II SA/Sz 976/12

Uzasadnienie

Wójt Gminy decyzją z dnia [...]Nr [...]wydaną na podstawie art.156 § 1 pkt 2 oraz art. 16 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 Nr 98, poz. 1071 ze zmianami), art. 9 ust.1 oraz art. 9b ust. 1 ustawy

z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (tekst jednolity z 2006 r. Dz. U. Nr 97, poz.674 ze zmianami) oraz § 1 pkt 3 rozporządzenia MEN z dnia 12 marca 2009r.

w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50,

poz. 400 ze zmianami) stwierdził nieważność decyzji wydanej przez Dyrektora Zespołu Szkół z dnia [...] w sprawie nadania P. K. G. stopnia awansu zawodowego nauczyciela.

Z uzasadnienia tej decyzji wynika, że postępowanie administracyjne w przedmiotowej sprawie zostało wszczęte z urzędu [...]. Na wstępie motywów swojej decyzji Wójt wyjaśnił, że właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji dyrektora szkoły o nadaniu nauczycielowi stopnia awansu zawodowego jest organ wyższego stopnia. W stosunku do dyrektora szkoły, organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z art. 9b ust. 7 ustawy z dnia z dnia 26 stycznia 1982 r. -Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz.674, ze zmianami), jest organ prowadzący szkołę.

W niniejszej sprawie postępowanie organu prowadzącego szkołę zainicjował Dyrektor Zespołu Szkół, wskazując na fakt nieposiadania przez

P.K.G. przygotowania pedagogicznego w dniu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela (dowód: pismo z dnia [...]- w aktach sprawy).

Jako podstawę prawną wydania swojej decyzji Wójt wskazał art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stanowiący, że: "Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa". Organ wyjaśnił, że decyzja administracyjna dotknięta wadami wskazanymi w art. 156 § 1 pkt 2 Kpa jest indywidualnym aktem administracyjnym, który istnieje w obrocie prawnym do czasu jego eliminacji w trybie i na zasadach określonych procedurą administracyjną.

Organ podkreślił, że nie każde naruszenie prawa skutkować może stwierdzeniem nieważności wydanej uprzednio i ostatecznej decyzji administracyjnej. Jedną z fundamentalnych zasad postępowania administracyjnego jest zasada ochrony trwałości w czasie aktu administracyjnego wyrażona w art. 16 § 1 Kpa. Powoduje ona, że wzruszenie ostatecznej decyzji administracyjnej jest możliwe jedynie wyjątkowo, w ściśle określonych przez prawo przypadkach. Art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego przewiduje, że stwierdzenie nieważności decyzji może nastąpić, jeżeli była ona wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Uzależnia zatem możliwość stwierdzenia nieważności od istnienia nie zwykłej wady tej decyzji, lecz od jej wady kwalifikowanej (tzw. wady istotnej) jaką jest zupełny brak podstawy prawnej do jej wydania, albo rażące naruszenie prawa przy jej wydawaniu.

Sprawy związane z uzyskiwaniem stopni awansu zawodowego przez nauczycieli reguluje ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. -Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zmianami) natomiast kwestię kwalifikacji pedagogicznych reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400).

Wójt ustalił, że P. K. G. od [...] odbywała staż na stopień nauczyciela, a następnie po uzyskaniu akceptacji Komisji Kwalifikacyjnej powołanej przez Dyrektora Zespołu Szkół otrzymała w dniu [...] stopień awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego. Zatrudniona była w tym okresie na stanowisku nauczyciela języka angielskiego, legitymowała się dyplomem z dnia [...]ukończenia studiów magisterskich na Uniwersytecie - na kierunku. Na dyplomie brak jakiejkolwiek wzmianki o uzyskaniu przygotowania pedagogicznego, w dokumentacji nie ma również żadnego innego dokumentu wydanego przez szkołę wyższą potwierdzającego posiadanie przez P. K. G. przygotowania pedagogicznego.

Komisja Kwalifikacyjna powołana przez Dyrektora Zespołu Szkół do przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego P.K.G., stwierdziła, że nauczycielka posiada odpowiednie kwalifikacje do uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego. Komisja w trakcie postępowania kwalifikacyjnego dysponowała następującymi dokumentami: - Curriculum Vitae; dyplom ukończenia studiów magisterskich na Uniwersytecie - Wydział (z dnia[...]) dyplom uzyskania stopnia naukowego U. T. w A.; pismo Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej.

Zeznając, jako strona, P. K. G. oświadczyła, że w dniu przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego, tj. [...] posiadała kwalifikacje. Na dowód tego dostarczyła następujące dokumenty: zaświadczenie o ukończeniu kursu dla asystentów uczelni; dyplom B U; pisma z Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej; uchwałę Rady Wydziału F. Uniwersytetu; zaświadczenie z dnia [...] - semestr Podyplomowych Studiów Pedagogicznych na Uniwersytecie realizowanych w roku akademickim[...]; pismo w sprawie uzyskania dodatku za wysługę lat.

W ocenie organu, przedstawione dokumenty nie pozwoliły uznać za udowodnione posiadanie przez P. K. G. kwalifikacji. Wobec powyższego, pismem z[...] zobowiązano ją do dostarczenia, w celu uzupełnienia materiału dowodowego, suplementu do dyplomu ukończenia studiów magisterskich na kierunku . Suplement został dostarczony dnia[...]. W dniu [...] P. G. złożyła wniosek o przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów: tłumaczenia przysięgłe z przebiegu studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich. Dowód z ww. dokumentów został przeprowadzony (zgodnie z postanowieniem [...]).

Zdaniem organu, ani suplement, ani tłumaczenia dokumentów dotyczących przebiegu studiów zagranicznych, nie uprawniają do przyjęcia, że w dacie wydania decyzji Pani P. K. G. spełniała wymogi w zakresie przygotowania pedagogicznego.

W toku postępowania organ przeprowadził dowody z przesłuchania świadków- wszystkich członków komisji kwalifikacyjnej: E. C., I.N., B. C. oraz E.P. Wszystkie te osoby stwierdziły, że fakt posiadania przez P. G. kwalifikacji pedagogicznych był dla nich oczywisty i nie budził wątpliwości. Poza tym, ona sama nie wyprowadziła ich z błędu, m.in. przyjmując akt nadania stopnia nauczyciela kontraktowego stwierdzający, że posiada kwalifikacje pedagogiczne. Członkowie komisji przyznali, że dokonali błędnej interpretacji przedstawionych przez nią dokumentów dotyczących jej kwalifikacji. Uznali, że posiada ona przygotowanie pedagogiczne, nie dysponując żadnym dokumentem na potwierdzenie tego faktu.

W dniu[...] przesłuchano w charakterze świadka K. W.-K., która jako obserwator z ramienia organu prowadzącego uczestniczyła w posiedzeniu komisji kwalifikacyjnej stwierdziła, że nie weryfikowała dokumentów przedłożonych przez P. K. G., przyjęła za udowodnione posiadanie kwalifikacji pedagogicznych w oparciu o opinie pozostałych członków komisji kwalifikacyjnej.

Organ wyjaśnił, że zgodnie z art.9b ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. -Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006r. Nr 97, poz.674, z późn. zm.) warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego jest spełnienie przez niego wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz 1a pkt 3 Karty Nauczyciela. Zgodnie z § 1 pkt 3 rozporządzenia MEN z dnia 12 marca 2009r.

w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50,

poz. 400) przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż [...] godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym niż [...] godzin; o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom (zaświadczenie) szkoły wyższej albo świadectwo ukończenia kursu pedagogicznego prowadzonego przez zakład kształcenia nauczycieli albo placówkę doskonalenia nauczycieli lub inną instytucję, osobę prawną lub fizyczną, które mogą prowadzić takie kursy zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli. Stosownie do § 2-4 ww. rozporządzenia, poza ukończeniem studiów magisterskich w zakresie, P. K. G. powinna posiadać również przygotowanie w wymiarze co najmniej [...] godzin z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką w wymiarze nie mniejszym niż [...] godzin.

Poprzez ukończenie studiów wyższych magisterskich na Uniwersytecie na kierunku P. K. G. nie nabyła przygotowania pedagogicznego. Z suplementu do dyplomu nr [...] ukończonych przez P. K. G. studiów wynika bowiem jednoznacznie, że program tych studiów nie obejmował zajęć z pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, ani też praktyk.

Nauczycielka tak określonego przygotowania nie posiada również z innych tytułów, gdyż ukończony na Politechnice kurs pedagogiczny dla asystentów uczelni nie spełniał wyżej wskazanych wymogów przygotowania, jak również z dokumentacji odbytych studiów nie wynika spełnienie przez te studia wymogów w zakresie przygotowania pedagogicznego.

Wskazane przepisy Karty Nauczyciela i rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli winny być stosowane przez organy administracji oświatowej zgodnie z ich brzmieniem, a treść tych przepisów nie nastręcza wątpliwości i nie wymaga wykładni. Z przepisów tych wynika w sposób jednoznaczny, że nauczyciel kontraktowy powinien posiadać przygotowanie pedagogiczne.

W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy Wójt przyjął, że P. K. G. w dniu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego, nie spełniała wszystkich warunków do jego nadania. W ocenie organu, brak przygotowania pedagogicznego, należy zakwalifikować jako wadę istotną decyzji, powodującą nieważność tej decyzji i zastosować dyspozycję art. 156 § 1 pkt 2 i art. 16 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Nie zgadzając się z powyższą decyzją P. K. G. wniosła odwołanie domagając się bardzo szczegółowego uzasadnienia, dlaczego naruszenie prawa uznano za "rażące". Podniosła, że posiada wymagane przepisami wykształcenie pedagogiczne, w [...] rozpoczęła P. Studia Pedagogiczne na Uniwersytecie, posiada ukończony Kurs Pedagogiczny na Politechnice oraz zacytowała art. 160 § 1 Kpa.

Kurator Oświaty decyzją z dnia [...] Nr[...] działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.) oraz art. 9b ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania -utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

Organ odwoławczy ustalił, jak wynika to z uzasadnienia jego decyzji,

że P. K. G. odbyła staż na stopień nauczyciela kontraktowego

w wymiarze [...] w okresie od[...] w Zespole Szkół -. W okresie tym zatrudniona była w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku nauczyciela języka angielskiego. Staż ten został w dniu [...] pozytywnie oceniony przez dyrektora Zespołu Szkół. W dniu [...] uzyskała akceptację Komisji Kwalifikacyjnej i dyrektor Zespołu Szkół nadał P. K. G. decyzją z dnia [...] stopień nauczyciela.

Dyrektor Zespołu Szkół pismem z dnia [...] zwrócił się z prośbą do Kuratorium Oświaty o stwierdzenie nieważności wyżej wskazanego aktu nadania stopnia nauczyciela kontraktowego z powodu braku wymaganych kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela języka angielskiego, tj. braku przygotowania pedagogicznego po ukończeniu studiów magisterskich na kierunku filologia angielska. Kurator Oświaty na podstawie art. 65 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego postanowieniem z [...] pismo to przekazał do Wójta Gminy.

Wójt Gminy decyzją z dnia nr [...] stwierdził nieważność decyzji wydanej przez dyrektora Zespołu Szkół z dnia [...] w sprawie nadania P. K. G. stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego.

Ustosunkowując się do odwołania, organ drugiej instancji wyjaśnił, że w myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje. Zgodnie z art. 9 ust. 2 tej ustawy szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, wskazując w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i placówek, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.

Od[...] szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400 z późn. zm.). W myśl § 11 kwalifikacje do nauczania danego języka obcego w szkole podstawowej posiada min. osoba legitymująca się dyplomem ukończenia studiów pierwszego stopnia lub studiów magisterskich na kierunku filologia w specjalności danego języka obcego lub lingwistyki stosowanej w zakresie danego języka obcego oraz która posiada przygotowanie pedagogiczne. Ponadto kwalifikacje do nauczania danego języka obcego w szkole podstawowej posiada osoba legitymująca się dyplomem ukończenia nauczycielskiego kolegium języków obcych w specjalności odpowiadającej danemu językowi obcemu lub studiów wyższych na dowolnym kierunku (specjalności), która dodatkowo legitymuje się świadectwem złożenia państwowego nauczycielskiego egzaminu z danego języka obcego stopnia przed Państwową Komisją Egzaminacyjną lub świadectwem znajomości danego języka obcego w stopniu zaawansowanym lub biegłym, a ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne.

Zgodnie z § 1 pkt 3 ww. rozporządzenia z dnia 12 marca 2009 r. przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia, oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin. Przygotowanie pedagogiczne winno obejmować: metodykę nauczania danego języka, religioznawstwo (tj. wiedzę z zakresu historii, geografii, kultury i literatury danego obszaru językowego). O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów, lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli, lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego.

Jak wynika z dokumentacji z przebiegu postępowania P. K. G.

w dniu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego posiadała:

- dyplom wydany w przez W. S. U. - uznaną szkołę wyższą w - nadający tytuł B. A., ukończenia studiów wyższych pierwszego stopnia oraz dyplom M. A. wydany

w [...] przez - ukończenia studiów drugiego stopnia (pismo Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej z dnia [...]- poświadczone tłumaczenie z języka angielskiego przez tłumacza przysięgłego zapisu przebiegu studiów - licencjat w zakresie komunikacji, kierunek: komunikacja (z dnia[...]);

- poświadczone tłumaczenie z języka angielskiego przez tłumacza przysięgłego zapisu przebiegu studiów i uzyskaniu tytułu - magister studiów interdyscyplinarnych (z dnia[...]);

- poświadczone tłumaczenie z języka angielskiego przez tłumacza przysięgłego zapisu przebiegu studiów doktoranckich, kierunek psychologia edukacyjna (z dnia [...]), rozprawa doktorska z psychologii edukacyjnej: Relacje pomiędzy wiarą we własną skuteczność a dostosowaniem społeczno-kulturowym u doktorantów zagranicznych i doktorantów amerykańskich;

- dyplom - wydany w [...] przez B. U. potwierdzającym ukończenie studiów trzeciego cyklu oraz uzyskanie stopnia naukowego (pismo Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej z dnia[...] )- kurs doskonalenia pedagogicznego dla nauczycieli akademickich (zaświadczenie Politechniki dnia

[...] o ukończeniu kursu pedagogicznego dla asystentów uczelni); Czas trwania kursu razem – [...] godzin, w tym wykaz przedmiotów

i liczba godzin na kursie: psychologiczne i aksjologiczne podstawy procesu nauczania w szkole wyższej – [...] godzin, pedagogika i dydaktyka szkoły wyższej – [...] godzin, dydaktyka szkoły wyższej –[...] godzin, pedagogika szkoły wyższej – [...] godzin, etyka w nauce i procesie dydaktycznym –[...]godzin;

- dyplom ukończenia studiów niestacjonarnych na kierunku filologia w specjalności filologia angielska i uzyskaniu w dniu [...] tytułu zawodowego magister (dyplom z dnia[...]) oraz suplement do dyplomu, potwierdzający, że są to studia[...],

- zaświadczenie z dnia [...] Uniwersytetu -, potwierdzające, że P. K. G. jest słuchaczem I semestru Podyplomowych Studiów Pedagogicznych;

- zaświadczenie z dnia [...] Uniwersytetu - Uniwersyteckie Centrum Edukacji, potwierdzające, że P. K. G. jest słuchaczem semestru Podyplomowych Studiów Pedagogicznych.

Zgodnie z art. 9b ust. 1 pkt 1 ustawy - Karta Nauczyciela warunkiem nadania stopnia nauczyciela kontraktowego nauczycielowi zatrudnionemu w szkole jest:

- spełnianie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 1a-3, ustawy - Karta Nauczyciela,

- odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego,

- uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie.

Zdaniem Kuratora, w świetle cytowanych przepisów oraz załączonych do sprawy dokumentów P. K. G. nie posiada kwalifikacji do zajmowanie stanowiska nauczyciela języka angielskiego, albowiem oprócz dyplomu ukończenia studiów niestacjonarnych na kierunku filologia w specjalności filologia angielska nie legitymuje się dokumentami potwierdzającymi, że posiada przygotowanie pedagogiczne zgodnie z cytowanym wyżej § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 12 marca 2009 r. Nie można bowiem przyjąć, że ukończony przez nią kurs doskonalenia pedagogicznego dla nauczycieli akademickich w wymiarze [...] godzin spełnia wymagania § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 12 marca 2009 r.

W ocenie organu odwoławczego nadanie stopnia nauczyciela kontraktowego nauczycielowi, który nie spełnia powyższych warunków należy uznać za rażące naruszenie prawa, które w myśl art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stanowi przesłankę stwierdzenia nieważności decyzji. Organ administracji państwowej nie może bowiem wydawać decyzji niezgodnych z przepisami prawa obowiązującymi w dacie wydania decyzji. Obywatele, których prawna i faktyczna sytuacja wobec organów administracji jest zbliżona, mają prawo oczekiwać, iż zostaną wobec nich podjęte decyzje o podobnej, jeśli nie dosłownej treści. Nauczyciel może zatem uzyskać kolejne stopnie awansu zawodowego tylko na podstawie powszechnie obowiązujących nauczycieli przepisów.

W świetle powyższego organ II Instancji stwierdził, że P. K. G. w dniu nadania stopnia nauczyciela, tj. w dniu [...], nie spełniła warunku do nadania jej tego stopnia określonego w art. 9b ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela. Uzyskała stopień nauczyciela kontraktowego nie posiadając wymaganych kwalifikacji. Decyzja dyrektora Zespołu Szkół z dnia [...] została zatem wydana z naruszeniem przepisów prawa.

P. K. G. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na wyżej opisaną decyzję ostateczną oświadczając, że nie zgadza się z decyzją. Skarżąca, identycznie jak wcześniej w odwołaniu, podniosła, że ma ukończony Kurs Pedagogiczny dla Asystentów na Politechnice oraz zacytowała art. 160 § 1 Kpa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Skarga jest niezasadna.

Treść skargi, będąca powtórzeniem argumentu podniesionego uprzednio w odwołaniu, niepowołanie w skardze zarzutów i wniosków, a także wskazanie w niej nieobowiązującego już art. 160 Kodeksu postępowania administracyjnego wskazuje na potrzebę wyjaśnienia skarżącej na wstępie, że stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne nie zastępują zatem właściwych organów administracji publicznej w rozstrzyganiu spraw administracyjnych, a wobec tego, w wyniku rozpoznania skargi nie wydają decyzji administracyjnych i nie mogą również zaskarżonych decyzji zmieniać, nadawać uprawnień lub ich pozbawiać. Sąd administracyjny nie jest także uprawniony do rozstrzygania w przedmiocie roszczeń o odszkodowanie za szkody wyrządzone decyzjami administracyjnymi wydanymi z naruszeniem art. 156 § 1 K.p.a., czego być może oczekiwała skarżąca cytując art. 160 § 1 Kpa. Wskazać tu trzeba, że art. 160 K.p.a. został uchylony ustawą z 17 czerwca 2004 r. (Dz. U. Nr 162, poz. 1692) r., która weszła w życie w dniu 1 września 2004 r.

W razie stwierdzenia, że zaskarżona decyzja w istotny sposób narusza przepisy prawa materialnego lub procesowego sąd administracyjny – w zależności od rodzaju stwierdzonego uchybienia - akt taki uchyla lub stwierdza jego nieważność.

W toku omawianej kontroli, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, ale jak stanowi to art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, co oznacza,

że zobligowany jest uwzględniać wszystkie stwierdzone naruszenia prawa nawet jeśli nie były podnoszone przez skarżącego.

Sąd rozstrzyga według stanu faktycznego i prawnego istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Dlatego okoliczności zaistniałe już po wydaniu decyzji poddanej kontroli legalności nie są brane pod uwagę, podobnie jak i okoliczności poza prawne, a więc takie, które nie wynikają z przepisów prawa materialnego i procesowego mających zastosowanie w konkretnej, badanej sprawie.

Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji w powyższych granicach Sąd doszedł do wniosku, że decyzja ta nie narusza przepisów prawa.

Przedmiotem kontroli sądowej jest decyzja ostateczna stwierdzająca nieważność decyzji administracyjnej wydanej w przedmiocie nadania skarżącej stopnia zawodowego nauczyciela kontraktowego.

Zasada ogólna trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych wyrażona w art. 16 Kodeksu postępowania administracyjnego zezwala na wyeliminowanie decyzji z obrotu prawnego tylko w ściśle określonych w tym przepisie trybach nadzwyczajnych postępowania administracyjnego, do których zaliczane jest postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji, na co słusznie wskazywał organ I instancji w uzasadnieniu prawnym swojej decyzji.

Przesłanki ustawowe nieważności decyzji określone zostały w art. 156 § 1 Kpa. Podstawą stwierdzenia nieważności decyzji w kontrolowanej sprawie administracyjnej był art. 156 § 1 pkt 2 Kpa stanowiący, że organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji wydanej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Organy orzekające w omawianej sprawie przyjęły, że P. K. G. uzyskała stopień awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego języka angielskiego mimo niespełnienia wymogu posiadania odpowiedniego do tego przygotowania pedagogicznego i uznały, że wydanie w tej sytuacji decyzji stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 Kpa.

Ze stanowiskiem tym należy się zgodzić zarówno co do ustalenia braku posiadania przez skarżącą odpowiedniego przygotowania pedagogicznego na dzień wydania aktu nadania stopnia nauczyciela kontraktowego, jak i co do oceny,

że w sytuacji takiego braku, decyzja wydana została z rażącym naruszeniem prawa.

Zasady awansu zawodowego nauczycieli reguluje powołana w podstawie prawnej zaskarżonej decyzji ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Zgodnie z art. 9b ust. 1 tej ustawy, warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego jest spełnienie przez niego wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1

pkt 1 oraz 1a pkt 3.

Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy Karta Nauczyciela stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje. Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 2 tej ustawy, szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, wskazując w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i placówek, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.

Kwalifikacje wymagane od nauczycieli reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400 z późn. zm.).

W myśl § 11 wskazanego wyżej rozporządzenia kwalifikacje do nauczania danego języka obcego w szkole podstawowej posiada osoba legitymująca się dyplomem ukończenia studiów pierwszego stopnia lub studiów magisterskich na kierunku filologia w specjalności danego języka obcego lub lingwistyki stosowanej

w zakresie danego języka obcego oraz która posiada przygotowanie pedagogiczne. Ponadto kwalifikacje do nauczania danego języka obcego w szkole podstawowej posiada osoba legitymująca się dyplomem ukończenia nauczycielskiego kolegium języków obcych w specjalności odpowiadającej danemu językowi obcemu lub studiów wyższych na dowolnym kierunku (specjalności), która dodatkowo legitymuje się świadectwem złożenia państwowego nauczycielskiego egzaminu z danego języka obcego stopnia przed Państwową Komisją Egzaminacyjną lub świadectwem znajomości danego języka obcego w stopniu zaawansowanym lub biegłym,

a ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne.

Pojęcie: "przygotowanie pedagogiczne" zdefiniowane zostało w § 1 pkt 3 tego rozporządzenia, który stanowi, że przez przygotowanie pedagogiczne "należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia, oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym niż godzin. Przygotowanie pedagogiczne winno obejmować: metodykę nauczania danego języka, religioznawstwo (tj. wiedzę z zakresu historii, geografii, kultury i literatury danego obszaru językowego). O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów, lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli, lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego".

Z treści skargi można wnosić, że skarżąca dowolnie interpretuje pojęcie "przygotowanie". Dlatego jeszcze raz podkreślić trzeba, że pojecie to zostało zdefiniowane w prawie oświatowym, czego skarżąca - jak się wydaje nie przyjmuje do wiadomości- mimo jednoznacznego wyjaśnienia tej kwestii przez organy administracji orzekające w sprawie. Nie wystarczy zatem rozpoczęcie kursu, którego ukończenie spełniałoby warunki przygotowania pedagogicznego określone w § 1 pkt 3 wskazanego wyżej rozporządzenia, jak też nie wystarczy ukończenie kursu lub studiów podyplomowych z zakresu pedagogiki, nawet czasowo i przedmiotowo zbliżonego do wymogów określonych we wskazanym przepisie, ale w pełni (np. co do wymaganych godzin lub rodzaju przedmiotów albo liczby godzin praktyki) nie wyczerpujących wymagań omawianego przepisu. Nie chodzi tu bowiem o potoczne rozumienie przygotowania pedagogicznego, lecz o jego definicję prawną, która musi być spełniona na dzień wydania aktu nadania nauczycielowi stopnia awansu zawodowego.

Z ustaleń organów obu instancji, a zwłaszcza w świetle zawartego w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji szczegółowego wykazu przedłożonych dyplomów i zaświadczeń w toku procedury ubiegania się o nadanie stopnia awansu zawodowego jednoznacznie wynika, że na dzień wydania aktu nadania stopnia awansu zawodowego, skarżąca nie spełniała warunku przygotowania pedagogicznego".

Dodatkowo wskazać trzeba, że tylko w przypadku nauczycieli akademickich warunek posiadania przygotowania pedagogicznego w rozumieniu wyżej wskazanego rozporządzenia nie obowiązuje, ponieważ nauczycielowi akademickiemu podejmującemu zatrudnienie w szkole przysługuje z mocy prawa stopień nauczyciela kontraktowego. Z akt administracyjnych nie wynika aby skarżąca była nauczycielem akademickim. P. K. G. na rozprawie sądowej potwierdziła, że nie jest nauczycielem akademickim.

Jak z powyższego wynika ustalenia przyjęte w zaskarżonej decyzji są pod względem faktycznym i prawnym prawidłowe.

Skoro zatem P. K. G. uzyskała stopień nauczyciela kontraktowego, nie posiadając przygotowania pedagogicznego wymaganego przepisami prawa,

to oczywiste jest, że nadanie jej tego stopnia awansu zawodowego nastąpiło z naruszeniem prawa materialnego.

Należało zatem rozważyć, czy wyrażone w zaskarżonej decyzji stanowisko,

że naruszenie to ma charakter rażący jest uzasadnione w kontekście wyżej przywołanego art. 156 § 1 pkt 2 Kpa.

Pojecie; "rażące naruszenie prawa" nie posiada swojej definicji legalnej. Jego znaczenie wyjaśnia doktryna prawnicza oraz wykładnia sądowa. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym oraz nauce prawa administracyjnego prezentowane są na ten temat co najmniej trzy zasadnicze stanowiska.

Pierwsze z nich uznaje, że o rażącym naruszeniu prawa można mówić wówczas, gdy przepis prawa ma treść nie budzącą żadnych wątpliwości, jego treść może być ustalona w bezpośrednim rozumieniu słów, z których się składa. (por. wyrok NSA z dnia 13 czerwca 2007 r., sygn. akt I OSK 996/06, LEX nr 354687)

Drugie stanowisko, przyjmuje, że naruszenie prawa będzie miało charakter rażący dopiero wtedy, gdy skutki społeczno-gospodarcze naruszenia prawa są nie do pogodzenia z zasadą praworządności, co oznacza, że nie ma przesądzającego znaczenia kwestia oczywistości naruszenia ani charakter przepisu, który został naruszony (por. wyrok NSA z dnia 6 sierpnia 1984 r. sygn. akt I SA 38/84, Gazeta Prawna 1984, nr 20; K. Sobieralski, Nadzwyczajne tryby postępowania administracyjnego, 2009s. 132-135).

Stanowisko trzecie, mieszane, do którego skłania się również skład orzekający Sądu zakłada, że stwierdzenie rażącego naruszenia prawa wymaga wykazania nie tylko tego, że jest to naruszenie oczywiste, ale niezbędne jest również stwierdzenie, że z powodu tej oczywistości oraz chronionego porządkiem prawnym interesu społecznego, skutki społeczno-gospodarcze owego naruszenia są nie do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności i nie zezwalają na funkcjonowanie tak wadliwego aktu w obrocie prawnym.

W przekonaniu Sądu, ocena stopnia tego naruszenia dokonana winna być również w kontekście okresu, jaki upłynął od dnia nadania skarżącej stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego ([...])do dnia wydania decyzji ostatecznej stwierdzającej jego nieważność ([...])Sąd bowiem w pełni podziela stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lipca 2009 r. sygn. akt I OSK 1283/08 (baza orzeczeń NSA dostępna w Internecie) stwierdzające, że: "Akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela jest rodzajem certyfikatu zawodowego potwierdzającego określone uprawnienia w tym zakresie, pochodzącego od władzy publicznej i skutkującego wobec wszystkich pracodawców-obecnych i przyszłych. Zatem mając na względzie skutki prawne i społeczne tego aktu, stwierdzenie jego nieważności i eliminowanie go z obrotu prawnego w oparciu o oceną przesłankę rażącego naruszenia prawa wymienioną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. musi być wyważone, przez szczegółową analizę wszystkich okoliczności rozpatrywanego przypadku, z uwzględnieniem także długości okresu jaki upłynął od wydania aktu nadania."

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zgodzić się trzeba z oceną wyrażoną w zaskarżonej decyzji, że rozpatrywane naruszenie ma charakter rażącego naruszenia prawa w rozumieniu art. 156 § 1pkt 2 Kpa. Krótki okres funkcjonowania wadliwej decyzji w obrocie prawnym oraz doniosłość prawna naruszonego w oczywisty sposób przepisu, istotnie jest nie do pogodzenia z zasadami praworządności (art. 7 Konstytucji RP) i państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP). Z punktu widzenia ochrony interesu społecznego nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia dla pozostawienia tak wadliwego aktu w obrocie prawnym.

W tym stanie sprawy należało, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzec jak w sentencji.