• III SA/Łd 658/10 - Wyrok ...
  06.11.2025

III SA/Łd 658/10

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2012-11-20

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Janusz Nowacki /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 20 listopada 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka, Sędzia NSA Teresa Rutkowska, , Protokolant Pomocnik sekretarza – Bartosz Adamus, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2012 roku sprawy ze skargi A. M. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o umorzenie postępowania zabezpieczającego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...], Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.- P. zabezpieczył na majątku J. i A. M. należności pieniężne z tytułu przewidywanej zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r. wraz z należnymi odsetkami za zwłokę w łącznej wysokości 273 260, 90 zł.

Na podstawie zarządzenia zabezpieczenia z dnia [...], Nr [...] wystawionego w oparciu o ww. decyzję, zawiadomieniem z dnia 22 listopada 2005 r., Nr [...] organ egzekucyjny dokonał zabezpieczenia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia; emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego A. M.

Decyzją z dnia [...], Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.- P. określił zobowiązanie J. i A. M. w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r. w wysokości 119. 626,40 zł.

Po rozpatrzeniu odwołania od powyższej decyzji, Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. decyzją z dnia 24 maja 2006 r., Nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję w części ponad kwotę 119 256 zł, a w pozostałym zakresie dotyczącym wysokości zobowiązania podatkowego za 1999 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Na podstawie decyzji z dnia 14 grudnia 2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. – P. wystawił w dniu 30 grudnia 2005 r. wobec A. M. tytuł wykonawczy o Nr [...].

Tytuł wykonawczy z dnia [...], Nr [...] wraz z pismem z dnia 30 grudnia 2005 r., Nr [...] informującym o przekształceniu z mocy prawa zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne doręczono stronie w dniu 19 stycznia 2006 r.

W związku z wydaniem w dniu 14 grudnia 2005 r. i doręczeniem stronie w dniu 29 grudnia 2005 r. decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.- P. Nr [...] określającej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r. (skutkującej wygaśnięciem decyzji z dnia 10 listopada 2005 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. decyzją z dnia 31 marca 2006 r. umorzył postępowanie odwoławcze dotyczące decyzji o zabezpieczeniu ww. zobowiązania, jako bezprzedmiotowe.

Wyrokiem z dnia 24 października 2006 r., sygn. akt. l SA/Łd 911/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, oddalił skargę J. i A. M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 31 marca 2006 r. w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego.

W dniu 17 maja 2010 roku (data wpływu pisma do organu) do Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.- P. wpłynęło pismo, w którym A. M. powołując się na art. 59 § 1 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wystąpił o umorzenie wszczętego [...] postępowania zabezpieczającego na podstawie decyzji z 10 listopada 2005 r. nr , sporządzonego w dniu 15 listopada 2005 r. zarządzenia zabezpieczenia i sporządzonego na jego podstawie zawiadomienia o zajęciu zabezpieczającym z dnia 29 listopada 2005 r. W piśmie tym zobowiązany zarzucił, iż w trakcie postępowania zabezpieczającego rażąco naruszono przepisy art. 6-10 k.p.a. w związku z art. 18 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz art. 120, 212 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Powołując się na art. 59 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, A. M. wniósł o umorzenie postępowania zabezpieczającego, uchylenie w trybie art. 60 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dokonanych czynności egzekucyjnych wskutek umorzenia postępowania egzekucyjnego, usunięcia z obrotu prawnego skutków wszczęcia postępowania zabezpieczającego oraz zwrotu bezprawnie zajętych kwot wraz z należnymi odsetkami od dnia 29 grudnia 2005 r. do dnia spełnienia żądania. W piśmie zobowiązany podniósł także, że w dniu 10 listopada 2002 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.- P., z rażącym naruszeniem prawa sporządził decyzję zabezpieczającą nr [...], a następnie w dniu 15 listopada 2005 r., w oparciu o ww. decyzję zabezpieczającą sporządzono zarządzenia zabezpieczenia ZZ-1, zaś w dniach 22 i 29 listopada 2005 r. sporządzono na podstawie tego zarządzenia zawiadomienie o zajęciu zabezpieczającym prawa o nr [...]. Podkreślił, iż decyzja zabezpieczająca nr [...] została dostarczona zobowiązanym w dniu 12 grudnia 2005 roku. W tym samym dniu i w tej samej przesyłce pocztowej doręczono także zarządzenia zabezpieczenia Nr [...] dnia 15 listopada 2005 r. i wydane na jego podstawie zawiadomienie o zajęciu zabezpieczającym nr [...] z dnia 29 listopada 2005 r. Zarzucił także, iż z treści prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi Wydział VI Karny sygn. akt [...] z dnia 8 czerwca 2006 r., wynika, że zostało wykonane inne zarządzenie zabezpieczenia niż to, które zostało skutecznie doręczone w dniu 12 grudnia 2005 r., co w ocenie skarżącego przesądza o jego nieważności z mocy prawa i nieskuteczności dokonanego zajęcia zabezpieczającego. A. M. podniósł także, iż "postępowanie zabezpieczające prowadzone było na podstawie zarządzenia zabezpieczenia i zawiadomienia o zajęciu zabezpieczającym wydanych w oparciu o nieistniejącą w obrocie prawnym decyzję zabezpieczającą, co w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych uzasadnia jego umorzenie.

Postanowieniem z dnia [...]., Nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.- P. umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie pisma z dnia 17 maja 2010 roku, stanowiącego wniosek o umorzenie postępowania zabezpieczającego prowadzonego na podstawie zarządzenia zabezpieczenia z dnia [...], Nr [...]. W uzasadnieniu przedmiotowego rozstrzygnięcia organ egzekucyjny wskazał, iż przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie przewidują możliwości umorzenia postępowania zabezpieczającego oraz, że w analizowanej sprawie mamy do czynienia z zakończeniem bytu prawnego postępowania zabezpieczającego na skutek wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu z dnia 10 listopada 2005 r.

Na powyższe postanowienie A. M. złożył zażalenie, w którym wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego postanowienia lub jego uchylenie z powodu rażącego naruszenia prawa. Podniósł, iż nie zgadza się ze stanowiskiem organu egzekucyjnego, że brak jest podstawy prawnej do uchylenia w trybie art. 60 u..p.e.a. dokonanych czynności egzekucyjnych wskutek umorzenia postępowania egzekucyjnego. W ocenie skarżącego przyjęcie za zasadną tezy o braku podstawy prawnej do wszczęcia niniejszego postępowania przeczyłoby konstytucyjnej zasadzie dwuinstancyjności postępowania, wyrażonej także w k.p.a.

Postanowieniem z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie organu I instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy podniósł, iż postępowanie zabezpieczające jest postępowaniem szczególnym, którego podstawowym celem jest ochrona przyszłych interesów wierzyciela. Nie prowadzi do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, stwarza jedynie pewne gwarancje, że w przyszłości dojdzie do jego wyegzekwowania. Postępowanie zabezpieczające uregulowane zostało w sposób odrębny w Dziale IV ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przy czym z mocy art. 166b ww. ustawy, w postępowaniu zabezpieczającym stosuje się odpowiednio przepisy art. 31-34, art. 36, art. 38, art. 40, art. 45-54, art. 70c, art. 71 i art. 168d. Zgodnie z art. 154 § 4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2008 r.), zajęcie zabezpieczające przekształca się w zajęcie egzekucyjne z dniem wygaśnięcia decyzji, o której mowa w art. 33a i 33b ustawy - Ordynacja podatkowa lub w art. 61 ust. 3 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, póz. 622 i Nr 273, póz. 2703), pod warunkiem że organ ten wystawi tytuł wykonawczy nie później niż przed upływem 14 dni od dnia wygaśnięcia decyzji lub od dnia doręczenia upomnienia, jeżeli doręczenie to było wymagane. Stosownie natomiast do treści art. 33 § 4 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2002 r.), decyzja o zabezpieczeniu wygasa z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego. W analizowanej sprawie decyzja o zabezpieczeniu na majątku J. i A. M. należności pieniężnych z tytułu przewidywanej zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999 r. wraz z należnymi odsetkami za zwłokę wygasła z dniem doręczenia decyzji z dnia [...] Nr [...] określającej zobowiązanie ww. podatku, tj. z dniem 29 grudnia 2005 r. W związku zaś z wystawieniem przez wierzyciela w dniu 30 grudnia 2005 r. tytułu wykonawczego Nr [...], zajęcie zabezpieczające prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego A. M. dokonane zawiadomieniem Nr [...] uległo przekształceniu z mocy prawa w zajęcie egzekucyjne z dniem 29 grudnia 2005 r. W przedmiotowej sprawie, jak podkreślił organ mamy zatem do czynienia z zakończeniem bytu prawnego postępowania zabezpieczającego, w związku z czym brak jest podstaw do merytorycznego rozpatrzenia wniosku strony o jego umorzenie. Za umorzeniem jako bezprzedmiotowego postępowania w sprawie wniosku o umorzenie postępowania zabezpieczającego przemawia również fakt braku podstaw prawnych do jego merytorycznego rozpatrzenia. Podkreślenia bowiem wymaga, iż art. 166b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie zawiera odesłania do odpowiedniego stosowania w postępowaniu zabezpieczającym art. 59 dotyczącego umorzenia postępowania egzekucyjnego. W ww. ustawie brak jest także przepisów regulujących kwestię umorzenia postępowania zabezpieczającego w sposób odrębny od umorzenia postępowania egzekucyjnego.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skarżący podniósł zarzut naruszenia przepisów procesowych tj. art. 6, art.7, art. 8, art. 9, art. 75 § 1, art. 80, art. 107 § 1 i 3, art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w związku z art. 18 u.p.e.a. a także naruszenie art. 160 § 1 u.p.e.a. Wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego postanowienia lub uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia organu I instancji. W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż brak jest podstaw do umorzenia postępowania jako bezprzedmiotowego. Mimo wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu nadal wywołuje ona skutki prawne. Umorzenie postępowania uniemożliwia kontrolę prawidłowości zajęcia zabezpieczającego.

W obszernych pismach procesowych z dnia 2 sierpnia 2012r., 5 listopada 2012r. i 7 listopada 2012r. skarżący zarzucił nadto niekompletność akt administracyjnych oraz podniósł szereg zarzutów dotyczących przebiegu postępowania zabezpieczającego. Zarzucił także, iż J. M. została pominięta w postępowaniu przed organami administracji.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonym rozstrzygnięciu, wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z treścią art.3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/Dz.U. nr 153 poz.1270/ sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

W myśl zaś art.145 § 1 wymienionej ustawy sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1./ uchyla decyzje lub postanowienie w całości lub w części jeżeli stwierdzi:

a./ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy

b./ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego

c./ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy

2./ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art.156 kodeksu postępowania administracyjnego lub innych przepisach

3./ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, iż sąd bada legalność zaskarżonej decyzji czy jest ona zgodna z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Badając legalność zaskarżonego postanowienia sąd nie stwierdził naruszenia przez organy administracji przepisów prawa materialnego bądź procesowego w stopniu uzasadniającym jego uchylenie.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. postępowanie egzekucyjne w administracji (Dz.U. nr 229 z 2005r. poz.195 z późn. zm.) oraz przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. nr 8 z 2005r. poz.60 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art.154 § 4 ustawy z 17 czerwca 1966r., w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008r., zajęcie zabezpieczające przekształca się w zajęcie egzekucyjne z dniem wygaśnięcia decyzji, o której mowa w art. 33a i 33b ustawy - Ordynacja podatkowa lub w art. 61 ust. 3 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622), pod warunkiem że organ ten wystawi tytuł wykonawczy nie później niż przed upływem 14 dni od dnia wygaśnięcia decyzji lub od dnia doręczenia upomnienia, jeżeli doręczenie to było wymagane.

W myśl art.166b wymienionej ustawy w postępowaniu zabezpieczającym stosuje się odpowiednio przepisy art. 31-34, art. 36, art. 38, art. 40, art. 45-54, art. 70c, art. 71 i art. 168d.

Zgodnie z treścią art.33 § 4 pkt.2 ustawy z 29 sierpnia 1997r., w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2002r., decyzja o zabezpieczeniu wygasa z dniem doręczenia decyzji określającej wysokość zaległości podatkowej.

Należy zaznaczyć, iż ustawą z 12 września 2002r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 169 poz.1387) z dniem 1 stycznia 2003r. zmieniony został przepis art.33 Ordynacji podatkowej. Zgodnie jednak z treścią art.17 ustawy z 12 września 2002r. do zabezpieczeń zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy art.33 ustawy zmienianej w art.1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania przed organami administracji było rozstrzygnięcie wniosku A. M. z dnia 17 maja 2010r. (k.512-513 akt administracyjnych). We wniosku tym skarżący wnosił o wydanie postanowienia w sprawie umorzenia postępowania zabezpieczającego a także uchylenia w trybie art.60 ustawy z 17 czerwca 1966r, dokonanych czynności egzekucyjnych, usunięcia z obrotu prawnego skutków wszczęcia postępowania zabezpieczającego oraz zwrotu bezprawnie zajętych kwot wraz z należnymi odsetkami.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, iż decyzją z dnia 10 listopada 2005r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-P., na podstawie art.33 § 1-5 Ordynacji podatkowej, zabezpieczył na majątku J. i A. M. należności pieniężne z tytułu zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. wraz z odsetkami. Na skutek odwołania A. M., decyzją z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. umorzył postępowanie odwoławcze. Na wymienioną decyzję J. i A. M. wnieśli skargę, która została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 października 2006r. w spr. I SA/Łd 911/06.

Na podstawie decyzji z [...], w dniu 15 listopada 2005r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-P. wydał zarządzenie zabezpieczenia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego zaś w dniu 22 listopada 2005r. wystawione zostało zawiadomienie o zajęcie wymienionego prawa u dłużnika zajętej wierzytelności, będącego organem rentowym.

W dniu 14 grudnia 2005r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-P. wydał decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1999r. w wysokości 119626,40 zł (doręczoną stronie w dniu 29 grudnia 2005r.). Na skutek odwołania J. i A. M. decyzją z dnia 24 maja 2006r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. uchylił decyzję z 14 grudnia 2005r. w zakresie wysokości zobowiązania podatkowego w części ponad kwotę 119256 zł zaś w pozostałej części utrzymał ją w mocy.

Na podstawie decyzji z 14 grudnia 2006r. w dniu 30 grudnia 2005r. wystawiony został tytuł wykonawczy nr [...] (doręczony stronie 19 stycznia 2006r.) oraz w tym samym dniu skierował do ZUS w Ł. pismo informujące o przekształceniu się zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne (opis pisma doręczono stronie w dniu 19 stycznia 2006r.).

Analiza zebranego materiału dowodowego wskazuje, iż z dniem 29 grudnia 2005r. zajęcie zabezpieczające przekształciło się w zajęcie egzekucyjne. Z tym bowiem dniem wygasła decyzja o zabezpieczeniu (z dnia 10 listopada 2005r.) na skutek doręczenia stronie decyzji wymiarowej (z dnia 14 grudnia 2005r.). Dodać należy, iż tytuł wykonawczy Nr [...] został wystawiony przed upływem 14 dni od wygaśnięcia decyzji z 14 grudnia 2005r. Spełnione zatem zostały przesłanki przekształcenia się zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne określone w art.154 § 4 u.p.e.a. w związku z art.33 § 4 pkt.2 Ordynacji podatkowej. Przekształcenie to nastąpiło z mocy prawa.

Z dniem 29 grudnia 2005r. zakończyło się więc postępowanie zabezpieczające. W tym dniu postępowanie to zakończyło swój byt prawny.

W ustawie z 17 czerwca 1966r. nie ma takiej instytucji jak umorzenie postępowania zabezpieczającego w oparciu o treść przepisu art.59 § 3 u.p.e.a tak jak sformułowano to we wniosku z 17 maja 2010r. Przepisu art.59 w ogóle nie stosuje się do postępowania zabezpieczającego co wynika z treści art.166b.) ustawy z 17 czerwca 1966r., który wymienia jakie przepisy mają zastosowanie do postępowania zabezpieczającego. Wśród tych przepisów nie został wymieniony art.59 ustawy.

Należy zaznaczyć, iż głównym celem postępowania zabezpieczającego jest zabezpieczenie przyszłych interesów wierzyciela. Postępowanie to stwarza gwarancję, że w przyszłości dojdzie do wykonania obowiązku przez zobowiązanego. Poprzedza ono zawsze postępowanie egzekucyjne. O ile celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do przymusowej realizacji obowiązku przez zobowiązanego to postępowanie zabezpieczające służy zapewnieniu realizacji obowiązków w trybie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie zabezpieczające pełni zatem rolę służebną wobec postępowania egzekucyjnego.

W sytuacji gdy doszło do przekształcenia zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne i postępowanie zabezpieczające zakończyło się to nie mógł zostać uwzględniony wniosek skarżącego o jego umorzenie. Nie można bowiem umorzyć postępowania, które już się zakończyło przez przekształcenie w postępowanie egzekucyjne. W związku z czym organy administracji obu instancji słusznie uznały, iż nie zasługuje na uwzględnienie wniosek o umorzenie tego postępowania.

Organy administracji umorzyły postępowanie w przedmiocie wniosku z 17 maja 2010r. uznając, iż postępowanie w tym zakresie stało się bezprzedmiotowe. Sąd w obecnym składzie stanął na stanowisku, iż powinno zostać wydane rozstrzygnięcie o odmowie uwzględnienia wniosku skarżącego a nie o umorzeniu postępowania w przedmiocie tego wniosku. Skoro bowiem A. M. wnosił o umorzenie postępowania zabezpieczającego to w przedmiocie tego wniosku winno zostać wydane rozstrzygnięcie merytoryczne w postaci odmowy uwzględnienia tego wniosku a nie powinno się umarzać postępowania w tym zakresie. Nie jest to jednak uchybienie mające istotne znaczenie w sprawie gdyż zarówno odmowa uwzględnienia wniosku jak i umorzenie postępowania w przedmiocie tego wniosku prowadzą do tego samego skutku a mianowicie negatywnego rozpatrzenia wniosku strony.

We wniosku z dnia 17 maja 2010r., poza żądaniem umorzenia postępowania zabezpieczającego, skarżący wnosił jeszcze o uchylenie w trybie art.60 u.p.e.a. dokonanych czynności egzekucyjnych, usunięcia z obrotu prawnego skutków wszczęcia postępowania zabezpieczającego oraz zwrotu bezprawnie zajętych kwot wraz z należnymi odsetkami. W przedmiocie tych żądań nie zostało wydane żadne rozstrzygnięcie. Sentencja postanowienia organu I instancji zawiera bowiem następujące sformułowanie "umarza się jako bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie pisma z dnia 17 maja 2010r. stanowiące wniosek o umorzenie postępowania zabezpieczającego" zaś organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Oznacza to, że nie zostały rozstrzygnięte wszystkie żądania skarżącego zawarte w piśmie z 17 maja 2010r. Faktem jest, że pozostałe żądania zwarte we wniosku z 17 maja 2010r. są konsekwencją ewentualnego uwzględnienia podstawowego żądania o umorzenie postępowania zabezpieczającego lecz powinny zostać one rozstrzygnięte. Skarżący mógł jednak wnosić o uzupełnienie postanowienia co do rozstrzygnięcia pozostałych zgłoszonych żądań ewentualnie złożyć zażalenie na bezczynność w przedmiocie rozpoznania zgłoszonych żądań. A. M. jednak tego nie uczynił. W związku z czym sąd ocenił legalność zaskarżonego postanowienia obejmującego jedynie rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku o umorzenie postępowania zabezpieczającego.

Skarżący w postępowaniu sądowym podnosił szereg zarzutów dotyczących prawidłowości postępowania zabezpieczającego. Kwestionował prawidłowość doręczenia decyzji o zabezpieczeniu i zarządzenia zabezpieczenia, posiadanie pełnomocnika w postępowaniu zabezpieczającym, czynności poborców podatkowych, nierozpoznanie jego wniosku z 20 lutego 2006r., brak powodów wydania decyzji o zabezpieczeniu, brak podstawy prawnej do wystawienia zarządzenia zabezpieczenia czy też bezprawność zajęcia wierzytelności. Należy zaznaczyć, iż niniejsze postępowanie dotyczy wniosku skarżącego o umorzenie postępowania zabezpieczającego. W rozpoznawanej sprawie nie jest zatem badana prawidłowość wszystkich czynności podejmowanych w postępowaniu zabezpieczającym. Sąd obecnie nie jest uprawniony do kontrolowania całego postępowania zabezpieczającego, które miało miejsce przeszło 5 lat temu. W sytuacji gdy skarżący nie zgadzał się z czynnościami podejmowanymi w tym postępowaniu miał możliwość skorzystania w stosownym czasie z odpowiednich środków prawnych. Mógł złożyć odwołanie od decyzji o zabezpieczeniu, zgłosić zarzuty lub złożyć skargę na czynności zabezpieczające. W tych postępowaniach badana byłaby zasadność zarzutów obecnie podnoszonych. Przedmiotem niniejszego postępowania nie jest skontrolowanie, po upływie przeszło pięciu lat, całego postępowania zabezpieczającego i prawidłowości wszystkich podejmowanych wówczas czynności. Podkreślić należy, iż w kwestii daty doręczenia decyzji o zabezpieczeniu z 10 listopada 2005r. i zarządzenia zabezpieczenia z 15 listopada 2005r. wypowiedział się już Naczelny Sad Administracyjny w wyrokach z 24 listopada 2010r. w spr. II FSK 2059/10 i II FSK 2060/10. Z uzasadnień obu wymienionych orzeczeń wynika, iż zarówno decyzja o zabezpieczeniu jak i zarządzenie zabezpieczenia zostały skutecznie doręczone co najmniej w dniu 21 listopada 2005r. W związku z czym sąd pominął podnoszone przez skarżącego zarzuty dotyczące prawidłowości prowadzonego w 2005r. postępowania zabezpieczającego.

W niniejszej sprawie nie ma zastosowania podniesiony w skardze pogląd wyrażony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 11 stycznia 2008r. w spr. III SA/Wa 1688/07. Należy zaznaczyć, iż przedmiotem postępowania w sprawie III SA/Wa 1688/07 była skarga na czynność egzekucyjną, o której mowa w art.54 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966r. W wymienionym wyroku sąd wyraził pogląd, iż organ winien rozpoznać merytorycznie skargę mimo, że czynność ta została uchylona. Przedmiotem niniejszego postępowania nie jest skarga, o której mowa w art.54 § 1 u.p.e.a. lecz wniosek o umorzenie postępowania zabezpieczającego. Odmienne są również stany faktyczne w obu sprawach. W związku z czym pogląd wyrażony w sprawie III SA/Wa 1688/07 nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

W niniejszej sprawie nie ma również zastosowania pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 17 lutego 2005r. w sprawie FSK 1506/04, na który powoływał się skarżący. Zgodnie z tym poglądem nieskuteczne zajęcie zabezpieczenia nie przekształca się w zajęcie egzekucyjne, o którym mowa w art.154 § 4 u.p.e.a. W sprawie FSK 1506/04 czynności zabezpieczające dokonano z naruszeniem prawa wskutek czego sąd powszechny uchylił te czynności i zwolnił ruchomości strony zajęte w wyniku zajęcia zabezpieczającego. W związku z czym organ egzekucyjny utracił prawo rozporządzenia tymi ruchomościami. W konsekwencji NSA uznał, że zajęcie zabezpieczające było nieskuteczne i nie przekształciło się w zajęcie egzekucyjne.

W rozpoznawanej sprawie stan faktyczny i stan prawny są zupełnie odmienne od tego jakie miały miejsce w sprawie FSK 1506/04. Przede wszystkim nie zostało wydane żadne orzeczenie stwierdzające nieskuteczność zajęcia zabezpieczającego i zwalniające wierzytelność spod zajęcia. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż dniem 29 grudnia 2005r. zajęcie zabezpieczające przekształciło się w zajęcie egzekucyjne gdyż w tym dniu miało miejsce doręczenie decyzji wymiarowej wskutek czego wygasła decyzja o zabezpieczeniu i zgodnie z treścią art.154 § 4 u.p.e.a w związku z art.33 § 4 pkt.2 Ordynacji podatkowej, doszło do takiego przekształcenia. Kwestia zaś doręczenia skarżącemu decyzji o zabezpieczeniu i zarządzenia zabezpieczenia została już przesądzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 24 listopada 2010r. w sprawach II FSK 2059/10 i II FSK 2060/10, w których przyjęto, że doręczenie miało miejsce co najmniej w dniu 21 listopada 2005r. Pogląd wyrażony w wyroku w sprawie FSK 1506/04 dotyczył zatem odmiennego stanu faktycznego i prawnego. W związku czym pogląd ten nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Nieuzasadniony jest zarzut skarżącego niekompletności akt administracyjnych. Jak wynika z oświadczenia pełnomocnika organu złożonego na rozprawie w dniu 7 listopada 2012r. w jego ocenie złożone akta administracyjne są kompletne i organ przekazał wszystkie dokumenty niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy. Nawet jednak gdyby okazało się, że w aktach brak jest pojedynczych dokumentów, z uwagi na wielość spraw jakie toczyły się przed organami z udziałem skarżącego, to nie miałoby to istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Załączone akta zawierają bowiem wszystkie niezbędne dokumenty potrzebne do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Niezasadny jest zarzut skarżącego, iż w postępowaniu przed organami egzekucyjnymi nie brała udziału J. M. Okoliczność tę A. M. podniósł po raz pierwszy na rozprawie w dniu 7 listopada 2012r. oraz w złożonym tego dnia piśmie procesowym. Wcześniej okoliczność ta nie była podnoszona. Z zebranego materiału dowodowego wynika, iż decyzja o zabezpieczeniu z 10 listopada 2005r. została wydana wobec małżeństwa J. i A. M. zaś zarządzenie zabezpieczenia z 15 listopada 2005r. oraz tytuł wykonawczy nr [...] wydano wobec A. M. Również zabezpieczenie prawa majątkowego dokonano w stosunku do A. M. Należy podnieść, iż przedmiotem postępowania był wniosek z 17 maja 2010r. złożony jedynie przez skarżącego a nie przez obu małżonków zaś całe postępowanie toczyło się z inicjatywy skarżącego i aktywnie uczestniczył on w tym postępowaniu.

Zgodnie z treścią art.145 § 1 pkt.1 b.) p.p.s.a sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzje lub postanowienie w całości lub w części jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego.

W myśl zaś art.145 § 1 pkt.4 kpa w sprawie zakończonej decyzja ostateczną wznawia się postępowanie jeżeli strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu.

Należy zaznaczyć, iż zasadą jest, że prawami procesowymi rozporządza strona. Tylko bowiem osoba, która bez swojej winy nie brała udziału w postępowaniu, co stanowi przesłankę wznowienia określoną w art.145 § 1 pkt.4 kpa, jest uprawniona do podnoszenia tego zarzutu. Jedynie od jej woli zależy czy skorzysta ona z prawa żądania wznowienia ewentualnie podniesienia zarzutu zaistnienia przesłanki wznowienia w skardze wniesionej do sądu administracyjnego. Inne osoby nie mogą się skutecznie powoływać na tę okoliczność. Nie maja one prawa do zastępowania uprawnionej strony i korzystania z zarzutu wystąpienia podstawy do wznowienia powołując się na to, że nie wszystkie osoby, które powinny brać udział w postępowaniu, w takim postępowaniu występowały. Również sąd rozstrzygający sprawę ze skargi podmiotów biorących udział w postępowaniu nie ma podstaw do podnoszenia z urzędu, że podmiot nie wnoszący skargi został pomięty w postępowaniu administracyjnym i z tej przyczyny należy stosować art.145 § 1 pkt.1 b.) p.p.s.a. Pogląd taki jest powszechnie przyjęty w orzecznictwie sądów administracyjnych.( wyroki NSA z 5 czerwca 2006r. w spr. I OSK 911/05, z 17 czerwca 2008r. w spr. II OSK 665/07, z 22 grudnia 2008r. w spr. II OSK 1109/07, z 26 maja 2008r. w srp. II OSK 832/08, z 18 maja 2010r. w spr. II OSK 796/09, z 9 czerwca 2011r. w spr. II OSK 990/10, z 10 lutego 2011r. w spr.277/10 i z 18 listopada 2009r. w spr. II OSK 1781/08).

W rozpoznawanej sprawie J. M. nie składała wniosku o umorzenie postępowania zabezpieczającego, nie uczestniczyła w postępowaniu administracyjnym, nie złożyła skargi do sądu ani nie zgłosiła swojego udziału w postępowaniu sądowym w charakterze uczestnika. W związku z czym skarżący nie jest uprawniony do zastępowania J. M. i podnoszenia zarzutu, że w postępowaniu przed organami administracji nie brały udziału wszystkie uprawnione osoby, co stanowi podstawę wznowienia i winno skutkować uchyleniem zaskarżonego postanowienia. Do podnoszenia tego zarzutu uprawniona była tylko J. M. lecz tego nie uczyniła. Również sąd z urzędu nie jest uprawniony do uwzględnienia tego zarzutu i uchylenia zaskarżonego postanowienia na podstawie art.145 § 1 pkt.1 b.) p.p.s.a. Zarzut skarżącego w tym zakresie nie jest zasadny.

Reasumując sąd uznał, iż skarga nie jest zasadna. Decyzja o zabezpieczeniu 10 listopada 2005r. wygasła z dniem doręczenia decyzji wymiarowej tj. z dniem 29 grudnia 2005r. i z tym dniem zajęcie zabezpieczające przekształciło się w zajęcie egzekucyjne. Wobec zakończenia postępowania zabezpieczającego brak było podstaw do jego umorzenia tak jak wnosił o to skarżący. Rozpoznając sprawę sąd nie stwierdził naruszenia przez organy administracji przepisów prawa materialnego, bądź przepisów postępowania mogących mieć wpływ na wynik sprawy. Mając to na uwadze, na podstawie art.151 p.p.s.a., sąd oddalił skargę A. M.

a.ł.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...