II OZ 722/12

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 1479/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A. B. na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] lipca 2011 r. utrzymującą w mocy decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia [...] lutego 20011 r. umarzającą postępowanie w sprawie wstrzymania działalności związanej z ruchem pojazdów mechanicznych w firmie "[...]" Sp. z o.o. w Z.

W dniu 1 marca 2012 r. A. B. zwrócił się do Sądu z prośbą o "przywrócenie terminu uzasadnienia wyroku". Podniósł, że dotychczas nie otrzymał odpisu wyroku, mimo że – jak ustalił w rozmowie telefonicznej z pracownikiem sekretariatu - wyrok ten został do niego wysłany.

Pismem z dnia 26 marca 2012 r. Sąd poinformował skarżącego, że wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku złożony został w terminie, natomiast w sytuacji gdy skarżący kwestionuje skuteczność doręczenia tego wyroku (co ma wpływ na termin jego zaskarżenia) - powinien wystąpić z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.

W dniu 18 kwietnia 2012 r. skarżący złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku z dnia 8 grudnia 2012 r. Podniósł, że kierowana do niego korespondencja od Sądu nie została mu doręczona. Dodał, że dopiero z rozmowy z pracownikiem Sądu oraz z pisma z dnia 26 marca 2012 r. dowiedział się, że przesyłka ta została mu doręczona w trybie tzw. doręczenia przez awizo (pierwsze awizo – 16 stycznia, drugie – 24 stycznia 2012 r.). Skarżący podkreślił, że w dniu 16 stycznia 2012 r. odbierał w urzędzie pocztowym inną korespondencję, skierowaną do niego, a "z całą pewnością w dniu 24 stycznia 2012 r. [w jego skrzynce] nie było żadnego drugiego awiza" .

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 29 maja 2012 r., na podstawie art. 86 § 1 w zw. z art. 87 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270), - dalej p.p.s.a. odmówił przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że skarżący nie zachował terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2011 r. bowiem odpis wyroku wraz z uzasadnieniem został doręczony w dniu 30 stycznia 2012 r. i od dnia następnego rozpoczął bieg 30- dniowy termin jego zaskarżenia. Analiza wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi prowadzi do konkluzji, że wniosek ten nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż skarżący reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie uprawdopodobnił przesłanki braku winy w uchybieniu terminu do wniesienia skargi. Skarżący, jako powód uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej podał niedoręczenie mu przez pocztę awiza, informującego o oczekującej na niego na poczcie korespondencji oraz nie wydanie skarżącemu przez pracownika poczty tej korespondencji (mimo, że skarżący w dniu 16 stycznia odebrał inną korespondencję w urzędzie pocztowym).

Sąd podkreślił, że zgodnie z art. 73 p.p.s.a. w razie niemożności doręczenia adresatowi pisma osobiście lub sposób zastępczy, pismo takie składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej lub w urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia tego okresu. Ustawodawca ustanawia w cytowanym przepisie domniemanie faktyczne doręczenia pisma, o ile zostaną spełnione warunki w przepisie tym przewidziane. Domniemanie faktyczne wynikające z art. 73 p.p.s.a. może być obalone wówczas, gdy adresat pisma wykaże, iż dane wynikające z dowodu doręczenia nie są zgodne z rzeczywistością.

W rozpoznanej sprawie twierdzenia skarżącego w tym przedmiocie są jednostronne i nie zostały poparte żadnymi dowodami. Skarżący nie zainicjował wszczęcia stosownego postępowania wyjaśniającego przed organami pocztowymi.

W kontekście dowodu z dokumentu jakim jest koperta ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru (zgodnie bowiem z art. 45 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008r., Nr 189, poz. 1159 ze zm.) potwierdzenie nadania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego wydane przez placówkę operatora publicznego ma moc dokumentu urzędowego) z pewnością takiego przeciwdowodu nie stanowi oświadczenie skarżącego, o braku awizo. W związku z tym trudno założyć aby awizo nie zostało pozostawione w skrzynce pocztowej. Ze znajdującej się w aktach sprawy przesyłki pocztowej zwróconej do nadawcy jako niepojętej w terminie wyraźnie wynika, że z powodu niemożności doręczenia adresatowi w dniu 16 stycznia 2012 r. w/w przesyłki pozostawiono ją na okres 14 dni do dyspozycji adresata w Urzędzie Pocztowym w Z., a zawiadomienie o pozostawieniu pisma w tym Urzędzie Pocztowym umieszczono w oddawczej skrzynce pocztowej adresata. Na przedmiotowej przesyłce widnieje również adnotacja o powtórnym awizowaniu w dniu 24 stycznia 2012 r., a także informacja o zwrocie w/w przesyłki w dniu 1 lutego 2012 r. jako niepojętej w terminie. Obok powyższych informacji znajdują się stosowne pieczątki oraz podpisy listonosza.

W ocenieni Sądu nie może on kwestionować prawidłowość doręczenia. Należy zauważyć, iż art. 65 § 2 p.p.s.a. w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 62, poz. 697 ze zm.) regulują sposób doręczania przesyłek w postępowaniu cywilnym i sądowoadministracyjnym. W myśl § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia w przypadkach określonych w art. 139 § 1 i 2 Kodeksu postępowania cywilnego (art. 72 p.p.s.a.) listonosz:1) pozostawia zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki we właściwej pocztowej placówce oddawczej w terminie siedmiu kolejnych dni, licząc od dnia następnego po dniu pozostawienia zawiadomienia u adresata, 2) dokonuje adnotacji o niedoręczeniu przesyłki na potwierdzeniu odbioru oraz adnotacji "awizowano dnia" na adresowej stronie niedoręczonej przesyłki i składa swój podpis, 3) oddaje przesyłkę niezwłocznie do właściwej pocztowej placówki oddawczej. Pocztowa placówka oddawcza potwierdza przyjęcie od listonosza awizowanej przesyłki poprzez umieszczenie na stronie adresowej odcisku datownika i podpisu przyjmującego pracownika (§ 9 ust. 2 ). Jeżeli adresat nie zgłosi się po odbiór przesyłki w terminie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, pocztowa placówka oddawcza sporządza, według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia, powtórne zawiadomienie o możliwości jej odbioru w terminie kolejnych siedmiu dni, licząc od dnia następnego po dniu sporządzenia zawiadomienia, które listonosz doręcza adresatowi. Dokonanie powtórnego zawiadomienia zaznacza się na przesyłce adnotacją "awizowano powtórnie dnia" na adresowej stronie niedoręczonej przesyłki i podpisem (§ 9 ust. 3). Przesyłkę, o której mowa w ust. 1, przechowuje się w pocztowej placówce oddawczej przez siedem kolejnych dni, licząc od dnia następnego po dniu pozostawienia zawiadomienia u adresata, a w przypadku, o którym mowa w ust. 3 - pozostawienia powtórnego zawiadomienia (§ 9 ust. 7). Przesyłkę niepodjętą pocztowa placówka oddawcza opatruje na stronie adresowej adnotacją "nie podjęto w terminie" oraz odciskiem datownika i odsyła niezwłocznie wraz z formularzem potwierdzenia odbioru organowi wysyłającemu. Zdaniem Sądu, Poczta Polska w całości zrealizowała dyspozycję ww. przepisów i w sposób prawidłowy dokonała doręczenia "zastępczego" przesyłki. Dlatego też należy uznać, iż nieodbieranie przez skarżącego korespondencji wskazuje jednoznacznie na brak należytej dbałości o swoje sprawy, a tym samym nie można uznać, że nie zaistniała w sprawie przesłanka winy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 86 § 1 p.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Intencją ustawodawcy przy tworzeniu przepisów regulujących instytucję przywrócenia terminu było umożliwienie stronie obrony swoich praw czy interesów w sytuacji, gdy upływ terminów procesowych wywołał dla niej negatywne skutki prawne, przy jednoczesnym założeniu, że strona dołożyła wszelkich możliwych starań, aby takich negatywnych konsekwencji uniknąć. Pierwszorzędne znaczenie dla rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym ma zatem ustalenie, że fakt uchybienia przez stronę terminowi nie nastąpił z jej winy.

Badając przesłankę braku winy w uchybieniu terminu, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego prawidłowo Sąd I instancji odmówił skarżącemu przywrócenia terminu, gdyż okoliczność podana przez skarżącego – brak awiza - w żaden sposób nie uprawdopodobnia okoliczności, że nie otrzymał on żadnego awiza w sprawie. Sam fakt, że w dniu 16 stycznia 2012 r. odbierał z urzędu pocztowego inną korespondencję, nie świadczy o tym że przedmiotowa przesyłka nie była awizowana, a awiza nie zostały pozostawione w skrzynce pocztowej adresata. Odnosząc się do twierdzeń skarżącego, że w dniu 16 stycznia 2012 r. stawił się on w urzędzie pocztowym celem odebrania przesyłki awizowanej w dniu 12 stycznia 2012 r. (jak wynika z pisma reklamacji z dnia 25 czerwca 2012 r.), nie stanowią one przesłanki uprawdopodobniającej brak uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, ponieważ dopiero w dniu 16 stycznia 2012 r. przesyłka zawierająca odpis wyroku wraz z uzasadnieniem była po raz pierwszy awizowana. Oznacza to, że do czasu powrotu listonosza do urzędu pocztowego i pozostawienia przesyłki w urzędzie pocztowym skarżący nie mógł jej odebrać.

Z powyższych przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji postanowienia.