II OSK 1063/11

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 9 lutego 2011 r., po rozpoznaniu skargi "[...]" Spółki z o.o. z siedzibą w G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Zielonej Górze z dnia [...] sierpnia 2010 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego, uchylił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu oraz zasądził od organu na rzecz strony skarżącej kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wyrok powyższy został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

Decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. nr [...] Wójt Gminy Trzebiel, po rozpoznaniu wniosku M. J., określił środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji paliw płynnych wraz z pawilonem handlowym i zapleczem socjalnym na działce nr ewid. [...] położonej w obrębie [...], gm. T.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła "[...]" Sp. z o.o. siedzibą w G. podnosząc, że nie brała udziału w przedmiotowym postępowania pomimo faktu, iż posiada działkę w sąsiedztwie działki, na której inwestor planuje zrealizować zamierzenie. Zdaniem Spółki, jako sąsiad M. J., posiada ona interes prawny w udziale w spornym postępowaniu. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r. na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 umorzyło postępowanie odwoławcze, uznając, że skarżąca Spółka nie ma przymiotu strony w tym postępowaniu. Z treści raportu o oddziaływaniu na środowisko dla zamierzenia inwestycyjnego wynika bowiem jednoznacznie, że planowana inwestycja nie spowoduje ona ujemnego oddziaływania na środowisko. Zasięg oddziaływania planowanej inwestycji nie będzie wykraczać poza teren, do którego inwestor posiada tytuł prawny i nie będzie oddziaływać na obszar objęty ochroną. Nie wystąpią ponadnormatywne oddziaływania poza granicami terenu przedsięwzięcia w aspekcie emisji zanieczyszczeń do środowiska – pyły, hałas, ścieki, odpady, zanieczyszczenia. Zdaniem organu, oznacza to, że zasięg oddziaływania planowanej inwestycji ogranicza się do terenu objętego wnioskiem tj. działki nr [...], stąd uznanie za strony postępowania obok wnioskodawcy właścicieli działek sąsiadujących bezpośrednio z działką [...] przez organ pierwszej instancji było uzasadnione. Kolegium stwierdził, iż prawo do wniesienia odwołania przysługuje tylko stronie postępowania. Organ pierwszej instancji zapewnił udział społeczeństwa w postępowaniu przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, podając do publicznej wiadomości informacje o wszczęciu postępowania, o możliwości zapoznania się z raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Spółka "[...]" nie skorzystała z możliwości złożenia wniosków lub uwag odnośnie planowanego przedsięwzięcia.

Na powyższą decyzję "[...]" Sp. z o.o. w G. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, zarzucając jej naruszenie przepisów postępowania dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego tj.: a) art. 28 kpa poprzez bezpodstawne uznanie, iż spółce nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu administracyjnym prowadzonym w celu wydania na rzecz M. J. decyzji określającej środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia, b) art. 138 § 1 pkt 3 kpa poprzez bezpodstawne umorzenie postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu skargi pełnomocnik Spółki podniósł, iż przysługuje jej przymiot strony przedmiotowego postępowania zgodnie z dyspozycją przepisu art. 28 kpa i nie zmienia tej oceny okoliczność, iż działka gruntu nr [...] oddzielona jest od działki nr [...] działkami nr [...] i [...]. Pełnomocnik wskazał, iż działki gruntu [...], [...] i [...] objęte są jedną księgą wieczystą (KW nr [...]) i stanowią własność B. i M. J. Bezpośrednio sąsiednią nieruchomością jest działka nr [...] stanowiąca własność Spółki, w związku z czym posiada ona interes prawny w udziale w przedmiotowym postępowaniu. Ponadto przysługuje jej ograniczone prawo rzeczowe – służebność przechodu i przejazdu celem instalacji kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikiem znajdującym się na działce nr [...] – obciążające działkę gruntu nr [...], na której ma być realizowana przedmiotowa inwestycja. Również z tego powodu Spółka posiada interes prawny w udziale w przedmiotowym postępowaniu.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek jedynie częściowo z przyczyn w niej podanych.

Sąd wskazał, że zaskarżona decyzja wydana została w postępowaniu administracyjnym toczącym się na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.). Stosownie do treści przepisu art. 73 ust. 1 tej ustawy postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia. Wnioskiem z dnia 3 września 2009 r. M. J. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą [...]" z siedzibą w T. wystąpił o wydanie, na podstawie art. 71 ust. 2 ww. ustawy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji paliw płynnych z pawilonem handlowym i zapleczem socjalnym na działce nr [...] w S. Ze znajdujących się w aktach sprawy wypisów z rejestru gruntów (stan na dzień 13.07.2009 r.) wynika, że działka nr [...], jest współwłasnością M. i B. małżonków J., oznaczona w KW [...]. W uwagach znajduje się wpis "ustanowienie służebności gruntowej do działki [...] dla Gminy T". Analogiczne zapisy figurują w wypisie dla działki nr [...]. Oznaczone jako drogi działki nr [...] oraz nr [...], stanowią własność Gminy Trzebiel, natomiast i o nr [...] i [...], stanowią własność Skarbu Państwa, z których pierwsza znajduje się w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Działka oznaczona nr [...] stanowi własność małżonków A. i E. S., zaś działka o nr ew. [...] jest własnością "[...]" Spółki Akcyjnej w S. W aktach sprawy brak jest natomiast dokumentów pozwalających na jednoznaczne ustalenie położenia, ewentualnego przekształcenia oraz właściciela (właścicieli) działki o nr ew. [...]. Brak również wypisu z ewidencji gruntów dla działki o nr ew. [...]. Sąd wskazał, że jedynym dokumentem, który jednak nie został poddany ocenie organu odwoławczego, jest dołączona do odpowiedzi M. J., kopia wstępnego projektu podziału dotycząca działki o nr [...] obręb S., gdzie znajduje się informacja o treści: "w celu ustalenia dostępu do drogi publicznej zachodzi konieczność ustalenia służebności drogowej polegającej na prawie przejazdu i przejścia przez działkę nr [...] i [...] do działki nr [...] na rzecz każdoczesnych właścicieli działki nr [...].

Sąd podkreślił, iż w myśl przepisu art. 28 kpa stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W niniejszej sprawie podstawowe znaczenie ma pojęcie interesu prawnego. W piśmiennictwie przedmiotu oraz orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że interes prawny wynika z określonego przepisu prawnego, odnoszącego się wprost do sytuacji danego podmiotu. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy skarżąca Spółka upatruje źródło swego interesu prawnego w przedmiotowym postępowaniu w posiadaniu działki gruntu w sąsiedztwie działki, na której planowana jest realizacja przedmiotowego przedsięwzięcia. Natomiast w odwołaniu Spółka nie wskazała ani numeru ewidencyjnego owej działki gruntu, ani też w żaden inny sposób nie wykazała treści ewentualnego prawa, które przysługuje jej do tej nieruchomości. W skardze zaś Spółka podniosła, iż jako właściciel działki nr [...] leżącej bezpośrednio obok nieruchomości, na której ma być realizowana inwestycja, posiada interes prawny w udziale w przedmiotowym postępowaniu. Wskazała, iż działki o nr ewid. [...] objęte są jedną księgą wieczystą nr KW [...]. i stanowią własność B. i M. J. Skarżąca Spółka podniosła, iż przysługuje jej również ograniczone prawo rzeczowe – służebność przechodu i przejazdu celem instalacji kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikiem znajdującym się na działce nr [...] – obciążające działkę gruntu nr [...], na której ma być realizowana przedmiotowa inwestycja. Sąd podniósł, iż dołączony do skargi dokument w postaci odpisu z dnia 24 marca 2009 r. z księgi wieczystej Kw. Nr [...] prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Żarach wskazuje w dziale I obszar działek nr [...], stanowiących przedmiot współwłasności M. i B. małżonków J. W dziale III – ciężary i ograniczenia ujawniono: wpis o treści "Służebność gruntowa polegająca na prawie do bezpłatnego i nieograniczonego w czasie przejazdu i przechodu przez działkę nr [...] o pow. 3,91 ha – na rzecz Gminy Trzebiel, celem zapewnienia komunikacji (łączności) pomiędzy drogą krajową [...] a drogą gminną nr [...]. Nieodpłatna i nieograniczona w czasie na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr [...] służebność przejazdu i przechodu przez działkę nr [...] -do działki [...] przez działki nr [...] i [...] – celem instalacji kanalizacji deszczowej oraz ze zbiornikiem znajdującym się na działce nr [...]- na prawie przebiegu przez działkę [...] instalacji energetycznej od stacji transformatorowej, która zostanie wybudowana na działce [...] – do granicy z działką [...] oraz na prawie przejazdu i przechodu przez działkę [...] w celu wybudowania tej instalacji energetycznej wraz ze stacją transformatorową i dostępu do tej instalacji, na prawie przebiegu przez działkę nr [...] do instalacji wodociągowej od studni głębinowej znajdującej się na działce [...] do granicy z działką [...] oraz polegającej na prawie przejazdu i przechodu przez działkę nr [...] w celu wybudowania instalacji wodociągowej i dostępu do niej – konserwacji, wymiany". Sąd stwierdził, że z uwagi na charakter i cel postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach planowanego przedsięwzięcia szczególnie istotne jest ustalenie przez organ kręgu podmiotów, którym przysługuje przymiot strony w konkretnym postępowaniu. Zasadnicze znaczenie będą miały wówczas okoliczności danej sprawy, w tym charakter planowanego przedsięwzięcia, rodzaj i zasięg jego oddziaływania oraz ukształtowanie i zagospodarowanie terenów sąsiednich. Sąd powołując się na poglądy doktryny i orzecznictwa podniósł, że co do zasady przymiot strony w sprawach o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach będą miały podmioty mające tytuł prawny do nieruchomości położonych w bezpośrednim sąsiedztwie zamierzonego przedsięwzięcia, gdyż będą narażone na jego oddziaływanie. W grupie tej oprócz podmiotów legitymujących się prawem własności mieścić się będą również władający nieruchomością posiadający inne prawa rzeczowe, swoim zakresem zbliżone do prawa własności. Oprócz posiadaczy nieruchomości położonych w bezpośrednim sąsiedztwie stronami w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych będą również inni, których nieruchomości mieszczą się w zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia. O interesie prawnym właścicieli nie decyduje bowiem fakt, iż dwie działki ze sobą bezpośrednio graniczą lecz to, że jedna z nich znajduje się w strefie oddziaływania inwestycji lokalizowanej na drugiej działce. Ustalenia w tym zakresie powinny być możliwe na podstawie dołączonej do wniosku mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy podanie oraz obejmować obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie. Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż Kolegium nie wyjaśniło w wystarczającym zakresie wątpliwości co do przysługiwania skarżącej Spółce przymiotu strony w przedmiotowym postępowaniu. Usprawiedliwienia dla uchybienia przepisom

art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 kpa nie może stanowić nader lakoniczna treść odwołania, w którym Spółka, powołując się na swój interes prawny, domagała się zapewnienia czynnego udziału w postępowaniu na prawach strony. Rzeczą organu odwoławczego w tej sytuacji było szczególnie wnikliwe dokonanie oceny zgromadzonych w postępowaniu dowodów oraz ewentualne ich uzupełnienie w celo ustalenia prawdy obiektywnej i rzetelną ocenę, czy planowane na działce nr [...] obręb [...] przedsięwzięcie może oddziaływać na sferę interesów prawnych właściciela (posiadacza) położonej w sąsiedztwie (pobliżu) nieruchomości oznaczonej nr ew. nr [...]. Organ winien szczegółowo ustalić z czego odwołująca się Spółka wywodzi swój interes prawny, jaka jest odległość pomiędzy działkami [...] i [...], jaki jest sposób zagospodarowania i użytkowania działki nr [...] i czy, nie zachodzi związek bądź zależność prawna pomiędzy zagospodarowaniem obydwu nieruchomości. W ocenie Sądu, zaskarżona decyzja, którą organ drugiej instancji umorzył postępowanie odwoławcze zainicjowane odwołaniem [...]" Spółki z o.o. w G., została wydana przedwcześnie, bez wnikliwego rozważanie powyższych okoliczności sprawy w wyniku dowolnego stwierdzenia, że Spółka nie jest stroną tego postępowania. Sąd wskazał, iż przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ odwoławczy rozważy fakt przysługującego skarżącej jako właścicielowi działki nr [...] ograniczonego prawa rzeczowego - służebności gruntowej obciążającej działkę nr [...], jak również wyjaśni wątpliwości co do zakresu ustanowionych służebności oraz ich rzeczywistej treści winien zatem organ drugiej instancji wyjaśnić, a zostały one całkowicie pominięte. Konieczne będzie w szczególności ustalenie aktualnych treści wpisów ewidencji gruntów, ewentualnych podziałów nieruchomości, a także aktualnych wpisów w księgach w księgach wieczystych dotyczących działek [...] i [...] oraz ewentualnie dokumentów źródłowych stanowiących podstawę wpisów. Nie można było bowiem jaki jest stosunek działek oznaczonych nr [...]. Sąd podkreślił, iż niezależnie od ustalenia czy w istocie skarżącej Spółce, jako właścicielowi działki nr [...], przysługuje służebność gruntowa obciążająca działkę [...] i w jakim zakresie, organ rozważyć winien także i tę okoliczność, czy instalacja kanalizacji deszczowej z terenu działki nr [...] zagospodarowanej obecnie przez skarżącą jako teren stacji paliw usytuowana jest (chociażby częściowo) na terenie działki [...] (lub działek sąsiednich) i jaki wpływ ten fakt ma na budowę i eksploatację odpowiedniej instalacji odprowadzającej wody opadowe z terenu planowanego przedsięwzięcia według raportu także na teren działki [...]. Taka ewentualna zależność może również stanowić źródło interesu prawnego w niniejszym postępowaniu. Sąd stwierdził, iż pomimo wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem wskazanych wyżej przepisów postępowania administracyjnego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wobec powyższych wątpliwości, na obecnym etapie postępowania nie było możliwe dokonanie przez Sąd jednoznacznej oceny, czy "[...]" Spółce z o.o. z siedzibą w G. przysługuje przymiot strony w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowego przedsięwzięcia na działce nr [...] obręb [...], gmina T. Z tej przyczyny, Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt lit. c) p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję o umorzeniu postępowania odwoławczego.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze zaskarżając go w całości, zarzucając mu:

1.naruszenie przepisów postępowania: art. 7, art. 28, art. 77 § 1, art. 80 kpa, polegające na przyjęciu, że skarżący nie wyjaśnił okoliczności, czy Spółce z o.o. [...] przysługuje przymiot strony w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgodny na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji paliw płynnych wraz z pawilonem handlowym i zapleczem socjalnym na działce ew. nr [...] położonej obrębie [...], gmina T. oraz, że skarżący zaniechał dokonania własnej analizy i wyjaśnień w zakresie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz jego uzupełnienia w kierunku umożliwiającym ustalenie prawdy obiektywnej i rzetelną ocenę, czy planowane przedsięwzięcie może oddziaływać na sferę interesów prawnych właściciela ( posiadacza) położonej w sąsiedztwie ( pobliżu) nieruchomości oznaczonej nr ew. działki [...]; art. 141 § 4 p.p.s.a. polegające na niewyjaśnieni podstawy prawnej rozstrzygnięcia oraz braku wskazań dla skarżącego, co do dalszego postępowania w sytuacji konieczności ponownego rozpatrzenia sprawy; które to uchybienia zdaniem Sądu mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a w konsekwencji naruszenie przez Sąd art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a., który daje podstawę do uchylenia decyzji tylko w razie innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy – podstawa kasacyjna z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. Wskazując na powyższe skarżący organ wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi [...] Spółka z o.o. w Gdańsku, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gorzowie Wielkopolskim oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W motywach skargi podniesiono, że z treści Raportu o oddziaływaniu na środowisko planowanego przedsięwzięcia, stanowiącego podstawowy i zasadniczy dowód w sprawie, wynika jednoznacznie, że zasięg oddziaływania tej inwestycji we wszystkich rozpatrywanych i analizowanych aspektach ograniczony będzie do terenu objętego wnioskiem, czyli nie będzie wykraczał poza granice działki nr [...]. Oznacza to, że prawidłowo ustalono strony postępowania na podstawie art. 28 kpa, a zatem umorzenie postępowania odwoławczego było prawidłowe.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Wobec tego, że w rozpoznawanej sprawie nie stwierdzono przesłanek nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do oceny zarzutów skargi kasacyjnej i uznał, że podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty nie mają usprawiedliwionych podstaw.

Skargę kasacyjną wniesioną w niniejszej sprawie oparto na podstawie określonej w art. 174 pkt 1 p.p.s.a., czyli na naruszeniu przepisów postępowania, których uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Autor skargi kasacyjnej zarzucił Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 7, art. 28, art. 77 § 1, art. 80 kpa polegające na przyjęciu, że skarżący nie wyjaśnił, czy [...] Spółce z o.o. przysługuje przymiot strony w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a. polegające na nie wyjaśnieniu podstawy prawnej rozstrzygnięcia i braku wskazań co do dalszego postępowania w powiązaniu z zarzutem naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a.

W pierwszej kolejności wymaga podkreślenia, że należy zauważyć, że zarzuty skargi kasacyjnej nie zostały sformułowane prawidłowo. Zarzut naruszenia art. 28 kpa wymagał prawidłowo oparcia na podstawie określonej w art. 174 pkt 1 p.p.s.a., bowiem powołany przepis art. 28 kpa jest przepisem prawa materialnego, ponieważ kryterium "interesu prawnego", na którym oparta jest legitymacja strony w postępowaniu administracyjnym, ma charakter materialnoprawny i wymaga stwierdzenia związku między sferą indywidualnych praw i obowiązków wnoszącego podanie do organu a obowiązującym systemem prawa.

Za niezasadny nalazło uznać zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a., zgodnie z którym uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisko pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Przepis ten, normując treść uzasadnienia wyroku, stanowi na gruncie Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi odzwierciedlenie wynikającej z art. 2 Konstytucji RP zasady budowania zaufania do organów państwa. Uzasadnienie wyroku powinno być tak sporządzone, aby wynikało z niego dlaczego Sąd uznał zaskarżone orzeczenie za zgodne lub niezgodne z prawem. Zarzut naruszenia tego przepisu jest skuteczny wówczas, gdyby Sąd pierwszej instancji nie wyjaśnił w sposób adekwatny do celu, jaki wynika z tego przepisu, dlaczego nie stwierdził w rozpatrywanej sprawie naruszenia przez organy administracji przepisów prawa materialnego ani przepisów procedury w stopniu, który mógłby mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia (por. wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2005 r., sygn. akt I FSK 299/05, Lex, nr 187709). Zawarte w sentencji wyroku sądu administracyjnego rozstrzygnięcie, ujęte w odpowiedniej formule procesowej, jest rezultatem przeprowadzenia przez Sąd kontroli administracji publicznej. W ujęciu ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podstawę prawną wyroku sądu administracyjnego stanowią te jej przepisy, które określają sposób rozstrzygnięcia sprawy w zależności od wyników postępowania sądowego (por. A. Kabat (w:) B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgóda-Medek Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze 2005, str. 332). Przedstawienie w uzasadnieniu wyroku Sądu administracyjnego podstawy prawnej wyroku oraz jej wyjaśnienie polega na wskazaniu nie tylko przepisów regulujących rozpatrywany stan faktyczny, ale także na wyjaśnieniu, dlaczego w konkretnej sytuacji prawnej mają zastosowanie powołane przepisy. Z naruszeniem art. 141 § 4 p.p.s.a. mamy do czynienia w przypadku, gdy uzasadnienie nie odpowiada wymogom tego przepisu, przy czym nie każde naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a. może stanowić skuteczną podstawę skargi kasacyjnej, a jedynie takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.). Dlatego też zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. można uznać za usprawiedliwiony jedynie w sytuacji, kiedy skarżący wykaże, że sąd nie wyjaśnił w sposób adekwatny do celu, jaki wynika z treści niniejszego przepisu, zastosowania przez organy administracji przepisów prawa materialnego, czy przepisów prawa procesowego w stopniu, który mógłby mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia lub też, gdy wadliwość uzasadnienia wyroku jest taka, że nie pozwala na kontrolę kasacyjną orzeczenia.

Żadna z powyższych okoliczności nie zachodzi w niniejszej sprawie. Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku prawidłowo uznał, iż zaskarżona decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego została wydana przedwcześnie bez wnikliwego rozważenia wszystkich okoliczności sprawy, z naruszeniem art. 7, 77 § 1 i 80 kpa, a więc w wyniku dowolnego stwierdzenia organu braku przymiotu strony przez Spółkę. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy Sąd słusznie stwierdził, iż Kolegium w toku postępowania odwoławczego winno szczegółowo ustalić z czego Spółka wywodzi swój interes prawny i w związku z tym rozważyć czy w istocie Spółce tej jako właścicielowi działki nr [...] przysługuje służebność gruntowa obciążająca działkę nr [...]. Sąd nie przesądził, że Spółce [...] przysługuje przymiot strony, lecz wskazał, iż ustalenie stron postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia odbywa się na ogólnych zasadach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 28 kpa stroną jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Tak więc legitymowany do złożenia odwołania jest ten podmiot, któremu przepisy prawa przyznają interes prawny. Tak w doktrynie jak i w orzecznictwie NSA wielokrotnie podkreślano, że interes prawny musi być konkretny, indywidualny i sprawdzalny obiektywnie. Stwierdzenie istnienia takiego interesu wymaga wykazania związku o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa administracyjnego materialnego a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającą na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację prawną podmiotu w zakresie jego pozycji materialnoprawnej (por. wyrok NSA z dnia 14 kwietnia 2000 r. sygn. akt III SA 1876/99).

Należy więc zgodzić się z poglądem Sądu, że dla ustalenia czy dany podmiot ma interes prawny w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i w związku z tym czy ma przymiot strony w tym postępowaniu, nie ma znaczenia czy oddziaływanie na jego nieruchomość będzie w granicach dopuszczalnych norm, czy też będzie ponadnormatywne, wystarczy, że nieruchomość znajduje się w zasięgu oddziaływania planowanej inwestycji. Sam fakt możliwości oddziaływania planowanej inwestycji na nieruchomość Spółki [...] może świadczyć o interesie prawnym w rozumieniu art. 28 kpa, co nie oznacza automatycznie o charakterze rozstrzygnięcia zawartego w decyzji wydanej w postępowaniu. Przymiot strony w postępowaniu daje jedynie podmiotowi możliwość uczestniczenia w postępowaniu i wpływu na kształt rozstrzygnięcia w ramach posiadanego interesu prawnego, który nie powinien być mniej chroniony niż interes prawny inwestora. Należy przypomnieć, że Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, jakkolwiek jest jednym z najważniejszych dokumentów w sprawie, nie może być jednak traktowany jako dokument przygotowany przez biegłych w rozumieniu art. 84 kpa, bo takim nie jest i treść jego może być podważana i weryfikowana w postępowaniu administracyjnym przez inne podmioty mające w tym interes prawny. Oczywiście o istnieniu interesu prawnego w rozumieniu art. 28 kpa nie może decydować wyłącznie subiektywne przekonanie danego podmiotu, jednak w przypadku Spółki [...] legitymującej się prawem wynikającym z art. 140 k.c. do nieruchomości oznaczonej jako działka ew. nr [...] położonej w sąsiedztwie planowanej inwestycji, jak również ze służebności gruntowej ustanowionej na działce nr [...], na której ma być realizowana inwestycja, należało dogłębnie wyjaśnić podnoszone przez nią okoliczności zanim odmówiło się jej przymiotu strony w postępowaniu. W orzecznictwie i doktrynie utrwalony jest pogląd, iż interes prawny, o którym mowa w art. 28 k.p.a. może wynikać nie tylko z materialnego prawa administracyjnego, ale i z innych gałęzi prawa w tym również z prawa cywilnego.

Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest elementem materiału dowodowego w sprawie, jednakże ustalenia jego nie są niepodważalne i powinny podlegać weryfikacji w postępowaniu administracyjnym, chociażby z tego względu, że jest to dokument sporządzony na zalecenie inwestora przez osoby, które w świetle przepisów k.p.a. i przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. u.u.i.o.ś. nie mają statusu biegłych czy ekspertów. To czy dana nieruchomość znajduje się w obszarze oddziaływania inwestycji, nie może wynikać z jednostronnych, arbitralnych ustaleń organu, ani wyłącznie z ustaleń wynikających z raportu oddziaływania na środowisko, bez wyjaśnienia tego w postępowaniu administracyjnym jurysdykcyjnym, przeprowadzonym zgodnie z wszystkimi zasadami Kodeksu postępowania administracyjnego i z udziałem stron ( por. wyrok NSA z dnia 16 sierpnia 2012 r. sygn. akt II OSK 832/11). Zasięg oddziaływania przedsięwzięcia wskazany raporcie powinien podlegać ocenie organu ze względu podmiot mogący mieć interes prawny w sprawie. W związku z powyższym należy w całej rozciągłości zaakceptować stanowisko Sądu, iż SKO w Zielonej Górze nie zbadało należycie statusu skarżącej Spółki, jako strony postępowania, i to, że pozbawienie skarżącej przymiotu strony nie pozwoliło na przedstawienie wniosków dowodowych, których przeprowadzenie mogłoby wykazać większe oddziaływanie inwestycji na środowisko, niż to wynika z raportu oddziaływania inwestycji na środowisko. Istnienie interesu prawnego bądź jego brak po stronie konkretnego podmiotu w takich sprawach, powinno dobywać się w trakcie wszczętego postępowania administracyjnego z wykorzystaniem wszelkich możliwych środków dowodowych.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż zarzut naruszenia art. 7, art. 77 § 1, art. 80 kpa powiązany z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. jest całkowicie pozbawiony podstaw.

Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.