II SA/Bk 729/12

Uzasadnienie

II SA/Bk 729/12

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lipca 2012 r. znak [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. utrzymało w mocy decyzję Starosty A. z dnia [...] czerwca 2012 r. znak [...] odmawiającą uchylenia, we wznowionym postępowaniu, decyzji wskazanego Starosty z dnia [...] sierpnia 2011 r. znak [...] odmawiającej wydania A. W. (poprzednio J.) uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi kat. B.

Stan faktyczny i prawny sprawy przedstawiał się następująco.

A. J. wystąpiła do Starosty A. o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi kat. B przedkładając orzeczenie lekarskie z dnia 13 sierpnia 2010 r. numer [...] stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami wskazanej kategorii.

W trakcie postępowania organ ustalił istnienie dwóch sprzecznych orzeczeń lekarskich z dnia 13 sierpnia 2010 r.: sporządzonego przez lek. med. G. S. - stwierdzającego brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami i sporządzonego przez lek. med. K. W. stwierdzającego istnienie takich przeciwwskazań. Z uwagi na powyższe organ skierował wnioskodawczynię na badania lekarskie w zakresie kategorii B do P. Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy. W podstawie prawnej skierowania wskazał art. 122 ust. 1 pkt 4 prawa o ruchu drogowym w związku z § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami.

P. Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy orzeczeniem z dnia [...] stycznia 2011 r. nr [...] stwierdził u A. J. istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii B. Od tego orzeczenia do Instytutu Medycyny Wsi w L. odwołała się A. J. Lekarski organ odwoławczy orzeczeniem z dnia [...] marca 2011 r. nr [...] orzekł identycznie jak Ośrodek Wojewódzki oraz wskazał, że "do chwili uznania Badanej jako osobę o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, z przyczyn psychiatrycznych bezzasadne ponowne badanie lekarskie".

W okresie od dnia 28 lutego 2011 r. do dnia 1 sierpnia 2011 r. postępowanie w przedmiocie nadania uprawnień pozostawało zawieszone z uwagi na oczekiwanie na rozpoznanie odwołania. Po podjęciu organ uzyskał dodatkowo wyjaśnienie Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy, który stwierdził, że złożone przez stronę kolejne orzeczenie lekarskie nr [...] wydane przez lek. med. A. H. w dniu 28 lipca 2011 r. stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami z uprawnieniami kategorii B - nie ma wpływu na treść orzeczeń P.WOPM i Instytutu Medycyny Wsi, bowiem nie spełnia wymagań orzeczenia kwalifikującego do przywrócenia uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego ze względu na stan zdrowia.

W tych okolicznościach decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r. Starosta A. orzekając na podstawie art. 90 ust. 1, art. 97 ust. 1 prawa o ruchu drogowym oraz § 7 ust. 1 pkt 1 "d", pkt 2 oraz pkt 5 "a" rozporządzenia w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami odmówił A. J. wydania tych uprawnień. W uzasadnieniu wskazał, że wobec orzeczeń uprawnionych podmiotów tj. Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy i Instytutu Medycyny Pracy stwierdzających u wnioskodawczyni istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, przedłożone orzeczenie lekarskie lek. med. A. H. nie spełnia wymagań dokumentu kwalifikującego do wydania uprawnień. Wnioskodawczyni może natomiast w każdym czasie poddać się ponownym badaniom lekarskim w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy na terenie kraju i po otrzymaniu pozytywnego orzeczenia wystąpić o wydanie prawa jazdy.

W dniu 5 października 2011 r. A. J. złożyła wniosek o wydanie jej dokumentu prawa jazdy z uwagi na pozytywne zdanie egzaminów oraz uzyskanie orzeczenia Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 30 września 2011 r. stwierdzającego brak naruszenia sprawności organizmu uzasadniającego zaliczenie do osób niepełnosprawnych oraz zachowanie zdolności do wykonywania zatrudnienia, samodzielnej egzystencji i pełnienia ról społecznych.

Organ poinformował stronę, że orzeczenie z dnia 30 września 2011 r. nie posiada cech dokumentu zawierającego wymagane prawem orzeczenie w przedmiocie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

W piśmie z dnia 14 listopada 2011 r. A. J. wystąpiła do Starosty A. o wznowienie postępowania zakończonego decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r. i o jej zmianę poprzez wydanie prawa jazdy. Wyjaśniła, że w dacie orzeczeń lekarskich, które były podstawą odmowy wydania uprawnień, nie było zarówno jej, jak i organowi znane orzeczenie w przedmiocie niepełnosprawności. Wniosła o wydanie nowej decyzji z uwzględnieniem tego orzeczenia.

Postanowieniem z dnia [...] listopada 2011 r. organ odmówił wznowienia wskazując, że w sprawie nie wystąpiła przesłanka ujawnienia nowego dowodu istniejącego w dniu wydania decyzji i nieznanego wówczas organowi, bowiem takim dowodem nie może być przedłożone orzeczenie o niepełnosprawności. Na skutek zażalenia A. J., która do zażalenia dołączyła dwa nowe orzeczenia lekarskie: z dnia 20 stycznia 2011 r. nr [...] stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi, do których wymagane jest prawo jazdy kat. B oraz z dnia 31 stycznia 2011 r. nr [...] stwierdzające brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy – Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. postanowieniem z dnia [...] stycznia 2012 r. uchyliło postanowienie o odmowie wznowienia i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania organowi I instancji. Wskazało, że organ nie ustalił jednoznacznie podstawy wznowienia postępowania tj. czy jest nim nowy dowód czy nowa okoliczność (stan zdrowia) oraz kiedy dowiedziała się o nich strona, co będzie niezbędne do ustalenia zachowania terminu do żądania wznowienia. Nie ustalił również daty złożenia wniosku o wznowienie oraz czy nastąpiło to po raz pierwszy w piśmie z dnia 9 listopada 2011 r., czy też wcześniej (ustnie w dniu 30 września 2011 r., czy w piśmie z dnia 5 października 2011 r.).

W wyniku powyższego orzeczenia Starosta A. postanowieniem wydanym na podstawie art. 145 §1 pkt 5 k.p.a. wznowił postępowanie na żądanie strony, a następnie wezwał ją do wskazania okoliczności stanowiących podstawę wznowienia i daty dowiedzenia się o nich. Odpowiedzi na powyższe A. J. udzieliła w piśmie z dnia 27 lutego 2012 r. wskazując, że: okolicznością stanowiącą podstawę wznowienia jest uzyskanie orzeczenia w przedmiocie niepełnosprawności z dnia 30 września 2011 r., sprzecznego w swej treści z orzeczeniami, na podstawie których wydano decyzję o odmowie wydania uprawnień do kierowania pojazdami, a przez to świadczącego o ich fałszywości. Prawną podstawę wznowienia wskazała jako przepis art. 145 § 1 pkt 1 i 5 k.p.a. Wyjaśniła, że o wspomnianym dowodzie dowiedziała się w dniu 30 września 2011 r. i w tym samym dniu złożyła żądanie wznowienia ustnie.

Decyzją z dnia [...] marca 2012 r. Starosta A. na podstawie art. 151 §1 pkt 1 i art. 149 § 2 k.p.a. odmówił uchylenia własnej decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r., jednak na skutek odwołania złożonego przez A. J. SKO w S. decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r. uchyliło rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne. Wskazało, że organ nadal nie ustalił jednoznacznie daty złożenia żądania wznowienia, nie zbadał wystąpienia przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz pominął ustanowionego w sprawie pełnomocnika. Nieprawidłowo również sformułował sentencję decyzji wychodząc poza brzmienie art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a.

Po ponownie przeprowadzonym postępowaniu Starosta A. decyzją z dnia [...] czerwca 2012 r. na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 w związku z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. odmówił uchylenia własnej decyzji z dnia [...] sierpnia 2011 r. w sprawie odmowy wydania uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi kategorii B. Ustalił, że żądanie wznowienia postępowania strona złożyła na piśmie w dniu 5 października 2011 r. wraz z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności z dnia 30 września 2011 r., które ma stanowić nowy dowód (nową okoliczność) w sprawie. Zachowała więc miesięczny termin na żądanie wznowienia. Zdaniem organu wskazany dokument nie może zostać zakwalifikowany jako nowy dowód lub nowa okoliczność w sprawie w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., bowiem dotyczy niepełnosprawności, a nie stwierdza się w nim uprawnień do kierowania pojazdami. Do tego uprawnione są odpowiednie jednostki lub posiadający stosowne uprawnienia lekarze. Nie może więc też wywrzeć skutku w postaci podważenia treści orzeczeń P. Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy i Instytutu Medycyny Wsi. Nadto przedmiotowe orzeczenie powstało po dacie wydania decyzji, której uchylenia we wznowionym postępowaniu wnioskodawczyni żąda.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik A. J. – M. J. W jego ocenie organ powinien był skierować odwołującą się na stosowne badanie lekarskie, jak również powinien był na podstawie nowego dowodu tj. orzeczenia w przedmiocie niepełnosprawności z dnia 30 września 2012 r. - uchylić decyzję z dnia [...] sierpnia 2011 r.

Decyzją z dnia [...] lipca 2012 r. SKO w S. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. Organ odwoławczy identycznie jak organ I instancji ustalił, że żądanie wznowienia złożono w ustawowym, miesięcznym terminie od dnia dowiedzenia się o podstawie wznowienia, jednak prawidłowo też ustalono, że podstawa wskazana przez stronę tj. art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. – wystąpienie nowych, istotnych dla sprawy, okoliczności faktycznych lub dowodów, które istniały w dacie wydania wzruszanej decyzji, jednak nie były znane organowi – nie miała miejsce. Zdaniem SKO wskazywane przez stronę jako nowy dowód orzeczenie z dnia 30 września 2011 r. w przedmiocie niepełnosprawności nie istniało w dacie wydawania kwestionowanej decyzji oraz nie jest okolicznością istotną dla sprawy, bowiem powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności nie jest podmiotem uprawnionym do stwierdzania istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, a ocenia zdolność osób niepełnosprawnych do pracy. Również stwierdzony przez ten zespół brak niepełnosprawności nie jest nową okolicznością istotną w sprawie, bowiem niepełnosprawność nie jest przesłanką ani pozytywną, ani negatywną do uzyskania uprawnienia do kierowania pojazdami. Zdaniem SKO nie zachodzi również podstawa wznowienia z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. tj. fałszywość dowodów, w oparciu o które została wydana decyzja. Orzeczenie o niepełnosprawności nie podważa orzeczenia lek. med. K. W., wbrew temu co twierdzi skarżąca, bowiem obydwa dotyczą odmiennych kwestii. Nadto sfałszowanie nie zostało stwierdzone przez żaden organ.

Skargę na powyższą decyzję złożyła do sądu administracyjnego A. W. (poprzednio J.) kwestionując ustalenie, zgodnie z którym orzeczenie w przedmiocie niepełnosprawności z dnia 30 września 2011 r. nie było nowym, istotnym w sprawie dowodem na okoliczność zdolności skarżącej do prowadzenia pojazdów silnikowych kategorii B. Nadto świadczy ono o błędności orzeczeń WOMP i Instytutu Medycyny Wsi, bowiem pozostaje z nimi w rażącej sprzeczności. Błędnie również organ nie skierował skarżącej na ponowne badania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację z uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlega oddaleniu.

Przedmiotem kontroli w sprawie niniejszej jest rozstrzygnięcie wydane w postępowaniu nadzwyczajnym, w którym stwierdzono brak wystąpienia podstaw wznowienia z art. 145 § 1 pkt 1 i 5 k.p.a. Zdaniem składu orzekającego powyższa ocena nie narusza prawa.

Przede wszystkim prawidłowo ustalił organ zachowanie miesięcznego terminu na złożenie żądania wznowienia - od dnia dowiedzenia się przez stronę o podstawie wznowienia (art. 148 § 1 k.p.a.). Skoro skarżąca wskazała, że podstawą wznowienia jest treść orzeczenia stwierdzającego brak niepełnosprawności z dnia 30 września 2011 r., z czego wyprowadzała wystąpienie zarówno podstawy z art. 145 § 1 pkt 1, jak i pkt 5 k.p.a. – to wniesienie wniosku o wydanie dokumentu prawa jazdy ze złożeniem przedmiotowego orzeczenia w dniu 5 października 2011 r. (k. 33 akt administracyjnych) należy uznać za czynność zawierającą w sobie żądanie wznowienia, co skutkuje zachowaniem terminu z art. 148 § 1 k.p.a.

Trafnie również organy ustaliły, że w sprawie nie zachodzą podstawy wznowienia z art. 145 § 1 pkt 1 i 5 k.p.a.

Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. można żądać wznowienia postępowania z tego powodu, że wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję. Powołując ten przepis skarżąca argumentowała, że nowym dowodem jest orzeczenie w przedmiocie niepełnosprawności z dnia 30 września 2011 r. oraz – co można wyprowadzić z jej wypowiedzi - że nową okolicznością jest jej stan zdrowia (brak cechy niepełnosprawności).

Zauważyć jednak należy, że przepis art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. wymaga, aby nowe dowody lub okoliczności spełniały następujące cechy: były istotne dla sprawy, istniały w dniu wydawania kwestionowanej decyzji i nie były wówczas znane organowi. Zdaniem sądu właściwie oceniono, że te wymagania w większości nie zostały spełnione.

Orzeczenie z dnia 30 września 2011 r. w przedmiocie niepełnosprawności zapadło później niż decyzja o odmowie wydania uprawnień do kierowania pojazdami, a więc ten ostatnio wskazany dowód nie istniał w dacie orzekania. W konsekwencji nie istniała także wówczas nowa okoliczność w postaci oceny stanu zdrowia skarżącej (wykluczająca niepełnosprawność). Również orzeczenie w przedmiocie niepełnosprawności nie było okolicznością czy dowodem mającymi cechę istotności, bowiem ujawnienie tego orzeczenia przed wydaniem decyzji z dnia 31 sierpnia 2011 r. nie mogło prowadzić do innego rozstrzygnięcia niż odmowa wydania uprawnień. Orzeczenia w przedmiocie niepełnosprawności nie są orzeczeniami lekarskimi wydawanymi przez uprawnionych lekarzy w przedmiocie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, o których mowa w art. 122 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 2, poz. 15). W § 3 wymienionego rozporządzenia wskazano, że badanie lekarskie w zakresie istnienia lub braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami przeprowadza uprawniony lekarz posiadający dodatkowe kwalifikacje, o których mowa w § 14 tego rozporządzenia. Bezspornie przedstawione orzeczenie z dnia 30 września 2011 r., w którym nie zaliczono wnioskodawczyni do osób o ustalonym stopniu niepełnosprawności, nie było wydane przez uprawnionego lekarza w rozumieniu § 3 i §14 rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2004 r., ale na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 Nr 127, poz. 721). Jego celem było ustalenie zdolności lub stopnia zdolności do pracy, jak słusznie wskazał organ administracji. Stąd też przedłożone orzeczenie nie mogło w żaden sposób podważyć orzeczeń lekarskich wydanych przez PWOMP i Instytut Medycyny Wsi, w których stwierdzono istnienie u skarżącej przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami kategorii B. Nie było więc dowodem istotnym oraz nie wskazywało na okoliczność istotną dla rozpoznania sprawy (stan zdrowia), której ujawnienie przed wydaniem decyzji o odmowie nadania uprawnień mogło w jakikolwiek sposób wpłynąć na jej treść.

Co prawda skarżąca wprost tego nie eksponuje, ale wskazać też trzeba, że cechy nowego dowodu istotnego w sprawie i nieznanego organowi orzekającemu nie posiadają orzeczenia lekarskie wydane przez uprawnionych lekarzy przedłożone wraz z zażaleniem na odmowę wznowienia: z dnia 20 stycznia 2011 r. stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami kategorii B oraz z dnia 31 stycznia 2011 r. stwierdzające brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy. Pierwsze z nich pochodzi z okresu, kiedy toczyło się postępowanie w sprawie oceny stanu zdrowia skarżącej przed P.WOMP i Instytutem Medycyny Wsi. W tym postępowaniu, zainicjowanym z uwagi na istnienie sprzecznych orzeczeń lekarskich, dokonano oceny stanu zdrowia strony z punktu widzenia zdolności do kierowania pojazdami i dla organu, jak i dla sądu, wypowiedzi tych specjalistycznych Ośrodków miały walor decydujący. Natomiast orzeczenie z dnia 20 stycznia 2011 r. potwierdza jedynie, że uprawnieni lekarze różnorodnie oceniali stan zdrowia skarżącej, co uzasadniało wystąpienie do wymienionych wyżej specjalistycznych jednostek o ocenę definitywną, którą uzyskano i była ona przesądzająca.

Natomiast orzeczenie z dnia 31 stycznia 2011 r. dotyczące kryteriów psychologicznych nie było tym, które jest wymagane w przypadku skarżącej ubiegającej się o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami. Nie zostało wydane na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 1 prawa o ruchu drogowym, ale na podstawie ustawy o transporcie drogowym.

Jeśli chodzi o podstawę wznowienia z art. 145 § 1 pkt 1 k.p.a. tj. o sytuację, gdy dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, to zdaniem sądu również i w tej kwestii prawidłowo oceniły organy niewystąpienie tej przesłanki. Zdaniem skarżącej przesłanka ta polega na wykazaniu fałszywości orzeczeń lekarskich będących podstawą wydania decyzji o odmowie wydania uprawnień do kierowania pojazdami. Zauważyć jednak należy, że strona, która domaga się wznowienia postępowania na tej podstawie, że dowód okazał się fałszywy, musi przedłożyć właściwemu organowi sądowe stwierdzenie fałszerstwa. Nie jest natomiast rzeczą organu administracji przeprowadzać takiego dowodu we własnym zakresie. W sprawie nie ulega wątpliwości, że strona wymaganego orzeczenia sądowego przesądzającego o fałszywości nieprawidłowych, jej zdaniem, orzeczeń lekarskich, nie przedstawiła, jak również nie powoływała się na fakt pozostawania w toku postępowania w przedmiocie stwierdzenia ich sfałszowania.

Nie zachodziła również, co trafnie oceniono w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, sytuacja dopuszczalności wznowienia mimo nieuzyskania wymaganego orzeczenia sądowego o fałszywości dowodu (art. 145 § 2 k.p.a. – gdy fakt sfałszowania dowodu jest oczywisty a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego; art. 145 § 3 k.p.a. gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa).

Należ zgodzić się z organem, że zaskarżone w sprawie niniejszej orzeczenia nie odbierają skarżącej w sposób bezterminowy prawa do uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami. Może się ona o takie uprawnienia ubiegać po przedstawieniu aktualnego orzeczenia o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami kategorii B. Zauważyć należy, że Instytut Medycyny Wsi w swoim orzeczeniu stwierdził, że bezzasadne jest ponowne badanie lekarskie do chwili kwalifikowania skarżącej jako osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (k. 26 akt administracyjnych). Z przedłożonego orzeczenia z dnia 30 września 2011 r. wynika, że stopień niepełnosprawności obecnie nie został potwierdzony.

Zdaniem sądu, a wbrew twierdzeniom skarżącej, nie było również podstaw do kierowania jej na badania lekarskie w trakcie wznowionego postępowania. Nie stan zdrowia strony był jego przedmiotem, ale wystąpienie przesłanek wznowienia z art. 145 § 1 pkt 1 i 5 k.p.a., których dokonując prawidłowej oceny organ nie stwierdził.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.