IV SA/Po 940/12

Uzasadnienie

Pismem z [...] czerwca 2004 r. mieszkańcy budynków położonych w P. przy ul. B. [...], oraz przy ul. B. [...] i [...] wskazali na nieprawidłowości, wady budowlane i niezgodności z dokumentacją techniczną występujące we wskazanych budynkach mieszkalnych (k. 136-137, t. I akt).

Po dokonaniu analizy zebranych dokumentów i przeprowadzeniu czynności kontrolnych Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta P. (dalej PINB) postanowieniem z dnia [...] lipca 2005 r., nr [...] (k. 257-260, tom I akt) nałożył na Spółdzielnię Mieszkaniową Lokatorsko – Własnościową "A." z siedzibą w P. przy ul. D. [...] (dalej Spółdzielnia) obowiązek dostarczenia odpowiednich ekspertyz oceny stanu technicznego powyżej opisanych budynków.

Po przedstawieniu wskazanych ekspertyz i opinii biegłych PINB uznał, że wyczerpane zostały przesłanki określone w art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. 2006 r., nr 156, poz. 1118 ze zm., dalej pr.bud.; obecnie t.j. Dz.U. 2010 r., nr 243, poz. 1623 ze zm.) i dlatego w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem w oparciu o art. 51 pr.bud. decyzją z dnia [...] listopada 2006 r., nr [...], znak [...] nałożył na Spółdzielnię określone w niej obowiązki (k. 830-841, t. III akt).

Na skutek odwołania wniesionego przez Spółdzielnię, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w P. (dalej WWINB) decyzją z dnia [...]lutego 2007 r., nr [...] uchylił decyzję z dnia [...] listopada 2006 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Organ odwoławczy wskazał, że niedostatecznie ustalono, z jakiego materiału zostały wykonane ściany budynków zlokalizowanych w P. przy ul. B. nr [...] i [...] oraz ul. B. nr [...], znajdujące się na III piętrze, a treść decyzji administracyjnej, w części dotyczącej tych ścian, nie może zawierać alternatywy uzależnionej od ustaleń dokonanych przez samego zobowiązanego. Podkreślono, że powołano niewłaściwą podstawę prawną rozstrzygnięcia I-instancyjnego. Organ II instancji wskazał mianowicie, że jeżeli dla przedmiotowych obiektów wydano decyzje o pozwoleniu na użytkowanie, to niewłaściwe jest zastosowanie przepisów rozdziału 5-go pr.bud., dotyczących budowy i oddawania do użytkowania obiektów budowlanych (k. 972-973, t. IV akt)

Po przedłożeniu przez Spółdzielnię ekspertyzy technicznej PINB decyzją z [...] maja 2008 r., nr [...], znak [...], działając na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. nałożył na Spółdzielnię, jako inwestora budowy budynków mieszkalnych przy ul. B. nr [...] i nr [...] oraz przy ul. B. nr [...] obowiązki:

1. przebudowy wszystkich stropów międzymieszkaniowych w ww. budynkach polegającej na wymianie dotychczas istniejącej "podłogi pływającej" i zastąpienie jej "podłogą pływającą" zawierającą warstwę izolacyjną ze styropianu elastycznego do "podłóg pływających" (posiadającego aprobatę techniczną i deklarowany przez producenta wskaźnik Δ Lw » 30dB oraz dokumenty potwierdzające dopuszczenie do stosowania w budownictwie) – przebudowę tę należy przeprowadzić w taki sposób, aby przewody instalacyjne znajdujące się w ww. podłodze nie powodowały powstania mostków akustycznych oraz, aby wykonać izolację przyścienną podłogi pływającej na całej długości omawianej "podłogi pływającej" wraz z twardą nawierzchnią podłogową,

2. przebudowy wszystkich ścian na III piętrze omawianych budynków wykonanych z cegły kratówki i pustaków ceramicznych typu U w taki sposób aby zamontować z jednej ze stron tych ścian ustrój izolacyjny z płyt gipsowo - kartonowych (zastosować rozwiązania systemowe) z wypełnieniem wełną mineralną (ściśle wypełniającą przestrzeń między słupkami o grubości wełny mineralnej większej od przestrzeni między powierzchnią ściany a płyty, tak aby w czasie montażu uległa ona niewielkiemu sprasowaniu), zamocowanego na układzie szkieletowym z kształtowników zimnogiętych (cały ustrój musi być odizolowany od ściany i należy zastosować przekładki elastyczne na obwodzie ściany oraz właściwie przykręcić płyty do szkieletu, grubość szkieletu powinna wynosić 50 mm, rozstaw słupków szkieletu co 600 mm, przed zastosowaniem omawianego ustroju należy sprawdzić stan połączenia ścian ze stropem górnym i ścianą zewnętrzną tj. czy została zastosowana wkładka elastyczna i czy wszystkie szczeliny zostały dokładnie wypełnione zaprawą gipsową),

3. przebudowy wszystkich ścian międzymieszkaniowych z płyt Promonta z wypełnieniem z wełny mineralnej poprzez zastosowanie ww. ustroju izolacyjnego opisanego w pkt 2 lub dokonanie rozbiórki omawianych ścian i wykonanie nowych ścian:

a) z bloków silikatowych, drążonych o grubości 24 cm (wyprodukowanych przez producenta legitymującego się wynikami badań laboratoryjnych o wartości Rw = 55 dB); ściany te należy odpowiednio połączyć ze stropem górnym i ścianą zewnętrzną - połączenia powinny zapewniać całkowitą szczelność i być połączeniami sztywnymi; nie należy stosować bloków silikatowych o kształcie powierzchni bocznych, który spowoduje, że pomiędzy poszczególnymi blokami stworzą się kanały (kanały takie muszą być wypełnione zaprawą w trakcie murowania ścian); przy tego typu ścianach niedopuszczalne jest zastosowanie zamiast tynku cementowo - wapiennego płyt suchego tynku na tzw. plackach gipsowych,

b) wykonanie nowej ściany z bloków keramzytobetonowych, pełnych o grubości 18 cm np. Thermo Optiroc 18 (posiadające wskaźnik Rw = 58 dB),

4. poszerzenia wjazdów do 26 garaży znajdujących się na 1 kondygnacji nadziemnej w taki sposób aby szerokość wjazdu w świetle (rzeczywista przestrzeń przejazdu) wynosiła min. 2,3 m,

5. wykonania prac przywracających ścianom lokalu mieszkalnego nr 12 w budynku przy ul. B. 9 odpowiedni stan techniczny, umożliwiający ich użytkowanie tj.: likwidacja śladów po wyschniętych zaciekach, likwidacja suchego zagrzybienia; osuszenie ścian; oczyszczenie podłoża (usunięcie brudu, pyłu, odbarwień i nalotów), usunięcie zagrzybienia z głębszych warstw ścian (skucie zagrzybienia, dezynfekcja środkiem grzybobójczym, uzupełnienie tynków i ostateczne wykończenie ścian),

6. usunięcia zawilgocenia występującego w obrębie kondygnacji piwnicznej poprzez wykonanie następujących robót:

* dokonanie rozbiórki krawężnika i pozbruku (na całej długości "prześwitu"- 14,1 m , znajdującego się w poziomie parteru budynku), zdjęcie geowłókniny, usunięcie otoczaków, usunięcie folii budowlanej, zdjęcie styropianu, usunięcie warstwy izolacji o szerokości 0,8 m oraz taśmy uszczelniającej ze szczeliny dylatacyjnej, dokładne oczyszczenie żelbetowych powierzchni stropów,

* następnie wypełnienie szczeliny dylatacyjnej pianką poliuretanową, ułożenie profilu dylatacyjnego w szczelinie dylatacyjnej ok. 0,5 cm poniżej krawędzi dylatacji i wypełnienie masą plastikol FDS,

* przyklejenie do stropów na osi dylatacji taśmy uszczelniającej Superflex 100/5 masą izolacyjną Superflex 100, ułożenie warstwy o gr. 10 mm Superflexu 100 z podwójnym zbrojeniem (przy obydwu powierzchniach) siatką z włókna szklanego i w pasie dylatacji o szerokości 30 cm (w środku grubości warstwy) Superflexu 100 zastosowanie trzeciej - dodatkowej warstwy siatki zbrojeniowej, ułożenie styropianu o gr. 3 cm, ułożenie folii budowlanej o gr 2 mm z zachowaniem spadku podłoża 3% w kierunku wpustu kanalizacyjnego od linii krawężnika,

* na pionowej ściance przy posadzce prześwitu pod budynkiem przyklejenie folii do betonu Superflexem 100, sklejenie połączenia dwóch części folii j.w. z nałożeniem jednej na drugą z zachowaniem zasady jak dla krycia dachu, na całej odtwarzanej powierzchni promieniście od wpustu kanalizacyjnego do linii krawężnika; następnie ułożenie 15 szt. perforowanych rurek PCV ø 20 (można je zastąpić perforowanymi łupinami); wypełnienie przestrzeni pomiędzy ww. rurkami otoczakami - warstwa 7 cm; zamontowanie krawężnika w sposób jak przed rozbiórką z odsunięciem

1,5 cm od krawędzi posadzki prześwitu, aby powstała szczelina dla wpływającej wody; zamontowanie krawężnika na punktowo stabilizowanych cementem otoczakach (w miejscu styku elementów krawężnikowych), aby zapewnić pod krawężnikami przepływ wody, ułożenie geowłókniny na warstwie otoczaków; wykonanie betonowej podbudowy o gr. 6 cm pod pozbruk z betonu kl. B 15; ułożenie pozbruku ze spadkami zapewniającymi spływ wody do wpustu kanalizacyjnego, zapewnienie drożności otworów wlotowych do wpustu kanalizacyjnego oraz zapewnienie spływania z folii w te otwory wody deszczowej,

7. prowadzenia dokumentacji robót nakazanych niniejszą decyzją (tj. szczegółowego dziennika robót prowadzonego przez osoby nadzorujące ww. roboty, umożliwiającego dokonanie oceny prawidłowości wykonania nakazanych robót) i przedłożenia tej dokumentacji po ich zakończeniu tutejszemu organowi nadzoru budowlanego.

W dalszej części sentencji PINB określił termin wykonania powyższych obowiązków na 6 lat od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna i poinformował o konieczności wykonania wskazanych robót pod nadzorem osób posiadających odpowiednie uprawnienia budowlane i wykazujących się przynależnością do właściwego samorządu budowlanego (k. 1187-1199, t. IV akt).

Odwołanie od powyższej decyzji podaniem z dnia 2 czerwca 2008 r. wniosła Spółdzielnia zarzucając PINB naruszenie art. 7 i 77 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej kpa) oraz art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. przez nieprawidłowe nałożenie obowiązków. Podniesiono, że obowiązki wskazane w pkt 5 i 6 decyzji zostały już wykonane, a zobowiązanie do przebudowy wszystkich ścian i stropów jest przedwczesne, skoro uchybienia stwierdzono tylko co do niektórych stropów i ścian. Ponadto Spólzielnia odniosła się do decyzji o pozwoleniu na budowę z której wynika rodzaj materiału zastosowanego w podłodze oraz zakwestionowała obowiązek przebudowy wszystkich ścian na III piętrze. Wykonanie obowiązku określonego w pkt 3 decyzji spowoduje konieczność użycia ciężkich materiałów nie przewidzianych w projekcie, a pkt 4 nakazujący poszerzenie wjazdu do garaży ma w ocenie Spółdzielni charakter trwale niewykonalny. Określony przez organ sześcioletni termin na wykonanie tych obowiązków uznano za zbyt krótki.

WWINB decyzją z [...] grudnia 2008 r., nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję w całości i na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. nakazał Spółdzielni usunąć w terminie 6 lat od dnia otrzymania decyzji, nieprawidłowości w stanie technicznym wielorodzinnych budynków mieszkalnych posadowionych przy ul. B. [...] i [...] oraz ul. B. nr [...] w P. przez:

1. przebudowę wszystkich stropów międzymieszkaniowych w tych budynkach, polegającą na całkowitej wymianie istniejącej "podłogi pływającej" i zastąpieniu jej "podłogą pływającą" z warstwą izolacyjną ze specjalnego styropianu elastycznego do "podłóg pływających" (posiadającego aprobatę techniczną i deklarowany przez producenta wskaźnik tłumienia dźwięków uderzeniowych "pływającej podłogi" wynoszący Δ Lw ≥ 30dB oraz dokumenty potwierdzające dopuszczenie do stosowania w budownictwie). Przebudowę tę należy przeprowadzić w ten sposób aby izolacja przyścienna "podłogi pływającej" została wykonana na całej wysokości "podłogi pływającej" wraz z twardą nawierzchnią podłogową oraz, aby przewody instalacyjne prowadzone w "podłodze pływającej" nie powodowały powstawania mostków akustycznych,

2. przebudowę wszystkich ścian konstrukcyjnych na trzecim piętrze przedmiotowych budynków (wykonanych z cegły kratówki i pustaków ceramicznych typu U) oraz wykonanych z cegły kratówki ścian osłonowych na trzecim piętrze tych budynków. Przebudowę tę należy przeprowadzić montując z jednej ze stron tych ścian ustrój izolacyjny z płyt gipsowo-kartonowych (zastosować rozwiązania systemowe) Z wypełnieniem wełną mineralną (ściśle wypełniającą przestrzeń między słupkami o grubości wełny mineralnej większej od przestrzeni między powierzchnią ściany a płyty, tak aby w czasie montażu uległa ona niewielkiemu sprasowaniu), zamocowany na układzie szkieletowym z kształtowników zimnogiętych (cały ustrój musi być odizolowany od ścinany i należy zastosować przekładki elastyczne na obwodzie ściany oraz właściwie przykręcić płyty do szkieletu; grubość szkieletu powinna wynosić 50mm, rozstaw słupków szkieletu co 600mm; przy czym przed zastosowaniem omawianego ustroju należy sprawdzić stan połączenia ścian ze stropem górnym i ścianą zewnętrzną tj. czy została zastosowana wkładka elastyczna i czy wszystkie szczeliny zostały dokładnie wypełnione zaprawą gipsową),

3. przebudowę wszystkich ścian między mieszkaniowych z płyt Promonta z wypełnieniem z wełny mineralnej, poprzez zastosowanie ustroju izolacyjnego, o którym mowa powyżej w pkt 2 albo dokonanie rozbiórki omawianych ścian i wykonanie nowych ścian:

a) z bloków silikatowych, drążonych o grubości 24 cm (wyprodukowanych przez producenta legitymującego się wynikami badań laboratoryjnych o wartości Rw=55dB). Ściany te należy odpowiednio połączyć ze stropem górnym i ścianą zewnętrzną tzn. połączenia te powinny zapewniać całkowitą szczelność i być połączeniami sztywnymi. Niedopuszczalne jest zastosowanie bloków silikatowych o kształcie powierzchni bocznych, który spowodowałby tworzenie się między elementami kanałów, jeżeli kanały te nie będą wypełniane zaprawą w trakcie murowania. Niedopuszczalne jest również stosowanie na ścianach zamiast tynku cementowo-wapiennego płyt suchego tynku na tzw. plackach gipsowych albo,

b) z bloków keramzytobetonowych, pełnych o grubości 18cm np. Thermo Optiroc 18 (posiadających wskaźnik Rw=58dB; k. 1311-1315, t. IV akt).

Na skutek wniesionej skargi od powyższej decyzji przez Spółdzielnię, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (dalej WSA) wyrokiem z dnia 3 czerwca 2009 r., sygn. IV SA/Po 151/09 (dalej wyrok z dnia 3 czerwca 2009 r.) uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję PINB z dnia [...] maja 2008 r. oraz zasądził od organu na rzecz skarżącej zwrot kosztów sądowych.

Odnosząc się do zarzutów skargi, które to zarzuty będą miały znaczenie w obecnie rozpoznawanej skardze Sąd uznał, że skoro postępowanie administracyjne toczyło się w trybie przewidzianym w rozdziale 6 pr.bud., należało się odnieść do art. 61 pr.bud. Zgodnie z tym przepisem obowiązek utrzymywania w należytym stanie technicznym i estetycznym oraz użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska ciąży na właścicielu lub zarządcy obiektu budowlanego. Na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy z dnia [...] grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. 2003 r., nr 119, poz. 1116 ze zm., dalej u.s.m.) Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Sąd wskazał zatem, że skarżąca jest z mocy przepisu ustawy zarządcą obiektu budowlanego, w skład którego w niniejszym przypadku wchodzą lokale mieszkalne. Członkowie spółdzielni, którym do tych lokali przysługuje odpowiednio własnościowe lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności lokalu, nie są w świetle przepisu art. 61 w zw. z art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. adresatami obowiązku nakładanego w drodze decyzji administracyjnej. Powołane przepisy prawa budowlanego odnoszą się bowiem do obiektu budowlanego, a nie poszczególnych lokali, przy czym nie wyklucza to nałożenia obowiązku wykonania określonych robót, które mają na celu utrzymanie w należytym stanie obiektu budowlanego jako całości, również w lokalu lub lokalach. Skoro stwierdzone naruszenia stanu technicznego uzasadniały nakazanie przeprowadzenia robót we wszystkich lokalach, oznacza to, że w istocie zakres prac nałożonych w zaskarżonych decyzjach odnosił się do przedmiotowych budynków jako całości. Z powyższego nie można jednak wnioskować, że adresatami postępowania administracyjnego toczącego się na podstawie przywołanych przepisów powinni być członkowie spółdzielni. Dodatkowych argumentów za taką interpretacją dostarcza art. 61 ust. 4 u.s.m. wskazujący wprost, że ustawodawca przewidział sytuacje, w których remontu lub przebudowy – spoczywającego na spółdzielni – może wymagać nie tylko budynek, ale też lokal. Wówczas to spółdzielnia może żądać od osób korzystających z tego lokalu lub budynku jego udostępnienia w celu wykonania koniecznych robót po wcześniejszym uzgodnieniu terminu. Skarżąca odniosła się do tego zagadnienia w skardze, przedstawiając jednak wnioski, nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Ewentualne postępowanie w przedmiocie udostępnienia lokali należy bowiem do sfery stosunków cywilnoprawnych rozstrzyganych przed sądami powszechnymi i pozostaje poza właściwością organów administracji publicznej oraz kontrolą sądowoadministracyjną.

Oceniając zgodnie z art. 135 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. 2012 r., poz. 270, dalej ppsa) zarówno zaskarżoną decyzję jak i decyzję ją poprzedzającą, Sąd uznał że stwierdzone przez organy naruszenia stanu faktycznego dawały podstawę do zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. Sąd uznał w tym zakresie, że zaskarżona decyzja i decyzja ją poprzedzająca naruszają przepis art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. w sposób wpływający na wynik sprawy. Przepis ten określa, że właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. W ramach tej instytucji organ administracji publicznej ustala, czy zaszła którakolwiek z okoliczności wskazanych w art. 66 ust. 1 pkt 1 – 4 pr.bud. Stwierdzenie tego faktu skutkuje zobowiązaniem adresata, o którym mowa w art. 61 pr.bud., do doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z prawem. Zdaniem Sądu niedopuszczalna jest taka wykładnia tego przepisu, która prowadzi organ do uznaniowego i arbitralnego określenia zakresu obowiązków i sposobu wykonania robót. Szczegółowe określenie w decyzjach obu instancji materiałów, sposobu realizacji i technologii wykonania poszczególnych zadań jest wynikiem błędnej rozszerzającej wykładni art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. Przepis upoważniający organ nadzoru budowlanego do nakładania obowiązków musi być interpretowany ściśle, tak aby na podmiot który jest adresatem decyzji nie zostały nałożone obciążenia nie wynikające wprost z ustawy. Zdaniem Sądu nakaz wydany na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. ma wskazywać jakie normy i warunki muszą być spełnione odnośnie danego obiektu budowlanego, a które nie zostały spełnione. Przepis ten nie upoważnia organów do narzucania konkretnych sposobów i technologii, koniecznych do dostosowania obiektu budowlanego do norm przepisanych prawem.

Rozpoznając sprawę ponownie organy powinny skupić się na precyzyjnym wskazaniu rozbieżności między stanem technicznym przedmiotowych budynków, a stanem wymaganym przez odpowiednie normy. Przeprowadzone postępowanie administracyjne – w szczególności zgromadzone w aktach sprawy ekspertyzy – pozwalają na prawidłowe określenie naruszeń w zakresie stanu technicznego. Organy powinny mieć jednak na uwadze, że nakaz wyrażony w sentencjach decyzji wydawanych w oparciu o art. 66 ust. 1 pr.bud. nie może wykraczać poza to, co wynika z literalnego brzmienia tego przepisu. Przy czym zakres i kierunek zmian, mających doprowadzić do uzgodnienia stanu technicznego budynku powinien wynikać z dokumentacji sporządzonej przez osoby do tego uprawnione. Rozstrzygnięcia organów wydanych w trybie art. 66 ust. 1 pr.bud. nie mogą nakładać obowiązków, których realizacja mogłaby sprowadzić katastrofę budowlaną lub niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia ludzi.

Określenie na nowo terminu wykonania obowiązków, nie musi oznaczać jego skrócenia lub wydłużenia w stosunku do terminu wskazanego w zaskarżonej decyzji. Organy winny wyznaczyć go natomiast tak, aby umożliwić adresatowi wykonanie nałożonych na niego zobowiązań.

Rozstrzygając ponownie sprawę PINB decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...], znak [...] (dalej decyzja z dnia [...] lipca 2010 r.), działając na podstawie art. 104 §1 kpa i art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. w pkt I nałożył na Spółdzielnię jako inwestora budowy budynków mieszkalnych wielorodzinnych znajdujących się w Poznaniu przy ul. B. nr [...] i nr [...] oraz ul. B. nr [...], obowiązek doprowadzenia następujących przegród budowlanych znajdujących się w wymienionych budynkach:

▪ wszystkich stropów międzymieszkaniowych,

▪ wszystkich ścian międzymieszkaniowych na III piętrze, wykonanych z cegły kratówki i pustaków ceramicznych typu U,

▪ wszystkich ścian międzymieszkaniowych z płyt Promonta,

do zgodności z wymaganiami normy obowiązującej w czasie budowy ww. obiektów tj. Polskiej Normy PN-87/B-02151/03 "Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania",

W pkt II decyzji PINB określił termin wykonania ww. obowiązków na 6 lat od dnia, w którym niniejsza decyzja stanie się ostateczna. W pkt III decyzji PINB nakazał wszystkie ww. roboty wykonywać pod nadzorem osób posiadających odpowiednie uprawnienia budowlane i wykazujących się przynależnością do właściwego samorządu zawodowego. Ponadto wszystkie materiały budowlane użyte przy wykonaniu robót budowlanych nakazanych niniejszą decyzją powinny posiadać dokumenty potwierdzające ich dopuszczenie do stosowania w budownictwie (k. 390-707 akt 114/05).

Na skutek odwołania od powyższej decyzji wniesionego przez Spółdzielnię pismem z dnia [...] lipca 2010 r. (k. 706-713 akt 114/05), WWINB decyzją z dnia [...] września 2010 r. nr [...] (dalej decyzja z dnia [...] września 2010 r.) uchylił zaskarżoną decyzję w całości i orzekając w tym zakresie co do istoty sprawy na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. oraz art. 104 § 1 kpa, nakazał Spółdzielni jako zarządcy obiektów budowlanych, usunięcie, w terminie sześciu lat od dnia wydania niniejszej decyzji, stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym wielorodzinnych budynków mieszkalnych posadowionych przy ul. B. [...] i [...] oraz ul. B. nr [...] w P., poprzez doprowadzenie do stanu zgodnego z wymaganiami określonymi w normie PN-87-B-02151-3:1999 "Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach – izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych" przegród międzymieszkaniowych we wspomnianych budynkach, tzn.:

1. wszystkich stropów międzymieszkaniowych tak by:

- w zakresie izolacyjności od dźwięków powietrznych wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej osiągnął wartość R’w ≥ 53dB (lub w przypadkach wzajemnego usytuowania pomieszczeń rozdzielonych tą przegrodą – wskaźnik oceny wzorcowej różnicy poziomów osiągnął wartość DnT,w ≥ 53dB),

- w zakresie izolacyjności od dźwięków uderzeniowych wskaźnik ważony znormalizowanego poziomu uderzeniowego osiągnął wartość L’n,w ≤ 58dB,

2. wszystkich ścian międzymieszkaniowych z płyt Promonta, tak by w zakresie izolacyjności od dźwięków powietrznych wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej osiągnął wartość R’w ≥52 dB (lub w przypadkach wzajemnego usytuowania pomieszczeń rozdzielonych tą przegrodą – wskaźnik oceny wzorcowej różnicy poziomów osiągnął wartość DnT,w ≥ 52 dB),

3. wszystkich ścian międzymieszkaniowych na III piętrze budynków, wykonanych z cegły kratówki i pustaków ceramicznych typu U, tak by w zakresie izolacyjności od dźwięków powietrznych wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej osiągnął wartość R’w ≥ 52 dB (lub w przypadkach wzajemnego usytuowania pomieszczeń rozdzielonych tą przegrodą – wskaźnik oceny wzorcowej różnicy poziomów osiągnął wartość DnT,w ≥ 52 dB).

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ odwoławczy podkreślił, że zasadnicze znaczenie przy rozpoznawanej sprawie ma ocena prawna i wytyczne zawarte w wyroku WSA z dnia 3 czerwca 2009 r., sygn. IV SA/Po 151/09. W tej mierze organ powołał się na stanowisko Sądu, że adresatem decyzji powinna być Spółdzielnia, a nie właściciele poszczególnych lokali.

Odnośnie stanu technicznego budynków WINB wskazał, że Sąd w prawomocnym wyroku uznał, że stwierdzone przez organy naruszenia stanu technicznego dawały podstawę do zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. i skoro w postępowaniu stwierdzono naruszenie konkretnych przepisów techniczno-budowlanych dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami, to niezbędnym było nakazanie zarządcy aby doprowadził stan budynków do wymaganych norm.

Obowiązki nałożone zaskarżoną decyzją administracyjną wiążą się z nieprawidłowościami wynikającymi z naruszenia konkretnych przepisów techniczno-budowlanych i to zarówno tych, które obowiązywały w dacie budowy tych budynków tj. przepisów działu IX "Ochrona przed hałasem i drganiami" rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. 1999 r., nr 15, poz. 140 ze zm., dalej rozporządzenie z 1994 r.), jak i tych obowiązujących obecnie tj. przepisów działu IX "Ochrona przed hałasem i drganiami" rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. 2002 r., nr 75, poz. 690 ze zm., dalej rozporządzenie z 2002 r.). Zgodnie bowiem z § 326 ust. 1 rozporządzenia z 1994 r. (odpowiednio § 323 ust. 2 rozporządzenia z 2002 r.), pomieszczenia w budynku mieszkalnym zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinny być chronione przed przenikaniem nadmiernego hałasu i drgań pochodzących z otoczenia budynku, a także powodowanych przez użytkowników innych pomieszczeń w budynku. Poziom hałasu oraz drgań przenikających do pomieszczeń nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w Polskich Normach (§ 326 ust. 2 rozporządzenia z 1994 r., odpowiednio: § 326 ust. 1 rozporządzenia z 2002 r.), a przegrody zewnętrzne i wewnętrzne budynku powinny mieć izolacyjność akustyczną nie mniejszą od wymaganej w Polskich Normach (§ 326 ust. 3 rozporządzenia z 1994 r., odpowiednio: § 326 ust. 2 rozporządzenia z 2002 r.).

Istotne jest, że przy ocenie zachowania (bądź naruszenia) warunków technicznych ustawodawca odsyła w obu tych rozporządzeniach wprost do parametrów określonych w dwóch obowiązujących Polskich Normach o oznaczeniu PN-87/B-02151-02 oraz PN-87-B-02151-3:1999 tj. odpowiednio: 1) "Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach", oraz 2) "Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania" (poz. 56 załącznika nr 1 do rozporządzenia z 2002 r.). Potrzeby zastosowania tych norm – co wymaga szczególnego podkreślenia w świetle podniesionego w odwołaniu zarzutu naruszenia ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz.U. nr 169, poz. 1386 ze zm.) – nie budziła również żadnych wątpliwości WSA, który formułując wskazania co do dalszego toku postępowania, stwierdził, że organy administracji powinny skupić się na precyzyjnym wskazaniu rozbieżności między stanem technicznym przedmiotowych budynków, a stanem wymaganym przez odpowiednie normy. W tym przypadku chodzi o drugą ze wspomnianych norm, dotyczącą izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych (tj. normę PN-87-B-02151-3:1999).

Omawiając szeroko wymagania normowe i powołując się na ekspertyzę techniczną izolacyjności akustycznej z czerwca 2006 wykonaną przez dr hab. inż. B. Sz. i dr inż. J. N. opracowaną na potrzeby niniejszej sprawy WWINB stwierdził, że określono trzy zakresy naruszeń wymogów normowych.

1) po pierwsze stwierdzono, że "(...) ocena właściwości akustycznych stropów w badanych budynkach w stosunku do wymagań normowych zależy w istotny sposób od nawierzchni podłogowych zastosowanych w poszczególnych pomieszczeniach. W tych przypadkach, w których nawierzchnia podłogowa stanowi dodatkową izolację akustyczną (ułożone panele podłogowe lub nawierzchnia typu dywanowego) uzyskano parametry akustyczne stropów zgodne z wymaganiami normowymi (zarówno w zakresie izolacyjności od dźwięków powietrznych jak i uderzeniowych). W tych przypadkach, których nawierzchnia jako sztywna warstwa połączona jest z jastrychem cementowym (parkiet dębowy grubości 22 mm, płytki ceramiczne) izolacyjność akustyczna stropu, zwłaszcza w zakresie tłumienia dźwięków uderzeniowych wykazuje bardzo duże niedobory w stosunku do wymagań normowych (w przypadku płytek ceramicznych niedobory tłumienia dźwięków uderzeniowych wynoszą aż 11 do 17 dB)".

Wedle ekspertyzy "stropy z zastosowaną pływającą podłogą i nawierzchnią z paneli podłogowych spełniają wymagania normowe zarówno w zakresie izolacyjności od dźwięków powietrznych jak i uderzeniowych – nie wymagają dodatkowych zabezpieczeń akustycznych" (s. 15 ekspertyzy), lecz równocześnie w treści przedłożonego przez Spółdzielnię protokołu z dnia 16 lutego 2004 r. określono – dokonane przez wykonawcę robót budowlanych – odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego (ich efektem są opisywane przez Instytut Techniki Budowlanej niedobory izolacyjności akustycznej stropów międzymieszkaniowych). Mianowicie płyta miękka zastępowana była styropianem (mieszkania "Błękitna 9/12 i B. 27/5") (ponadto w ekspertyzie z czerwca 2006 r. Instytut Techniki Budowlanej zaznaczył (s. 5 części 1. tego opracowania technicznego): "w dokumentacji nie został określony rodzaj styropianu, wg ustnych informacji zastosowano styropian zwykły (stosowany do izolacji termicznych)"), bądź w ogóle nie wykonano izolacji akustycznej stropu ("mieszkanie B. 27/3").

Na skutek zestawienia tych faktów z zawartym w ekspertyzie Instytutu zastrzeżeniem, że "(...) wyniki badań odnoszące się do stropów w konkretnych mieszkaniach zawarte w Raportach są aktualne tylko do czasu ewentualnej wymiany nawierzchni podłogowej", w ocenie organu należało stwierdzić, że ewentualne wyłączenie spośród koniecznych nakazów stropów z nawierzchniami podłogowymi wykonanymi ze swobodnie ułożonych paneli podłogowych lub nawierzchni typu dywanowego doprowadziłoby do zaakceptowania stanu, który tylko tymczasowo (tj. de facto do zmiany w tym zakresie aranżacji wnętrzna lokalu lub lokali) nie narusza norm akustycznych. Każdorazowa zmiana nawierzchni podłogowej mogłaby bowiem doprowadzić do stanu uzasadniającego ponowną ingerencję organów nadzoru budowlanego. Wobec tego – w ocenie WWINB – nieuzasadnione oraz niecelowe (z uwagi na opisaną powyżej tymczasowość) byłoby wyłączanie spośród niezbędnych nakazów tej części stropów międzymieszkaniowych, która tylko ze względu na zastosowane nawierzchnie podłogowe obecnie spełnia wymagania normowe.

2) Po drugie w ekspertyzie Instytutu wykazano, że ściany podwójne z płyt Promonta "(...) nie spełniają wymagań normowych; niedobory izolacyjności akustycznej są znaczne (...)", a co więcej "(...) nawet przy bardzo dobrym wykonawstwie ściana podwójna z płyt Promonta grubości 8 cm z wypełnieniem przestrzeni między ściankami składowymi wełną mineralną, lub jak przyjęto w projekcie – luźno zawieszoną płytą pilśniową porowatą charakteryzuje się zbyt małą izolacyjnością akustyczną aby mogła w budynku osiągnąć parametry akustyczne wymagane dla ścian międzymieszkaniowych". Z tych powodów rozwiązanie to nie spełnia wymagań normowych i to w takim stopniu, że "Niedobór izolacyjności akustycznej należy traktować jako bardzo duży" (niedobory izolacyjności dźwięków powietrznych wynoszą w tym przypadku od 3 do aż 12 dB).

3) Po trzecie wreszcie, co się tyczy ścian ceramicznych grubości 25 cm, to w ekspertyzie Instytutu wyjaśniono, że "(...) na parterze I i II p. nie wymagają [one – WWINB] wprowadzenia żadnych zabezpieczeń – spełniają wymagania normowe". Ta uwaga dotyczy "(...) również ścian na III p. jeżeli zastosowano takie samo rozwiązanie", lecz – jak zastrzeżono – "W przypadku zastosowania zamiast ścian z cegły pełnej ściany z cegły kratówki, może wystąpić pewien niedobór izolacyjności akustycznej".

Jednakże konstrukcja ścian na trzecim piętrze wielorodzinnych budynków mieszkalnych posadowionych przy ul. B. [...] i [...] oraz ul. B. nr [...] w P. została szczegółowo opisana w ekspertyzie technicznej z czerwca 2007 r. sporządzonej przez rzeczoznawcę budowlanego mgr inż. Krzysztofa J.ę (karty nr 1050-1051 akt sprawy I instancji) i wyklucza ona twierdzenie o spełnianiu wymagań normowych przez te przegrody międzymieszkaniowe. Z opisu tego jednoznacznie bowiem wynika, że wskazaniami Instytutu (z uwagi na niespełnienie wymagań normowych) objęte są: 1) "ściany konstrukcyjne III piętra – murowane z cegły kratówki gr. 25 cm, murowane z pustaków ceramicznych typu U klasy 100, grubości 25 i 19 cm na zaprawie cementowo wapiennej" oraz 2) te "ściany osłonowe", które wykonane są "z cegły kratówki o gr. 19,0 cm". Dodania przy tym wymaga, że: 1) opisane w tej ekspertyzie "(...) schematy konstrukcyjne obejmują całe budynki przy ul. B. 9 i [...] oraz ul. B. nr [...] w Poznaniu", zaś 2) "Jak wynika z analizy dokumentacji projektowej oraz wniosków płynących z wykonanych na zlecenie Inwestora badań i odkrywek, sposób zaprojektowania i wykonania konstrukcji ścian zlokalizowanych na III piętrze budynków przy ul. B. [...] i [...] oraz ul. B. [...] w P. jest jednakowy", a 3) "(...) odkrywki i badania konstrukcji każdej przegrody w każdym lokalu mieszkalnym, choć możliwe do wykonania, nie przyniosą innych wniosków".

Stwierdzony niedobór izolacyjności akustycznej – jak ustalił Instytut Techniki Budowlanej – "(...) może być wyeliminowany przez zastosowanie dodatkowego ustroju izolacyjnego po jednej stronie ściany (...). Jego grubość wynosi minimum 60 mm". Chociaż w ekspertyzie technicznej z czerwca 2006 r. zaznaczono, że działania związane z poprawą izolacyjności akustycznej tych przegród winny być "(...) podjęte tylko w tych przypadkach, gdy przenikanie dźwięku między mieszkaniami przez (...) ścianę stanowi uciążliwość dla mieszkańców" (co jest związane z trudnością zastosowania opisanego ustroju izolacyjnego w przypadku ścian, na których obecnie są zawieszone szafki kuchenne i do których zamocowane są przewody i urządzenia instalacyjne), to jednak należy zwrócić uwagę, że niniejsze postępowanie zostało wszczęte z urzędu właśnie m.in. ze względu na, sygnalizowane organowi nadzoru budowlanego pierwszej instancji przez członków spółdzielni mieszkających w przedmiotowych budynkach, uciążliwości związane ze zbyt niską izolacją akustyczną przegród międzymieszkaniowych, a zastosowanie dodatkowego ustroju izolacyjnego jest tylko jednym (zaproponowanym akurat w ekspertyzie technicznej) z możliwych sposobów usunięcia niedoboru izolacyjności akustycznej. Zatem nie istniały żadne powody uzasadniające wyłączenie poszczególnych ścian trzeciego piętra z konieczności doprowadzenia ich do zgodności z wymaganiami normowymi.

Stąd wynika, że w niniejszej sprawie konieczne było nakazanie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym przedmiotowych budynków w zakresie prawidłowo określonym w rozstrzygnięciu zaskarżonej decyzji PINB z dnia [...] lipca 2010 r. tzn. w zakresie: 1) wszystkich stropów międzymieszkaniowych, 2) wszystkich ścian międzymieszkaniowych z płyt Promonta oraz 3) wszystkich ścian międzymieszkaniowych na III piętrze, wykonanych z cegły kratówki i pustaków ceramicznych typu U, ponieważ nie zostały zachowane wymagania normowe.

Omawiając powody dla których WINB uchylił decyzję organu I instancji – organ odwoławczy wskazał, że PINB:

- nie wskazał jakie normy i warunki muszą być przez przedmiotowe obiekty spełnione ograniczając się w tym zakresie jedynie do przywołania numeru i tytułu normy mającej w niniejszej sprawie zastosowanie

- wadliwie jako adresata obowiązków wskazano inwestora zamiast właściciela bądź zarządcę

- wadliwie tj. w sposób mało precyzyjny określono podstawę prawną nałożonych obowiązków powołując wyłącznie tekst jednolity ustawy pr.bud. Jednocześnie organ odwoławczy podkreślił, że mając na uwadze wskazania Sądu, że rozstrzygnięcia organów wydanych w trybie art. 66 ust. 1 pr.bud. nie mogą nakładać obowiązków, których realizacja mogłaby sprowadzić katastrofę budowlaną lub niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia ludzi, w pełni podzielił ocenę PPINB, że w niniejszej sprawie konieczne było nałożenie obowiązków związanych z niespełnieniem izolacyjności akustycznej przez przegrody mieszkaniowe, natomiast nie zachodziła potrzeba przebudowy, mimo naruszenia przepisów techniczno-budowlanych, ani klatek schodowych, ani ciągów komunikacyjnych, ani wszystkich wjazdów do garaży w budynkach przy ul. B. [...].

Skargę na powyższą decyzję do WSA pismem z dnia [...] października 2010 r. wniosła Spółdzielnia zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie:

1) prawa materialnego, tj.: art. 66 ust. 1 pr.bud. przez:

a) określenie zbyt krótkiego terminu na wykonanie robót wskazanych w osnowie decyzji;

b) nakazanie usunięcia nieprawidłowości w zakresie, w jakim budynki wymienione w decyzji spełniają wymogi akustyczne;

2) przepisów postępowania, tj:

a) art. 28 kpa w zw. z art. 66 ust. 1 pr.bud. przez błędne uznanie, że w przedmiotowym postępowaniu nie powinni brać udziału w charakterze strony właściciele wyodrębnionych lokali w budynkach, których zarządcą jest Spółdzielnia, a których dotyczy przedmiotowe postępowanie;

b) art. 77 w zw. z art. 7 i art. 80 kpa przez:

- dokonanie nieprawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i na tej podstawie przyjęcie, że jedynym podmiotem odpowiedzialnym za przywrócenie przedmiotowych budynków do właściwego stanu technicznego jest wyłącznie Spółdzielnia, nie zaś również właściciele poszczególnych lokali;

- niewzięcie pod uwagę faktu, że nieprawidłowości w pokryciu stropów i podłóg w budynkach będących przedmiotem niniejszego postępowania były wynikiem samowolnych działań właścicieli bądź innych osób zajmujących lokale w tych budynkach;

- niewzięcie pod uwagę faktu, że badania w zakresie spełniania norm akustycznych w budynkach wyszczególnionych w decyzji zostały przeprowadzone jedynie w kilku mieszkaniach i dotyczyły jedynie ścian, a nie stropów;

- nieprzeprowadzenie dowodu z oględzin budynku oraz inwentaryzacji budynków i lokali, co do których istnieje obowiązek dostosowania przegród międzymieszkaniowych celem stwierdzenia: 1) w jakim stopniu ich właściciele wykonali samowolnie roboty wykończeniowe, co przyczyniło się do powstania wadliwego stanu technicznego tych budynków w zakresie akustyki, 2) ile spośród lokali znajdujących się w przedmiotowych budynkach posiada nieprawidłową akustykę,

3) czy wszystkie lokale w budynkach określonych w zaskarżonej decyzji przekraczają normy w zakresie akustyki, jak również nieprawidłowe uznanie, że dowód taki nie powinien zostać przeprowadzony przez organ I instancji;

c) art. 138 § 1 ust. 2 kpa poprzez uchylenie decyzji organu I instancji i orzeczenie co do istoty sprawy bez przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego;

d) art. 138 § 1 ust. 2 w zw. z art. 138 § 2 kpa poprzez błędne przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie możliwe jest uchylenie zaskarżonej decyzji organu I instancji w całości i orzeczenie w tym zakresie co do istoty sprawy, a co za tym idzie uznanie, iż nie znajduje zastosowania art. 138 § 2 kpa, a więc, że nie ma podstaw do uchylenia decyzji w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji ze względu na konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w znacznej części.

Z powodu wskazanych naruszeń skarżąca Spółdzielnia wnosiła o:

1) uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi II instancji do ponownego rozpoznania; względnie

2) uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, jak również uchylenie w całości poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy temu organowi do ponownego rozpoznania;

3) zasądzenie od organu zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa w wysokości 960 złotych (k. 3-16 akt sądowych).

W odpowiedzi na skargę z dnia [...] października 2010 r., nr [...] WWINB wniósł o jej oddalenie (k. 19 akt sądowych).

Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Po 954/10, WSA w pkt I uchylił decyzję z dnia 7 września 2010 r. oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia 5 lipca 2010 r. W pkt II Sąd określił, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. W pkt III Sąd zasądził od WWINB na rzecz skarżącej kwotę 960 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu WSA powołując się na art. 153 ppsa wskazał, że WSA w wyroku z dnia 3 czerwca 2009 r. jednoznacznie przesądził, że w świetle art. 61 w zw. z art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. organ prawidłowo jako adresata nakazów wskazał skarżącą Spółdzielnię, która z mocy przepisów ustawy jest zarządcą obiektów budowlanych. Sprawy ewentualnych rozliczeń kosztów doprowadzenia obiektu do odpowiedniego stanu technicznego nie należą do sfery spraw administracyjnych. Nie należy również do obowiązków organu rozstrzyganie, kto zawinił temu, że stan techniczny obiektu jest nieodpowiedni. Przepis art. 66 pr.bud. ma na celu utrzymanie substancji budowlanej w należytym stanie, odpowiadającym jej funkcji. Adresowany do organów nadzoru budowlanego stanowi materialną podstawę do podejmowania decyzji w przypadkach wymienionych w punktach od 1 do 4 art. 66. Art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. zobowiązuje organy nadzoru budowlanego do działania jeżeli obiekt budowlany jest w nieodpowiednim stanie technicznym. Pojęcie "nieodpowiedni stan techniczny" nie jest tożsame z pojęciem stan niezgodny z przepisami techniczno-budowlanymi, a przepis art. 66 pr.bud. nie daje podstaw do nakazania usunięcia stanu niezgodnego z przepisami techniczno-budowlanymi, jeżeli stan ten został zaakceptowany w decyzji o pozwoleniu na budowę. Powyższe zobowiązuje do przeprowadzenia szczególnie wnikliwego postępowania uwzględniającego w pełni art. 7, 8, 77, 84 kpa. Toteż rozpoznając sprawę ponownie organy błędnie dekodowały wytyczne Sądu z wyroku z dnia 3 czerwca 2009 r. Samo bowiem uznanie, że istniały podstawy do zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud., nie zwalniało organu od precyzyjnego wskazania rozbieżności pomiędzy stwierdzonym nieodpowiednim stanem technicznym budynków, a stanem wymaganym przez odpowiednie normy. Toteż nakładając obowiązki na skarżącą organ powinien przede wszystkim dokonać analizy projektu budowlanego, stosowanych w dacie budowy obiektów (każdego z osobna) materiałów budowlanych i wpływu zużycia tych materiałów w okresie eksploatacji na stan techniczny budynku.

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja w sposób wadliwy odnosi się do norm, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 maja 2000 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm (Dz.U. z 2000r. nr 51 poz.617) pkt 2 lp. 13-15 skoro obiekty były wznoszone przed wprowadzeniem tychże norm w życie.

Z treści ekspertyzy technicznej opracowanej przez Instytut Techniki Budowlanej nr pracy [...] opracowanej przez dr inż. J. N., dr hab. inż. B. Sz. wynika, że biegli odnosili się do norm i rozporządzeń Ministra Gospodarki Przestrzennej takich jak:

1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowania (Dz.U. nr 10 z dnia 8 lutego 1995 r.); w rozporządzeniu tym zagadnienia ochrony akustycznej budynków ujęte są w Dziale IX "Ochrona przed hałasem i drganiami". W & 325 p.3 stwierdza się, że "Przegrody zewnętrzne i wewnętrzne budynku powinny mieć izolacyjność akustyczną nie mniejszą od wymaganej w Polskich Normach".

2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej z dnia 21 czerwca 1995 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm z zakresu budownictwa, gospodarki przestrzennej i komunalnej oraz geodezji i kartografii (Dz.U. z dnia 25 lipca 1995 r. poz. 387) – na liście znajduje się norma PN-87/B-02151/03 Akustyka Budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynku. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania. Norma ta znajdowała się na liście norm do obowiązkowego stosowania aż do końca 2000 r.

3. Norma PN-87/B-02151/03 Akustyka Budowlana. ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania. W stopce normy istnieje zapis: Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacji Miar i Jakości z dnia 6 lipa 1987 r. jako norma obowiązująca od dnia 1 stycznia 1990 r.

Toteż gdyby nawet parametry norm wcześniejszych i powołanych w zaskarżonej decyzji były takie same to organ w sposób wadliwy podaje podstawę prawną decyzji, gdyż jest oczywistym, że obecnie obowiązujących norm nie można stosować do obiektów wznoszonych pod rządami innych przepisów.

W ocenie Sądu, zebrany materiał w sprawie bez wątpienia przy ponownym rozpoznaniu sprawy pozwoli organom nadzoru budowlanego na ocenę czy i w jakim stopniu stan poszczególnych lokali w obiektach będących przedmiotem decyzji wpływa na stan techniczny obiektu. Organy nadzoru budowlanego powinny mieć jednak na uwadze, że nakazy wydane w oparciu o przepisy art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. zobowiązujące właściciela lub zarządcę do doprowadzenia obiektu do odpowiedniego stanu technicznego powinny dotyczyć stanu technicznego jaki wystąpił po wydaniu decyzji zezwalającej na użytkowanie. Natomiast nieuzasadnionym jest kwestionowanie rodzaju i jakości użytych materiałów zaakceptowanych w decyzji o pozwoleniu na budowę, za wyjątkiem takich, które w myśl obowiązujących przepisów zagrażają życiu i zdrowiu ludzi i środowiska. Należy zwrócić uwagę, że z zaskarżonej decyzji obowiązek określony jako "usunięcie nieprawidłowości" wiąże się faktycznie z częściową odbudową obiektów mieszkalnych skoro zarządca miałby wymienić nawierzchnię stropów z pływającą podłogą i ściany mieszkaniowe.

W ocenie Sądu chybionym jest zarzut skargi dotyczący okresu w jakim stwierdzone uchybienia techniczne budynków winny być usunięte. Jest niespornym, że postępowanie w sprawie toczy się od 2004 r. Część nieodpowiedniego stanu technicznego budynku została usunięta, natomiast pozostałe wady przedmiotowych obiektów winny być usunięte również przy uwzględnieniu interesu społecznego i uzasadnionych interesów osób trzecich.

Z powodów opisanych powyżej, w ocenie Sądu, przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy winny ustalić w sposób szczegółowy:

– czy materiały zastosowane do budowy i przewidziane w projektach budowlanych poszczególnych budynków miały zastosowanie w budownictwie w dacie ich budowy i pozwolenia na użytkowanie (płyty Promonta, cegła kratówka, pustaki ceramiczne typu U),

– czy obecny stan poszczególnych lokali w związku z niespełnieniem izolacyjności akustycznej stropów i przegród mieszkaniowych wpływa na nieodpowiedni stan techniczny budynków, który wymagałby interwencji w trybie art.66 ust.1 pkt 3 Prawa budowlanego jeżeli tak:

– określenie sposobu usunięcia tych wad z uwzględnieniem nałożenia obowiązków na zarządcę budynków i zakreślenia terminu do usunięcia stwierdzonego nieodpowiedniego stanu budynków.

Przy określaniu nakazów skierowanych do zarządcy organy powinny wziąć pod uwagę, że naruszenie przepisów techniczno-budowlanych nie jest równoznaczne z nieodpowiednim stanem technicznym budynku, a rozmiar nałożonych obowiązków i zakres prac nie mogą powodować niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi czy też powodować zagrożenie katastrofy budowlanej (k. 61-82 akt IV SA/Po 954/10).

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł pismem z dnia [...] lutego 2011 r., nr RP.0513/5/11, WWINB, zaskarżając powyższy wyrok w całości oraz zarzucając naruszenie przepisów postępowania:

1) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa w zw. z art. 153 ppsa poprzez uchylenie się przez Sąd i instancji od oceny prawnej i wskazań, co do dalszego postępowania wyrażonych wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2009 roku, sygn. akt IV SA/Po 151/09,

2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa w zw. z art. 7 kpa, art. 77 kpa, art. 8 kpa i art. 84 kpa poprzez bezpodstawny zarzut ich niezastosowania,

3) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa w zw. z art. 141 § 4 ppsa poprzez niepełne uzasadnienie wyrażające się w zakwestionowaniu normy PN-87-B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach – izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych przy jednoczesnym niewskazaniu przez Sąd numeru prawidłowej normy lub sposobu ustalenia przez organy nadzoru budowlanego takiej normy (k. 90-92 akt IV SA/Po 954/10).

Wyrokiem z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 753/11, Naczelny Sąd Administracyjny (dalej NSA) w pkt I uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Poznaniu. W pkt II NSA zasądził od Spółdzielni na rzecz WWINB kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

W uzasadnieniu NSA podzielił pogląd WWINB, że zaskarżony wyrok zapadł z naruszeniem art. 153 ppsa. Analizując treść uzasadnienia wyroku WSA z dnia 3 czerwca 2009 r., sygn. akt IV SA/Po 151/09, NSA podkreślił, że Sąd ten uznał, że nie jest konieczne dokonywanie rozgraniczenia przyczyn powstania niewłaściwego stanu technicznego obiektów budowlanych. WSA nie stwierdził, że decyzja wydana na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. nie może dotyczyć przyczyn, które zawarte były w samym projekcie budowlanym i których organ administracji nie dostrzegł, wydając decyzję zatwierdzającą ten projekt. WSA nie stwierdził też, że nie mogą to być te przyczyny, które istniały już w dniu wydawania pozwolenia na użytkowanie obiektu i nie zostały dostrzeżone przez organ administracji wydający tę decyzję. Sąd wprost stwierdził, że uznaje, że stwierdzone przez organy administracji naruszenia dawały podstawę do zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. Sąd nie kwestionował również, że nieodpowiedni stan techniczny obiektu budowlanego może polegać także na wykonaniu go niezgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi. Uchylając kontrolowaną decyzję oraz decyzję organu I instancji za uchybienie uznał jedynie wskazanie w decyzji konkretnych sposobów i technologii koniecznych do dostosowania obiektu budowlanego do norm przepisanych prawem. Sąd I instancji, zarzucając organowi administracji, że błędnie zrozumiał wyrażone w poprzednim wyroku poglądy prawne i wskazania, w istocie sformułował nowe wytyczne wynikającej z innej wykładni art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud.

NSA podkreślił, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji powinien dokonać oceny zaskarżonej decyzji z uwzględnieniem wykładni art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. wskazanej przez WSA w wyroku z dnia 3 czerwca 2009 roku, sygn. akt IV SA/Po 151/09. Sąd I instancji powinien również dokonać oceny, czy organ administracji zrealizował zawarte w tym wyroku wskazanie, by w decyzji zostały określone, jakie normy i warunki powinny być spełnione oraz czy w kontrolowanej decyzji organ administracji nie narzuca adresatowi decyzji konkretnych sposobów i technologii realizacji nałożonych decyzją obowiązków.

Za zasadny NSA uznał podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa. WSA stwierdził, że gdyby nawet parametry norm wcześniejszych i powołanych w zaskarżonej decyzji były takie same, to organ w sposób wadliwy podaje podstawę prawną decyzji, gdyż jest oczywistym, że obecnie obowiązujących norm nie można stosować do obiektów wznoszonych pod rządami innych przepisów. Odnosząc się do tego stwierdzenia Sądu I instancji wskazać należy, że z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa wynika, że Sąd uwzględniając skargę na decyzję uchyla decyzję w całości albo w części, jeżeli stwierdzi inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Skoro Sąd I instancji sam stwierdził, że parametry norm wcześniejszych i powołanych w zaskarżonej decyzji mogą być takie same, to powstaje pytanie, jaki wpływ na wynik sprawy miałaby okoliczność powołania w decyzji niewłaściwych norm. Stanowisko Sądu I instancji w tej kwestii nie zostało dostatecznie uzasadnione.

Odnośnie do podniesionego w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa w zw. z art. 7 kpa, art. 8 kpa i art. 84 kpa, zdaniem NSA, dokonywanie jego oceny jest niecelowe. Wskazanie przez Sąd I instancji, że postępowanie dowodowe powinno zostać szczególnie wnikliwie przeprowadzone z uwzględnieniem wymogów wynikających art. 7 kpa, art. 77 kpa, art. 8 kpa i art. 84 kpa stanowiło konsekwencję wcześniejszego uznania przez ten Sąd, że organ administracji niewłaściwie zinterpretował wskazania faktyczne i prawne zawarte we wcześniejszym wyroku. Tymczasem to założenie Sądu I instancji zostało przez NSA zakwestionowane. Zbędne jest więc dokonywanie oceny, czy organ administracji przeprowadził postępowanie dowodowe, które uwzględniałoby to zakwestionowane założenie (k. 117-129 akt IV SA/Po 954/10).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługiwała na uwzglednienie.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ppsa sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sadów administracyjnych (t.j. Dz. U. 2012 r., poz. 270, dalej ppsa), kontrola dokonywana przez sądy administracyjne sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Wynikający z przywołanych regulacji zakres kognicji sądów administracyjnych ograniczony został do kontroli sfery prawnej zaskarżonej decyzji administracyjnej. Ewentualne stwierdzenie uchybień w działaniu administracji publicznej obliguje sąd od uchylenia decyzji, stwierdzenia jej nieważności, bądź też stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa (art. 145 ust. 1 ppsa). Sąd administracyjny kontrolując działalność administracji publicznej pozostaje zgodnie z art. 134 § 1 ppsa związany granicami sprawy, a nie granicami skargi. Nie będąc związany granicami skargi, sąd jest zobowiązany do wzięcia pod uwagę z urzędu wszelkich naruszeń prawa oraz wszystkich przepisów, które powinny znaleźć zastosowanie w sprawie, niezależnie od żądań i zarzutów podniesionych w skardze.

Rozpoznając niniejszą sprawę WSA miał na uwadze, że stanowiła ona przedmiot dwukrotnych orzeczeń WSA oraz jednokrotnego orzeczenia NSA. Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2009 r., sygn. akt IV SA/Po 151/09, WSA uchylił zaskarżoną decyzję z dnia 22 grudnia 2008 r. w której WWINB działając na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. nakazał Spółdzielni usunąć w terminie 6 lat od dnia otrzymania decyzji, nieprawidłowości w stanie technicznym wielorodzinnych budynków mieszkalnych posadowionych przy ul. B. [...] i [...] oraz ul. B. nr [...] w P. przez wykonanie określonych obowiązków oraz poprzedzającą ją decyzję PINB z dnia [...] maja 2008 r. Następnie wyrokiem z dnia 18 stycznia 2011 r., sygn. akt IV SA/Po 954/10, WSA uchylił decyzję z dnia [...] września 2010 r. oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] lipca 2010 r., w których to rozstrzygnięciach organy nadzoru budowlanego ponownie orzekając co do meritum sprawy na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. nałożyły na Spółdzielnię określone obowiązki odnośnie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym powyżej opisanych wielorodzinnych budynków mieszkalnych. Z kolei wyrokiem z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 753/11, NSA uchylił zaskarżony wyrok WSA z dnia 18 stycznia 2011 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA.

W uzasadnieniu podjętego wyroku NSA podzielił stanowisko WWINB zawarte w skardze kasacyjnej, że zaskarżony wyrok WSA z dnia 18 stycznia 2011 r. zapadł z naruszeniem art. 153 ppsa akcentując wyraźnie znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pierwszego wyroku WSA z dnia 3 czerwca 2009 r. NSA dobitnie wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd I instancji powinien dokonać oceny zaskarżonej decyzji z uwzględnieniem wykładni art. 66 ust. 1 pkt 3 pr.bud. wskazanej przez WSA w wyroku z dnia 3 czerwca 2009 roku, sygn. akt IV SA/Po 151/09. Sąd I instancji powinien również dokonać oceny, czy organ administracji zrealizował zawarte w tym wyroku wskazanie, by w decyzji zostały określone, jakie normy i warunki powinny być spełnione oraz czy w kontrolowanej decyzji organ administracji nie narzuca adresatowi decyzji konkretnych sposobów i technologii realizacji nałożonych decyzją obowiązków. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę miał na uwadze dyspozycję art. 190 ppsa, zgodnie z którym Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez NSA. Innymi słowy,

Sąd, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania nie dysponuje całkowitą swobodą przy wydawaniu nowego orzeczenia, lecz obowiązany jest uwzględnić wykładnię dokonaną przez sąd II instancji, która przestaje wiązać tylko w ściśle określonych przypadkach zmiany stanu faktycznego sprawy, zmiany stanu prawnego, podjęcia przez NSA przed ponownym rozpoznaniem sprawy przez WSA uchwały zawierającej odmienną wykładnię w tym samym zakresie, co wykładnia zamieszczona w wyroku uchylającym.

Zgodnie z art. 153 ppsa, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Przez ocenę prawną należy rozumieć sąd o prawnej wartości sprawy. Ocena prawna może dotyczyć stanu faktycznego, wykładni przepisów prawa materialnego i procesowego, prawidłowości korzystania z uznania administracyjnego oraz kwestii zastosowania określonego przepisu prawa jako podstawy do wydania decyzji. Wskazania co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencję oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania w toku ponownego rozpoznania sprawy i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych i wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać przyszłe postępowanie (Naczelnego. Kabat, w: B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2006 r., str. 324, J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010 r., str. 358). Artykuł 153 ppsa ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że ani organ administracji publicznej, ani sąd, orzekając ponownie w tej samej sprawie, nie mogą nie uwzględnić oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w orzeczeniu sądu, gdyż są nimi związane. Nieprzestrzeganie tego przepisu w istocie podważałoby obowiązującą w demokratycznym państwie prawnym zasadę sądowej kontroli nad aktami i czynnościami organów administracji i prowadziło do niespójności działania systemu władzy publicznej. Związanie oceną prawną wyrażoną w wyroku (uzasadnieniu orzeczenia) oraz wynikającymi z niej wskazaniami co do dalszego postępowania oznacza, że organ nie może formułować nowych ocen prawnych, sprzecznych z wyrażonym wcześniej poglądem, lecz zobowiązany jest do podporządkowania się jemu w pełnym zakresie oraz konsekwentnego reagowania w razie stwierdzenia braku zastosowania się do wskazań w zakresie dalszego postępowania przed organem administracji publicznej (wyrok NSA z dnia 30 lipca 2009 r., sygn. akt II FSK 451/08, lex nr 526493, wyrok NSA z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt I FSK 494/09, lex nr 594010, wyrok WSA z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 1591/09, lex nr 559604, wyrok NSA z dnia 13 lipca 2010 r., sygn. akt I GSK 940/09, lex nr 594756). Tak samo w doktrynie podkreśla się, że sytuacja, w której ten sam kontrolowany akt miałby ulec ponownemu uchyleniu z innych powodów, pominiętych przez sąd w trakcie pierwszego rozpoznania sprawy, budziłaby istotne wątpliwości nie tylko ze względu na zasady ekonomii postępowania, lecz także szacunek oraz zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości (W. Piątek, Wiążące wskazania sądu administracyjnego..., w: Kryzys prawa administracyjnego. Tom IV. Wykładnia i stosowanie prawa administracyjnego, Warszawa 2012 r., str. 265-266). Dlatego w razie wnoszenia kolejnych skarg z powodu niewłaściwego wykonania zapadłego wyroku uwzględniającego skargę, sąd administracyjny jedynie weryfikuje sposób wywiązania się organów ze skierowanych do nich wskazań, nie wnika on natomiast w materię objętą zakresem wcześniejszych ocen (wyrok WSA z dnia 21.04.2010 r., sygn. akt II FSK 2129/08, lex nr 596261). Ocena prawna oraz wiążące wskazania co do dalszego postępowania zawarte w uzasadnieniu wyroku sądu I instancji mają również istotne znaczenie dla NSA przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej wniesionej od ponownego wyroku sądu administracyjnego wydanego w pierwszej instancji, gdyż byłby on niezgodny z prawem, jeżeli przy niezmienionym stanie faktycznym i prawnym sprawy nie uwzględniałby wiążącej oceny prawnej i wskazań, o jakich mowa w art. 153 ppsa (wyrok NSA z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt I FSK 178/09, lex nr 593711). Należy w tym miejscu dodatkowo podkreślić, że art. 153 ppsa pełni szczególną rolę w kontekście skuteczności oraz wykonalności orzeczeń sądów administracyjnych. Naruszenie art. 153 ppsa przez organy administracji pociąga za sobą niebezpieczeństwo ponownego zaskarżenia podjętej decyzji do sądu administracyjnego, unicestwienie bytu prawnego przedmiotowej decyzji oraz konieczność ponownego przeprowadzenia postępowania administracyjnego co do istoty sprawy. W ten sposób toczące się postępowanie administracyjne z nieuzasadnionych powodów ulega przedłu