• III SA/Łd 420/12 - Wyrok ...
  16.07.2025

III SA/Łd 420/12

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2012-09-20

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Krzysztof Szczygielski /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Furmanek Sędziowie Sędzia WSA Ewa Alberciak Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski (spr.) Protokolant asystent sędziego Agata Brolik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2012 r. sprawy ze skargi W. P. i Ł. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie naliczenia kosztów związanych z usunięciem, przechowywaniem, oszacowaniem i zniszczeniem pojazdu 1. oddala skargę W. P.; 2. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...] nr [...] w części dotyczącej Ł. P.; 3. stwierdza, że zaskarżona decyzja w części dotyczącej Ł. P. nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku; 4. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. na rzecz Ł. P. kwotę 88,50 (osiemdziesiąt osiem 50/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

Starosta [...] decyzją Nr [...] z dnia [...] roku:

1. Naliczył koszty, związane z usunięciem w trybie art. 130 a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, przechowywaniem, oszacowaniem i zniszczeniem pojazdu marki Ford Fiesta nr rej. [...], powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia ( 8.08.2008 r.) do dnia likwidacji pojazdu ( 14.11. 2011 r.), w kwocie 12.545,60 PLN.

2. Obciążył, wskazanymi w ust. 1 kosztami solidarnie W. P. i Ł. P..

3. Zobowiązał W. P. i Ł. P. do solidarnej zapłaty, w terminie 30 dni od dnia, w którym niniejsza decyzja stanie się ostateczna, na konto Starostwa Powiatowego w R. M..

W uzasadnieniu decyzji wyjaśniono, że w dniu 8 sierpnia 2008 r. został usunięty z drogi i umieszczony na parkingu strzeżonym, pojazd marki Ford Fiesta, o nr rejestracyjnym [...], nr nadwozia [...]. W chwili usunięcia pojazdu, tj. 8 sierpnia 2008 r. W.P. ojciec niepełnoletniego Ł. P. otrzymał zawiadomienie o możliwości i warunkach odbioru pojazdu z parkingu strzeżonego. Zawiadomienie zawierało pouczenie no skutkach nieodebrania pojazdu z parkingu strzeżonego, w tym zawarta była informacja o rosnących kosztach z tytułu jego przechowywania na parkingu strzeżonym. Sąd Rejonowy w R. M. postanowieniem z dnia [...]r., sygn. akt [...] orzekł przepadek przedmiotowego pojazdu na rzecz Powiatu [...]. Wykonanie orzeczenia sądu o przepadku pojazdu, zgodnie z uregulowaniami art. 130 a ust. 10 f ustawy Prawo o ruchu drogowym, nastąpiło w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowania egzekucyjnym w administracji z uwzględnieniem przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. Przekazanie do stacji demontażu pojazdów nastąpiło w dniu 14 listopada 2011 r. Zgodnie z art. 130 a ust. 10 h oraz 10 i ustawy Prawo o ruchu drogowym koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, a jeżeli w chwili usunięcia pojazd znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, osoba ta jest zobowiązana solidarnie do pokrycia tych kosztów. Organ administracji publicznej I instancji wyjaśnił, że na łączną kwotę wymienioną w decyzji składają się następujące pozycje: usunięcie pojazdu – 120 zł., przechowywanie na parkingu strzeżonym w okresie 8.08.2008 r. do 10.06.2011 r. – 9945 zł., w okresie 11.06.2011 r.- 20.09.2011 r.2040 zł., zaś w okresie od daty postanowienia sądu do dnia likwidacji ( 21.09. – 14.11. 2011 r.) – 50 zł., koszty postępowania sądowego 40 zł., koszty oszacowania wartości rynkowej pojazdu – 250 zł., transport do stacji demontażu pojazdów – 100 zł.

W. P. i Ł. P. wnieśli odwołanie od decyzji Starosty [...] do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S., żądając jej uchylenia. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 130 a ust. 1, 2, 2 a, 10 h oraz 10 i ustawy Prawo o ruchu drogowym ( tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), poprzez: wadliwe zastosowanie i wydanie decyzji pomimo, ze żaden ze skarżących nie był i nie jest właścicielem pojazdu a także nie posiada i nie posiadał tytułu prawnego, który uzasadniałby możliwość dysponowania pojazdem, wadliwe wyliczenie opłaty, nie wezwanie do zapłaty właściciela pojazdu, który odpowiada za pojazd i jako jedyny mógł go odebrać z parkingu policyjnego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją Nr [...] z dnia [...]utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Uzasadniając decyzję organ odwoławczy wyjaśnił, że w aktach sprawy znajduje się protokół przesłuchania A. S., która zeznała, że nabyła samochód w 2007 r., jednakże nie był on używany i ubezpieczony. W lipcu 2008 r. przyszło do jej domu dwóch młodych mężczyzn z zamiarem zakupu samochodu. Transakcja została sfinalizowana, mężczyźni zapłacili za samochód, po czym otrzymali kluczyki do pojazdu. Nie sporządzono jednak umowy sprzedaży z uwagi na fakt, że nabywca nie posiadał dowodu osobistego. Dowód miał odebrać dopiero następnego dnia z urzędu i dopiero wtedy miała zostać sporządzona umowa. Jak wyjaśniła A. S., od tego dnia nabywca samochodu więcej się u niej nie pojawił.

W ocenie organu odwoławczego niezasadny jest zarzut strony dotyczący braku tytułu prawnego umożliwiającego dysponowanie pojazdem. Przedmiotowy pojazd został nabyty przez Ł. P. na podstawie ustnej umowy, a po uiszczeniu umówionej sumy, nabywca otrzymał kluczyki jak i dowód rejestracyjny pojazdu. Kodeks cywilny uznaje ustną umowę za wiążącą. Kolejnym niepodważalnym dowodem na to, że W.P. jest właścicielem przedmiotowego pojazdu jest postanowienie Sądu Rejonowego w R. M. z dnia [...] r. sygn. akt [...], mocą którego orzeczono przepadek na rzecz Powiatu [...] przedmiotowego pojazdu. W sentencji i uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, jako właściciela W. P.. Oznacza to, ze Sąd nie miał wątpliwości co do okoliczności nabycia samochodu, jak i uznał, że dotychczasowa procedura o przepadek pojazdu, jak i zawiadomienie wysłane do W. P., jako osoby uprawnionej, są zgodne z prawem. Postanowienie to stało się prawomocne, a więc strona nie negowała ustaleń poczynionych przez Sąd. Zgodnie z art. 365 § 1 kodeksu postępowania cywilnego orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach prawem przewidzianych także inne osoby. Organ I instancji w ocenie Kolegium słusznie zastosował art. 130 a ust. 10 i, zgodnie z którym jeżeli w chwili usunięcia pojazd znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, osoba ta jest zobowiązana solidarnie do pokrycia kosztów, o których mowa w ust. 10 h. Prawo o ruchu drogowym nie definiuje pojęcia " inny niż własność tytuł prawny". Zdaniem organu odwoławczego pod pojęciem tym należy rozumieć pisemne lub ustne oświadczenie woli, jednostronne lub w formie umowy stron, albo orzeczenie lub decyzję właściwego sądu lub organu, z którego wynika dla danej osoby możliwość korzystania z rzeczy, czy też rozporządzania nią. Ł. P. został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji do kontroli w dniu 8 sierpnia 2011 r. Skoro posiadał przy sobie kluczyki i dowód rejestracyjny pojazdu, to uznać należy, iż dysponował samochodem na podstawie innego niż własność tytułu prawnego. Dlatego też zobligowany jest do solidarnego pokrycia kosztów związanych z usunięciem, przechowaniem, oszacowaniem i zniszczeniem przedmiotowego pojazdu w kwocie 12.546,60 zł.

Organ odwoławczy ponadto wyjaśnił, że w dniu wydania dyspozycji o usunięciu pojazdu przepis art. 130 a ust. 10 stanowił, że pojazd usunięty w trybie określonym w ust. 1 lub 2 i nieodebrany przez uprawniona osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się. Pojazd ten przechodzi z mocy ustawy na rzecz Skarbu Państwa. Jednakże wyrokiem z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. akt P 4/06, OTK-A 2008, nr 5, poz. 76 Trybunał Konstytucyjny orzekł niezgodność art. 130 a ust. 10 i ust. 11 pkt 3 p.r.d. z Konstytucją RP. Wymienione przepisy, zgodnie z orzeczeniem Trybunału, utraciły moc prawna z dniem 12 czerwca 2009 r. W art. 12 ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. Nr 152, poz. 1018 ze zm.) wskazano, że postępowania w sprawach przejęcia na rzecz Skarbu Państwa własności pojazdów nieodebranych przez uprawnione osoby w terminie określonym w art. 130 a ust. 10 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy umarza się, a sprawy przekazuje właściwym starostom. Przepis art. 11 stosuje się odpowiednio. Dopiero powyższa ustawa dała uprawnienia starostom do prowadzenia przedmiotowych spraw. Wcześniej kompetencje te należały do właściwych urzędów skarbowych. Zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. Skarb Państwa ponosi koszty przechowania pojazdów, które powstały po upływie terminu, o którym mowa w art. 130 a ust. 10 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, wobec pojazdów, których 6 – miesięczny termin od dnia ich usunięcia upłynął w okresie od dnia 11 czerwca 2009 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Jak wynika z akt sprawy dyspozycja usunięcia pojazdu została wydana w dniu 8 czerwca 2008 r., a więc w/w termin upływał z dniem 8 lutego 2009 r. Powyższy przepis nie ma więc zastosowania w rozpatrywanej sprawie.

W. P. i Ł. P. wnieśli skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, żądając jej uchylenia. Zaskarżonej decyzji zarzucili:

I. Naruszenie prawa materialnego:

1/ art. 30 k.p.a. poprzez:

- nie dokonanie oceny zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych Ł. P. według przepisów prawa cywilnego,

2/ uznanie za możliwe zawarcie ustnej umowy kupna samochodu przez nieletniego, co stoi w ewidentnej sprzeczności z art. 15, art. 17 i art. 20 kodeksu cywilnego, stanowiących, że osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych jedynie w drobnych bieżących sprawach życia codziennego;

II. Naruszenie prawa postępowania, a mianowicie art. 130 a ust. 1, 2, 2 a, 10 h oraz 10 i ustawy prawo o ruchu drogowym, poprzez:

1/ wadliwe zastosowanie i wydanie decyzji w przedmiocie naliczenia kosztów i zobowiązania do zapłaty W. P. i Ł. P. pomimo to, że żaden z nich nie był i nie jest właścicielem pojazdu a także nie posiadał i nie posiada tytułu prawnego, który uzasadniałby możliwość dysponowania pojazdem,

2/ nie wezwanie do zapłaty właściciela pojazdu A. S., która odpowiada za pojazd i jedynie ona mogła go odebrać z parkingu policyjnego, gdyż dysponowała prawem własności pojazdu ( posiadała umowę kupna samochodu z dnia 7 listopada 2011 r.),

3/ zastosowanie w niniejszej sprawie art. 130 a ust. 10i ustawy Prawo o ruchu drogowym, który nie obowiązywał w chwili powstania zdarzenia 8 sierpnia 2008 r., a wszedł w życie dopiero 6 sierpnia 2010 r., tj. ewidentne działanie wbrew zasadzie lex retro non agit.

III. Błędy w ustaleniach faktycznych:

1/ polegające na uznaniu za wiarygodne zeznań A. S.,

2/ polegające na ustaleniu, że właścicielem pojazdu jest osoba nieletnia, nie posiadająca żadnego tytułu prawnego do pojazdu ze względu na brak istnienia umowy sprzedaży;

IV . Niespójność stanu faktycznego jak i treści uzasadnienia, która raz jako właściciela pojazdu wymienia Ł. P., zaś później W. P., z czego może wynikać celowe podporządkowanie pojazdu nawet za cenę prawdy obiektywnej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie, powołując się na argumentację wcześniej przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na uwzględnienie zasługuje jedynie skarga Ł. P..

W myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Natomiast zgodnie z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( tekst. jedn. Dz.U. 2012.270 – dalej: p.p.s.a.) Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części jeżeli stwierdzi:

a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy;

b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego;

c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego lub innych przepisach;

3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach.

Zgodnie z art. 130 ust. 10 h ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym ( tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 – dalej: ustawy) starosta wydaje decyzję o zapłacie kosztów związanych z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem i zniszczeniem pojazdu powstałych od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania. Powyższe koszty ponosi osoba będąca właścicielem pojazdu w dniu wydania dyspozycji jego usunięcia.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymaga ustalenia kto był właścicielem przedmiotowego samochodu w dniu wydania dyspozycji jego usunięcia, to jest 8 sierpnia 2008 r.

Skarżący Ł. P. trafnie podnosi, że nie był właścicielem pojazdu. W dniu usunięcia pojazdu z drogi miał niespełna 17 lat, a zatem nie był osobą pełnoletnią. W myśl art. 10 § 1 kodeksu cywilnego pełnoletnim jest, kto ukończył lat 18. Jako osoba małoletnia, która ukończyła lat 13 , miał ograniczoną zdolność do czynności prawnych ( art. 15 kodeksu cywilnego). Nie mógł zatem skutecznie zawrzeć umowy kupna samochodu. Zgodnie z art. 17 kodeksu cywilnego do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego. Skuteczne zawarcie umowy kupna samochodu od A. S. mogło nastąpić dopiero po wyrażeniu zgody na jej zawarcie przez przedstawiciela ustawowego Ł. P.. Organy administracji publicznej obu instancji nie podnoszą nawet, by wyrażenie takiej zgody miało miejsce. Także z akt sprawy nie wynika potwierdzenie umowy przez przedstawiciela ustawowego. Do zawarcia takiej umowy nie doszło także na podstawie art. 20 lub 22 kodeksu cywilnego. Umowa kupna samochodu osobowego nie należy do umów zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, jak np. kupno przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych książek czy zeszytów szkolnych.

Błędne jest także wywodzenie odpowiedzialności Ł. P. z przepisu art. 130 ust. 10 i ustawy. Posiadanie przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych kluczyków i dowodu rejestracyjnego samochodu nie jest równoznaczne z dysponowaniem pojazdem na podstawie innego niż własność tytułu prawnego. Z powołanych wyżej przepisów kodeksu cywilnego wynika, iż zawarcie przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych np. umowy najmu lub użyczenia wymagałoby wyrażenia zgody jej przedstawiciela ustawowego. Organy administracji nie wykazały, że przedstawiciel ustawowy Ł. P. zgodę taką wyraził. Ponadto przedstawiciel ustawowy, będący właścicielem samochodu, nie byłby uprawniony do oddania pojazdu małoletniemu celem swobodnego użytku. Oddanie samochodu byłoby skuteczne, gdyby dotyczyło osoby posiadającej uprawnienia do kierowania pojazdem. Bezsporne w sprawie pozostaje, iż Ł. P. nie posiadał prawa jazdy.

Odmiennie przedstawia się kwestia ponoszenia kosztów określonych w zaskarżonej decyzji przez W.P.. Sąd Rejonowy w R. M. postanowieniem z dnia [...]r., sygn. akt [...] orzekł przepadek na rzecz Powiatu [...] pojazdu marki Ford Fiesta nr rej. [...], będącego własnością W. P.. Tym samym przesądził, że do dnia wydania postanowienia przedmiotowy pojazd był własnością W. P.. Postanowienie Sądu jest prawomocne. W myśl art. 365 § 1 kodeksu postępowania cywilnego wiąże ono organy administracji i sądy, w tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekający w niniejszej sprawie. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2011 r. sygn. akt I PK 214/10 ( v. LEX nr 896453) stwierdził, że określone w art. 365 § 1 k.p.c. związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej w nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku ( orzeczenia). Zgodnie z powyższym należało uznać za bezzasadny zarzut skargi, dotyczący nieposiadania przez W. P. tytułu prawnego do przedmiotowego samochodu. Organy administracji publicznej dysponując prawomocnym postanowieniem Sądu, określającym skarżącego jako właściciela samochodu do dnia 20 września 2011 r., a zatem także w dniu 8 sierpnia 2008 r., nie były władne wzywać do zapłaty A. S.. Osoba ta, zgodnie z pozostającym w obrocie prawnym postanowieniem Sądu Rejonowego w R. M.z dnia [...] r., nie mogła być traktowana jako właścicielka przedmiotowego samochodu.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił, na podstawie art. 151 p.p.s.a., skargę W. P..

Natomiast na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej Ł. P.. W tym zakresie uchylił także, na podstawie art. 135 p.p.s.a., decyzję organu I instancji, uznając to za niezbędne do końcowego załatwienia sprawy.

Na podstawie art. 152 p.p.s.a. Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja w części dotyczącej Ł. P. nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art. 202 § 1 p.p.s.a.

e.o.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...