w sprawie konieczne, skoro orzeczenie to nie ma w sprawie o wymeldowanie znaczenia prejudycjalnego.
Sąd rozważył także wpływ, jaki na sprawę ma zgłoszony przez stronę skarżącą fakt, że doszło po pierwsze do zmiany wyroku sądu cywilnego i oddalenia powództwa uczestniczki oraz do zgłoszenia przez nią wniosku o zniesienie współwłasności poprzez przyznanie mieszkania na wyłączną własność skarżącego, a wszystko przy trwającej nieobecności strony w mieszkaniu. W szczególności do oddalenia powództwa o ochronę własności doszło już po wydaniu decyzji przez organ II Instancji. Decyzja w przedmiocie wymeldowania, skoro odnosi się do sfery faktycznej, nie tworzy stanu res iudicata. Orzeka o przesłankach wymeldowania wedle stanu na dzień wydania decyzji i każda zmiana stanu faktycznego pozwala na ponowienie wniosku i w konsekwencji ewentualne odmienne rozstrzygnięcie sprawy, już z uwzględnieniem innych okoliczności faktycznych i prawnych. Natomiast fakt związania prawomocnym wyrokiem sądu innych sądów i organów państwowych nie stanowi samodzielnej przesłanki uwzględnienia skargi. Przesłanki uwzględnienia skargi i uchylenia decyzji określa przepis art. 145 § 1 k.p.a. Są nimi naruszenia prawa procesowego lub materialnego o odpowiedniej wadze albo naruszenia dające podstawę do wznowienia postępowania. W tej ostatniej kwestii relewantne znaczenie mogą mieć przesłanki wznowienia określone w art. 145 § 1 pkt 5, 7 lub 8 k.p.a. Wydanie prawomocnego wyroku w sprawie o ochronę własności i jego treść nie jest jednak ujawnieniem istotnych dla sprawy okoliczności lub dowodów istniejących w dacie wydania decyzji, ale nieznanych organowi. Organ miał wiedzę o prowadzonym postępowaniu sądowym, a jego wynik nie miał w sprawie znaczenia prejudycjalnego, istotne było w zasadzie samo wytoczenie powództwa, a nie jego wynik, jeżeli chodzi o dopuszczalność wymeldowania. Ze względu na niezależność rozstrzygnięć w obu sprawach nie można także stwierdzić, że zaistniała okoliczność z art. 145 § 1 pkt 7 k.p.a., a zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji, skoro brak w sprawach zależności prejudycjalnej. W końcu nie jest w sprawie tak, że decyzja o odmowie wymeldowania została oparta o orzeczenie sądu, następnie zmienione (art. 145 § 1 pkt 8 k.p.a.), Nieprawomocny wyrok sądu I instancji był jednym z elementów stanu faktycznego, a wytoczenie powództwa potwierdzało ówczesny brak woli uczestniczki stałej zmiany miejsca zamieszkania, natomiast zasadność tego powództwa, jako odnosząca się do sfery uprawnień do lokalu, nie miała w sprawie decydującego znaczenia.
Mając na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 151 p.p.s.a, orzekł jak w sentencji.
