II GSK 1787/11

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 28 marca 2011 r., sygn. akt VI SA/Wa 2457/10 oddalił skargę M.P. (dalej: skarżący) na decyzję Komendanta Stołecznego Policji (dalej: organ II instancji, organ odwoławczy) z dnia [...] sierpnia 2010 r. w przedmiocie kary pieniężnej.

Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Komendant Stołeczny Policji decyzją z dnia [...] kwietnia 2010 r., na skutek odwołania wniesionego przez M.P. uchylił zaskarżoną decyzję Komendanta Rejonowego Policji Warszawa I (dalej: organ I instancji) z dnia [...] lutego 2010 r. nakładającą na M.P., na podstawie art. 92 ust. 1 w związku z art. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 ze zm., dalej: u.t.d.), karę pieniężną w kwocie 3000 zł za wykonywanie transportu drogowego taksówką bez wymaganej licencji. Decyzja została uchylona z powodu oparcia jej na niewłaściwej podstawie prawnej (art. 5 u.t.d.) oraz nieodniesienia się przez organ I instancji do wniosku strony o umorzenie postępowania. Nadto podkreślano, że uzasadnienie uchylonej decyzji nie zostało sporządzone zgodnie z przepisem art. 107 § 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000, Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: k.p.a.)

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Komendant Rejonowy Policji Warszawa I decyzją z dnia [...] lipca 2010 r., na podstawie art. 92 ust. 1 w związku z art. 6 u.t.d. nałożył na skarżącego karę pieniężną w kwocie 3000 zł za wykonywanie transportu drogowego taksówką bez wymaganej licencji. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu [...] czerwca 2008 r. przeprowadzono na postoju taksówek osobowych przed Dworcem Centralnym kontrolę M.P. kierującego samochodem osobowym oznaczonym jako taksówka m-ki M.B. stanowiącym jego własność. W czasie kontroli przedstawiono licencję, wydruk z kasy fiskalnej oraz identyfikator wystawiony na nazwisko H.P. Skarżący podał, że prowadzi kontrolowanym pojazdem własną działalność gospodarczą przewozu osób taksówką, który jest jego własnością, a okazana licencja należały do jego ojca – H.P.. W piśmie z dnia [...] września 2008 r. skarżący podkreślił, że nie musiał w dacie kontroli posiadać własnej licencji, gdyż przewozy osób wykonywał jako pracownik H.P., u którego był zatrudniony na umowę o pracę. W trakcie postępowania administracyjnego pozyskano również informację z Urzędu m.st. Warszawy stwierdzającą, że skarżącemu Prezydent m.st. Warszawy w dniu [...] października 2008 r. udzielił licencji na przewozy osobowe taksówką, lecz na dzień [...] czerwca 2008 r. licencji nie posiadał.

Komendant Stołeczny Policji, po rozpoznaniu odwołania skarżącego, decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Wskazując na art. 13 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 u.t.d. organ odwoławczy stwierdził, że skarżący nie mógł w dacie kontroli korzystać z licencji nienależącej do niego, gdyż wykonywał przewóz jako samoistny przedsiębiorca, co potwierdziły dowody zgromadzone w sprawie. Organ uznał za nieuzasadniony zarzut skarżącego o wykonywaniu przewozów jako pracownik H.P. Nie przychylono się również do wniosku o umorzenie postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalając skargę wskazał, iż poza sporem było, że M.P. w czasie kontroli nie posiadał własnej licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką. Okazana do kontroli licencja była bowiem wystawiona na nazwisko H.P. Zgodnie z art. 6 ust. 1 u.t.d. licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką udziela się przedsiębiorcy, który spełnia warunki określone w tym przepisie, a w myśl art. 13 ust. 1 u.t.d. licencji nie można odstępować osobom trzecim ani przenosić uprawnień z niej wynikających na osobę trzecią. Sąd I instancji nie podzielił stanowiska skarżącego, co do tego, że nie musiał posiadać własnej licencji, gdyż był pracownikiem adresata licencji. Wskazano, że skarżący nie przedstawił umowy o pracę na stanowisko kierowcy zawartej z ojcem, a więc dokumentu mogącego potwierdzić okoliczność, na którą powoływano się w odwołaniu i w skardze. Jednocześnie argumentacja, iż był zatrudniony na podstawie umowy agencyjnej z firmą S.T. Sp. z o.o., przez co mógł korzystać z licencji zatrudniającego wystawiona na tę spółkę, nie miała znaczenia prawnego w sprawie.

Reasumując w ocenie WSA organ administracji, nakładając karę pieniężną na podstawie art. 92 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 w związku z art. 6 ust. 1 i art. 13 ust. 1 u.t.d. w wysokości określonej w lp. 1.3 załącznika do ustawy o transporcie drogowym, przy ustaleniach zawartych w aktach sprawy, prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego nie naruszając przepisów postępowania w zakresie mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W tych warunkach Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270, dalej: p.p.s.a.) skargę oddalił.

M.P. zaskarżył ww. wyrok w całości wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, a także o zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. zarzucono zaskarżonemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie:

a) art. 5 ust. 3 pkt. 4 u.t.d. poprzez przyjęcie, iż skarżący wykonywał transport drogowy z naruszeniem art. 5 ust 1 u.t.d. nie posiadając wymaganej prawem licencji na wykonywanie transportu drogowego, z wyłączeniem powyższego przepisu, podczas gdy powyższy przepis przewiduje, iż transport drogowy może być wykonywany na podstawie wypisu z licencji posiadanej przez przedsiębiorcę na jego rzecz osobiście przez zatrudnionych przez przedsiębiorcę kierowców, a także inne niezatrudnione przez przedsiębiorcę osoby pod warunkiem osobistego świadczenia przewozu na rzecz przedsiębiorcy;

b) art. 5 ust. 1 u.t.d., poprzez przyjęcie, iż skarżący wykonywał transport drogowy bez wymaganej przez ustawę licencji na wykonywanie transportu drogowego z wyłączeniem taksówek, podczas gdy z akt postępowania jasno wynika, iż transport drogowy był wykonywany zgodnie z art. 5 ust 1 pkt 4 u.t.d. na podstawie wypisu z licencji udzielonej ojcu skarżącego H.P.;

c) art. 4 pkt. 11 u.t.d. poprzez bezzasadne wyłączenie spod definicji przewozów okazjonalnych przewozu dokonywanego taksówką;

d) art. 6 u.t.d. poprzez przyjęcie, że określa on, obok transportu drogowego taksówką, także rodzaj przewozu taksówkowego;

Na podstawie art. 174 pkt. 2 p.p.s.a. zarzucono zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów postępowania:

a) art. 1 § 1 oraz § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2002, Nr 153, poz. 1269 ze zm., dalej: p.u.s.a), a także art. 3 § 2 p.p.s.a., art. 141 p.p.s.a., art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. oraz art. 77 § 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000, Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: k.p.a.) w zw. z art. 151 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego polegające na przyjęciu, iż skarżący był zobowiązany do posiadania licencji na wykonywanie transportu drogowego - podczas gdy z akt postępowania wynika, iż skarżący wykonywał transport drogowy osobiście i na rzecz ojca tj. H.P. na podstawie art. 5 ust 3 pkt 4 u.t.d. na podstawie zawartej umowy o pracę, które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy bowiem powyższe błędne ustalenie WSA skutkuje wyczerpaniem hipotezy przepisu art. 92 ust. 1 i ust. 4 w zw. z art. 5 ust 1 u.t.d., co mogło skutkować oddaleniem skargi wniesionej na decyzję administracyjną;

b) art. 1 § 1 oraz § 2 p.u.s.a., a także art. 3 § 2 p.p.s.a., art. 141 p.p.s.a., art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. oraz art. 77 § 2 k.p.a. w zw. z 151 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego polegające na przyjęciu błędnego ustalenia, iż stroną postępowania był skarżący podczas gdy winny nią być H.P., które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy bowiem powyższe błędne ustalenie WSA skutkuje wyczerpaniem hipotezy przepisu art. 92 ust. 1 w zw. z art. 5 ust 1 u.t.d., co mogło skutkować oddaleniem skargi wniesionej na decyzję administracyjną;

c) art. 145 § 1 pkt. 2 p.p.s.a. w zw. z art. 1 § 1 oraz § 2 p.u.s.a., art. 3 § 2 p.p.s.a. w zw. z 151 p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi w sytuacji, gdy Sąd I instancji zobowiązany był stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji organu II instancji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji wobec faktu, iż decyzję skierowano do osoby niebędącej strona postępowania, co skutkowało wyczerpaniem hipotezy art. 5 ust. 1 w zw. z art. 92 ust. 1 i ust 4 u.t.d., co mogło skutkować oddaleniem skargi wniesionej na decyzję administracyjną;

d) art. 145 § 1 pkt. 2 p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi w sytuacji, gdy Sąd I instancji zobowiązany był stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji organu II instancji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji wobec faktu, iż na skarżącego nałożono karę nieznaną ustawie, co skutkowało naruszeniem art. 92 ust. 1 i ust 4 w zw. z art. 5 ust. 1 u.t.d. co mogło skutkować oddaleniem skargi wniesionej na decyzję administracyjną;

e) art. 1 § 1 oraz § 2 p.u.s.a., oraz art. 3 § 2 p.p.s.a., art. 141 p.p.s.a., 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. oraz art. 77 § 2 k.p.a. w zw. z 151 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego polegające na przyjęciu błędnego ustalenia, iż umowa o pracę zawarta pomiędzy skarżącym i H.P., nie kształtowała stosunku prawnego pomiędzy stronami w sposób z którego wynikało, iż przewóz wykonywany przez skarżącego nie jest wykonywany osobiście ale na rzecz H.P., które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy bowiem powyższe błędne ustalenie WSA skutkuje wyłączeniem hipotezy przepisu art. 5 ust 4 pkt 3 u.t.d. w stosunku do skarżącego oraz przyjęciem, iż naruszył art. 5 ust 1 u.t.d. co mogło skutkować oddaleniem skargi wniesionej na decyzję administracyjną.

Argumenty na poparcie powyższych zarzutów zostały przedstawione w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, w którym kasator podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Komendant Stołeczny Policji nie skorzystał z prawa do wniesienia odpowiedzi na skargę kasacyjną.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

W szczególności należy podkreślić, że zgodnie z treścią art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a. rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania.

Wobec takich regulacji poza sporem winna pozostawać okoliczność, iż wywołane skargą kasacyjną postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym nie polega na ponownym rozpoznaniu sprawy w jej całokształcie, a uzasadnione jest odniesienie się do poszczególnych zarzutów przedstawionych w skardze kasacyjnej w ramach wskazanych podstaw kasacyjnych.

Skarga kasacyjna w niniejszej sprawie została oparta na obu podstawach kasacyjnych określonych w art. 174 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a.

W związku z takim sformułowaniem podstaw kasacyjnych rozpatrzenia w pierwszej kolejności wymagają zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, ponieważ zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego mogą być oceniane przez Naczelny Sąd Administracyjny wówczas, gdy stan faktyczny sprawy stanowiący podstawę wydanego wyroku został ustalony bez naruszenia przepisów postępowania.

Zarzuty zgłoszone w ramach podstawy kasacyjnej opisanej w art.174 pkt 2 p.p.s.a. i wymienione w punktach a) – e) petitum skargi kasacyjnej wskazują na naruszenie przez Sąd I instancji przepisów art. 1 § 1 i § 2 p.u.s.a. oraz art. 3 § 2 p.p.s.a., art. 141 p.p.s.a., art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., a także art. 77 § 1 k.p.a. w związku z art. 151 p.p.s.a.

Na wstępie należy podkreślić, że skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela wyrażany w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego pogląd, że art. 1 § 1 i § 2 p.u.s.a. ma charakter przepisu ustrojowego, który Sąd I instancji mógłby naruszyć odmawiając rozpoznania skargi, mimo wniesienia jej z zachowaniem przepisów prawa bądź rozpoznając ją, ale stosując przy kontroli inne kryterium niż kryterium zgodności z prawem (vide wyrok NSA z 21.04.2009 r., II FSK 2/08, niepublikowany). W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca, a więc tym samym brak jest podstaw do uznania za zasadny zarzut odnoszący się do naruszenia wskazanego wyżej przepisu prawa.

Również zarzuty skargi kasacyjnej, odnoszące się do art. 3 § 2 p.p.s.a., nie są zasadne. Przepis art. 3 § 2 p.p.s.a. określa zakres przedmiotowy postępowania, wyznacza zakres właściwości rzeczowej sądu administracyjnego, a tym samym zakres rzeczowy postępowania sądowoadministracyjnego. Sąd administracyjny może zatem go naruszyć, wykraczając poza wyznaczoną nim właściwość rzeczową (rozpoznając skargę na akt lub czynność nie poddane jego kognicji), bądź odmawiając merytorycznego rozpoznania sprawy leżącej w jego właściwości (poprzez uznanie skargi za niedopuszczalną - art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Jednocześnie należy podkreślić, że Sąd nie może uchybić wskazanej normie prawnej, dokonując kontroli, nawet gdy jej wynik i zastosowany środek nie odpowiadają prawu.

Ponadto należy podkreślić, iż zarzut skargi kasacyjnej wskazujący na naruszenie przez Sąd I instancji przepisu art. 141 p.p.s.a jest całkowicie bezzasadny. W szczególności stwierdzić należy, że skarżący nie wskazał, która jednostka redakcyjna tego przepisu została naruszona w zaskarżonym wyroku. Oczywistym więc jest, iż takie przytoczenie podstawy kasacyjnej nie odpowiada w pełni wymaganiom materialnym skargi kasacyjnej, o których mowa w art. 176 p.p.s.a. Poza sporem winna pozostawać okoliczność, że przepis art. 141 p.p.s.a. reguluje warunki i terminy sporządzenia uzasadnienia przez Sąd I instancji oraz niezbędne jego elementy. Tymczasem kasator, formułując zarzut naruszenia w/w przepisu prawa nie podnosi, aby uzasadnienie orzeczenia nie spełniało przewidzianych nim wymogów, ani też, że sposób jego sporządzenia uniemożliwia stronie wdanie się w spór oraz kontrolę instancyjną. Dodać należy również, iż treść uzasadnienia odpowiada warunkom dla tej czynności przewidzianym w cyt. przepisie, zaś wywody WSA w sposób zrozumiały prezentują motywy podjętego orzeczenia.

Za bezzasadne należy również uznać zarzuty skargi kasacyjnej zgłoszone w ramach podstawy kasacyjnej opisanej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., a odnoszące się do naruszenia pozostałych przepisów postępowania wymienionych szczegółowo w punktach a) – e) petitum skargi kasacyjnej.

Z akt sprawy wynika, że w dniu [...] czerwca 2008 r., w Warszawie został poddany kontroli samochód marki M., którego kierowcą był właściciel pojazdu, tj. skarżący. Ponadto z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy wynika, że skarżący prowadził działalność gospodarczą, a wykonany wydruk paragonu fiskalnego wskazywał skarżącego jako wystawcę tegoż paragonu i przedsiębiorcę. Sąd pierwszej instancji prawidłowo na podstawie zebranych w sprawie dowodów, a w szczególności protokołu kontroli pojazdu w dniu 20 czerwca 2008 r. stwierdził, że poza sporem jest, że M.P. w czasie kontroli nie posiadał własnej licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką, a okazana w czasie kontroli licencja była wystawiona na nazwisko H.P. - jego ojca. W tych warunkach skarżący nie mógł posługiwać się okazaną do kontroli licencją jako dokumentu uprawniającego go do wykonywania przewozów osobowych taksówką.

Skarżący wprawdzie powoływał się na wykonywanie przewozów w ramach licencji swojego pracodawcy H.P. z którym miała go łączyć umowa o pracę na stanowisku kierowcy, ale dokumentu mogącego potwierdzić okoliczność łączącego go stosunku pracy nie przedstawił, jednocześnie wyjaśniał, że był zatrudniony na umowie agencyjnej przez S.T. przez co mógł korzystać z licencji zatrudniającego.

Bezspornym jest, że licencja okazana do kontroli nie dotyczyła S.T. Sp. z. o.o., a jak już wspomniano wyżej wystawiona była na ojca skarżącego H.P.

Powyższe ustalenia świadczą niewątpliwie o tym, że skarżący wykonywał przewozy osobowe taksówką w imieniu własnym bez posiadania licencji na tego rodzaju transport.

Zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, a konkretnie art. 5 ust 3 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym nie jest nietrafny, gdyż nie ustalono aby skarżący wykonywał transport drogowy jako kierowca w ramach licencji przedsiębiorcy, którego miał być pracownikiem.

Kolejny zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 4 pkt 11 ustawy o transporcie drogowym jest całkowicie bezzasadny gdyż przewozy dokonywane taksówką zostały wyodrębnione z definicji przewozów okazjonalny uregulowane w sposób szczególny przepisami art. 18 pkt 1-5 ustawy o transporcie drogowym.

Nie można się zgodzić ze stwierdzeniem skarżącego, że do prowadzenia przez niego działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu transportu taksówką wystarczyłaby współpraca z posiadaczem licencji taksówkowej na wykonywanie transportu taksówką i nie miałby decydującego znaczenia stosunek pracy łączący skarżącego jako kierowcę z przedsiębiorcą H.P., na którego została wydana wymagana licencja. Kasator powoływał się w skardze kasacyjnej na okoliczności, iż błędnie ustalono stan faktyczny polegający na przyjęciu, iż "skarżący był zobowiązany do posiadania licencji na wykonywanie transportu drogowego, podczas gdy z akt postępowania wynika, iż M.P. wykonywał transport drogowy osobiście i na rzecz H.P. Z tym stwierdzeniem nie sposób się zgodzić, bowiem skarżący mógł wykonywać przewozy jedynie na rzecz H.P., ale stosunek prawny łączący ich powinien być usankcjonowany umową o pracę. Skarżący natomiast przyznał, że nie posiadał umowy o pracę ze swoim ojcem H.P., dlatego jej nie okazał.

Podstawą materialnoprawną ukarania skarżącego stanowił przepis art. 92 ust 1 w zw. z art. 6 ustawy o transporcie drogowym, a mianowicie wykonywanie transportu drogowego taksówką bez wymaganej licencji i nie zasługuję na uwzględnienie zarzut skarżącego, że nałożono na niego karę nieznaną ustawie. Stąd też nie można mówić o naruszeniu przepisów prawa materialnego art. 92 ust 1 i ust 4 w zw. z art. 5 ust 1 u.t.d.

Stroną postępowania niewątpliwie był skarżący, gdyż to on wykonywał transport drogowy taksówką i jemu przypisano naruszenie wymienionych wyżej przepisów o transporcie drogowym.

Z tych wszystkich przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi i dlatego orzekł jak w sentencji wyroku na mocy art. 184 p.p.s.a.