I SA/Wa 742/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r., nr [...] Minister Skarbu Państwa, po rozpatrzeniu odwołania A. D. od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...], odmawiającej uchylenia decyzji tego organu z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...] w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez W. i P. D. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej – utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

Zaskarżona decyzja Ministra Skarbu Państwa została wydana w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i ocenę prawną sprawy.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...] Wojewoda [...] stwierdził, że A. D., K. D., T. H., D. W. oraz M. B. posiadają prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez W. i P. D. nieruchomości w miejscowości R., woj. [...]. Organ wskazał, iż W. i P. D. repatriowali się w 1945 r., o czym świadczy karta ewakuacyjna z dnia [...] czerwca 1945 r. Wojewoda podkreślił, iż na potrzeby powyższego postępowania został sporządzony, przez rzeczoznawcę majątkowego, operat szacunkowy nieruchomości rolnej zabudowanej z dnia 17 grudnia 2007 r. Operat ten uwzględniał opis mienia pozostawionego przez W. i P. D. w miejscowości R. Wartość pozostawionej nieruchomości została oszacowana na kwotę [...] zł, natomiast wysokość rekompensaty, stanowiąca 20% wartości nieruchomości pozostawionej, wyniosła [...] zł. Wyżej wymienieni uprawnieni wybrali realizację rekompensaty w formie świadczenia pieniężnego wypłacanego z Funduszu Rekompensacyjnego. Wypłata przyznanej rekompensaty, stosownie do udziałów przypadających stronom postępowania, nastąpiła w okresie od 23 lutego 2009 r. do 8 marca 2009 r.

Następnie, wnioskiem z dnia 8 listopada 2010 r. (wpływ do organu 15 listopada 2010 r.), A. D. wystąpił do Wojewody [...] o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ww. decyzją z dnia [...] czerwca 2008 r. Wnioskodawca oparł swój wniosek na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. wskazując, iż w sprawie "wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie, istniejące w dniu wydania przedmiotowej decyzji, a nieznane organowi, który wydał decyzję". A. D. podniósł, iż jest w posiadaniu oryginałów dokumentów dotyczących zakupu nieruchomości, będących przedmiotem uprzednio zakończonego postępowania, z których wynika, iż nieruchomości pozostawione przez W. i P. D. nie były gruntami rolnymi, tylko działkami budowlanymi. Z uwagi na powyższe wnioskodawca poddał w wątpliwość prawidłowość wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego w trakcie uprzednio prowadzonego postępowania. Ta okoliczność – zdaniem wnioskodawcy – doprowadziła do przyznania rekompensaty w wysokości niższej niż rekompensata należna, przy uwzględnieniu innej kwalifikacji pozostawionych nieruchomości. Do wniosku wznowieniowego A. D. dołączył.: wypis główny aktu notarialnego z dnia [...] grudnia 1912 r., kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] stycznia 1923 r., kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] lutego 1933 r., kontrakt kupna i sprzedaży z dnia [...] listopada 1933 r., wypis główny pierwszy aktu notarialnego z dnia [...] stycznia 1934 r., uchwałę Sądu Grodzkiego z dnia [...] stycznia 1938 r., kartę rzemieślniczą z dnia [...] lutego 1929 r. oraz kartę rzemieślniczą z dnia [...] kwietnia 1937 r. Strona wyjaśniła, że we wskazanych dokumentach, w odróżnieniu od opisu mienia pozostawionego, w oparciu o który dokonano wyceny nieruchomości pozostawionej, jest mowa o parcelach gruntowych, nie zaś o nieruchomości rolnej.

Organ I instancji ustalił, że wiadomość o nowych dokumentach w sprawie strony postępowania powzięły 25 października 2010 r. (protokół przesłuchania D. W. oraz M. B. z dnia 14 kwietnia 2011 r.). W konsekwencji Wojewoda [...] stwierdził, że wniosek o wznowienie postępowania został wniesiony w terminie. Tym samym, postanowieniem z dnia [...] maja 2011 r., nr [...] organ wznowił (na wniosek strony) postępowanie w sprawie o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez W. i P. D. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w miejscowości R., zakończone ostateczną decyzją Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...].

Następnie, decyzją z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] Wojewoda odmówił uchylenia ostatecznej decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r. uznając, iż nowe dowody przedstawione przez stronę nie mają wpływu na rozstrzygnięcie sprawy, albowiem nie dają podstaw do stwierdzenia, że stan faktyczny będący podstawą ostatecznej decyzji Wojewody [...] nie odpowiada stanowi rzeczywistemu.

Po rozpatrzeniu odwołania A. D. Minister Skarbu Państwa utrzymał w mocy rozstrzygnięcie z dnia [...] lipca 2011 r. W uzasadnieniu organ odwoławczy podniósł, że kwestie rekompensat za "mienie zabużańskie" reguluje ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z jej art. 6 do wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty należy dołączyć dowody, które świadczą o pozostawieniu nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn, o których mowa w art. 1, oraz o rodzaju i powierzchni tych nieruchomości. Dowodami tymi mogą być w szczególności: urzędowy opis mienia, orzeczenie wydane przez Państwowy Urząd Repatriacyjny, dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw. W przypadku braku dokumentów zawierających urzędowy opis mienia lub orzeczenia wydanego przez Państwowy Urząd Repatriacyjny, dowodami mogą być oświadczenia dwóch świadków złożone, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub w polskiej placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka. Wymagane jest, aby świadkowie zamieszkiwali w miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, lub w miejscowości sąsiedniej, a także nie byli osobami bliskimi - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - właścicieli lub spadkobierców ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty, co wynika z art. 6 ust. 5 ustawy o rekompensacie. W ustawie nie zawarto jednak warunku, co do daty sporządzenia dokumentów potwierdzających tę okoliczność, co w szczególności odnosi się do dokumentów zawierających urzędowy opis mienia (art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy).

Jak wyjaśnił Minister, wycena wartości nieruchomości pozostawionej, w postępowaniu zakończonym ostateczną decyzją Wojewody [...], została sporządzona w oparciu o opis mienia pozostawionego, opatrzony datą 14 sierpnia 1965 r., sporządzony przez pełnomocnika Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, zgodnie z którym W. i P. D. pozostawili w R. nieruchomość rolną o powierzchni [...] ha, w tym [...] ha ziemi ornej wraz z posadowionymi na wyżej wskazanej nieruchomości budynkami, tj. drewnianym budynkiem mieszkalnym z 1924 r. o kubaturze [...] m³, murowanymi: stodołą, szopą i komorą z 1939 r. o łącznej kubaturze [...] m³ oraz murowanym warsztatem ze składem z 1939 r. o kubaturze [...] m³.

Minister Skarbu Państwa stwierdził, iż zdaniem A. D., dołączone do wniosku wznowieniowego dokumenty miały stanowić dowód na inny charakter nieruchomości pozostawionej. Wnioskodawca starał się dowieść, iż pod pojęciem "parcela gruntowa" należy rozumieć działkę budowlaną, nie zaś rolną. Z tym stanowiskiem nie zgodził się jednak organ odwoławczy podnosząc, że nowe dokumenty w sprawie opatrzone są datą wcześniejszą aniżeli data sporządzenia opisu mienia pozostawionego, jak również, że w żadnym z nich nie mówi się o charakterze budowlanym parceli. Ponadto, jak wskazał organ, z ukształtowanego orzecznictwa administracyjnego wynika, iż data sporządzenia dokumentu może mieć istotne znaczenie dla oceny, czy dany dokument potwierdza fakt pozostawienia nieruchomości w chwili opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym organ wyszedł z założenia, że jeżeli prawo do rekompensaty dotyczy wyłącznie nieruchomości pozostawionych w przypadkach wymienionych w art. 1 ustawy, to nabycie tego prawa będzie wymagało ustalenia, że nieruchomość wchodziła w skład majątku w chwili opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zaistnienia innej okoliczności wymienionej w art. 1 ustawy. Wobec tego, przykładowo, dołączenie do wniosku dokumentu zawierającego urzędowy opis mienia, który został sporządzony przed opuszczeniem (wypędzeniem) może nie być wystarczający do ustalenia, iż nieruchomość wymieniona w tym dokumencie była własnością osoby wymienionej w art. 2 ustawy. Istotne jest bowiem ustalenie stanu majątkowego w dniu opuszczenia lub wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W kontekście powyższego Minister Skarbu Państwa wskazał, że dokumenty przytoczone przez A. D. we wniosku o wznowienie postępowania, a następnie w odwołaniu wskazują jedynie, że W. i P. D. byli właścicielami wymienionych w powyższych dokumentach nieruchomości w latach 1929-1937. Ponadto w dokumentach przedłożonych przez stronę mowa jest o parceli gruntowej, pod którym to pojęciem należy rozumieć wydzielony obszar gruntu. Żaden z przedstawionych dokumentów nie wskazuje jednoznacznie, że owa parcela gruntowa była działką o charakterze budowlanym. Wręcz przeciwnie, z przyjętego za miarodajny opisu mienia pozostawionego jednoznacznie wynika, iż W. i P. D. pozostawili w R. nieruchomość rolną o powierzchni [...] ha, w tym [...] ha ziemi ornej wraz z posadowionymi na wyżej wskazanej nieruchomości budynkami, tj. drewnianym budynkiem mieszkalnym z 1924 r. o kubaturze [...] m³, murowanymi: stodołą, szopą i komorą z 1939 r. o łącznej kubaturze [...] m³ oraz murowanym warsztatem ze składem z 1939 r. o kubaturze [...] m³.

Biorąc powyższe pod uwagę Minister stwierdził, że wyłącznie opis mienia pozostawionego stanowi dokument, na podstawie którego możliwe było określenie składników i rodzaju mienia pozostawionego na moment opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Po pierwsze ze względu na datę jego sporządzenia - opatrzony jest datą najpóźniejszą, a po drugie, że jednoznacznie wskazuje, jaki był rodzaj nieruchomości pozostawionej ("wykorzystywana w gospodarstwie rola"). Organ podkreślił, że wskazane przez skarżącego dokumenty zawierają jedynie zwrot "parcela gruntowa" bez skonkretyzowania, co kryje się pod tym pojęciem. Ponadto określenie to występuje wyłącznie w dokumentach określających stan nieruchomości, będącej własnością W. i P. D. w latach 1929 -1937. Stosownie zaś do art. 6 ust. 4 ustawy dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 1, a więc potwierdzającymi pozostawienie nieruchomości poza obecnymi granicami RP mogą być w szczególności: urzędowy opis mienia, orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny, dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw, wydane przez władze polskie dokumenty, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego. A zatem – w ocenie Ministra – dokumenty, na jakie wskazuje skarżący we wniosku o wznowienie postępowania, nie są dowodami, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy zabużańskiej.

Skargę na decyzję z dnia [...] sierpnia 2011 r., do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnieśli A. D., K. D., T. H., M. B. i D. W. W toku postępowania sądowoadministracyjnego zmarł jeden ze skarżących – K. D. Spadek po nim nabyli: J. D. i G. D. (postanowienie Sądu Rejonowego w W. Wydział I Cywilny z dnia [...] stycznia 2012 r., sygn. akt [...]), którzy pismami z dnia 9 maja 2012 r. podtrzymali skargę wniesioną m.in. przez K. D.

Skarżący zarzucili decyzji Ministra Skarbu Państwa:

1) naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, w postaci art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 roku o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2005 r., Nr 169, poz. 1418, z późn. zm.) w zw. z art. 75 § 1 k.p.a. i art. 76 § 1 k.p.a., polegające na błędnym uznaniu przez organ, iż nowe dokumenty przedłożone przez stronę w niniejszym postępowaniu nie mogą stanowić dowodu na okoliczność charakteru pozostawionej nieruchomości;

2) naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, w postaci art. 7 k.p.a., art. 8 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a., polegające na niewyjaśnieniu przez organ wojewódzki wszystkich istotnych okoliczności sprawy, zaniechaniu wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego w sprawie oraz dokonaniu oceny tego materiału z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów, czego rezultatem było błędne ustalenie, że data sporządzenia oraz treść nowych dokumentów przedłożonych przez stronę w niniejszym postępowaniu nie pozwalają na ustalenie charakteru pozostawionej nieruchomości według stanu na dzień opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez dawnych właścicieli;

3) naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, w postaci art. 7 k.p.a., art. 8 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. oraz art. 84 § 1 k.p.a., polegające na niewyjaśnieniu przez organ wojewódzki wszystkich istotnych okoliczności sprawy, zaniechaniu wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego w sprawie oraz dokonaniu oceny tego materiału z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów, czego rezultatem było dowolne przyjęcie, że pozostawiona nieruchomość była nieruchomością rolna, pomimo że ustalenie tej okoliczności wymagało wiadomości specjalnych.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazali, iż nie zgadzają się z wyrażoną przez organ oceną prawną, jakoby "dokumenty, na jakie wskazuje skarżący we wniosku o wznowienie postępowania nie są dowodami, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy zabużańskiej". Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy zabużańskiej, dowodami świadczącymi o rodzaju (charakterze) nieruchomości pozostawionej poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą być, oprócz urzędowego opisu mienia, także dokumenty urzędowe, w tym sądowe. Przy czym, stosownie do art. 76 § 1 k.p.a., za dokument urzędowy należy uznawać taki dokument, który został sporządzony w przepisanej formie przez powołany do tego organ państwowy w jego zakresie działania. Zatem, zdaniem skarżących, uchwała Sądu grodzkiego w R. stanowi dokument sądowy, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy zabużańskiej. Ponadto, przedmiotowa uchwała jest z całą pewnością również dokumentem urzędowym – została bowiem sporządzona w przepisanej formie przez powołany do tego organ (sąd) i w zakresie kompetencji tego sądu. Dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a. i art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy zabużańskiej są także sporządzone przez notariuszy akty notarialne i wypisy z nich. Zgodnie bowiem z art. 2 § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 z późn. zm.), czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. Powyższe prowadzi do konkluzji, że dokumenty załączone przez stronę do wniosku o wznowienie postępowania powinny być traktowane co najmniej na równi ze znajdującym się w aktach sprawy urzędowym opisem mienia pozostawionego. Ponadto – zdaniem skarżących – przedłożone przez nich dokumenty nie są wcale mniej wiarygodne przez to, że "zostały opatrzone datą wcześniejszą niż data sporządzenia opisu mienia pozostawionego". Skarżący zgodzili się co prawda z Ministrem co do tego, że w sprawie o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty istotne jest ustalenie stanu majątkowego na dzień opuszczenia lub wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jednak nie oznacza to automatycznie, że dokumenty sporządzone przed tą datą nie odzwierciedlają stanu rzeczy na dzień pozostawienia nieruchomości. Co więcej, wydaje się, że jeżeli w aktach sprawy znajdują się dowody na okoliczność rodzaju i powierzchni pozostawionej nieruchomości pochodzące np. z lat trzydziestych XX wieku, a jednocześnie brak jest bardziej aktualnych dokumentów, które zawierałyby dane odmienne, to nie ma żadnych powodów, aby odmówić tym pierwszym wiarygodności. Ponadto w braku tego rodzaju dowodów, organ powinien posiłkować się innymi dokumentami, sporządzonymi w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch II wojny światowej, bądź też wkrótce po jej wybuchu. Co więcej skarżący stwierdzili, że dokumenty przedłożone na potrzeby wznowienia postępowania zakończonego decyzją Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2008 r. powinny stanowić zasadniczą podstawę określenia rodzaju mienia pozostawionego. Tymczasem w zaskarżonej decyzji organ administracji skupił się w zasadzie wyłącznie na treści urzędowego opisu mienia z 14 sierpnia 1965 r. Niezależnie od powyższego, w ocenie skarżących, urzędowy opis mienia, na który powołuje się organ administracji, winien zostać skonfrontowany z innymi dowodami źródłowymi.

W skardze podniesiono również, że w postępowaniu prowadzonym na podstawie przepisów ustawy zabużańskiej w celu ustalenia rodzaju pozostawionej nieruchomości niekiedy niezbędne jest skorzystanie z pomocy biegłego, w szczególności, gdy kwestią sporną jest rodzaj (charakter) pozostawionego mienia. W takich wypadkach organ administracji jest nie tylko uprawniony, ale zobowiązany do przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Zważyć przy tym należy, że na gruncie niniejszej sprawy zarówno organ I, jak i II instancji, nie ustaliły, czy dokumenty przedstawione przez stronę dotyczą nieruchomości objętej urzędowym opisem mienia pozostawionego. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że jest to okoliczność, która powinna być zbadana w pierwszej kolejności, i która również mogłaby zostać ustalona w drodze opinii biegłego.

Mając powyższe na uwadze skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz poprzedzającej ją decyzji Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2011 r., oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Minister wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko prezentowane w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji orzekając w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Ponadto zgodnie z treścią art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. z 2012 r. Dz. U. poz. 270), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Biorąc pod uwagę powyższe kryteria kontroli Sąd uznał, iż skarga nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Kontroli sądu administracyjnego, pod względem zgodności z prawem, poddana została decyzja Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] sierpnia 2011 r. utrzymująca w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2011 r. w przedmiocie odmowy uchylenia, po wznowieniu postępowania administracyjnego, decyzji dotychczasowej z dnia [...] czerwca 2008 r. w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez W. i P. D. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Na wstępie należy podkreślić, że przedmiotem postępowania wznowieniowego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy we wszystkich jej aspektach, a jedynie zbadanie, czy zaszły wyjątkowe okoliczności wymienione w art. 145 § 1 k.p.a., art. 145a k.p.a. lub art. 145b k.p.a. - uzasadniające uchylenie decyzji dotychczasowej i wydanie nowej rozstrzygającej o istocie sprawy.

W przedmiotowej sprawie A. D., wnioskiem z dnia 8 listopada 2010 r., wystąpił do Wojewody [...] o wznowienie postępowania wskazując na przesłankę "nowych, istotnych dla sprawy dowodów, istniejących w dniu wydania decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r., jednak nieznanych organowi" (art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.). Przy czym należy podkreślić, że uchylenie decyzji ostatecznej z uwagi na przesłankę z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. może nastąpić tylko wtedy, gdy okoliczności stanowiące podstawę wznowienia okażą się na tyle istotne, że wywrą bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie zawarte w decyzji ostatecznej. Dowód musi istnieć w dacie wydania decyzji, aby mógł stanowić podstawę do wznowienia postępowania. Okolicznością faktyczną istotną dla sprawy jest zaś taka okoliczność, która mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy, co oznacza, że w sprawie mogłaby zapaść decyzja co do swej istoty odmienna od rozstrzygnięcia dotychczasowego (zob. np. wyrok NSA z dnia 8 czerwca 2000 r., sygn. akt V SA 1885/99; wyrok NSA OZ w Łodzi z dnia 29 października 1999 r., sygn. akt I SA/Łd 1440/97 - POP 2001, nr 2, poz. 29; wyrok NSA z dnia 6 stycznia 1998 r., sygn. akt IV SA 1302/97; wyrok NSA z dnia 25 czerwca 1985 r., sygn. akt I SA 198/85 - ONSA 1985, nr 1, poz. 35).

Wnioskodawca A. D., powołując się na: wypis główny aktu notarialnego z dnia [...] grudnia 1912 r., kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] stycznia 1923 r., kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] lutego 1933 r., kontrakt kupna i sprzedaży z dnia [...] listopada 1933 r., wypis główny pierwszy aktu notarialnego z dnia [...] stycznia 1934 r., uchwałę Sądu grodzkiego z dnia [...] stycznia 1938 r., kartę rzemieślniczą z dnia [...] lutego 1929 r. oraz kartę rzemieślniczą z dnia [...] kwietnia 1937 r.- stwierdził, że we wskazanych wyżej dokumentach, w odróżnieniu od opisu mienia pozostawionego, w oparciu o który dokonano wyceny nieruchomości, jest mowa o parcelach gruntowych, nie zaś o gruntach rolnych, w konsekwencji inny charakter nieruchomości wpływa na wysokość przyznanej rekompensaty.

Sąd podziela stanowisko organów obydwu instancji, że w sprawie zaistniała podstawa do wznowienia postępowania zakończonego decyzją Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2008 r., w oparciu o art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. Niewątpliwie bowiem zaistniały nowe dowody, nieznane organowi w chwili orzekania, które mogły mieć wpływ na ustalenie okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Jednakże, zdaniem Sądu, słusznie organy oceniły, iż dowody te, w rzeczywistości nie miały wpływu na treść wydanej decyzji.

I tak, przepisy ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz.1418 ze zm.) w sposób szczegółowy wskazują na istotne dowody, które świadczą o pozostawieniu nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn, o których mowa w art. 1, oraz o rodzaju i powierzchni tych nieruchomości stwierdzając w art. 6 ust. 4 i ust. 5, że mogą to być w szczególności: urzędowy opis mienia (art. 6 ust. 4 pkt 1), orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny (art. 6 ust. 4 pkt 2), a w przypadku braku dokumentów, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i 2 dowodami, które świadczą o pozostawieniu nieruchomości poza obecnymi granicami RP mogą być oświadczenia dwóch świadków złożone, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub w polskiej placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka, którzy: 1) zamieszkiwali w miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, lub w miejscowości sąsiedniej; 2) nie są osobami bliskimi – w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – właścicieli lub spadkobierców ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty (art. 6 ust. 5).

Odnosząc powyższe, do materiału dokumentacyjnego sprawy, zauważyć należy, iż z powoływanej we wniosku o wznowienie postępowania administracyjnego uchwały Sądu Grodzkiego z dnia [...] stycznia 1938 r., wynika jedynie prawo własności P. D. do określonych w uchwale parcel gruntowych ([...] i [...], z których utworzono tzw. nowe ciało hipoteczne obj. whl. [...]). W dokumencie tym brak jest jakiejkolwiek wzmianki, czy też opisu wskazujących na charakter budowlany powyższych parceli. Opisany dokument sporządzony w 1938 r. nie dowodzi więc, iż W. i P. D. opuszczając w 1945 r. nieruchomości w R. posiadali parcele o charakterze budowlanym.

Również nie świadczą o tym pozostałe dokumenty jak: wypis główny aktu notarialnego z dnia [...] grudnia 1912 r., kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] stycznia 1923 r., kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] lutego 1933 r., kontrakt kupna i sprzedaży z dnia [...] listopada 1933 r., wypis główny pierwszy aktu notarialnego z dnia [...] stycznia 1934 r. Dokumenty te, jak szczegółowo uzasadnił organ I instancji, świadczą jedynie o nabyciu przez P. D., bądź małżonków D. wskazanych w tych aktach parcel gruntowych, tym samym dowodzą one, iż osoby te były ich właścicielami. Niektóre z tych dokumentów konkretyzują powierzchnie nabytych nieruchomości (jak: kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] stycznia 1923 r. – [...] m2; kontrakt kupna sprzedaży z dnia [...] lutego 1933 r. – [...] m2), pozostałe zaś już takich oznaczeń nie zawierają. Ponadto, powyższe akty pochodzą z lat 1912-1934, w sprawie zaś bezsporne jest, że W. i P. D. repatriowali się do Polski w 1945 r.

Dokumentami świadczącymi o charakterze pozostawionych nieruchomości nie są także karta rzemieślnicza z dnia [...] lutego 1929 r. wydana W. D. na prowadzenie rzemiosła – [...] w R., oraz karta rzemieślnicza z dnia [...] kwietnia 1937 r., wydana J. D. na prowadzenie rzemiosła [...].

W konsekwencji, po analizie powyższych nowych dowodów, słusznie organy uznały, iż nie mają one wpływu na ustalenie stanu faktycznego sprawy, a tym samym na treść dotychczasowej decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r. Trafnie też organy stwierdziły, iż podstawowe znaczenie do ustalenia wysokości rekompensaty ma odpis opisu mienia pozostawionego z datą 14 sierpnia 1965 r., z którego wynika, że W.D. pozostawił w R. nieruchomość rolną o powierzchni [...] ha, w tym [...] ha ziemi ornej wraz z posadowionymi na wyżej wskazanej nieruchomości budynkami, tj. drewnianym budynkiem mieszkalnym z 1924 r. o kubaturze [...] m³, murowanymi: stodołą, szopą i komorą z 1939 r. o łącznej kubaturze [...] m³ oraz murowanym warsztatem ze składem z 1939 r. o kubaturze [...] m³. Dokument ten jednoznacznie wskazuje na rodzaj pozostawionej nieruchomości, o czym świadczy zapis - "wykorzystywana w gospodarstwie rola". Ponadto w opisie mienia użyto wyrazów identyfikujących charakter upraw rolnych, jak: ozimina, owies, pszenica żyto, kartofle, itp. Jednocześnie, zważywszy na datę repatriacji P. i W. D. – rok 1945, opis pozostawionego mienia najbardziej odzwierciedla stan rzeczywisty sprawy.

Wprawdzie, zdaniem Sądu, brak jest podstaw do twierdzenia, że urzędowy opis mienia pełni szczególną rolę wśród innych dowodów z dokumentów i jest najpełniejszym źródłem informacji o nieruchomościach pozostawionych, jednakże w tym przypadku organ w pełni rozpatrzył pozostałe dowody, dając prymat wnioskom wynikającym z opisu mienia, a Sąd takie stanowisko popiera.

Tak więc, nie zyskały akceptacji Sądu twierdzenia skarżących, iż data i treść nowych dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę – A. D. pozwalają na ustalenie charakteru pozostawionej nieruchomości według stanu na dzień opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez dawnych właścicieli.

Ponadto, należy stwierdzić, że stanowisko organów obu instancji co do tego, że dla ustalenia wysokości rekompensaty istotne jest jakie nieruchomości zostały pozostawione przez właściciela poza obecnymi granicami RP na datę opuszczenia byłego terytorium RP jest prawidłowe. Wynika to z celu jakiemu ma służyć rekompensata przyznana na podstawie przepisów ustawy z 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418).

W świetle powyższego, nie znajdują potwierdzenia zarzuty naruszenia wskazanych w skardze przepisów, gdyż organy obu instancji zgromadziły i rozpatrzyły cały materiał dowodowy, dokonały oceny dowodów w sposób zgodny z zasadą procesową określoną w art. 80 k.p.a. i dokonały prawidłowej wykładni przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.

W tej sytuacji, w oparciu o art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd skargę oddalił.

-----------------------

11