II OSK 2733/12

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 12 lipca 2012 r., sygn. akt II SAB/Wr 14/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu umorzył postępowanie w sprawie ze skargi D. W. na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w T. w przedmiocie niepodjęcia czynności "do decyzji Nr [...]".

Sąd wskazał, że skarżąca D. W. pismem z dnia 4 kwietnia 2005 r. wniosła skargę na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w T. (dalej w skrócie jako PINB) między innymi "do decyzji [...]". Pismo to złożone zostało do akt sprawy o sygn. II SAB/Wr 26/05. Zgodnie z postanowieniem Sądu odnotowanym w protokole z rozprawy z dnia 21 kwietnia 2009 r. – po oświadczeniu skarżącej, że pismo to zawiera cztery odrębne skargi na bezczynność - sprawa bezczynności w stosunku do w/w decyzji została wyłączona do odrębnego rozpoznania. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału skarżąca została wezwana do precyzyjnego wskazania, czego domaga się od organu będącego w bezczynności w związku z decyzją nr [...], o której mowa w piśmie z dnia 4 kwietnia 2005 r. W odpowiedzi oświadczyła, że wnosi o "wydanie nowych decyzji do decyzji nr [...] i [...], bowiem wyszły one z obiegu – są bezwzględnie nieważne i złożenie do nich wypisów i wyrysów z map geodezyjnych z 1960 r. z działki nr [...]".

Po uchyleniu przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 9 lipca 2010 r., sygn. akt II OSK 1273/10, postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 11 września 2009 r. odrzucającego skargę pełnomocnik strony skarżącej w piśmie procesowym z dnia 19 maja 2011 r. doprecyzowując i uaktualniając stan faktyczny sprawy podniósł, że pomimo iż niniejsze postępowanie dotyczy sprawy wszczętej skargą D. W. z dnia 4 kwietnia 2005 r. na bezczynność organu nadzoru budowlanego, na ten dzień brak jest w obrocie prawnym podjętych przez odpowiednie organy nadzoru budowlanego decyzji wymaganych prawem wobec mającego miejsce stanu samowoli budowlanej. Podkreślono również, że formułując skargę jako bezczynność do decyzji [...] skarżąca domagała się od PINB podjęcia czynności w związku ze zgłoszoną przez nią sprawą samowoli budowlanej bezodpływowego zbiornika na ścieki. Pełnomocnik powołując się na orzeczenia sądów administracyjnych podkreślił, że skarga na bezczynność organu rozpatrywana jest według stanu prawnego i faktycznego na dzień podejmowania rozstrzygnięcia przez ten sąd. W niniejszej sprawie oczywistym jest, że w dniu składania skargi wydane były decyzje w sprawie budowy zbiornika bezodpływowego, tj. decyzja PINB w T. nr [...] oraz decyzja D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] stycznia 2004 r. Nr [...], jednak decyzje te zostały uchylone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 8 października 2009 r., sygn. akt II SA/Wr 178/04, który uprawomocnił się w dniu 5 marca 2011 r. Tym samym na dzień składania niniejszego pisma nie podjęte zostały przez PINB żadne czynności w sprawie samowolnego wybudowania zbiornika bezodpływowego, mimo że wydana przez niego decyzja utraciła moc dwa miesiące temu. Tym samym – zdaniem skarżącej - organ nadal pozostaje w bezczynności, dlatego wnosi ona o uwzględnienie skargi i zobowiązanie organu do wydania prawem przewidzianych decyzji, w szczególności decyzji nakazującej doprowadzenie spornego obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem.

Obecny na rozprawie przed Sądem I instancji pełnomocnik skarżącej poparł skargę precyzując jednocześnie, że skarżąca skarży bezczynność organu od dnia wydania "decyzji Nr [...]" do dnia rozpatrzenia sprawy przez Sąd.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt II SAB/Wr 43/10, oddalił skargę na bezczynność PINB w przedmiocie nie podjęcia czynności "do decyzji Nr [...]".

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że po uwzględnieniu argumentacji pełnomocnika strony należało przyjąć, iż zarzucana PINB bezczynność dotyczy sprawy samowoli budowlanej zbiornika bezodpływowego na ścieki zlokalizowanego na działce nr [...] w N. i polega na niepodjęciu czynności określonych w art. 48-51 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t. jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm., dalej w skrócie u.p.b.), w szczególności po uchyleniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 8 października 2009 r. decyzji organu pierwszej instancji nr [...] oraz utrzymującej ją w mocy decyzji organu odwoławczego z dnia [...] stycznia 2004 r.

Sąd na podstawie akt administracyjnych i sądowych posiadanych w związku z innymi postępowaniami sądowoadministracyjnymi toczącymi się ze skarg strony skarżącej w sprawie samowolnego wybudowania zbiornika bezodpływowego na ścieki na działce nr [...] w N. stwierdził, że PINB decyzją z dnia [...] września 2003 r., nr [...] wydaną na podstawie art. 51 ust.1 pkt 2 w zw. z art. 51 ust. 4 u.p.b. nakazał współwłaścicielom działki nr [...] w N.: 1/ wykonanie oceny technicznej zbiornika bezodpływowego na ścieki; 2/ projektu budowlanego przebudowy tegoż zbiornika w sposób który doprowadzi go do stanu zgodnego z przepisami; 3/ przebudowę tego obiektu zgodnie z zaakceptowanym przez organ projektem. Dla wykonania nałożonych obowiązków zakreślono termin 3 miesięcy. W wyniku odwołania DWINB decyzją z dnia [...] stycznia 2004 r., nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu ustalając go na nowo, w pozostałym zakresie utrzymał ją w mocy. Następnie decyzją z dnia [...] lutego 2005 r., nr [...], na podstawie art. 51 ust. 2 u.p.b. PINB nakazał współwłaścicielom działki nr [...] rozbiórkę przedmiotowego zbiornika bezodpływowego na ścieki. Decyzja ta orzeczeniem DWINB z dnia [...] kwietnia 2005 r., nr [...], została utrzymana w mocy. Na skutek skarg wniesionych przez skarżącą, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 8 października 2009 r., sygn. akt II SA/Wr 178/09, uchylił decyzję organu odwoławczego z dnia [...] stycznia 2004 r., nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji - wyrok ten stał się prawomocny z dniem 5 marca 2011 r., natomiast wyrokiem z dnia 21 października 2009 r., sygn. akt II SA/Wr 362/05, uchylił decyzję organu odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2005 r., nr [...] i poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] lutego 2005 r., przy czym na moment orzekania nie została jeszcze stwierdzona prawomocność tego wyroku.

Przedstawiając powyższe okoliczności faktyczne Sąd uznał, że było to niezbędne dla oceny zasadności skargi zarzucającej organowi nadzoru budowlanego bezczynność w sprawie przedmiotowej samowoli budowlanej. W przypadku skargi na bezczynność kontrola Sądu zmierza bowiem do sprawdzenia, czy istotnie organ administracji publicznej pozostaje w zwłoce w załatwieniu sprawy w ten sposób, że w prawnie ustalonym terminie nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub, pomimo prowadzenia postępowania w sprawie, nie zakończył postępowania wydaniem w terminie decyzji, postanowienia, innego aktu albo nie podjął stosownej czynności.

Następnie Sąd podkreślił, że dopiero podczas rozprawy sądowej w dniu 21 kwietnia 2009 r. skarżąca oświadczyła o wniesieniu skargi na bezczynność PINB o treści jak w piśmie z dnia 5 kwietnia 2005 r., co powoduje, mając na uwadze stanowisko NSA wyrażonym w postanowieniu z dnia 9 lipca 2010 r., że skarga ta spełniała ustawowe wymogi formalne, iż przedmiotowa skarga została w tym dniu wniesiona bezpośrednio do Sądu. Z przedstawionej wcześniej chronologii zdarzeń nie ulega też wątpliwości, że na ten dzień w obrocie prawnym pozostawały decyzje organu nadzoru budowlanego stopnia powiatowego podjęte w sprawie samowolnej budowy zbiornika bezodpływowego na ścieki – w szczególności zaś ostateczna decyzja nakazująca rozbiórkę tego obiektu. Tym samym - w ocenie Sądu - nie można uznać, aby w dacie wniesienia skargi organ nadzoru budowlanego stopnia powiatowego pozostawał w bezczynności w postępowaniu prowadzonym w sprawie samowolnej budowy przedmiotowego zbiornika.

Powołując się dalej na uchwałę NSA z dnia 26 listopada 2006 r., sygn. akt I OPS 6/08, Sąd zaznaczył, że do wszczęcia postępowania sądowadministracyjnego na skutek wniesienia skargi dochodzi z dniem doręczenia skargi organowi, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy. Z tym momentem organ administracyjny staje się stroną tego postępowania i ma obowiązek udzielania odpowiedzi na skargę oraz przesłania do sądu skargi wraz z aktami sprawy. W niniejszej sprawie odpis skargi doręczony został organowi administracji w dniu 3 stycznia 2011 r., jednak również w tej dacie nie można stwierdzić aby organ ten pozostawał w bezczynności, gdyż co prawda w obrocie prawnym funkcjonowały już wskazane wcześniej wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 8 października 2009 r. i z dnia 21 października 2009 r., jednak żaden z nich nie był jeszcze prawomocny.

Reasumując Sąd stwierdził, że w niniejszej sprawie nie można organowi zarzucić bezczynności ani na dzień sporządzenia skargi, ani na dzień jej wniesienia, jak też na moment wszczęcia postępowania sądowego. Również pełnomocnik skarżącej potwierdza, że w dniu składania skargi w obrocie prawnym funkcjonowały wydane przez odpowiednie organy, na podstawie przepisów u.p.b., decyzje dotyczące samowoli budowlanej spornego zbiornika. Jak podkreślił Sąd, rozpoznając skargę miał również na uwadze, że pełnomocnik skarżącej - doprecyzowując skargę - bezczynności organu dopatrywał się przede wszystkim w stanie jaki powstał już po wniesieniu skargi do sądu i po uprawomocnieniu się wyroku z dnia 8 października 2009 r., sygn. akt II SA/Wr 178/04, uchylającego decyzję nakładającą na właścicieli obiektu określone obowiązki – co miało miejsce w czasie zawisłości sprawy z obecnie rozpatrywanej skargi. Zarzucono bowiem, że po uprawomocnieniu się owego wyroku, organ do chwili rozpoznawania sprawy przez Sąd, nie pojął żadnych czynności w sprawie samowoli budowlanej, pomimo że dotychczasowe decyzje utraciły moc obowiązującą.

Odmawiając słuszności powyższej argumentacji Sąd wskazał, że nie można postawić organowi zarzutu naruszenia prawa, skoro już przed wniesieniem skargi wydał wymagane prawem decyzje. Stan faktyczny istniejący w dniu orzekania przez sąd ma natomiast znaczenie w przypadku, gdy sąd ustali, że organ pozostawał w bezczynności na chwilę wniesienia skargi a następnie pozostający w bezczynności organ w wyniku tejże skargi, wyda żądany akt lub dokona wnioskowanej czynności do dnia orzekania przez sąd. W takim przypadku skarga zostaje uwzględniona przez organ w trybie autokontroli a postępowanie sądowe jako bezprzedmiotowe podlega umorzeniu. Dla uwzględnienia skargi na bezczynność konieczne byłoby zatem wykazanie, że organ pozostawał w bezczynności zarówno w dniu wniesienia skargi do sądu jak też w dniu orzekania przez sąd – co w niniejszej sprawie nie zostało uczynione.

Na skutek złożonej skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 22 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 12/12, uchylił pkt I- wszy zaskarżonego wyroku i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu swojego wyroku sąd kasacyjny wskazał, iż rozpoznawanie spraw ze skarg na bezczynność musi uwzględniać całokształt okoliczności określonej sprawy rozpoznawanej przez Sąd. Dokonując kontroli bezczynności organu Sąd powinien zatem brać pod uwagę także tok sprawy uruchomionej już w 2003 r. wnioskiem skarżącej oraz czas jaki upłynął od złożenia tego wniosku. Skarżąca od 2003 r. nie jest w stanie uzyskać rozstrzygnięcia sprawy samowoli budowlanej związanej z budową zbiornika. Stanowisko Sądu, iż przy rozpoznawaniu skarg na bezczynność orzeka się biorąc za podstawę stan bezczynności organu istniejący w chwili wniesienia skargi do Sądu, a nie w chwili wyrokowania, jest co do zasady słuszne. W sytuacji jednak, gdy można już mówić o przewlekłości postępowania (załatwianie stosunkowo prostej sprawy trwa już wiele lat), oceniając stan bezczynności należy uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy, w tym także te które pojawiły się już po wniesieniu skargi.

Podsumowując Sąd kasacyjny zauważył, iż ograniczenie się przez Sąd I instancji, w okolicznościach danej sprawy, do formalistycznie rozumianej zasady uwzględniania przy orzekaniu o bezczynności stanu faktycznego na dzień wniesienia skargi do Sądu, czyni zasadnymi zarzuty skargi kasacyjnej.

Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej akta niniejszej sprawy zostały zwrócone Sądowi w dniu 28 maja 2012 r.

Sądowi z urzędu wiadomo, iż PINB w T. decyzją nr [...] z dnia [...] maja 2012 r., na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., umorzył postępowanie w sprawie budowy zbiornika na nieczystości płynne przeznaczone do obsługi budynku jednorodzinnego na działce nr [...] w N. uznając, iż nie istnieje potrzeba nakładania obowiązków określonych w art. 51 ust. 1 pkt 2 u.p.b., skoro dokonano rozbiórki przedmiotowego zbiornika, co potwierdza w sposób jednoznaczny inwentaryzacja powykonawcza geodezyjna z dnia 23 września 2009 r. oraz oświadczenie kierownika budowy. Z oświadczenia natomiast skarżącej, złożonego na rozprawie w dniu 12 lipca 2012 r., wynika, że otrzymała ona powyższą decyzję, od której złożyła odwołanie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wskazał, iż poprzez wyraźne wyartykułowanie przez Sąd kasacyjny tezy, że w ustalonym stanie faktycznym niniejszej sprawy można już mówić o przewlekłości postępowania, skoro załatwianie stosunkowo prostej sprawy trwa już wiele lat, to tym samym oceniając stan bezczynności należy uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy, w tym także te które pojawiły się już po wniesieniu skargi, doszło do przesądzenia istnienia bezczynności PINB po uprawomocnieniu się wyroku tut. Sądu z dnia 8 października 2009 r., sygn. akt II SA/Wr 178/04, uchylającego decyzję organu I instancji nr [...] oraz utrzymującej ją w mocy decyzji organu odwoławczego z dnia [...] stycznia 2004 r., tj. od dnia [...] marca 2011 r. do dnia [...] maja 2012 r., kiedy to, na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., umorzono postępowanie w sprawie budowy zbiornika na nieczystości płynne.

Wydanie w dniu [...] maja 2012 r. wzmiankowanej decyzji umarzającej postępowanie administracyjne w przedmiocie budowy zbiornika na nieczystości płynne na działce nr [...] w N. miało jeszcze jeden procesowy skutek, tym bardziej istotny, gdyż bezpośrednio dotyczy losów niniejszego postępowania dotyczącego skargi na bezczynność organu.

Powyższe stwierdzenie jest konsekwencją podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów uchwały z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08, mówiącej o tym, że przepis art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. ma zastosowanie także w przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu- w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a tej ustawy- organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności.

W ocenie Sądu, na tle tej uchwały słuszny zatem staje się pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu postanowienia z dnia 17 stycznia 2012 r., sygn. akt I FSK 1803/11, iż aby mogło dojść do umorzenia postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. konieczne jest stwierdzenie, że zanim organ wydał akt lub dokonał czynności, były podstawy do zastosowania art. 149 p.p.s.a., a więc uwzględnienia skargi na bezczynność.

Zdaniem Sądu w przedmiotowym postępowaniu takie warunki zaszły, gdyż po pierwsze - PINB w dniu [...] maja 2012 r. wydał decyzję, która "w inny sposób" kończyła postępowanie administracyjne zainicjowane przez skarżącą, która domagała się rozbiórki samowoli budowlanej w postaci zbiornika na nieczystości płynne, do czego w istocie doszło w trakcie budowy nowego zbiornika bezodpływowego, po drugie zaś- do czasu wydania powyższej decyzji umarzającej postępowanie, z uwagi na jego bezprzedmiotowość, organ I instancji, co wynika z przyjętej wykładni Naczelnego Sądu Administracyjnego, pozostawał w bezczynności.

Z tych względów na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 w zw. z art. 149 § 1 p.p.s.a. orzeczono jak w pkt I postanowienia.

Skargę kasacyjną od powyższego postanowienia złożyła D. W., wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie od strony przeciwnej na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonemu postanowieniu skarżąca zarzuciła:

1/ rażące naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy w rozumieniu art. 174 pkt 1, tj. "naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie" art. 174 pkt 2 "naruszenie przepisów postępowania jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy";

2/ rażące naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c, pkt 2 i 3 p.p.s.a.;

3/ rażące naruszenie art. 134 § 1 p.p.s.a. Niezastosowanie przepisu z art. 134 § 1 p.p.s.a. jest równoznaczne z naruszeniem prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie;

- rażące naruszenie art. 134 § 2 p.p.s.a.;

4/ rażące naruszenie art. 135 p.p.s.a.;

5/ rażące naruszenie prawa w art. 149 p.p.s.a. i art. 190 p.p.s.a. i niezgodne z prawem interpretowanie orzeczenia Sądu II OSK 12/12;

6/ rażące naruszenie prawa w art. 161 § 1 pkt 1: "Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę" i art. 105 § 2 k.p.a. i 139 k.p.a. w zw. z art. 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15 k.p.a.;

7/ rażące naruszenie Konstytucji RP w art. 2, 7, 21 p. 1 i 2, art. 31 p. 1, 2, 3, art. 32 p. 1 i 2, art. 6,13, 14, 17 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zawiera usprawiedliwione podstawy.

Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu umorzył postępowanie w sprawie ze skargi D. W. na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w T. w przedmiocie niepodjęcia czynności "do decyzji Nr [...]". Sąd powołał się na uchwałę składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08, w której stwierdzono, że przepis art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. ma zastosowanie także w przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu- w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a tej ustawy- organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności. Sąd podzielił także pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu postanowienia z dnia 17 stycznia 2012 r., sygn. akt I FSK 1803/11, iż aby mogło dojść do umorzenia postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. konieczne jest stwierdzenie, że zanim organ wydał akt lub dokonał czynności, były podstawy do zastosowania art. 149 p.p.s.a., a więc uwzględnienia skargi na bezczynność. W konsekwencji, Sąd I instancji uznał, że wobec zaistnienia w/w warunków, postępowanie należało umorzyć.

Z takim stanowiskiem Sądu I instancji nie sposób się zgodzić, albowiem nie uwzględnia ono pełnej treści art. 149 p.p.s.a.

W tym miejscu wskazać należy, że w postanowieniu z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 1360/12, NSA zwrócił uwagę, że wykładnia i zastosowanie art. 149 p.p.s.a. wymaga uwzględnienia celu zmian jakie zostały dokonane ustawami: z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (która weszła w życie z dniem 11 kwietnia 2011 r.), z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (która weszła w życie z dniem 17 maja 2011 r.) oraz z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (która weszła w życie z dniem 12 lipca 2011 r.). Ratio legis tych zmian jest rozszerzenie środków przeciwdziałania bezczynności organu i przewlekłemu prowadzeniu postępowania administracyjnego oraz naruszaniu przez organ administracji terminów załatwienia spraw, a także umożliwienie efektywnego dochodzenia przez stronę postępowania odszkodowania za poniesioną szkodę od organu administracji z tytułu niewydania orzeczenia lub decyzji z naruszeniem prawa oraz ponoszenia przez funkcjonariuszy publicznych odpowiedzialności majątkowej za zaniechania prowadzące do wyrządzenia szkody na skutek rażącego naruszenia prawa.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela pogląd wyrażony w wyżej powołanym postanowieniu NSA z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 1360/12, że wydanie, w toku postępowania sądowego po wniesieniu skargi, przez organ administracyjny decyzji nie zwalnia wojewódzkiego sądu administracyjnego z obowiązku rozpoznania skargi wniesionej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. w zakresie orzekania w przedmiocie stwierdzenia, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1 zdanie drugie p.p.s.a.) oraz w zakresie wymierzenia organowi grzywny z tego tytułu (art. 149 § 2 p.p.s.a.). O uwzględnieniu skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można mówić nie tylko wówczas, gdy sąd zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu. Zgodnie bowiem z art. 149 § 1 zdanie drugie p.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę, jednocześnie stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, a stosownie do art. 149 § 2 p.p.s.a. w przypadku uwzględnienie skargi, sąd może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny. W konsekwencji uwzględnieniem skargi, w rozumieniu art. 149 p.p.s.a. jest również stwierdzenie, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz wymierzenie organowi grzywny. W tym też zakresie, z uwagi na zmianę stanu prawnego, nie można powoływać się na uchwałę składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08. Stanowisko przyjęte w tej uchwale może być nadal aktualne w kwestii dotyczącej zobowiązania organu do wydania w określonym terminie aktu, albowiem tylko w tym przedmiocie, z uwagi na wydanie decyzji, postępowanie może stać się bezprzedmiotowe.

W konsekwencji uznać należy, iż wydanie przez organ decyzji po wniesieniu do sądu skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego, nie powoduje, stosownie do art. 149 § 1 p.p.s.a., że w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o tym, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a.

Należy zwrócić także uwagę, że z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że Sąd I instancji rozpoznał sprawę w zakresie bezczynności organu administracji. NSA w wyroku z dnia 22 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 12/12 wskazał natomiast, że w niniejszej sprawie można już mówić o przewlekłości postępowania. Sąd I instancji w ogóle się do powyższej kwestii nie odniósł.

Mając powyższe na względzie, za usprawiedliwione należało uznać zarzuty naruszenia art. 134 § 1, art. 149 i art. 190 p.p.s.a.

Rozpoznając ponownie sprawę, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu rozstrzygnie, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z naruszeniem prawa, czy naruszenie to nie było rażące oraz rozważy kwestię wymierzenia organowi grzywny.

W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 182 § 1 w zw. z art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.

Wniosek o zasądzenie kosztów postępowania nie mógł zostać uwzględniony wobec jednoznacznego brzmienia art. 203 pkt 1 p.p.s.a. nie pozwalającego przyjąć, że na podstawie tego przepisu stronie, która wniosła skargę kasacyjną, należy się od organu zwrot poniesionych przez nią niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego, również w przypadku, gdy w wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej zostało uchylone postanowienie sądu pierwszej instancji o odrzuceniu skargi lub o umorzeniu postępowania.