III SA/Wa 64/12

Uzasadnienie

Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. postanowieniem nr [...] z [...] czerwca 2011 r. odmówił Skarżącej – I. M. umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego nr [...].

W uzasadnieniu wyjaśnił, że 2 marca 2011 r. pełnomocnik Skarżącej zwrócił się o unieważnienie postępowania podatkowego za 2005 r. prowadzonego przez Urząd Skarbowy w P.. Z treści pisma wynikało, że Skarżąca wniosła także o umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954), dalej "u.p.e.a.", z uwagi na śmierć zobowiązanego K. M..

Organ wskazał, że na podstawie tytułu wykonawczego z 20 grudnia 2010 r. nr [...], obejmującego należności z tytułu podatku od towarów i usług za okres: czerwiec, grudzień 2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. - wszczął postępowanie egzekucyjne wobec Skarżącej, dokonując zawiadomieniem z 20 grudnia 2010 r. nr [...] zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego w F. SA. Kopie tytułu wykonawczego oraz zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego doręczono Skarżącej 23 grudnia 2010 r. Tytuł wykonawczy nr [...], na podstawie którego wszczęto postępowanie egzekucyjne, jest wystawiony na Skarżącą w związku z wydaniem przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. decyzji z [...] listopada 2010 r. nr [...]. Decyzja ta została również wystawiona na Skarżącą. W związku z powyższym Organ stwierdził, że w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym zobowiązanym nie był zmarły K. M., lecz Skarżąca.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. wyjaśnił, że przesłanki umorzenia postępowania egzekucyjnego uregulowane w art. 59 § 1 u.p.e.a. można sklasyfikować na merytoryczne, dotyczące bezpodstawności istnienia obowiązku lub na formalnoprawne. W badanej sprawie, żadna z nich nie wystąpiła. Skarżąca wniosła do Dyrektora Izby Skarbowej w W. odwołanie od decyzji, na podstawie której wystawiono tytuł wykonawczy, dlatego też Organ zawiesił postępowanie egzekucyjne do czasu rozpatrzenia odwołania.

W zażaleniu na powyższe postanowienie Skarżąca wyjaśniła, że nie prowadziła działalności, w związku z którą wydano decyzję określającą zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług.

Dyrektor Izby Skarbowej w W. postanowieniem Nr [...] z [...] października 2011 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu wskazał, że obligatoryjne i fakultatywne przyczyny umorzenia postępowania egzekucyjnego zostały określone w art. 59 § 1 i 2 u.p.e.a. W § 1 pkt 6 tego artykułu wskazano, że postępowanie egzekucyjne umarza się obligatoryjnie w sytuacji śmierć zobowiązanego, gdy obowiązek jest ściśle związany z osobą zmarłego. Zgodnie natomiast z § 2 cytowanego artykułu, postępowanie egzekucyjne może być umorzone fakultatywnie w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej, nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.

Stwierdził, że Skarżąca we wniosku z 2 marca 2011 r. wniosła o umorzenie prowadzonego postępowania egzekucyjnego zgodnie z art. 59 § 1 pkt 6 u.p.e.a. podnosząc, że należności z tytułu podatku od towarów i usług za okres: czerwiec, grudzień 2005 r. objęte tytułem wykonawczym są dochodzone od niej bezpodstawnie, gdyż to nie ona prowadziła komis samochodowy, lecz jej zmarły mąż. Jednakże, jak podkreślił organ, z akt sprawy wynika, iż to w wyniku kontroli podatkowej przeprowadzonej w firmie Skarżącej – A. – w zakresie podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2005 r. do grudnia 2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. określił Skarżącej, decyzją z [...] listopada 2010 r. nr [...], będące przedmiotem egzekucji zobowiązania. Ww. decyzja wymiarowa podlega wykonaniu, gdyż postanowieniem nr [...] z [...] grudnia 2010 r. nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności.

Dyrektor Izby Skarbowej w W. wyjaśnił, że zgodnie z art. 26 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego. W oparciu o powyższą decyzję, Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. 20 grudnia 2010 r. wystawił tytuł wykonawczy nr [...] obejmujący zaległości z tytułu podatku od towarów i usług, w którym jako zobowiązaną wskazał Skarżącą. Organ egzekucyjny nie bada zasadności obciążenia Skarżącej należnym podatkiem, gdyż wówczas musiałby przeprowadzić pełną kontrolę istniejących decyzji, na podstawie których wystawiono tytuł wykonawczy, do czego żadnym przepisem organ egzekucyjny nie jest uprawniony. Jednocześnie Dyrektor Izby Skarbowej w W. wskazał, że rozpatrując wniesione przez Skarżącą odwołanie od wyżej wskazanej decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w P., decyzją z [...] września 2011 r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji określającą zobowiązania należne od Skarżącej.

Jak wynika zatem z powyższych ustaleń zobowiązanym w przedmiotowej sprawie nie jest zmarły K. M. a Skarżąca – I. M., a zatem wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego z uwagi na przesłanki wskazane w art. 59 § 1 pkt 6 u.p.e.a. nie ma zastosowania w sprawie.

W skardze na powyższe postanowienie Skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia poprzez rozpoznanie postawionych zarzutów i ich zasadności. W uzasadnieniu skargi podniosła, iż prowadzone postępowanie egzekucyjne winno być umorzone zgodnie z art. 59 § 1 pkt 6 u.p.e.a. Wskazała także, że całą działalność komisową prowadził K. M. (mąż zobowiązanej). Skarżąca nie prowadziła sprzedaży i kupna samochodów, nie miała też wpływu na tą działalność, zajmowała się swoją działalnością - sklepem zoologicznym.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w W. podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z treścią art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.); zwanej dalej P.p.s.a. - sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Sąd administracyjny, w zakresie swej właściwości, ocenia zaskarżone orzeczenie pod względem jego zgodności z prawem materialnym i procesowym, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie jego wydania. Uwzględnia skargę na decyzję lub postanowienie w sytuacji, gdy stwierdzi naruszenie prawa materialnego, jeżeli miało ono wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 P.p.s.a.). W myśl ar. 134 § 1 P.p.s.a. - sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Analiza sprawy dowiodła, iż zaskarżone postanowienie nie narusza przepisów prawa w stopniu skutkującym konieczność jego uchylenia.

Przedmiotem badania Sądu w niniejszej sprawie było postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. oraz poprzedzające je postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. o odmowie umorzenia postępowania egzekucyjnego dotyczącego zaległości z tytułu podatku od towarów i usług.

Instytucję umorzenia postępowania egzekucyjnego reguluje art. 59 u.p.e.a.; Stosownie do § 1 pkt 1 – 10 tego przepisu postępowanie egzekucyjne umarza się:

1) jeżeli obowiązek został wykonany przed wszczęciem postępowania;

2) jeżeli obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu albo jeżeli obowiązek nie istniał;

3) jeżeli egzekwowany obowiązek został określony niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego, orzeczenia sądowego albo bezpośrednio z przepisu prawa;

4) gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego lub gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego;

5) jeżeli obowiązek o charakterze niepieniężnym okazał się niewykonalny;

6) w przypadku śmierci zobowiązanego, gdy obowiązek jest ściśle związany z osobą zmarłego;

7) jeżeli egzekucja administracyjna lub zastosowany środek egzekucyjny są niedopuszczalne albo zobowiązanemu nie doręczono upomnienia, mimo iż obowiązek taki ciążył na wierzycielu;

8) jeżeli postępowanie egzekucyjne zawieszone na żądanie wierzyciela nie zostało podjęte przed upływem 12 miesięcy od dnia zgłoszenia tego żądania;

9) na żądanie wierzyciela;

10) w innych przypadkach przewidzianych w ustawach.

Strona Skarżąca podnosi, że prowadzone wobec niej postępowanie powinno być umorzone z uwagi na śmierć zobowiązanego (art. 59 § 1 pkt 6 u.p.e.a.), którym winien być jej nieżyjący mąż, a nie ona. Przyznaje jednocześnie, że prowadzona samodzielnie przez zmarłego męża działalność gospodarcza w zakresie komisu samochodowego zakończyła się z końcem marca 2005 r.; natomiast od 1 kwietnia 2005 r. działalność komisowa odbywała się pod jej firmą, przy czym zmarły mąż działał jako jej pełnomocnik. Nie kwestionuje także faktu wydania w stosunku do niej decyzji wymiarowej, określającej egzekwowane zobowiązania w podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, stwierdzić należy, że odmowa umorzenia postępowania egzekucyjnego w tych okolicznościach nie narusza prawa. Postępowanie egzekucyjne toczy się bowiem wobec zobowiązanej na podstawie tytułów wykonawczych, w których osoba zobowiązana i przedmiot egzekucji zostały określone zgodnie z podmiotowo-przedmiotowym zakresem decyzji wymiarowej.

Jeżeli jak twierdzi Strona, organ podatkowy wadliwie określił w stosunku do niej zobowiązania, to właściwą drogą było zaskarżenie decyzji wymiarowej, a nie próba niedopuszczenia do jej wykonania poprzez wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

W myśl art. 29 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej; organ ten nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Organ egzekucyjny nie mógł zatem w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy dokonywać ustaleń wchodzących w zakres postępowania wymiarowego i inaczej niż decyzja wymiarowa ustalić zakres obciążeń podatkowych Skarżącej.

Tytuły wykonawcze wszczynające postępowanie egzekucyjne wobec Skarżącej niewątpliwie obejmowały obowiązek podlegający egzekucji administracyjnej, gdyż na podstawie art. 2 § 1 pkt 1 u.p.e.a. egzekucji tej podlegają podatki; określały go zgodnie z decyzją wymiarową i wobec osoby wskazanej w tej decyzji. Strona nie wykazała by zachodziły jakieś inne okoliczności stanowiące przesłankę umorzenia postępowania egzekucyjnego.

Z tego względu zaskarżone postanowienie w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania należało uznać za zgodne z prawem, a wniesioną skargę na podstawie art. 151 P.p.s.a. oddalić.

-----------------------

5