II SA/Rz 809/12

Uzasadnienie

II SA/Rz 809/12

U Z A S A D N I E N I E

Przedmiotem wspólnej skargi M. i T. K. jest decyzja Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego (WINGiK) z dnia [...] sierpnia 2011 r. nr [...] utrzymująca w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie zmian w części kartograficznej operatu ewidencji gruntów i budynków. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm., dalej: "k.p.a.") i art. 7b ust. 2 pkt 2 oraz art. 20 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn .zm., dalej: "p.g.k.").

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że przedmiotem postępowania administracyjnego był przebieg granicy pomiędzy działkami nr 3574/2 i 3575 w D. Organ I instancji w tej sprawie orzekał decyzjami z dnia [...] lipca 2008 r. i [...] października 2008 r. Te rozstrzygnięcia uchylono decyzjami WINGiK z dnia [...] września 2008 r. i [...] stycznia 2009 r. Kolejna decyzja Starosty [...] z dnia [...] kwietnia 2009 r. została utrzymana w mocy decyzją WINGiK z dnia [...] sierpnia 2009 r. Wskutek skargi R. C. wyrokiem z dnia 14 stycznia 2010 r. sygn. akt II SA/Rz 869/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił ww. decyzję oraz decyzję ją poprzedzająca z dnia [...] kwietnia 2009 r. Sąd polecił, aby przy ponownym rozpatrywaniu sprawy organy wyjaśniły, kto jest właścicielem działki nr 3575, czy postępowanie zostało wszczęte z urzędu, czy na wniosek M. i T. K., by przeprowadzono dowód z pomiaru kontrolnego w celu ustalenia przebiegu granicy między działkami nr 3574/2 i nr 3575 wykazania w dokumentacji geodezyjnej dotyczącej podziału działki nr 3574 przebiegu granicy oraz czy był on zgodny z aktualną wówczas mapą ewidencyjną.

Po ponownie przeprowadzonym postępowaniu decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r. Starosta [...] orzekł o wprowadzeniu zmian w części kartograficznej operatu ewidencji gruntów i budynków obrębu [...] w zakresie granicy pomiędzy działkami nr 3575 i 3574/2. Decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. WINGiK uchylił decyzję organu I instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia temu organowi.

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] Starosta [...] orzekł o wprowadzeniu zmian w części kartograficznej operatu ewidencji gruntów i budynków obrębu [...] w zakresie granicy pomiędzy działkami nr 3575 i 3574/2 zgodnie ze stanem wykazanym na pierworysie mapy ewidencyjnej gruntów sprzed podziału działki nr 3574 w ten sposób, że w jednostce rejestrowej [...] - właściciel T. i M. K., zam. [...], w miejsce działki nr 3574/2 o powierzchni 0,04ha wpisał działkę nr 3574/2 o powierzchni 0,0499ha - B-PsIV, natomiast w jednostce rejestrowej [...] - właściciel R. C., zam. [...], w miejsce działki nr 3575 o powierzchni 0,07ha postanowił wpisać działkę nr 3575 o powierzchni 0,0878 ha - B-PsIV. Wpis ten ma znajdować odzwierciedlenie w wykazie zmian gruntowych oraz mapie uzupełniającej opracowanych w ramach pomiaru kontrolnego i przyjętych do państwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego pod numerem [...] w dniu 11 maja 2011 r. Starosta podał też, że zainteresowane strony nie potrafiły zgodnie wskazać przebiegu granicy pomiędzy działkami nr 3574/2 i 3575. Dlatego w celu uregulowania istniejącej między nimi rozbieżności przywrócono granicę pomiędzy działkami w sposób przedstawiony na mapie uzupełniającej oraz wykazie zmian gruntowych wykonanych po pomiarze kontrolnym przeprowadzonym w dniu 7 kwietnia 2011 r. Granice te mają być zgodne z granicami ustalonymi podczas podziału działki nr 3574 w 1985 r. oraz istniejącą wówczas mapą ewidencyjną w skali 1:2880 jako dokumentem źródłowym. Starosta wyjaśnił ponadto, że czynności podjęte przez organ przed złożeniem pisemnego wniosku przez M. i T. K. miały charakter wstępnego rozpoznania sprawy podjętego wskutek uprzedniego ustnego żądania wnioskodawców. Z czynności tych spinano w dniu 11 kwietnia 2011 r. notatkę służbową.

Rozpoznając odwołanie M. i T. K. WINGiK uznał, że organ I instancji wywiązał się z obowiązków wynikających ze wskazań wyrażonych w uzasadnieniu wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 14 stycznia 2009 r. II SA/Rz 869/09. Przeprowadzono bowiem dowód z pomiaru kontrolnego (sprawdzającego) w celu ustalenia, czy przebieg granicy między działkami nr 3574/2 i 3575 wykazany w dokumentacji geodezyjnej dotyczącej podziału działki nr 3574 był zgodny z aktualną wówczas mapą ewidencyjną. Wykonawca tej pracy miał ustalić, że granica pomiędzy działkami nr 3574 i 3575 wykazana w operacie pomiarowym z podziału działki nr 3574 wykonanego w 1985 r. ([...]) była zgodna z obowiązującą wówczas mapą ewidencyjną. Dlatego w ocenie organu odwoławczego zasadne było przywrócenie przebiegu granicy zgodnie z tą mapą. WINGiK ustalił ponadto, że właścicielem działki nr 3575 jest wyłącznie R. C., a postępowanie w sprawie wszczęto na wniosek M. i T. K. Natomiast mając na względzie fakt, że granica pomiędzy działkami nr 3574/2 i 3575 jest sporna, organ odwoławczy uznał, że stronom pozostaje ustalenie prawnego przebiegu granicy w odrębnym postępowaniu rozgraniczeniowym, które przeprowadza właściwy wójt (burmistrz lub prezydent miasta). Ewidencja gruntów pełni tylko funkcje informacyjno-techniczne i nie rozstrzyga sporów o prawa do gruntów. Przez żądanie wprowadzenia zmian w ewidencji nie można dochodzić ani udowadniać praw do nieruchomości.

W skardze na decyzję WINGiK M. i T. K. zarzucili naruszenie przepisów art. 7b ust. 2 pkt 2 oraz art. 20 ust. 1 i 2 p.g.k. oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, przepisów postępowania administracyjnego, w szczególności art. 6, 7, 8, 9, 10, 11, 24 - 27, 75, 77 § 1, 107 k.p.a., błąd w ustaleniach faktycznych, dowolność i sprzeczność oceny zebranego materiału oraz nierozpatrzenie skargi z dnia 22 czerwca 2011 r. Skarżący zarzucają również sporządzenie mapy uzupełniającej z dnia 8 kwietnia 2011 r. przez geodetę J. F., który poprzednio wydał w ich sprawie decyzję z dnia [...] października 2008 r. nr [...] pełniąc funkcję geodety powiatowego. Okoliczność ta stanowić powinna podstawę wyłączenia tej osoby jako biegłego.

W ocenie skarżących organy powołały się wyłącznie na stan prawny wynikający z map zalegających w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej pomijając dokumenty własności dotyczące działki nr 3574 znajdujące się w księdze wieczystej nr [...] prowadzonej przez Sąd Rejonowy w B. Z nich wynika, że działka nr 3574 od strony południowej na wysokości południowej granicy działki nr 3575 na mapie miała szerokość co najmniej 2m, co przy podanej skali odpowiadać miało 5m i 76 cm szerokości rzeczywistej. Natomiast od strony północnej na wysokości północnej granicy działki nr 3575 działka nr 3574 miała mieć szerokość 1,7mm, tj. 4 m i 89 cm szerokości rzeczywistej. Natomiast z synchronizacji wynika, że działka nr 3574 o pow. 13 arów powstawała z pgr 7574/1 o pow. 2 arów i 19m2, pgr 7573/1 o pow. 10 arów i 20m2, pb 851 o pow. 80m2. Stan prawny własności działki nr 3574 według mapy ewidencyjnej ma odpowiadać konfiguracji granicy dawnych parcel, a przez to odpowiadać mapie katastralnej, której miary odczytane z mapy katastralnej odpowiadać mają ww. szerokościom działki nr 3574. Zaniechanie przeprowadzenia dowodu z podanych dokumentów wymaga w ocenie stron uchylenia decyzji celem uzupełnienia postępowania dowodowego. Skarżący zwracają również uwagę, że działka nr 3574/2 na mapie uzupełniającej z dnia 8 kwietnia 2011 r. opracowanej przez J. F. została zwężona o 1 mm, co przy skali mapy 1:2880 spowodowało przesunięcie granicy i zwężenie działki o 2m i 88 cm w stosunku do stanu własności wynikającej z ww. księgi wieczystej. Spowodowało to także zmniejszenie powierzchni działki o 1 ar i 78m2 na rzecz działki nr 3575. Strony zakwestionowały ponadto, aby postępowanie zostało wszczęta na podstawie ich podania. Na tej podstawie domagają się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz decyzji Starosty [...] z dnia [...] czerwca 2011 r., jak też przeprowadzenia wskazanych dowodów z dokumentów.

W odpowiedzi Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego wniósł o oddalenie skargi, przedstawiając stanowisko jak dotychczas.

Postanowieniem z dnia 27 marca 2012 r. sygn. akt II SA/Rz 1119/11 Sąd zawiesił postępowanie, które podjęte zostało postanowieniem z dnia 4 września 2012 r., a sprawę zarejestrowano pod sygn. akt II SA/Rz 809/12.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 3002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., dalej: "p.p.s.a.") sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują prawem przewidziane środki. Zakres kontroli sprawowanej przez sądy wynika z treści art. 134 § 1 p.p.s.a., zgodnie z którym sądy rozpoznając skargi nie są związane ich zarzutami, podstawą prawną ani formułowanymi przez strony wnioskami. Sądy rozpoznają skargi w granicach danej sprawy.

Skarga M. i T. K. nie zasługuje na uwzględnienie. Zarzuty w niej podniesione nie mają oparcia w przepisach prawa. W rozpoznawanej przez Sąd sprawie istotne jest stwierdzenie, że decyzje organów geodezyjnych będące przedmiotem skargi wydane zostały w następstwie wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 14 stycznia 2010 r., II SA/Rz 869/09. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd sprecyzował zakres niezbędnego postępowania dowodowego, jakie mają obowiązek przeprowadzić organy. Skutkiem tego musi być przyjęcie, że zarzuty skargi wskazujące na naruszenie przepisów postępowania art. 6, 7, 8, 9, 10, 11, 75, 77 § 1 i 107 k.p.a. są niezasadne. Sąd dokonując kontroli postępowania w 2010 r. wypowiedział się co do warunków związanych z wyjaśnieniem stanu faktycznego sprawy, a to oznacza, że uznał jego wadliwość w tym zakresie, w którym sformułował wytyczne. W pozostałej części przyjął, że organy prawa nie naruszyły. To stanowisko Sądu jest wiążące w rozpoznawanej sprawie, zatem skład orzekający w tej sprawie nie może tego faktu nieuwzględnić, bo takie działanie byłoby sprzeczne z art. 153 p.p.s.a.

Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji Sąd stwierdza, że zalecenia zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r. zostały zrealizowane przez organy. W tym znaczeniu Sąd nie podziela zarzutu skargi wskazującego na błąd w ustaleniach faktycznych oraz dowolność i sprzeczność oceny materiału dowodowego.

Z decyzji objętej skargą jednoznacznie wynika, że przebieg granicy między działkami nr 3574/2 i nr 3575 został przyjęty na podstawie mapy, która jest ostatnim dokumentem geodezyjnym mającym moc wiążącą dla danych ujawnionych w ewidencji gruntów, która jak trafnie wskazują organy, jest rejestrem danych wskazanych przepisami prawa. Nie rozstrzyga ona kwestii prawnych związanych z własnością, a więc także przebiegu granicy, w sytuacji gdy granica jest sporna. Ewidencja ujawnia przebieg granic wynikający z prawem wskazanych dokumentów i odnosi się do ostatniego wpisu w niej ujawnionego, jeżeli został dokonany w prawem przewidzianym trybie.

Analiza akt sprawy wskazuje, że dokumenty, na które powołują się skarżący, nie mogą być podstawą wprowadzenia zmian w przebiegu granicy między działkami skarżących i uczestnika z tego powodu, że w ewidencji został ujawniony już wcześniej inny stan tej granicy, niż to wynika z tych dokumentów. Zmiana w tym zakresie byłaby możliwa tylko w sytuacji, gdyby skarżący przedstawili dokument, który pojawiłby się po dacie rozgraniczenia 1985 r. i byłby jednym z wskazanych w przepisach rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów. Jednak takimi nie są te, na które powołują się skarżący. Natomiast może nim być dokument, który powstałby na skutek rozgraniczenia spornej granicy.

Z tego powodu Sąd nie dopatruje się naruszenia art. 7b ust. 2 pkt 2 oraz art. 20 ust. 1 i 2 p.g.k. wraz z przepisami rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów. Na podstawie tych przepisów organy geodezyjne nie mogą wprowadzać zmian danych ewidencyjnych na podstawie dokumentów przedkładanych przez skarżących, bo nie są to te dokumenty, na które wskazuje § rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów.

Skarżący wskazują na naruszenie art. 24 – 27 k.p.a. W ich ocenie sporządzenie dokumentów przez geodetę P. F. narusza zasady obiektywizmu i bezstronności, gdyż wydawał w ich sprawie pierwszą decyzję w 2008 r., wtedy jako pracownik Starostwa Powiatowego [...]. Zarzut ten jest chybiony, gdyż wskazane przepisy dotyczą wyłączenia pracownika lub organu od załatwienia sprawy. W rozpoznawanej sytuacji wskazany geodeta nie działał w takim charakterze.

Mając na uwadze powyższe oraz treść art. 151 p.p.s.a. Sąd orzekł jak na wstępie.