• VII SA/Wa 1312/12 - Wyrok...
  25.07.2025

VII SA/Wa 1312/12

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2012-10-08

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Elżbieta Zielińska-Śpiewak /przewodniczący/
Joanna Gierak-Podsiadły /sprawozdawca/
Mirosława Pindelska

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Zielińska-Śpiewak, , Sędzia WSA Joanna Gierak-Podsiadły (spr.), Sędzia WSA Mirosława Pindelska, , Protokolant Sekr. sąd. Ewa Sawicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2012 r. sprawy ze skargi [...] S.A. [...] w [...] na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2012 r. znak [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki kładki dla pieszych I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącego [...] S.A. [...] w [...] kwotę 760 (siedemset sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej przez [...] S.A. w [...][...] w [...] jest decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] marca 2012 r. znak: [...], wydana po rozpatrzeniu odwołania skarżącej Spółki od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] lutego 2012 r. nr [...].

Ostatnią z wymienionych decyzji organ wojewódzki -na podstawie art. 67 ust. 1 i art. 83 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.), w sprawie nieodpowiedniego stanu technicznego kładki dla pieszych w [...], w części usytuowanej na działce nr [...], objętej decyzją nr [...] Ministra Infrastruktury z dnia 17 grudnia 2009 r. (Dz. Urz. M.I. z 2009 r. Nr 14, poz. 51) wyznaczającą tereny zamknięte, przebiegającej nad torami linii kolejowej nr [...], w km 234,215 przy ul. [...] w [...], nakazał [...] S.A. [...] w [...], jako właścicielowi, rozbiórkę kładki dla pieszych w [...] przy ul. [...], w części znajdującej się na działce nr [...] obręb [...] – teren zamknięty, przebiegającej nad torami linii kolejowej nr [...], w km 234,215 i uporządkowanie terenu. Wskazał, że do wykonania rozbiórki należy przystąpić w terminie do 15 kwietnia 2012 r. i zakończyć do 15 maja 2012 r. W uzasadnieniu orzeczenia [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego podał, iż przeprowadzone w dniu 19 stycznia 2011 r. czynności kontrolne dotyczące złego stanu technicznego kładki dla pieszych usytuowanej nad torami linii kolejowej nr [...] w [...] przy ul. [...], posadowionej na działce nr [...] obręb [...] i [...] obręb [...] wykazały, że wskazana kładka może stanowić zagrożenie dla jej użytkowników i ruchu kolejowego. Stąd też wszczęto postępowanie w sprawie nieodpowiedniego stanu technicznego ww. kładki, a następnie w dniach 3 i 10 marca 2011 r. przeprowadzono kolejne czynności kontrolne, podczas których ustalono, iż przedmiotowy obiekt został wyłączony z użytkowania, natomiast nie podjęto żadnych innych działań w zakresie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Dalej, organ wyjaśnił, iż akta sprawy zostały uzupełnione o ocenę techniczną z 9 sierpnia 2011 r. opracowaną przez rzeczoznawcę budowlanego w specjalności konstrukcyjno-budowlanej a dotyczącą spornej kładki. Wskazana ocena potwierdziła zły stan techniczny tego obiektu, stwarzający szczególne zagrożenie dla ruchu kolejowego. Wskazano w ww. ocenie na techniczną degradację elementów stalowych kładki i kompletną nieopłacalność prac remontowych. Organ wojewódzki podał przy tym, że działka nr [...] położona w [...], na której usytuowana jest sporna kładka dla pieszych, stanowi własność Skarbu Państwa (na co wskazuje księga wieczysta [...]). Na mocy decyzji nr 45 Ministra Infrastruktury z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegają linie kolejowe, jako terenów zamkniętych, uznana została za tereny zamknięte, zastrzeżone ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Dostrzegając powyższe, organ przytoczył następnie przepis art. 34 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. Nr 84, poz. 948 ze zm.), po czym wskazał, iż na mocy ww. ustawy grunty oraz budynki i inne urządzenia leżące na gruntach znajdujących się w posiadaniu [...], stały się przedmiotem użytkowania wieczystego [...] S.A. Podkreślił, że ze zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów nie wynika, aby przedmiotowa kładka stanowiła odrębny od gruntu przedmiot własności. W kontekście zastosowanego przepisu prawa materialnego, w dalszej części uzasadnienia organ podał przede wszystkim, iż przepis art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego nie znajdował zastosowania, albowiem w tym przypadku wystąpiły przesłanki wymienione w art. 67. Rozwijając powyższe wskazał, iż sporna kładka jest nieużytkowana, a właściciel obiektu w toku postępowania oświadczył, że nie zamierza jej remontować. Wskazał też, że złożona do akt ocena techniczna zawiera wniosek o konieczności wykonania rozbiórki kładki w możliwym szybkim terminie. Z tych też przyczyn organ wojewódzki uznał za właściwe orzec o rozbiórce na mocy ww. art. 67. Podał jednocześnie, że nakaz rozbiórki winien obciążać [...] S.A. [...] w [...] jako właściciela kładki.

W odwołaniu od tej decyzji z [...] lutego 2012 r. Spółka [...] – [...] w [...] wniosła o jej uchylenie w całości. Zarzuciła brak wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, a przede wszystkim brak ustalenia, czy [...] S.A. jest stroną postępowania i właścicielem nieruchomości. W uzasadnieniu odwołania Spółka w pierwszej kolejności zarzuciła jednak, iż osoba, której podpis widnieje pod decyzją, nie mogła tego aktu podpisać, bo nie ma takich uprawnień. Niezależnie od tego Spółka podniosła w sprawie także zarzuty merytoryczne. Wskazała, że organ nie posiada żadnego dokumentu ani innego dowodu świadczącego o tym, że grunt w dniu 5 grudnia 1990 r. znajdował się w posiadaniu, zarządzie lub użytkowaniu przedsiębiorstwa państwowego [...]. Wskazała również, że organ pominął przedstawione przez nią pismo reprezentanta Skarbu Państwa w zakresie zarządu jego nieruchomościami – Prezydenta Miasta [...] - miasta na prawach powiatu, z którego wynika, że [...] S.A. nie może swobodnie dysponować nieruchomością, lecz może z niej korzystać za wynagrodzeniem. Nadto Spółka wskazała na brak możliwości dokonania rozbiórki części kładki znajdującej się na konkretnej działce. Zauważyła, że organ nie wskazał w jaki sposób należy dokonać takiej rozbiórki. Organ nie uwzględnił także (jak wskazała), zmian organizacyjnych przedsiębiorstwa państwowego [...], wprowadzonych ustawą z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji (...). Pominął zwłaszcza art. 15 ust. 4 tej ustawy. W konsekwencji Spółka [...] zarzuciła, iż kwestionowana decyzja została skierowana do osoby prawnej nie będącą stroną w sprawie.

Decyzją z [...] marca 2012 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, po rozpatrzeniu ww. odwołania, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej: k.p.a.), utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdził, iż bezspornym jest, że nieużytkowana, zaniedbana i nieremontowana konstrukcja kładki szpeci okolicę i zagraża bezpieczeństwu ruchu kolejowego, ze względu na jej generalnie zły stan techniczny. Wskazał tez, że kierując się wnioskiem wypływającym ze złożonej do akt oceny technicznej z 9 sierpnia 2011 r. oraz mając na uwadze ustalenia poczynione w trakcie czynności kontrolnych, z których to wynikało, że nie przystąpiono do jakichkolwiek robót rozbiórkowych kładki, za zasadne uznał orzeczenie o rozbiórce tego obiektu w trybie awaryjnym. Podał jednocześnie, iż w odwołaniu nie podniesiono zarzutów w tym zakresie.

I dalej, zauważył, że podmiotem, na który obowiązek rozbiórki w oparciu o art. 67 Prawa budowlanego może być nałożony, jest właściciel obiektu lub jego zarządca. Powołał następnie przepisy art. 34 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" i przyjął za prawidłowe ustalenia faktyczne poczynione przez organ I instancji, co do stanu prawnego działki, na której usytuowana jest sporna kładka. Stwierdził w konsekwencji, że kwestionowana decyzja organu wojewódzkiego prawidłowo określa podmiot odpowiedzialny za jej wykonanie, tj. właściciela kładki dla pieszych.

Na koniec organ odwoławczy wyjaśnił, iż osoba, która podpisała decyzję I instancji była do tego umocowana. Wskazał, że do akt włączono uwierzytelnione kopie upoważnień z 2 stycznia 2012 r. i 27 stycznia 2012 r. odpowiednio dla zastępcy Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] i Naczelnika Wydziału Inspekcji WINB w [...]. Upoważnienie dla tego ostatniego stanowiło umocowanie do zastępowania zastępcy WINB w [...] w sprawach wynikających z Regulaminu (w tym do wydawania decyzji – zgodnie z § 16 ust. 1 pkt 11 lit. d w zw. z § 11 ust. 3 pkt 2).

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ww. decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] marca 2012 r. strona skarżąca – [...] S.A. w [...][...] w [...] wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu skargi podtrzymała stanowisko zaprezentowane w odwołaniu od decyzji organu wojewódzkiego. Zarzuciła ponownie nieuwzględnienie wszystkich okoliczności sprawy i nie wyjaśnienie w konsekwencji, czy Spółka [...] S.A. jest stroną postępowania i użytkownikiem nieruchomości, skoro filary kładki posadowione są z jednej strony na działce stanowiącej własność Skarbu Państwa, a z drugiej – na gruncie stanowiącym własność innego podmiotu – Spółki [...]. W tej niewyjaśnionej kwestii, dotyczącej strony podmiotowej sprawy, strona skarżąca wskazała również, że linia kolejowa, nad którą znajduje się kładka została oddana w zarząd [...][...] S.A. oraz, że kładka nie jest przeznaczona do obsługi przewozu towaru i osób, jest posadowiona poza obiektami kolejowymi, natomiast zarządzanie infrastrukturą kolejową z mocy art. 15 ustawy o komercjalizacji (...) zostało powierzone ww. Spółce [...][...]. W uzasadnieniu skargi, w kontekście powyższego, skarżąca dodała, że kładka znajduje się nad torami kolejowymi i na jej rozbiórkę wymagana jest zgoda zarządzającej infrastrukturą kolejową Spółki [...][...] w [...]. Podobnie jak w odwołaniu strona skarżąca podniosła, iż na mocy przepisów ww. ustawy, ustawodawca wyłączył [...] S.A. od zarządzania infrastruktura kolejową, czego zdają się nie dostrzegać organy nadzoru budowlanego w niniejszej sprawie.

W odpowiedzi na skargę Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymują stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd w pełni podzielił zarzuty w niej podniesione i argumentację strony skarżącej. W konsekwencji Sąd za konieczne uznał wyeliminowanie z obrotu prawnego nie tylko zaskarżonego orzeczenia, ale również orzeczenia zapadłego w sprawie w I instancji. Zastrzeżenia Sądu dotyczą bowiem określenia w obu decyzjach -zapadłych w sprawie- podmiotu zobowiązanego do wykonania nałożonego obowiązku oraz zakresu tego obowiązku.

Przed rozwinięciem powyższego przypomnieć należy, iż Sąd kontrolował w niniejszej sprawie decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] marca 2012 r., utrzymującą w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] lutego 2012 r. Nr [...], nakazującą stronie skarżącej rozbiórkę części kładki dla pieszych, tj. części usytuowanej na działce nr [...] obręb [...] przy ul. [...] w [...].

-Postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte przez organ wojewódzki z urzędu i dotyczyło, jak wskazano w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania z [...] lutego 2011 r., złego stanu technicznego kładki dla pieszych zlokalizowanej nad torami linii kolejowej nr [...], na działkach o nr [...] i [...] w [...], przy ul. [...]. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie bezspornie wskazuje na zły stan techniczny przedmiotowego obiektu, wykonanego (jak ustalono) w latach 60 ubiegłego wieku. Zarówno raport z przeglądu rocznego wykonany [...] lutego 2011 r., jak i ocena techniczna z 9 sierpnia 2011 r. potwierdzają wcześniejsze ustalenia poczynione w sprawie -w trakcie czynności kontrolnych- przez organ I instancji, a mianowicie wskazują, iż obecny stan obiektu nie pozwala na jego użytkowanie, stanowi zagrożenie bezpieczeństwa dla ruchu kolejowego, nie nadaje się do dalszej eksploatacji. W ww. ocenie technicznej, rzeczoznawca budowlany (a więc osoba o odpowiednim przygotowaniu zawodowym) zwrócił uwagę na nieodwracalne skorodowanie bardzo wielu elementów stalowej konstrukcji kładki, jak i niepokojące pęknięcia stalowych podpór w obrębie fundamentów. W konsekwencji wskazał na znikomą wartość użytkową obiektu, a podsumowując stwierdził, że "jedynym słusznym wnioskiem wypływającym z przeprowadzonej oceny stanu technicznego przedmiotowej kładki jest wniosek o konieczności wykonania rozbiórki kładki w możliwie szybkim terminie". Dostrzec przy tym trzeba, iż (jak wynika z akt) sporna kładka, po czynnościach kontrolnych mających miejsce 19 stycznia 2011 r., została zamknięta dla użytkowników, jednak w ww. ocenie technicznej zwrócono uwagę, że postępująca dewastacja tego obiektu stanowi nadal zagrożenie, zwłaszcza dla czynnej linii kolejowej przebiegającej pod kładką. Jednocześnie wymaga zauważenia, że Spółka [...] traktowana przez organy w sprawie jako właściciel kładki odmówiła jej remontu, a także rozbiórki. Zatem, stwierdzić trzeba, iż w świetle okoliczności sprawy dotyczących stanu technicznego kładki, za prawidłowe należało uznać zastosowanie art. 67 ust. 1 Prawa budowlanego. Przypomnieć należy, iż w myśl tego przepisu, jeżeli nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, właściwy organ wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę tego obiektu i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich zakończenia. Zdaniem Sądu, przesłanki wynikające z tej normy prawnej w niniejszej sprawie zaistniały, a okoliczności sprawy uzasadniały wydanie w oparciu o ten przepis orzeczenia o rozbiórce obiektu i to bez zbędnej zwłoki (z uwagi na istniejący stan zagrożenia). Sporna kładka, jak ustalono, od stycznia 2011 r. została zamknięta dla pieszych, a jej nieprawidłowy stan techniczny -stwarzający bezpośrednie zagrożenie dla otoczenia, zwłaszcza ruchu kolejowego- nie nadawał się do usunięcia. W powyżej przedstawionym zakresie, Sąd nie stwierdził wadliwego działania organów obu instancji w sprawie. Zdaniem Sądu, sprawa została zasadnie wszczęta, nadto - prowadzona była we właściwym trybie wynikającym z Prawa budowlanego. W omówionej kwestii skarga nie formułuje żadnych zarzutów, a Sąd nieprawidłowości z urzędu w tej kwestii nie dostrzega.

-Spór w sprawie dotyczy natomiast określenia podmiotu zobowiązanego do wykonania obowiązku orzeczonego w oparciu o ww. przepis prawa materialnego. W tym też zakresie Sąd zgadza się ze stroną skarżącą co do tego, iż sprawa nie została w sposób należyty, wszechstronny (z uwzględnieniem wszystkich istotnych okoliczności) wyjaśniona. Wadliwe działanie organów skutkowało w efekcie wadliwym skierowaniem decyzji -nakazującej rozbiórkę części kładki- do [...] S.A. w [...][...] w [...] jako do właściciela obiektu. Zdaniem Sądu, organ nie tylko nie wyjaśnił bowiem dostatecznie sprawy, ale także nie wziął pod uwagę celu jakiemu służy zastosowany przepis prawa materialnego, jak i nie uwzględnił regulacji szczególnych, którymi z uwagi na przedmiot sprawy należało się w tym przypadku kierować określając adresata obowiązku.

Dokonując takiej oceny Sąd miał na uwadze, iż przepis art. 67 ust. 1 Prawa budowlanego znajduje się w rozdziale 6 ustawy – Prawo budowlane odnoszącym się do obowiązków związanych z obiektem budowlanym (jego utrzymaniem), którego przepisy wskazują wprost na podmiot zobowiązany – właściciela lub zarządcę obiektu. Sąd miał też na względzie, że również sam przepis art. 67 ust. 1 określa przesłankę podmiotową wskazując, iż adresatem obowiązku ma być właściciel lub zarządca obiektu. Na powyższe wskazano także w decyzjach wydanych w sprawie. Sąd nie podziela jednak poglądu wyrażonego w tych orzeczeniach, aby wskazany przepis określał opcjonalnie podmiot odpowiedzialny, a organ mógł dowolnie kierować obowiązek albo do właściciela albo do zarządcy obiektu. W ocenie Sądu, kierując się celem jakiemu służy przepis art. 67 ust. 1 Prawa budowlanego (a zgodnie z literaturą przedmiotu winien on być stosowany zwłaszcza w takich sytuacjach, gdy obiekt stwarza bezpośrednie zagrożenie, którego nie można zlikwidować), adresatem decyzji wydanej na tej podstawie powinien być ten z wymienionych podmiotów, który utrzymuje, użytkuje, czyli faktycznie włada obiektem budowlanym. Określenie adresata obowiązku i dokonanie jego wyboru spośród tych określonych w ww. normie prawnej, winno więc nastąpić w sposób zapewniający szybkie wykonanie obowiązku, co w niniejszej sprawie (z uwagi na stan techniczny kładki) było szczególnie istotne. Przy czym, wskazać trzeba, iż z ww. unormowania wynika ogólna regulacja prawna. W niniejszej sprawie, z uwagi na jej przedmiot -dotyczący kładki dla pieszych nad torami kolejowymi- stosując ten przepis i określając adresata należało uwzględnić także przepisy szczególne – wynikające z ustawy z 8 września 2000 r. o komercjalizacji (...). W oparciu o te regulacje prawne należało ustalić nie tyle właściciela kładki dla pieszych, co podmiot, w którego władaniu kładka ta pozostaje.

Organy orzekające w sprawie nie tylko nie wzięły pod uwagę wszystkich przepisów prawa istotnych dla ustalenia w sposób prawidłowy adresata obowiązku, ale także na podstawie niepełnego materiału dowodowego i błędnej jego oceny przyjęły, iż właścicielem kładki jest [...] S.A. w [...][...] w [...]. Powyższe, organy wywiodły z zapisów księgi wieczystej dotyczącej działki nr [...] oraz przepisów art. 34 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji (...). Zauważyć w tym miejscu należy, iż powołana przez organy w sprawie księga wieczysta wskazuje, iż właścicielem działki [...] jest Skarb Państwa. Nie wynika z niej, aby grunt ten znajdował się w użytkowaniu wieczystym Spółki [...] (na mocy art. 34 ust. 1 ww. ustawy). Z akt sprawy nie wynika nadto, aby nabycie praw, o których mowa w art. 34 ust. 1 i 3 ww. ustawy, w stosunku do działki nr [...] potwierdził właściwy wojewoda, stosownie do art. 35. Zauważyć przy tym należy, iż w aktach sprawy znajduje się pismo Urzędu Miasta [...] z [...] grudnia 2011 r. skierowane do skarżącej Spółki, a związane z niniejszą sprawą i działką nr [...], z którego to wynika, iż Wydział Mienia i Nadzoru Właścicielskiego Urzędu Miasta [...] wyraża zgodę na rozbiórkę kładki w trybie awaryjnym, celem złożenia oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W piśmie tym wskazano również, iż inwestor zobowiązany jest ustalić warunki dotyczące korzystania z nieruchomości dla wykonania prac rozbiórkowych w drodze odrębnej umowy zgodnie z odpłatnością określoną Zarządzeniem Prezydenta Miasta [...]. Wskazane pismo zostało pominięte w sprawie tak przez organ I instancji, jak i przez organ odwoławczy, a zdaniem Sądu słusznie zostało przywołane przez stronę skarżącą, bo niewątpliwie wskazuje na to, iż stan prawny dotyczący działki nr [...] i obiektu zlokalizowanego na nim w pewnej części, nie przedstawiają się tak, jak przyjęto w obu instancjach. Reasumując, materiał dowodowy zgormadzony w sprawie nie pozwala stwierdzić w sposób kategoryczny (jak to uczyniły organy), że kładka stanowi własność strony skarżącej. Sam fakt, iż znajduje się ona częściowo na działce nr [...], stanowiącej na mocy decyzji nr 45 Ministra Infrastruktury z dnia 17 grudnia 2009 r. (Dz. Urz. MI Nr 14, poz. 51 ze zm.) tereny zamknięte, kwestii własnościowej nie przesądza. Nie stanowi o tym także przepis art. 34 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy z dnia 8 września 2000 r. Przypomnieć w tym miejscu trzeba, iż zgodnie z ust. 1 tego artykułu grunty będące własnością Skarbu Państwa, znajdujące się w dniu 5 grudnia 1990 r. w posiadaniu [...], co do których [...] nie legitymowało się dokumentami o przekazaniu mu tych gruntów w formie prawem przewidzianej i nie legitymuje się nimi do dnia wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych, stają się z dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego [...]. W myśl zaś ust. 3 cyt. art., budynki, inne urządzenia i lokale znajdujące się na gruntach, o których mowa w ust. 1, stają się z mocy prawa, nieodpłatnie, własnością [...]. Przytaczając te regulacje prawne organy nie dostrzegły zapisów art. 35 omawianej ustawy, w myśl których nabycie praw, o których mowa w art. 34 ust. 1 i ust. 3, potwierdza wojewoda, w drodze decyzji administracyjnej, po złożeniu wniosku przez [...] lub [...] SA, a ostateczna decyzja stwierdzająca nabycie praw, o których mowa w art. 34 ust. 1 i ust. 3, stanowi podstawę do dokonania wpisów do ksiąg wieczystych oraz ewidencji gruntów i budynków. Akta sprawy nie wskazują na to, aby taka decyzja obejmująca sporny obiekt została wydana, a znajdujący się w aktach wyciąg z księgi wieczystej nie zawiera stwierdzeń prawa własności na rzecz [...] S.A.

Z przedstawionych powodów Sąd podziela zasadniczy zarzut skargi dotyczący braku dostatecznego wyjaśnienia sprawy w kwestii dotyczącej strony podmiotowej. Organy orzekające nie tylko błędnie oceniły zgromadzone dowody mające wskazywać, iż właścicielem kładki jest strona skarżąca, ale także dokonując ustaleń w tym zakresie oparły się na wyrywkowych przepisach ustawy o komercjalizacji (...), ważnej w sprawie z tego względu, iż sporny obiekt znajduje się nad czynną linią kolejową i na działce mającej status obszaru kolejowego w rozumieniu art. 4 pkt 8 ustawy o transporcie kolejowym. Nie wzięły pod uwagę nie tylko cyt. powyżej art. 35, ale także zapisów art. 15 tej ustawy. Zupełnie w efekcie nie rozważyły, czy sporna kładka nie znajduje się we władaniu zarządcy kolei – Spółki [...], utworzonej do zarządzania liniami kolejowymi i pozostałą infrastrukturą kolejową, z wyłączeniem przewidzianym w art. 15 ust. 4a, które to jednak nie mogło mieć znaczenia w niniejszej sprawie.

Wyjaśnić bowiem należy, iż stosownie do treści art. 15 ust. 4a, [...] S.A. zarządza liniami kolejowymi oraz pozostałą infrastrukturą kolejową, określoną w przepisach ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, z wyłączeniem budynków i budowli przeznaczonych do obsługi przewozu osób i rzeczy wraz z zajętymi pod nie gruntami. Przy czym, wyłączenie w tym przepisie przewidziane obejmuje obiekty inne niż wymienione w definicji linii kolejowych zawartej w art. 4 pkt 2 ustawy o transporcie kolejowym. Wyłączenie, o którym mowa w ust. 4a, nie obejmuje bowiem budowli położonych na gruntach wchodzących w skład linii kolejowych i tym samym nie dotyczy m. in. budowli służących przejściu osób nad linią kolejową (art. 15 ust. 4b). W konsekwencji stwierdzić trzeba, iż zarząd powyższy obejmuje obowiązek utrzymywania w należytym stanie przedmiotu objętego treścią zaskarżonej decyzji. Jest to obiekt kolejowy – budowla nie tylko nie podlegająca wyłączeniu z zarządu i pozostawieniu przy [...] S.A. wg treści art. 15 ust. 4a ustawy o komercjalizacji (...) (bowiem budowla ta nie jest przeznaczona do obsługi przewozu osób i rzeczy wraz z zajętym pod nią gruntem, służy tylko przejściu publicznemu nad linią kolejową), ale także dodatkowo położona jest na gruncie wchodzącym w skład linii kolejowej (v. art. 4 pkt 1, 2 i 8 ustawy o transporcie kolejowym). W tych warunkach, zdaniem Sądu, stan własności obiektu budowlanego nie przesądza o podmiocie zobowiązanym do jego utrzymania. W przypadku obiektu kolejowego - budowli kolejowej będącej przedmiotem sprawy, podmiot odpowiedzialny za utrzymanie został jednoznacznie wskazany w ww. przepisie prawa rangi ustawy. Przedsiębiorstwo [...] S.A., z chwilą wpisu do rejestru handlowego, z mocy prawa wstąpiło w prawa i obowiązki [...] S.A. w zakresie zarządzania liniami kolejowymi (art. 15). Zarządzanie to dodatkowo po nowelizacji ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji objęło też pozostałą infrastrukturę kolejową. Wejście w prawa i obowiązki [...] S.A. przez [...] S.A. nie zostało uzależnione od wydania obiektów gruntów czy też przeniesienia prawa własności lub prawa wieczystego użytkowania gruntu mimo, że wymieniona ustawa w art. 17 docelowo przewiduje przeniesienie tych praw na rzecz [...] S.A. w ramach wkładów do Spółki i zobowiązuje [...] S.A. do uregulowania stanu prawnego nieruchomości, tam gdzie ten stan nie był uregulowany, a następnie wniesienie ich do [...] S.A. Powyższe nie zostało w sprawie zupełnie uwzględnione, choć strona skarżąca w toku postępowania, w tym w odwołaniu ww. kwestie podnosiła.

-Niezależnie od powyższego, skarga zasługiwała na uwzględnienie również w tym zakresie, w jakim wskazywała na wadliwe sformułowanie sentencji orzeczenia poprzez objęcie nakazem rozbiórki tylko części przedmiotowej w sprawie kładki, tj. tej części, która zlokalizowana została na działce nr [...].

W tej kwestii wskazać trzeba, iż postępowanie uruchomione w sprawie z urzędu w pierwszej jego fazie dotyczyło całości kładki i prowadzone było przez organ nadzoru budowlanego stopnia wojewódzkiego. Sytuację zmieniło postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] maja 2011 r. Nr [...], którym to organ uchylił postanowienie organu wojewódzkiego o nałożeniu obowiązku dostarczenia oceny technicznej i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji, wskazując w uzasadnieniu, że skoro obiekt znajduje się tylko w części na terenie działki nr [...] stanowiącej obszar kolejowy i jednocześnie zaliczonej do terenów zamkniętych, to tylko w tej części na mocy art. 83 ust. 3 w zw. z art. 82 ust. 3 i 4 właściwym jest organ wojewódzki. W pozostałym zakresie sprawa winna być prowadzona przez organ powiatowy. Powyższe orzeczenie Głównego Inspektora spowodowało, iż sprawa kładki dla pieszych została podzielona pomiędzy dwa organy nadzoru budowlanego, a to z kolei doprowadziło do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę tylko części kładki dla pieszych, tj. tej zlokalizowanej na działce nr [...]. Wydając takie orzeczenie, choć zgodne z właściwością, organ nadzoru budowlanego stopnia wojewódzkiego w ogóle nie rozważył, czy od strony technicznej taka rozbiórka jest możliwa i wykonalna. Oba organy orzekające w sprawie w obu instancjach nie wyjaśniły tego problemu, czym zdaniem Sądu dopuściły się istotnego naruszenia przepisów Kodeksu postępowania regulujących postępowanie dowodowe. Objęcie obowiązkiem tylko części kładki mogło bowiem w rezultacie oznaczać trwałą niewykonalność decyzji. W tym miejscu Sąd dostrzega jednak, iż na rozprawie w dniu 8 października 2012 r. pełnomocnik strony skarżącej oświadczył, że przedmiotowa kładka została w całości (a nie w części - jak nakazano) rozebrana, a organ powiatowy decyzją z [...] czerwca 2012 r. umorzył postępowanie. To tylko -zdaniem Sądu- potwierdza, iż obowiązek został sformułowany bez ustalenia technicznych możliwości jego wykonania, co w innych okolicznościach mogło wydłużyć usunięcie istniejącego bezpośredniego zagrożenia dla ruchu kolejowego. Zdaniem Sądu, powyższe pokazuje także, iż w sprawie należało prowadzić jedno postępowanie dotyczące całego obiektu budowlanego, a skoro obiekt ten znajdował się na terenie dwóch działek, przy czym tylko jedna z nich z uwagi na swój status uzasadniała działanie organu wojewódzkiego, to sprawę winien prowadzić ten organ jako organ wyższego stopnia (spośród tych właściwych w sprawie), a więc [...] WINB. Podzielenie sprawy mogło niepotrzebnie tylko wydłużyć postępowanie i doprowadzić -co istotne- do wydania decyzji dotkniętej wadą nieważności (v. art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a.).

-Konkludując, zdaniem Sądu, tak zaskarżona jak i poprzedzająca ją decyzja organu I instancji wydane zostały z naruszeniem przepisów procesowych – art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. z uwagi na brak wyczerpującego postępowania dowodowego w kwestii dotyczącej strony podmiotowej sprawy, błędną ocenę zgromadzonych w tej kwestii dowodów i pominiecie tych z nich, które były dla skarżącej Spółki istotne. Wskazane przepisy naruszono w sprawie także z tego względu, iż nie zbadano, czy w okolicznościach sprawy nakaz rozbiórki części kładki jest w ogóle -pod względem technicznym- wykonalny. W sprawie, zdaniem Sądu, naruszono także przepisy prawa materialnego, tj. art. 67 ust. 1 Prawa budowlanego poprzez błędne określenie podmiotu zobowiązanego do wykonania obowiązku i art. 15 ust. 2, 4a i 4b ustawy o komercjalizacji (...) poprzez jego nieuwzględnienie przy stosowaniu tego pierwszego.

Z tych też przyczyn, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c, art. 200 i art. 152 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należało orzec jak w sentencji.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...