I SA/Wa 2180/12

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] września 2012 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia zażalenia X S.A. w W. na postanowienie Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...] w przedmiocie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ odwoławczy przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy:

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2012 r., Prezydent W. odmówił wznowienia postępowania zakończonego decyzją Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu położonego w W. przy ul. [...] (dawniej [...]), ozn. nr hip. [...].

Orzeczenie powyższe doręczone zostało pełnomocnikowi wnioskodawcy w dniu 14 lipca 2012 r. (doręczenie zastępcze).

Pismem z dnia 26 lipca 2012 r. X S.A. w W. – reprezentowana przez r.pr. D. M., złożyła zażalenie na postanowienie Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2012 r.

Rozpatrując niniejszą sprawę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. podniosło, że pierwszy etap postępowania odwoławczego (zażaleniowego) przed organem drugiej instancji, to etap badania formalnego. Czynności podejmowane w ramach tego postępowania zmierzają do ustalenia zaistnienia przesłanek dopuszczalności zażalenia oraz zachowania ustawowo wskazanego terminu wniesienia zażalenia. Kolegium wskazało ponadto, że w myśl przepisu art. 141 § 2 kodeksu postępowania administracyjnego zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia stronie, a gdy postanowienie zostało ogłoszone ustnie – od dnia jego ogłoszenia stronie. Organ przywołał również treść przepisu art. 44 § 1 kpa i wskazał, że w sprawie niniejszej przesyłka pocztowa zawierająca zaskarżone postanowienie została doręczona w dniu 14 lipca 2012 r. Termin do wniesienia zażalenia upłynął w dniu 23 lipca 2012 r. Wniesione zatem dniu 27 lipca 2012 r. zażalenie uzna należy jako wniesione z uchybieniem ustawowego terminu. Nie zmienia tego faktu, zdaniem organu, okoliczność osobistego odbioru przez drugiego z pełnomocników skarżącej spółki w dniu 24 lipca 2012 r., bowiem fakt ponownego doręczenia postanowienia stronie nie powoduje, że termin do złożenia zażalenia będzie biegł od tej daty. Kolegium powołało się przy tym na orzecznictwo sądów administracyjnych zgodnie z którym w sytuacji gdy nastąpił prawny skutek procesowy doręczenia, późniejsze ponowne doręczenie pisma organu pierwszej instancji stronie może być uznane jako ponowne doręczenie. Organ wskazał ponadto, że nawet nieznaczne uchybienie terminowi do dokonania danej czynności procesowej, obliguje organ do wydania postanowienia stwierdzającego uchybienie terminu do wniesienia środka zaskarżenia. Ponadto strona skarżąca wraz ze złożeniem zażalenia nie wnioskowała o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia.

Na postanowienie powyższe skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyła X S.A. z siedzibą w W. reprezentowana przez pełnomocnika r.pr. D. M. zarzucając organowi naruszenie:

- art. 80 kpa poprzez błędne ustalenie, iż przesyłka pocztowa zawierająca zaskarżone postanowienie Prezydenta w. została doręczona pełnomocnikowi w myśl art. 44 § 1 kpa w dniu 14 lipca 2012 r. oraz nie uwzględnienie faktu, iż koperta zawierająca to postanowienie była nieczytelnie i błędnie zaadresowana, prze co nie mogła być prawidłowo doręczona przez pocztę;

- art. 134 kpa w zw. z art. 144 kpa poprzez błędne ustalenie, iż skarżąca uchybiła terminowi do złożenia zażalenia, podczas gdy pełnomocnik skarżącej wniósł zażalenie w terminie licząc od dnia skutecznego doręczenia postanowienia Prezydenta W. pełnomocnikowi adw. M. K. poprzez jego osobisty odbiór w dniu 24 lipca 2012 r.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że postanowienie odmawiające wszczęcia postępowania w tej sprawie zostało wysłane w kopercie zaadresowanej nieczytelnie i niezgodnie z adresem pełnomocnika wskazanym we wniosku. Na kopercie bowiem figuruje adres "Radca prawny D. M...[nazwisko nieczytelne], ul. [...] , [...]". Wskazano poza tym, że w adresie przesyłki poleconej w szczególności nie została wskazana nazwa kancelarii, w której pełnomocnik wykonuje zawód ani w formie wskazania znaku towarowego – "[...]" ani formalnej nazwy kancelarii "[...] Pominięcie w adresie nazwy kancelarii jest, zdaniem skarżącego, oczywistym błędem Prezydenta W. skutkującym niemożnością skutecznego doręczenia przesyłki pełnomocnikowi. Poza tym wydając zaskarżone postanowienie nie uzasadniło, dlaczego uznało, pomimo adresu przesyłki oczywiście niezgodnego z wnioskiem, iż przesyłka została wysłana na prawidłowy adres pełnomocnika.

Odpowiadając na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz wniosło jej oddalenie. Jednocześnie organ wniósł o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym na podstawie przepisu art. 119 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd bada, czy organ administracji orzekając w sprawie nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Należy dodać, że zgodnie z treścią art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (teks jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 270) – powoływana dalej jako "ppsa", Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Stosownie zaś do treści art. 119 § 2 ww ustawy Sąd rozpoznaje sprawę w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym jeżeli jedna ze stron złoży taki wniosek, a pozostałe strony nie wniosą sprzeciwu w terminie 14 dni – sytuacja taka ma miejsce w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu skarga jest niezasadna.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] września 2012 r., nr [...] stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2012 r.

Podstawę rozstrzygnięcia organu odwoławczego stanowił przepis art. 134 w zw. z art. 144 kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z treścią ww przepisu organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia uchybienie terminu do wniesienia zażalenia. Kategoryczne określenie "organ odwoławczy stwierdza" oznacza obowiązek organu odwoławczego stwierdzenia uchybienia terminu w sytuacji, gdy zażalenie zostało wniesione po jego upływie. Nie jest to zależne od swobodnego uznania organu, lecz wynika z bezwzględnie obowiązującej normy prawnej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego OZ w Gdańsku z dnia 29 stycznia 1997 r. sygn. akt: I SA/Gd 1482/96, Nr LEX 29004).

Zgodnie zaś z art. 141 § 2 kpa zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia stronie, a gdy postanowienie zostało ogłoszone ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.

Istotą sporu w niniejszej sprawie jest data skutecznego doręczenia postanowienia Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2012 r. pełnomocnikowi skarżącego, od której rozpoczął bieg, przewidziany w art. 141 § 2 kpa, termin do wniesienia zażalenia. W ocenie Kolegium termin ten rozpoczął swój bieg w dniu 14 lipca 2012 r., kiedy to nastąpił skutek doręczenia zastępczego ww. orzeczenia w trybie, o którym mowa w art. 44 kodeksu postępowania administracyjnego. Zdaniem pełnomocnika strony skarżącej termin ten rozpoczął natomiast swój bieg w dniu 24 lipca 2012 r. tj. w dniu gdy drugi z pełnomocników strony M. H., osobiście odebrał zaskarżone postanowienie w siedzibie organu.

Kluczową zatem kwestią dla oceny legalności zaskarżonego postanowienia jest skuteczność doręczenia orzeczenia organu pierwszej instancji w trybie przewidzianym w art. 44 kpa tj. ustalenie czy nastąpiła przewidziana tym przepisem tzw. fikcja doręczenia. W tym miejscu wyjaśnić należy, że w myśl powyższego przepisu, w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43, poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez pocztę (art. 44 § 1 pkt 1 kpa). Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata (art. 44 § 2 k.p.a.). W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia. Stosownie do treści art. 44 § 4 kpa doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. Aby zatem można było mówić o doręczeniu zastępczym muszą zostać spełnione wszystkie przesłanki, o których mowa w powołanym przepisie art. 44 kpa. Ponadto, przepis art. 44 § 4 kpa może być stosowany tylko w przypadku skierowania korespondencji na prawidłowy adres strony (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 lutego 2012 r. sygn. akt I OSK 270/12 LEX nr 1115965).

W rozpoznawanej sprawie, przesyłka zawierająca odpis postanowienia organu pierwszej instancji skierowana została, zdaniem Sądu, na prawidłowy adres. Wbrew bowiem twierdzeniom pełnomocnika strony skarżącej nie można uznać za prawidłowy poglądu, że brak wskazania przez organ na kopercie nazwy kancelarii, w której pracuje pełnomocnik strony skutkuje nieprawidłowym doręczeniem przesyłki. Z adnotacji znajdującej się na kopercie w aktach sprawy wprost wynika, że przesyłkę adresowaną do r.pr. D. M. pozostawiono "w dniu 2012-06-29 na okres 14 dni do dyspozycji adresata w UP W-wa 1" o czym zawiadomienie pozostawiono na drzwiach biura adresata. Na kopercie niniejszej widnieje ponadto pieczęć "Biuro zamknięte" co nie pozostawia wątpliwości Sądu, że doręczyciel dostarczył awizo na prawidłowy adres. Poza tym zauważyć należy, że zwrot omawianej przesyłki do nadawcy nastąpił w dniu 14 lipca 2012 r. a to oznacza, że przesyłka pozostawała w urzędzie pocztowym przez okres 14 dni, o którym mowa w ww. art. 44.

Na aprobatę nie zasługuje również zarzut skargi, że na ww. kopercie zawierającej odpis postanowienia organu pierwszej instancji, nazwisko adresata nie jest czytelne. Nazwisko to choć napisane odręcznie, nie przysparza trudności w jego odczytaniu. Brak jest zresztą jakiejkolwiek informacji, aby doręczyciel miał kłopoty z jego odczytaniem.

Ponadto rację przyznać należy Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w zakresie stanowiska strony skarżącej jakoby skuteczne doręczenie postanowienia Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2012 r. nastąpiło dopiero w dniu [...] lipca 2012 r. tj. w dniu odebrania odpisu tego orzeczenia przez adw. M. K. Słusznie, zdaniem Sądu, organ odwoławczy uznał, że w sytuacji gdy nastąpiło już skuteczne (zastępcze) doręczenie to ponowne doręczenie nie przedłużyło ani nie otworzyło na nowo terminu do złożenia zażalenia.

W zaistniałej sytuacji, uznać więc należy, że obowiązkiem organu było wydanie postanowienia stwierdzającego uchybienie terminu do wniesienia zażalenia, co organ uczynił w sposób prawidłowy.

Mając powyższe na uwadze, wobec bezzasadności skargi, Sąd podstawie art. 151 w zw. z art. 119 § 2 i 120 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) orzekł w wyroku.