II SA/Op 334/12

Uzasadnienie

J. D., F. D., E. N. i W. N., pismem z dnia 28 marca 2012r., wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na uchwałę Rady Miejskiej w Prudniku Nr XVII/283/2011 z dnia 30 listopada 2011r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Szybowice, części wsi Mieszkowice, części wsi Rudziczka.

Złożona skarga nie została opłacona, stąd skarżący zostali wezwani do uiszczenia wpisu. E. N. i W. N. zostali wezwani na skutek zarządzenia z dnia 27 kwietnia 2012r. Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, do uiszczenia solidarnie wpisu od skargi w wysokości 300 zł. Jednocześnie skarżący pouczeni zostali, że wpis sądowy od skargi winien być uiszczony w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania, a niedokonanie tej czynności w terminie spowoduje odrzucenie skargi. Pouczono także skarżących, że uiszczenie wpisu przez któregokolwiek ze skarżących zwalnia pozostałe osoby z obowiązku jego uiszczenia. Wezwanie i pouczenie podobnej treści skierowane zostały także do małżonków D., którzy są właścicielami nieruchomości objętych innymi numerami ewidencyjnymi.

Powyższe wezwania skierowane do skarżących E. i W. N. przesłane zostały na adres wskazany w skardze i pod tym adresem, doręczone w dniu 4 maja 2012 r., za pisemnym pokwitowaniem skarżącemu W. N., o czym świadczy stosowna adnotacja i podpis na pocztowym zwrotnym potwierdzeniu odbioru obu przesyłek.

Wobec nie uiszczenia przez E. N. i W. N. wpisu od skargi, tut. Sąd postanowieniem z dnia 29 czerwca 2012r. odrzucił skargę wyżej podanych osób. Odpis postanowień został doręczony E. N. i W. N. w dniu 2 lipca 2012r., o czym świadczy adnotacja na pocztowym zwrotnym potwierdzeniu odbioru przesyłki.

W dniu 6 lipca 2012r. wpłynął do Sądu wniosek E. N. i W. N., w którym skarżący powołując się na art. 86 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wnieśli o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, polegającej na uiszczeniu wpisu od skargi. Uzasadniając żądanie podnieśli, że niedokonanie wpisu sądowego nie wynikło z winy skarżących, lecz z zapisu w zarządzeniu o wezwaniu do uiszczenia solidarnie wpisu sądowego i zawartego tam pouczenia, iż uiszczenie wpisu przez któregokolwiek ze skarżących zwalnia pozostałe osoby z obowiązku jego uiszczenia. W ocenie wnioskodawców, przywołany zapis, wobec okoliczności, że w sprawie pozostali skarżący, tj. J. D. i F. D. uiścili wpis od wspólnej skargi, daje podstawę do przyjęcia stanowiska, że E. N. i W. N. są już zwolnieni od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej. Na poparcie tego poglądu podnieśli, że uzyskali taką informację również od Sądu, do którego zwrócili się telefonicznie. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie powołali się także na treść art. 214 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wskazując, że przepis ten wyraźnie nakazuje pobieranie jednej opłaty od pisma wnoszonego przez kilka osób, w przypadku, gdy ich uprawnienia lub obowiązki związane z przedmiotem zaskarżenia, są wspólne. W ocenie wnioskodawców, przywołane okoliczności wskazują na brak ich winy w uchybieniu czynności wniesienia wpisu od skargi, a zatem wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tejże czynności, jest w pełni zasadny.

W wykonaniu zarządzenia z dnia 9 lipca 2012r. wezwano E. N. i W. N., powołując się na treść art. 86 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do złożenia w terminie 7 dni oświadczenia, czy w/w skarżący wskazują na istnienie innych, niż wynikające z przytoczonej argumentacji w piśmie z dnia 5 lipca 2012r. okoliczności niedokonania w terminie, bez swojej winy, czynności dotyczącej uiszczenia wpisu od złożonej skargi.

Na powyższe wezwanie Sądu, E. N. i W. N. odpowiedzieli w piśmie procesowym z dnia 17 lipca 2012r., w którym oświadczyli, że jako osoby skarżące występują razem, gdyż stanowią "małżeńską wspólnotę majątkową naszych nieruchomości", podobnie jak w przypadku skarżących J. D. i F. D. Podnieśli dalej, że skarga dotyczy wspólnego dla wszystkich wymienionych skarżących miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, naruszającego ich wspólny interes prawny w uniemożliwieniu bądź w znacznym stopniu ograniczeniu wykonywania prawa własności, dlatego wnieśli ją wspólnie. Skoro jedna ze skarżących, tj. J. D. uiściła wpis sądowy od wspólnej skargi, to w ocenie E. N. i W. N. mając na uwadze zapis w wezwaniu Sądu, daje to podstawę przyjęcia domniemania skutecznego uiszczenia wpisu także przez pozostałych skarżących.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Przepisy art. 86 § 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) – zwanej dalej P.p.s.a., przewidują możliwość przywrócenia stronie terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym w przypadku, gdy uchybiła terminowi bez swojej winy. Wówczas to, sąd na wniosek strony postanowi o przywróceniu terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny jego uchybienia. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (art. 87 § 1, 2 i 4 P.p.s.a.).

Podstawowymi przesłankami warunkującymi przywrócenie terminu jest zatem stwierdzenie, po pierwsze - zachowania wymogu formalnego z art. 87 § 1 P.p.s.a., tj. zachowania terminu do złożenia wniosku, po wtóre - dokonania uchybionej czynności, a po trzecie - uprawdopodobnienia, że uchybienie terminu nastąpiło bez winy zainteresowanego, co oznacza, że strona, która uchybiła terminowi powinna uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, iż przeszkoda była od niej niezależna i niemożliwa do przezwyciężenia. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że przywrócenie uchybionego terminu ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie wtedy, gdy strona w sposób przekonujący uprawdopodobni zaprezentowaną argumentacją brak swojej winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia prośby o przywrócenie terminu. O braku winy strony można mówić, gdy dokonanie czynności w ogóle (w sensie obiektywnym) było wykluczone, jak również w takich przypadkach, w których w danych okolicznościach nie można było oczekiwać od strony, by zachowała dany termin procesowy. Nie uzasadnia przywrócenia uchybionego terminu dopuszczenie się przez stronę choćby lekkiego niedbalstwa, gdyż oznacza to brak staranności, który jest elementem winy. Zajęcie odmiennego stanowiska, uwzględniającego subiektywny miernik staranności, wprowadziłoby do stosunków procesowych element niepewności (por. B. Dauter [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 284-285 oraz 287 i powołane tam orzecznictwo; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1999 r., sygn. akt I PKN 103/99, opubl. OSNP 2000 nr 19, poz. 719; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2002 r., sygn. akt II SA/Wr 1329/01, dostępne na stronie internetowej – Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Dokonując oceny dochowania powyższych przesłanek w przedmiotowej sprawie, Sąd uznał, iż skoro skarżący uzyskali wiedzę o nieopłaceniu skargi z treści postanowienia o jej odrzuceniu, otrzymanego w dniu 2 lipca 2012r., to poprzez złożenie w dniu 5 lipca 2012r. (data nadania przesyłki w placówce pocztowej) wniosku o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego, zachowali termin określony w art. 87 § 1 P.p.s.a. Nie spełnili jednakże warunku dokonania czynności, której termin został uchybiony, czyli nie uiścili wpisu od skargi. Uwzględniając jednakże okoliczność, że jako podstawę przywrócenia terminu wnioskodawcy wskazywali na fakt uiszczenia wpisu w terminie przez pozostałych skarżących, a zatem wobec ich przeświadczenia, że wpis ten został już uiszczony w sprawie, Sąd dokonał oceny wniosku pod względem spełniania przesłanki braku winy skarżących w uchybieniu terminu.

Wobec powyższego zauważyć należy, iż E. N. i W. N. jako okoliczność uprawdopodabniającą brak ich winy co do nieuiszczenia wpisu od skargi wskazali, że w zarządzeniu o wezwaniu do uiszczenia solidarnie wpisu sądowego zawarty jest zapis: "uiszczenie wpisu przez któregokolwiek ze skarżących zwalnia pozostałe osoby z obowiązku jego uiszczenia". W ocenie wnioskodawców, z uwagi na fakt, że skarga złożona została solidarnie przez cztery osoby, tj.: J. D., F. D., E. N. i W. N., uiszczenie wpisu od skargi przez jedną z wyżej wskazanych osób (J. D.) spowodowało, że wpis od skargi został uiszczony także przez pozostałych skarżących.

Odnosząc się do powyższej kwestii Sąd zważył, że zgodnie z art. 214 § 2 P.p.s.a. pismo wnoszone przez kilka osób, których uprawnienia lub obowiązki związane z przedmiotem zaskarżenia są wspólne, podlega jednej opłacie. W przeciwnym razie każda z tych osób uiszcza opłatę oddzielnie stosownie do swojego uprawnienia lub obowiązku. W przedmiotowej sprawie uprawnienia i obowiązki E. N. i W. N., jako właścicieli działki nr A i nr B są wspólne bowiem wynikają z tego samego tytułu prawnego do nieruchomości. Natomiast skarżący J. D. i F. D. są współwłaścicielami odrębnej nieruchomości (działka nr C i nr D), zatem to w stosunku tylko i wyłącznie do nich ich prawa i obowiązki są wspólne. Zaznaczyć należy, że w jednym piśmie skargę złożyli właściciele różnych, odrębnych działek, zatem każdy z nich reprezentuje swój własny interes prawny, chroniony konkretnym przepisem prawa materialnego. Nie zmienia to faktu, że cel jaki chcą skarżący osiągnąć jest dla nich wspólny. Uprawnienia skarżących oparte są na takiej samej podstawie faktycznej, a nie na wspólności praw i obowiązków skarżących w takim znaczeniu, że przedmiotem jest wspólne uprawnienie i że skarżący mogą występować tylko wspólnie. O wspólnych uprawnieniach można mówić tylko wówczas, gdy jest to samo uprawnienie, a nie uprawnienie takie samo. Wspólne uprawnienia i obowiązki, w rozumieniu art. 214 § 2 zdanie pierwsze P.p.s.a. byłyby w szczególności wówczas, gdyby wynikały ze wspólnego dla skarżących tytułu prawnego do określonej nieruchomości. (por: postanowienie NSA z dnia 19 maja 2010r., sygn. akt II OSK 943/10, dostępne na stronie internetowej – Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Ze złożonej w niniejszej sprawie skargi wynika, że wspólne uprawnienia i obowiązki, jako wynikające ze wspólnego tytułu prawnego do określonej nieruchomości dotyczą E. N. i W. N. (właścicieli działki nr A i nr B) i odrębnie J. D. i F. D. (jako właścicieli działki nr C i nr D).

Dlatego też Sąd wezwał z osobna małżonków – E. N. i W. N. do uiszczenia solidarnie wpisu sądowego w kwocie 300 zł. Takie samo wezwanie zostało skierowane osobno do J. D. i F. D. W okolicznościach sprawy wpis od skargi winien zostać uiszczony odrębnie przez E. N. i W. N. oraz odrębnie przez J. D. i F. D. Wobec faktu, że E. N. i W. N. są właścicielami działek nr A i nr B oraz ich uprawnienia i obowiązki wynikają z jednego tytułu do jednej nieruchomości, zostali oni wezwani solidarnie do uiszczenia wpisu, a w wezwaniu tym zawarto pouczenie, że uiszczenie wpisu przez któregokolwiek ze skarżących, ale skarżących wskazanych imiennie w tym wezwaniu, zwalnia pozostałe osoby z obowiązku jego uiszczenia. Sformułowanie "któregokolwiek ze skarżących", zawarte w skierowanym do E. N. i W. N. wezwaniu dotyczyło tylko i wyłączenie skarżących, w osobach E. N. i W. N. Pozostali skarżący w osobach J. D. i F. D. zobowiązani byli do solidarnego, ale odrębnego wpisu od skargi (co też uczynili w dniu 10 maja 2012r.). Podkreślenia wymaga, że z treści skierowanego do E. N. i W. N. wezwania do uiszczenia wpisu od skargi wynika jednoznacznie, że jest ono adresowane wyłącznie do nich, albowiem w wezwaniu tym wymienione zostały tylko te osoby wskazane z imienia i nazwiska.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że skarżący nie uprawdopodobnili braku winy w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej. W konsekwencji nie zaistniały również przesłanki pozwalające na uznanie zasadności złożonego wniosku o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi, a tym samym brak jest podstaw do jego przywrócenia.

Z tych względów, na podstawie art. 86 § 1 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.