VIII SA/Wa 305/12
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2012-09-26Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Iwona Szymanowicz-Nowak
Renata Nawrot /sprawozdawca/
Sławomir Fularski /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Fularski, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Szymanowicz-Nowak, Sędzia WSA Renata Nawrot (sprawozdawca), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Aleksandra Borkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 września 2012 r. sprawy ze skargi C. S., J. S. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji udzielającej pozwolenia na użytkowanie oddala skargę.
Uzasadnienie
Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. (WINB, organ odwoławczy) nr [...] z [...] lutego 2012 r. uchylająca w całości decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. (PINB, organ I instancji) nr [...] z [...] grudnia 2011 r. (mocą której uchylona została decyzja własna PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika), i orzekająca na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 w związku z art. 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwana dalej Kpa), o uchyleniu w całości decyzji PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na nieruchomości położonej przy ulicy [...] w S., będącej własnością C. S. i J. S. (skarżący) oraz umarzająca postępowanie administracyjne prowadzone przez organ powiatowy w sprawie samowolnej budowy drewnianego gołębnika, zlokalizowanego na w/w nieruchomości.
Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:
Pismem z [...] maja 2006 r. skierowanym do PINB M. P., wskazała na uciążliwość gołębnika sytuowanego na działce sąsiedniej, stanowiącej własność skarżących. W wyniku oględzin nieruchomości skarżących przeprowadzonych [...] czerwca 2006 r., na działce stwierdzono drewnianą szopę – użytkowaną jako gołębnik, o wymiarach 3,0 x 6,0 m, usytuowaną w odległości 5 m od granicy.
W oparciu o powyższe ustalenia PINB decyzją nr [...] z [...] lipca 2006 r. nakazał - w celu doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z prawem i uzyskania pozwolenia na użytkowanie - przedłożenie inwentaryzacji budowlanej wraz z oceną techniczną wybudowanego obiektu, w terminie do [...] września 2006 r. Po spełnieniu przez inwestora wskazanego obowiązku, PINB wydał w dniu [...] października 2006 r. decyzję Nr [...] udzielającą pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika. Decyzją z [...] września 2007 r. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w W. stwierdził nieważność decyzji PINB nr [...] z [...] lipca 2006 r. Decyzja ta utrzymana została w mocy decyzją (z [...] listopada 2007 r.) Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Następnie decyzją nr [...] z [...] listopada 2007 r. WINB uchylił decyzję PINB nr [...] z [...] lipca 2007 r. odmawiającą wznowienia postępowania i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Postanowieniem nr [...] z [...] marca 2008 r. wznowiono postępowanie w sprawie, w następstwie czego decyzją nr [...] z [...] marca 2008 r. PINB uchylił decyzję nr [...] z [...] października 2006 r.
Kolejną decyzją nr [...] z [...] maja 2008 r. PINB nakazał rozbiórkę drewnianego gołębnika, zaś decyzją nr [...] z [...] lipca 2008 r. WINB stwierdził nieważność w/w decyzji PINB nr [...] z [...] marca 2008 r., kolejną decyzją nr [...] z [...] lipca 2008 r. uchylił decyzję PINB nr [...] z [...] maja 2008 r.
Decyzją nr [...] z [...] sierpnia 2008 r. PINB uchylił decyzję nr [...] z [...] października 2006 r. i nakazał rozbiórkę wykonanego drewnianego gołębnika. Decyzja ta uchylona została decyzją WINB nr [...] z [...] września 2008 r., a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia.
Ponownie decyzją nr [...] z [...] października 2008 r. PINB uchylił decyzję własną nr [...] z [...] października 2006 r. i odmówił wydania decyzji udzielającej zgody na użytkowanie wybudowanego gołębnika. Decyzja ta uchylona została decyzją WINB nr [...] z [...] listopada 2008 r.
Kolejną decyzją nr [...] z [...] lipca 2009 r. PINB nakazał przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania gołębnika jako budynku gospodarczego. Na skutek uchylenia w/w rozstrzygnięcia (decyzją WINB nr [...] z [...] marca 2010 r.), PINB decyzją nr [...] z [...] czerwca 2010 r. nakazał skarżącej przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy. Decyzją nr [...] z [...] września 2010 r. WINB uchylił w/w decyzję w całości i umorzył postępowanie administracyjne w przedmiocie przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy, zaś decyzją nr [...] z [...] listopada 2010 r. stwierdził nieważność decyzji PINB nr [...] z [...] lipca 2009 r.
Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2011 r. wydanym w sprawie sygn. akt VIII SA/Wa 1070/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. P. na decyzję WINB nr [...] z dnia [...] września 2010 r. Sąd ustalił, iż zaskarżona decyzja WINB z [...] września 2010 r. nr [...] uchylająca decyzję PINB z [...] czerwca 2010 r. nr [...], nakazującą przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy (szopę) i umarzająca postępowanie administracyjne prowadzone w tym przedmiocie jest zasadna.
Sąd wskazał, iż podstawą uchylenia decyzji była okoliczność wcześniejszego wydania decyzji w tym przedmiocie, która pozostaje w obrocie prawnym. Decyzja organu I instancji dotycząca sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, jest więc z mocy prawa na podstawie art. 156 § 1 pkt 3 Kpa nieważna, dlatego podlegała uchyleniu, zaś postępowanie w tym zakresie jako bezprzedmiotowe podlegało umorzeniu. Skoro postępowanie przed organem I instancji dotyczyło sprawy już rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, w żaden sposób niewzruszoną, to organ I instancji w ogóle nie powinien prowadzić postępowania w tej sprawie, a ponieważ było ono przeprowadzone, dlatego należało je znieść przez umorzenie postępowania przed organem I instancji.
Sąd zauważył, że utrzymanie w mocy decyzji o nakazie przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy (szopę) stałoby w sprzeczności z ostateczną decyzją o pozwoleniu na użytkowanie drewnianego gołębnika, co podważałoby jedną z podstawowych zasad postępowania administracyjnego, tj. zaufania obywateli do organów państwa. Ponadto organ I instancji nie mógł rozstrzygać o istocie sprawy bez wcześniejszego uchylenia decyzji zezwalającej na zmianę sposobu użytkowania. Według sądu w sprawie funkcjonowały w obrocie prawnym dwie sprzeczne ze sobą decyzje. Dodatkowo organ prowadził kolejne postępowanie w sprawie i wydał następne rozstrzygnięcie w sprawie, a takie procesowanie nie jest prawidłowe.
W konsekwencji Sąd wskazał, iż w obrocie prawnym pozostaje decyzja nr [...] z [...] października 2006r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika znajdującego się na działce skarżących oraz postanowienie o wznowieniu postępowania zakończonego w/w decyzją. W związku w zaleceniami sąd wskazał, że organ nadzoru budowlanego I instancji winien wydać decyzję o uchyleniu decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1, art. 145a lub art. 145b Kpa, i wydać nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy lub odmówić uchylenia decyzji dotychczasowej.
Decyzją Nr [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. PINB, działając na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 i art. 104 Kpa, art. 54 ust. 1 ustawy z 24 października 1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 1974 r. Nr 38, poz. 229 ze zm., zwana dalej Prawo budowlane z 1974 r.) i art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm., zwana dalej Prawo budowlane) orzekł o uchyleniu decyzji własnej nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na działce należącej do skarżących, usytuowanej w S. przy ulicy [...] oraz zakazał użytkowania obiektu jako gołębnik.
Organ I instancji ustalił, iż sporny budynek powstał w latach siedemdziesiątych, zatem przy rozstrzygnięciu sprawy zastosowanie mają przepisy Prawa budowlanego z 1974 r. oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy. Zgodnie z tymi przepisami (§ 44 ust. 1 pkt 4d rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno – budowlanego (Dz. U. z 1975 r. Nr 8, poz. 48) oraz § 10, ust. 2, 3 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz. U. z 1980 r. Nr 17, poz. 62)), drewniany gołębnik wymagał uzyskania pozwolenia na budowę, ponadto należy do pierwszej kategorii uciążliwości – U1. Minimalna odległość obiektu kategorii U1 od budynków mieszkalnych wynosi 15 m. Budynek mieszkalny M. P. usytuowany jest, jak wynika z protokołu oględzin i załączonej do akt mapy w odległości około 11 m.
PINB stwierdził także, że w związku z charakterem użytkowanego obiektu nie ma żadnych możliwości technicznych i technologicznych ograniczenia uciążliwości spowodowanych przez gołębie, zaś przeprowadzone postępowanie wykazało błędną ocenę projektanta sporządzającego inwentaryzację budowlaną obiektu, nie uwzględnił on bowiem w swojej ocenie ograniczeń wynikających z uciążliwości obiektu.
W konsekwencji PINB uznał, iż sporny drewniany gołębnik został wybudowany legalnie jako drewniana komórka, dokonano natomiast samowolnej zmiany sposobu użytkowania tego obiektu na gołębnik. Uznał przy tym, że nie ma podstaw prawnych do zalegalizowania spornego obiektu jako gołębnik.
Decyzją Nr [...] z dnia [...] lutego 2012 r. WINB, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego, uchylił w całości zaskarżoną decyzję PINB nr [...] z [...] grudnia 2011 r. (mocą której uchylona została decyzja własna PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika), i orzekł na podstawie na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 w związku z art. 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwana dalej Kpa), o uchyleniu w całości decyzji PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na nieruchomości położonej przy ulicy [...] w S., będącej własnością skarżących oraz umorzył postępowanie prowadzone przez PINB w sprawie samowolnej budowy drewnianego gołębnika.
WINB za słuszne uznał działanie organu I instancji dotyczące wznowienia postępowania zakończonego decyzją własną nr [...] z [...] października 2006 r. oraz ustalenie o konieczności uchylenia tej decyzji. Stwierdził jednak, iż wydana w wyniku wznowienia postępowania decyzja jest nieprawidłowa, przez co nie może się ostać w obrocie prawnym. Wyjaśnił, iż w/w decyzją nr [...] z [...] października 2006 r. PINB działając w oparciu o art. 42 Prawa budowlanego z 1974 r. udzielił skarżącej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika, zlokalizowanego na jej działce przy ul. [...] w S.. Postępowanie w przedmiotowej sprawie wznowione zostało (postanowieniem PINB nr [...] z [...] marca 2008 r.), na wniosek M. P. wskazujący, że nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym zakończonym wydaniem w/w decyzji. WINB ustalił, iż w ramach postępowania zakończonego decyzją nr [...] M. P. była obecna na oględzinach nieruchomości (z [...] czerwca 2006 r.), doręczano jej także pisma i rozstrzygnięcia wydawane w trakcie postępowania, za wyjątkiem decyzji nr [...], przez co pozbawiona została możliwości wniesienia odwołania. Powyższe wypełnia przesłankę zawartą w art. 145 § 1 pkt 4 Kpa i stanowi podstawę do wznowienia postępowania. Organ odwoławczy wskazał nadto, iż wniosek o wznowienie postępowania w trybie art. art. 145 § 1 pkt 5 Kpa złożyła także skarżąca (pismo z [...] sierpnia 2009 r.), oba wnioski podlegały łącznemu rozpatrzeniu.
WINB wyjaśnił, iż w toku postępowania skarżąca przedstawiła decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej nr [...] z [...] sierpnia 1969 r., udzielającą pozwolenia na budowę komórki na nieruchomości położonej przy ul. [...] w S. W oświadczeniu złożonym [...] maja 2010 r. skarżąca wskazała, że w/w decyzja dotyczy przedmiotowego gołębnika, podała także, że zaraz po wybudowaniu komórki zmieniony został sposób jej użytkowania z budynku gospodarczego na gołębnik. Powyższe okoliczności bezsprzecznie jako nowe dowody, nieznane organowi w dacie wydania decyzji nr [...] stanowiły podstawę uchylenia przedmiotowej decyzji. Wadliwość rozstrzygnięcia PINB polegała na oparciu decyzji na art. 54 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r.
Organ odwoławczy wyjaśnił, że art. 103 ust. 2. Prawa budowlanego, reguluje kwestię dotyczącą nie stosowania art. 48 ustawy Prawo budowlane, do samowoli budowlanych zrealizowanych przed dniem wejścia w życie ustawy z 1994 r. tj. przed dniem 1 stycznia 1995 r. W sytuacji posiadania przez inwestora pozwolenia na budowę, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, nie można skarżącej zarzucić samowoli budowlanej. W związku z powyższym w sprawie nie mogą mieć zastosowania przepisy dotyczące samowoli przewidziane w ramach Prawa budowlanego z 1974 r. W konsekwencji WINB stwierdził, iż wobec wybudowania przedmiotowego gołębnika na podstawie pozwolenia na budowę, pierwotnie jako budynku gospodarczego - komórki, a następnie zmianie sposobu jego użytkowania bez zgody właściwych organów, postępowanie prowadzone po wznowieniu postępowania w sprawie samowoli budowlanej w trybie art. 37-42 Prawa budowlanego z 1974 r. podlegało umorzeniu. Nie jest bowiem prawnie dopuszczalne orzekanie na podstawie przepisów Prawa budowlanego z 1974 r. dotyczących legalizacji samowoli budowlanej w sytuacji, gdy inwestor legitymuje się ostateczną decyzją udzielającą pozwolenia na budowę.
Podniósł przy tym, iż PINB winien rozważyć zasadność wszczęcia z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania z budynku gospodarczego - komórki na gołębnik na podstawie przepisów Prawa budowlanego z 1994 r.
W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Warszawie skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji. Oświadczyli, iż uchylenie decyzji [...] jest dla nich krzywdzące bowiem dotyczy pozwolenia na użytkowanie gołębnika, na który posiadają dwa zezwolenia. Jedno "zrobił" mąż skarżącej w 1969 r., a drugie skarżąca w 2006 r. wobec nakazu organu I instancji. Podnieśli, iż nie wiedzą dlaczego wydający w 1969 r. pozwolenie na budowę organ wskazał, iż dotyczy ono komórki, gdy od początku wiadomo było, że obiekt ten przeznaczony jest na gołębie. Wskazali, iż organ I instancji przez cały czas trwania problemu z gołębnikiem trzyma się przepisów obowiązujących od 1974 r., podczas gdy gołębnik stał wtedy już od pięciu lat, i były w nim hodowane gołębie.
W odpowiedzi na skargę WINB, podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Skarga podlega oddaleniu.
Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przez sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012, poz. 270, zwanej dalej p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd rozpoznając skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego bądź przepisów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 134 powołanej wyżej ustawy Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Nie może przy tym wydać orzeczenia na niekorzyść strony skarżącej, chyba że dopatrzy się naruszenia prawa skutkującego stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.
W pierwszej kolejności wskazać należy iż przedmiotowa sprawa była już przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt VIII SA/Wa 1070/10 oddalając skargę M. P. wyjaśnił, iż po wydanych w sprawie niniejszej, przez organy obu instancji rozstrzygnięciach w obrocie prawnym pozostaje decyzja PINB nr [...] z [...] października 2006 r., udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika oraz postanowienie tegoż organu o wznowieniu postępowania zakończonego w/w decyzją. Wskazania co do dalszego postepowania stanowią z reguły konsekwencje oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania organu i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać postępowanie dla uniknięcia jego wadliwości. W uzasadnieniu wyroku w sprawie sygn. akt VIII SA/Wa 1070/10, Sąd wyraźnie zaznaczył, że w obrocie prawnym pozostaje decyzja Nr [...] z dnia [...] października 2006 r. oraz postanowienie z dnia [...] marca 2008 r. o wznowieniu postępowania zakończonego ww. decyzją.
Dlatego podstawę rozpoznania przez Sąd w niniejszym postępowaniu stanowiło ustalenie, czy organ odwoławczy prawidłowo uchylając decyzję organu I instancji (nr [...] z [...] grudnia 2011 r. (uchylającą decyzję PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającą pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika), orzekł w ramach wznowienia postępowania o uchyleniu w całości decyzji PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na nieruchomości skarżących oraz umorzył postępowanie administracyjne prowadzone w sprawie samowolnej budowy drewnianego gołębnika, zlokalizowanego na w/w nieruchomości.
Sąd uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy takie działanie organu odwoławczego, czyli uchylenie zaskarżonej decyzji organu I instancji z równoczesnym umorzeniem postępowania I instancji jest prawidłowe. Zakres rozstrzygnięcia organu II instancji wyznaczony jest zawsze zakresem rozstrzygnięcia organu I instancji, co oznacza, że organ ten jest władny do uchylenia decyzji organu I instancji i umorzenia postępowania administracyjnego organu I instancji w sytuacji, gdy rozpatruje odwołanie od decyzji wydanej przez organ I instancji w toku jego postępowania. Wynika to z faktu, że umorzenie postępowania administracyjnego możliwe jest jedynie w drodze decyzji administracyjnej zgodnie z art. 105 § 1 k.p.a. W konsekwencji, wniesienie odwołania od decyzji I instancji, w żadnym wypadku nie może prowadzić do wydania aktu kasacyjnego, mocą którego nie nastąpiłoby umorzenie postępowania przed organem I instancji. Przesłanka bezprzedmiotowości występuje, bowiem, gdy brak było podstaw prawnych do merytorycznego rozstrzygnięcia danej sprawy w ogóle bądź nie było podstaw do jej rozpoznania w drodze postępowania administracyjnego, czy też tylko w drodze postępowania administracyjnego prowadzonego przed rozstrzygającym w sprawie organem I instancji. Art. 138 k.p.a. zawiera wyczerpujący katalog rozstrzygnięć, które mogą zapaść po rozpoznaniu odwołania od decyzji organu I instancji.
Istotną kwestią dla rozpoznania sprawy jest problematyka związana ze wznowieniem postępowania. Wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym ona zapadła, było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową wyliczoną
w przepisach prawa procesowego art. 145 § 1 Kpa (W. Dawidowicz "Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu", W-wa 1983 r. s. 242; B. Adamiak, J. Borkowski "Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne", Wyd. Naukowe PWN, W-wa 1992 r., s. 214; E. Mzyk "Wznowienie postępowania administracyjnego", W-wa - Zielona Góra 1994 r., s. 19). Wznowienie postępowania następuje z urzędu
z wyjątkiem art. 145 § 1 ust. 4 i 145a lub na żądanie strony. W sprawie postępowanie wznowione zostało na wniosek skarżącej oraz M. P., która nie brała udziału w zakończonym decyzją nr [...] z dnia [...] października 2006 r. postępowaniu administracyjnym. Ww. nie otrzymała bowiem rozstrzygnięcia tj. wydanej decyzji nr [...], a brak doręczenia decyzji stanowił skuteczną podstawę wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 Kpa. Również w trakcie postępowania wznowieniowego C. S. złożyła do organów nadzoru budowlanego pismo o wznowienie postepowania w sprawie powołując się na nowe okoliczności. Tą nową okolicznością było wydanie [...] sierpnia 1969 r. W. S. (mężowi skarżącej) przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S., Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury decyzji udzielającej pozwolenia na budowę komórki. Zasadnie zatem organy rozpoznały powyższe pismo łącznie z wnioskiem M. P. w trakcie prowadzonego postepowania nadzwyczajnego. W tym zakresie organ odwoławczy wskazał art. 145 § 1 pkt 5 Kpa jako nowy dowód złożony w sprawie.
W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż wydając w dniu [...] października 2006 r. decyzję udzielającą pozwolenia na użytkowanie gołębnika PINB nie posiadał wiedzy o wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę komórki w 1969 r. Ujawnienie w/w okoliczności, oprócz skutków procesowych – istnienia ustawowej przesłanki do wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją PINB nr [...], skutkowało także odmienną oceną prawną dotyczącą legalności budowy gołębnika.
Okoliczność ta była kluczowa dla sprawy bowiem ujawnienie, iż sporny obiekt budowlany – komórka (użytkowana jako gołębnik) został wybudowany zgodnie z wydanym pozwoleniem na budowę, uniemożliwiał prowadzenie dalszego postępowania dotyczącego samowoli budowlanej. Wydane [...] października 2006 r. rozstrzygnięcie o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie gołębnika wydane zostało na podstawie art. 42 ustawy prawo budowlane z 1974 r. wobec ustalenia przez PINB na podstawie inwentaryzacji budowlanej i oceny technicznej obiektu, że stan techniczny budynku jest dobry.
Istotnym w tym miejscu jest podkreślenie, że powstanie samowoli budowlanej przed dniem 1 stycznia 1995 r. powodowało, że zgodnie z przepisem art. 103 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, legalizacja budynku przebiegała wedle reguł określonych w art. 37 – 42 ustawy Prawo budowlane z 1974 r. Ustalenie w trybie art. 37 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Prawo budowlane z 1974 r., że obiekt budowlany wybudowany został zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym oraz nie powoduje niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia albo niedopuszczalnego pogorszenia warunków zdrowotnych lub użytkowych dla otoczenia, rodził po stronie organów nadzoru budowlanego obowiązek usankcjonowania samowoli budowlanej. Formą legalizacji w sytuacji, gdy obiekt spełnia wszystkie wymogi prawa budowlanego jest pozwolenie na jego użytkowanie, które jest jednocześnie stwierdzeniem zdatności obiektu do użytkowania wykonanego obiektu (art. 42 ustawy Prawo budowlane z 1974 r.).
Wobec stwierdzenia legalności budowy obiektu pierwotnie jako budynku gospodarczego - komórki, nie można było zarzucić skarżącym samowoli budowlanej. Zatem ustalenia organu dotyczące zgody na użytkowanie obiektu objęte decyzją nr [...] były bezprzedmiotowe. Zasadnym zatem było rozstrzygnięcie organu o uchyleniu decyzji nr [...] w wyniku wznowienia postępowania oraz umorzenie w całości postępowania wywołanego wnioskiem w zakresie samowoli budowlanej obiektu gołębnika. Organ I instancji wadliwie rozstrzygnął w decyzji z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie zakazu użytkowania obiektu jako gołębnik, co zostało dostrzeżone i naprawione przez organ II instancji. Z tych samych przyczyn organ ten uznał, że brak jest także podstaw do podejmowania decyzji w oparciu o art. 40, a także nie zachodzi potrzeba wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, przewidzianej w art. 42 prawa budowlanego. W zaistniałej sytuacji dalsze prowadzenie postępowania stało się bezprzedmiotowe, a zatem należało je umorzyć na podstawie art. 105 § 1 k.p.a.
Ustosunkowując się do zarzutów skargi, należy wyjaśnić, że skarżący wykazali w toku postępowania zezwolenie na budowę komórki z dnia [...] lipca 1969 r., które nie dawało im automatycznie prawa (pozwolenia) na użytkowanie gołębnika. Czym innym jest bowiem dokument pozwolenia na budowę, który w ich przypadku wykazywał, że przedmiotowa komórka nie jest samowolą budowlaną, a czym innym jest pozwolenie na użytkowanie. Nie ulega wątpliwości, że decyzja nr [...] z dnia [...] października 2006 r. sankcjonowała samowolę budowlaną, a skoro skarżący przedstawili zezwolenie na budowę komórki, tym samym nie można mówić o samowoli budowlanej. Okoliczność, że od początku w komórce były gołębie nie przesądza o tym, iż organy administracji wydając pozwolenie na budowę (w 1969 r.) jednocześnie wydały pozwolenie na użytkowanie gołębnika.
Konkludując rozważania, Sąd uznał działanie organu administracji ([...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego) w sprawie za zgodne z regulacją prawa materialnego.
Analizując przedmiotową sprawę Sąd nie dopatrzył się innych naruszeń przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania, które miałyby wpływ na wynik sprawy.
W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł o oddaleniu skargi.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Iwona Szymanowicz-NowakRenata Nawrot /sprawozdawca/
Sławomir Fularski /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Fularski, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Szymanowicz-Nowak, Sędzia WSA Renata Nawrot (sprawozdawca), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Aleksandra Borkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 września 2012 r. sprawy ze skargi C. S., J. S. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji udzielającej pozwolenia na użytkowanie oddala skargę.
Uzasadnienie
Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. (WINB, organ odwoławczy) nr [...] z [...] lutego 2012 r. uchylająca w całości decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. (PINB, organ I instancji) nr [...] z [...] grudnia 2011 r. (mocą której uchylona została decyzja własna PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika), i orzekająca na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 w związku z art. 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwana dalej Kpa), o uchyleniu w całości decyzji PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na nieruchomości położonej przy ulicy [...] w S., będącej własnością C. S. i J. S. (skarżący) oraz umarzająca postępowanie administracyjne prowadzone przez organ powiatowy w sprawie samowolnej budowy drewnianego gołębnika, zlokalizowanego na w/w nieruchomości.
Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:
Pismem z [...] maja 2006 r. skierowanym do PINB M. P., wskazała na uciążliwość gołębnika sytuowanego na działce sąsiedniej, stanowiącej własność skarżących. W wyniku oględzin nieruchomości skarżących przeprowadzonych [...] czerwca 2006 r., na działce stwierdzono drewnianą szopę – użytkowaną jako gołębnik, o wymiarach 3,0 x 6,0 m, usytuowaną w odległości 5 m od granicy.
W oparciu o powyższe ustalenia PINB decyzją nr [...] z [...] lipca 2006 r. nakazał - w celu doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z prawem i uzyskania pozwolenia na użytkowanie - przedłożenie inwentaryzacji budowlanej wraz z oceną techniczną wybudowanego obiektu, w terminie do [...] września 2006 r. Po spełnieniu przez inwestora wskazanego obowiązku, PINB wydał w dniu [...] października 2006 r. decyzję Nr [...] udzielającą pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika. Decyzją z [...] września 2007 r. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w W. stwierdził nieważność decyzji PINB nr [...] z [...] lipca 2006 r. Decyzja ta utrzymana została w mocy decyzją (z [...] listopada 2007 r.) Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Następnie decyzją nr [...] z [...] listopada 2007 r. WINB uchylił decyzję PINB nr [...] z [...] lipca 2007 r. odmawiającą wznowienia postępowania i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Postanowieniem nr [...] z [...] marca 2008 r. wznowiono postępowanie w sprawie, w następstwie czego decyzją nr [...] z [...] marca 2008 r. PINB uchylił decyzję nr [...] z [...] października 2006 r.
Kolejną decyzją nr [...] z [...] maja 2008 r. PINB nakazał rozbiórkę drewnianego gołębnika, zaś decyzją nr [...] z [...] lipca 2008 r. WINB stwierdził nieważność w/w decyzji PINB nr [...] z [...] marca 2008 r., kolejną decyzją nr [...] z [...] lipca 2008 r. uchylił decyzję PINB nr [...] z [...] maja 2008 r.
Decyzją nr [...] z [...] sierpnia 2008 r. PINB uchylił decyzję nr [...] z [...] października 2006 r. i nakazał rozbiórkę wykonanego drewnianego gołębnika. Decyzja ta uchylona została decyzją WINB nr [...] z [...] września 2008 r., a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia.
Ponownie decyzją nr [...] z [...] października 2008 r. PINB uchylił decyzję własną nr [...] z [...] października 2006 r. i odmówił wydania decyzji udzielającej zgody na użytkowanie wybudowanego gołębnika. Decyzja ta uchylona została decyzją WINB nr [...] z [...] listopada 2008 r.
Kolejną decyzją nr [...] z [...] lipca 2009 r. PINB nakazał przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania gołębnika jako budynku gospodarczego. Na skutek uchylenia w/w rozstrzygnięcia (decyzją WINB nr [...] z [...] marca 2010 r.), PINB decyzją nr [...] z [...] czerwca 2010 r. nakazał skarżącej przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy. Decyzją nr [...] z [...] września 2010 r. WINB uchylił w/w decyzję w całości i umorzył postępowanie administracyjne w przedmiocie przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy, zaś decyzją nr [...] z [...] listopada 2010 r. stwierdził nieważność decyzji PINB nr [...] z [...] lipca 2009 r.
Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2011 r. wydanym w sprawie sygn. akt VIII SA/Wa 1070/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. P. na decyzję WINB nr [...] z dnia [...] września 2010 r. Sąd ustalił, iż zaskarżona decyzja WINB z [...] września 2010 r. nr [...] uchylająca decyzję PINB z [...] czerwca 2010 r. nr [...], nakazującą przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy (szopę) i umarzająca postępowanie administracyjne prowadzone w tym przedmiocie jest zasadna.
Sąd wskazał, iż podstawą uchylenia decyzji była okoliczność wcześniejszego wydania decyzji w tym przedmiocie, która pozostaje w obrocie prawnym. Decyzja organu I instancji dotycząca sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, jest więc z mocy prawa na podstawie art. 156 § 1 pkt 3 Kpa nieważna, dlatego podlegała uchyleniu, zaś postępowanie w tym zakresie jako bezprzedmiotowe podlegało umorzeniu. Skoro postępowanie przed organem I instancji dotyczyło sprawy już rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, w żaden sposób niewzruszoną, to organ I instancji w ogóle nie powinien prowadzić postępowania w tej sprawie, a ponieważ było ono przeprowadzone, dlatego należało je znieść przez umorzenie postępowania przed organem I instancji.
Sąd zauważył, że utrzymanie w mocy decyzji o nakazie przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania drewnianego gołębnika na budynek gospodarczy (szopę) stałoby w sprzeczności z ostateczną decyzją o pozwoleniu na użytkowanie drewnianego gołębnika, co podważałoby jedną z podstawowych zasad postępowania administracyjnego, tj. zaufania obywateli do organów państwa. Ponadto organ I instancji nie mógł rozstrzygać o istocie sprawy bez wcześniejszego uchylenia decyzji zezwalającej na zmianę sposobu użytkowania. Według sądu w sprawie funkcjonowały w obrocie prawnym dwie sprzeczne ze sobą decyzje. Dodatkowo organ prowadził kolejne postępowanie w sprawie i wydał następne rozstrzygnięcie w sprawie, a takie procesowanie nie jest prawidłowe.
W konsekwencji Sąd wskazał, iż w obrocie prawnym pozostaje decyzja nr [...] z [...] października 2006r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika znajdującego się na działce skarżących oraz postanowienie o wznowieniu postępowania zakończonego w/w decyzją. W związku w zaleceniami sąd wskazał, że organ nadzoru budowlanego I instancji winien wydać decyzję o uchyleniu decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1, art. 145a lub art. 145b Kpa, i wydać nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy lub odmówić uchylenia decyzji dotychczasowej.
Decyzją Nr [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. PINB, działając na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 i art. 104 Kpa, art. 54 ust. 1 ustawy z 24 października 1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 1974 r. Nr 38, poz. 229 ze zm., zwana dalej Prawo budowlane z 1974 r.) i art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm., zwana dalej Prawo budowlane) orzekł o uchyleniu decyzji własnej nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na działce należącej do skarżących, usytuowanej w S. przy ulicy [...] oraz zakazał użytkowania obiektu jako gołębnik.
Organ I instancji ustalił, iż sporny budynek powstał w latach siedemdziesiątych, zatem przy rozstrzygnięciu sprawy zastosowanie mają przepisy Prawa budowlanego z 1974 r. oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy. Zgodnie z tymi przepisami (§ 44 ust. 1 pkt 4d rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno – budowlanego (Dz. U. z 1975 r. Nr 8, poz. 48) oraz § 10, ust. 2, 3 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz. U. z 1980 r. Nr 17, poz. 62)), drewniany gołębnik wymagał uzyskania pozwolenia na budowę, ponadto należy do pierwszej kategorii uciążliwości – U1. Minimalna odległość obiektu kategorii U1 od budynków mieszkalnych wynosi 15 m. Budynek mieszkalny M. P. usytuowany jest, jak wynika z protokołu oględzin i załączonej do akt mapy w odległości około 11 m.
PINB stwierdził także, że w związku z charakterem użytkowanego obiektu nie ma żadnych możliwości technicznych i technologicznych ograniczenia uciążliwości spowodowanych przez gołębie, zaś przeprowadzone postępowanie wykazało błędną ocenę projektanta sporządzającego inwentaryzację budowlaną obiektu, nie uwzględnił on bowiem w swojej ocenie ograniczeń wynikających z uciążliwości obiektu.
W konsekwencji PINB uznał, iż sporny drewniany gołębnik został wybudowany legalnie jako drewniana komórka, dokonano natomiast samowolnej zmiany sposobu użytkowania tego obiektu na gołębnik. Uznał przy tym, że nie ma podstaw prawnych do zalegalizowania spornego obiektu jako gołębnik.
Decyzją Nr [...] z dnia [...] lutego 2012 r. WINB, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego, uchylił w całości zaskarżoną decyzję PINB nr [...] z [...] grudnia 2011 r. (mocą której uchylona została decyzja własna PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika), i orzekł na podstawie na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 w związku z art. 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwana dalej Kpa), o uchyleniu w całości decyzji PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na nieruchomości położonej przy ulicy [...] w S., będącej własnością skarżących oraz umorzył postępowanie prowadzone przez PINB w sprawie samowolnej budowy drewnianego gołębnika.
WINB za słuszne uznał działanie organu I instancji dotyczące wznowienia postępowania zakończonego decyzją własną nr [...] z [...] października 2006 r. oraz ustalenie o konieczności uchylenia tej decyzji. Stwierdził jednak, iż wydana w wyniku wznowienia postępowania decyzja jest nieprawidłowa, przez co nie może się ostać w obrocie prawnym. Wyjaśnił, iż w/w decyzją nr [...] z [...] października 2006 r. PINB działając w oparciu o art. 42 Prawa budowlanego z 1974 r. udzielił skarżącej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika, zlokalizowanego na jej działce przy ul. [...] w S.. Postępowanie w przedmiotowej sprawie wznowione zostało (postanowieniem PINB nr [...] z [...] marca 2008 r.), na wniosek M. P. wskazujący, że nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym zakończonym wydaniem w/w decyzji. WINB ustalił, iż w ramach postępowania zakończonego decyzją nr [...] M. P. była obecna na oględzinach nieruchomości (z [...] czerwca 2006 r.), doręczano jej także pisma i rozstrzygnięcia wydawane w trakcie postępowania, za wyjątkiem decyzji nr [...], przez co pozbawiona została możliwości wniesienia odwołania. Powyższe wypełnia przesłankę zawartą w art. 145 § 1 pkt 4 Kpa i stanowi podstawę do wznowienia postępowania. Organ odwoławczy wskazał nadto, iż wniosek o wznowienie postępowania w trybie art. art. 145 § 1 pkt 5 Kpa złożyła także skarżąca (pismo z [...] sierpnia 2009 r.), oba wnioski podlegały łącznemu rozpatrzeniu.
WINB wyjaśnił, iż w toku postępowania skarżąca przedstawiła decyzję Prezydium Powiatowej Rady Narodowej nr [...] z [...] sierpnia 1969 r., udzielającą pozwolenia na budowę komórki na nieruchomości położonej przy ul. [...] w S. W oświadczeniu złożonym [...] maja 2010 r. skarżąca wskazała, że w/w decyzja dotyczy przedmiotowego gołębnika, podała także, że zaraz po wybudowaniu komórki zmieniony został sposób jej użytkowania z budynku gospodarczego na gołębnik. Powyższe okoliczności bezsprzecznie jako nowe dowody, nieznane organowi w dacie wydania decyzji nr [...] stanowiły podstawę uchylenia przedmiotowej decyzji. Wadliwość rozstrzygnięcia PINB polegała na oparciu decyzji na art. 54 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r.
Organ odwoławczy wyjaśnił, że art. 103 ust. 2. Prawa budowlanego, reguluje kwestię dotyczącą nie stosowania art. 48 ustawy Prawo budowlane, do samowoli budowlanych zrealizowanych przed dniem wejścia w życie ustawy z 1994 r. tj. przed dniem 1 stycznia 1995 r. W sytuacji posiadania przez inwestora pozwolenia na budowę, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, nie można skarżącej zarzucić samowoli budowlanej. W związku z powyższym w sprawie nie mogą mieć zastosowania przepisy dotyczące samowoli przewidziane w ramach Prawa budowlanego z 1974 r. W konsekwencji WINB stwierdził, iż wobec wybudowania przedmiotowego gołębnika na podstawie pozwolenia na budowę, pierwotnie jako budynku gospodarczego - komórki, a następnie zmianie sposobu jego użytkowania bez zgody właściwych organów, postępowanie prowadzone po wznowieniu postępowania w sprawie samowoli budowlanej w trybie art. 37-42 Prawa budowlanego z 1974 r. podlegało umorzeniu. Nie jest bowiem prawnie dopuszczalne orzekanie na podstawie przepisów Prawa budowlanego z 1974 r. dotyczących legalizacji samowoli budowlanej w sytuacji, gdy inwestor legitymuje się ostateczną decyzją udzielającą pozwolenia na budowę.
Podniósł przy tym, iż PINB winien rozważyć zasadność wszczęcia z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania z budynku gospodarczego - komórki na gołębnik na podstawie przepisów Prawa budowlanego z 1994 r.
W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Warszawie skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji. Oświadczyli, iż uchylenie decyzji [...] jest dla nich krzywdzące bowiem dotyczy pozwolenia na użytkowanie gołębnika, na który posiadają dwa zezwolenia. Jedno "zrobił" mąż skarżącej w 1969 r., a drugie skarżąca w 2006 r. wobec nakazu organu I instancji. Podnieśli, iż nie wiedzą dlaczego wydający w 1969 r. pozwolenie na budowę organ wskazał, iż dotyczy ono komórki, gdy od początku wiadomo było, że obiekt ten przeznaczony jest na gołębie. Wskazali, iż organ I instancji przez cały czas trwania problemu z gołębnikiem trzyma się przepisów obowiązujących od 1974 r., podczas gdy gołębnik stał wtedy już od pięciu lat, i były w nim hodowane gołębie.
W odpowiedzi na skargę WINB, podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Skarga podlega oddaleniu.
Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przez sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012, poz. 270, zwanej dalej p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd rozpoznając skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego bądź przepisów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 134 powołanej wyżej ustawy Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Nie może przy tym wydać orzeczenia na niekorzyść strony skarżącej, chyba że dopatrzy się naruszenia prawa skutkującego stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.
W pierwszej kolejności wskazać należy iż przedmiotowa sprawa była już przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt VIII SA/Wa 1070/10 oddalając skargę M. P. wyjaśnił, iż po wydanych w sprawie niniejszej, przez organy obu instancji rozstrzygnięciach w obrocie prawnym pozostaje decyzja PINB nr [...] z [...] października 2006 r., udzielająca pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika oraz postanowienie tegoż organu o wznowieniu postępowania zakończonego w/w decyzją. Wskazania co do dalszego postepowania stanowią z reguły konsekwencje oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania organu i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać postępowanie dla uniknięcia jego wadliwości. W uzasadnieniu wyroku w sprawie sygn. akt VIII SA/Wa 1070/10, Sąd wyraźnie zaznaczył, że w obrocie prawnym pozostaje decyzja Nr [...] z dnia [...] października 2006 r. oraz postanowienie z dnia [...] marca 2008 r. o wznowieniu postępowania zakończonego ww. decyzją.
Dlatego podstawę rozpoznania przez Sąd w niniejszym postępowaniu stanowiło ustalenie, czy organ odwoławczy prawidłowo uchylając decyzję organu I instancji (nr [...] z [...] grudnia 2011 r. (uchylającą decyzję PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającą pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika), orzekł w ramach wznowienia postępowania o uchyleniu w całości decyzji PINB nr [...] z [...] października 2006 r. udzielającej pozwolenia na użytkowanie drewnianego gołębnika na nieruchomości skarżących oraz umorzył postępowanie administracyjne prowadzone w sprawie samowolnej budowy drewnianego gołębnika, zlokalizowanego na w/w nieruchomości.
Sąd uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy takie działanie organu odwoławczego, czyli uchylenie zaskarżonej decyzji organu I instancji z równoczesnym umorzeniem postępowania I instancji jest prawidłowe. Zakres rozstrzygnięcia organu II instancji wyznaczony jest zawsze zakresem rozstrzygnięcia organu I instancji, co oznacza, że organ ten jest władny do uchylenia decyzji organu I instancji i umorzenia postępowania administracyjnego organu I instancji w sytuacji, gdy rozpatruje odwołanie od decyzji wydanej przez organ I instancji w toku jego postępowania. Wynika to z faktu, że umorzenie postępowania administracyjnego możliwe jest jedynie w drodze decyzji administracyjnej zgodnie z art. 105 § 1 k.p.a. W konsekwencji, wniesienie odwołania od decyzji I instancji, w żadnym wypadku nie może prowadzić do wydania aktu kasacyjnego, mocą którego nie nastąpiłoby umorzenie postępowania przed organem I instancji. Przesłanka bezprzedmiotowości występuje, bowiem, gdy brak było podstaw prawnych do merytorycznego rozstrzygnięcia danej sprawy w ogóle bądź nie było podstaw do jej rozpoznania w drodze postępowania administracyjnego, czy też tylko w drodze postępowania administracyjnego prowadzonego przed rozstrzygającym w sprawie organem I instancji. Art. 138 k.p.a. zawiera wyczerpujący katalog rozstrzygnięć, które mogą zapaść po rozpoznaniu odwołania od decyzji organu I instancji.
Istotną kwestią dla rozpoznania sprawy jest problematyka związana ze wznowieniem postępowania. Wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym ona zapadła, było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową wyliczoną
w przepisach prawa procesowego art. 145 § 1 Kpa (W. Dawidowicz "Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu", W-wa 1983 r. s. 242; B. Adamiak, J. Borkowski "Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne", Wyd. Naukowe PWN, W-wa 1992 r., s. 214; E. Mzyk "Wznowienie postępowania administracyjnego", W-wa - Zielona Góra 1994 r., s. 19). Wznowienie postępowania następuje z urzędu
z wyjątkiem art. 145 § 1 ust. 4 i 145a lub na żądanie strony. W sprawie postępowanie wznowione zostało na wniosek skarżącej oraz M. P., która nie brała udziału w zakończonym decyzją nr [...] z dnia [...] października 2006 r. postępowaniu administracyjnym. Ww. nie otrzymała bowiem rozstrzygnięcia tj. wydanej decyzji nr [...], a brak doręczenia decyzji stanowił skuteczną podstawę wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 Kpa. Również w trakcie postępowania wznowieniowego C. S. złożyła do organów nadzoru budowlanego pismo o wznowienie postepowania w sprawie powołując się na nowe okoliczności. Tą nową okolicznością było wydanie [...] sierpnia 1969 r. W. S. (mężowi skarżącej) przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S., Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury decyzji udzielającej pozwolenia na budowę komórki. Zasadnie zatem organy rozpoznały powyższe pismo łącznie z wnioskiem M. P. w trakcie prowadzonego postepowania nadzwyczajnego. W tym zakresie organ odwoławczy wskazał art. 145 § 1 pkt 5 Kpa jako nowy dowód złożony w sprawie.
W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż wydając w dniu [...] października 2006 r. decyzję udzielającą pozwolenia na użytkowanie gołębnika PINB nie posiadał wiedzy o wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę komórki w 1969 r. Ujawnienie w/w okoliczności, oprócz skutków procesowych – istnienia ustawowej przesłanki do wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją PINB nr [...], skutkowało także odmienną oceną prawną dotyczącą legalności budowy gołębnika.
Okoliczność ta była kluczowa dla sprawy bowiem ujawnienie, iż sporny obiekt budowlany – komórka (użytkowana jako gołębnik) został wybudowany zgodnie z wydanym pozwoleniem na budowę, uniemożliwiał prowadzenie dalszego postępowania dotyczącego samowoli budowlanej. Wydane [...] października 2006 r. rozstrzygnięcie o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie gołębnika wydane zostało na podstawie art. 42 ustawy prawo budowlane z 1974 r. wobec ustalenia przez PINB na podstawie inwentaryzacji budowlanej i oceny technicznej obiektu, że stan techniczny budynku jest dobry.
Istotnym w tym miejscu jest podkreślenie, że powstanie samowoli budowlanej przed dniem 1 stycznia 1995 r. powodowało, że zgodnie z przepisem art. 103 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, legalizacja budynku przebiegała wedle reguł określonych w art. 37 – 42 ustawy Prawo budowlane z 1974 r. Ustalenie w trybie art. 37 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Prawo budowlane z 1974 r., że obiekt budowlany wybudowany został zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym oraz nie powoduje niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia albo niedopuszczalnego pogorszenia warunków zdrowotnych lub użytkowych dla otoczenia, rodził po stronie organów nadzoru budowlanego obowiązek usankcjonowania samowoli budowlanej. Formą legalizacji w sytuacji, gdy obiekt spełnia wszystkie wymogi prawa budowlanego jest pozwolenie na jego użytkowanie, które jest jednocześnie stwierdzeniem zdatności obiektu do użytkowania wykonanego obiektu (art. 42 ustawy Prawo budowlane z 1974 r.).
Wobec stwierdzenia legalności budowy obiektu pierwotnie jako budynku gospodarczego - komórki, nie można było zarzucić skarżącym samowoli budowlanej. Zatem ustalenia organu dotyczące zgody na użytkowanie obiektu objęte decyzją nr [...] były bezprzedmiotowe. Zasadnym zatem było rozstrzygnięcie organu o uchyleniu decyzji nr [...] w wyniku wznowienia postępowania oraz umorzenie w całości postępowania wywołanego wnioskiem w zakresie samowoli budowlanej obiektu gołębnika. Organ I instancji wadliwie rozstrzygnął w decyzji z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie zakazu użytkowania obiektu jako gołębnik, co zostało dostrzeżone i naprawione przez organ II instancji. Z tych samych przyczyn organ ten uznał, że brak jest także podstaw do podejmowania decyzji w oparciu o art. 40, a także nie zachodzi potrzeba wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, przewidzianej w art. 42 prawa budowlanego. W zaistniałej sytuacji dalsze prowadzenie postępowania stało się bezprzedmiotowe, a zatem należało je umorzyć na podstawie art. 105 § 1 k.p.a.
Ustosunkowując się do zarzutów skargi, należy wyjaśnić, że skarżący wykazali w toku postępowania zezwolenie na budowę komórki z dnia [...] lipca 1969 r., które nie dawało im automatycznie prawa (pozwolenia) na użytkowanie gołębnika. Czym innym jest bowiem dokument pozwolenia na budowę, który w ich przypadku wykazywał, że przedmiotowa komórka nie jest samowolą budowlaną, a czym innym jest pozwolenie na użytkowanie. Nie ulega wątpliwości, że decyzja nr [...] z dnia [...] października 2006 r. sankcjonowała samowolę budowlaną, a skoro skarżący przedstawili zezwolenie na budowę komórki, tym samym nie można mówić o samowoli budowlanej. Okoliczność, że od początku w komórce były gołębie nie przesądza o tym, iż organy administracji wydając pozwolenie na budowę (w 1969 r.) jednocześnie wydały pozwolenie na użytkowanie gołębnika.
Konkludując rozważania, Sąd uznał działanie organu administracji ([...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego) w sprawie za zgodne z regulacją prawa materialnego.
Analizując przedmiotową sprawę Sąd nie dopatrzył się innych naruszeń przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania, które miałyby wpływ na wynik sprawy.
W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł o oddaleniu skargi.
