I SA/Wr 1113/12

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] maja 2012 r. Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze we W. po rozpoznaniu odwołania S. P. utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Miasta i Gminy W. z dnia [...] stycznia 2012 r. Nr [...] w przedmiocie wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego na rok 2012.

Po przeprowadzeniu postępowania podatkowego organ pierwszej instancji ustalił stronie skarżącej wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego za 2012 r. w wysokości 5 297 zł. Opodatkowaniem objęto grunty o powierzchni 12, 4486 ha ustalając z tego tytułu podatek rolny w kwocie 3 229, 53 zł oraz grunty o powierzchni 5 300 m² sklasyfikowane jako pozostałe, od których ustalono podatek od nieruchomości w kwocie 2 067 zł.

W odwołaniu od decyzji skarżący zarzucił podwójne opodatkowanie gruntu o powierzchni 0, 53 ha tak podatkiem rolnym, jak i podatkiem od nieruchomości. Podnosił, że na spornym gruncie od momentu jego nabycia w 1995 r. znajduje się łąka a planowana przed jego nabyciem budowa boiska nie została zrealizowana. Dodał, że na fakt oznaczenia gruntu w ewidencji gruntów symbolem Bz (tereny rekreacyjno - wypoczynkowe) organ podatkowy zwrócił uwagę po 14 latach od daty nabycia działki przez podatnika. Z tych też względów okoliczność ta nie powinna obciążać podatnika i nie powinien on na własny koszt dokonywać zmiany w ewidencji gruntów. W ocenie strony, skoro Skarb Państwa zrezygnował z planowanej inwestycji i zbył grunt, to powinien zgłosić zmianę jego kwalifikacji w ewidencji gruntów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, decyzją z dnia [...] maja 2012 r. utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji, podzielając ustalenia faktyczne i dokonaną ocenę prawną. Organ odwoławczy wskazał, że wbrew zarzutom podatnika w sprawie nie doszło do podwójnego opodatkowania gruntów o powierzchni 0,53 ha. Powierzchnia tych gruntów została bowiem wyłączona z powierzchni gruntów, które zostały opodatkowane podatkiem rolnym (12, 9786 ha – 0, 53 ha = 12, 4486 ha).

W dalszej kolejności wskazano, że sporne grunty stanowiące działki o numerach ewidencyjnych [...] i [...] oznaczone są w ewidencji gruntów jako Bz, czyli tereny rekreacyjno – wypoczynkowe. Wyjaśnił, iż zgodnie z przepisem art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.) dla wymiaru podatku od gruntów decydujące znaczenie mają dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków albowiem stanowią podstawę wymiaru podatków. Na poparcie przedstawionego stanowiska organ powołał liczne orzecznictwo sądów administracyjnych.

Następnie organ drugiej instancji podkreślił, iż inicjatywa w zakresie zmiany klasyfikacji gruntu należy do skarżącego, gdyż to on jest właścicielem spornych gruntów. Ewentualnych roszczeń wynikających z popełnionych kiedyś błędów strona może zaś dochodzić w procesie odszkodowawczym.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skarżący zarzucił decyzji organu drugiej instancji rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 35 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez niedotrzymanie ustawowego terminu i wydanie decyzji po upływie 30 dni. Ponadto strona zarzuciła naruszenie art. 68 § 1 w związku z art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej poprzez niezastosowanie tych przepisów. Podniesiono również zarzut naruszenia zasady zaufania do organów państwa.

Uzasadniając skargę skarżący argumentował, że organ pierwszej instancji opodatkowuje grunt o powierzchni 0, 53 ha podatkiem od nieruchomości jako "rzekomo posiadane" tereny rekreacyjno – zielone, co jest niezgodne ze stanem faktycznym. Podatnik prowadzi bowiem gospodarstwo rolne i wszystkie posiadane przez niego grunty powinny być, tak jak do 2009 r., opodatkowane podatkiem rolnym.

W dalszej części skargi strona wskazywała, że organ odwoławczy dostrzegł istotne błędy z przeszłości, jednak im nie przeciwdziałał. Sporne grunty przez wiele lat użytkowane były rolniczo i opodatkowywane podatkiem rolnym. W momencie ich nabycia do aktu notarialnego Urząd Miasta i Gminy w W. dołączył zaświadczenie, z którego wynikało, że są one przeznaczone w planie zagospodarowania przestrzennego pod uprawy. Organ pierwszej instancji wbrew przepisom art. 68 § 1 w zw. z art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, po 14 latach od nabycia spornych gruntów i co najmniej 12 latach od wejścia w życie Ordynacji podatkowej opodatkował te grunty podatkiem od nieruchomości. Skarżący wyjaśnił, że przy nabyciu gruntów doszło do szeregu nieprawidłowości, które nie zostały wzięte pod uwagę przez organy podatkowe takich jak to, że wpis do ewidencji gruntów dokonany został bez ostatecznej decyzji o podziale (ta wydana została w dniu [...] stycznia 1996 r.), a zatem w chwili sprzedaży sporne działki nie istniały. Skoro zatem Urząd Miasta i Gminy w W. zaświadczył o przyszłym rolniczym użytkowaniu przedmiotowych działek, powinien nadal naliczać od tych gruntów podatek rolny. Wpis do ewidencji gruntów stanowi bowiem – zdaniem strony – podstawę wymiaru podatków tylko wówczas, gdy został dokonany prawidłowo. Skarżący dodał, że o wyjaśnienie nieprawidłowości zaistniałych przy sprzedaży nieruchomości wystąpił do Agencji Nieruchomości Rolnych we W., jednak do chwili obecnej nie otrzymał odpowiedzi.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia [...] września 2012 r. skarżący powielił treść skargi a także załączył kserokopię decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] lipca 2012 r., [...], uchylającą pierwszoinstancyjną decyzję w sprawie odmowy umorzenia zaległości podatkowych podatnikowi za lata 2009 – 2011 z powodów formalnych, a mianowicie wadliwego umocowania Sekretarza Miasta i Gminy W. przez H. O. – Burmistrza Miasta i Gminy W. skazanego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego we W. z dnia [...] listopada 2011 r. Do pisma z dnia [...] września 2012 r. dołączył natomiast wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2012 r., II FSK 2632/10 na dowód, że zapisy w ewidencji gruntów nie mają decydującego wpływu na wymiar podatku od nieruchomości.

W odpowiedzi na powyższe pisma organ drugiej instancji wskazał, że uzasadnienie przywołanego przez stronę wyroku potwierdza stanowisko organów podatkowych o znaczeniu danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków dla wymiaru podatków oraz kierunku weryfikacji, podważania tych danych w postępowaniu podatkowym w trybie art. 194 § 3 Ordynacji podatkowej. Organ przekazał Sądowi upoważnienie z dnia [...] lutego 2010 r. Nr [...], którym Burmistrz Miasta i Gminy W. – H. O. upoważnił (jeszcze przed prawomocnym skazaniem) K. K. – Sekretarza Miasta i Gminy W. do podpisywania decyzji wymiarowych w zakresie podatku rolnego i od nieruchomości. Decyzja organu pierwszej instancji wydana została zatem w warunkach niewadliwego umocowania Sekretarza.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Skarga okazała się nieuzasadniona.

Sąd stwierdza, że w sprawie dokonano prawidłowego wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego za rok 2012 w tym wymiaru podatku rolnego z tytułu posiadanych gruntów o powierzchni 12, 4486 ha, (19, 8739 ha przeliczeniowego) w wysokości 3 229, 53 zł oraz podatku od nieruchomości w wysokości 2 067, 00 zł, zasadnie obejmując opodatkowaniem grunty sklasyfikowane jako pozostałe o powierzchni 5 300 m². Przy wymiarze podatku od nieruchomości zastosowano właściwe stawki podatkowe, określone uchwałą Rady Miasta i Gminy W. z dnia [...] października 2011 r. Nr [...] w sprawie wysokości stawek podatku od nieruchomości na 2012 r.

Poddany kognicji Sądu spór dotyczy zasadności opodatkowania gruntów o powierzchni 5 300 m² podatkiem od nieruchomości w stawce przewidzianej dla gruntów pozostałych. W ocenie organu podatkowego grunty te jako oznaczone w ewidencji gruntów symbolem Bz (tereny rekreacyjno - wypoczynkowe) należało opodatkować podatkiem od nieruchomości. Strona zaś twierdzi, że od 1995 r. kiedy nabyła sporne grunty są one użytkowane rolniczo w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego i w ubiegłych latach organ podatkowy prawidłowo opodatkowywał je podatkiem rolnym. Tym samym – zdaniem skarżącego – błędny zapis w ewidencji gruntów nie może stanowić podstawy wymiaru podatków.

Na wstępie należy zaznaczyć, że wbrew zarzutom skarżącego w sprawie nie doszło do podwójnego opodatkowania spornego gruntu. Z akt wynika bowiem, że łączna powierzchnia posiadanych przez podatnika gruntów to 12, 9786 ha, co stanowi sumę powierzchni gruntów opodatkowanych łącznie podatkiem rolnym (12, 4486 ha) oraz podatkiem od nieruchomości (0,53 ha).

W myśl art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm. - dalej u.p.o.I.) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Wykładnia tego przepisu nie jest możliwa bez przywołania treści art. 1a ust. 3 u.p.o.I. zawierającego definicje legalne użytych tam kluczowych pojęć, m.in. "użytków rolnych". I tak, w myśl art. 1a ust. 3 pkt 1 u.p.o.I., przez użyte w ustawie określenie "użytki rolne" - rozumie się grunty sklasyfikowane w ten sposób w ewidencji gruntów i budynków. Treść wskazanego przepisu z uwagi na jego jednoznaczne i zrozumiałe brzmienie nie wymaga od interpretatora innej niż gramatyczna wykładnia, a więc rozumienia tekstu prawnego zgodnie ze znaczeniem użytych w nim słów. Z tego też względu za prawidłowe należy uznać stanowisko organów podatkowych w świetle którego dane zawarte w ewidencji gruntów determinują charakter tych gruntów, a w konsekwencji stanowią podstawę wymiaru podatków.

Norma zawarta w tym przepisie wyznacza bardzo istotną granicę pomiędzy opodatkowaniem danych gruntów podatkiem od nieruchomości albo ich opodatkowaniem wielokrotnie niższym podatkiem rolnym. Znajduje to również pełne odzwierciedlenie w przepisie ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.- dalej u.p.r.) określającym zakres opodatkowania podatkiem rolnym, tj. art. 1 tej ustawy, który stanowi, iż opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Z woli ustawodawcy granica ta została wyznaczona według danych, co do charakteru tych gruntów, wynikających z ewidencji gruntów i budynków, o której mowa w art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Na podstawie zaś art. 21 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. W świetle treści omówionych przepisów, organy podatkowe nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń faktycznych - co do klasyfikacji określonych gruntów jako użytki rolne, bądź nie - podważających dane w tym zakresie wynikające z ewidencji gruntów i budynków. Dotyczy to również pozostałych pojęć użytych w art. 2 ust. 2 u.p.o.I., zdefiniowanych w analogiczny sposób w art. 1a ust. 3 tej ustawy, np. lasów (zob. wyrok NSA z dnia 25 listopada 2010 r., sygn. akt II FSK 1291/09).

Rozwiązanie takie, poprzez ustanowienie dających się w sposób jednoznaczny zweryfikować kryteriów przedmiotowych opodatkowania gruntów, danego rodzaju podatkiem, gwarantuje podatnikom pewność co do zasad opodatkowania posiadanych przez nich gruntów. W rozpoznawanej sprawie strona skarżąca domaga się w istocie od organów podatkowych dokonania ustaleń faktycznych co do klasyfikacji gruntów, w celu wykazania, iż podlegają one opodatkowaniu podatkiem rolnym. Argumentuje ona bowiem, że wpis w ewidencji gruntów nie odpowiada stanowi faktycznemu a zmiana tego stanu rzeczy nie powinna obciążać podatnika.

Należy jeszcze raz podkreślić, że organy podatkowe związane są w omawianym zakresie przy dokonywaniu wymiaru podatku od nieruchomości danymi wynikającymi z ewidencji gruntów i budynków oraz nie mają podstaw weryfikowania tych danych innymi środkami dowodowymi, co przesądza o bezzasadności podniesionych w tym zakresie zarzutów. Skoro bowiem z uznanej za prawidłową wykładni art. 2 ust. 2 w związku z art. 1a ust. 3 pkt 1 u.p.o.I. wynika, iż miarodajne przy wymiarze podatku przez organy podatkowe jest zaklasyfikowanie gruntów w ewidencji gruntów i budynków, to w celu stwierdzenia, czy grunty te podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jedyną wymagającą ustalenia istotną okolicznością faktyczną jest to, jak grunty te są zaklasyfikowane w tej ewidencji.

Odnosząc powyższe do rozpatrywanej sprawy należy wskazać, że z ewidencji gruntów i budynków w sposób oczywisty wynika, że część nieruchomości skarżącego o numerach geodezyjnych [...] i [...] tj. grunt o powierzchni 0, 53 ha stanową tereny oznaczone symbolem Bz – tereny rekreacyjno – wypoczynkowe, a nie użytki rolne. Danych z ewidencji gruntów i budynków organ podatkowy nie mógł pominąć w postępowaniu podatkowym, a żadne dokumenty załączone przez stronę w tym akt notarialny potwierdzający nabycie nieruchomości przez podatnika w dniu [...] lutego 1995 r., decyzja o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości z dnia [...] grudnia 1995 r., mapa projektu podziału nieruchomości czy też pismo Starostwa Powiatowego w S. z dnia [...] marca 2012 r. nie zmieniają geodezyjnej kwalifikacji terenu i pozostają bez wpływu na kwalifikację gruntu do poszczególnych rodzajów użytków gruntowych. Na kwalifikację tę nie wpływają również inne podnoszone przez skarżącego okoliczności, takie jak prowadzenie gospodarstwa rolnego, rolnicze użytkowanie gruntów, wynikający z aktu notarialnego zapis o rolniczym przeznaczeniu gruntów, jak i wszelkie nieprawidłowości mające miejsce przy zakupie spornych gruntów.

W ocenie Sądu błędne jest przekonanie strony skarżącej, iż skoro Skarb Państwa nie zrealizował planowanej na spornym gruncie inwestycji i zbył grunt jako przeznaczony pod uprawy, to powinien on wystąpić o dokonanie zmian w ewidencji gruntów w celu zapewnienia im zgodności ze stanem rzeczywistym. Zasadą jest bowiem, iż to właściciel gruntu kwestionujący prawidłowość danych z ewidencji gruntów i budynków powinien wszcząć procedurę ich zmiany w organie prowadzącym wskazaną ewidencję. Następnie w konsekwencji ewentualnego uwzględnienia żądań właściciela i dokonania stosownych zmian danych zawartych w ewidencji, podatnik może wnosić o wzruszenie ostatecznych decyzji ustalających wysokość zobowiązań podatkowych.

Brak jest również podstaw do uwzględnienia żądania dotyczącego odniesienia się przez Sąd do kwestii opodatkowania strony skarżącej za lata 2009 – 2011. Z uwagi na fakt, że przedmiotem kontroli sądowej jest decyzja dotycząca zobowiązania podatkowego za 2012 r. nieuprawnionym jest badanie przez Sąd prawidłowości zobowiązania podatkowego ustalonego stronie skarżącej za lata wcześniejsze, gdyż materia ta wykracza poza zakres sprawy załatwionej zaskarżoną decyzją organu podatkowego.

Sąd nie dopatrzył się również naruszenia art. 68 § 1 w związku z art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. W świetle wskazanego przepisu, zobowiązanie podatkowe o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2 nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie doręczona została po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Decyzja organu pierwszej instancji z dnia [...] stycznia 2012 r. w sprawie łącznego zobowiązania podatkowego za rok 2012 została doręczona stronie w dniu [...] lutego 2012 r. a zatem zobowiązanie podatkowe za 2012 r. nie uległo przedawnieniu.

Zarzucając organowi drugiej instancji nierozpatrzenie odwołania w terminie strona skarżąca błędnie jako podstawę wniesionego zarzutu wskazuje na art. 35 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, którego przepisy nie mają zastosowania na gruncie postępowania podatkowego. Zastosowanie znajdą natomiast przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności art. 139 § 3 tej ustawy, zgodnie z którym załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy – nie później niż w ciągu 3 miesięcy. Wskazany powyżej przepis ma charakter instrukcyjny, zaś jego naruszenie nie miało wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd stwierdza również, że w sprawie nie doszło do naruszeń podnoszonych przez skarżącego w uzupełniającym skargę piśmie z dnia [...] września 2012 r. koncentrujących się wokół prawidłowego upoważnienia Nr [...] – [...] Burmistrza Miasta i Gminy W. z dnia [...] lutego 2010 r. Sekretarza Miasta i Gminy W. do podpisywania decyzji wymiarowych w zakresie podatku rolnego i od nieruchomości. Należy bowiem zauważyć, iż Sekretarz otrzymał umocowanie we wskazanym zakresie w dniu [...] lutego 2010 r., a zatem przed dniem prawomocnego skazania Burmistrza Miasta i Gminy W. wyrokiem Sądu Okręgowego we W. Wydział [...] Karny Odwoławczy z dnia [...] listopada 2011 r. Tym samym umocowanie było skuteczne a decyzja organu pierwszej instancji została prawidłowo podpisana.

Nie ma wpływu na powyższe rozstrzygnięcie powoływany przez stronę skarżącą wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2012 r. II FSK 2632/10, gdyż wyrok ten dotyczy odmiennego niż w sprawie stanu faktycznego, w którym podatnicy zmierzali w stosownej procedurze administracyjnej do dokonania zmian w klasyfikacji gruntu zaś organy ewidencyjne takiej właściwej zmiany nie dokonały.

Na marginesie Sąd wskazuje również, że nie jest on władny w imieniu skarżącego podejmować działań zmierzających do wyjaśnienia jego sytuacji administracyjno – prawnej, jak i nie znajduje podstaw do wnioskowanej zmiany kierunku orzecznictwa sądowoadministracyjnego w zakresie jakiego dotyczy spór w niniejszej sprawie. Sąd na mocy Konstytucji RP związany jest przepisami ustaw a interpretacja przepisów ustaw powołanych w decyzjach nie daje podstaw do kwestionowania stanowiska organu podatkowego wyrażonego w zaskarżonej decyzji.

Wobec braku stwierdzenia w sprawie uchybień procesowych, jak i naruszeń przepisów prawa materialnego mających wpływ na wynik sprawy, Sąd - na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. 2012, poz. 270) - skargę, jako nieuzasadnioną, oddalił.