IV SA/Wa 744/12

Uzasadnienie

I. Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej "Sąd") decyzją z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] (dalej "zaskarżona decyzja") Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa [...] (dalej "Inspektor"), po rozpatrzeniu odwołania A. K. i Z. G. (dalej łącznie "skarżący" oraz osobno "skarżący" i "skarżąca") od decyzji Prezydenta Miasta S. (dalej "Prezydent") Nr [...] z dnia [...] grudnia 2011 r., orzekającej o odmowie wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, utrzymał decyzję Prezydenta w mocy.

II. Uzasadniając zaskarżoną obecnie decyzję, Inspektor wskazał w szczególności, co następuje:

1. Decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r. Prezydent odmówił wprowadzenia na wniosek skarżącej zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków polegającej na zmianie powierzchni lokalu nr [...] (dalej "lokalu"), zlokalizowanego w budynku mieszkalno - usługowym położonym na działce o nr geod. [...], przy ul. [...] w S. (dalej "budynek") z powierzchni uwidocznionej w księdze wieczystej prowadzonej dla tego lokalu nr [...] (dalej "księga wieczysta lokalu"), wynoszącej 53.12 metrów kwadratowych (dalej "większa powierzchnia lokalu") na powierzchnię 24.40 metrów kadrowych (dalej "mniejsza powierzchnia lokalu"), określoną w zaświadczeniu nr [...] z dnia [...] marca 2009 r. wydanym przez Wydział Gospodarki Komunalnej na podstawie uproszczonej inwentaryzacji budynku przeprowadzonej w styczniu 2009 r. (dalej "zaświadczenie z 2009 r.")

2. Orzekając w I instancji Prezydent ustalił, że w budynku, w którym położony jest lokal prowadzone są prace budowlano - remontowe na podstawie decyzji Prezydenta Nr [...] z dnia [...] września 2009 r., znak [...], mające na celu usunięcie nieodpowiedniego stan techniczny budynku.

W wyniku przebudowy lokali powierzchnie użytkowe, oraz suma powierzchni użytkowej lokali w budynku uległy zmianie.

Wspólnota Mieszkaniowa Nieruchomości [...] (dalej "Wspólnota") w dniu [...] listopada 2010 r. podjęła uchwałę nr [...] r. w sprawie: 1) wyrażenia zgody na oddanie części wspólnej nieruchomości lokalom [...],[...],[...],[...] i [...];[...]) wyrażenia zgody na wykonanie prac budowlanych zgodnie z projektami i pozwoleniami na koszt właścicieli ww lokali; 3) wykonania inwentaryzacji budynku ze środków funduszu remontowego, uzyskanie zgody o odrębności lokali i przekazanie do Urzędu Miasta celem sporządzenia aktu notarialnego na koszt Urzędu Miasta S.

3. W ocenie Prezydenta rozbieżności pomiędzy zaświadczeniem Nr [...] z dnia [...] lipca 1995 r. (dalej "zaświadczenie z 1995 r."), będącym podstawą określenia powierzchni lokalu w Akcie Notarialnym Nr [...] z dnia [...] grudnia 1996 r. (dalej "akt notarialny z 1996 r."), a następnie w operacie ewidencji gruntów i budynków a zaświadczeniem z 2009 r., wynikają z różnych przepisów, na podstawie których zostały wydane.

Zaświadczenie z 1995 r. wydano na podstawie art.2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388),a zaświadczenie z 2009 r., w związku z nowym sposobem liczenia powierzchni użytkowej określonym w odmiennym stanie prawnym na podstawie art.2 ust.2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminnym i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2001r. Nr 71, poz. 733), dalej "ustawy o ochronie praw lokatorów".

4. Zaświadczenie z 1995 r. o samodzielności lokalu wydano na podstawie art. 2 ustawy o własności lokali. Do wydania zaświadczeń o samodzielności lokali stosuje się przepisy art. 217-219 k.p.a. Zgodnie art. 104 i art. 218 § 1 k.p.a. decyzja rozstrzyga o prawach lub obowiązkach strony, zaś zaświadczenie jedynie stwierdza określone fakty lub stan prawny istniejący w dacie wydania zaświadczenia.

5. Powołując się na art. 3 ustawy o własności lokali, Prezydent podkreślił, iż udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi. Każda zmiana powierzchni lokalu pociąga za sobą zmianę udziałów w gruncie i częściach wspólnych budynku, czyli stanu własności wpisanego w dziale II innej księgi wieczystej, tj. [...] (dalej "księga wieczysta nieruchomości wspólnej"). Korekta powierzchni lokalu, co zabiega strona, jest nierozłącznie związana ze zmianą struktury własności (udziałów), tj. czynności dokonywanych przez sąd powszechny lub w formie aktu notarialnego.

6. W myśl § 71 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków dane ewidencyjne lokalu wymienione w § 70 rozporządzenia, tj. pole powierzchni użytkowej lokalu wraz z polem powierzchni pomieszczeń przynależnych do lokalu, o ile nie są zawarte w dokumentach wymienionych w art.23 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.), dalej "Prawo geodezyjne", ujawnia się w oparciu o doręczoną dokumentację opracowaną przez osobę legitymującą się odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi. Ze względu na fakt, iż dane o powierzchni lokalu zawarte zostały w akcie notarialnym z 1996 r. i akcie notarialnym [...] z dnia [...] stycznia 1997 r. (dalej "akt notarialny z 1997 r.") oraz w księdze wieczystej lokalu owej przepis § 71 rozporządzenia nie może znaleźć zastosowania.

7. W ocenie Prezydenta brak jest podstaw prawnych do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków polegającej na zmianie powierzchni lokalu na podstawie zaświadczenia z 2009 r. bez konieczności zmiany praw związanych z tym lokalem.

8. W odwołaniu od decyzji Prezydenta skarżący zarzucili orzeczeniu naruszenie § 46 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków oraz art. 2 ust. 5 i 6 ustawy o własności lokali.

9. W ocenie Inspektora, odmawiając wprowadzenia żądnej zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków, Prezydent prawidłowo zastosował się do § 70 ust. 2 i § 71 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków oraz art.23 Prawa geodezyjnego.

10. Organ prowadzący operat ewidencji gruntów i budynków nie ma uprawnień do zmiany danych ewidencyjnych dotyczących powierzchni użytkowej lokalu, gdyż skutkiem tego jest zmiana udziału właściciela w częściach wspólnych budynku, a co za tym idzie udziałów wszystkich właścicieli odrębnych lokali w nieruchomości wspólnej. Zmiany te mogą być wprowadzone, jeżeli wszyscy zainteresowani dokonają w odrębnej umowie nowego ustalenia wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej. Dokument taki stanowi podstawę wpisów w księgach wieczystych i wprowadzania zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków. Żądanie wnioskodawcy w przedmiocie zmiany powierzchni użytkowej lokalu nie może być zrealizowane, a zatem prawidłowo organ I instancji odmówił dokonania wnioskowanego wpisu w ewidencji gruntów.

11. Zapisy w ewidencji mają wyłącznie charakter techniczno-deklaratoryjny. Organy rejestrują jedynie stany prawne ustalone w innym trybie przez inne organy orzekające. Nie mogą natomiast samodzielnie rozstrzygać kwestii uprawnień wnioskodawcy do gruntu, budynku lub lokalu. Stąd poprzez żądanie wprowadzenia zmiany w ewidencji nie można dochodzić ani udowadniać swoich uprawnień do władania nieruchomością.

Ujawniony w ewidencji stan prawny musi być oparty na odpowiednich dokumentach (prawomocnych orzeczeniach sądowych, ostatecznych decyzjach administracyjnych, czynnościach prawnych dokonanych w formie aktów notarialnych, spisanych umowach i ugodach w postępowaniu sądowym i administracyjnym lub innych dokumentach posiadających moc dowodową dla ustalenia prawa własności). Postępowanie ewidencyjne służy bowiem ewidencjonowaniu bezspornych danych gruntach, budynkach i lokalach i ma charakter wyłącznie informacyjny.

12. Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia § 46 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, w powiązaniu z art.2 ust.5 i 6 ustawy o własności lokali. Prezydent utrzymuje operat ewidencyjny w stanie zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi, tj. aktami notarialnymi z 1996 r. i 1997 r. oraz z księgą wieczystą lokalu.

Zatem zgodnie z § 45 ust. 1 i § 46 ust. 1 rozporządzenia, aktualizacja operatu nastąpiła z urzędu poprzez wprowadzenie danych do bazy ewidencji z ww dokumentów. Podmioty dokonujące wpisu w ewidencji nie mogą prowadzić postępowania zmierzającego do ustalenia praw właścicielskich do danej nieruchomości. Ewidencja nie rozstrzyga sporów o prawa do gruntów ani nie nadaje im tych praw, rejestruje jedynie stany prawne ustalone w innym trybie przez uprawnione organy. Podstawą nowego wpisu mogą być wyłącznie zdarzenia prawne, o których mowa w § 12 ust. 1 ww rozporządzenia.

Zawarte w Prawie geodezyjnym i kartograficznym zapisy, odnoszące się do ewidencji gruntów i budynków dotyczą naniesienia do ewidencji bezspornych danych o gruntach, budynkach i lokalach. W niniejszej sprawie trudno mówić o bezsporności danych, których ujawnienia żądają odwołujący się od decyzji. Zgłoszony przez nich wniosek o zmianę powierzchni lokalu, w istocie nie polega tylko na sprostowaniu błędnego pomiaru ale wiąże się z innym określeniem przedmiotu własności, a zatem wymagałby odpowiedniej dokumentacji w postaci umowy lub orzeczenia sądu, której odwołujący się nie posiadają. Poprzez żądanie zmian w ewidencji gruntów nie można dochodzić ani udowadniać swoich praw właścicielskich.

13. Nie są zatem zasadne zarzuty naruszenia wskazanych w odwołaniu od decyzji przepisów, gdyż wniosek o zmianę powierzchni lokalu użytkowego wymaga przedstawienia odpowiedniej dokumentacji. Takiej dokumentacji skarżący w mniejszej sprawie nie przedstawili. Ekspertyza upoważnionego przez Prezydenta inspektora nie może zastąpić dokumentów źródłowych wskazanych w § 12 i § 45 przywołanego wcześniej rozporządzenia.

III. Skarżący wniósł do Sądu skargę na decyzję Inspektora, zarzucając decyzji naruszenie przepisów KPA a to:

- art.7 i 8 k.p.a. poprzez świadome błędne ustalenie stanu faktycznego skutkujące załatwieniem sprawy wbrew słusznemu interesowi obywateli, podważając tym samym ich zaufanie do władzy publicznej,

- art. 107 k.p.a. poprzez brak należytego uzasadnienia decyzji organu II instancji wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji,

Uzasadniając zarzuty skargi, skarżący wskazał, co następuje:

1. Organy orzekające w niniejszej sprawie wadliwie przyjęły, że podstawę do wprowadzania zmian w ewidencji gruntów i budynków mogą stanowić wyłącznie takie dokumenty, które powstały w innego rodzaju postępowaniach, aniżeli postępowania administracyjne. Jedynie częściowa prawidłowość takiego rozumowania wynika wprost z §46 ust.2 pkt 2 – 4 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków.

2. Zapisy o charakterze techniczno – deklaratoryjnym stanowią podstawę do ustalania podatku od nieruchomości i są podstawą do określenia powierzchni lokalu w księdze wieczystej.

3. Organ wskazuje w uzasadnieniu, iż dane w ewidencji są zgodne z materiałami źródłowymi (aktami notarialnymi i zapisami w księdze wieczystej). Problem polega jednak na tym, że dla potrzeb zbycia przedmiotowego lokalu, określenia jego powierzchni w akcie notarialnym, dokonano na podstawie pomiarów dokonanych przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w S. Sp. z o.o. (administratora budynku) dla ustalenia czynszu ówczesnemu najemcy. Kolejne organy bezkrytycznie powoływały się na te pomiary (Urząd Rejonowy, Komisja Inwentaryzacyjna dla potrzeb tzw. komunalizacji). Dowodem błędnego ustalenia powierzchni przedmiotowego lokalu jest adnotacja na wykazie lokali w budynku przy ul. [...] dokonana przez przewodniczącego Komisji Inwentaryzacyjnej.

Oceniając bardzo pobieżnie załączone do skargi kopie wskazanych wyżej dokumentów nawet laik, uzna uproszczoną inwentaryzuję za wykonaną fachowo a pozostałe "dokumenty" stanowiące podstawę do określenia powierzchni w akcie notarialnym i wpisu w księdze wieczystej za wyjątkowo amatorskie.

4. Zakładając dodatkowo, iż rozbieżności w powierzchni lokalu wynikają z innych zasad dokonywania pomiarów, to tym bardzie podstawą do ustalenia powierzchni powinny być pomiary dokonane według aktualnie obowiązujących reguł - zasad. Mając na uwadze skutki w zakresie chociażby obowiązku podatkowego.

5. Za całkowicie chybiony należy uznać argument, iż skoro zmiana powierzchni lokalu skutkuje zmianą udziałów w nieruchomości, to zmiana ta może być dokonana tylko w postępowaniu sądowym. Ustalenie powierzchni lokalu to materia postępowania administracyjnego a jej konsekwencja w postaci zmiany udziałów nie następuje automatycznie i dokonana może być tylko w postępowaniu cywilnym.

Podobnie za oczywiście chybione należy uznać stwierdzenie organu, iż zmiana powierzchni lokalu to zmiana dotycząca prawa osoby do lokalu i zgodnie z § 12 ust. 1 podstawą takiej zmiany mogą być tylko enumeratywnie określone w tym przepisie dokumenty. Prawo własności skarżącego do przedmiotowego lokalu wynika z umowy sprzedaży lokalu sporządzonej w formie aktu notarialnego. Wniosek którego nie uwzględniono nie dotyczy prawa właścicielskiego do lokalu ale zmiany jego powierzchni.

6. Poza wskazanymi wyżej naruszeniami prawa, w skarżonej decyzji organ II instancji praktycznie nie przedstawił i nie uzasadnił swojego stanowiska. Trudno bowiem za takie uzasadnienie uznać akapit na ostatniej strome decyzji stwierdzający, że "... nie są zasadne zarzuty naruszenia - wskazanych w odwołaniu od decyzji przepisów...

7. Organ nie uzasadnił dlaczego według niego przedstawione przez skarżącego dokumenty nie są odpowiednie. Część uzasadnienia powyżej akapitu przywołanego wyżej to bowiem referat postępowania w I instancji. Stanowiska organu II instancji zawarte jest w dwu ostatnich akapitach i nie spełnia ono wymogów uzasadnienia określonych w art. 107 k.p.a.

IV. Skarżąca wniosła do Sądu skargę na decyzję Inspektora, zarzucając orzeczeniu naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, tj. art.7 i 8 k.p.a. poprzez świadome błędne ustalenie stanu faktycznego, skutkujące załatwieniem sprawy wbrew słusznemu interesowi obywateli, podważając tym samym ich zaufanie do władzy publicznej oraz art.107 k.p.a. poprzez brak należytego uzasadnienia decyzji organu II instancji.

Uzasadniając zarzuty skargi, skarżąca wskazała w szczególności, co następuje:

1. Żądanie skarżących opierało się na zaświadczeniu z 2009 r., wydanym przez tego samego Prezydenta na podstawie inwentaryzacji budynku zleconej również przez Prezydenta osobie uprawnionej.

2. Prezydent dokonał błędnych ustaleń, powołując się na nieistniejące w aktach dokumenty mające potwierdzać, iż wskutek prac budowlano - remontowych prowadzonych na podstawie decyzji Nr [...] (polegających wyłącznie na wymianie skorodowanych elementów konstrukcji dachu oraz wymiany jego pokrycia) nastąpiła przebudowa lokali i zmianie uległy powierzchnie użytkowe lokali.

Nieuprawnione jest również powoływanie się na uchwałę Wspólnoty o wyrażeniu zgody na oddanie części wspólnych nieruchomości lokalom położonym na poddaszu budynku, bowiem podjęcie takiej uchwały nie spowodowało, iż którykolwiek z członków Wspólnoty w tym skarżąca zamierza dokonać na własny koszt jakiejkolwiek przebudowy swojego lokalu a dopiero ta hipotetyczna przebudowa lokalu mogła by spowodować zmianę jego powierzchni użytkowej.

3. Wadliwie przyjęły organy, że przyczyną rozbieżności w określeniu powierzchni lokalu w zaświadczeniach z 1995 r. i 2009 r. są rożne przepisy prawa, na podstawie których zaświadczenia wydano (art.2 ustawy o własności lokali oraz art.2 ust.2 ustawy o ochronie praw lokatorów). Przywołana przez organy ustawa o własności lokali nigdy nie określała bowiem sposobu liczenia powierzchni lokalu użytkowego a jedynie definiowała pojęcie lokalu samodzielnego.

W dacie wydania zaświadczenia z 1995 r. dla potrzeb obliczania powierzchni użytkowej lokali obowiązywała Polska Norma PN-70/B-02365 "Powierzchnia budynków. Podział, określanie i zasady obmiaru".

Pomijając już fakt, iż jedynym dokumentem, na podstawie którego, na potrzeby wydania zaświadczenia w celu zbycia lokalu, określono wówczas pow. lokalu [...] na 53,12 m2, był "Protokół pomiaru mieszkania nr [...]" wykonany przez przedstawicieli Zarządcy (czyli osoby nieuprawnione do wykonywania inwentaryzacji) i to na potrzeby obliczania czynszu dla ówczesnego najemcy, to również w tym protokole pod podsumowaniem powierzchni poszczególnych pomieszczeń znajduje się dopisek "Wysokość mieszkania 2,05 m - poddasze". Zgodnie z przywołaną normą powierzchnia użytkowa winna być więc liczona w 50 proc., czyli powinna wynosić 26,56 m2, a nie 53,12 m2 jak podano w zaświadczeniu z 1995 r.

Zakładając nawet, iż rozbieżności w obliczeniu powierzchni lokalu wynikają z różnych zasad dokonywania pomiarów, to tym bardziej podstawą do ustalenia powierzchni powinny być pomiary dokonane wg aktualnie obowiązujących przepisów.

4. Bez żadnego wyjaśnienia Inspektor zaprzeczył swojemu prawomocnemu postanowieniu z dnia [...] lipca 2010 r., nr [...]. W postanowieniu tym Inspektor uznał, iż Prezydent jest dysponentem niezbędnych informacji do naniesienia zmian w prowadzonym rejestrze a zaświadczenie z 2009 r. winno być traktowane na równi z decyzją i na jego podstawie winna być wprowadzona zmiana stanowiąca korektę w ewidencji gruntów i budynków.

5. Nieporozumieniem jest w tej sytuacji stwierdzenie Inspektora, iż skarżący nie przedstawili odpowiedniej dokumentacji potrzebnej do sprostowania danych w rejestrze gruntów. Skarżącej nie jest znana równocześnie żadna przywołana przez organ II instancji w tym akapicie ekspertyza upoważnionego przez Prezydenta inspektora. Skarżąca jako podstawę wniosku o sprostowanie danych w rejestrze złożyła jedynie zaświadczenie wydane na podstawie zleconej przez Prezydenta po raz pierwszy wykonanej przez osobę uprawnioną do inwentaryzacji budynku.

6. Za oczywiście chybione należy uznać stwierdzenie, iż zmiana powierzchni lokalu to zmiana dotycząca prawa osoby do lokalu, oraz argument, że zmiana powierzchni może być dokonana tylko w postępowaniu sądowym.

7. Ustalenie powierzchni lokalu to materia postępowania administracyjnego, a wprowadzenie w rejestrze gruntów danych odpowiadających rzeczywistej powierzchni jest niezbędne do sprostowania w trybie art. 27 ustawy o księgach wieczystych i hipotece bowiem w razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje - na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika - sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości.

8. W myśl art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147) rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych odnosi się tylko do stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej. Nie odnosi się do stanu faktycznego wpisanego w księdze. Wpis działu pierwszego księgi wieczystej udziału związanego z własnością lokalu nie jest objęty domniemaniem prawdziwości z art. 3, ani nie jest chroniony rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych. Dokonywany jest na podstawie zaświadczenia właściwego organu nadzoru architektoniczno-budowlanego określającego powierzchnię lokalu, które może być podstawą do sprostowania księgi wieczystej.

V. W odpowiedzi na wniesione skargi organ wniósł o ich oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

VI. Sąd rozpoznał skargę na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego Województwa [...] z racji sprawowania wymiaru sprawiedliwości, polegającego na kontrolowaniu działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (art.1§1 i §2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz.U. z dnia 20 września 2002 r., Nr 153, poz.1269 z późn.zm.). Kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art.3§2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. Nr 153, poz.1270 z późn. zm. – zwanej dalej "p.p.s.a.").

Skargę należało oddalić, albowiem zaskarżona decyzja Inspektora, a także utrzymana nią w mocy decyzja Prezydenta nie naruszają prawa.

Uwzględnienie przez wojewódzki sąd administracyjny skargi na orzeczenie organu administracji jest dopuszczalne tylko w razie stwierdzenia w toku kontroli tego orzeczenia naruszeń prawa wymienionych w art.145 § 1 p.p.s.a.

W świetle przywołanego przepisu sąd administracyjny:

1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi:

a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;

3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.

W ocenie Sądu naruszenia, o których mowa powyżej nie wystąpiły w niniejszej sprawie.

VIII. Organy obu instancji orzekające w niniejszej sprawie w postępowaniu administracyjnym trafnie uznały, że brak jest przesłanek umożliwiających uwzględnienie wniosku skarżących o wprowadzenie do ewidencji gruntów i budynków zmiany, polegającej na wpisaniu nowej, mniejszej powierzchni należącego do nich lokalu, tj. powierzchni stwierdzonej w zaświadczeniu Prezydenta z 2009 r.

Przy orzekaniu w sprawie organy dochowały obowiązków wynikających z art.7, 77 § 1 i 107 § 3 k.p.a., tj. w wyczerpujący sposób wyjaśniły stan faktyczny sprawy, zebrał i rozpatrzyły zgromadzony materiał dowodowy, a także uzasadniły faktyczne i prawne przesłanki wydania rozstrzygnięcia.

IX. Przedmiotem postępowania administracyjnego zakończonego zaskarżoną decyzją Inspektora było wprowadzenie zmian do ewidencji gruntów i budynków.

W powyższym zakresie obowiązują następujące uwarunkowania prawne, zawarte w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne ("Prawo geodezyjne") oraz w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (także "rozporządzenie"):

1. W świetle przepisów Prawa geodezyjnego ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące lokali - ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej (art.20 ust.1 pkt 3 Prawa geodezyjnego). Osoby, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, są obowiązane zgłaszać właściwemu staroście wszelkie zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni licząc od dnia powstania tych zmian. Obowiązek ten nie dotyczy zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków, wynikających z decyzji właściwych organów (art.22 ust.2 Prawa geodezyjnego). Na żądanie starosty osoby, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, zgłaszające zmiany są obowiązane dostarczyć dokumenty geodezyjne, kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków (art.22 ust.3 Prawa geodezyjnego).

Właściwe organy, sądy i kancelarie notarialne przesyłają staroście odpisy prawomocnych decyzji i orzeczeń oraz odpisy aktów notarialnych, z których wynikają zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, orzeczenia lub sporządzenia aktu notarialnego (art.23 Prawa geodezyjnego).

2. Uszczegółowienie procedury wprowadzania zmian do ewidencji nastąpiło w przepisach rozporządzenia w sprawie ewidencji:

Do zadań starosty związanych z prowadzeniem ewidencji należy utrzymanie operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi (§44 pkt 2 rozporządzenia).

Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych (§45 ust.1 rozporządzenia).

Dane zawarte w ewidencji podlegają aktualizacji z urzędu lub na wniosek osób, organów i jednostek organizacyjnych, o których mowa w § 10 i 11 (§46 ust.1 rozporządzenia).

Z urzędu wprowadza się zmiany wynikające z:

1) prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, aktów normatywnych,

2) opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych,

3) dokumentacji architektoniczno-budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy administracji publicznej,

4) ewidencji publicznych prowadzonych na podstawie innych przepisów (§46 ust.3 rozporządzenia).

Aktualizacji operatu ewidencyjnego dokonuje się niezwłocznie po uzyskaniu przez starostę odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych (§47 ust.1 rozporządzenia).

W celu zapewnienia wewnętrznej spójności operatu ewidencyjnego jednocześnie dokonuje się aktualizacji rzeczowych praw związanych, a w szczególności:

1) prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz własności wzniesionych na tym gruncie budynków,

2) własności lokalu oraz udziału we współwłasności gruntu,

3) własności lokalu oraz udziału w użytkowaniu wieczystym gruntu,

4) własności lokalu oraz udziału we współwłasności budynku (§47 ust.2 rozporządzenia).

W przypadku gdy aktualizacja operatu ewidencyjnego wymaga wyjaśnień zainteresowanych lub uzyskania dodatkowych dowodów, starosta przeprowadza w sprawie tej aktualizacji postępowanie administracyjne lub stosuje art. 22 ust. 3 ustawy (§47 ust.3 rozporządzenia).

3. W zakresie ewidencjonowania lokali rozporządzenie stanowi, co następuje:

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi lokalu są:

1) numer lokalu, stanowiący część składową identyfikatora lokalu,

2) numer ewidencyjny budynku, w którym znajduje się lokal,

3) oznaczenie funkcji użytkowej lokalu,

4) liczba izb wchodzących w skład lokalu oraz liczba i rodzaj pomieszczeń przynależnych do lokalu,

5) wyrażone w m2 pole powierzchni użytkowej lokalu oraz pole powierzchni pomieszczeń przynależnych do lokalu (§70 ust.1 rozporządzenia).

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, oprócz danych wymienionych w ust. 1, są:

1) oznaczenie księgi wieczystej,

2) oznaczenie dokumentów określających inne niż własność prawa do lokalu,

3) numer ewidencyjny jednostki rejestrowej lokali, do której przyporządkowany został lokal,

4) wartość lokalu i data ustalenia tej wartości (§70 ust.2 rozporządzenia).

Ze względu na funkcję użytkową w ewidencji wyróżnia się:

1) lokale mieszkalne,

2) lokale niemieszkalne (§70 ust.3 rozporządzenia).

Dane ewidencyjne dotyczące budynków, wymienione w § 63 ust. 1 pkt 12 i 13, oraz dane ewidencyjne, dotyczące lokali, wymienione w § 70 ust. 1, o ile nie są zawarte w dokumentach, o których mowa w art. 23 ustawy, ujawnia się w ewidencji na wniosek właściwych podmiotów ewidencyjnych lub osób, jednostek organizacyjnych i organów, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 1, na podstawie doręczonej przez nich dokumentacji opracowanej przez osobę legitymującą się odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi (§ 71 rozporządzenia).

4. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym konsekwentnie podkreśla się, że czynności z zakresu ewidencjonowania gruntów i budynków nie mogą prowadzić do rozstrzygania sporów o prawa rzeczowe, tj. wkraczania przez organy ewidencyjne w kompetencje zastrzeżone na rzecz sądów powszechnych, czy też innych organów administracji. Prowadzenie ewidencji polega zatem wyłącznie na rejestrowaniu bezspornych, udokumentowanych zdarzeń prawnych, stwierdzonych w stosownych procedurach prawnych.

Stosownie do powyższego:

Ewidencja gruntów, pełniąc funkcje informacyjno-techniczne, nie rozstrzyga sporów o prawa do gruntów ani nie nadaje tych praw. Rejestruje jedynie stany prawne ustalone w innym trybie lub przez inne organy, a zmiany danych w ewidencji gruntów można dokonać tylko w oparciu o decyzje administracyjne, orzeczenia sądowe lub akty notarialne, w których zawarte są dane objęte ewidencją gruntów (wyrok NSA z dnia 29 września 2011 r., sygn. akt I OSK 1596/10, publ. LEX nr 1068442).

Ewidencja gruntów jest tylko zbiorem informacji, a rejestr ewidencji gruntów jest wyłącznie odzwierciedleniem danych wynikających z przedłożonych organowi dokumentów i stąd też ma on charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny. Organy ewidencyjne nie są uprawnione do weryfikacji dokumentów, na podstawie których dokonują zmian w ewidencji (wyrok NSA z dnia 4 stycznia 2011 r., sygn. akt I OSK 389/10, publ. LEX nr 745227).

X. Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do niniejszej sprawy należy stwierdzić, co następuje:

Z życiowego punktu widzenia bez wątpienia zrozumiałym jest dążenie skarżących do doprowadzenia zapisów ewidencyjnych – w stosownym zakresie – do zgodności ze stanem rzeczywistym.

Sąd podziela jednakże stanowisko orzekających w sprawie organów, że postulowana zmiana zapisów ewidencyjnych bez uprzedniego uporządkowania stanu prawnego lokalu w formie odpowiednich czynności cywilnoprawnych nie jest dopuszczalna, albowiem prowadziłaby do wykroczenia przez organy ewidencyjne poza techniczno – deklaratoryjny zakres ich kompetencji.

Wzgląd na poszanowanie tej zasady, mającej charakter fundamentalny (o czym była mowa wcześniej) musiał prowadzić do odmownego załatwienia żądania skarżących.

Punktem wyjścia do oceny niniejszej sprawy musi być fakt, że przedmiotem ewidencjonowania jest lokal mieszkalny, stanowiący odrębny przedmiot własności od budynku, w którym lokal ten jest położny (nieruchomość lokalowa).

Konstrukcja prawna nieruchomości lokalowej przewiduje związanie prawa własności takiej nieruchomości z udziałem we współwłasności w części budynku oraz urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz udziałem we współwłasności lub użytkowaniu wieczystym gruntu, na którym budynek jest posadowiony.

Przesłanką do ustalenia udziału właściciela nieruchomości lokalowej we wspomnianych wyżej prawach wspólnych jest stosunek powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej budynku (art.3 ustawy o własności lokali według stanu z dnia zawarcia aktu z 1996 r.).

W akcie notarialnym z roku 1996 r., mocą którego dokonano sprzedaży lokalu na rzecz jego pierwotnej właścicielki, określono powierzchnię użytkową lokalu w wymiarze większym (53.12 metrów kwadratowych), kwestionowanym przez skarżących. Powierzchnia ta stanowiła podstawę do ustalenia w akcie udziału skarżących (początkowo skarżącego) w prawach wspólnych ([...]).

Oczywistym jest, że docelową konsekwencją zmniejszenia powierzchni lokalu byłoby odpowiednie zmniejszenie udziału skarżących w prawach wspólnych.

Nawet gdyby przyjąć zasadność stanowiska skargi skarżącego, że wpisanie do ewidencji rzeczywistej, mniejszej powierzchni lokalu nie powodowałoby automatycznie skutku rzeczowego w postaci zmniejszenia udziału skarżących w prawach wspólnych, a byłoby dopiero przesłanką do spowodowania takiego skutku, zauważyć należy, że wystąpiłaby rozbieżność pomiędzy (dotychczas pozostającymi w zgodzie) zapisami w ewidencji oraz w akcie notarialnym z 1996 r., mocą którego powstała odrębna własność lokalu wraz ze związanym z nią, a opartym na kwestionowanej przez skarżących powierzchni lokalu, udziałem w prawach wspólnych. Rozbieżność tego rodzaju uznać należy za niedopuszczalną.

W ocenie Sądu użytkowa powierzchnia lokalu, ujęta w akcie z 1996 r., która – co należy kategorycznie podkreślić – zdeterminowała wysokość udziału w prawach wspólnych, związanych z prawem do lokalu, wiąże organy ewidencyjne w sposób bezwzględny do czasu dokonania przez właściwe strony takich czynności z zakresu prawa cywilnego, które doprowadzą łącznie do ustalenia prawidłowej powierzchni lokalu oraz ustalenia właściwego udziału skarżących w prawach wspólnych.

O zasadności żądań skarżących nie może przesądzać w sposób automatyczny wywodzona w skardze wadliwość zaświadczenia z 1995 r. oraz prawidłowość zaświadczenia z 2009 r. Wprawdzie zaświadczenie z 1995 r. (akt o charakterze administracyjnym) przyjęto w akcie z 1996 r. jako przesłankę do określenia powierzchni użytkowej lokalu, niemniej ustalenie wysokości udziału w prawach wspólnych związanych z własnością lokalu nastąpiło nie bezpośrednio na mocy tego zaświadczenia, a na podstawie postanowień aktu sprzedaży lokalu. Źródłem tychże praw jest zatem akt z 1996 r., a zatem czynność prawa cywilnego.

Okoliczność, że określenie powierzchni lokalu nie jest objęte rękojmią publicznej wiary ksiąg wieczystych nie podważa faktu, że do czasu uregulowania kwestii cywilnoprawnych skarżącym będzie przysługiwał udział w prawach wspólnych w wymiarze określonym w akcie z 1996 r.

W rezultacie powyższego nie można podzielić stanowiska skarżącego, że na gruncie niniejszej sprawy możliwe jest uwzględnienie ich żądań na podstawie jakichkolwiek innych dokumentów, aniżeli dokumenty stwierdzające dokonanie stosownych czynności cywilnoprawnych.

W szczególności stwierdzić należy, że akt z 1996 r. jest dokumentem, o którym mowa w art.23 Prawa geodezyjnego. Nie ma zatem podstaw do skorzystania z trybu uzupełniającego przewidzianego w §71 rozporządzenia.

W świetle powyższych okoliczności stwierdzić należy, że skarga nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art.151 p.p.s.a.