I GZ 171/12

Uzasadnienie

Postanowieniem objętym zażaleniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. oddalił wniosek A. W. o wstrzymanie wykonania decyzji w sprawie z jej skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia [...] listopada 2011 r. w przedmiocie podatku akcyzowego.

Przedstawiając stan sprawy Sąd I instancji wskazał, że w uzasadnieniu wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji skarżąca stwierdziła, iż wniosek ten jest zasadny chociażby ze względu na zasadność i ilość podniesionych zarzutów dotyczących postępowania odwoławczego. Ponadto strona nie ma żadnego majątku ani oszczędności, zaś na mocy orzeczenia lekarza ZUS o niezdolności do pracy pobiera rentę w wysokości 847 zł brutto. Według skarżącej w tej sytuacji prawdopodobne jest wystąpienie znacznej szkody i wystąpienia trudnych do odwrócenia skutków.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. uzasadniając oddalenie wniosku A. W. stwierdził, że we wniosku tym oprócz ogólnego wskazania, że wykonanie decyzji spowodowałoby trudne do odwrócenia skutki w postaci utraty płynności finansowej, brak jest szczegółowego uzasadnienia wskazującego na istnienie przesłanek uzasadniających zastosowanie wnioskowanej ochrony tymczasowej. Brak uzasadnienia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji uniemożliwiał jego merytoryczną ocenę.

Zażalenie na to postanowienie wniosła A. W. zaskarżając orzeczenie w całości, wnosząc o jego uchylenie i wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Orzeczeniu zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), dalej jako: p.p.s.a., przez przyjęcie, że w realiach sprawy nie zachodzą szczególne przesłanki uzasadniające wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, podczas gdy wysokość kwoty należnej z tytułu podatku akcyzowego, mająca dla przeciętnego podatnika wartość abstrakcyjną, w kontekście dochodów skarżącej utrzymującej się z niskiej renty wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy uwzględnieniu jej złego stanu zdrowia, wypełnia przesłankę normy procesowej wyrażonej w art. 61 § 3 p.p.s.a., to jest możliwość wyrządzenia znacznej szkody i wywołania trudnych do odwrócenia skutków, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę stan zdrowia skarżącej oraz fakt, iż stres związany z prowadzeniem postępowania egzekucyjnego na tak znaczne kwoty zdecydowanie niekorzystnie odbija się na procesie leczenia skarżącej i może doprowadzić do nieodwracalnych skutków, tak w sferze jej zdrowia jak i stanu majątkowego.

Skarżąca wskazała, że w stosunku do niej zostało wydanych 12 decyzji określających zobowiązanie podatkowe osoby trzeciej na kwotę 19 mln zł. Co więcej, po wszczęciu postępowania w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej za zobowiązania spółki, skarżąca straciła możliwości zarobkowe, a prowadzona przez nią spółka została zgłoszona do upadłości. To spowodowało, iż skarżąca nie ma środków umożliwiających zapłatę ustalonej należności. Jednocześnie A. W. stwierdziła, że jest częściowo niezdolna do pracy (co zostało orzeczone przez ZUS) i dostaje rentę w wysokości 900 zł, ponadto nie podejmuje dodatkowej pracy ze względu na chorobę, która wymaga nałożenia odpowiednich środków finansowych celem jej leczenia. Świadczenie rentowe zostało jednak częściowo zajęte i potrącane są z niego zaległości celne spółki. Nadto skarżąca wskazała, że obecnie pozostaje w faktycznej separacji ze swoim małżonkiem, a przed Sądem Okręgowym w G. zawisła sprawa o orzeczenie prawnej separacji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie może być uwzględnione.

Zgodnie z zasadą wykonalności decyzji ostatecznych, wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania zaskarżonej decyzji (art. 61 § 1 p.p.s.a.). Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, na wyraźny wniosek skarżącego, sąd może wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji, jeśli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków w przypadku wykonania decyzji, która w wyniku późniejszego uwzględnienia skargi zostanie uchylona lub zostanie stwierdzona jej nieważność. Celem instytucji wstrzymania wykonania aktu/czynności jest tymczasowe ukształtowanie stosunków do czasu merytorycznego rozpoznania sprawy przez sąd. Z powyższego wynika, że sąd wyłącznie bada zaistnienie przesłanek określonych w art. 61 § 3 p.p.s.a., przede wszystkim w oparciu o okoliczności wskazane we wniosku.

W niniejszej sprawie Sąd I instancji słusznie ocenił, że nie zachodziły podstawy do wstrzymania wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji nie miał wystarczającego, przekonującego Sąd uzasadnienia. Dopiero w zażaleniu na postanowienie odmawiające wstrzymanie wykonania decyzji skarżąca wskazała na przesłanki, które w jej przekonaniu uzasadniały zastosowanie tej formy ochrony tymczasowej. W związku z tym wskazać należy, że mając na uwadze wyjątkowy charakter instytucji wstrzymania wykonania decyzji i ustawowe wymogi z tym związane, określenie dopiero w zażaleniu przesłanek wstrzymania wykonania decyzji nie może prowadzić do uznania zażalenia za zasadne (tak również: postanowienie NSA z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt II GZ 172/12, z dnia 10 listopada 2011 r., sygn. akt II OZ 1074/11, opubl., tak jak pozostałe powołane orzeczenia, w bazie orzeczeń na stronie internetowej: orzeczenia.nsa.gov.pl). Zażalenie nie jest bowiem środkiem służącym do uzupełniania złożonego w sprawie wniosku. Zażalenie jest jednym z dwóch środków odwoławczych od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, co wynika z treści art. 194 p.p.s.a. Jego istotą jest kontrola legalności wymienionych w przepisach ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnych postanowień i zarządzeń wydanych w toku postępowania (tak: postanowienie NSA z dnia 30 kwietnia 2010 r., sygn. akt II FZ 110/10).

Jednocześnie, co należy wskazać na marginesie, Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wiadomo z urzędu, że w sprawie, w piśmie z dnia 6 czerwca 2012r., został złożony do akt Sądu I instancji kolejny wniosek skarżącej o wstrzymanie wykonania decyzji. Złożenie nowego wniosku było uprawnione, gdyż postanowienia w przedmiocie wstrzymania wykonania aktu lub czynności należą do tzw. postanowień niekończących postępowania w sprawie, które zgodnie z treścią art. 165 p.p.s.a., mogą być uchylone lub zmienione wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. Wskazane w tym wniosku argumenty będą przedmiotem rozważań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G., który wyda rozstrzygnięcie w przedmiocie wstrzymania wykonania decyzji, jako Sąd I instancji w kolejnym postępowaniu wpadkowym.

Z uwagi na powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.