I OSK 171/12

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 3 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Wa 884/11 oddalił skargę J. W. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 marca 2011 r., nr WPS-IV.8641.25.2011.MK.

W motywach wyroku Sąd powołał się na następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

Wojewoda Mazowiecki decyzją z dnia 8 marca 2011 r., wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze. zm.), zw. dalej k.p.a. oraz art. 71 ust. 1 i 2 w zw. z art.10 ust. 2 pkt 4 oraz ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2008 Nr 69, poz. 415 ze zm.), utrzymał w mocy decyzję Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 27 stycznia 2011 r. w sprawie uznania J. W. za osobę bezrobotną oraz odmawiającą przyznania prawa do zasiłku.

Organ powołał następujący stan faktyczny i prawny: J. W.r zarejestrował się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Warszawie w dniu 17 stycznia 2011 r. Decyzją Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 27 stycznia 2011 r. skarżący został uznany za osobę bezrobotną, jednocześnie jednak odmówiono mu przyznania prawa do zasiłku. Na uzasadnienie podano, że w dniu rejestracji nie spełniał warunków do uznania za osobę bezrobotną, natomiast suma okresów, o których mowa w art. 71 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przypadających w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień rejestracji, jest krótsza niż 365 dni, co stanowi podstawę do odmowy przyznania prawa do zasiłku.

W dniu 25 listopada 2010 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok w sprawie o sygn. akt III AUa 194/10, którym przyznał skarżącemu prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, poczynając od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 1 czerwca 2009 r.

Wyżej wymienioną decyzję Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 27 stycznia 2011 r. J. W. uczynił przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o jej uchylenie oraz o uchylenie decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu skargi wskazał, że Wojewoda Mazowiecki nie uznaje skutków wynikających z przyznania wstecznej renty wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie i nie bierze pod uwagę, że skarżący cały czas był zarejestrowany jako bezrobotny, również w okresie, za który otrzymał rentę. Skarżący stwierdził, że powinien otrzymać prawo do zasiłku za okres wskazany w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu skarżący zasadnie nie otrzymał prawa do zasiłku decyzją Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 27 stycznia 2011 r. W myśl art. 71 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, z zastrzeżeniem art. 75, jeżeli:

1) nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz

2) lit. a) w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy, z zastrzeżeniem art. 104a-105; w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni, bądź też wykonywał inne formy zatrudnienia, przewidziane w lit. b) do i) cytowanego przepisu.

Jednocześnie w myśl art. 71 ust. 2 cytowanej ustawy, do okresu 365 dni, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się również okresy, wymienione w pkt 1) do 5), w szczególności, na podstawie pkt 3) zalicza się (m. in.) okresy pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu I instancji bezsporne jest, że w okresie wynikającym z cytowanej ustawy skarżący nie spełnił żadnego z warunków, o których mowa w art. 71 ww. ustawy, koniecznych do przyznania mu prawa do zasiłku. Z twierdzeń skarżącego wynika jednak, że zasadności swojej skargi upatruje w treści wyroku, wydanego w dniu 25 listopada 2010 r. przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie o sygn. akt III AUa194/10, którym przyznano mu prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, poczynając od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 1 czerwca 2009 r.

Z punktu widzenia przepisów, mających zastosowanie w niniejszej sprawie, wyrok ten nie może wpłynąć na treść rozstrzygnięcia Sądu, gdyż renta została przyznana za okres przypadający przed 18 miesięcznym okresem przed zarejestrowaniem, które nastąpiło 17 stycznia 2011 r. Bezsporne jest, że po 1 czerwca 2009 r. nie zaszły żadne okoliczności uprawniające skarżącego do zasiłku, w szczególności pomiędzy 1 czerwca 2009 r. a 17 stycznia 2011 r. Skarżący nie pracował, ani nie otrzymywał renty z tytułu niezdolności do pracy.

Skargę kasacyjną od wyroku z dnia 3 listopada 2011 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt II SA/Wa 884/11 złożył J. W. zaskarżając wskazany wyrok w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię: art. 71 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy polegającą na odmowie przyznania skarżącemu prawa do zasiłku za okres od 2 czerwca 2009 r. do 2 czerwca 2010 r., pomimo że zostały spełnione wszystkie przesłanki do przyznania tego zasiłku. Wskazując na powyższe uchybienie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi w trybie art. 188 p.p.s.a. oraz zasądzenie na rzecz pełnomocnika skarżącego kosztów wynagrodzenia adwokackiego.

W skardze kasacyjnej podniesiono, iż wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 listopada 2010 r. skarżącemu zostało przyznane prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy za okres od 1 stycznia 2008 r. do 1 czerwca 2009 r. W związku z zaistniałą sytuacją, skarżący wystąpił o przyznanie prawa do zasiłku za okres od 2 czerwca 2009 r. do 2 czerwca 2010 r. WSA nie uwzględnił faktu, że skarżący był zarejestrowany jako osoba bezrobotna przez cały okres od 11 lutego 2008 r. do dnia 17 stycznia 2011 r., kiedy na skutek zaskarżonej decyzji organu I instancji został ponownie zarejestrowany jako osoba bezrobotna. Na skutek ustalonego z mocą wsteczną w postępowaniu cywilnym uprawienia do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 1 czerwca 2009 r., skarżący od dnia 2 czerwca 2009 r. spełniał wszystkie przesłanki prawne opisane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, od których uzależnione jest prawo do zasiłku. Powyższy pogląd prawny znajduje oparcie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt I OSK 695/07, LEX nr 427661, zgodnie z którym: "Korzystny dla skarżącego wyrok sądowy w sprawie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i w konsekwencji wydanie decyzji przyznającej rentę na czas określony wywołującej skutek ex tunc, nie może pozbawiać go prawa do zasiłku dla bezrobotnych po ustaniu renty wobec spełnienia podstawowej przesłanki, to jest posiadanie statusu bezrobotnego i wobec braku konieczności ponownego faktycznego zarejestrowania. Wsteczne przyznanie renty warunkuje odstąpienie od zasady wyrażonej w przepisie art. 71 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy in principio, że prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy, po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy".

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna zawiera zarzut usprawiedliwiający uchylenie zaskarżonego wyroku. Naczelny Sąd Administracyjny, jak stanowi art. 183 § 1 p.p.s.a, rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Naczelny Sąd Administracyjny kontroluje zgodność zaskarżonego orzeczenia z prawem materialnym i procesowym w granicach skargi kasacyjnej. Dokonując tej kontroli, Sąd nie jest uprawniony do badania ewentualnej wadliwości zaskarżonego orzeczenia, wykraczającej poza ramy wyznaczone zarzutami skargi kasacyjnej. Oznacza to zatem, że zakres rozpoznania sprawy wyznacza strona wnosząca skargę kasacyjną przez przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie. Nie dopatrzywszy się w niniejszej sprawie okoliczności uzasadniających nieważność postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do oceny zarzutów skargi kasacyjnej i uznał, że podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci błędnej wykładni art. 71 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest usprawiedliwiony.

Zgodzić się wprawdzie trzeba z argumentacją organu, że językowa wykładnia przepisów, na których oparto zaskarżone skargą zwykłą decyzje uzasadniałaby przyjęcie rozstrzygnięcia, które zapadło. Zastosowanie jednak w wyłącznie wykładni językowej, prowadziło by w rezultacie do naruszenia, określonej w art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasady równości wobec prawa, co w przypadku świadczeń o charakterze pomocowym oraz faktu, że zaistniała sytuacja spowodowana została realizacją przez stronę przysługujących jej - zgodnie z prawem - roszczeń, byłoby szczególnie rażące.

Korzystny dla skarżącego wyrok sądu cywilnego skutkować bowiem musiałby tym, że wypłacony mu uprzednio zasiłek dla bezrobotnych zostałby zaliczony na poczet przyznanej mu obecnie renty (art. 78 ust. 1 ustawy), pomimo zaś powyższego zaliczenia, nie mógłby, po upływie okresu, na jaki została mu przyznana renta, to jest bezpośrednio po dniu 2 czerwca 2009 r. uzyskać prawa do zasiłku. Z tego powodu wspomniane wyżej przepisy a zwłaszcza art. 71 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy muszą być wykładane przy zastosowaniu wykładni celowościowo-systemowej.

W związku z powyższym, ww. przepis należy rozumieć w ten sposób, że J.W. został zarejestrowany jako bezrobotny w dniu 11 stycznia 2008 r. i fakt tej rejestracji nie został do tej pory zniesiony. Prawo do zasiłku natomiast, które przysługiwało by skarżącemu po upływie 7 dni od daty rejestracji, na skutek szczególnego zdarzenia, jakim było wydanie przez Sąd Apelacyjny w Warszawie wyroku w sprawie przyznania skarżącemu renty w okresie od dnia 2 czerwca 2008 r. do dnia 2 czerwca 2009 r., zostaje przesunięte w czasie, na okres bezpośrednio po dniu 2 czerwca 2009 r.

Powyższe stanowisko zostało zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 sierpnia 2012 r., sygn. akt I OSK 172/12, skutkiem zaś tego wyroku było uchylenie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 20011 r., sygn. akt II SA/Wa 885/11, a także uchylenie decyzji Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 marca 20011 r. Zniesione zostały zatem prawomocnie decyzje:

1) uchylająca w całości decyzję Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 12 lutego 2008 r. o uznaniu J. W. z dniem 11 lutego 2008 r. za osobę bezrobotną oraz o przyznaniu prawa do zasiłku od dnia 19 lutego 2008 r. w wysokości 646 zł miesięcznie;

2) uchylająca w całości decyzji Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 4 marca 2009 r. orzekającą o utracie przez J. W. prawa do zasiłku od dnia 19 lutego 2009 r. z powodu maksymalnego okresu jego pobierania;

3) oraz decyzję o odmowie uznania J. W. za osobę bezrobotną z dniem 11 lutego 2008 r. z powodu przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2008 r.

Uchylenia powyższych decyzji mają znaczenie dla stanu rozpoznawanej obecnie sprawy i muszą skutkować również uchyleniem w całości zarówno zaskarżonego wyroku jak i decyzji Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 marca 2011 r., nr WPS-IV.8641.25.2011.MK.

Niezależnie od powyższego Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w tym składzie podziela również pogląd zawarty w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 listopada 2007 r. (sygn. akt I OSK 695/07), iż korzystny dla skarżącego wyrok sądowy w sprawie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i w konsekwencji wydanie decyzji przyznającej rentę na czas określony wywołującej skutek ex tunc, nie może pozbawiać go prawa do zasiłku dla bezrobotnych po ustaniu renty wobec spełnienia podstawowej przesłanki, to jest posiadania statusu bezrobotnego i wobec braku konieczności ponownego faktycznego zarejestrowania. Wsteczne zaś przyznanie renty warunkuje w tym przypadku odstąpienie od zasady wyrażonej w przepisie art. 71 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy in principio, że prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy, po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

Rozpoznając zatem ponownie sprawę, Wojewoda Mazowiecki rozpozna odwołanie skarżącego zgodnie z przedstawioną wyżej wykładnią prawa materialnego uwzględniając również okoliczności wynikające z treści i skutków wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 sierpnia 2012 r., sygn. akt I OSK 172/12.

Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny - z mocy art. 188 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i art. 193 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji, pozostawiając Sądowi Wojewódzkiemu rozstrzygnięcie w kwestii kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu, które to koszty nie zostały pokryte.