II SA/Po 341/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2014-06-26Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Barbara Drzazga
Danuta Rzyminiak-Owczarczak /przewodniczący sprawozdawca/
Tomasz ŚwistakSentencja
Dnia 26 czerwca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędzia WSA Barbara Drzazga Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 czerwca 2014 roku sprawy ze skargi M.B. na decyzję Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia [...] 2014 roku Nr [...] w przedmiocie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Uzasadnienie
Starosta K. decyzją z dnia (...) sierpnia 2013 r., Nr (...), wydaną na podstawie art. 9b ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm. – dalej Karta Nauczyciela) odmówił M. B. nadania stopnia nauczyciela mianowanego. W uzasadnieniu decyzji podano, iż wnioskujący o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego posiada stopień nauczyciela kontraktowego, nadany decyzją Dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. "A" w K., odbył staż i uzyskał pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, a w dniu (...) lipca 2013 r. zdał egzamin przed komisją egzaminacyjną. Organ uznał, że wnioskujący nauczyciel nie spełniał wymagań kwalifikacyjnych, wskazując na konieczność posiadania w dniu złożenia wniosku kwalifikacji w zakresie wszystkich nauczanych przedmiotów. Podano, iż w dniu złożenia wniosku - (...) czerwca 2013 r., wnioskujący nauczał teoretycznych i praktycznych przedmiotów zawodowych w zawodzie technik rolnik oraz rolnik:
- nauka pracy maszynami rolniczym w wymiarze 4 godzin, mechanizacja rolnictwa w wymiarze 2 godzin, bezpieczeństwo i higiena pracy produkcji rolniczej w wymiarze 1 godziny, zajęcia praktyczne w wymiarze 4 godzin w zawodzie technik rolnik w Technikum w K., mechanizacja rolnictwa w wymiarze 1 godziny w zawodzie technik rolnik w Technikum Uzupełniającym dla Dorosłych w K., nauka pracy maszynami rolniczymi w wymiarze 1 godziny, podstawy techniki w wymiarze 2 godzin w zawodzie rolnik w Zasadniczej Szkole Zawodowej w K., teoretycznego przedmiotu zawodowego: eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów w zawodzie technik architektury krajobrazu w Technikum w K.,
- teoretycznych przedmiotów zawodowych: technika wytwarzania z materiałoznawstwem w wymiarze 3 godzin, analiza i ocena zagrożeń w wymiarze 4 godzin, podstawy mechaniki, konstrukcji budowy maszyn i rysunku technicznego w wymiarze 3 godzin w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy w Szkołę Policealnej dla Dorosłych w K.
Wskazano, że zgodnie z § 28 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz U. Z 2009 r. Nr 50,poz 400 ze zm.) nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki". Ponieważ wnioskodawcę zatrudniono przed wejściem w życie w/w Rozporządzenia, oceny kwalifikacji dokonano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2002 r. Nr 155 poz. 1288).
Zgodnie z § 2 ust. 1 i 2, § 4 oraz § 10 ww. rozporządzenia z dnia 10 września 2002 r. wnioskodawca posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela: nauki pracy maszynami rolniczymi, mechanizacji rolnictwa oraz zajęć praktycznych w zawodzie technik rolnik w technikum, mechanizacji rolnictwa w zawodzie technik rolnik w technikum uzupełniającym, nauki pracy maszynami rolniczymi oraz podstaw techniki w zawodzie rolnik w zasadniczej szkole zawodowej. Wskazano, iż powyższe ustalono na podstawie przedłożonych dyplomów ukończenia studiów wyższych inżynierskich 4-letnich na kierunku Technika Rolnicza i Leśna w zakresie Technika Rolnicza (Akademia Rolnicza w P., (...) września 2002 r.), dyplomu ukończenia studiów wyższych magisterskich uzupełniających na kierunku Technika Rolnicza i Leśna w zakresie Technika Rolnicza (Akademia Rolnicza w P, (...) czerwca 2003 r.), świadectwa ukończenia trzysemestralnych Studiów Podyplomowych w zakresie przygotowania pedagogicznego (Akademia Rolnicza w P., (...) czerwca 2007r.).
Zdaniem organu wnioskodawca nie posiada kwalifikacji do nauczania przedmiotów:
- bezpieczeństwo i higiena pracy produkcji rolniczej w zawodzie technik rolnik w technikum,
- eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów w zawodzie technik architektury krajobrazu w technikum,
- technika wytwarzania z materiałoznawstwem, analiza i ocena zagrożeń, a także podstawy mechaniki, konstrukcji budowy maszyn i rysunku technicznego w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole policealnej. Uznano, że przedłożone dyplomy i świadectwa nie dają kwalifikacji do nauczania tych przedmiotów.
W odwołaniu od powyższej decyzji M. B. wniósł o jej uchylenie i w pierwszej kolejności orzeczenie co do istoty sprawy poprzez wydanie przez organ II instancji decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, ewentualnie przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie art. 9b ust. 4 pkt 2 Karty Nauczyciela poprzez jej niezastosowanie oraz naruszenie art. 9b ust. 6 poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy spełnione zostały wszystkie warunki uprawniające odwołującego do uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w sytuacji.
W uzasadnieniu odwołania podniesiono, że uznając brak posiadania przez nauczyciela wymagań kwalifikacyjnych pominięto okoliczności dotyczące dotychczasowego przebiegu pracy zawodowej nauczyciela oraz posiadanego wyksztalcenia. Wskazano, że od 2007 r. odwołujący pracuje w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w K.., a Dyrektor szkoły przydzielając zajęcia dydaktyczne uznał kwalifikacje nauczyciela umożliwiające ich prawidłowe prowadzenie, zgodnie z programem nauczania. Pracując przez kilka lat bez żadnych przeszkód formalnych przydzielano nauczycielowi zajęcia dydaktyczne, m.in. z przedmiotów w których, zdaniem Starosty, nie ma kwalifikacji umożliwiających nadanie stopnia statusu nauczyciela mianowanego. Tym samym odwołujący posiada i spełnia wymagania kwalifikacyjne, co zresztą potwierdził wcześniej organ I instancji zatwierdzając corocznie arkusz przydzielanych zajęć dydaktycznych. Dowodem na powyższe jest również to, że wcześniej uzyskał status nauczyciela kontraktowego oraz zgodę na rozpoczęcie stażu. Ponadto przedmioty, które wchodziły do programu ukończonych przez nauczyciela studiów I i II stopnia (inżynierskich i magisterskich), pokrywają się z przedmiotami z zakresu BHP, jakie uczył. Potwierdzeniem posiadanych kwalifikacji było przyjęcie i zaakceptowanie wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego z punktu widzenia formalnego, co zostało potwierdzone w analizie formalnej wniosku. W konsekwencji na etapie wydawania decyzji przez Starostę nie była już możliwa weryfikacja okoliczności uzasadniających uwzględnienie wniosku. Działania Starosty winny ograniczyć się do zbadania prawidłowości działania komisji kwalifikacyjnej i nie powinna dotyczyć kwestii merytorycznej oceny spełnianych przez nauczyciela warunków. Na poparcie tego stanowiska odwołujący odwołał się do wyroku WSA w Warszawie z dnia 18.10.2012 r. sygn. akt II SA/Wa 429/12.
Kurator Oświat decyzją z dnia (...) stycznia 2014 r., Nr (...), na podstawie art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267) w związku z 9b ust. 7 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż do wniosku o wszczęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego M. B. dołączył dokumenty potwierdzające uzyskane wyksztalcenie w zakresie Techniki Rolniczej oraz przygotowania pedagogicznego:
- dyplom ukończenia studiów wyższych inżynierskich i magisterskich Akademii Rolniczej w P. na kierunku Technika Rolnicza i Leśna w zakresie Techniki Rolniczej,
- świadectwo ukończenia trzy semestralnych studiów podyplomowych w zakresie przygotowania pedagogicznego wydane przez Akademię Rolniczą w P.,
oraz akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela, Nr: (...), z dnia (...) sierpnia 2008 r., zaświadczenie, znak (...), z dnia (...) czerwca 2013 r., wydane przez dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. "A" w K., zaświadczenie, znak (...), z dnia (...) czerwca 2013 r., wydane przez dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. A. w K.
Dalej wskazano, iż nauczyciel w dniu złożenia wniosku ([...] czerwca 2013 r.) był zatrudniony w wymiarze 26/18 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. "A" w K. na stanowisku nauczyciela prowadzącego przedmioty kształcenia zawodowego w zawodach technik rolnik w następujących typach szkół: technikum i technikum uzupełniającym dla dorosłych, technik architektury krajobrazu w technikum, technik bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole policealnej dla dorosłych oraz rolnik w zasadniczej szkole zawodowej. Wskazano, iż po przeprowadzonej analizie formalnej wniosku i jego uzupełnieniu przez wnioskodawcę powołano komisje egzaminacyjną.
W dniu (...) lipca 2013 r. M. B. zdał egzamin na stopień nauczyciela mianowanego i następnie pismem z dnia (...) lipca 2013 r. otrzymał Zaświadczenie o zdaniu egzaminu, znak: (...).
Kurator Oświaty następnie wyjaśnił, iż działania organu prowadzącego Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych "A" w K. w przedmiotowej sprawie, od momentu wszczęcia postępowania egzaminacyjnego do jego zakończenia decyzją, obarczone były szeregiem nieprawidłowości. Nieprawidłowości te dotyczyły już etapu badania formalnego wniosku. Wskazano, iż w przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych organ wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i wyznacza termin ich uzupełnienia. W sytuacji nieusunięcia tych braków w wyznaczonym terminie, organ właściwy pozostawia wniosek bez rozpoznania. Nadto, stwierdzone w toku analizy formalnej braki nie są tożsame z niespełnianiem przesłanek wynikających z art. 9b ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela. Na Staroście ciążył zatem obowiązek rzetelnego i wnikliwego przeprowadzenia analizy formalnej. Dopiero usunięcie wszystkich braków, stwierdzonych w jej toku, w terminie wskazanym przez ustawodawcę, obligowało organ do skierowania wniosku na komisję egzaminacyjną. Ponadto takie działanie niezgodne było z art. 50 § 2 k.p.a. Niedotrzymanie terminu budzi uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego przeprowadzenia analizy.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela stanowisko nauczyciela, może zajmować osoba, która: posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje, przestrzega podstawowych zasad moralnych, spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu. Na podstawie upoważnienia zawartego w art. 9 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określił szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli w poszczególnych typach i rodzajach szkół odpowiednio do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Z uwagi na fakt, że M. B. wniosek o wszczęcie postępowania egzaminacyjnego o awans na stopień nauczyciela mianowanego złożył w dniu (...) czerwca 2013 r., w celu ustalenia spełnienia wymagań kwalifikacyjnych należy stosować obowiązujące od dnia 1 września 2009 . rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1207). Zgodnie z jego § 2 ust. 2 kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych w technikum i szkole policealnej posiada osoba, która ukończyła:
- studia wyższe na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami lub
- studia wyższe na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć bądź też
- studia wyższe na kierunku (specjalności) innym niż ww. i studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć.
Ustawodawca zdefiniował pojęcie "staż" w art. 3 pkt 3 Karty Nauczyciela, przez który należy rozumieć okres zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szkołach i placówkach oraz innych jednostkach organizacyjnych, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczętego i realizowanego w trybie i na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a (awans zawodowy nauczycieli). Definicja ta odnosi się jednak do możliwości odbycia stażu, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela. W cytowanym artykule legislator nie poruszył kwestii kwalifikacji niezbędnych do zajmowania stanowiska nauczyciela. W myśl rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) przepisy ramowych statutów poszczególnych szkół i placówek są podstawą do corocznego sporządzania arkusza organizacji pracy szkoły. Projekt sporządza dyrektor, w terminie do 30 kwietnia roku poprzedzającego rok szkolny, którego arkusz dotyczy. Organ prowadzący szkolę zatwierdza arkusz organizacji szkoły w terminie do dnia 30 maja danego roku. Starosta Krotoszyński, działając jako organ prowadzący szkołę i ponoszący odpowiedzialność za właściwą realizację polityki oświatowej, winien podczas zatwierdzania przedstawionych dokumentów dokonać ich analizy i wtedy podjąć stosowne działania, które zmierzałyby do usunięcia wadliwego stanu faktycznego. Zatwierdzając arkusz organizacji pracy szkoły organ usankcjonował nieprawidłowości w przydziale godzin. W sytuacji, gdy wnioskodawca nie legitymuje się dyplomem ukończenia studiów na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, organ I instancji zobowiązany był podjąć się oceny posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji na podstawie zgromadzonych w przedmiotowym postępowaniu dokumentów poprzez porównanie ukończonego kierunku studiów wyższych na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. W przypadku wnioskodawcy oznacza to porównanie przedmiotów w ramach studiów inżynierskich i magisterskich ukończonych odpowiednio w 2002 r. i 2003 r. na kierunku technika rolnicza i leśna w zakresie techniki rolniczej z treściami nauczanych przedmiotów w zawodzie technik rolnik: bezpieczeństwo i higiena produkcji pracy produkcji rolniczej oraz w zawodzie technik architektury krajobrazu: eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów. Również dostępny zebrany materiał dowodowy, w tym także świadectwo ukończenia studiów podyplomowych w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, winno być podstawą ustalenia spełniania przedmiotowych wymagań.
Dalej Kurator Oświaty wskazał na obowiązek dokonania oceny posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji w oparciu o zapisy § 28 ww. rozporządzenia z 2009 r. stanowiącego, iż nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia (tj, 1 września 2009 r.), którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki i odnieść się do pisma dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjainych w K. adresowanego do M. B.. Organ przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 8 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Gd 86/08, w którym stwierdzono, iż zgodnie z obowiązującym do 31 maja 2004 r. brzmieniem § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 1288, z późn. zm.), jako kierunek (specjalność) studiów zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - należy rozumieć kierunek (specjalność) dający dostateczną wiedzę merytoryczną z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2004 r. sygn. akt U 1/04 (OTK-A 2004/5/43) ustalenia, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, należy do kompetencji dyrektorów szkół i stanowisko to jest wiążące.
W ocenie Kuratora Oświaty również decyzja organu I instancji obarczona jest istotnymi błędami. Podniesiono, że uzasadnienie decyzji nie spełnia wymogów określonych art. 107 § 1 k.p.a., w szczególności w zakresie braku uzasadnienia dlaczego wnioskujący nie posiada kwalifikacji do nauczania przedmiotu bezpieczeństwo i higiena pracy produkcji rolniczej w zawodzie technik rolnik, eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów w zawodzie technik architektury krajobrazu, technika wytwarzania z materiałoznawstwem, analiza i ocena zagrożeń, podstawy mechaniki, konstrukcji budowy maszyn i rysunku technicznego w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy. Nadto nie podzielono stanowiska, iż wnioskodawca spełnił wymogi formalne, ale w dniu złożenia wniosku nie spełniał wymogów merytorycznych bowiem nie posiadał kwalifikacji w zakresie wszystkich nauczanych przedmiotów. Zdaniem Kuratora tylko prawidłowo dokonana analiza formalna w zakresie spełniania wymagań kwalifikacyjnych, odbycia stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela uprawniała organ I instancji do skierowania dokumentacji na komisję egzaminacyjną. Skoro wniosek nie spełniał wymogów formalnych, to tym bardziej nie należało powoływać komisji egzaminacyjnej.
Dalej Kurator wyjaśnił, że w sytuacji, gdy wymiar zatrudnienia skarżącego w czasie odbywania stażu przewyższał obowiązkowego wymiaru zajęć nauczyciela (w roku 2009/2010 - 18/18; 2010/2011 - 24/18; 2011/2012 - 18/18), to dla uznania odbycia stażu wystarczające jest, by w tym okresie skarżący prowadził nauczanie przedmiotu, co do którego posiada kwalifikacje, bez względu na wymiar godzin nauczania tego przedmiotu. Tymczasem w dokumentach niniejszej sprawy, w szczególności w Arkuszu analizy formalnej nie zawarto informacji, jaki dokument był podstawą dokonania oceny posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji wymaganych do zajmowania stanowiska nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych ograniczając się do stwierdzenia, iż w aktach sprawy znajduje się zaświadczenie Dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w K. z (...) czerwca 2013 r.
Zastrzeżenia organu odwoławczego budzi również powołanie komisji egzaminacyjnej, z naruszeniem § 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Podstawą do powołania w skład komisji egzaminacyjnej dla nauczyciela ubiegającego się o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego jest lista ekspertów ustalona i aktualizowana przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. W posiedzeniu komisji egzaminacyjnej dla M. B. - nauczyciela przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych "A" w K. - uczestniczyły: Pani I. L. - wpisana na listę ekspertów i posiadającą kwalifikacje z zakresu pedagogiki, oiigofrenopedagogiki, nauczania początkowego, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, wychowania do życia w rodzinie, zarządzania oświatą, przedsiębiorczości oraz Pani B. B. - wpisana na listę ekspertów i posiadająca kwalifikacje z zakresu rolnictwa, informatyki, biologii, oligofrenopedagogiki. W posiedzeniu ww. komisji nie uczestniczył więc ekspert posiadający kwalifikacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto zgodnie z § 12 ust. 2 ww. rozporządzenia komisja egzaminacyjna przeprowadza egzamin, w czasie którego nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego dokonuje prezentacji dorobku zawodowego i odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wymagań określonych w § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia. W myśl § 13 przywołanego aktu wykonawczego komisja egzaminacyjna podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków. Każdy z członków komisji ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego, w punktach według skali od 0 do 10. Zgodnie z § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia z przebiegu pracy komisji egzaminacyjnej sporządza się protokół zawierający w szczególności: pytania zadane nauczycielowi w czasie egzaminu, informację o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach oraz uzasadnienie rozstrzygnięcia komisji. W ocenie organu II instancji komisja egzaminacyjna sporządzając protokołu z jej posiedzenia naruszyła zapis § 14 ust. 1 pkt 4 przywołanego wyżej aktu wykonawczego. Zapisy protokołu są nieczytelne. W punkcie 9 protokołu nie zawarto informacji o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach, natomiast dokonano ich oceny. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wyrażonym w wyroku z dnia 21 maja 2007 r., sygn. I OSK 1089/06 "informacja o udzielonych odpowiedziach, o której mowa w §4 ust. 1 rozporządzenia, to wiadomość o treści udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach, a nie ocena tych odpowiedzi przez komisję." Z treści oświadczeń członków komisji egzaminacyjnej ds. awansu zawodowego nauczycieli wynika, że nie występują ani też nie są im znane okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość co do ich bezstronności w rozpatrywaniu wniosku o awans zawodowy stosownie do postanowień art. 24 § 1 pkt 1 i pkt 7 k.p.a. Tymczasem, zgodnie art. 27 § 1 k.p.a. członek organu kolegialnego podlega wyłączeniu w przypadku stwierdzenia którejkolwiek okoliczności określonej w art. 24 § 1 w punkcie 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 oraz art. 24 § 3, a nie tylko w art. 24 § 1 pkt 1 i pkt 7. Uznano również, że organ I instancji naruszył obowiązek zapewnienia stronie czynnego udziału w postępowaniu oraz zasady określone w art. 6, 8 i 9 k.p.a., co uzasadnia uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Wyjaśniono, że pozostałe ustalenia organu I instancji - w zakresie odbycia stażu przez wnioskodawcę w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy oraz uzyskania przez niego pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciela, nie budzą zastrzeżeń organu odwoławczego. Kończąc wskazano, że postępowanie z wniosku M. B. wymaga w całości powtórzenia.
W skardze wniesionej do WSA w Poznaniu M. B. powtórzył zarzuty i argumentację przytoczoną w odwołaniu od decyzji organu I instancji. Dodatkowo zarzucił organowi II instancji naruszenie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie, choć skarżący spełnił warunki do nadania mu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego oraz 138 § 2 k.p.a. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy zgromadzony został cały materiał dowodowy pozwalający na rozstrzygniecie sprawy. Zarzucono nadto naruszenie zasady zaufania do organu administracji oraz niecelowe przedłużanie postępowania. Wniesiono o uchylenie decyzji organu odwoławczego.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że organ II instancji czterokrotnie wyznaczał nowy termin rozpatrzenia sprawy, po czym wydał decyzję kasacyjną w której nie potrafił dokonać prawidłowej oceny stanu faktycznego sprawy. Skarżący podniósł, że organ II instancji zakwestionował w działaniu Starosty brak informacji w arkuszu analizy formalnej, na podstawie jakich dokumentów dokonano oceny posiadanych kwalifikacji, skład osobowy komisji egzaminacyjnej, braki w protokole z egzaminu, ograniczenie prawa do wglądu do akt sprawy. Uchylając decyzję Starosty nie zawarto wskazówek co do dalszego procedowania, co mając na uwadze dotychczasowy przebieg postępowania organu I instancji poddaje pod wątpliwość prawidłowość ponownego postępowania. Zdaniem skarżącego organ II instancji nie miał podstaw prawnych do tego, aby arbitralnie uchylić dotychczasowe czynności organu I instancji i nakazać ich powtórzenie. Analiza formalna wniosku została przez organ I instancji przeprowadzona, czego wynikiem było wyznaczenie terminu egzaminu. Tym bardziej rozstrzygnięcie nakazujące organowi I instancji przeprowadzenie ponownego egzaminu jest bezpodstawne. Skarżący podniósł, że jako strona postępowania nie miał żadnego wpływu na to, czy i w jaki sposób organ I instancji dokona analizy formalnej wniosku. Nie miał też wpływu na treść uchwały w sprawie powołania komisji egzaminacyjnej. Jeżeli na którymś z etapów postępowania stwierdzono brak przesłanek do nadania stopnia awansu zawodowego, to należało albo nie stwierdzić, że złożony wniosek spełnia wymogi formalne, albo na etapie egzaminu przyznać ocenę negatywną, wykluczającą uzyskanie stopnia awansu zawodowego.
Skarżący podniósł, że spełnił wszystkie wymogi określone w art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela. Kwalifikacje zawodowe potwierdzone są z uwzględnieniem § 28 rozporządzenia z 12 marca 2009 r., rozporządzenia z 10 września 2002 r. oraz wyroku TK z 12 maja 2004 r. sygn. U 1/04. Zatem oceny tego, czy kierunek (specjalność) ukończony przez nauczyciela jest zbliżony do nauczanego przedmiotu, dokonał dyrektor szkoły lub placówki, nawiązując z nauczycielem stosunek pracy. Stanowisko Dyrektora Zespołu Szkół Pondgimnazjalnych jest w zakresie uznania posiadanych przez skarżącego kwalifikacji jednoznaczne, a jednocześnie wiążące dla organów obu instancji. Skarżący spełnił również warunek stażu, który trwał 2 lata i 9 miesięcy i po zakończeniu którego złożył wymagane sprawozdanie uzyskując ocenę pozytywną dorobku zawodowego za okres stażu. Pojęcie stażu zgodnie z art. 3 pkt 3 Karty Nauczyciela należy przy tym rozumieć jako co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, a nie wymiaru nauczania przedmiotu, do którego nauczyciel posiada kwalifikacje. Skarżący złożył wniosek, naczelnik Wydziału Oświaty Starostwa dokonała jego analizy formalnej i wyznaczyła termin posiedzenia komisji kwalifikacyjnej. Komisja w dniu 19 lipca 2013 r. przeprowadziła postępowanie kwalifikacyjne i wydała akceptację. W tych uwarunkowaniach obowiązkiem organów obu instancji była nadanie skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
Kurator Oświaty w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. Podtrzymując argumentację przytoczoną w zaskarżonej decyzji organ podniósł, że wobec stwierdzonych wad postępowania organu I instancji zarzut naruszenia art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a jest niezasadny. Decyzję orzekającą co do istoty sprawy organ odwoławczy może wydać wyłącznie w sytuacji, gdy nie ma wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy. Organ II Instancji nie może bowiem naprawić wskazanych w decyzji błędów organu I instancji. Konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie.
Podczas przeprowadzonej w dniu 26 czerwca 2014 r. rozprawy sądowoadministracyjnej skarżący podtrzymał skargę i jej uzasadnienie. Podniósł, że nie powinien ponosić konsekwencji wadliwych działań organu I instancji.
Pełnomocnik organu wniósł o oddalenie skargi. Na pytanie Sądu pełnomocnik wyjaśnił, iż przepis art. 9h ust. 2 Karty Nauczyciela nie ma zastosowania do sytuacji, gdy postępowanie o nadanie stopnia awansu zawodowego jest w toku. Z punktu widzenia skarżącego nie ma jednakże znaczenia czy dojdzie do unieważnienia czynności podejmowanych w postępowaniu w trybie tego przepisu, czy też decyzją wydaną w trybie odwoławczym, gdy zostaje uchylona decyzja organu I instancji z powodu czynności, które są nieważne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje;
Skarga okazała się zasadna.
Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 §1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.
Zaskarżoną decyzją organ II instancji uchylił decyzję Starosty K. z dnia (...) sierpnia 2013 r., przekazując jednoczenie sprawę nadania skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Strona skarżąca kwestionując powyższe rozstrzygnięcie w pierwszej kolejności podnosi, iż materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy jest wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy, jak również to, że na tym etapie nie można kwestionować czynności podjętych w ramach formalnej analizy wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego oraz prac komisji kwalifikacyjnej i jej wyniku. W tych okolicznościach w pierwszej kolejności rozważenia wymagało, czy wydając decyzję kasacyjną organ odwoławczy działał z poszanowaniem przepisu art. 138 §2 k.p.a., przy czym istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy skarżący spełnia wymagania kwalifikacyjne do nadania mu stopnia nauczyciela mianowanego, w sytuacji gdy organ I instancji uznał, że nie ma wymaganych kwalifikacji do nauczania wszystkich przedmiotów, a organ II instancji uznał, że postępowanie kwalifikacyjne począwszy od analizy formalnej wniosku było prowadzone wadliwe i winno zostać w całości powtórzone.
Przystępując do oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji należy wskazać, że postępowanie odwoławcze charakteryzuje się tym, że nie ogranicza się do kontroli decyzji organu I instancji, lecz organ odwoławczy jest obowiązany ponownie sprawę rozpoznać i rozstrzygnąć. Zgodnie z treścią powołanego przepisu organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji tylko wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części tj. w sytuacji, gdy organ pierwszej instancji w ogóle nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego, albo co prawda postępowanie takie przeprowadził, ale w rażący sposób naruszono w nim przepisy procesowe. Przy czym zdanie drugie powołanego przepisu wskazuje, że przekazując sprawę organ odwoławczy może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Decyzja kasacyjna nie może więc być wydana w innych sytuacjach, niż wskazane w art. 138 § 2 k.p.a. i żadne inne wady decyzji organu pierwszej instancji nie dają organowi odwoławczemu podstaw do jej wydania.
Stosownie do treści art. 138 § 1 k.p.a. organ odwoławczy w pierwszej kolejności powinien dążyć do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Badając zgodność z prawem zaskarżonej decyzji kasacyjnej sąd administracyjny ocenia ją zatem w zakresie ograniczającym się do wystąpienia przesłanek wynikających z powołanego art. 138 § 2 k.p.a.
Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2006r., Nr 97, poz. 674 ze zm.). W myśl art. 9b ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy, warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego jest spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-3, odbycie stażu, z zastrzeżeniem art. 9e ust. 1-3, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela, o której mowa w art. 9c ust. 6, oraz w przypadku nauczyciela mianowanego – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie. W przypadku natomiast niespełnienia przez nauczyciela warunków, o których mowa w ust. 1, dyrektor szkoły lub właściwy organ, o którym mowa w ust. 4 pkt 2-4, odmawia nauczycielowi, w drodze decyzji administracyjnej, nadania stopnia awansu zawodowego (art. 9b ust. 6 ustawy). Uzyskanie zatem kolejnego stopnia awansu zawodowego jest uzależnione od kumulatywnego spełnienia przez nauczyciela trzech warunków: posiadania wymaganych kwalifikacji, odbycia stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego i uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej. W odniesieniu do skarżącego organ I instancji uznał, że nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych – w dniu złożenia wniosku nie posiadał kwalifikacji w zakresie wszystkich nauczanych przedmiotów.
Rozpatrując odwołanie organ II instancji uznał, że ta kwestia nie została w sposób wyczerpujący wyjaśniona w uzasadnieniu podjętej przez Starostę decyzji, w szczególności nie podano, na jakiej podstawie organ I instancji to stwierdził. Zarazem organ odwoławczy szeroko omówił w jakich okolicznościach oraz w oparciu o jakie dokumenty, przepisy aktów prawnych oraz stanowisko wyrażone w orzecznictwie należy ocenić, czy skarżący spełnia wymóg posiadania wymaganych kwalifikacji.
Zważyć należy, iż przepis art. 138 § 2 k.p.a. upoważnia organ odwoławczy do wydania decyzji kasacyjnej tylko wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Zagadnienie dopuszczalności podjęcia przez organ odwoławczy decyzji kasacyjnej może być zatem rozważane na płaszczyźnie postępowania wyjaśniającego (dowodowego), przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji, co z kolei wymaga odniesienia się do wyznaczonego przepisami kodeksu zakresu postępowania dowodowego przed organem drugiej instancji. Tymczasem z uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie wynika, aby w tym zakresie postępowanie dowodowe wymagało uzupełnienia. Nie wynika również, aby organ odwoławczy przeprowadził ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w tym zakresie i w wyniku tej oceny zawarł wskazania dla organu I instancji odnośnie możliwości uznania, że skarżący spełnia (lub nie) wymóg posiadania wymaganych kwalifikacji. W tym zakresie zaskarżona decyzja nie spełnia zatem wymogów określonych przepisem art. 107 § 3 k.p.a., w świetle których organ powinien zająć stanowisko wobec całego materiału dowodowego oraz uzasadnić jasno i należycie swoje zdanie, w szczególności, na jakiej podstawie uznał pewne fakty za udowodnione. Pominięcie w uzasadnieniu decyzji ustalenia okoliczności faktycznych, mogących mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, stwarza przesłankę do uznania naruszenia przez organ przepisów o postępowaniu administracyjnym w stopniu mogącym wywrzeć istotny wpływ na wynik sprawy, w tym również w aspekcie wymogów wynikających z art. 138 § 2 k.p.a. W utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że uzasadnienie decyzji ma szczególne znaczenie nie tylko przy ocenie prawidłowości decyzji przez organ wyższego stopnia, ale także daje stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia zawartego w decyzji możliwość polemiki ze stanowiskiem organu i to zarówno, jeśli idzie o ustalenia faktyczne poczynione w sprawie, jak i dokonaną przez organ wykładnię przepisów prawa będących podstawą wydanego rozstrzygnięcia. Nieuzasadnienie decyzji w sposób właściwy narusza uprawnienia strony i podstawowe zasady postępowania administracyjnego (art. 7 - 10 kpa), a tym samym stanowi podstawę do uchylenia takiej decyzji (por. np. wyrok NSA: 25 listopada 2009 r., sygn. akt I OSK 558/09 publ. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych .
W tym miejscu wyjaśnić należy, iż zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. 2013 poz. 393) dyrektor szkoły lub właściwy organ nadający stopień awansu zawodowego przeprowadza analizę formalną wniosku o podjęcie postępowania i dokumentacji, o której mowa w § 9 (ust.1); jeżeli wniosek o podjęcie postępowania lub dokumentacja, nie spełniają wymogów formalnych, organ nadający stopień awansu zawodowego lub dyrektor szkoły wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i zakreśla termin do ich uzupełnienia (ust.2). Zatem dopiero po sprawdzeniu, że braki formalne nie występują albo zostały uzupełnione następuje podjęcie postępowania w przedmiocie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela. Wtedy dopiero organ bada, czy nauczyciel spełnia wymogi określone w art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela, w tym wymagania kwalifikacyjne. Nieposiadanie przez nauczyciela niezbędnych kwalifikacji wyklucza w ogóle możliwość osiągnięcia przez nauczyciela kolejnego szczebla w karierze zawodowej. Niespełnienie zatem tej przesłanki determinuje treść rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, niezależnie od tego, na jakim etapie postępowania okoliczność ta zostanie ustalona (tak NSA w wyroku z dnia 11.08.2011 r. sygn. akt I OSK 289/10 (dostępne w: CBOSA). Zatem ocena, czy wymagania te nauczyciel spełnia, może zostać przeprowadzona również na etapie postępowania odwoławczego.
W dalszej kolejności komisja egzaminacyjna przeprowadza egzamin, w czasie którego nauczyciel ubiegający się o awans na nauczyciela mianowanego dokonuje prezentacji dorobku zawodowego oraz odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wymagań określonych w § 7 ust. 2 - zgodnie z § 12 ust. 2 rozporządzenia w sprawie uzyskiwania awansu zawodowego przez nauczycieli.
W rozpatrywanym przypadku na etapie postępowania odwoławczego zakwestionowany został skład osobowy powołanej komisji egzaminacyjnej. Zakwestionowano również treść oświadczeń złożonych przez członków komisji oraz protokół sporządzony z przeprowadzonego egzaminu.
Zgodnie z treścią art. 9g ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela, komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę. W skład komisji wchodzą:
1) przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący;
2) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) dyrektor szkoły;
4) dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
W myśl natomiast § 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. 2013 poz. 393), organ powołujący komisję kwalifikacyjną lub komisję egzaminacyjną dla nauczyciela ubiegającego się o stopień awansu zawodowego, ustalając skład komisji, zapewnia w niej udział ekspertów posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole tego samego typu i rodzaju co szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony, z których co najmniej jeden naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć co nauczyciel, z zastrzeżeniem ust. 2-4. Niewątpliwie właściwy dobór ekspertów stanowi gwarancję rzetelnej i wszechstronnej oceny dorobku zawodowego nauczyciela ubiegającego się o awans zawodowy. Jednakże należy mieć na uwadze, że wnioskujący nauczyciel prowadzi zajęcia dydaktyczne z wielu przedmiotów, w tym bardzo specjalistycznych, co może stanowić utrudnienie w powołaniu składu personalnego komisji egzaminacyjnej. Należy nadto zauważyć, że odesłanie do zakresu pytań, na jakie zgodnie z § 7 ust. 2 rozporządzenia z dnia 1 marca 2013 r. nauczyciel ubiegający się o stopień awansu nauczyciela mianowanego ma odpowiadać podczas egzaminu, nakazuje rozważyć, czy wymogi określone § 10 tego aktu mają tak istotne znaczenie, jak organ II instancji przyjmuje w tym przypadku. Z analizy § 7 ust. 2 rozporządzenia wynika bowiem, że pytania członków komisji egzaminacyjnej nie dotyczą wiedzy merytorycznej z nauczanych przedmiotów, lecz kwestii związanych z organizacja pracy i warsztatem, wykorzystywaniem nowoczesnych technik, znajomości przepisów z zakresu prawa oświatowego, pomocy społecznej postępowania w sprawach nieletnich. Mając to na uwadze należy ponownie rozważyć, na etapie postępowania odwoławczego (jak również ewentualnie nadzorczego, o czym będzie mowa poniżej), czy w badanym przypadku zasadnym jest kwestionowanie składu komisji egzaminacyjnej powołanej na potrzeby postępowania kwalifikacyjnego skarżącego.
W opinii Sądu z kolei zakwestionowane przez organ II instancji oświadczenia członków komisji egzaminacyjnej mogą zostać uzupełnione, tak jak i zakwestionowany protokół z przebiegu prac komisji w części, w jakiej nie zawiera informacji o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach. Z kolei argument, że protokół jest nieczytelny, to argument pozaprawny, tym bardziej, że Sąd zdołał dokument ten odczytać. W ocenie Sądu wskazane uchybienia nie mają istotnego znaczenia dla sprawy i mogą zostać konwalidowane, także na etapie postępowania odwoławczego.
Należy mieć również na uwadze, że po pozytywnej ocenie dorobku zawodowego skarżący poddał się postępowaniu kwalifikacyjnemu, zakończonego uzyskaniem pozytywnej oceny. Zważywszy na wynikającą z art. 8 k.p.a zasadę pogłębiania zaufania do organów państwa Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę uznał, że w przypadku dalszego uznawania czynności przeprowadzone w postępowaniu kwalifikacyjnym za nieważne, Kurator Oświaty, jako organ sprawujący nadzór pedagogiczny, powinien zastosować się do art. 9h ust. 2 Karty Nauczyciela, stwierdzając w drodze decyzji administracyjnej nieważność czynności podjętych w postępowaniu o nadanie nauczycielowi stopnia awansu zawodowego. Wydanie takiej decyzji umożliwiłoby skarżącemu jej zaskarżenie, a w przypadku uznania przez organ wyższego stopnia, że brak podstaw do unieważnienia takich czynności, mogłoby okazać się, że skarżący nie musiałby ponownie przystępować do postępowania kwalifikacyjnego przed powołaną w tym celu komisją. Sąd takiej możliwości nie wyklucza, bowiem w przypadku uznania, po ponownym przeprowadzeniu postępowania odwoławczego, że skarżący spełnia wymagania kwalifikacyjne w zakresie nauczanych przedmiotów, rozważyć należy, czy wskazywane wady przeprowadzenia oceny formalnej wniosku przez organ prowadzący szkołę wymaga ich ponowienia. Na obecnym etapie sprawy Sąd takiej oceny nie może przeprowadzić, tym niemniej wskazać należy, że ocena taka powinna zostać przeprowadzona w aspekcie wpływu tych uchybień na wynik sprawy.
Z tych przyczyn Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja jest co najmniej przedwczesna, a to oznacza, że zapadła z naruszeniem art. 138 § 2 k.p.a. Zaskarżona decyzja wydana zatem została z naruszeniem prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.
Z tych względów Sąd, na podstawie art. 145 §1 pkt 1 a i c p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję.O wykonalności decyzji Sąd orzekł na mocy art. 152 tej ustawy.
Rozpoznając ponownie sprawę Kurator Oświaty zobowiązany jest zastosować do wskazań wynikających z niniejszego uzasadnienia wyroku Sądu. Obowiązkiem Kuratora jest dokonanie oceny dokumentów zgromadzonych w ramach postępowania organu I instancji z uwzględnieniem przyjętej przez Sąd argumentacji. W pierwszym rzędzie oceny wymaga kwestia kwalifikacji skarżącego w zakresie nauczanych przedmiotów. Również w tym zakresie uzasadnienie przyszłej decyzji powinno spełniać wymogi określone przepisem art. 107 § 3 k.p.a. W przypadku uznania przez organ odwoławczy, że stwierdzone wady postępowania kwalifikacyjnego nakazują uznać czynności podjęte w postępowaniu o nadanie skarżącemu stopnia awansu zawodowego za nieważne, skorzystać należy z możliwości jaką daje art. 9h ust. 2 Karty Nauczyciela, zawieszając uprzednio postępowania odwoławcze w przedmiotowej sprawie. W zależności od ustaleń podjętych w trybie nadzoru, Kurator działając jako organ odwoławczy będzie mógł dokonać ostatecznej oceny decyzji Starosty K. z dnia (...) sierpnia 2013 r.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Barbara DrzazgaDanuta Rzyminiak-Owczarczak /przewodniczący sprawozdawca/
Tomasz Świstak
Sentencja
Dnia 26 czerwca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędzia WSA Barbara Drzazga Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 czerwca 2014 roku sprawy ze skargi M.B. na decyzję Wielkopolskiego Kuratora Oświaty z dnia [...] 2014 roku Nr [...] w przedmiocie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Uzasadnienie
Starosta K. decyzją z dnia (...) sierpnia 2013 r., Nr (...), wydaną na podstawie art. 9b ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm. – dalej Karta Nauczyciela) odmówił M. B. nadania stopnia nauczyciela mianowanego. W uzasadnieniu decyzji podano, iż wnioskujący o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego posiada stopień nauczyciela kontraktowego, nadany decyzją Dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. "A" w K., odbył staż i uzyskał pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, a w dniu (...) lipca 2013 r. zdał egzamin przed komisją egzaminacyjną. Organ uznał, że wnioskujący nauczyciel nie spełniał wymagań kwalifikacyjnych, wskazując na konieczność posiadania w dniu złożenia wniosku kwalifikacji w zakresie wszystkich nauczanych przedmiotów. Podano, iż w dniu złożenia wniosku - (...) czerwca 2013 r., wnioskujący nauczał teoretycznych i praktycznych przedmiotów zawodowych w zawodzie technik rolnik oraz rolnik:
- nauka pracy maszynami rolniczym w wymiarze 4 godzin, mechanizacja rolnictwa w wymiarze 2 godzin, bezpieczeństwo i higiena pracy produkcji rolniczej w wymiarze 1 godziny, zajęcia praktyczne w wymiarze 4 godzin w zawodzie technik rolnik w Technikum w K., mechanizacja rolnictwa w wymiarze 1 godziny w zawodzie technik rolnik w Technikum Uzupełniającym dla Dorosłych w K., nauka pracy maszynami rolniczymi w wymiarze 1 godziny, podstawy techniki w wymiarze 2 godzin w zawodzie rolnik w Zasadniczej Szkole Zawodowej w K., teoretycznego przedmiotu zawodowego: eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów w zawodzie technik architektury krajobrazu w Technikum w K.,
- teoretycznych przedmiotów zawodowych: technika wytwarzania z materiałoznawstwem w wymiarze 3 godzin, analiza i ocena zagrożeń w wymiarze 4 godzin, podstawy mechaniki, konstrukcji budowy maszyn i rysunku technicznego w wymiarze 3 godzin w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy w Szkołę Policealnej dla Dorosłych w K.
Wskazano, że zgodnie z § 28 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz U. Z 2009 r. Nr 50,poz 400 ze zm.) nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki". Ponieważ wnioskodawcę zatrudniono przed wejściem w życie w/w Rozporządzenia, oceny kwalifikacji dokonano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2002 r. Nr 155 poz. 1288).
Zgodnie z § 2 ust. 1 i 2, § 4 oraz § 10 ww. rozporządzenia z dnia 10 września 2002 r. wnioskodawca posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela: nauki pracy maszynami rolniczymi, mechanizacji rolnictwa oraz zajęć praktycznych w zawodzie technik rolnik w technikum, mechanizacji rolnictwa w zawodzie technik rolnik w technikum uzupełniającym, nauki pracy maszynami rolniczymi oraz podstaw techniki w zawodzie rolnik w zasadniczej szkole zawodowej. Wskazano, iż powyższe ustalono na podstawie przedłożonych dyplomów ukończenia studiów wyższych inżynierskich 4-letnich na kierunku Technika Rolnicza i Leśna w zakresie Technika Rolnicza (Akademia Rolnicza w P., (...) września 2002 r.), dyplomu ukończenia studiów wyższych magisterskich uzupełniających na kierunku Technika Rolnicza i Leśna w zakresie Technika Rolnicza (Akademia Rolnicza w P, (...) czerwca 2003 r.), świadectwa ukończenia trzysemestralnych Studiów Podyplomowych w zakresie przygotowania pedagogicznego (Akademia Rolnicza w P., (...) czerwca 2007r.).
Zdaniem organu wnioskodawca nie posiada kwalifikacji do nauczania przedmiotów:
- bezpieczeństwo i higiena pracy produkcji rolniczej w zawodzie technik rolnik w technikum,
- eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów w zawodzie technik architektury krajobrazu w technikum,
- technika wytwarzania z materiałoznawstwem, analiza i ocena zagrożeń, a także podstawy mechaniki, konstrukcji budowy maszyn i rysunku technicznego w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole policealnej. Uznano, że przedłożone dyplomy i świadectwa nie dają kwalifikacji do nauczania tych przedmiotów.
W odwołaniu od powyższej decyzji M. B. wniósł o jej uchylenie i w pierwszej kolejności orzeczenie co do istoty sprawy poprzez wydanie przez organ II instancji decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, ewentualnie przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie art. 9b ust. 4 pkt 2 Karty Nauczyciela poprzez jej niezastosowanie oraz naruszenie art. 9b ust. 6 poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy spełnione zostały wszystkie warunki uprawniające odwołującego do uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w sytuacji.
W uzasadnieniu odwołania podniesiono, że uznając brak posiadania przez nauczyciela wymagań kwalifikacyjnych pominięto okoliczności dotyczące dotychczasowego przebiegu pracy zawodowej nauczyciela oraz posiadanego wyksztalcenia. Wskazano, że od 2007 r. odwołujący pracuje w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w K.., a Dyrektor szkoły przydzielając zajęcia dydaktyczne uznał kwalifikacje nauczyciela umożliwiające ich prawidłowe prowadzenie, zgodnie z programem nauczania. Pracując przez kilka lat bez żadnych przeszkód formalnych przydzielano nauczycielowi zajęcia dydaktyczne, m.in. z przedmiotów w których, zdaniem Starosty, nie ma kwalifikacji umożliwiających nadanie stopnia statusu nauczyciela mianowanego. Tym samym odwołujący posiada i spełnia wymagania kwalifikacyjne, co zresztą potwierdził wcześniej organ I instancji zatwierdzając corocznie arkusz przydzielanych zajęć dydaktycznych. Dowodem na powyższe jest również to, że wcześniej uzyskał status nauczyciela kontraktowego oraz zgodę na rozpoczęcie stażu. Ponadto przedmioty, które wchodziły do programu ukończonych przez nauczyciela studiów I i II stopnia (inżynierskich i magisterskich), pokrywają się z przedmiotami z zakresu BHP, jakie uczył. Potwierdzeniem posiadanych kwalifikacji było przyjęcie i zaakceptowanie wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego z punktu widzenia formalnego, co zostało potwierdzone w analizie formalnej wniosku. W konsekwencji na etapie wydawania decyzji przez Starostę nie była już możliwa weryfikacja okoliczności uzasadniających uwzględnienie wniosku. Działania Starosty winny ograniczyć się do zbadania prawidłowości działania komisji kwalifikacyjnej i nie powinna dotyczyć kwestii merytorycznej oceny spełnianych przez nauczyciela warunków. Na poparcie tego stanowiska odwołujący odwołał się do wyroku WSA w Warszawie z dnia 18.10.2012 r. sygn. akt II SA/Wa 429/12.
Kurator Oświat decyzją z dnia (...) stycznia 2014 r., Nr (...), na podstawie art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267) w związku z 9b ust. 7 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż do wniosku o wszczęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego M. B. dołączył dokumenty potwierdzające uzyskane wyksztalcenie w zakresie Techniki Rolniczej oraz przygotowania pedagogicznego:
- dyplom ukończenia studiów wyższych inżynierskich i magisterskich Akademii Rolniczej w P. na kierunku Technika Rolnicza i Leśna w zakresie Techniki Rolniczej,
- świadectwo ukończenia trzy semestralnych studiów podyplomowych w zakresie przygotowania pedagogicznego wydane przez Akademię Rolniczą w P.,
oraz akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela, Nr: (...), z dnia (...) sierpnia 2008 r., zaświadczenie, znak (...), z dnia (...) czerwca 2013 r., wydane przez dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. "A" w K., zaświadczenie, znak (...), z dnia (...) czerwca 2013 r., wydane przez dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. A. w K.
Dalej wskazano, iż nauczyciel w dniu złożenia wniosku ([...] czerwca 2013 r.) był zatrudniony w wymiarze 26/18 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. "A" w K. na stanowisku nauczyciela prowadzącego przedmioty kształcenia zawodowego w zawodach technik rolnik w następujących typach szkół: technikum i technikum uzupełniającym dla dorosłych, technik architektury krajobrazu w technikum, technik bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole policealnej dla dorosłych oraz rolnik w zasadniczej szkole zawodowej. Wskazano, iż po przeprowadzonej analizie formalnej wniosku i jego uzupełnieniu przez wnioskodawcę powołano komisje egzaminacyjną.
W dniu (...) lipca 2013 r. M. B. zdał egzamin na stopień nauczyciela mianowanego i następnie pismem z dnia (...) lipca 2013 r. otrzymał Zaświadczenie o zdaniu egzaminu, znak: (...).
Kurator Oświaty następnie wyjaśnił, iż działania organu prowadzącego Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych "A" w K. w przedmiotowej sprawie, od momentu wszczęcia postępowania egzaminacyjnego do jego zakończenia decyzją, obarczone były szeregiem nieprawidłowości. Nieprawidłowości te dotyczyły już etapu badania formalnego wniosku. Wskazano, iż w przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych organ wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i wyznacza termin ich uzupełnienia. W sytuacji nieusunięcia tych braków w wyznaczonym terminie, organ właściwy pozostawia wniosek bez rozpoznania. Nadto, stwierdzone w toku analizy formalnej braki nie są tożsame z niespełnianiem przesłanek wynikających z art. 9b ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela. Na Staroście ciążył zatem obowiązek rzetelnego i wnikliwego przeprowadzenia analizy formalnej. Dopiero usunięcie wszystkich braków, stwierdzonych w jej toku, w terminie wskazanym przez ustawodawcę, obligowało organ do skierowania wniosku na komisję egzaminacyjną. Ponadto takie działanie niezgodne było z art. 50 § 2 k.p.a. Niedotrzymanie terminu budzi uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego przeprowadzenia analizy.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela stanowisko nauczyciela, może zajmować osoba, która: posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje, przestrzega podstawowych zasad moralnych, spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu. Na podstawie upoważnienia zawartego w art. 9 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określił szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli w poszczególnych typach i rodzajach szkół odpowiednio do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Z uwagi na fakt, że M. B. wniosek o wszczęcie postępowania egzaminacyjnego o awans na stopień nauczyciela mianowanego złożył w dniu (...) czerwca 2013 r., w celu ustalenia spełnienia wymagań kwalifikacyjnych należy stosować obowiązujące od dnia 1 września 2009 . rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1207). Zgodnie z jego § 2 ust. 2 kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych w technikum i szkole policealnej posiada osoba, która ukończyła:
- studia wyższe na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami lub
- studia wyższe na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć bądź też
- studia wyższe na kierunku (specjalności) innym niż ww. i studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć.
Ustawodawca zdefiniował pojęcie "staż" w art. 3 pkt 3 Karty Nauczyciela, przez który należy rozumieć okres zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szkołach i placówkach oraz innych jednostkach organizacyjnych, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczętego i realizowanego w trybie i na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a (awans zawodowy nauczycieli). Definicja ta odnosi się jednak do możliwości odbycia stażu, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela. W cytowanym artykule legislator nie poruszył kwestii kwalifikacji niezbędnych do zajmowania stanowiska nauczyciela. W myśl rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) przepisy ramowych statutów poszczególnych szkół i placówek są podstawą do corocznego sporządzania arkusza organizacji pracy szkoły. Projekt sporządza dyrektor, w terminie do 30 kwietnia roku poprzedzającego rok szkolny, którego arkusz dotyczy. Organ prowadzący szkolę zatwierdza arkusz organizacji szkoły w terminie do dnia 30 maja danego roku. Starosta Krotoszyński, działając jako organ prowadzący szkołę i ponoszący odpowiedzialność za właściwą realizację polityki oświatowej, winien podczas zatwierdzania przedstawionych dokumentów dokonać ich analizy i wtedy podjąć stosowne działania, które zmierzałyby do usunięcia wadliwego stanu faktycznego. Zatwierdzając arkusz organizacji pracy szkoły organ usankcjonował nieprawidłowości w przydziale godzin. W sytuacji, gdy wnioskodawca nie legitymuje się dyplomem ukończenia studiów na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, organ I instancji zobowiązany był podjąć się oceny posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji na podstawie zgromadzonych w przedmiotowym postępowaniu dokumentów poprzez porównanie ukończonego kierunku studiów wyższych na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. W przypadku wnioskodawcy oznacza to porównanie przedmiotów w ramach studiów inżynierskich i magisterskich ukończonych odpowiednio w 2002 r. i 2003 r. na kierunku technika rolnicza i leśna w zakresie techniki rolniczej z treściami nauczanych przedmiotów w zawodzie technik rolnik: bezpieczeństwo i higiena produkcji pracy produkcji rolniczej oraz w zawodzie technik architektury krajobrazu: eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów. Również dostępny zebrany materiał dowodowy, w tym także świadectwo ukończenia studiów podyplomowych w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, winno być podstawą ustalenia spełniania przedmiotowych wymagań.
Dalej Kurator Oświaty wskazał na obowiązek dokonania oceny posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji w oparciu o zapisy § 28 ww. rozporządzenia z 2009 r. stanowiącego, iż nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia (tj, 1 września 2009 r.), którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki i odnieść się do pisma dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjainych w K. adresowanego do M. B.. Organ przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 8 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Gd 86/08, w którym stwierdzono, iż zgodnie z obowiązującym do 31 maja 2004 r. brzmieniem § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkól i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 1288, z późn. zm.), jako kierunek (specjalność) studiów zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - należy rozumieć kierunek (specjalność) dający dostateczną wiedzę merytoryczną z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2004 r. sygn. akt U 1/04 (OTK-A 2004/5/43) ustalenia, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, należy do kompetencji dyrektorów szkół i stanowisko to jest wiążące.
W ocenie Kuratora Oświaty również decyzja organu I instancji obarczona jest istotnymi błędami. Podniesiono, że uzasadnienie decyzji nie spełnia wymogów określonych art. 107 § 1 k.p.a., w szczególności w zakresie braku uzasadnienia dlaczego wnioskujący nie posiada kwalifikacji do nauczania przedmiotu bezpieczeństwo i higiena pracy produkcji rolniczej w zawodzie technik rolnik, eksploatacja maszyn, urządzeń i pojazdów w zawodzie technik architektury krajobrazu, technika wytwarzania z materiałoznawstwem, analiza i ocena zagrożeń, podstawy mechaniki, konstrukcji budowy maszyn i rysunku technicznego w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy. Nadto nie podzielono stanowiska, iż wnioskodawca spełnił wymogi formalne, ale w dniu złożenia wniosku nie spełniał wymogów merytorycznych bowiem nie posiadał kwalifikacji w zakresie wszystkich nauczanych przedmiotów. Zdaniem Kuratora tylko prawidłowo dokonana analiza formalna w zakresie spełniania wymagań kwalifikacyjnych, odbycia stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela uprawniała organ I instancji do skierowania dokumentacji na komisję egzaminacyjną. Skoro wniosek nie spełniał wymogów formalnych, to tym bardziej nie należało powoływać komisji egzaminacyjnej.
Dalej Kurator wyjaśnił, że w sytuacji, gdy wymiar zatrudnienia skarżącego w czasie odbywania stażu przewyższał obowiązkowego wymiaru zajęć nauczyciela (w roku 2009/2010 - 18/18; 2010/2011 - 24/18; 2011/2012 - 18/18), to dla uznania odbycia stażu wystarczające jest, by w tym okresie skarżący prowadził nauczanie przedmiotu, co do którego posiada kwalifikacje, bez względu na wymiar godzin nauczania tego przedmiotu. Tymczasem w dokumentach niniejszej sprawy, w szczególności w Arkuszu analizy formalnej nie zawarto informacji, jaki dokument był podstawą dokonania oceny posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji wymaganych do zajmowania stanowiska nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych ograniczając się do stwierdzenia, iż w aktach sprawy znajduje się zaświadczenie Dyrektora Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w K. z (...) czerwca 2013 r.
Zastrzeżenia organu odwoławczego budzi również powołanie komisji egzaminacyjnej, z naruszeniem § 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Podstawą do powołania w skład komisji egzaminacyjnej dla nauczyciela ubiegającego się o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego jest lista ekspertów ustalona i aktualizowana przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. W posiedzeniu komisji egzaminacyjnej dla M. B. - nauczyciela przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych "A" w K. - uczestniczyły: Pani I. L. - wpisana na listę ekspertów i posiadającą kwalifikacje z zakresu pedagogiki, oiigofrenopedagogiki, nauczania początkowego, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, wychowania do życia w rodzinie, zarządzania oświatą, przedsiębiorczości oraz Pani B. B. - wpisana na listę ekspertów i posiadająca kwalifikacje z zakresu rolnictwa, informatyki, biologii, oligofrenopedagogiki. W posiedzeniu ww. komisji nie uczestniczył więc ekspert posiadający kwalifikacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto zgodnie z § 12 ust. 2 ww. rozporządzenia komisja egzaminacyjna przeprowadza egzamin, w czasie którego nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego dokonuje prezentacji dorobku zawodowego i odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wymagań określonych w § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia. W myśl § 13 przywołanego aktu wykonawczego komisja egzaminacyjna podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków. Każdy z członków komisji ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego, w punktach według skali od 0 do 10. Zgodnie z § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia z przebiegu pracy komisji egzaminacyjnej sporządza się protokół zawierający w szczególności: pytania zadane nauczycielowi w czasie egzaminu, informację o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach oraz uzasadnienie rozstrzygnięcia komisji. W ocenie organu II instancji komisja egzaminacyjna sporządzając protokołu z jej posiedzenia naruszyła zapis § 14 ust. 1 pkt 4 przywołanego wyżej aktu wykonawczego. Zapisy protokołu są nieczytelne. W punkcie 9 protokołu nie zawarto informacji o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach, natomiast dokonano ich oceny. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wyrażonym w wyroku z dnia 21 maja 2007 r., sygn. I OSK 1089/06 "informacja o udzielonych odpowiedziach, o której mowa w §4 ust. 1 rozporządzenia, to wiadomość o treści udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach, a nie ocena tych odpowiedzi przez komisję." Z treści oświadczeń członków komisji egzaminacyjnej ds. awansu zawodowego nauczycieli wynika, że nie występują ani też nie są im znane okoliczności, które mogą wywołać wątpliwość co do ich bezstronności w rozpatrywaniu wniosku o awans zawodowy stosownie do postanowień art. 24 § 1 pkt 1 i pkt 7 k.p.a. Tymczasem, zgodnie art. 27 § 1 k.p.a. członek organu kolegialnego podlega wyłączeniu w przypadku stwierdzenia którejkolwiek okoliczności określonej w art. 24 § 1 w punkcie 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 oraz art. 24 § 3, a nie tylko w art. 24 § 1 pkt 1 i pkt 7. Uznano również, że organ I instancji naruszył obowiązek zapewnienia stronie czynnego udziału w postępowaniu oraz zasady określone w art. 6, 8 i 9 k.p.a., co uzasadnia uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Wyjaśniono, że pozostałe ustalenia organu I instancji - w zakresie odbycia stażu przez wnioskodawcę w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy oraz uzyskania przez niego pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciela, nie budzą zastrzeżeń organu odwoławczego. Kończąc wskazano, że postępowanie z wniosku M. B. wymaga w całości powtórzenia.
W skardze wniesionej do WSA w Poznaniu M. B. powtórzył zarzuty i argumentację przytoczoną w odwołaniu od decyzji organu I instancji. Dodatkowo zarzucił organowi II instancji naruszenie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie, choć skarżący spełnił warunki do nadania mu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego oraz 138 § 2 k.p.a. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy zgromadzony został cały materiał dowodowy pozwalający na rozstrzygniecie sprawy. Zarzucono nadto naruszenie zasady zaufania do organu administracji oraz niecelowe przedłużanie postępowania. Wniesiono o uchylenie decyzji organu odwoławczego.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że organ II instancji czterokrotnie wyznaczał nowy termin rozpatrzenia sprawy, po czym wydał decyzję kasacyjną w której nie potrafił dokonać prawidłowej oceny stanu faktycznego sprawy. Skarżący podniósł, że organ II instancji zakwestionował w działaniu Starosty brak informacji w arkuszu analizy formalnej, na podstawie jakich dokumentów dokonano oceny posiadanych kwalifikacji, skład osobowy komisji egzaminacyjnej, braki w protokole z egzaminu, ograniczenie prawa do wglądu do akt sprawy. Uchylając decyzję Starosty nie zawarto wskazówek co do dalszego procedowania, co mając na uwadze dotychczasowy przebieg postępowania organu I instancji poddaje pod wątpliwość prawidłowość ponownego postępowania. Zdaniem skarżącego organ II instancji nie miał podstaw prawnych do tego, aby arbitralnie uchylić dotychczasowe czynności organu I instancji i nakazać ich powtórzenie. Analiza formalna wniosku została przez organ I instancji przeprowadzona, czego wynikiem było wyznaczenie terminu egzaminu. Tym bardziej rozstrzygnięcie nakazujące organowi I instancji przeprowadzenie ponownego egzaminu jest bezpodstawne. Skarżący podniósł, że jako strona postępowania nie miał żadnego wpływu na to, czy i w jaki sposób organ I instancji dokona analizy formalnej wniosku. Nie miał też wpływu na treść uchwały w sprawie powołania komisji egzaminacyjnej. Jeżeli na którymś z etapów postępowania stwierdzono brak przesłanek do nadania stopnia awansu zawodowego, to należało albo nie stwierdzić, że złożony wniosek spełnia wymogi formalne, albo na etapie egzaminu przyznać ocenę negatywną, wykluczającą uzyskanie stopnia awansu zawodowego.
Skarżący podniósł, że spełnił wszystkie wymogi określone w art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela. Kwalifikacje zawodowe potwierdzone są z uwzględnieniem § 28 rozporządzenia z 12 marca 2009 r., rozporządzenia z 10 września 2002 r. oraz wyroku TK z 12 maja 2004 r. sygn. U 1/04. Zatem oceny tego, czy kierunek (specjalność) ukończony przez nauczyciela jest zbliżony do nauczanego przedmiotu, dokonał dyrektor szkoły lub placówki, nawiązując z nauczycielem stosunek pracy. Stanowisko Dyrektora Zespołu Szkół Pondgimnazjalnych jest w zakresie uznania posiadanych przez skarżącego kwalifikacji jednoznaczne, a jednocześnie wiążące dla organów obu instancji. Skarżący spełnił również warunek stażu, który trwał 2 lata i 9 miesięcy i po zakończeniu którego złożył wymagane sprawozdanie uzyskując ocenę pozytywną dorobku zawodowego za okres stażu. Pojęcie stażu zgodnie z art. 3 pkt 3 Karty Nauczyciela należy przy tym rozumieć jako co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, a nie wymiaru nauczania przedmiotu, do którego nauczyciel posiada kwalifikacje. Skarżący złożył wniosek, naczelnik Wydziału Oświaty Starostwa dokonała jego analizy formalnej i wyznaczyła termin posiedzenia komisji kwalifikacyjnej. Komisja w dniu 19 lipca 2013 r. przeprowadziła postępowanie kwalifikacyjne i wydała akceptację. W tych uwarunkowaniach obowiązkiem organów obu instancji była nadanie skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
Kurator Oświaty w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. Podtrzymując argumentację przytoczoną w zaskarżonej decyzji organ podniósł, że wobec stwierdzonych wad postępowania organu I instancji zarzut naruszenia art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a jest niezasadny. Decyzję orzekającą co do istoty sprawy organ odwoławczy może wydać wyłącznie w sytuacji, gdy nie ma wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy. Organ II Instancji nie może bowiem naprawić wskazanych w decyzji błędów organu I instancji. Konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie.
Podczas przeprowadzonej w dniu 26 czerwca 2014 r. rozprawy sądowoadministracyjnej skarżący podtrzymał skargę i jej uzasadnienie. Podniósł, że nie powinien ponosić konsekwencji wadliwych działań organu I instancji.
Pełnomocnik organu wniósł o oddalenie skargi. Na pytanie Sądu pełnomocnik wyjaśnił, iż przepis art. 9h ust. 2 Karty Nauczyciela nie ma zastosowania do sytuacji, gdy postępowanie o nadanie stopnia awansu zawodowego jest w toku. Z punktu widzenia skarżącego nie ma jednakże znaczenia czy dojdzie do unieważnienia czynności podejmowanych w postępowaniu w trybie tego przepisu, czy też decyzją wydaną w trybie odwoławczym, gdy zostaje uchylona decyzja organu I instancji z powodu czynności, które są nieważne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje;
Skarga okazała się zasadna.
Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 §1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.
Zaskarżoną decyzją organ II instancji uchylił decyzję Starosty K. z dnia (...) sierpnia 2013 r., przekazując jednoczenie sprawę nadania skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Strona skarżąca kwestionując powyższe rozstrzygnięcie w pierwszej kolejności podnosi, iż materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy jest wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy, jak również to, że na tym etapie nie można kwestionować czynności podjętych w ramach formalnej analizy wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego oraz prac komisji kwalifikacyjnej i jej wyniku. W tych okolicznościach w pierwszej kolejności rozważenia wymagało, czy wydając decyzję kasacyjną organ odwoławczy działał z poszanowaniem przepisu art. 138 §2 k.p.a., przy czym istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy skarżący spełnia wymagania kwalifikacyjne do nadania mu stopnia nauczyciela mianowanego, w sytuacji gdy organ I instancji uznał, że nie ma wymaganych kwalifikacji do nauczania wszystkich przedmiotów, a organ II instancji uznał, że postępowanie kwalifikacyjne począwszy od analizy formalnej wniosku było prowadzone wadliwe i winno zostać w całości powtórzone.
Przystępując do oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji należy wskazać, że postępowanie odwoławcze charakteryzuje się tym, że nie ogranicza się do kontroli decyzji organu I instancji, lecz organ odwoławczy jest obowiązany ponownie sprawę rozpoznać i rozstrzygnąć. Zgodnie z treścią powołanego przepisu organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji tylko wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części tj. w sytuacji, gdy organ pierwszej instancji w ogóle nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego, albo co prawda postępowanie takie przeprowadził, ale w rażący sposób naruszono w nim przepisy procesowe. Przy czym zdanie drugie powołanego przepisu wskazuje, że przekazując sprawę organ odwoławczy może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Decyzja kasacyjna nie może więc być wydana w innych sytuacjach, niż wskazane w art. 138 § 2 k.p.a. i żadne inne wady decyzji organu pierwszej instancji nie dają organowi odwoławczemu podstaw do jej wydania.
Stosownie do treści art. 138 § 1 k.p.a. organ odwoławczy w pierwszej kolejności powinien dążyć do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Badając zgodność z prawem zaskarżonej decyzji kasacyjnej sąd administracyjny ocenia ją zatem w zakresie ograniczającym się do wystąpienia przesłanek wynikających z powołanego art. 138 § 2 k.p.a.
Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2006r., Nr 97, poz. 674 ze zm.). W myśl art. 9b ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy, warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego jest spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-3, odbycie stażu, z zastrzeżeniem art. 9e ust. 1-3, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela, o której mowa w art. 9c ust. 6, oraz w przypadku nauczyciela mianowanego – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie. W przypadku natomiast niespełnienia przez nauczyciela warunków, o których mowa w ust. 1, dyrektor szkoły lub właściwy organ, o którym mowa w ust. 4 pkt 2-4, odmawia nauczycielowi, w drodze decyzji administracyjnej, nadania stopnia awansu zawodowego (art. 9b ust. 6 ustawy). Uzyskanie zatem kolejnego stopnia awansu zawodowego jest uzależnione od kumulatywnego spełnienia przez nauczyciela trzech warunków: posiadania wymaganych kwalifikacji, odbycia stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego i uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej. W odniesieniu do skarżącego organ I instancji uznał, że nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych – w dniu złożenia wniosku nie posiadał kwalifikacji w zakresie wszystkich nauczanych przedmiotów.
Rozpatrując odwołanie organ II instancji uznał, że ta kwestia nie została w sposób wyczerpujący wyjaśniona w uzasadnieniu podjętej przez Starostę decyzji, w szczególności nie podano, na jakiej podstawie organ I instancji to stwierdził. Zarazem organ odwoławczy szeroko omówił w jakich okolicznościach oraz w oparciu o jakie dokumenty, przepisy aktów prawnych oraz stanowisko wyrażone w orzecznictwie należy ocenić, czy skarżący spełnia wymóg posiadania wymaganych kwalifikacji.
Zważyć należy, iż przepis art. 138 § 2 k.p.a. upoważnia organ odwoławczy do wydania decyzji kasacyjnej tylko wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Zagadnienie dopuszczalności podjęcia przez organ odwoławczy decyzji kasacyjnej może być zatem rozważane na płaszczyźnie postępowania wyjaśniającego (dowodowego), przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji, co z kolei wymaga odniesienia się do wyznaczonego przepisami kodeksu zakresu postępowania dowodowego przed organem drugiej instancji. Tymczasem z uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie wynika, aby w tym zakresie postępowanie dowodowe wymagało uzupełnienia. Nie wynika również, aby organ odwoławczy przeprowadził ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w tym zakresie i w wyniku tej oceny zawarł wskazania dla organu I instancji odnośnie możliwości uznania, że skarżący spełnia (lub nie) wymóg posiadania wymaganych kwalifikacji. W tym zakresie zaskarżona decyzja nie spełnia zatem wymogów określonych przepisem art. 107 § 3 k.p.a., w świetle których organ powinien zająć stanowisko wobec całego materiału dowodowego oraz uzasadnić jasno i należycie swoje zdanie, w szczególności, na jakiej podstawie uznał pewne fakty za udowodnione. Pominięcie w uzasadnieniu decyzji ustalenia okoliczności faktycznych, mogących mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, stwarza przesłankę do uznania naruszenia przez organ przepisów o postępowaniu administracyjnym w stopniu mogącym wywrzeć istotny wpływ na wynik sprawy, w tym również w aspekcie wymogów wynikających z art. 138 § 2 k.p.a. W utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że uzasadnienie decyzji ma szczególne znaczenie nie tylko przy ocenie prawidłowości decyzji przez organ wyższego stopnia, ale także daje stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia zawartego w decyzji możliwość polemiki ze stanowiskiem organu i to zarówno, jeśli idzie o ustalenia faktyczne poczynione w sprawie, jak i dokonaną przez organ wykładnię przepisów prawa będących podstawą wydanego rozstrzygnięcia. Nieuzasadnienie decyzji w sposób właściwy narusza uprawnienia strony i podstawowe zasady postępowania administracyjnego (art. 7 - 10 kpa), a tym samym stanowi podstawę do uchylenia takiej decyzji (por. np. wyrok NSA: 25 listopada 2009 r., sygn. akt I OSK 558/09 publ. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych .
W tym miejscu wyjaśnić należy, iż zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. 2013 poz. 393) dyrektor szkoły lub właściwy organ nadający stopień awansu zawodowego przeprowadza analizę formalną wniosku o podjęcie postępowania i dokumentacji, o której mowa w § 9 (ust.1); jeżeli wniosek o podjęcie postępowania lub dokumentacja, nie spełniają wymogów formalnych, organ nadający stopień awansu zawodowego lub dyrektor szkoły wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i zakreśla termin do ich uzupełnienia (ust.2). Zatem dopiero po sprawdzeniu, że braki formalne nie występują albo zostały uzupełnione następuje podjęcie postępowania w przedmiocie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela. Wtedy dopiero organ bada, czy nauczyciel spełnia wymogi określone w art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela, w tym wymagania kwalifikacyjne. Nieposiadanie przez nauczyciela niezbędnych kwalifikacji wyklucza w ogóle możliwość osiągnięcia przez nauczyciela kolejnego szczebla w karierze zawodowej. Niespełnienie zatem tej przesłanki determinuje treść rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, niezależnie od tego, na jakim etapie postępowania okoliczność ta zostanie ustalona (tak NSA w wyroku z dnia 11.08.2011 r. sygn. akt I OSK 289/10 (dostępne w: CBOSA). Zatem ocena, czy wymagania te nauczyciel spełnia, może zostać przeprowadzona również na etapie postępowania odwoławczego.
W dalszej kolejności komisja egzaminacyjna przeprowadza egzamin, w czasie którego nauczyciel ubiegający się o awans na nauczyciela mianowanego dokonuje prezentacji dorobku zawodowego oraz odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wymagań określonych w § 7 ust. 2 - zgodnie z § 12 ust. 2 rozporządzenia w sprawie uzyskiwania awansu zawodowego przez nauczycieli.
W rozpatrywanym przypadku na etapie postępowania odwoławczego zakwestionowany został skład osobowy powołanej komisji egzaminacyjnej. Zakwestionowano również treść oświadczeń złożonych przez członków komisji oraz protokół sporządzony z przeprowadzonego egzaminu.
Zgodnie z treścią art. 9g ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela, komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę. W skład komisji wchodzą:
1) przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący;
2) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) dyrektor szkoły;
4) dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
W myśl natomiast § 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. 2013 poz. 393), organ powołujący komisję kwalifikacyjną lub komisję egzaminacyjną dla nauczyciela ubiegającego się o stopień awansu zawodowego, ustalając skład komisji, zapewnia w niej udział ekspertów posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole tego samego typu i rodzaju co szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony, z których co najmniej jeden naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć co nauczyciel, z zastrzeżeniem ust. 2-4. Niewątpliwie właściwy dobór ekspertów stanowi gwarancję rzetelnej i wszechstronnej oceny dorobku zawodowego nauczyciela ubiegającego się o awans zawodowy. Jednakże należy mieć na uwadze, że wnioskujący nauczyciel prowadzi zajęcia dydaktyczne z wielu przedmiotów, w tym bardzo specjalistycznych, co może stanowić utrudnienie w powołaniu składu personalnego komisji egzaminacyjnej. Należy nadto zauważyć, że odesłanie do zakresu pytań, na jakie zgodnie z § 7 ust. 2 rozporządzenia z dnia 1 marca 2013 r. nauczyciel ubiegający się o stopień awansu nauczyciela mianowanego ma odpowiadać podczas egzaminu, nakazuje rozważyć, czy wymogi określone § 10 tego aktu mają tak istotne znaczenie, jak organ II instancji przyjmuje w tym przypadku. Z analizy § 7 ust. 2 rozporządzenia wynika bowiem, że pytania członków komisji egzaminacyjnej nie dotyczą wiedzy merytorycznej z nauczanych przedmiotów, lecz kwestii związanych z organizacja pracy i warsztatem, wykorzystywaniem nowoczesnych technik, znajomości przepisów z zakresu prawa oświatowego, pomocy społecznej postępowania w sprawach nieletnich. Mając to na uwadze należy ponownie rozważyć, na etapie postępowania odwoławczego (jak również ewentualnie nadzorczego, o czym będzie mowa poniżej), czy w badanym przypadku zasadnym jest kwestionowanie składu komisji egzaminacyjnej powołanej na potrzeby postępowania kwalifikacyjnego skarżącego.
W opinii Sądu z kolei zakwestionowane przez organ II instancji oświadczenia członków komisji egzaminacyjnej mogą zostać uzupełnione, tak jak i zakwestionowany protokół z przebiegu prac komisji w części, w jakiej nie zawiera informacji o udzielonych przez nauczyciela odpowiedziach. Z kolei argument, że protokół jest nieczytelny, to argument pozaprawny, tym bardziej, że Sąd zdołał dokument ten odczytać. W ocenie Sądu wskazane uchybienia nie mają istotnego znaczenia dla sprawy i mogą zostać konwalidowane, także na etapie postępowania odwoławczego.
Należy mieć również na uwadze, że po pozytywnej ocenie dorobku zawodowego skarżący poddał się postępowaniu kwalifikacyjnemu, zakończonego uzyskaniem pozytywnej oceny. Zważywszy na wynikającą z art. 8 k.p.a zasadę pogłębiania zaufania do organów państwa Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę uznał, że w przypadku dalszego uznawania czynności przeprowadzone w postępowaniu kwalifikacyjnym za nieważne, Kurator Oświaty, jako organ sprawujący nadzór pedagogiczny, powinien zastosować się do art. 9h ust. 2 Karty Nauczyciela, stwierdzając w drodze decyzji administracyjnej nieważność czynności podjętych w postępowaniu o nadanie nauczycielowi stopnia awansu zawodowego. Wydanie takiej decyzji umożliwiłoby skarżącemu jej zaskarżenie, a w przypadku uznania przez organ wyższego stopnia, że brak podstaw do unieważnienia takich czynności, mogłoby okazać się, że skarżący nie musiałby ponownie przystępować do postępowania kwalifikacyjnego przed powołaną w tym celu komisją. Sąd takiej możliwości nie wyklucza, bowiem w przypadku uznania, po ponownym przeprowadzeniu postępowania odwoławczego, że skarżący spełnia wymagania kwalifikacyjne w zakresie nauczanych przedmiotów, rozważyć należy, czy wskazywane wady przeprowadzenia oceny formalnej wniosku przez organ prowadzący szkołę wymaga ich ponowienia. Na obecnym etapie sprawy Sąd takiej oceny nie może przeprowadzić, tym niemniej wskazać należy, że ocena taka powinna zostać przeprowadzona w aspekcie wpływu tych uchybień na wynik sprawy.
Z tych przyczyn Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja jest co najmniej przedwczesna, a to oznacza, że zapadła z naruszeniem art. 138 § 2 k.p.a. Zaskarżona decyzja wydana zatem została z naruszeniem prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.
Z tych względów Sąd, na podstawie art. 145 §1 pkt 1 a i c p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję.O wykonalności decyzji Sąd orzekł na mocy art. 152 tej ustawy.
Rozpoznając ponownie sprawę Kurator Oświaty zobowiązany jest zastosować do wskazań wynikających z niniejszego uzasadnienia wyroku Sądu. Obowiązkiem Kuratora jest dokonanie oceny dokumentów zgromadzonych w ramach postępowania organu I instancji z uwzględnieniem przyjętej przez Sąd argumentacji. W pierwszym rzędzie oceny wymaga kwestia kwalifikacji skarżącego w zakresie nauczanych przedmiotów. Również w tym zakresie uzasadnienie przyszłej decyzji powinno spełniać wymogi określone przepisem art. 107 § 3 k.p.a. W przypadku uznania przez organ odwoławczy, że stwierdzone wady postępowania kwalifikacyjnego nakazują uznać czynności podjęte w postępowaniu o nadanie skarżącemu stopnia awansu zawodowego za nieważne, skorzystać należy z możliwości jaką daje art. 9h ust. 2 Karty Nauczyciela, zawieszając uprzednio postępowania odwoławcze w przedmiotowej sprawie. W zależności od ustaleń podjętych w trybie nadzoru, Kurator działając jako organ odwoławczy będzie mógł dokonać ostatecznej oceny decyzji Starosty K. z dnia (...) sierpnia 2013 r.
