II SA/Po 677/12

Uzasadnienie

R. M., reprezentowany przez radcę prawnego G. W., wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę z dnia [...] 2012 r. na postanowienie Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (dalej "WWINB") z dnia [...] lipca 2012 r., znak [...], którym zostało utrzymane w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w O. (dalej "PINB w O.") z dnia [...] 2012 r. znak [...] o uznaniu zażalenia R. M. w sprawie prowadzonej egzekucji administracyjnej za nieuzasadnione. W skardze strona domagała się uchylenia zaskarżonego postanowienia i zasądzenia kosztów postępowania w kwocie [...] zł (w tym wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości trzykrotnej stawki minimalnej). Pełnomocnik zobowiązanego powołał się na duży nakład pracy jaki włożył w przygotowanie skargi, co pozwoliło na zwięzłe jej uzasadnienie.

W zarzutach skargi wskazano na naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 ze zm. – dalej "k.p.a."), art. 9 k.p.a. poprzez niewyjaśnienie, czy art. 122 § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz.U. z 2005 r. nr 229 poz. 1954 ze zm. – dalej "u.p.e.a." zostały wymienione dwa czy trzy odrębne środki prawne ochrony zobowiązanego oraz kwestii właściwości PINB w O. jako organu I instancji do rozpatrzenia zażalenia. Ponadto zarzucił naruszenie art. 28 u.p.e.a. "polegające na nie wskazaniu konkretnego środka egzekucyjnego", art. 35 pkt u.p.e.a. "polegające na niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym, art. 33 pkt 8 u.p.e.a. "polegające na zastosowaniu zbyt uciążliwego środka (wszystkich na raz)", art. 33 pkt 10 polegające na "niespełnieniu wymogów określonych w art. 27 przedmiotowej ustawy (...) na nie wskazaniu konkretnego środka egzekucyjnego".

Zaskarżone postanowienie wydane zostało w następujących okolicznościach.

Decyzją z dnia [...] 2011 r. PINB w O. nakazał Państwu R. i K. M. wykonanie w zakreślonym terminie robót budowlanych na nieruchomości stanowiącej ich własność, położonej w [...] przy ul. [...] - dz. nr [...], [...]/X i [...]/Y. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez WWINB decyzją z dnia [...] kwietnia 2011 r. znak [...]. Prawomocnym wyrokiem z dnia 6 września 2011 r. sygn. akt II SA/Po 394/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę T. J. (właściciela działki nr [...]) na to rozstrzygnięcie.

W międzyczasie PINB w O. podjął czynności w celu doprowadzenia do wykonania przez R. i K. M. decyzji z dnia [...] 2011 r., wystawiając i doręczając zobowiązanym odpisy tytułu wykonawczego nr [...] z dnia [...] listopada 2011 r. wraz z upomnieniami (upomnienia z dnia [...] października 2011 r., k. 10-11 akt adm. I inst. wspólnych dla niniejszej sprawy i sprawy II SA/Po 676/12). W tytule wykonawczym zawarte było pouczenie o prawie zgłoszenia w terminie 7 dni zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucyjnego.

R. M. wniósł zarzuty [pismo z dnia [...] listopada 2011 r.] w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego (k. 16 akt adm. I inst.), podnosząc m.in. niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym.

Postanowieniem z dnia [...] 2012 r. znak [...] PINB w O. uznał zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego za nieuzasadnione (k. 19 akt adm. I inst.). WWINB postanowieniem z dnia [...] lutego 2012 r. znak [...], po rozpatrzeniu zażalenia zobowiązanego, utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji wydane w przedmiocie zarzutów (k. 21 akt adm. I inst.). Na postanowienie WWINB z dnia [...] lutego 2012 r. zobowiązany wniósł skargę, która jest rozpatrywana przez tutejszy Sąd w sprawie pod sygn. akt II SA/Po 184/12 (aktualnie postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone).

Wyrokiem z dnia 26 stycznia 2012 r. sygn. akt IV SA/Po 1060/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę R. M. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] września 2011 r. Nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] 2011 r. Nr [...] o odmowie wydania orzeczenia o niezbędności wejścia na teren działki nr [...] będącej własnością B. i T. J. Wyrok ten został przez R. M. zaskarżony do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Na dzień rozpatrywania niniejszej sprawy skarga kasacyjna R. M. nie została rozpatrzona.

Postanowieniem z dnia [...] 2012 r. PINB w O. nałożył solidarnie na R. i K. M. grzywnę w wysokości [...] zł w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym nr [...] z dnia [...] listopada 2011 r. (k. 28 akt adm. I inst.). W pouczeniu zawartym w tym postanowieniu organ wskazał, że zobowiązanemu przysługuje w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzonego postępowania egzekucyjnego z przyczyn określonych w art. 33 i art. 34 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 122 § oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie grzywny (art. 123 § 3 zdanie drugie wyżej powołanej ustawy).

W ustawowym terminie R. M., działający za pośrednictwem pełnomocnika J. K., wniósł zażalenie z [...] marca 2012 r. na postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia. Ponadto w tej samej dacie wniósł pismo zatytułowane "ZAŻALENIE w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego" o identycznej treści, jak zażalenie na postanowienie o nałożeniu grzywny. W obydwu pismach podniósł, że nakazane zobowiązanym roboty budowlane są niewykonalne, gdyby miały być zrealizowane tylko z terenu działki zobowiązanych. Ponadto zobowiązany kwestionował odpowiedzialność zobowiązanych za stan, którego dotyczy tytuł wykonawczy. Następnie, w odpowiedzi na wezwanie organu I instancji z dnia [...] kwietnia 2012 r. o wyjaśnienie charakteru wniesionych pism procesowych [k. 32 akt adm. I inst.), pełnomocnik skarżącego w piśmie z dnia [...] maja 2012 r. poinformował organ, że zażalenia z dnia [...] marca 2012 r. są zażaleniami, o których mowa w punktach 1 i 2 pouczenia zawartego w postanowieniu o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia z dnia [...] 2012 r. (k. 33 akt adm. I inst.).

Postanowieniem z dnia [...] 2012 r. znak [...] PINB w O., na podstawie art. 34 § 4 w zw. z art. 17 ust. 1 u.p.e.a. – uznał zażalenie z dnia [...] marca 2012 r. w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego za nieuzasadnione (k. 38 akt adm. I inst.). W uzasadnieniu podniósł, że zobowiązany wniósł zażalenie stanowiące w istocie zarzut niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym, a nadto zarzut ujawnienia nowych faktów i okoliczności. Zdaniem organu podnoszona niewykonalność obowiązku, rozpatrywana [...] naruszenie art. 33 pkt 5 u.p.e.a. nie jest uzasadniony. Podobnie organ odniósł się do kwestii ujawnienia nowych faktów i okoliczności. W odniesieniu do tych zarzutów organ wskazał na związanie organu egzekucyjnego decyzją Starosty [...] z dnia [...] [2011 r.] znak [...]. Odnosząc się do zagadnień proceduralnych, organ egzekucyjny stwierdził, że prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, o których mowa w art. 122 § 3 u.p.e.a. stanowią w istocie jeden środek prawny przysługujący stronie, a to poprzez odniesienie zarzutów i zażalenia do art. 33 i art. 34 u.p.e.a. Dalej wyjaśnił, że zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego podlegają rozpatrzeniu w trybie dwuinstancyjnym, a skoro zarzuty i zażalenie w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego stanowią jeden środek prawny, to i przedmiotowe zażalenie powinno być rozpatrzone w takim trybie. Następnie dodał, że wprawdzie sama ustawa egzekucyjna nie zawiera samoistnej podstawy do wydania postanowienia po otrzymaniu przedmiotowego zażalenia, ale należy to uznać za przeoczenie ustawodawcy i zastosować przepis powołany w podstawie prawnej postanowienia, wszystko to dla zapewnienia możliwości wydania postanowienia przez organ I instancji i wniesienia zażalenia przez zobowiązanego. Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł zobowiązany, wyrażając niezadowolenie z rozstrzygnięcia oraz podtrzymując wszystkie dotychczasowe zarzuty przestawione w zażaleniach z dnia [...] marca 2012 r. w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego i o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia.

WWINB postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r. znak [...], po rozpatrzeniu zażalenia zobowiązanego, utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji z dnia [...] 2012 r. o uznaniu zażalenia za nieuzasadnione (k. 8 akt adm. II inst.). Organ II instancji podzielił stanowisko organu I instancji. Zwrócił uwagę na powtarzający się w pismach zobowiązanego zarzut określony w przepisach art. 35 pkt 5 u.p.e.a., to jest niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym. Zdaniem organu odwoławczego zarzut ten jest niezasadny, na co przedstawił argumenty dotyczące możliwości wykonania robót budowlanych z obydwu stron ściany budynku (od strony działki zobowiązanego i działki sąsiedniej).

Następnie postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r., znak [...], WWINB utrzymał w mocy postanowienie PINB w O. o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia. R. M. wniósł na to postanowienie WWINB skargę do tutejszego Sądu. Skarga zarejestrowana została pod sygnaturą akt II SA/Po 676/12. Postanowieniem z dnia 5 października 2012 r. Sąd w tej sprawie zawiesił postępowanie.

WWINB w odpowiedzi na skargę R. M. z dnia [...] lipca 2012 r. wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do poszczególnych zarzutów organ zauważył, że w postanowieniu o nałożeniu grzywny z dnia [...] 2012 r. organ egzekucyjny poinformował zobowiązanego co do możliwości wniesienia środków zaskarżenia.

W piśmie z dnia 14 września 2012 r. strona skarżąca zwróciła uwagę na pismo PINB w O. z dnia [...] września 2012 r. znak [...], z którego zdaniem strony jednoznacznie wynika, że nałożony obowiązek o charakterze niepieniężnym jest niewykonalny bez wchodzenia na teren sąsiedniej działki.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga jest zasadna, jednakże tylko zarzuty dotyczące art. 9 kpa i art. 122 § 3 u.p.e.a. oraz art. 138 § 1 pkt 1 i 2 kpa okazały się częściowo uzasadnione.

Jak wynika z akt sprawy i co jest okolicznością niesporną, tytuł wykonawczy nr [...] został wystawiony w dniu [...] listopada 2011 r., a następnie jego odpis wraz z upomnieniem z tego samego dnia (w tytule wykonawczym zawarte było pouczenie o prawie zgłoszenia w terminie 7 dni zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucyjnego) został doręczony zobowiązanemu, na co zareagował on (wraz z drugą osoba zobowiązaną), składając oparciu o ten tytuł wykonawczy zarzuty z dnia [...] listopada 2011 r. w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego i wniosek z dnia [...] grudnia 2011 r. o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego. Zarzuty skarżącego zostały negatywnie rozpatrzone postanowieniem z dnia [...] 2012 r. PINB w O., a WWINB postanowieniem z dnia [...] lutego 2012 r. znak [...], po rozpatrzeniu zażalenia zobowiązanego, utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji w przedmiocie zarzutów.

Postanowienie WWINB z dnia [...] lutego 2012 r. jest przedmiotem skargi, która jest rozpatrywana przez tutejszy Sąd w sprawie pod sygn. akt II SA/Po 184/12. Po wydaniu i doręczeniu stronie postanowienia z dnia z dnia [...] 2012 r. o nałożeniu solidarnie na zobowiązanych grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym nr [...] z dnia [...] listopada 2011 r., skarżący (działający za pośrednictwem pełnomocnika) wniósł zażalenie z [...] marca 2012 r. na postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia. Zażaleniu temu został nadany dalszy instancyjny bieg. Postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r., znak ...], WWINB utrzymał w mocy postanowienie PINB w O. o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia, a skarga zobowiązanego na to postanowienie zarejestrowana została w tutejszym Sądzie pod sygnaturą akt II SA/Po 676/12.

Powyższe determinuje ocenę działania organów egzekucyjnych w niniejszej sprawie w odniesieniu do pisma zobowiązanego z dnia [...] marca 2012 r. zatytułowanego "ZAŻALENIE w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego", przy tym o identycznej treści, jak zażalenie na postanowienie o nałożeniu grzywny. W obydwu pismach podniesiono zarzut niewykonalności obowiązku, gdyby nakazane roboty budowlane miały być zrealizowane tylko z terenu działki zobowiązanych, jak również kwestionowano odpowiedzialność zobowiązanych za stan, którego dotyczy tytuł wykonawczy.

Słusznie pismo to wzbudziło wątpliwości PINB w O. co do jego charakteru. Odpowiedź pełnomocnika skarżącego z dnia [...] maja 2012 r. nie stanowiła rzeczowego wyjaśnienia, pozwalającego na tej podstawie przesądzić co do charakteru prawnego wniesionego pisma. Wobec tego zasadnie organ zbadał treść wniesionego pisma i odniósł do przepisów art. 122 § 3 u.p.e.a. Niemniej jednak, oceniając jego treść i charakter, organ błędnie zinterpretował powołany przepis i nie wyciągnął należytych wniosków z podstawowego prawidłowego spostrzeżenia, jakim było stwierdzenie, że przedmiotowe pismo stanowi w istocie zarzut niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym, a nadto zarzut ujawnienia nowych faktów i okoliczności (ujawnienia takich okoliczności, które zdaniem zobowiązanego zdejmują z niego odpowiedzialność za stan opisany w egzekwowanej decyzji).

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie zachodzi tego rodzaju stan, że pismo stanowiące reakcję na pouczenie zawarte w postanowieniu o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia jest klasycznym wręcz zarzutem w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, o którym mowa w art. 33 pkt 5 u.p.e.a. (ewentualnie opisana sytuacja może podpadać również pod zakwalifikowanie jej z art. 33 pkt 1 u.p.e.a. jako zarzut nieistnienia obowiązku – kwestia ta nie ma jednakże dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy doniosłego znaczenia). Przedmiotowe zażalenie nie mogło zaś stanowić bliżej nieokreślonego przez pełnomocnika zobowiązanego zażalenia w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej złożonego jednocześnie i równolegle do zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia.

Jak stwierdzono w literaturze przedmiotu, art. 122 § 3 u.p.e.a. zawiera jedynie postanowienia stricte proceduralne (patrz: Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz red. prof. dr hab. Romana Hausera, dr hab. Andrzeja Skoczylasa, Warszawa 2011, Wydanie: 5, komentarz do art. 122). Brak jest zatem przeszkód prawnych do wniesienia w jednym piśmie zażalenia wraz z zarzutami, a taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku jednoczesnego doręczenia zobowiązanemu postanowienia wraz z tytułem wykonawczym, a w szczególności w sytuacji, gdy strona w postępowaniu administracyjnym nie jest zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Należy przyjąć, że o rodzaju pisma strony rozstrzyga jego treść, nie zaś nadana przez nią nazwa.

W przywołanym komentarzu wskazano, że w przypadku nałożenia grzywny zgodnie z art. 122 § 3 u.p.e.a. zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego (art. 33 i 34) oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny (art. 122 § 3). Jak zauważyli komentatorzy, nie jest jasne, co ma oznaczać składanie zażalenia "w sprawie wprowadzenia postępowania egzekucyjnego", chyba chodzi tu o wydawane w toku postępowania egzekucyjnego postanowienia, bowiem na "czynności egzekucyjne" służy skarga z art. 54 u.p.e.a. a nie zażalenie.

Komentatorzy wyjaśnili także, że "niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym może jedynie uzasadniać złożenie zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, a nie zażalenia na postanowienie w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia" (pogląd zawarty w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 18 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Gl 329/08).

Dodać należy, że organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności egzekucyjnych, doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został on wcześniej doręczony (art. 32 u.p.e.a.).

W przypadku gdy stronie doręczane jest postanowienie, od którego służy prawo wniesienia zażalenia wraz z tytułem wykonawczym, przeciwko któremu można wnieść zarzuty, organ rozpoznając pismo strony kierowane po doręczeniu takiego orzeczenia powinien ustalić w sposób niebudzący wątpliwości, czy zamiarem strony było wniesienie zażalenia na postanowienie, czy też złożenie zarzutów.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że pismo zobowiązanego z dnia [...] marca 2012 r. zatytułowane "ZAŻALENIE w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego", zawierające powtórzenie treści zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny, nie było zażaleniem na hipotetyczne postanowienie wydane w toku postępowania egzekucyjnego. Sam pełnomocnik skarżącego nie wskazał też do jakiego postanowienia czy innego działania organu egzekucyjnego miałoby się odnosić owo "zażalenie". Tego rodzaju środkiem zaskarżenia mogłoby być zażalenie na postanowienie, o którym mowa w art. 34 § 1a i 2 u.p.e.a. (postanowienie wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu) lub zażalenie na inne postanowienia, o których mowa w art. 34 § 4 i 5 u.p.e.a. (m.in. postanowienie o umorzeniu postępowania lub o zastosowaniu mniej uciążliwego środka). Niewątpliwie w sprawie nie zostało też wydane tego rodzaju postanowienie, inne niż postanowienie o zastosowaniu grzywny w celu przymuszenia, która uprawniałoby stronę do wniesienia innego środka zaskarżenia niż zażalenie na postanowienie w przedmiocie grzywny. Rzecz jasna, postanowienia art. 34 § 1 u.p.e.a. są bezprzedmiotowe, gdy wierzyciel i organ egzekucyjny to ta sama jednostka organizacyjna (ten sam podmiot), a taki stan rzeczy właśnie zachodzi w niniejszej sprawie, co wynika z art. 20 § 1 pkt 4 u.p.e.a. Poza tym treść zażalenia z dnia [...] marca 2012 r. jednoznacznie wskazywała na to, że jest to – jak wspomniano, w istocie zarzut w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, co też zostało dostrzeżone przez organy obydwu instancji. Organ I instancji błędnie uznał, że prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, o których mowa w art. 122 § 3 u.p.e.a., stanowią w istocie jeden środek prawny przysługujący stronie, a to poprzez odniesienie zarzutów i zażalenia do art. 33 i art. 34 u.p.e.a. W konsekwencji rozpatrzył merytorycznie zarzuty zawarte w piśmie zobowiązanego z dnia [...] marca 2012 r. i wadliwie zastosował w sprawie art. 34 § 4 u.p.e.a. WWINB dopuścił się naruszenia tych samych przepisów, skoro podzielił stanowisko organu I instancji.

Wniesienie ponownych zarzutów w sytuacji, gdy uprzednio zobowiązanemu został doręczony tytuł wykonawczy i zostały przez niego zgłoszone zarzuty w sprawie prowadzania egzekucji administracyjnej i ostatecznie rozpatrzone (postanowieniem WWINB z dnia [...] lutego 2012 r.), było niedopuszczalne (por. wyrok NSA z dnia 21 lutego 2012 r. sygn. akt II OSK 2307/10, dostępne centralnej bazie orzeczeń pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). W wyroku tym NSA stwierdził, że w sytuacji, w której organ egzekucyjny ponownie wydał postanowienie w przedmiocie zarzutów, mimo że wcześniej w tym postępowaniu egzekucyjnym zarzuty zostały już ostatecznie rozpoznane, to organ wyższego stopnia rozpoznając zażalenie na postanowienie o rozpatrzeniu zarzutów powinien uchylić postanowienie organu pierwszej instancji i umorzyć postępowanie w tym zakresie.

W niniejszej sprawie organy obydwu instancji orzekły w przedmiocie domniemanego zażalenia "w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego", podczas gdy powinny rozstrzygnąć co do ponownie wniesionych zarzutów. Co oczywiste, ponownie zgłoszone w niniejszej sprawie zarzuty zostały wniesione już po terminie, o którym mowa w art. 27 § 1 pkt 9 u.p.e.a. (7 dni od dnia doręczenia odpisu tytułu wykonawczego).

W tym miejscu warto wspomnieć, że WSA w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 października 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 680/10 (dostępne jw.) przeprowadził analizę poglądów orzecznictwa, z której wynika, że nie jest ono jednolite w kwestii, jakiego rodzaju rozstrzygnięcie winien wydać organ egzekucyjny w związku ze stwierdzeniem uchybienia przez stronę terminu do wniesienia zarzutów. Przepisy powołanej ustawy nie regulują tego zagadnienia. Przepis art. 34 § 4 u.p.e.a. stanowi, że organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione – o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. WSA w Gdańsku wspomniał, że w nowszym orzecznictwie prezentowana jest koncepcja, iż w opisanej sytuacji prawidłowym rozstrzygnięciem jest odmowa uwzględnienia zarzutów z uwagi na uchybienie terminu do ich wniesienia. Przepis art. 34 § 4 u.p.e.a. przewiduje wydanie postanowienia "w sprawie zgłoszonych zarzutów", co oznacza, że w sytuacji gdy zarzutów nie można uwzględnić, to należy odmówić ich uwzględnienia (por. orzecznictwo wskazane w wyroku WSA w Olsztynie z dnia 5 maja 2011 r. sygn. akt I SA/Ol 181/11 – dostępny jw.).

W niniejszej sytuacji fakt ponownego wniesienia zarzutów należy rozpatrzyć nie w odniesieniu do kwestii terminowości ich wniesienia (to byłoby istotne w razie jednorazowego wniesienia zarzutów), lecz do kwestii wniesienia ich w sytuacji, gdy uprzednio zostały przez zobowiązanego zgłoszone zarzuty w sprawie prowadzania egzekucji administracyjnej i ostatecznie zarzuty te zostały rozpatrzone. Z tą też okolicznością wiąże się niedopuszczalność wniesionych ponownie zarzutów w piśmie zatytułowanym zażalenie. W takiej sytuacji, w ocenie Sądu, organ I instancji, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego z uwagi na odesłanie zawarte w art. 18 u.p.e.a., powinien stwierdzić niedopuszczalność wniesienia zarzutów (art. 134 kpa, zdanie pierwsze). Wniosek taki nasuwa się z uwagi na prezentowane w literaturze i orzecznictwie stanowisko, że zarzut w postępowaniu egzekucyjnym stanowi swoisty środek zaskarżenia, który spełnia podobną rolę jak odwołanie w postępowaniu orzekającym, wykazuje jednak pewne odrębności (por. op. cit., komentarz do art. 33). W ocenie Sądu, skoro organ II instancji powielił błędy organu I instancji i nie zastosował w sprawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. w związku z art. 34 § 4 u.p.e.a., a w to miejsce merytorycznie rozpatrzył "zażalenie w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego" na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. (w związku z powołanym przepisem art. 18 u.p.e.a.), to uzasadnione jest uchylenie zaskarżonego postanowienia WWIN, jak i poprzedzającego je rozstrzygnięcia organu I instancji. Skala naruszenia przepisów postępowania w tym wypadku niewątpliwie miała istotny wpływ na wynik sprawy (treść rozstrzygnięć organów obydwu instancji) w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270). W ten sposób wyeliminowane zostają z obrotu prawnego obydwa wadliwe postanowienia, zaś organ I instancji będzie zaś miał możliwość prawidłowo postąpić z niedopuszczalnym środkiem zaskarżenia, który w ogóle nie mógł być wniesiony w stanie faktycznym niniejszej sprawy. Do takiego rozstrzygnięcia uprawnia tutejszy Sąd brak związania granicami skargi (zobowiązany domagał się uchylenia jedynie zaskarżonego postanowienia), który wynika z art. 134 § 1 powołanej ustawy, oraz przysługujące sądowi środki służące usunięciu naruszenia prawa (art 135).

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 152 tej ustawy orzekł, jak w punkcie I i III sentencji.

Ponownie rozpatrując sprawę organy egzekucyjne będą miały na uwadze powyżej przywołane poglądy co do niedopuszczalności kolejnego wniesienia zarzutów w niniejszej sprawie (wobec ich ostatecznego rozpatrzenia w trybie administracyjnym).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 powołanej ustawy. Z przepisów tych wynika obowiązek zasadzenia od organu niezbędnych kosztów postępowania strony, w tym reprezentowanej m.in. przez radcę prawnego. Koszty te obejmują także wynagrodzenie pełnomocnika, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Przepisami odrębnymi, o jakich powyżej mowa, są przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r. nr 163, poz. 1349). Jak wskazuje treść § 2 tego rozporządzenia, zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład jego pracy w przyczynienie się do jej wyjaśnienia oraz rozstrzygnięcia. Opłatę zasądza się na podstawie stawek minimalnych, szczegółowo wyliczonych w tym rozporządzeniu, przy czym opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sporu.

Mając na względzie wymienione powyżej wytyczne, Sąd uznał, że w sprawie uzasadnione będzie zasądzenie zwrotu poniesionych przez stronę kosztów sądowych, opłaty od pełnomocnictwa i wynagrodzenia pełnomocnika strony skarżącej wedle stawki minimalnej, która zgodnie z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c powołanego rozporządzenia wynosi 240 zł. W ocenie Sądu wynagrodzenie w takiej wysokości odpowiada nakładowi radcy pełnomocnika oraz charakterowi sprawy. Konkluzję tę potwierdza i ta okoliczność, że zawodowy pełnomocnik w skardze w ogóle nie przedstawił swojego stanowiska co do tego, jak należy rozumieć treść art. 122 § 3 u.p.e.a., mimo że zarzucił naruszenie art. 9 kpa odnoszący się do niewyjaśnienia przez organy treści wyżej przywołanego przepisu. Powielanie zaś w skardze zarzutów, które mogły być skutecznie podniesione w skardze na ostateczne postanowienia w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego i w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia [sprawy te są zawisłe przed tutejszym Sądem] nie służyło naświetleniu istoty niniejszej sprawy. Należy także ubocznie mieć na uwadze, że pełnomocnik nie był obecny na rozprawie, co też nie jest jego bezwzględnym obowiązkiem, jednakże w ten sposób sam zrezygnował z możliwości przedstawienia Sądowi swojego poglądu w podstawowej dla rozstrzygnięcia sprawy kwestii proceduralnej.