II SA/Gl 488/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] wydaną na podstawie art. 104 § 1 k.p.a. i art. 122 ust. 1 pkt 3 lit "b" ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm., zwanej dalej Prawo o ruchu drogowym) Komendant Miejski Policji w C. orzekł o skierowaniu na badania lekarskie J.K. posiadającego uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii B, z powodu kierowania pojazdem silnikowym w stanie nietrzeźwości. W uzasadnieniu decyzji stwierdził, że w toku prowadzonego dochodzenia przedstawiono J. K. zarzut popełnienia czynu zabronionego z art. 178a § 1 k.k. i przesłuchano go w charakterze podejrzanego. Do zarzuconego mu czynu jednak się nie przyznał. Materiał dowodowy w postaci zeznań świadków i pisemnej opinii biegłego z zakresu alkohologii dał jednak podstawę do sporządzenia aktu oskarżenia. Nadto powołał się organ orzekający na treść § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 2, poz. 15 ze zm.).

W odwołaniu od tej decyzji J.K. zarzucił, że postępowanie karne o popełnienie przez niego przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. nie zostało prawomocnie zakończone i do takiego zakończenia brak jest podstaw do wydawania skierowań na badania lekarskie. Należy bowiem stosować do niego zasadę "domniemania niewinności". W chwili obecnej jest on jedynie osobą podejrzaną o popełnienie takiego przestępstwa. Z ostrożności procesowej J.K. w dalszej części odwołania zarzucił, że w chwili kierowania pojazdem był trzeźwy, gdyż alkohol spożył w domu dopiero po zaprzestaniu jazdy. W takiej sytuacji skierowanie go na badania lekarskie i psychologiczne uznał za przedwczesne.

Komendant Wojewódzki Policji w K. odwołania tego nie uwzględnił i zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] utrzymał w mocy orzeczenie organu pierwszej instancji z powołaniem się na treść art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ odwoławczy zwrócił uwagę na niedostateczne uzasadnienie decyzji organu pierwszej instancji. Uznał jednak, że orzeczenie o skierowaniu J.K. na badania lekarskie jest zgodne z prawem i znajduje uzasadnienie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Materiał ten daje bowiem podstawę do przyjęcia, że w dniu [...] r. w miejscowości R. na ul. [...] J.K. będąc w stanie nietrzeźwości kierował samochodem osobowym marki [...] nr rej. [...]. Fakt ten został potwierdzony czterokrotnym badaniem wydychanego powietrza przeprowadzonym na urządzeniu kontrolno-pomiarowym do ilościowego oznaczenia alkoholu w wydychanym powietrzu, których wyniki zostały udokumentowane stosownymi protokołami z dnia [...] r. Wynika z nich, że odwołujący się miał w wydychanym powietrzu 0,46 mg/l, 0,47 mg/l, 042 mg/l i 0,40 mg/l alkoholu. Fakt prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości wynika nadto z zeznań świadka, funkcjonariusza Policji R. S., który uczestniczył w dniu [...] r. w zatrzymaniu odwołującego się. Okoliczność ta została nadto potwierdzona jednoznaczną w tym przedmiocie opinią biegłego sądowego, którą dopuszczono w związku z faktem, że strona została poddana badaniu alkomatem po upływie kilkudziesięciu minut od zakończenia jazdy, co było spowodowane koniecznością załatwienia jej potrzeby fizjologicznej. Przeprowadzone przez biegłego badanie retrospektywne wykazało, iż około godz. 1121 , tj. w chwili kierowania pojazdem, zawartość alkoholu w wydychanym przez pana J.K. powietrzu wynosiła od 0,51 do 0,56 mg/l. Zgodnie zaś z treścią art. 115 § 16 pkt 2 k.k. stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Oznacza to, zdaniem organu odwoławczego, że odwołujący się kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości, co uzasadniało wydanie skierowania na badanie lekarskie na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 3b Prawa o ruchu drogowym.

Komendant Wojewódzki Policji w K. w odniesieniu do zarzutów odwołania stwierdził też dalej, że należy odróżnić postępowanie karne o popełnienie przestępstwa z art. 178a k.k. od postępowania administracyjnego w przedmiocie skierowania na badania lekarskie. Podstawa wydania orzeczeń w obu tych postępowaniach jest inna i inne są też organy do orzekania w tych sprawach. Nie ma zatem przeszkód do wydania orzeczenia w postępowaniu administracyjnym przed zakończeniem postępowania karnego. Wydanie orzeczenia o skierowaniu na badania lekarskie w stosunku do osób kierujących pojazdem w stanie nietrzeźwości jest obligatoryjne i może być oparte na ustaleniach co do stanu nietrzeźwości kierowcy dokonanych tylko w postępowaniu administracyjnym.

W skardze do sądu administracyjnego na powyższą decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. J.K. wniósł o jej uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania. Uzasadniając to żądanie powtórzył w ogólnym zarysie stanowisko zawarte wcześniej w odwołaniu. Podkreślił, że organy co do kierowania przez niego samochodem w stanie nietrzeźwości opierają się na materiale dowodowym zgromadzonym w postępowaniu karnym, które nie zostało jeszcze zakończone. Oznacza to, że jest on jeszcze jedynie podejrzanym o popełnienie tego przestępstwa. W takiej zaś sytuacji orzeczenie o skierowaniu na badanie jako przedwczesne nie było dopuszczalne.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie albowiem brak jest zdaniem Sądu podstaw do przyjęcia, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem obowiązującego prawa, a tylko pod tym względem podlegała ona kontroli sądowej zgodnie z treścią art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.).

Stan nietrzeźwości skarżącego w czasie przeprowadzonych alkomatem badań wydychanego przez niego powietrza nie budzi w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów wątpliwości i nie został przez skarżącego zakwestionowany. Wyniki badań w tym przedmiocie znajdują potwierdzenie w podpisanych również przez skarżącego protokołach z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym w dniu [...] r. Zgodnie z tymi badaniami skarżący miał w wydychanym powietrzu odpowiednio 0,46 mg/l, 0,47 mg/l, 0,42 mg/l i 0,40 mg/l alkoholu. Zgodnie natomiast z art. 115 § 16 pkt 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, stan nietrzeźwości zachodzi gdy zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Rozpoznanie sprawy i rozstrzygnięcie skargi sprowadza się w takich okolicznościach do oceny ustaleń organów orzekających, że skarżący w stanie nietrzeźwości prowadził w dniu [...] r. około godziny 1120 samochód osobowy [...] o nr rej. [...], a to w sytuacji gdy twierdzi on, iż alkohol spożył w swoim mieszkaniu już po zaprzestaniu jazdy, kiedy to udał się tam w celu załatwienia potrzeby fizjologicznej. Zdaniem Sądu ustalenia organów orzekających zasługują w tym przedmiocie na akceptację, gdyż znajdują potwierdzenie w prawidłowo ocenionym materiale dowodowym, zgromadzonym w sprawie. Jak wynika z zeznań świadka (funkcjonariusza Policji) R. S., podejrzenie co do stanu trzeźwości skarżącego powziął on na podstawie wyglądu skarżącego kierującego wówczas pojazdem. Podejrzenie to nie dawałoby jednak podstaw do poczynienia w tym względzie wiążących ustaleń gdyby nie dowód z opinii sądowej z zakresu alkohologii z dnia 16 grudnia 2011 r., sporządzonej przez biegłego lekarza A. P. Z opinii tej jednoznacznie wynika, że brak jest korelacji pomiędzy podawanymi przez skarżącego danymi co do czasu i ilości spożytego alkoholu z układem i wysokością uzyskanych prób oceniających jego trzeźwość, wykonanych na urządzeniu kontrolno-pomiarowym typu Alkometr. Oznacza to, że wbrew twierdzeniom skarżącego znajdował się on już w stanie nietrzeźwości w czasie kierowania pojazdem około godz. 1120 dnia 17 października 2011 r., a nie, iż wprawił się w ten stan już po zaprzestaniu prowadzenia pojazdu. Skarżący fachowości sporządzonej opinii i jej wniosków końcowych w żaden sposób nie poważył. Biorąc pod uwagę kwalifikacje biegłej, szczegółowość, logiczność i komunikatywność jej opinii, również Sąd nie znalazł jakichkolwiek podstaw do podważenia tej opinii. Oznacza to, że ustalenia organu odwoławczego co do kierowania przez skarżącego pojazdem silnikowym w stanie nietrzeźwości zostały dokonane przy uwzględnieniu treści art. 7, art. 77 § 1, art. 80, art. 84 i art. 107 § 3 k.p.a. Jako znajdujące uzasadnienie w prawidłowo zebranym i ocenionym materiale dowodowym zasługują zatem na akceptację.

Wbrew stanowisku skarżącego brak jest podstaw do przyjęcia, że organy orzekające nie były uprawnione dokonać samodzielnych ustaleń co do kierowania przez skarżącego pojazdem w stanie nietrzeźwości. Stanowisko skarżącego nie znajduje bowiem potwierdzenia w obowiązujących przepisach prawa. Jak to bowiem trafnie podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, postępowanie karne i administracyjne stanową dwa odrębne postępowania, w których orzeczenia wydają różne, niezależne od siebie podmioty orzecznicze. Również podstawa odpowiedzialności osoby, której zarzuca się prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości nie jest na gruncie prawa karnego i prawa administracyjnego uregulowana w identyczny sposób. Cel tych postępowań nie jest też tożsamy. Nie wyklucza to oczywiście (a nawet jest wskazane) wykorzystanie w postępowaniu administracyjnym dowodów zgromadzonych w postępowaniu karnym, co nie oznacza jednak, jak już stwierdzono, braku uprawnień organów prowadzących postępowanie administracyjne do poczynienia własnych, istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej ustaleń, w oparciu o prawidłowo zgromadzony i oceniony materiał dowodowy. Brak jest podstawy prawnej do przyjęcia, że ustalenia takie mają mniejszą wartość niż ustalenia w postępowaniu karnym, a tym bardziej, iż ustalenia poczynione w postępowaniu karnym byłyby wiążące dla organów orzekających w postępowaniu administracyjnym czy też w postępowaniu sądowym. Zgodnie bowiem z art. 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, zwanej dalej ustawą p.p.s.a.) tylko ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego wiązałyby sąd administracyjny co do popełnienia przestępstwa. Takie związanie nie dotyczyłoby zaś wyroku uniewinniającego. Oznacza to, iż twierdzenie skarżącego co do przedwczesności orzekania przez organy administracji publicznej nie zasługuje na akceptację. Z tego też powodu nie było konieczności zawieszenia postępowania sądowego do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego, tym bardziej, gdy skarżący nie twierdził aby w postępowaniu karnym zostały ujawnione jakieś nowe dowody mogące podważyć ustalenia, które legły u podstaw wydania zaskarżonej decyzji. Ustalenia te, poczynione przez organy orzekające dawały również zdaniem sądu, podstawę do przyjęcia, że skarżący "kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości", a nie jak to sugeruje skarżący, do uzasadnionego podejrzenia, że w takim stanie pojazdem kierował.

Wobec powyższego orzeczenie o skierowaniu skarżącego na badania lekarskie przeprowadzane w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, znajduje umocowanie w treści art. 122 ust. 1 pkt 3b Prawa o ruchu drogowym.

Skarga jako nieuzasadniona podlegała zatem oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a.

mw