II SA/Op 373/12

Uzasadnienie

K. K. wniosła skargę na decyzję Wojewody Opolskiego z dnia 23 maja 2012 r. nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Burmistrza Praszki z dnia 28 marca 2012 r., nr [...], orzekającą o wymeldowaniu K. K. z pobytu stałego, z lokalu położonego w [...] przy ul. [...].

W odrębnym piśmie wraz ze skargą K. K. złożyła wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że wykonanie zaskarżonej decyzji pozbawi ją prawa pobytu stałego w domu przy ul. [...] w [...], czym zostanie naruszony jej słuszny interes, a ponadto egzekwowanie wykonania decyzji będzie dla niej represją. Natomiast wstrzymanie wykonania decyzji zapewni, że nie zostanie pozbawiona dóbr chronionych prawem.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Opolski, wnosząc o oddalenie skargi, nie odniósł się do powyższego wniosku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, zważył co następuje:

Wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Co do zasady, wynikającej z art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej P.p.s.a., wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności będących jej przedmiotem. Natomiast zgodnie z art. 61 § 3 P.p.s.a., po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Z przywołanego ostatnio uregulowania wynika, że przewidziana w nim instytucja ma za cel tymczasowe ukształtowanie stosunków. W szczególności, tymczasowa ochrona, mająca na celu zapobieżenie powstaniu znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków, następuje do czasu rozpoznania skargi przez sąd. Podkreślenia wymaga, że postanowienie w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności nie przesądza o zasadności skargi, która będzie dopiero przedmiotem rozpoznania przez Sąd na wyznaczonej w tym celu rozprawie. Postanowienie w przedmiocie wstrzymania zaskarżonego aktu ma jedynie charakter wpadkowy, a jego byt prawny kończy się z chwilą wydania wyroku.

Przesłanki określone w art. 61 § 3 P.p.s.a., polegające na możliwości wyrządzenia szkody lub trudnych do odwrócenia skutków należy wiązać z sytuacją, która może powstać, gdy zaskarżony do sądu akt administracyjny zostanie wykonany, a następnie w wyniku uwzględnienia skargi dojdzie do jego wzruszenia. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się, że rozpoznając wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu sąd powinien z urzędu uwzględniać wszelkie okoliczności, czyli nie tylko natury prawnej ale i faktyczne (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2005 r., sygn. akt II OZ 155/05, opubl. OSS 2005 r. nr 3, poz. 72). Oznacza to konieczność wzięcia pod uwagę również argumentów niepodniesionych we wniosku, o ile można je wyinterpretować napodstawie obowiązujących przepisów prawa oraz akt sprawy .

Oceniając możliwość wystąpienia przesłanki wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, jaką jest niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody, zgodzić należy się z poglądem, że chodzi o taką szkodę (majątkową, a także niemajątkową), która nie będzie mogła zostać wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego świadczenia lub jego wyegzekwowanie, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Będzie to miało miejsce w takich wypadkach, gdy grozi utrata przedmiotu świadczenia, który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony jakimś innym przedmiotem, a jego wartość nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego, lub gdy zachodzi niebezpieczeństwo poniesienia straty na życiu i zdrowiu. Z kolei trudne do odwrócenia skutki to takie prawne lub faktyczne skutki, które raz zaistniałe powodują istotną lub trwałą zmianę rzeczywistości, przy czym powrót do stanu poprzedniego może nastąpić tylko po dłuższym czasie lub przy stosunkowo dużym nakładzie sił i środków (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 20 grudnia 2004 r., sygn. akt GZ 138/04, opubl. System Informacji Prawnej LEX nr 281811 oraz z dnia 13 maja 2010 r., sygn. akt II FZ 182/10, opubl. na stronie internetowej – Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Obydwie te przesłanki muszą być przy tym rozważane z uwzględnieniem specyfiki aktu administracyjnego, którego dotyczy wniosek o wstrzymanie.

Z uwagi na przedmiot postępowania wszczętego skargą K. K., jakim jest wymeldowanie z miejsca pobytu stałego, należy zważyć, że zameldowanie w określonym lokalu jest aktem rejestracji danych, z którym wiąże się dla osoby zameldowanej wiele istotnych spraw życiowych, związanych w szczególności z podejmowaniem czynności w urzędach i innych instytucjach, dla dokonania których wymagane jest wylegitymowanie się dokumentem potwierdzającym miejsce stałego zamieszkania i zameldowania (np. korzystanie z usług banku, na poczcie, rejestracja w przychodni). Wymeldowanie może zatem nie tylko spowodować utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu, ale może wręcz doprowadzić do pozbawienia możliwości załatwienia istotnych spraw życiowych, a w konsekwencji może spowodować dla osoby bez stałego zameldowania zarówno znaczną szkodę, jak i trudne do odwrócenia skutki w rozumieniu art. 61 § 3 P.p.s.a.

Z tych względów należało uznać, że zachodzą przesłanki do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, stąd na podstawie art. 61 § 3 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.