IV SA/Gl 221/12

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] W.P. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nadzoru sanitarnego.

Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału IV Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 marca 2012 r. skarżący został wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na podany w wezwaniu rachunek bankowy lub kasie sądu, w terminie siedmiu dni, pod rygorem odrzucenia skargi.

Przesyłkę poleconą zawierającą odpis powyższego wezwania uznano za skutecznie doręczoną skarżącemu z upływem [...], w trybie art. 73 P.p.s.a. W wyznaczonym terminie skarżący nie uiścił wpisu, do którego uiszczenia był wezwany, w konsekwencji postanowieniem Sądu z dnia 30 kwietnia 2012r. skarga została odrzucona. Odpis postanowienia został uznany za skutecznie doręczony skarżącemu z dniem [...], na podstawie art. 73 P.p.s.a.

W.P. we wniosku z dnia [...] (nadanym [...]) domagał się przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, ponieważ nie dokonał tej czynności bez swojej winy. Wskazał, że z informacji uzyskanych w Urzędzie Pocztowym C. wynika, że na podany w skardze adres była kierowana korespondencja sądowa. Skarżący o stanie sprawy uzyskał informację w sekretariacie Sądu oraz w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych. Wówczas zwrócił się do Urzędu Pocztowego o wyjaśnienia kwestii braku przekierowania korespondencji pomimo zgłoszenia tzw. "żądania dosyłania". Jednocześnie skarżący dopełnił uchybionej czynności wpłacając wymagany wpis.

W odpowiedzi na wezwanie Sądu skarżący nadesłał dokumentację dotyczącą: a) złożenia [...] w Urzędzie Pocztowym pisemnej dyspozycji przekazywania korespondencji (na 12 miesięcy) kierowanej na adres [...], [...], [...] – ul. [...] w C., na inny adres – ul. [...], C., pod dyspozycją podpisała się Dyrektor A.P. i W.P. oraz b) żądania z dnia [...] dosyłania korespondencji (na 12 miesięcy) wysyłanej na [...], ul. [...] w C., na inny adres ul. [...] w C., którą złożyła A.P. jako dyrektor [...]. Również przedstawiono wyjaśnienia Poczty Polskiej z dnia [...] w sprawie niedoręczenia skarżącemu dwóch przesyłek rejestrowanych na wskazany adres – ul. [...] w C. Poczta podkreśliła, że przesyłki kierowane do skarżącego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny (z dnia [...] i [...]) nie mogły być dosłane pod wskazany przez niego adres, pomimo złożonego żądania dosyłania, gdyż dosyłaniu nie polegają przesyłki nadane na zasadach specjalnych, o czym skarżący był informowany.

Ponadto Poczta Polska w piśmie z dnia [...] poinformowała Sąd, że W.P. w dniu [...] jako współadresat złożył żądanie dosyłania na okres 12 miesięcy korespondencji adresowanej na [...] z siedzibą przy ul. [...] na adres – ul. [...] w C. Dodatkowo A.P. występując jako Dyrektor [...] mieszczącego się przy ul. [...] w C. złożyła w dniu [...] żądanie dosyłania na okres 12 miesięcy korespondencji na adres: [...], ul. [...], C.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012r. poz. 270 - zwanej dalej P.p.s.a.), jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się, zgodnie z art. 87 P.p.s.a., do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, przy czym w tym piśmie należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie.

Przywrócenie terminu możliwe jest wyłącznie w sytuacji, gdy uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony. Przepis art. 86 § 1 P.p.s.a. jednakże nie określa, według jakich kryteriów należy oceniać zachowanie strony. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem jako kryterium przy ocenie winy w uchybieniu terminu procesowego przyjmuje się obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy. Obowiązkiem strony jest dochowanie szczególnej staranności przy dokonywaniu wszelkich czynności procesowych i przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa. Ponadto to na stronie ciąży wykazanie należytej staranności w uprawdopodobnieniu braku winy w uchybieniu danego terminu. Przywrócenie terminu może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy uchybienie terminu nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku.

Zdaniem Sądu powołane przez skarżącego okoliczności nie uzasadniają przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi.

W.P. w skardze podał jako swój adres korespondencyjny ul. [...] w C., wobec tego na ten adres była wysyłana korespondencja pochodząca z Sądu. W konsekwencji prawidłowo Przewodniczący Wydziału IV zarządzeniem z dnia 13 kwietnia 2012 r. uznał za skutecznie doręczoną w trybie art. 73 P.p.s.a. przesyłkę poleconą zawierającą odpis odpowiedzi na skargę oraz wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego. Wobec tego istniały wystarczające przesłanki do wydania w dniu [...] postanowienia o odrzuceniu skargi z uwagi na brak uiszczenia wymaganego wpisu sądowego.

Skarżący wniosek o przywrócenie terminu uzasadnił nieotrzymaniem korespondencji sądowej, pomimo zgłoszenia na poczcie tzw. "żądania dosyłania" przesyłek kierowanych na adres – ul. [...] w C. na adres do korespondencji – ul. [...] w C. Zaznaczył, iż dotychczas wszystkie inne przesyłki były mu doręczane prawidłowo na wskazany adres korespondencyjny.

Podkreślenia wymaga, że twierdzenia skarżącego pozostają w sprzeczności z nadesłaną przez niego dokumentacją oraz wyjaśnieniami "Poczty Polskiej". Przyjdzie bowiem zauważyć, że dosyłanie korespondencji kierowanej do W.P. z adresu – ul. [...] na adres ul. [...] w C. było czasowe i obowiązywało przez 12 miesięcy począwszy od [...] (k. 54 akt sądowych). Natomiast żądanie dosyłania złożone w urzędzie pocztowym w dniu [...] (k. 55 akt sądowych) nie obejmowało przesyłek adresowanych na W.P., a wyłącznie na [...] (ul. [...] C.) i [...] (ul. [...], C.), a dyspozycję podpisała Dyrektor [...] A.P. Z tego powodu "Poczta Polska" nie została zobowiązana do dosyłania przesyłek kierowanych do niego na adres wskazany w skardze, wynika to również z pisma poczty z dnia [...] (k. 68). Ponadto w niniejszym postępowaniu W.P. występuje jako osoba fizyczna i tak też była do niego adresowana korespondencja sądowa.

Należy również stwierdzić, że ustalenia dotyczące istnienia obowiązku dosyłania korespondencji kierowanej do skarżącego nie mają znaczenia dla skuteczności dokonanych przez Sąd doręczeń. Zważyć bowiem należy, że dosyłanie korespondencji nie obejmuje pism sądowych w postępowaniu karnym, cywilnym, administracyjnym oraz sądowo – administracyjnym, gdyż tryb doręczania korespondencji w tych sprawach regulują szczególne przepisy proceduralne. Znajduje to potwierdzenie w pouczeniu znajdującym się w formularzu "przekierowania" z dnia [...] oraz [...], (gdzie jest mowa o przesyłkach przyjmowanych na specjalnych zasadach), które jest zgodne z § 26 ust. 1 regulaminu świadczenia powszechnych usług pocztowych (załącznik do uchwały nr 171 Zarządu Poczty Polskiej S.A. z dnia 19 lipca 2011 r.). Regulamin stanowi, iż zastrzeżenie doręczania przesyłek poleconych, z wyłączeniem przesyłek za potwierdzeniem odbioru, do skrzynki oddawczej lub skrytki pocztowej adresat składa na piśmie we właściwej dla miejsca jego zamieszkania placówce oddawczej. Skarżący zapoznał się z tym zastrzeżeniem podpisując formularz dosyłania korespondencji z dnia [...].

Ustawa prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w rozdziale 4 określa sposób doręczania korespondencji w postępowaniu przed sądem administracyjnym, a w zakresie doręczania pism przez pocztę nakazuje stosować tryb doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (art. 65 § 2 P.p.s.a.). Istotne znaczenie ma fakt, że zarówno przepisy P.p.s.a., jak i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2010r. nr 190, poz. 1277 z póź. zm.) nie przewidują możliwości przekazania korespondencji sądowej przez pocztę na inny adres niż wskazany na przesyłce, co wyłącza możliwość skutecznego złożenia dyspozycji "przekierowania korespondencji". Trzeba zwrócić uwagę, że przesyłki sądowe są wysyłane listem poleconym za "zwrotnym potwierdzeniem odbioru" i doręcza się je wskazanemu adresatowi lub innemu uprawnionemu odbiorcy (doręczenie zastępcze). W razie niemożności doręczenia pisma w ten sposób składa się je na 14 dni w placówce pocztowej, pozostawiając zawiadomienie informujące o możliwości jego odbioru (art. 73 § 1 i 2 P.p.s.a.). W przypadku dalszego niepodjęcia pisma pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru. Doręczenie uważa się za skuteczne z upływem 14 dni od złożenia pierwszego "awiza" i jest to tzw. fikcja doręczenia, która jest niezbędna dla ekonomiki procesowej, nie tamowania procesu brakiem podejmowania korespondencji. Dodatkowo strony postępowania mają obowiązek zawiadomienia sądu o każdorazowej zmianie swojego zamieszkania, adresu do doręczeń lub siedziby (art. 70 § 1 P.p.s.a.), o czym należy jednakże pouczyć stronę. Pouczenie to może zostać również dokonane w piśmie doręczonym w trybie zastępczym (vide postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2012r., sygn. akt II FZ 855/11, dostępny w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych), co miało miejsce w niniejszej sprawie wraz z wezwaniem do uiszczenia wpisu sądowego.

Skarżący powiadomił Sąd o zmianie adresu korespondencyjnego dopiero we wniosku o przywrócenie terminu z dnia [...]. Do tego momentu Sąd miał obowiązek doręczać korespondencję na dotychczasowy adres - ul. [...] w C. Z akt sprawy wynika, iż jest to miejsce gdzie skarżący prowadzi indywidualną praktykę lekarską - [...] (np. pieczęć na wniosku o przywrócenie terminu – k. 27).

Zdaniem Sądu nie można uznać, że skarżący uprawdopodobnił brak winy w uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu sądowego. W.P. nie obalił fikcji prawnej skuteczności doręczenia wezwania do uiszczenia wpisu sądowego dokonanego w trybie art. 73 P.p.s.a., prawidłowo awizowanego, które nastąpiło na podany przez niego w skardze adres, pod którym wprawdzie prowadzi praktykę lekarską, jednakże nie odbiera korespondencji. Można w tym przypadku mówić wyłącznie o niedbalstwie skarżącego i obiektywnym niedochowaniu wymaganej staranności w prowadzeniu własnych spraw. Jednocześnie jak już wcześniej zaznaczono, powoływanie się na zgłoszone na poczcie "przekierowanie" korespondencji nie może zostać uznane za skuteczne, gdyż po pierwsze nie zostało faktycznie zgłoszone przez W.P. (wcześniejsze obowiązywało do [...]), a po drugie nie mogłoby objąć swoim zakresem korespondencji sądowej. Skarżący miał więc obiektywną możliwość odbioru korespondencji na wskazany przez siebie adres, zatem obciążają go negatywne skutki procesowe dokonanego zaniechania. Przewidując trudności w odbiorze korespondencji W.P. zachowując należytą staranność mógł podać inny adres do doręczeń. Nawet jeśli pozostałe przesyłki były skarżącemu "dosyłane" na wskazany adres, to mogło to dotyczyć wyłącznie przesyłek doręczanych w trybie zwykłym, i to do dnia [...], tj. obowiązywania żądania dosyłania z [...].

Wobec powyższego należy uznać, że podniesione przez skarżącego okoliczności nie uzasadniają przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi.

Z tych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 86 § 1 P.p.s.a. orzekł jak na wstępie.