II SAB/Wa 58/14

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 października 2013 r. sygnatura akt II SAB/Wa 377/13 odrzucił skargę J. S. na bezczynność Burmistrza Miasta [...], na nierozpoznanie wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że zgodnie z art. 58 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) Sąd odrzuca skargę jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została prawomocnie osądzona.

Sąd uznał, że istnieją podstawy do odrzucenia skargi J.S. z dnia [...] czerwca 2013 r., bowiem skarga dotyczy tej samej sprawy tj. bezczynności Burmistrza Miasta [...] w rozpoznaniu wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego, co wcześniejsza skarga wniesiona w dniu 17 września 2012 r. zarejestrowana pod sygnaturą II SAB/Wa 425/12.

Sąd uznał, że skarga została wniesiona w sprawie, która pomiędzy tymi samymi stronami się już toczy.

Postanowienie zostało doręczone stronie, na adres do korespondencji w dniu [...] października 2013 r.

Pismem z dnia [...] stycznia 2014 r., na podstawie art. 271 pkt 2 w zw. z art. 277 p.p.s.a. w zw. z art. 273 § 1 pkt 1 p.p.s.a. J. S. wniosła skargę o wznowienie postępowania sygnatura akt II SAB/Wa 377/13 zakończonego postanowieniem z dnia 8 października 2013 r.

W uzasadnieniu skargi podała, że w terminie nie otrzymała odpowiedzi na skargę i załączników od tej odpowiedzi, otrzymała ją dopiero wraz z odpisem postanowienia o odrzuceniu skargi, a wobec tego nie miała możliwości się do niej ustosunkować. Podała, że korespondencja ginie, poczta jest daleko i są na niej kolejki. Podkreśliła, że jej stan zdrowia, pobyty w szpitalu, uniemożliwiają wizyty na poczcie .

W uzupełnieniu skargi pełnomocnik skarżącej podkreślił, że ww. została pozbawiona możliwości działania w przedmiotowym postępowaniu, a przed uprawomocnieniem postanowienia niemożność ta nie ustała.

Wskazał, iż Sąd w sposób wadliwy prowadził procedurę doręczenia (art. 73 p.p.s.a.), bowiem dokonał wysłania odpisu odpowiedzi na skargę pod inny adres, niż wskazany przez skarżącą, czym pozbawił ją możliwości obrony swych praw.

Wobec powyższego skarżąca została pozbawiona możliwości obrony swoich praw na etapie postępowania sądowego. Zgodnie z art. 271 pkt 2 p.p.s.a., jedną z przyczyn uzasadniających wystąpienie ze skargą o wznowienie postępowania jest zaistnienie sytuacji, w której wskutek naruszenia przepisów prawa strona była pozbawiona możliwości działania, nie mogła bowiem przedstawić swojego stanowiska.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu odpowiedzi na skargę, wskazał, że z chwilą doręczenia skarżącej postanowienia na adres skrytki pocztowej w [...], pozbawienie ewentualnej możliwości jej działania ustało i nie było przeszkód by przedmiotowe postanowienie zaskarżyła.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Na wstępie wskazania wymaga, że warunkiem możliwości rozpatrywania skargi o wznowienie postępowania sądowego, co wyraźnie wynika z art. 280 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej jako - p.p.s.a.), jest wniesienie skargi w terminie i oparcie jej na ustawowej podstawie wznowienia. Brak jednego z tych warunków powoduje, że rozpatrywanie skargi o wznowienie jest niemożliwe i skutkuje jej odrzuceniem. Badanie dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania nie jest badaniem zasadności skargi, lecz jedynie badaniem warunków umożliwiających rozpatrywanie samej skargi. Oceny dokonuje się na podstawie twierdzeń zawartych w skardze. Na tym etapie sąd nie bada trafności powołanych podstaw wznowienia postępowania, a tylko fakt ich powołania. To wstępne badanie skargi co do zasady odbywa się na posiedzeniu niejawnym, ale może być też połączone z rozpoznaniem sprawy. W takiej sytuacji stosownie do art. 280 p.p.s.a. sąd wyznaczając rozprawę, na rozprawie bada dopuszczalność wznowienia, może przy tym uczynić to w dwojaki sposób, czyli traktując tę kwestię odrębnie jako pewnego rodzaju samodzielne postępowanie, po zakończeniu którego albo odrzuca skargę, albo przystępuje do badania sprawy, albo łącząc badanie dopuszczalności wznowienia z badaniem istoty sprawy. Negatywny wynik tej oceny powoduje oddalenie skargi o wznowienie, a nie jej odrzucenie (por. postanowienie NSA z dnia 26 października 2012 r., sygn. akt II OSK 2577/12).

W sprawie niniejszej, w ocenie sądu, skarżąca uczyniła zadość minimalnym wymogom z art. 279 p.p.s.a. Skarżąca jako podstawę prawną wznowienia, wskazała art. 271 pkt 1 p.p.s.a. – wskutek naruszenia przepisów prawa strona była pozbawiona możliwości działania, co czyni skargę dopuszczalną.

Przechodząc do rozpoznania skargi wskazać należy, że nadzwyczajny tryb wznowienia postępowania sądowoadministracyjnego został określony w Dziale VII ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z art. 270 p.p.s.a można domagać się wznowienia postępowania jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w odniesieniu do spraw, które zostały zakończone prawomocnym orzeczeniem tj. orzeczeniem, od którego nie przysługuje środek odwoławczy.

W sprawie niniejszej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 października 2013 r. sygn. akt II SAB/Wa 377 /13 na podstawie art. 58 § 1 pkt p.p.s.a. odrzucił skargę. Postanowienie to zostało doręczone skarżącej na wskazany przez nią adres dla doręczeń. Ze względu na to, iż skarżąca nie wniosła od przedmiotowego postanowienia skargi kasacyjnej, orzeczenie sądowe zgodnie z art. 168 § 1 p.p.s.a. uprawomocniło się. Skarżąca pismem z dnia 16 stycznia 2014 r. wniosła skargę o wznowienie postępowania zakończonego ww. prawomocnym postanowieniem. W uzasadnieniu skargi wskazała, że odpis odpowiedzi na skargę, został doręczony na niewłaściwy adres, co uniemożliwiło jej czynny udział w postępowaniu.

Na podkreślenie zasługuje to, iż istotą instytucji wznowienia postępowania jest dążenie do wydania orzeczenia zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dopuszcza możliwość obalenia prawomocnego orzeczenia, tylko w sytuacji, gdy zapadło ono z pogwałceniem obowiązujących zasad prawa i jest sprzeczne z rzeczywistym stanem sprawy. Zgodnie art. 271 pkt 2 p.p.s.a., można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności: jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe.

Skarżąca w uzasadnieniu skargi wskazała, iż była pozbawiona prawa możności działania poprzez niedoręczenie odpisu odpowiedzi na skargę. W ocenie wnoszącej skargę stan faktyczny w niniejszej sprawie uzasadnia twierdzenie, że niemożność działania powstała na skutek nieprawidłowego doręczenia odpowiedzi na skargę

Jednakże niemożność działania, czyli niemożność obrony swych praw, jest pozbawieniem możliwości podejmowania w procesie czynności procesowych. Należy przy tym wskazać, że konieczne jest wykazanie, iż zachodzi związek przyczynowy między naruszeniem prawa procesowego, a pozbawieniem strony możliwości działania. Ponadto należy stwierdzić, że o pozbawieniu strony możliwości działania można mówić wtedy, gdy nie dano jej w ogóle możliwości działania. W innych przypadkach zachodzi tylko utrudnienie działania, co nie uzasadnia wznowienia postępowania. Stwierdzić należy, że skoro pozbawienie strony możności działania musi nastąpić wskutek naruszenia przepisów prawa, to wyklucza się tu tzw. obiektywny stan tego pozbawienia, co oznacza, że wznowienie postępowania sądowego może nastąpić tylko z winy sądu. Z tego też względu wznowienie postępowania nie może nastąpić z winy stron postępowania. Zaniechanie przez stronę postępowania działania obarcza ją ujemnymi następstwami braku obrony i wyklucza wznowienie postępowania. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 kwietnia 2012 r. sygn. akt II OSK 2557/11 (publik. LEX nr 1167138) podkreślił, iż aby doszło do wznowienia postępowania na podstawie art. 271 pkt 2 p.p.s.a., dotyczącej naruszenia przepisów postępowania, wskutek których strona była pozbawiona możliwości działania, muszą zostać spełnione łącznie trzy przesłanki: w sprawie doszło do naruszenia przepisów postępowania, strona została pozbawiona możności działania bez własnej winy oraz bezpośrednią i wyłączną przyczyną pozbawienia strony możności działania było naruszenie przepisów prawa.

Mając na uwadze powyższe, należy rozważyć, czy działania sądu mogłyby narazić skarżącą na brak możności działania. Z akt sprawy wynika, że postanowienie z dnia 8 października 2013 r zostało skarżącej doręczone na wskazany adres. Z chwilą doręczenia postanowienia, na adres dla doręczeń skrytki pocztowej w [...], pozbawienie jej możliwości działania ustało i nie było żadnych przeszkód by przedmiotowe postanowienie zaskarżyła.

Zgodnie z art. 282 § 1 p.p.s.a. sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności oddala skargę o wznowienie postępowania, albo uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i skargę odrzuca lub postępowanie umarza (§ 2 powołanego wyżej przepisu).

Oddalenie skargi o wznowienie postępowania następuje, jeżeli powołane przez skarżącego przyczyny wznowienia okazały się nieistniejące. Orzeczenie takie jest wynikiem negatywnej oceny zasadności zgłoszonej podstawy wznowienia postępowania.

Z tych przyczyn na podstawie art. 282 § 1 i 2 p.p.s.a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak na wstępie.