I OSK 1555/11

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2011 r., sygn. akt II SA/Rz 317/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] lutego 2011 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania w sprawie zmiany w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.

W uzasadnieniu Sąd wskazał na następujący stan sprawy: Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. postanowieniem z dnia [...] lutego 2011 r., nr [...] stwierdziło niedopuszczalność złożonego przez [...] Sp. z o.o. odwołania od pisma Starosty Powiatu S. z dnia [...] listopada 2010 r., nr [...] w sprawie odmowy zmiany w dowodzie rejestracyjnym nr [...] zapisu dotyczącego dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu [...] z 12000 kg na 11500 kg, z uwagi na to, że zachodzi niedopuszczalność odwołania wynikająca z braku decyzji administracyjnej.

Organ zaznaczył, że wystawienie dowodu rejestracyjnego jest czynnością materialno-techniczną organu następującą po wydaniu decyzji w sprawie rejestracji pojazdu. Dowód rejestracyjny potwierdza jako dokument urzędowy wydanie decyzji i stwierdza dokonanie rejestracji pojazdu, zatem żądanie zmiany treści dowodu rejestracyjnego nie może następować w drodze decyzji administracyjnej. Wobec tego organ uznał, że pismo Starosty załatwiające odmownie żądanie Spółki [...] nie może być traktowane jako decyzja, od której przysługiwałoby odwołanie, jest ono zatem niedopuszczalne.

Na to postanowienie Spółka [...] złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie zarzucając organowi, iż ten błędnie przyjął, że zaskarżone pismo Starosty nie jest decyzją administracyjną.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonym postanowieniu. W szczególności organ wywodził, iż nie można pisma informującego o braku podstaw do wydania decyzji traktować jako decyzji.

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2011 r., sygn. akt II SA/Rz 317/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylając postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] lutego 2011 r. uznał, że akt rejestracji pojazdu ma cechy decyzji administracyjnej w znaczeniu materialnoprawnym, powołał się przy tym na uchwałę składu 5 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 listopada 1999 r., sygn. akt OPK 24/99.

Sąd stwierdził, że skoro ustawa nie wyłącza stosowania w tych sprawach kodeksu postępowania administracyjnego, to postępowanie w tych sprawach normuje ten kodeks. Natomiast załatwienie sprawy w tym postępowaniu (zarówno pozytywne dla strony, jak i negatywne) następuje przez wydanie decyzji, która rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy sprawę w danej instancji (art. 104 § 2 k.p.a.).

Wobec tego Sąd uznał, że skoro efektem uprzednio podjętej przez Starostę S. decyzji z dnia [...] stycznia 2000 r. o zarejestrowaniu pojazdu marki [...] było wydanie dowodu rejestracyjnego serii [...] którego ustalenia strona skarżąca kwestionuje jako nieprawidłowe, to trybem, w którym należy rozpoznać wniosek spółki [...] jest tryb decyzji administracyjnej. Tym samym – w ocenie Sądu – Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. nie mogło uchylić się od rozpoznania odwołania z powołaniem się na jego niedopuszczalność.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie skargę kasacyjną złożyło Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez dopuszczenie się błędu w subsumpcji – na tle art. 73 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 1 i art. 72 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 z późń. zm.), polegającego na przyjęciu przez sąd decyzyjnego trybu, jako właściwego dla dokonania zmian wpisów w dowodzie rejestracyjnym.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że odmowa dokonania żądanej przez stronę zamiany wpisu w dowodzie rejestracyjnym to nie to samo, co decyzyjne rozstrzygniecie odmowne. Wskazano, że pierwsza jest czynnością techniczną będącą jedynie następstwem tej drugiej, czyli czynności prawnej podjętej w wyniku zastosowania normy materialnego prawa administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują przesłanki nieważności określone w art. 183 § 2 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zatem Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

W niniejszej sprawie kwestią zasadniczą jest wyjaśnienie, w jakiej formie

prawnej powinna nastąpić zmiana wpisu, bądź też odmowa dokonania takiej zmiany w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.

Należy przypomnieć, że wątpliwości co do formy prawnej załatwienia sprawy o rejestrację pojazdu w świetle ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz co do charakteru prawnego dowodu rejestracyjnego wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w uchwale z dnia 24 września 2001 r., sygn. akt OPS 6/01. W jej uzasadnieniu Sąd podkreślił, że rejestracja pojazdu następuje w formie decyzji administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania w celu ustalenia okoliczności faktycznych i prawnych, od których ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym i przepisy wykonawcze do niej uzależniają dokonanie rejestracji pojazdu. Postępowanie w sprawie rejestracji pojazdu kończy się wydaniem decyzji administracyjnej, poprzedzającej czynność materialno – techniczną wydania dowodu rejestracyjnego i tablic. Stanowisko takie wyraził Naczelny Sąd Administracyjny także w uchwale w składzie 5 sędziów z dnia 15 listopada 1999 roku, sygn. akt OPK 24/99.

Dowód rejestracyjny spełnia zatem podwójną rolę: potwierdza wydanie decyzji administracyjnej o zarejestrowaniu pojazdu oraz jest dokumentem stwierdzającym dopuszczenie zarejestrowanego pojazdu do ruchu. Nie będąc decyzją administracyjną w rozumieniu art. 104 k.p.a., jako dokument urzędowy sporządzony w przepisanej formie przez powołane do tego organy administracji publicznej w zakresie ich działania, stanowi jednak potwierdzenie wcześniejszego uzyskania pozytywnej decyzji o rejestracji pojazdu.

Wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 73 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

Jak już wyżej wskazano, sama rejestracja pojazdu następuje w drodze decyzji administracyjnej, zaś wydanie dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych jest czynnością materialno – techniczną i Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą skargę kasacyjną podziela to stanowisko.

Wskazać należy, że wydanie dowodu rejestracyjnego należy do kompetencji starosty właściwego ze względu na miejsce zamieszkania właściciela pojazdu, o czym stanowi art. 73 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Starosta jako organ administracji jest właściwy dla spraw związanych z wydaniem dowodu rejestracyjnego, a więc czynność ta jest czynnością z zakresu administracji publicznej.

Należy zatem uznać, iż wydanie dowodu rejestracyjnego jest czynnością z zakresu administracji publicznej o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i czynność ta podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

W rozpoznawanej sprawie strona skarżąca wnosiła o dokonanie zmiany w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. W takim przypadku organ winien pouczyć stronę kiedy można dokonywać zmiany w dowodzie rejestracyjnym, a kiedy wymaga to zmiany decyzji o rejestracji pojazdu. Strona nie pouczona co do tego trybu podtrzymała wprawdzie wniosek o zmianę w dowodzie rejestracyjnym, ale w istocie chodzi jej o zmianę decyzji o zarejestrowaniu pojazdu, gdyż domaga się zmiany masy całkowitej pojazdu z 12.000 kg na 11.500 kg.

Uznać zatem należy, że dopiero ewentualna zmiana decyzji o rejestracji pojazdu może spowodować dokonanie czynności materialno – technicznej, to jest zmianę w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Organ nie pouczył zaś strony o możliwości zaskarżenia decyzji o rejestracji pojazdu do sądu, ani nie wyjaśnił charakteru pisma Starosty Powiatu S. z dnia [...] listopada 2010 r. odmawiającego dokonania zmian w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, zamykając tym samym stronie drogę do sądu. Stanowi to naruszenie art. 8 i 9 k.p.a., które zobowiązują organy do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków.

Wobec tego uznać należy, że Sąd pierwszej instancji uchylając postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] lutego 2011 r., nie naruszył wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów prawa.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji.

-----------------------

1