II GSK 1682/11

Uzasadnienie

Wyrokiem objętym skargą kasacyjną Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę J. F. na rozstrzygnięcie zawarte w piśmie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] maja 2010 r. informującym o odmowie przyznania pomocy finansowej ze środków unijnych.

Przedstawiając stan sprawy Sąd I instancji wskazał, że w dniu [...] maja 2009 r. do [...] Oddziału Regionalnego ARiMR został złożony wniosek J. F. o przyznanie pomocy w ramach działania "Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Pismem z dnia 18 września 2009 r. J. F. został wezwany do poprawienia wniosku oraz jego uzupełnienia o następujące dokumenty: zaświadczenie ZUS, oryginał kosztorysu inwestorskiego, ostateczne pozwolenie na budowę, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, zapytania ofertowe na zakup urządzeń, odpis z ksiąg wieczystych, deklaracje ZUS.

Ponowne wezwanie do uzupełnień wniosku w powyższym zakresie zostało dokonane w dniu 19 listopada 2009 r. Termin dostarczenia uzupełnień minął w dniu 11 grudnia 2009 r., a tego samego dnia została założona prośba o przedłużenie terminu uzupełnienia wniosku o 1 miesiąc. W piśmie z dnia 28 grudnia 2009 r. organ wyraził zgodę na przedłużenie powyższego terminu do 11 stycznia 2010 r. Wnioskodawca złożył ponownie prośbę – nadaną w dniu 11 stycznia 2010 r. o przedłużenie terminu do dnia 11 marca 2010 r., a kolejna prośba o przedłużenie terminu do 31 marca 2010 r. złożona została w dniu 11 marca 2010 r. Na tę prośbę organ również wyraził zgodę. W dniu 31 marca 2010 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku, w którym dostarczono kopię zaświadczenia ZUS potwierdzającego fakt podlegania ubezpieczeniu społecznemu oraz decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę z dnia [...] marca 2010 r., jednak bez informacji, że jest to decyzja ostateczna.

Wobec powyższego, Kierownik Biura Wsparcia Inwestycyjnego [...] Oddziału Regionalnego ARiMR działający z upoważnienia Prezesa ARiMR odmówił J. F. przyznania pomocy, z uwagi na zaistnienie okoliczności określonych w § 18 ust. 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 lipca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznania pomocy Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 139, poz. 883 ze zm.), dalej jako: rozporządzenie z dnia 17 lipca 2008 r.

Pismem z dnia 19 maja 2010 r. wnioskodawca wezwał ARiMR do anulowania decyzji o odmowie przyznania pomocy. Wskazał, że procedura pozyskiwania pozwolenia na budowę przedłużała się i pozwolenie wydane zostało w dniu [...] marca 2010 r. Wnioskodawca uznał, że skoro ani on, ani żona nie zamierzali się odwoływać od postanowienia, to zdecydował się złożyć w organie decyzję bez klauzuli "ostateczna". Wyjaśnił, że kopia zaświadczenia z ZUS została złożona omyłkowo i załączył oryginał oświadczenia.

W wyniku rozpatrzenia wezwania do usunięcia naruszenia prawa Prezes ARiMR, w piśmie z dnia [...] czerwca 2010 r. stwierdził, że w sprawie nie doszło do naruszenia prawa przez Agencję.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., uzasadniając oddalenie skargi J. F. stwierdził, że stan faktyczny w sprawie jest bezsporny. Skarżący zarówno do wniosku o przyznanie pomocy, jak też na dwukrotne wezwania Agencji nie załączył ani oryginału zaświadczenia ZUS, ani też ostatecznego pozwolenia na budowę. Jednocześnie jednak podniósł, że jego pismo z 19 maja 2010 r. stanowiło w istocie kolejny wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia wniosku o przyznanie pomocy ze środków unijnych. Sąd I instancji uznał to stanowisko za nietrafne.

Z porównania treści pism z 11 grudnia 2009 r., 11 marca 2010 r. oraz z 19 maja 2010 r. WSA wywiódł, że dwa pierwsze z nich zawierają wyrażenie "proszę o przedłużenie terminu", natomiast w ostatnim strona wnosi o "rozpatrzenie poniższego i anulowanie decyzji o odmowie przyznania pomocy" i nie używa żadnego sformułowania, które w języku polskim mogłoby oznaczać żądanie przedłużenia terminu. Z tej przyczyny, w ocenie Sądu, organ zasadnie potraktował pismo z 19 maja 2010 r. jako wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Ponadto, ostateczny termin do uzupełnienia wniosku wyznaczony został na 31 marca 2010 r. Sąd stwierdził także, że skarżący oświadczył we wniosku (k. 21 akt adm.), że znane są mu zasady przyznawania pomocy i że zapoznał się z instrukcją wypełniania wniosku. W dołączonej do wniosku informacji o załącznikach wskazane zostało ponadto, że złożenie zarówno ostatecznego pozwolenia na budowę jak też zaświadczenia z ZUS jest obligatoryjne. Z § 18 pkt 5 rozporządzenia z dnia 17 lipca 2008 r. WSA wywiódł, że w przypadku nieuzupełnienia wniosku organ miał obowiązek odmówić przyznania pomocy. Rozstrzygnięcie Agencji miało zatem charakter związany. Stanowisko organu było więc prawidłowe i zdaniem Sądu przy rozpoznaniu wniosku nie doszło do naruszenia prawa. Z tych względów WSA orzekł powołując w podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (D. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej jako: p.p.s.a.

Odnosząc się do zarzutu strony dotyczącego uzyskanej informacji co do warunków odstąpienia od żądania złożenia pozwolenia na budowę, Sąd wskazał, że w aktach sprawy brak jest tego rodzaju dowodu.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł J. F., zaskarżając to orzeczenie w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i rozpoznanie skargi, oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Wyrokowi zarzucono naruszenie:

1) prawa materialnego to jest:

a) § 18 ust. 3 rozporządzenia z dnia 17 lipca 2008 r. poprzez jego niezastosowanie i niewezwanie J. F. do uzupełnienia braków formalnych pisma złożonego Prezesowi ARiMR w dniu 21 maja 2010 r., poprzez sprecyzowanie jak organ powinien potraktować przedmiotowe pismo, a nie jednoznaczne uznanie go za wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, w sytuacji, gdy z treści tego pisma oraz załączonych do niego brakujących dokumentów wynika, że powinno ono zostać potraktowane jako wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych

b) § 22 rozporządzenia z dnia 17 lipca 2008 r. poprzez jego niezastosowanie i bezzasadne nieprzywrócenie terminu do wykonania określonych czynności - to jest złożenia ostatecznego pozwolenia na budowę oraz oryginału zaświadczenia ZUS potwierdzającego fakt podlegania ubezpieczeniu społecznemu, mimo uzupełnienia wszystkich braków formalnych złożonym w dniu 21 maja 2010 r. piśmie i dołączonych do niego dokumentów, zachowując przy tym wszystkie wymogi do potraktowania tego pisma jako wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia wniosku.

W ocenie J. F. jego pismo z dnia 19 maja 2010 r. zawierało prośbę o anulowanie rozstrzygnięcia o odmowie przyznania mu pomocy, uzasadnienie oraz uzupełnienie braków formalnych wniosku. Skarżący wnosząc omawiane pismo miał intencję, aby organ przywrócił mu termin do uzupełnienia braków formalnych, do uzupełnienia których został ostatnio zobowiązany pismem z dnia 18 marca 2010 r. Nie bez znaczenia było według niego, że przedłożył brakujące dokumenty, które wobec braku zarówno możliwości faktycznych (trudności w uzyskaniu zaświadczenia z ZUS w P.) jak i możliwości prawnych (brak ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia [...] marca 2010 r.), nie mogły zostać uzupełnione wcześniej. Dodatkowo skarżący w powyższym piśmie złożył wyjaśnienia, w których szczegółowo opisał przyczyny niedochowania terminu do wykonania wyżej wskazanych czynności oraz załączył wymagane dokumenty to jest oryginał zaświadczenia z ZUS w P. oraz oryginał decyzji z dnia [...] marca 2010 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę. Powyższe okoliczności miały świadczyć o tym, że pismo skarżącego z dnia 19 maja 2010 r. winno być potraktowane jako wniosek o przywrócenie terminu spełniający wymogi § 22 rozporządzenia z dnia 17 lipca 2008 r.

Nadto skarżący wskazał, że uzyskał informację z Agencji po otrzymaniu pierwszego wezwania do uzupełnienia braków z dnia 18 września 2009 r., iż w przypadku zmiany harmonogramu rzeczowo-finansowego i pominięciu w nim prac budowlanych, złożenie pozwolenia na budowę nie będzie konieczne. Pomimo tej informacji skarżący został ponownie wezwany w dniu 19 listopada 2009 r. do złożenia pozwolenia na budowę, mimo wykreślenia z harmonogramu prac budowlanych. W związku z powyższym po tym terminie rozpoczął starania o uzyskanie pozwolenia.

W razie wątpliwości Prezesa ARiMR jak należało traktować pismo skarżącego z dnia 19 maja 2010 r., organ winien stosownie do § 18 ust. 3 rozporządzenia z dnia 17 lipca 2008 r. wezwać skarżącego, do wskazania jak należy je potraktować.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezes Agencji wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna podlega oddaleniu jako niezasadna.

Na wstępie należy stwierdzić, iż postawione przez skarżącego zarzuty mają charakter procesowy, a ich autor upatruje wadliwości zaskarżonego orzeczenia w aprobacie nieprawidłowej, jego zdaniem, procedury organu, który zanim odmówił przyznania pomocy finansowej, powinien był wyjaśnić treść otrzymanego od skarżącego pisma, które jak twierdzi skarżący, stanowiło wniosek o przedłużenie terminu do złożenia określonych przez organ koniecznych dokumentów.

Stanowisko kasatora nie jest do zaakceptowania.

Po pierwsze, jak stwierdził Sąd I instancji i co nie jest kwestionowane w skardze kasacyjnej, stan faktyczny pomiędzy stronami nie jest sporny, a wynika z niego, że złożony przez J. F. wniosek o przyznanie pomocy zawierał braki, do uzupełnienia których został on wezwany w określonym terminie. Powyższe działanie organu znalazło oparcie w przepisie § 18 ust. 3 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 lipca 2008 r. Zgodnie z jego treścią, jeżeli wniosek o przyznanie pomocy zawiera inne niż w ust. 1 i 2 nieprawidłowości lub braki, Agencja wzywa wnioskodawcę w formie pisemnej do ich usunięcia w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania.

W kontrolowanej przez Sąd I instancji sprawie, Agencja kilkakrotnie, na wniosek skarżącego, przedłużała skarżącemu termin do wywiązania się z obowiązku dołączenia do wniosku stosownych załączników w tym m.in. ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę oraz oryginału zaświadczenia ZUS. Nie jest sporne, że skarżący w toku postępowania o przyznanie pomocy nie kwestionował zasadności dołączenia wskazanych załączników, tak jak nie jest sporne, że do dnia 31 marca 2010 r. wyznaczonego jak ostatni dzień przedłużonego terminu na złożenie wskazanych dokumentów, nie zostały one złożone w wymaganej formie - decyzja o pozwoleniu nie była ostateczna, a zaświadczenie ZUS nie zostało złożone w oryginale.

Kwestią sporną jest, czy złożone przez skarżącego pismo opatrzone datą 19 maja 2010 r. mogło zostać uznane przez organ za kolejny wniosek o przedłużenie terminu do złożenia wymaganych dokumentów lub chociażby czy mogło i powinno było wzbudzić wątpliwości organu co do zawartej w tym piśmie treści, co z kolei powinno było uzasadniać wezwanie skarżącego przez Agencję do wezwania J. F. do uzupełnienia braków formalnych.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego treść pisma z dnia 19 maja 2010 r. nie nasuwała żadnych wątpliwości co do zawartej w nim treści, co dodatkowo potwierdza wstępne, "nagłówkowe" sformułowanie o zmianę niekorzystnego dla skarżącego stanowiska organu – "proszę o rozpatrzenie poniższego i anulowanie decyzji o odmowie przyznania pomocy". Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że Agencja nie mogła inaczej potraktować pisma, o którym mowa, niż jak wezwanie do usunięcia naruszenia prawa i stosownie do tego rozważyć je w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

Brak jest zatem podstaw, aby przyjąć, że w sprawie nastąpiło wadliwe zastosowanie przepisu § 18 ust. 3 i § 22 rozporządzenia z dnia 17 lipca 2008 r. – wyznaczony skarżącemu termin na złożenie prawidłowych dokumentów minął w dniu 31 marca 2010 r., a kolejny nie został na podstawie § 18 ust. 3 rozporządzenia wyznaczony, ponieważ skarżący po właściwej dla złożenia dokumentów dacie nie złożył wniosku o przywrócenie terminu do jej dokonania. Należy wobec powyższego stanowisko Sądu I instancji co do zgodności z prawem dokonanej odmowy uznać za prawidłowe i znajdujące oparcie w obowiązujących w danej sprawie przepisach.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.

-----------------------

6