II OSK 1271/11
Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2012-11-16Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Gliniecki /sprawozdawca/
Jolanta Rudnicka
Małgorzata Dałkowska - Szary /przewodniczący/Sentencja
Dnia 16 listopada 2012 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Dałkowska-Szary sędzia NSA Andrzej Gliniecki /spr./ sędzia del. WSA Jolanta Rudnicka Protokolant Mariusz Szufnara po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] S.A. z siedzibą w D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 2010/10 w sprawie ze skargi [...] S.A. z siedzibą w D. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] sierpnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia administracyjnej kary pieniężnej oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 2010/10, oddalił skargę [...] S.A. z siedzibą w D. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] sierpnia 2010 r. w przedmiocie ustalenia administracyjnej kary pieniężnej.
Jak wynika z akt sprawy Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Katowicach decyzją z dnia [...] maja 2010 r., na podstawie art. 236d ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) ustalił dla [...] S.A. administracyjną karę pieniężną w wysokości 5.000 zł za niezapewnienie przez prowadzącego instalację jakości przekazywanych danych pod względem ich kompletności, spójności i wiarygodności w sprawozdaniu za 2008 r. zawierającym dane do tworzenia Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń.
W odwołaniu od powyższej decyzji [...] S.A. wskazała, że złożone przez nią sprawozdanie za rok 2008, na dzień jego składania, było kompletne oraz zgodne z obowiązującymi wówczas przepisami. Żaden przepis prawa nie nakładał obowiązku, aby w sprawozdaniu obok danych dotyczących uwolnień zanieczyszczeń zamieszczać również dane dotyczące transferu odpadów niebezpiecznych. Obowiązek składania sprawozdań przez podmioty prowadzące instalacje wynika z art. 236b ust. 1 ustawy –Prawo ochrony środowiska, którego zmiana wprowadzona została dnia 18 września 2009 r. wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 130, poz. 1070). Dopiero po tej zmianie na Spółkę został nałożony obowiązek informowania już nie tylko o przekroczeniu wartości progowych dla emisji zanieczyszczeń, ale i o transferze odpadów poza miejsce ich powstania.
Po rozpatrzeniu odwołania Główny Inspektor Ochrony Środowiska decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję z dnia [...] maja 2010 r.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że obowiązek sprawozdawczy związany z korzystaniem ze środowiska został wprowadzony rozporządzeniem (WE) Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (w skrócie PRTR) i zmieniającego dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 4.2.2006, s. 1). W art. 5 rozporządzenia określono obowiązki dla podmiotów wynikające z ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Jednocześnie w art. 7 nałożono na państwa członkowskie obowiązek ustalenia terminu, do którego mają być przekazywane właściwemu organowi wymagane dane. Podkreślono, iż termin składania sprawozdań i sankcje za niezrealizowanie tego obowiązku zostały określone przepisami art. 236b ust. 1 i art. 236d ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, natomiast sankcje za niezapewnienie jakości danych przekazywanych w sprawozdaniu PRTR zostały określone w art. 236d ust. 2 cyt. ustawy.
Zdaniem organu, sprawozdanie skarżącej Spółki za rok 2008, przekazane w wersji elektronicznej 22 września 2009 r., zawierało jedynie dane identyfikacyjne zakładu – nie wykazano w nim natomiast uwolnień zanieczyszczeń, ani transferu odpadów lub zanieczyszczeń zawartych w ściekach. Weryfikacja tego sprawozdania, przeprowadzona podczas kontroli w dniach 12-16 kwietnia 2010 r. wykazała, że prowadzący instalację nie uwzględnił w przekazanych danych transferu odpadów niebezpiecznych w ilości 898,405 Mg/rok. Organ wskazał, że pojęcia kompletności, spójności i wiarygodności nie zostały doprecyzowane w przepisach prawa krajowego, zostały natomiast wyjaśnione w "Wytycznych dotyczących wdrażania Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń" przedstawionych przez Komisję Europejską 31 maja 2006 r. W ocenie organu, według ww. wytycznych, kompletność oznacza, że zgłaszane dane powinny obejmować wszystkie uwolnienia i transfery poza miejsce powstawania wszelkich zanieczyszczeń i odpadów. Spójność natomiast oznacza, że w ciągu kilku lat dane zgłaszane są na podstawie jednoznacznej i jednolitej definicji, dla której określono sposoby identyfikacji źródeł i wiarygodne metodyki określania uwolnień. Przywołane wytyczne definiują również wiarygodność jako autentyczność, niezawodność, porównywalność i przejrzystość danych. Podkreślono, iż definicje kompletności, spójności i wiarygodności zawarte w ww. wytycznych są wiążące w celu zapewnienia jakości danych przekazywanych do Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń.
Organ podniósł też, że nałożony obowiązek sprawozdawczy PRTR wynika bezpośrednio z rozporządzenia (WE) 166/2006, które to w art. 5 wskazuje podmioty objęte obowiązkiem sprawozdawczym i określa, które z uwolnień i transferów zanieczyszczeń powinny zostać uwzględnione w zgłoszeniu. Zwrócił również uwagę, iż przywołany przez skarżącego w odwołaniu art. 236b ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, w wersji przed zmianą dokonaną dnia 18 września 2009 r. przez art. 56 pkt 5 lit. a/ ustawy z dnia 17 lipca 2009 r., określa jedynie termin, w którym podmioty objęte obowiązkami wynikającymi z rozporządzenia (WE) 166/2006 powinny zgłosić uwolnienia zanieczyszczeń określone w załączniku II do rozporządzenia 166/2006 z przekroczeniem obowiązujących wartości progowych. Zmieniony artykuł otrzymał nowe brzmienie, z treści którego wynika, że obowiązek terminowego złożenia sprawozdania PRTR dotyczy także zakładów, które przekroczyły wartości progowe dla transferu zanieczyszczeń zawartych w ściekach przeznaczonych do oczyszczania i transferu odpadów.
Organ odwoławczy podkreślił, że prowadzący instalację skorygował ujawniony błąd i przesłał za pomocą aplikacji POL_PRTR poprawione sprawozdanie, jednak nastąpiło to w dniu 19 maja 2010 r., czyli po wydaniu decyzji przez organ I instancji. Złożona korekta sprawozdania nie jest zatem jednoznaczna z uzyskaniem prawidłowych danych, czyli zapewnieniem ich jakości przez prowadzącego instalację. Pominięcie w sprawozdaniu PRTR transferu odpadów niebezpiecznych świadczy o niezapewnieniu przez prowadzącego instalację jakości przekazywanych danych, dlatego wymierzenie kary było zasadne.
[...] S.A. z siedzibą w D. wniosła skargę do WSA w Warszawie na powyższą decyzję, zarzucając jej naruszenie: art. 236b ust. 1 ustawy –Prawo ochrony środowiska, w treści obowiązującej w roku 2008, poprzez przyjęcie, że na skarżącej w roku 2008 ciążył obowiązek podawania w sprawozdaniach wielkości transferowanych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstania oraz art. 236d ustawy –Prawo ochrony środowiska oraz art. 21 i nast. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) poprzez przyjęcie, że niepodanie informacji o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości transferowanych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstania stanowiło podstawę do ustalenia dla strony kary administracyjnej.
Skarżąca stwierdziła, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem, iż obowiązek podawania w sprawozdaniach informacji o wielkości transferu odpadów niebezpiecznych poza miejsce ich powstania wynikał dla strony z art. 5 rozporządzenia (WE) 166/2006. Złożone przez Spółkę sprawozdanie za rok 2008 było zgodne z obowiązującym wówczas art. 236b ustawy – Prawo ochrony środowiska. Przepis ten został wprowadzony później niż rozporządzenie (WE) nr 166/200, bowiem rozporządzenie weszło w życie 24 lutego 2006 r., natomiast art. 236b ustawy, w treści obowiązującej w roku 2008, wprowadzony został ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007 r. Nr 88, poz. 587). Spółka wskazała ponadto, iż w latach 2007 i 2008 sankcje za niewypełnienie czy niewłaściwe wypełnienie obowiązków sprawozdawczych określał art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska, który wyraźnie wskazywał, że zastosowanie kary pieniężnej jest możliwe tylko za naruszenie art. 236b cyt. ustawy. Żaden przepis ustawy nie zawierał natomiast podstawy prawnej do nałożenia na operatora kary pieniężnej za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) 166/2006.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 14 stycznia 2011 r. na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – dalej p.p.s.a., oddalił skargę wskazując w uzasadnieniu wyroku, że wobec faktu członkowstwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej krajowy porządek prawny kształtują zarówno akty stanowione na szczeblu krajowym i lokalnym, jak też bezpośrednio wiążące normy prawa stanowionego przez upoważnione instytucje tej międzynarodowej organizacji. Rozporządzenia (WE) zaliczane do pochodnego prawa wspólnotowego są aktami wiążącymi w całości, przewidzianymi do bezpośredniego stosowania w każdym państwie członkowskim. Dla ich mocy obowiązującej nie jest konieczny akt inkorporacji zawartych w nich treści do prawa wewnętrznego państw członkowskich. Stają się więc częścią krajowego systemu prawa, wywołują skutki bezpośrednie dla jednostek i mają charakter wiążący co do wszystkich zawartych w nich postanowień.
Następnie Sąd wskazał, że Rozporządzeniem (WE) Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61WE (Dz. Urz. UE z 2006 r. Nr L 33, s. 1), które weszło w życie w dniu 24 lutego 2006 r., utworzony został rejestr uwalniania i transferu zanieczyszczeń. Zgodnie z art. 1 rozporządzenia, wydanie tego aktu prawnego ma doprowadzić do ustanowienia zintegrowanego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń na poziomie Wspólnoty w postaci publicznie dostępnej bazy danych i określenia zasad jego funkcjonowania w celu wdrożenia Protokołu Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń oraz ułatwienia udziału społeczeństwa w procesie podejmowania decyzji dotyczących środowiska, jak również przyczynienia się do zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska i zmniejszenia tego zanieczyszczenia. Artykuł 3 ww. rozporządzenia określa treść europejskiego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń. Zgodnie z treścią tego przepisu europejski rejestr uwalniania i transferu zanieczyszczeń zawiera informacje dotyczące: a) uwolnień zanieczyszczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. a/, które muszą być zgłaszane przez operatorów zakładów prowadzących rodzaje działalności wymienione w załączniku I; b) transferów poza miejsce powstania odpadów, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. b/, oraz zanieczyszczeń w ściekach, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. c/, które muszą być zgłaszane przez operatorów zakładów prowadzących rodzaje działalności wymienione w załączniku I; c) uwolnień zanieczyszczeń ze źródeł rozproszonych, o których mowa w art. 8 ust. 1, gdy informacje takie są dostępne. Z kolei art. 5 rozporządzenia określa podmioty objęte obowiązkiem sprawozdawczym i określa, które z uwolnień zanieczyszczeń i transferów poza miejsce powstania odpadów i zanieczyszczeń zawartych w ściekach powinny zostać uwzględnione w zgłoszeniu. Między innymi zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b/ omawianego rozporządzenia obowiązkiem prowadzącego instalację jest zgłoszenie transferu poza miejsce powstania odpadów niebezpiecznych przekraczających rocznie 2 tony.
Operator każdego zakładu objętego obowiązkiem sprawozdawczości zgłasza co roku właściwemu organowi, w określonym terminie wszystkie dane, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, oraz informacje, o których mowa w art. 5 ust. 3, 4 i 5 (art. 7 ust. 1 rozporządzenia). Z kolei Państwa Członkowskie, w określonym terminie, przekazują Komisji wszystkie dane, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 (art. 7 ust. 2 rozporządzenia). Ustalono, że pierwszym rokiem sprawozdawczym jest rok 2007. Na każdego operatora zakładu podlegającego wymaganiom sprawozdawczości przedstawionym w art. 5 rozporządzenia został nałożony obowiązek zapewnienia jakości przekazywanych przez siebie informacji (art. 9 ust. 1). Natomiast właściwe organy zostały upoważnione do oceny jakości danych dostarczanych przez operatorów zakładów, w szczególności pod względem ich kompletności, spójności i wiarygodności (art. 9 ust. 2). Na podstawie art. 20 rozporządzenia, Państwa Członkowskie zostały upoważnione do określenia zasad dotyczących sankcji stosowanych w przypadku naruszeń przepisów rozporządzenia i podjęcia wszelkich środków niezbędnych do zapewnienia ich wdrożenia. Przy czym wskazano, że przewidywane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
Zdaniem Sądu powyższe przepisy wskazują, że począwszy od 2007 r., operator każdego zakładu prowadzącego jeden lub więcej spośród rodzajów działalności określonych w załączniku I z przekroczeniem obowiązujących progów wydajności w nim określonych, a takim podmiotem jest skarżąca Spółka, zobowiązany jest zgłosić co roku właściwemu organowi dane ilościowe związane m.in. z uwolnieniem zanieczyszczeń, transferu odpadów lub zanieczyszczeń zawartych w ściekach. To, że rozwiązania wynikające z ww. rozporządzenia zostały wprowadzone do systemu polskiego prawa krajowego w drodze ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r., która weszła w tym zakresie w życie z dniem 19 sierpnia 2007 r., nie zmienia faktu, że obowiązki wynikające z tego rozporządzenia ciążyły na podmiotach działających w Polsce już od dnia 24 lutego 2006 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Z dniem 19 sierpnia 2007 r., do ustawy – Prawo ochrony środowiska został dodany Dział IVa zatytułowany – Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Z art. 236a ust. 1 tej ustawy wynika, że tworzy się Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, który jest elementem Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. Tak więc treść Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń musi pokrywać się z treścią Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Art. 236b ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, w brzmieniu obowiązującym od dnia 19 sierpnia 2007 r. do dnia 17 września 2009 r. nakładał na prowadzącego instalację, obejmującą co najmniej jeden z rodzajów działalności spośród wymienionych w załączniku nr I do rozporządzenia 166/2006, z przekroczeniem obowiązujących wartości progowych dla uwolnień zanieczyszczeń określonych w załączniku nr II do tego rozporządzenia, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po danym roku sprawozdawczym, obowiązek przekazania do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska sprawozdania zawierającego informacje niezbędne do tworzenia Krajowego Rejestru. Przepis ten nie precyzował jakie są to informacje, jednakże biorąc pod uwagę treść art. 236a, wiadomym było, że mają to być informacje jakie zawiera Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Wykonując postanowienia art. 20 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, polski ustawodawca w art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska określił, że w przypadku nie przekazania sprawozdania o uwolnionych zanieczyszczeniach lub przekazania danych nieodpowiedniej jakości w stosunku do podmiotu zobowiązanego do przekazania sprawozdania zawierającego informacje niezbędne do tworzenia Krajowego Rejestru będą stosowane sankcje w postaci kary pieniężnej.
Sąd podniósł następnie, że w przedmiotowym postępowaniu organ udowodnił, iż skarżąca Spółka nie wywiązała się z ciążących na niej obowiązków w zakresie jakości przekazywanych danych niezbędnych do tworzenia Krajowego Rejestru pod względem ich kompletności. Przeprowadzona kontrola wykazała, że w sprawozdaniu za 2008 r. nie wykazała ona transferu odpadów niebezpiecznych poza miejsce powstania w ilości przekraczającej 2 Mg/rok, mimo że obowiązek ten wynikał wprost z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 166/2006. Nie można zgodzić się z zarzutem, że art. 236b ustawy – Prawo ochrony środowiska w treści obowiązującej w 2008 r. nie nakładał na operatorów obowiązku informowania o ilościach odpadów niebezpiecznych wytransferowanych poza miejsce ich powstania.
Skargą kasacyjną [...] S.A. z siedzibą w D. zaskarżyła powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie:
I. prawa materialnego:
1. polegające na błędnej wykładni art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska w zw. z art. 236b ust. 1 tej ustawy w brzmieniu z 2008 r. poprzez przyjęcie, że brak przedłożenia przez skarżącą Spółkę informacji o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości transferowych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstania było podstawą do nałożenia na stronę kary administracyjnej;
2. polegające na błędnej wykładni art. 236 b ustawy – Prawo ochrony środowiska w treści obowiązującej w roku 2008, poprzez przyjęcie, że nakładał on na operatorów obowiązek informowania o ilościach odpadów niebezpiecznych wytransefowanych poza miejsce ich powstawania;
II. przepisów postępowania:
1. art. 3 § 1 i art. 141 § 4 p.p.s.a. polegające na pozostawieniu bez rozpoznania drugiego zarzutu skargi z dnia 27 września 2010 r. o naruszeniu przez zaskarżoną decyzję art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz art. 21 i nast. ustawy –Ordynacja podatkowa poprzez przyjęcie, że nie podanie informacji o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości transferowych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstawania stanowiło podstawę do ustalenia dla strony skarżącej kary administracyjnej, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;
2. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie skargi pomimo istnienia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy;
3. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie skargi pomimo istnienia naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy.
Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowanie, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej powtórzono argumentację przedstawioną w skardze na decyzję organu II instancji. Ponadto wskazano, że ustawodawca w 2008 r. mógł w art. 236b ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska obok informowania o przekroczeniu uwolnień zanieczyszczeń zmieścić również obowiązek informowania o przekroczeniu transferów zanieczyszczeń, czego jednak nie uczynił w związku z czym należy założyć, że zabieg ten był świadomy. Ponadto, za takim a nie innym tokiem rozumowania ustawodawcy przemawia również fakt, że wprowadzenie wyraźnego obowiązku przedkładania danych o przekroczeniu transferów zanieczyszczeń dopiero w 2009 r. a nie od razu w 2008 r. dało podmiotom obowiązanym do przedkładania takich sprawozdań czas do przygotowania się do ewentualnych zmian, jakie miały wynikać obowiązywania nowych przepisów, w szczególności do zawarcia odpowiednich umów. Zastosowanie przez Sąd zakazanej wykładni rozszerzającej przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska doprowadziło do niewłaściwej interpretacji treści i znaczenia przepisów tej ustawy, w konsekwencji czego skarżąca poniosła ujemne skutki prawne w postaci nałożenia na nią kary pieniężnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 1 w zw. z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych w granicach ich zaskarżenia, a z urzędu bierze jedynie pod rozwagę nieważność postępowania.
W niniejszej sprawie nie dostrzeżono okoliczności mogących wskazywać na nieważność postępowania sądowoadministracyjnego.
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Nietrafne są zarzuty skargi kasacyjnej naruszenia prawa materialnego polegające na błędnej wykładni art. 236b i art. 236d ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (p.o.ś.) w brzmieniu obowiązującym tych przepisów w 2008 roku. Powyższe przepisy zostały dodane ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 587) i weszły w życie z dniem 19 sierpnia 2007 r. Przepis art. 236b ust. 1 p.o.ś. w swojej treści odwołuje się do rozporządzenia 166/2006, co oznacza rozporządzenie (WE) Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. U. UE L z 4 lutego 2006 r.), które weszło w życie z dniem 24 lutego 2006 r.
Rozporządzenie jest aktem wspólnotowego prawa pochodnego.
Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich (art. 249 TWE), wynika to również z art. 22 rozporządzenia Nr 166/2006. W związku z bezpośrednim stosowaniem postanowień rozporządzenia staje się ono częścią krajowego porządku prawnego bez konieczności implementacji i wywiera natychmiastowe skutki prawne od momentu wejścia w życie na poziomie zarówno Wspólnoty, jak i państw członkowskich. Ponieważ "rozporządzenie staje się automatycznie integralną częścią krajowego porządku prawnego (...) państwa członkowskie w swoim prawodawstwie nie mogą przyjmować środków legislacyjnych powtarzających postanowienia rozporządzenia" (Źródła prawa Unii Europejskiej, pod red. J. Barcza, tom IV, Warszawa 2009, wyd. 1, s. 18-22).
W związku z powyższym, postanowienia rozporządzenia Nr 166/2006 obowiązywały wprost w stosunku do skarżącej z czego wynikał obowiązek ich realizacji niezależnie od brzmienia art. 236b ust. 1 p.o.ś. Zmiana brzmienia tego przepisu, która weszła w życie z dniem 18 września 2009 r., nie miała tu żadnego znaczenia.
Zarzut naruszenia art. 236d p.o.ś. przez jego błędną wykładnię jest także nieuzasadniony, bowiem przepis ten wszedł w życie z dniem 19 sierpnia 2007 r. i jego ust. 3 został nieznacznie zmieniony z dniem 15 listopada 2008 r., co nie mogło mieć wpływu na wymierzoną karę w tej sprawie. Nie jest więc prawdziwe twierdzenie, że art. 236d p.o.ś. w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. takiej kary nie przewidywał.
W związku z powyższym nierozpoznanie przez Sąd pierwszej instancji zarzutu naruszenia art. 236d p.o.ś., gdyby nawet uznać za naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a., to naruszenie to nie miało istotnego wpływu na wynik sprawy w rozumieniu art. 174 pkt 2 p.p.s.a.
W świetle powyższych rozważań, ponieważ zaskarżonym wyrokiem nie zostały naruszone przepisy prawa materialnego, ani przepisy postępowania, których naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, nie znajdują również żadnego uzasadnienia zarzuty naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ i lit. c/ p.p.s.a.
Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Andrzej Gliniecki /sprawozdawca/Jolanta Rudnicka
Małgorzata Dałkowska - Szary /przewodniczący/
Sentencja
Dnia 16 listopada 2012 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Dałkowska-Szary sędzia NSA Andrzej Gliniecki /spr./ sędzia del. WSA Jolanta Rudnicka Protokolant Mariusz Szufnara po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] S.A. z siedzibą w D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 2010/10 w sprawie ze skargi [...] S.A. z siedzibą w D. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] sierpnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia administracyjnej kary pieniężnej oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 2010/10, oddalił skargę [...] S.A. z siedzibą w D. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] sierpnia 2010 r. w przedmiocie ustalenia administracyjnej kary pieniężnej.
Jak wynika z akt sprawy Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Katowicach decyzją z dnia [...] maja 2010 r., na podstawie art. 236d ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) ustalił dla [...] S.A. administracyjną karę pieniężną w wysokości 5.000 zł za niezapewnienie przez prowadzącego instalację jakości przekazywanych danych pod względem ich kompletności, spójności i wiarygodności w sprawozdaniu za 2008 r. zawierającym dane do tworzenia Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń.
W odwołaniu od powyższej decyzji [...] S.A. wskazała, że złożone przez nią sprawozdanie za rok 2008, na dzień jego składania, było kompletne oraz zgodne z obowiązującymi wówczas przepisami. Żaden przepis prawa nie nakładał obowiązku, aby w sprawozdaniu obok danych dotyczących uwolnień zanieczyszczeń zamieszczać również dane dotyczące transferu odpadów niebezpiecznych. Obowiązek składania sprawozdań przez podmioty prowadzące instalacje wynika z art. 236b ust. 1 ustawy –Prawo ochrony środowiska, którego zmiana wprowadzona została dnia 18 września 2009 r. wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 130, poz. 1070). Dopiero po tej zmianie na Spółkę został nałożony obowiązek informowania już nie tylko o przekroczeniu wartości progowych dla emisji zanieczyszczeń, ale i o transferze odpadów poza miejsce ich powstania.
Po rozpatrzeniu odwołania Główny Inspektor Ochrony Środowiska decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję z dnia [...] maja 2010 r.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że obowiązek sprawozdawczy związany z korzystaniem ze środowiska został wprowadzony rozporządzeniem (WE) Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (w skrócie PRTR) i zmieniającego dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 4.2.2006, s. 1). W art. 5 rozporządzenia określono obowiązki dla podmiotów wynikające z ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Jednocześnie w art. 7 nałożono na państwa członkowskie obowiązek ustalenia terminu, do którego mają być przekazywane właściwemu organowi wymagane dane. Podkreślono, iż termin składania sprawozdań i sankcje za niezrealizowanie tego obowiązku zostały określone przepisami art. 236b ust. 1 i art. 236d ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, natomiast sankcje za niezapewnienie jakości danych przekazywanych w sprawozdaniu PRTR zostały określone w art. 236d ust. 2 cyt. ustawy.
Zdaniem organu, sprawozdanie skarżącej Spółki za rok 2008, przekazane w wersji elektronicznej 22 września 2009 r., zawierało jedynie dane identyfikacyjne zakładu – nie wykazano w nim natomiast uwolnień zanieczyszczeń, ani transferu odpadów lub zanieczyszczeń zawartych w ściekach. Weryfikacja tego sprawozdania, przeprowadzona podczas kontroli w dniach 12-16 kwietnia 2010 r. wykazała, że prowadzący instalację nie uwzględnił w przekazanych danych transferu odpadów niebezpiecznych w ilości 898,405 Mg/rok. Organ wskazał, że pojęcia kompletności, spójności i wiarygodności nie zostały doprecyzowane w przepisach prawa krajowego, zostały natomiast wyjaśnione w "Wytycznych dotyczących wdrażania Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń" przedstawionych przez Komisję Europejską 31 maja 2006 r. W ocenie organu, według ww. wytycznych, kompletność oznacza, że zgłaszane dane powinny obejmować wszystkie uwolnienia i transfery poza miejsce powstawania wszelkich zanieczyszczeń i odpadów. Spójność natomiast oznacza, że w ciągu kilku lat dane zgłaszane są na podstawie jednoznacznej i jednolitej definicji, dla której określono sposoby identyfikacji źródeł i wiarygodne metodyki określania uwolnień. Przywołane wytyczne definiują również wiarygodność jako autentyczność, niezawodność, porównywalność i przejrzystość danych. Podkreślono, iż definicje kompletności, spójności i wiarygodności zawarte w ww. wytycznych są wiążące w celu zapewnienia jakości danych przekazywanych do Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń.
Organ podniósł też, że nałożony obowiązek sprawozdawczy PRTR wynika bezpośrednio z rozporządzenia (WE) 166/2006, które to w art. 5 wskazuje podmioty objęte obowiązkiem sprawozdawczym i określa, które z uwolnień i transferów zanieczyszczeń powinny zostać uwzględnione w zgłoszeniu. Zwrócił również uwagę, iż przywołany przez skarżącego w odwołaniu art. 236b ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, w wersji przed zmianą dokonaną dnia 18 września 2009 r. przez art. 56 pkt 5 lit. a/ ustawy z dnia 17 lipca 2009 r., określa jedynie termin, w którym podmioty objęte obowiązkami wynikającymi z rozporządzenia (WE) 166/2006 powinny zgłosić uwolnienia zanieczyszczeń określone w załączniku II do rozporządzenia 166/2006 z przekroczeniem obowiązujących wartości progowych. Zmieniony artykuł otrzymał nowe brzmienie, z treści którego wynika, że obowiązek terminowego złożenia sprawozdania PRTR dotyczy także zakładów, które przekroczyły wartości progowe dla transferu zanieczyszczeń zawartych w ściekach przeznaczonych do oczyszczania i transferu odpadów.
Organ odwoławczy podkreślił, że prowadzący instalację skorygował ujawniony błąd i przesłał za pomocą aplikacji POL_PRTR poprawione sprawozdanie, jednak nastąpiło to w dniu 19 maja 2010 r., czyli po wydaniu decyzji przez organ I instancji. Złożona korekta sprawozdania nie jest zatem jednoznaczna z uzyskaniem prawidłowych danych, czyli zapewnieniem ich jakości przez prowadzącego instalację. Pominięcie w sprawozdaniu PRTR transferu odpadów niebezpiecznych świadczy o niezapewnieniu przez prowadzącego instalację jakości przekazywanych danych, dlatego wymierzenie kary było zasadne.
[...] S.A. z siedzibą w D. wniosła skargę do WSA w Warszawie na powyższą decyzję, zarzucając jej naruszenie: art. 236b ust. 1 ustawy –Prawo ochrony środowiska, w treści obowiązującej w roku 2008, poprzez przyjęcie, że na skarżącej w roku 2008 ciążył obowiązek podawania w sprawozdaniach wielkości transferowanych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstania oraz art. 236d ustawy –Prawo ochrony środowiska oraz art. 21 i nast. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) poprzez przyjęcie, że niepodanie informacji o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości transferowanych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstania stanowiło podstawę do ustalenia dla strony kary administracyjnej.
Skarżąca stwierdziła, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem, iż obowiązek podawania w sprawozdaniach informacji o wielkości transferu odpadów niebezpiecznych poza miejsce ich powstania wynikał dla strony z art. 5 rozporządzenia (WE) 166/2006. Złożone przez Spółkę sprawozdanie za rok 2008 było zgodne z obowiązującym wówczas art. 236b ustawy – Prawo ochrony środowiska. Przepis ten został wprowadzony później niż rozporządzenie (WE) nr 166/200, bowiem rozporządzenie weszło w życie 24 lutego 2006 r., natomiast art. 236b ustawy, w treści obowiązującej w roku 2008, wprowadzony został ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007 r. Nr 88, poz. 587). Spółka wskazała ponadto, iż w latach 2007 i 2008 sankcje za niewypełnienie czy niewłaściwe wypełnienie obowiązków sprawozdawczych określał art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska, który wyraźnie wskazywał, że zastosowanie kary pieniężnej jest możliwe tylko za naruszenie art. 236b cyt. ustawy. Żaden przepis ustawy nie zawierał natomiast podstawy prawnej do nałożenia na operatora kary pieniężnej za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) 166/2006.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 14 stycznia 2011 r. na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – dalej p.p.s.a., oddalił skargę wskazując w uzasadnieniu wyroku, że wobec faktu członkowstwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej krajowy porządek prawny kształtują zarówno akty stanowione na szczeblu krajowym i lokalnym, jak też bezpośrednio wiążące normy prawa stanowionego przez upoważnione instytucje tej międzynarodowej organizacji. Rozporządzenia (WE) zaliczane do pochodnego prawa wspólnotowego są aktami wiążącymi w całości, przewidzianymi do bezpośredniego stosowania w każdym państwie członkowskim. Dla ich mocy obowiązującej nie jest konieczny akt inkorporacji zawartych w nich treści do prawa wewnętrznego państw członkowskich. Stają się więc częścią krajowego systemu prawa, wywołują skutki bezpośrednie dla jednostek i mają charakter wiążący co do wszystkich zawartych w nich postanowień.
Następnie Sąd wskazał, że Rozporządzeniem (WE) Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61WE (Dz. Urz. UE z 2006 r. Nr L 33, s. 1), które weszło w życie w dniu 24 lutego 2006 r., utworzony został rejestr uwalniania i transferu zanieczyszczeń. Zgodnie z art. 1 rozporządzenia, wydanie tego aktu prawnego ma doprowadzić do ustanowienia zintegrowanego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń na poziomie Wspólnoty w postaci publicznie dostępnej bazy danych i określenia zasad jego funkcjonowania w celu wdrożenia Protokołu Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń oraz ułatwienia udziału społeczeństwa w procesie podejmowania decyzji dotyczących środowiska, jak również przyczynienia się do zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska i zmniejszenia tego zanieczyszczenia. Artykuł 3 ww. rozporządzenia określa treść europejskiego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń. Zgodnie z treścią tego przepisu europejski rejestr uwalniania i transferu zanieczyszczeń zawiera informacje dotyczące: a) uwolnień zanieczyszczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. a/, które muszą być zgłaszane przez operatorów zakładów prowadzących rodzaje działalności wymienione w załączniku I; b) transferów poza miejsce powstania odpadów, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. b/, oraz zanieczyszczeń w ściekach, o których mowa w art. 5 ust. 1 lit. c/, które muszą być zgłaszane przez operatorów zakładów prowadzących rodzaje działalności wymienione w załączniku I; c) uwolnień zanieczyszczeń ze źródeł rozproszonych, o których mowa w art. 8 ust. 1, gdy informacje takie są dostępne. Z kolei art. 5 rozporządzenia określa podmioty objęte obowiązkiem sprawozdawczym i określa, które z uwolnień zanieczyszczeń i transferów poza miejsce powstania odpadów i zanieczyszczeń zawartych w ściekach powinny zostać uwzględnione w zgłoszeniu. Między innymi zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b/ omawianego rozporządzenia obowiązkiem prowadzącego instalację jest zgłoszenie transferu poza miejsce powstania odpadów niebezpiecznych przekraczających rocznie 2 tony.
Operator każdego zakładu objętego obowiązkiem sprawozdawczości zgłasza co roku właściwemu organowi, w określonym terminie wszystkie dane, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, oraz informacje, o których mowa w art. 5 ust. 3, 4 i 5 (art. 7 ust. 1 rozporządzenia). Z kolei Państwa Członkowskie, w określonym terminie, przekazują Komisji wszystkie dane, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 (art. 7 ust. 2 rozporządzenia). Ustalono, że pierwszym rokiem sprawozdawczym jest rok 2007. Na każdego operatora zakładu podlegającego wymaganiom sprawozdawczości przedstawionym w art. 5 rozporządzenia został nałożony obowiązek zapewnienia jakości przekazywanych przez siebie informacji (art. 9 ust. 1). Natomiast właściwe organy zostały upoważnione do oceny jakości danych dostarczanych przez operatorów zakładów, w szczególności pod względem ich kompletności, spójności i wiarygodności (art. 9 ust. 2). Na podstawie art. 20 rozporządzenia, Państwa Członkowskie zostały upoważnione do określenia zasad dotyczących sankcji stosowanych w przypadku naruszeń przepisów rozporządzenia i podjęcia wszelkich środków niezbędnych do zapewnienia ich wdrożenia. Przy czym wskazano, że przewidywane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
Zdaniem Sądu powyższe przepisy wskazują, że począwszy od 2007 r., operator każdego zakładu prowadzącego jeden lub więcej spośród rodzajów działalności określonych w załączniku I z przekroczeniem obowiązujących progów wydajności w nim określonych, a takim podmiotem jest skarżąca Spółka, zobowiązany jest zgłosić co roku właściwemu organowi dane ilościowe związane m.in. z uwolnieniem zanieczyszczeń, transferu odpadów lub zanieczyszczeń zawartych w ściekach. To, że rozwiązania wynikające z ww. rozporządzenia zostały wprowadzone do systemu polskiego prawa krajowego w drodze ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r., która weszła w tym zakresie w życie z dniem 19 sierpnia 2007 r., nie zmienia faktu, że obowiązki wynikające z tego rozporządzenia ciążyły na podmiotach działających w Polsce już od dnia 24 lutego 2006 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Z dniem 19 sierpnia 2007 r., do ustawy – Prawo ochrony środowiska został dodany Dział IVa zatytułowany – Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Z art. 236a ust. 1 tej ustawy wynika, że tworzy się Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, który jest elementem Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. Tak więc treść Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń musi pokrywać się z treścią Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Art. 236b ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska, w brzmieniu obowiązującym od dnia 19 sierpnia 2007 r. do dnia 17 września 2009 r. nakładał na prowadzącego instalację, obejmującą co najmniej jeden z rodzajów działalności spośród wymienionych w załączniku nr I do rozporządzenia 166/2006, z przekroczeniem obowiązujących wartości progowych dla uwolnień zanieczyszczeń określonych w załączniku nr II do tego rozporządzenia, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po danym roku sprawozdawczym, obowiązek przekazania do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska sprawozdania zawierającego informacje niezbędne do tworzenia Krajowego Rejestru. Przepis ten nie precyzował jakie są to informacje, jednakże biorąc pod uwagę treść art. 236a, wiadomym było, że mają to być informacje jakie zawiera Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Wykonując postanowienia art. 20 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, polski ustawodawca w art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska określił, że w przypadku nie przekazania sprawozdania o uwolnionych zanieczyszczeniach lub przekazania danych nieodpowiedniej jakości w stosunku do podmiotu zobowiązanego do przekazania sprawozdania zawierającego informacje niezbędne do tworzenia Krajowego Rejestru będą stosowane sankcje w postaci kary pieniężnej.
Sąd podniósł następnie, że w przedmiotowym postępowaniu organ udowodnił, iż skarżąca Spółka nie wywiązała się z ciążących na niej obowiązków w zakresie jakości przekazywanych danych niezbędnych do tworzenia Krajowego Rejestru pod względem ich kompletności. Przeprowadzona kontrola wykazała, że w sprawozdaniu za 2008 r. nie wykazała ona transferu odpadów niebezpiecznych poza miejsce powstania w ilości przekraczającej 2 Mg/rok, mimo że obowiązek ten wynikał wprost z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 166/2006. Nie można zgodzić się z zarzutem, że art. 236b ustawy – Prawo ochrony środowiska w treści obowiązującej w 2008 r. nie nakładał na operatorów obowiązku informowania o ilościach odpadów niebezpiecznych wytransferowanych poza miejsce ich powstania.
Skargą kasacyjną [...] S.A. z siedzibą w D. zaskarżyła powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie:
I. prawa materialnego:
1. polegające na błędnej wykładni art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska w zw. z art. 236b ust. 1 tej ustawy w brzmieniu z 2008 r. poprzez przyjęcie, że brak przedłożenia przez skarżącą Spółkę informacji o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości transferowych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstania było podstawą do nałożenia na stronę kary administracyjnej;
2. polegające na błędnej wykładni art. 236 b ustawy – Prawo ochrony środowiska w treści obowiązującej w roku 2008, poprzez przyjęcie, że nakładał on na operatorów obowiązek informowania o ilościach odpadów niebezpiecznych wytransefowanych poza miejsce ich powstawania;
II. przepisów postępowania:
1. art. 3 § 1 i art. 141 § 4 p.p.s.a. polegające na pozostawieniu bez rozpoznania drugiego zarzutu skargi z dnia 27 września 2010 r. o naruszeniu przez zaskarżoną decyzję art. 236d ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz art. 21 i nast. ustawy –Ordynacja podatkowa poprzez przyjęcie, że nie podanie informacji o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości transferowych zanieczyszczeń poza miejsce ich powstawania stanowiło podstawę do ustalenia dla strony skarżącej kary administracyjnej, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;
2. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie skargi pomimo istnienia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy;
3. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie skargi pomimo istnienia naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy.
Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowanie, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej powtórzono argumentację przedstawioną w skardze na decyzję organu II instancji. Ponadto wskazano, że ustawodawca w 2008 r. mógł w art. 236b ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska obok informowania o przekroczeniu uwolnień zanieczyszczeń zmieścić również obowiązek informowania o przekroczeniu transferów zanieczyszczeń, czego jednak nie uczynił w związku z czym należy założyć, że zabieg ten był świadomy. Ponadto, za takim a nie innym tokiem rozumowania ustawodawcy przemawia również fakt, że wprowadzenie wyraźnego obowiązku przedkładania danych o przekroczeniu transferów zanieczyszczeń dopiero w 2009 r. a nie od razu w 2008 r. dało podmiotom obowiązanym do przedkładania takich sprawozdań czas do przygotowania się do ewentualnych zmian, jakie miały wynikać obowiązywania nowych przepisów, w szczególności do zawarcia odpowiednich umów. Zastosowanie przez Sąd zakazanej wykładni rozszerzającej przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska doprowadziło do niewłaściwej interpretacji treści i znaczenia przepisów tej ustawy, w konsekwencji czego skarżąca poniosła ujemne skutki prawne w postaci nałożenia na nią kary pieniężnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 1 w zw. z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych w granicach ich zaskarżenia, a z urzędu bierze jedynie pod rozwagę nieważność postępowania.
W niniejszej sprawie nie dostrzeżono okoliczności mogących wskazywać na nieważność postępowania sądowoadministracyjnego.
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Nietrafne są zarzuty skargi kasacyjnej naruszenia prawa materialnego polegające na błędnej wykładni art. 236b i art. 236d ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (p.o.ś.) w brzmieniu obowiązującym tych przepisów w 2008 roku. Powyższe przepisy zostały dodane ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 587) i weszły w życie z dniem 19 sierpnia 2007 r. Przepis art. 236b ust. 1 p.o.ś. w swojej treści odwołuje się do rozporządzenia 166/2006, co oznacza rozporządzenie (WE) Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE (Dz. U. UE L z 4 lutego 2006 r.), które weszło w życie z dniem 24 lutego 2006 r.
Rozporządzenie jest aktem wspólnotowego prawa pochodnego.
Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich (art. 249 TWE), wynika to również z art. 22 rozporządzenia Nr 166/2006. W związku z bezpośrednim stosowaniem postanowień rozporządzenia staje się ono częścią krajowego porządku prawnego bez konieczności implementacji i wywiera natychmiastowe skutki prawne od momentu wejścia w życie na poziomie zarówno Wspólnoty, jak i państw członkowskich. Ponieważ "rozporządzenie staje się automatycznie integralną częścią krajowego porządku prawnego (...) państwa członkowskie w swoim prawodawstwie nie mogą przyjmować środków legislacyjnych powtarzających postanowienia rozporządzenia" (Źródła prawa Unii Europejskiej, pod red. J. Barcza, tom IV, Warszawa 2009, wyd. 1, s. 18-22).
W związku z powyższym, postanowienia rozporządzenia Nr 166/2006 obowiązywały wprost w stosunku do skarżącej z czego wynikał obowiązek ich realizacji niezależnie od brzmienia art. 236b ust. 1 p.o.ś. Zmiana brzmienia tego przepisu, która weszła w życie z dniem 18 września 2009 r., nie miała tu żadnego znaczenia.
Zarzut naruszenia art. 236d p.o.ś. przez jego błędną wykładnię jest także nieuzasadniony, bowiem przepis ten wszedł w życie z dniem 19 sierpnia 2007 r. i jego ust. 3 został nieznacznie zmieniony z dniem 15 listopada 2008 r., co nie mogło mieć wpływu na wymierzoną karę w tej sprawie. Nie jest więc prawdziwe twierdzenie, że art. 236d p.o.ś. w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. takiej kary nie przewidywał.
W związku z powyższym nierozpoznanie przez Sąd pierwszej instancji zarzutu naruszenia art. 236d p.o.ś., gdyby nawet uznać za naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a., to naruszenie to nie miało istotnego wpływu na wynik sprawy w rozumieniu art. 174 pkt 2 p.p.s.a.
W świetle powyższych rozważań, ponieważ zaskarżonym wyrokiem nie zostały naruszone przepisy prawa materialnego, ani przepisy postępowania, których naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, nie znajdują również żadnego uzasadnienia zarzuty naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ i lit. c/ p.p.s.a.
Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.