II SA/Wa 1261/12
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2012-11-22Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Góraj
Andrzej Kołodziej /przewodniczący/
Stanisław Marek Pietras /sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Andrzej Kołodziej Sędzia WSA – Andrzej Góraj Sędzia WSA – Stanisław Marek Pietras (spraw.) Protokolant – referent-stażysta Aleksandra Olczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2012 r. sprawy ze skargi A. S. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie przyznania równoważnika za remont lokalu mieszkalnego – oddala skargę –
Uzasadnienie
[...] A. S. rozkazem personalnym Szefa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Z., z dniem [...] listopada 1987 r. został zwolniony ze służby w Milicji Obywatelskiej w związku z uzyskaniem uprawnień emerytalnych.
Decyzją Komendanta Rejonowego Policji w K. z dnia [...] maja 1998 r. nr [...], przyznano mu równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Powyższe świadczenie A. S. pobierał do 2005 r., gdyż z dniem 1 stycznia 2006 roku weszły w życie przepisy nowelizujące rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz. U. nr 100, poz. 919), które uchyliły § 8, pozbawiając tym samym uprawnień do tego równoważnika osoby pobierające świadczenia z policyjnego zaopatrzenia emerytalnego i wobec powyższego organ zaprzestał mu wypłaty spornego równoważnika.
Skarżący w dniu [...] marca 2009 r. wystąpił do Komendanta Powiatowego Policji w K. z wnioskiem o wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu obejmujący lata 2006 – 2008 wraz z odsetkami.
Z kolei Komendant Powiatowy Policji w K. pismem z dnia [...] marca 2009 r. nr [...], udzielił zainteresowanemu wyjaśnień co do obowiązującego do stanu prawnego i stanowisko to podzielił w całości Komendant Wojewódzki Policji w G. w piśmie z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] wskazując dodatkowo, iż zdaniem organu sprawa nie ma charakteru sprawy administracyjnej załatwianej w formie decyzji.
W skardze z dnia [...] maja 2009 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G., skarżący zarzucił Komendantowi Powiatowemu Policji w K. i Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. bezczynność w przedmiocie wydania decyzji administracyjnej dotyczącej wypłaty powyższego równoważnika pieniężnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2009 r. sygn. akt II SAB/Go 30/09, zobowiązał Komendanta Powiatowego Policji w K. do rozpoznania wniosku skarżącego z dnia [...] marca 2009 r. w przedmiocie równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego za lata 2006 – 2008, w terminie 30 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.
W wyniku wniesienia skargi kasacyjnej przez Komendanta Powiatowego Policji w K., Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 24 marca 2010 roku sygn. akt I OSK 1576/09, oddalił skargę.
Z kolei skarżący pismem z dnia [...] lutego 2010 r. wniósł do Komendanta Powiatowego Policji w K. żądanie wypłaty równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego obejmujący lata 2009 – 2010, zaś organ w odpowiedzi powiadomił, iż z uwagi na ten sam stan prawny wniosek zostanie dołączony do akt sprawy trwającego już postępowania administracyjnego w przedmiocie żądania wypłaty świadczenia za lata 2006 – 2008 i zostanie rozpoznany łącznie.
Następnie Komendant Powiatowy Policji w K. decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...], cofnął skarżącemu A. S. uprawnienia do równoważnika pieniężnego za remont lokalu w ilości [...] norm przyznane decyzją z dnia [...] maja 1998 r. nr [...], a po wniesieniu odwołania, Komendant Wojewódzki Policji w G. decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r. nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję podkreślając, iż organ jest zobowiązany z urzędu cofnąć uprawnienie do świadczenia, jeżeli uzna, że na skutek nowych okoliczności, jego dalsze pobieranie jest bezzasadne.
Po złożeniu skargi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. wyrokiem z dnia 17 listopada 2010 r. sygn. akt II SA/Go 752/10, uchylił zaskarżoną decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowego Policji w K. W uzasadnieniu podano natomiast, że zgodnie z zobowiązaniem nałożonym prawomocnym wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2009 r. sygn. akt II SAB/Go 30/09, organ powinien dokonać czynności materialno – technicznych ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia, ewentualnie gdyby uznał, iż żądanie skarżącego o wypłatę równoważnika nie może być spełnione, wówczas winien załatwić sprawę tego żądania przez wydanie decyzji administracyjnej stosownie do art. 104 § 1 lub art. 105 § 1 w związku z art. 61 § 1 k.p.a. W wyniku skargi kasacyjnej organu, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 24 marca 2010 roku sygn. akt OSK 1576/09 oddalił skargę, bowiem organy Policji wbrew wskazaniom Sądów orzekły z urzędu w przedmiocie, którego skarżący we wniosku z dnia [...] marca 1998 r. nie określił, a mianowicie w przedmiocie cofnięcia uprawnienia przyznanego decyzją nr [...] z dnia [...] maja 1998 roku.
Wobec powyższego skarżący A. S. w dniu [...] stycznia 2011 r. wystąpił z wnioskiem do Komendanta Powiatowego Policji w K. o wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego za 2011 rok.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Komendant Powiatowy Policji w K. decyzją z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] odmówił skarżącemu wypłaty przedmiotowego świadczenia za lata 2006 – 2011 z powodu niemożności ustalenia jego wysokości, a po wniesieniu odwołania, Komendant Wojewódzki Policji w G. decyzją z dnia [...] marca 2011 r. nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję i wskazał w uzasadnieniu, że skoro od 1 stycznia 2006 r. przepisy dotyczące stawek, jak i sposób wyliczenia równoważnika przestały obowiązywać w stosunku do emerytów i rencistów policyjnych, to brak jest podstaw prawnych do naliczenia i wypłaty równoważnika tym osobom.
Po złożeniu kolejnej skargi przez skarżącego, Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. wyrokiem z dnia 16 czerwca 2011 roku sygn. akt II SA/Go 284/11, uchylił decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowego Policji w K. z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...], a w uzasadnieniu podał, że w przedmiotowej sprawie orzekał już Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. i wyrokiem o sygn. akt II SA/Go 752/10 dokonał oceny prawnej oraz wskazał na dwa możliwe sposoby działania organu w przyszłym postępowaniu administracyjnym tak, aby rozstrzygnięcie organu administracyjnego mogło być uznane za zgodne z prawem. Zaznaczył, że będąc związany na podstawie art. 153 P.p.s.a. opinią prawną wyrażoną w wyroku z dnia [...] listopada 2010 r. w całości podziela stanowisko w nim zawarte, iż ostateczna decyzja o przyznaniu A. S. równoważnika pieniężnego za remont lokalu pozostaje w obrocie prawnym i wiąże organy orzekające w sprawie. Ponadto Sąd w pełni zgodził się ze stanowiskiem w sprawie o sygn. II SA/Go 752/10, iż żaden przepis prawa nie daje organom administracji publicznej po dacie 1 stycznia 2006 r. nie tylko kompetencji do przyznania uprawnienia do przedmiotowego świadczenia emerytom (rencistom) policyjnym, lecz także do cofania uprawnień już wcześniej przyznanych.
Po wniesieniu skargi kasacyjnej przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w G., Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 1 grudnia 2011 roku sygn. akt I OSK 1712/11 oddalił skargę kasacyjną wskazując, iż organy Policji wydały decyzje o odmowie wypłaty równoważnika wbrew ocenie prawnej i wskazaniom zawartym w wyroku WSA z dnia 17 listopada 2010 roku sygn. akt II Sa/Go 752/10 i jeszcze raz podkreślił zasadę trwałości ostatecznej decyzji administracyjnej przyznającej A. S. prawo do równoważnika, która może zostać wzruszona jedynie poprzez zastosowanie odpowiednich trybów nadzwyczajnych (stwierdzenie nieważności, wznowienie postępowania) lub na skutek zastosowania określonych przepisów intertemporalnych.
Mając powyższe na uwadze, Komendant Powiatowy Policji w K. w dniu [...] lutego 2012 roku wydał postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego w sprawie wypłaty A. S. równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego za lata 2006 – 2012, ponieważ zainteresowany w dniu [...] stycznia 2012 roku wystąpił o wypłatę przedmiotowego świadczenia za 2012 rok. Orzeczenie organu I instancji utrzymał w mocy Komendant Wojewódzki Policji w G. postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2012 roku.
Następnie Komendant Wojewódzki Policji w G. pismem z dnia [...] lutego 2012 r. zawiadomił skarżącego o wszczęciu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Komendanta Rejonowego Policji w K. z dnia [...] maja 1998 r. nr [...], po czym decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], działając na podstawie art. 156 § 1 ust. 2, art. 157 k.p.a., stwierdził jej nieważność, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa.
W odwołaniu z dnia [...] kwietnia 2012 r. do Komendanta Głównego Policji, skarżący A. S. wniósł o:
– stwierdzenie nieważności decyzji nr [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w G.,
– nakazanie Komendantowi Powiatowemu Policji w K. wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, zgodnie z pozostającą w obiegu prawnym ostateczną decyzją nr [...] z dnia [...] maja 1998 r. wydaną przez Komendanta Rejonowego Policji w K., co zostało potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. – wyrokiem II SA/Go 284/11 z 16 czerwca 2011 r. oraz Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem I OSK 1712/11 z 1 grudnia 2011r.,
– zwrócenie uwagi Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. by ten przy wydawaniu decyzji uwzględniał obowiązujące przepisy prawne w sprawie równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Komendant Główny Policji decyzją z dnia [...] maja 2012 r. nr [...], mając za podstawę art. 138 § 1 pkt 2, art. 156 § 1 ust. 2 oraz art. 157 k.p.a., uchylił zaskarżoną decyzję w części "jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa", a w pozostałej części utrzymał ją w mocy. W uzasadnieniu – powołując się na opisany powyżej stan faktyczny – podał, że stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej jest odstępstwem od ogólnej zasady stabilności decyzji i może nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy decyzja dotknięta jest w sposób niewątpliwy jedną z wad wymienionych w art.156 § 1 k.p.a. Natomiast z akt sprawy wynika, że w zakresie odnoszącym się do stwierdzenia nieważności decyzji nr [...] z dnia [...] maja 1998 r., podstawę rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w myśl którego organ stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, przy czym z rażącym naruszeniem prawa mamy do czynienia wówczas, gdy istnieje oczywista sprzeczność pomiędzy treścią przepisu, a rozstrzygnięciem objętym decyzją, poprzez proste ich zestawienie ze sobą. Nie chodzi tu o błędy w wykładni prawa (interpretacji), ale o przekroczenie prawa w sposób jasny i niedwuznaczny. Oczywisty charakter naruszenia prawa jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym dla uznania naruszenia prawa za rażące. Wyeliminowanie z obrotu prawnego wadliwych rozstrzygnięć wynikać powinno m. in. z faktu, że naruszają one w sposób oczywisty przepis, którego regulacja nie budzi wątpliwości prawnych. Natomiast pojęcie "decyzja wydana bez podstawy prawnej" oznacza, że albo nie ma przepisu prawnego, który umocowuje administrację publiczną do działania, albo przepis jest, ale nie spełnia wymagań podstawy prawnej działania organów tej administracji, polegającego na wydaniu decyzji administracyjnych, rozumianych jako indywidualne akty administracyjne zewnętrzne. Zatem do stwierdzenia nieważności określonej decyzji w oparciu o art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. konieczne jest wykazanie braku podstawy prawnej do jej wydania bądź wskazanie, który z przepisów mających zastosowanie w sprawie został rażąco naruszony i dlaczego organ ocenił je jako rażące. Z kolei zgodnie z art. 6 k.p.a., organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. W rozpoznawanej sprawie Komendant Rejonowy Policji w K. decyzją nr [...] przyznał A. S. sporne świadczenie w oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r o Policji (Dz. U. nr 30, poz. 179 z późn. zm.) oraz § 1 zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M.P. nr 76, poz. 708). Zgodnie z treścią art. 91 ust. 1 ustawy, policjantowi przysługuje równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych. Zatem zarówno krąg podmiotów uprawnionych do uzyskania przedmiotowego świadczenia, jak i funkcja świadczenia są określone bezpośrednio w ustawie (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2004 r. sygn. K 7/04). Zagadnienie to nie zostało przekazane do unormowania w drodze zarządzenia, bowiem w myśl art. 91 ust. 2 ustawy, szczegółowe zasady wypłacania równoważnika pieniężnego, o którym mowa w ust. 1 oraz jego wysokość określi Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Finansów. Z kolei w myśl § 12 cytowanego już wyżej zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, emerytom i rencistom policyjnym przyznaje się równoważniki pieniężne za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego lub za brak lokalu mieszkalnego w wysokości określonej w niniejszym zarządzeniu, lecz został on wprowadzony z przekroczeniem delegacji ustawowej. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji bowiem przekroczył zakres spraw przekazanych mu do uregulowania w rozumieniu art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, co stanowiło naruszenie art. 7 Konstytucji poprzez działanie poza granicami prawa. Doszło więc do sytuacji, w której o nabyciu praw przez emerytów (rencistów) Policji zadecydowało zarządzenie, a nie ustawa, co jest sprzeczne z zasadą państwa prawnego zawartą w art. 2 Konstytucji RP. Trybunał Konstytucyjny niejednokrotnie podkreślał, że rozporządzenie (zarządzenie) ma charakter aktu wykonawczego wydawanego na podstawie ustawy i w celu jej wykonania. Nie może zatem normować spraw uregulowanych bezpośrednio w ustawie ani też spraw nieprzekazanych przez ustawę, do unormowania w drodze rozporządzenia. Jak wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 91 ust. 1 ustawy, prawo do równoważnika za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego przysługuje policjantowi, a nie emerytowi policyjnemu. Także przepisy ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 67 z późn. zm.), nie pozwalają traktować emerytowanych funkcjonariuszy Policji w zakresie tego prawa w sposób tożsamy, jak policjantów w służbie czynnej. Wywód w zakresie istnienia podstawy prawnej, co do uprawnień w sprawach mieszkaniowych przeprowadził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 października 2008 r. sygn. akt U 4/08 i zgodnie z jego uzasadnieniem, art. 29 ustawy emerytalnej stanowi jedynie o prawie emeryta do lokalu mieszkalnego, natomiast art. 30 o prawie do pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu. Zatem decyzja ostateczna nr [...] przyznająca skarżącemu prawo do równoważnika pieniężnego za remont lokalu jest dotknięta w sposób niewątpliwy wadą wymienioną w art. 156 § 1 pkt 2 w postaci braku podstawy prawnej, ponieważ została wydana w oparciu o niekonstytucyjny przepis zarządzenia, a nie na mocy zapisów ustawowych, zaś realizacja decyzji wydanej bez podstawy prawnej nie mogłaby być uznana za działanie na podstawie obowiązującego prawa i godziłoby w zasadę praworządności określoną w art. 6 k.p.a.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżący A. S. wniósł o skontrolowanie, czy zaskarżona decyzja w sprawie wniosku z dnia [...] marca 2009 r. została wydana zgodnie z obowiązującym prawem oraz stwierdzenie jej nieważności i decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu – powołując się na opisany powyżej stan faktyczny – podał, że postępowanie organu jest dla niego niezrozumiałe, bowiem w sentencji "a w pozostałej części utrzymać w mocy decyzję organu pierwszej instancji" odnosi się do czegoś, co nie istnieje i czego nie zawarł w sentencji swojej decyzji Komendant Wojewódzki Policji. Niezależnie od powyższego dodał, że wyeliminowanie – jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny – spornej decyzji mogło nastąpić jedynie poprzez zastosowanie m.in. trybów nadzwyczajnych i z tego właśnie powodu nie rozumie działania organu, zaś prawomocne wyroki winny wiązać organ i dotyczy to wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 16 czerwca 2011 r. sygn. akt II SA/Go 284/11.
W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Straży Granicznej wniósł o jej oddalenie, wskazując na dotychczasowe ustalenia faktyczne i prawne.
Natomiast skarżący A. S. w piśmie procesowym z dnia [...] lipca 2012 r. podtrzymał swoją skargę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.
Skarga analizowana pod tym kątem podlega oddaleniu, bowiem zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z prawem. Na samym początku stwierdzić należy, że z dniem 17 października 1997 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. nr 78, poz. 483), będąca najważniejszym aktem prawnym w systemie prawa. Inne akty prawne muszą być z nią zgodne. Konstytucja przyjęła zamknięty system źródeł prawa powszechnie obowiązującego i stosownie do treści art. 87 ust. 1, źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczpospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Natomiast zgodnie z art. 93 Konstytucji zarządzenia ministra mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty oraz nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów. Z kolei na mocy art. 241 ust. 6 Konstytucji, Rada Ministrów została zobowiązana w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji, do dostosowania wyżej wymienionych aktów prawnych do warunków określonych w art. 87 ust. 1 i art. 92 Konstytucji oraz zastąpienia ich rozporządzeniami wydanymi na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Wobec powyższego zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M.P. nr 76, poz. 708), mogło co do zasady – mając na uwadze powyższe ograniczenia – stanowić podstawę do wydania skarżącemu A. S. decyzji Komendanta Rejonowego Policji w K. z dnia [...] maja 1998 r. nr [...] w sprawie przyznania równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Jednakże istota prawidłowości i zgodności z prawem wydania powyższej decyzji sprowadza się do innego zagadnienia. Otóż stosownie do treści art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. nr 30, poz. 178 z późn. zm.), policjantowi przysługuje równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych.
Tymczasem w rozpoznawanej sprawie skarżący rozkazem personalnym Szefa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Z., z dniem [...] listopada 1987 r. został zwolniony ze służby w Milicji Obywatelskiej. Zatem w dniu wydania decyzji o przyznaniu równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, nie był już funkcjonariuszem – w ówczesnym czasie – Policji. Wobec powyższego, jako podstawy prawnej spornej decyzji nie mógł stanowić wskazany już wyżej przepis art. 91 ust. 1 ustawy.
Prawdą natomiast jest, że § 12 ust. 1 zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M. P. nr 76, poz. 708) i które to zarządzenie (§ 1) wskazano jako podstawę materialnoprawną decyzji z dnia [...] maja 1998 r. nr [...] stanowił, iż emerytom i rencistom policyjnym przyznaje się równoważniki pieniężne za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego lub za brak lokalu mieszkalnego w wysokości określonej w niniejszym zarządzeniu.
Jednakże zauważyć należy, że powyższe zarządzenie zostało wydane na podstawie przepisu delegacyjnego zawartego w art. 91 ust. 2 ustawy o Policji, w myśl którego szczegółowe zasady przyznawania i zwracania równoważnika, o którym mowa w ust. 1, oraz jego wysokość określa Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Finansów.
Zatem po pierwsze, skoro uprawnione podmioty do otrzymywania równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, tj. tylko funkcjonariusze Policji, zostały ujęte w ustawie, a więc w akcie prawnym wyższego rzędu, to brak było jakiegokolwiek upoważnienia do obejmowania w zarządzeniu tym równoważnikiem również emerytów policyjnych. Po drugie zaś skoro delegacja do wydania zarządzenia ograniczała się jedynie do uwzględnienia w nim tylko szczegółowych zasad przyznawania i zwracania równoważnika, to bezsporne jest, iż nie można było w zarządzeniu wpisać innych podmiotów uprawnionych do równoważnika i w konsekwencji zapis § 12 bez jakiegokolwiek wątpienia przekracza upoważnienie ustawowe, a w tej sytuacji organ słusznie uznał, iż brak było podstawy prawnej do przyznania skarżącemu spornego równoważnika, w myśl art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Tym bardziej, że również ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. nr 53, poz. 214 z późn. zm.) nie przewidywała dla emerytów policyjnych powyższego równoważnika, bowiem zgodnie z brzmieniem art. 29 ust. 1, funkcjonariusze zwolnieni ze służby, uprawnieni do policyjnej emerytury lub renty, mają prawo do lokalu mieszkalnego będącego w dyspozycji odpowiednio Ministra Spraw Wewnętrznych lub Ministra Sprawiedliwości albo podległych im organów, w rozmiarze przysługującym im w dniu zwolnienia ze służby. Do mieszkań tych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące lokali mieszkalnych dla funkcjonariuszy. Reasumując zatem, emerytom policyjnym przysługiwało jedynie prawo do lokalu mieszkalnego, a nie do równoważnika za jego remont.
Dodać należy również skarżącemu, że sformułowanie "w pozostałej części utrzymuje w mocy" oznacza, że organ stwierdził nieważność decyzji, zaś – wbrew zarzutowi – stwierdzenie nieważności decyzji stanowi właśnie tryb nadzwyczajny postępowania administracyjnego.
W tym stanie rzeczy, na mocy art. 151 w zw. z art. 132 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), należało orzec jak w sentencji wyroku.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej GórajAndrzej Kołodziej /przewodniczący/
Stanisław Marek Pietras /sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Andrzej Kołodziej Sędzia WSA – Andrzej Góraj Sędzia WSA – Stanisław Marek Pietras (spraw.) Protokolant – referent-stażysta Aleksandra Olczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2012 r. sprawy ze skargi A. S. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie przyznania równoważnika za remont lokalu mieszkalnego – oddala skargę –
Uzasadnienie
[...] A. S. rozkazem personalnym Szefa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Z., z dniem [...] listopada 1987 r. został zwolniony ze służby w Milicji Obywatelskiej w związku z uzyskaniem uprawnień emerytalnych.
Decyzją Komendanta Rejonowego Policji w K. z dnia [...] maja 1998 r. nr [...], przyznano mu równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Powyższe świadczenie A. S. pobierał do 2005 r., gdyż z dniem 1 stycznia 2006 roku weszły w życie przepisy nowelizujące rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz. U. nr 100, poz. 919), które uchyliły § 8, pozbawiając tym samym uprawnień do tego równoważnika osoby pobierające świadczenia z policyjnego zaopatrzenia emerytalnego i wobec powyższego organ zaprzestał mu wypłaty spornego równoważnika.
Skarżący w dniu [...] marca 2009 r. wystąpił do Komendanta Powiatowego Policji w K. z wnioskiem o wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu obejmujący lata 2006 – 2008 wraz z odsetkami.
Z kolei Komendant Powiatowy Policji w K. pismem z dnia [...] marca 2009 r. nr [...], udzielił zainteresowanemu wyjaśnień co do obowiązującego do stanu prawnego i stanowisko to podzielił w całości Komendant Wojewódzki Policji w G. w piśmie z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] wskazując dodatkowo, iż zdaniem organu sprawa nie ma charakteru sprawy administracyjnej załatwianej w formie decyzji.
W skardze z dnia [...] maja 2009 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G., skarżący zarzucił Komendantowi Powiatowemu Policji w K. i Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. bezczynność w przedmiocie wydania decyzji administracyjnej dotyczącej wypłaty powyższego równoważnika pieniężnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2009 r. sygn. akt II SAB/Go 30/09, zobowiązał Komendanta Powiatowego Policji w K. do rozpoznania wniosku skarżącego z dnia [...] marca 2009 r. w przedmiocie równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego za lata 2006 – 2008, w terminie 30 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.
W wyniku wniesienia skargi kasacyjnej przez Komendanta Powiatowego Policji w K., Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 24 marca 2010 roku sygn. akt I OSK 1576/09, oddalił skargę.
Z kolei skarżący pismem z dnia [...] lutego 2010 r. wniósł do Komendanta Powiatowego Policji w K. żądanie wypłaty równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego obejmujący lata 2009 – 2010, zaś organ w odpowiedzi powiadomił, iż z uwagi na ten sam stan prawny wniosek zostanie dołączony do akt sprawy trwającego już postępowania administracyjnego w przedmiocie żądania wypłaty świadczenia za lata 2006 – 2008 i zostanie rozpoznany łącznie.
Następnie Komendant Powiatowy Policji w K. decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...], cofnął skarżącemu A. S. uprawnienia do równoważnika pieniężnego za remont lokalu w ilości [...] norm przyznane decyzją z dnia [...] maja 1998 r. nr [...], a po wniesieniu odwołania, Komendant Wojewódzki Policji w G. decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r. nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję podkreślając, iż organ jest zobowiązany z urzędu cofnąć uprawnienie do świadczenia, jeżeli uzna, że na skutek nowych okoliczności, jego dalsze pobieranie jest bezzasadne.
Po złożeniu skargi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. wyrokiem z dnia 17 listopada 2010 r. sygn. akt II SA/Go 752/10, uchylił zaskarżoną decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowego Policji w K. W uzasadnieniu podano natomiast, że zgodnie z zobowiązaniem nałożonym prawomocnym wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2009 r. sygn. akt II SAB/Go 30/09, organ powinien dokonać czynności materialno – technicznych ustalenia wysokości i wypłaty świadczenia, ewentualnie gdyby uznał, iż żądanie skarżącego o wypłatę równoważnika nie może być spełnione, wówczas winien załatwić sprawę tego żądania przez wydanie decyzji administracyjnej stosownie do art. 104 § 1 lub art. 105 § 1 w związku z art. 61 § 1 k.p.a. W wyniku skargi kasacyjnej organu, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 24 marca 2010 roku sygn. akt OSK 1576/09 oddalił skargę, bowiem organy Policji wbrew wskazaniom Sądów orzekły z urzędu w przedmiocie, którego skarżący we wniosku z dnia [...] marca 1998 r. nie określił, a mianowicie w przedmiocie cofnięcia uprawnienia przyznanego decyzją nr [...] z dnia [...] maja 1998 roku.
Wobec powyższego skarżący A. S. w dniu [...] stycznia 2011 r. wystąpił z wnioskiem do Komendanta Powiatowego Policji w K. o wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego za 2011 rok.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Komendant Powiatowy Policji w K. decyzją z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] odmówił skarżącemu wypłaty przedmiotowego świadczenia za lata 2006 – 2011 z powodu niemożności ustalenia jego wysokości, a po wniesieniu odwołania, Komendant Wojewódzki Policji w G. decyzją z dnia [...] marca 2011 r. nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję i wskazał w uzasadnieniu, że skoro od 1 stycznia 2006 r. przepisy dotyczące stawek, jak i sposób wyliczenia równoważnika przestały obowiązywać w stosunku do emerytów i rencistów policyjnych, to brak jest podstaw prawnych do naliczenia i wypłaty równoważnika tym osobom.
Po złożeniu kolejnej skargi przez skarżącego, Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. wyrokiem z dnia 16 czerwca 2011 roku sygn. akt II SA/Go 284/11, uchylił decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowego Policji w K. z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...], a w uzasadnieniu podał, że w przedmiotowej sprawie orzekał już Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. i wyrokiem o sygn. akt II SA/Go 752/10 dokonał oceny prawnej oraz wskazał na dwa możliwe sposoby działania organu w przyszłym postępowaniu administracyjnym tak, aby rozstrzygnięcie organu administracyjnego mogło być uznane za zgodne z prawem. Zaznaczył, że będąc związany na podstawie art. 153 P.p.s.a. opinią prawną wyrażoną w wyroku z dnia [...] listopada 2010 r. w całości podziela stanowisko w nim zawarte, iż ostateczna decyzja o przyznaniu A. S. równoważnika pieniężnego za remont lokalu pozostaje w obrocie prawnym i wiąże organy orzekające w sprawie. Ponadto Sąd w pełni zgodził się ze stanowiskiem w sprawie o sygn. II SA/Go 752/10, iż żaden przepis prawa nie daje organom administracji publicznej po dacie 1 stycznia 2006 r. nie tylko kompetencji do przyznania uprawnienia do przedmiotowego świadczenia emerytom (rencistom) policyjnym, lecz także do cofania uprawnień już wcześniej przyznanych.
Po wniesieniu skargi kasacyjnej przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w G., Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 1 grudnia 2011 roku sygn. akt I OSK 1712/11 oddalił skargę kasacyjną wskazując, iż organy Policji wydały decyzje o odmowie wypłaty równoważnika wbrew ocenie prawnej i wskazaniom zawartym w wyroku WSA z dnia 17 listopada 2010 roku sygn. akt II Sa/Go 752/10 i jeszcze raz podkreślił zasadę trwałości ostatecznej decyzji administracyjnej przyznającej A. S. prawo do równoważnika, która może zostać wzruszona jedynie poprzez zastosowanie odpowiednich trybów nadzwyczajnych (stwierdzenie nieważności, wznowienie postępowania) lub na skutek zastosowania określonych przepisów intertemporalnych.
Mając powyższe na uwadze, Komendant Powiatowy Policji w K. w dniu [...] lutego 2012 roku wydał postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego w sprawie wypłaty A. S. równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego za lata 2006 – 2012, ponieważ zainteresowany w dniu [...] stycznia 2012 roku wystąpił o wypłatę przedmiotowego świadczenia za 2012 rok. Orzeczenie organu I instancji utrzymał w mocy Komendant Wojewódzki Policji w G. postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2012 roku.
Następnie Komendant Wojewódzki Policji w G. pismem z dnia [...] lutego 2012 r. zawiadomił skarżącego o wszczęciu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Komendanta Rejonowego Policji w K. z dnia [...] maja 1998 r. nr [...], po czym decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], działając na podstawie art. 156 § 1 ust. 2, art. 157 k.p.a., stwierdził jej nieważność, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa.
W odwołaniu z dnia [...] kwietnia 2012 r. do Komendanta Głównego Policji, skarżący A. S. wniósł o:
– stwierdzenie nieważności decyzji nr [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w G.,
– nakazanie Komendantowi Powiatowemu Policji w K. wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, zgodnie z pozostającą w obiegu prawnym ostateczną decyzją nr [...] z dnia [...] maja 1998 r. wydaną przez Komendanta Rejonowego Policji w K., co zostało potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. – wyrokiem II SA/Go 284/11 z 16 czerwca 2011 r. oraz Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem I OSK 1712/11 z 1 grudnia 2011r.,
– zwrócenie uwagi Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. by ten przy wydawaniu decyzji uwzględniał obowiązujące przepisy prawne w sprawie równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Komendant Główny Policji decyzją z dnia [...] maja 2012 r. nr [...], mając za podstawę art. 138 § 1 pkt 2, art. 156 § 1 ust. 2 oraz art. 157 k.p.a., uchylił zaskarżoną decyzję w części "jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa", a w pozostałej części utrzymał ją w mocy. W uzasadnieniu – powołując się na opisany powyżej stan faktyczny – podał, że stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej jest odstępstwem od ogólnej zasady stabilności decyzji i może nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy decyzja dotknięta jest w sposób niewątpliwy jedną z wad wymienionych w art.156 § 1 k.p.a. Natomiast z akt sprawy wynika, że w zakresie odnoszącym się do stwierdzenia nieważności decyzji nr [...] z dnia [...] maja 1998 r., podstawę rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w myśl którego organ stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, przy czym z rażącym naruszeniem prawa mamy do czynienia wówczas, gdy istnieje oczywista sprzeczność pomiędzy treścią przepisu, a rozstrzygnięciem objętym decyzją, poprzez proste ich zestawienie ze sobą. Nie chodzi tu o błędy w wykładni prawa (interpretacji), ale o przekroczenie prawa w sposób jasny i niedwuznaczny. Oczywisty charakter naruszenia prawa jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym dla uznania naruszenia prawa za rażące. Wyeliminowanie z obrotu prawnego wadliwych rozstrzygnięć wynikać powinno m. in. z faktu, że naruszają one w sposób oczywisty przepis, którego regulacja nie budzi wątpliwości prawnych. Natomiast pojęcie "decyzja wydana bez podstawy prawnej" oznacza, że albo nie ma przepisu prawnego, który umocowuje administrację publiczną do działania, albo przepis jest, ale nie spełnia wymagań podstawy prawnej działania organów tej administracji, polegającego na wydaniu decyzji administracyjnych, rozumianych jako indywidualne akty administracyjne zewnętrzne. Zatem do stwierdzenia nieważności określonej decyzji w oparciu o art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. konieczne jest wykazanie braku podstawy prawnej do jej wydania bądź wskazanie, który z przepisów mających zastosowanie w sprawie został rażąco naruszony i dlaczego organ ocenił je jako rażące. Z kolei zgodnie z art. 6 k.p.a., organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. W rozpoznawanej sprawie Komendant Rejonowy Policji w K. decyzją nr [...] przyznał A. S. sporne świadczenie w oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r o Policji (Dz. U. nr 30, poz. 179 z późn. zm.) oraz § 1 zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M.P. nr 76, poz. 708). Zgodnie z treścią art. 91 ust. 1 ustawy, policjantowi przysługuje równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych. Zatem zarówno krąg podmiotów uprawnionych do uzyskania przedmiotowego świadczenia, jak i funkcja świadczenia są określone bezpośrednio w ustawie (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2004 r. sygn. K 7/04). Zagadnienie to nie zostało przekazane do unormowania w drodze zarządzenia, bowiem w myśl art. 91 ust. 2 ustawy, szczegółowe zasady wypłacania równoważnika pieniężnego, o którym mowa w ust. 1 oraz jego wysokość określi Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Finansów. Z kolei w myśl § 12 cytowanego już wyżej zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, emerytom i rencistom policyjnym przyznaje się równoważniki pieniężne za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego lub za brak lokalu mieszkalnego w wysokości określonej w niniejszym zarządzeniu, lecz został on wprowadzony z przekroczeniem delegacji ustawowej. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji bowiem przekroczył zakres spraw przekazanych mu do uregulowania w rozumieniu art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, co stanowiło naruszenie art. 7 Konstytucji poprzez działanie poza granicami prawa. Doszło więc do sytuacji, w której o nabyciu praw przez emerytów (rencistów) Policji zadecydowało zarządzenie, a nie ustawa, co jest sprzeczne z zasadą państwa prawnego zawartą w art. 2 Konstytucji RP. Trybunał Konstytucyjny niejednokrotnie podkreślał, że rozporządzenie (zarządzenie) ma charakter aktu wykonawczego wydawanego na podstawie ustawy i w celu jej wykonania. Nie może zatem normować spraw uregulowanych bezpośrednio w ustawie ani też spraw nieprzekazanych przez ustawę, do unormowania w drodze rozporządzenia. Jak wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 91 ust. 1 ustawy, prawo do równoważnika za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego przysługuje policjantowi, a nie emerytowi policyjnemu. Także przepisy ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 67 z późn. zm.), nie pozwalają traktować emerytowanych funkcjonariuszy Policji w zakresie tego prawa w sposób tożsamy, jak policjantów w służbie czynnej. Wywód w zakresie istnienia podstawy prawnej, co do uprawnień w sprawach mieszkaniowych przeprowadził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 października 2008 r. sygn. akt U 4/08 i zgodnie z jego uzasadnieniem, art. 29 ustawy emerytalnej stanowi jedynie o prawie emeryta do lokalu mieszkalnego, natomiast art. 30 o prawie do pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu. Zatem decyzja ostateczna nr [...] przyznająca skarżącemu prawo do równoważnika pieniężnego za remont lokalu jest dotknięta w sposób niewątpliwy wadą wymienioną w art. 156 § 1 pkt 2 w postaci braku podstawy prawnej, ponieważ została wydana w oparciu o niekonstytucyjny przepis zarządzenia, a nie na mocy zapisów ustawowych, zaś realizacja decyzji wydanej bez podstawy prawnej nie mogłaby być uznana za działanie na podstawie obowiązującego prawa i godziłoby w zasadę praworządności określoną w art. 6 k.p.a.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżący A. S. wniósł o skontrolowanie, czy zaskarżona decyzja w sprawie wniosku z dnia [...] marca 2009 r. została wydana zgodnie z obowiązującym prawem oraz stwierdzenie jej nieważności i decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu – powołując się na opisany powyżej stan faktyczny – podał, że postępowanie organu jest dla niego niezrozumiałe, bowiem w sentencji "a w pozostałej części utrzymać w mocy decyzję organu pierwszej instancji" odnosi się do czegoś, co nie istnieje i czego nie zawarł w sentencji swojej decyzji Komendant Wojewódzki Policji. Niezależnie od powyższego dodał, że wyeliminowanie – jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny – spornej decyzji mogło nastąpić jedynie poprzez zastosowanie m.in. trybów nadzwyczajnych i z tego właśnie powodu nie rozumie działania organu, zaś prawomocne wyroki winny wiązać organ i dotyczy to wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 16 czerwca 2011 r. sygn. akt II SA/Go 284/11.
W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Straży Granicznej wniósł o jej oddalenie, wskazując na dotychczasowe ustalenia faktyczne i prawne.
Natomiast skarżący A. S. w piśmie procesowym z dnia [...] lipca 2012 r. podtrzymał swoją skargę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.
Skarga analizowana pod tym kątem podlega oddaleniu, bowiem zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z prawem. Na samym początku stwierdzić należy, że z dniem 17 października 1997 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. nr 78, poz. 483), będąca najważniejszym aktem prawnym w systemie prawa. Inne akty prawne muszą być z nią zgodne. Konstytucja przyjęła zamknięty system źródeł prawa powszechnie obowiązującego i stosownie do treści art. 87 ust. 1, źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczpospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Natomiast zgodnie z art. 93 Konstytucji zarządzenia ministra mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty oraz nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów. Z kolei na mocy art. 241 ust. 6 Konstytucji, Rada Ministrów została zobowiązana w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie Konstytucji, do dostosowania wyżej wymienionych aktów prawnych do warunków określonych w art. 87 ust. 1 i art. 92 Konstytucji oraz zastąpienia ich rozporządzeniami wydanymi na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Wobec powyższego zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M.P. nr 76, poz. 708), mogło co do zasady – mając na uwadze powyższe ograniczenia – stanowić podstawę do wydania skarżącemu A. S. decyzji Komendanta Rejonowego Policji w K. z dnia [...] maja 1998 r. nr [...] w sprawie przyznania równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Jednakże istota prawidłowości i zgodności z prawem wydania powyższej decyzji sprowadza się do innego zagadnienia. Otóż stosownie do treści art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. nr 30, poz. 178 z późn. zm.), policjantowi przysługuje równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych.
Tymczasem w rozpoznawanej sprawie skarżący rozkazem personalnym Szefa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Z., z dniem [...] listopada 1987 r. został zwolniony ze służby w Milicji Obywatelskiej. Zatem w dniu wydania decyzji o przyznaniu równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, nie był już funkcjonariuszem – w ówczesnym czasie – Policji. Wobec powyższego, jako podstawy prawnej spornej decyzji nie mógł stanowić wskazany już wyżej przepis art. 91 ust. 1 ustawy.
Prawdą natomiast jest, że § 12 ust. 1 zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M. P. nr 76, poz. 708) i które to zarządzenie (§ 1) wskazano jako podstawę materialnoprawną decyzji z dnia [...] maja 1998 r. nr [...] stanowił, iż emerytom i rencistom policyjnym przyznaje się równoważniki pieniężne za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego lub za brak lokalu mieszkalnego w wysokości określonej w niniejszym zarządzeniu.
Jednakże zauważyć należy, że powyższe zarządzenie zostało wydane na podstawie przepisu delegacyjnego zawartego w art. 91 ust. 2 ustawy o Policji, w myśl którego szczegółowe zasady przyznawania i zwracania równoważnika, o którym mowa w ust. 1, oraz jego wysokość określa Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Finansów.
Zatem po pierwsze, skoro uprawnione podmioty do otrzymywania równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, tj. tylko funkcjonariusze Policji, zostały ujęte w ustawie, a więc w akcie prawnym wyższego rzędu, to brak było jakiegokolwiek upoważnienia do obejmowania w zarządzeniu tym równoważnikiem również emerytów policyjnych. Po drugie zaś skoro delegacja do wydania zarządzenia ograniczała się jedynie do uwzględnienia w nim tylko szczegółowych zasad przyznawania i zwracania równoważnika, to bezsporne jest, iż nie można było w zarządzeniu wpisać innych podmiotów uprawnionych do równoważnika i w konsekwencji zapis § 12 bez jakiegokolwiek wątpienia przekracza upoważnienie ustawowe, a w tej sytuacji organ słusznie uznał, iż brak było podstawy prawnej do przyznania skarżącemu spornego równoważnika, w myśl art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Tym bardziej, że również ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. nr 53, poz. 214 z późn. zm.) nie przewidywała dla emerytów policyjnych powyższego równoważnika, bowiem zgodnie z brzmieniem art. 29 ust. 1, funkcjonariusze zwolnieni ze służby, uprawnieni do policyjnej emerytury lub renty, mają prawo do lokalu mieszkalnego będącego w dyspozycji odpowiednio Ministra Spraw Wewnętrznych lub Ministra Sprawiedliwości albo podległych im organów, w rozmiarze przysługującym im w dniu zwolnienia ze służby. Do mieszkań tych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące lokali mieszkalnych dla funkcjonariuszy. Reasumując zatem, emerytom policyjnym przysługiwało jedynie prawo do lokalu mieszkalnego, a nie do równoważnika za jego remont.
Dodać należy również skarżącemu, że sformułowanie "w pozostałej części utrzymuje w mocy" oznacza, że organ stwierdził nieważność decyzji, zaś – wbrew zarzutowi – stwierdzenie nieważności decyzji stanowi właśnie tryb nadzwyczajny postępowania administracyjnego.
W tym stanie rzeczy, na mocy art. 151 w zw. z art. 132 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), należało orzec jak w sentencji wyroku.
