VI SA/Wa 520/12

Uzasadnienie

UZASADNEINIE

Komisja Egzaminacyjna II Stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości, na podstawie art. 78f ust. 1 i ust.2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) – dalej także jako P.a. - uchwałą z dnia [...] stycznia 2012 r. utrzymała w mocy uchwałę nr [...] z dnia [...] lipca 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej Nr [...] do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2011 r. z siedzibą w W. w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego stwierdzającą uzyskania przez A. G. z egzaminu adwokackiego oceny negatywnej. Zdająca z pierwszej części egzaminu (zestaw pytań testowych) otrzymała 86 punktów (ocenę bardzo dobrą), z części drugiej (prawo karne) – ocenę dobrą (po sprostowaniu postanowieniem z dnia [...] września 2011 r.), z części trzeciej (prawo cywilne) – niedostateczną przy ocenach cząstkowych również niedostateczne (2, 2), z części czwartej (prawo gospodarcze) – ocenę dostateczną, z części piątej (prawo administracyjne) – ocenę dobrą.

Uzasadniając oceny cząstkowe z prawa cywilnego obaj egzaminatorzy stwierdzili, że apelacja została sporządzona z zachowaniem wymogów formalnych.

Uzasadniając ocenę cząstkową egzaminator E. K. uznała podniesiony zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. za wadliwie skonstruowany. Stwierdziła, że sąd I instancji nie neguje istnienia dokumentu z dnia 26.10.2010 r., ani jego treści (nie jest prawdą, że odmówił mu walory wiarygodności). Zarzut naruszenia art. 229 k.p.c. uznała za błędny, gdyż przepis ten nie został naruszony, a w tym miejscu należało zarzucić naruszenie art. 61 § 1 k.c. – z apelacji nie wynika, jakie znaczenie ma fakt otrzymania przez pozwanego pisma powodów z 10 listopada 2010 r. Zarzut z pkt 5 apelacji był częściowo prawidłowy, gdyż art. 491 k.c. nie miał zastosowania bowiem art. 635 k.c. stanowi lex specialis. Nie podniesiono zarzutu z art. 65 § 1 k.c. i z art. 636 § 1 k.c. nie wyjaśniając dlaczego miał zastosowanie art. 635 k.c. Natomiast za doniosły błąd uznano zastosowanie art. 491 k.c., który zadecydował o ocenie negatywnej. Zdaniem egzaminatora zdająca nie wie, jaka jest materialnoprawna podstawa roszczenia, a także nie rozumie art. 77 § 2 k.c., a zwłaszcza, co oznacza, że odstąpienie od umowy "powinno być stwierdzone pismem".

Egzaminator adwokat M. Z. uzasadniając swoja ocenę wskazał, że jego zdaniem kluczowe znaczenie ma nieprawidłowy zarzut z pkt 5 apelacji, naruszenia art. 635 k.c. w związku z art. 491 § 1 k.c. Przesłanki odstąpienia od umowy z art. 491 § 1 k.c., jako zbliżone do przesłanek z art. 636 § 1 k.c., na którym to przepisie oparł wyrok sąd nie miały podstaw. Natomiast w apelacji zabrakło postawienia wyrokowi zarzutu błędnej wykładni i nieprawidłowego zastosowania art. 636 § 1 k.c. oraz naruszenia art. 65 § 1 k.c. Zarzut naruszenia art. 229 k.p.c. egzaminator, uznał za chybiony, gdyż zmierza do udowodnienia faktu niespornego pomiędzy stronami i prawidłowo ustalonego przez sąd.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. egzaminator podniósł, że jest on wadliwy, gdyż wadliwość całego uzasadnienia wyroku jest nie do obrony i w zaistniałej sytuacji konieczne było podniesienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.c. i szczegółowe opisanie go.

Od uchwały Komisji Egzaminacyjnej Nr [...] A. G. złożyła odwołanie domagając się jej zmiany poprzez stwierdzenie, że z egzaminu uzyskała ocenę pozytywną. Wniosła również o dopuszczenie w postępowaniu odwoławczym oświadczenia zdającej na okoliczność popełnienia oczywistej omyłki pisarskiej w zakresie zarzutu 5 apelacji oraz dopuszczenie dowodu z oględzin przedmiotu "pendriva", na którym została zapisana praca zdającej, na okoliczność sporządzenia zarzutu 5 apelacji jako ostatniego o godz. 15.49, co uprawdopodabnia popełnienie przez zdającą oczywistej omyłki pisarskiej. Uchwale zarzuciła rażące naruszenie art. 78d ust. 10 pkt 1 i 2 w związku z art. 78e ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze poprzez przypisaniu oceny niedostatecznej pomimo prawidłowego ustalenia, iż praca spełnia wymogi formalne oraz uwzględnia interes strony, a niektóre z postawionych w apelacji zarzutów są prawidłowe. Ponadto zarzuciła, naruszenie art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. poprzez uznanie, iż zdająca postawiła częściowo nieprawidłowe zarzuty naruszenia prawa materialnego oraz postawiła błędny zarzut z art. 491 k.c. podczas gdy była to oczywista omyłka pisarska wynikająca z faktu, że zarzut ten był formułowany w sytuacji, w której zdającej pozostało już niewiele czasu i chodziło o art. 494 k.c., o czym świadczy treść zarzutu i uzasadnienie apelacji. Podniosła, iż popełnienie tej omyłki wynikało ze zmęczenia i braku czasu, gdyż zarzut ten sporządzała jako ostatni.

Odwołująca podniosła, że uznanie przez egzaminatorów za nieprawidłowe niektórych zarzutów ma charakter dowolny i wydaje się, że egzaminatorzy nie rozważyli wszechstronnie czy w danym stanie faktycznym, można zbudować i bronić alternatywnej koncepcji i linii zaskarżenia wyroku Sądu I instancji.

Zdaniem odwołującej, choć apelacja cywilna nie jest apelacją wzorcową, to została sporządzona poprawnie pod względem formalnym, zawiera prawidłowy wniosek apelacyjny, a co najważniejsze uwzględnia interes powodów i prawdopodobnie w rzeczywistych realiach zostałaby przyjęta przez sąd odwoławczy i zostałaby uwzględniona.

Wymienioną na wstępie uchwałą Komisji Egzaminacyjnej II Stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości, na podstawie art. 78h ust. 1, ust. 9 i ust. 12 Prawa o adwokaturze i art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymała zaskarżoną uchwałę w mocy.

Komisja dokonała szerokiej analizy stanu prawnego z punktu widzenia zakresu orzekania przez Komisję II stopnia, podkreślając, że skoro odwołujący kwestionuje ocenę uzyskaną z pracy z zakresu prawa cywilnego, to w tym właśnie zakresie koniecznym jest odniesienie się do podniesionych zarzutów, także przez pryzmat argumentów zawartych w uzasadnieniu odwołania.

Zdaniem Komisji sam właściwy wybór środka odwoławczego, zachowanie wymogów formalnych apelacji określonych w art. 368 § 1 i 2 k.p.c. i zawarcie właściwego wniosku apelacyjnego nie jest wystarczające, aby uzyskać ocenę pozytywną z egzaminu adwokackiego. Przedmiotem oceny jest również sposób sformułowania zarzutów apelacyjnych w tym właściwość zastosowanych przepisów prawa, sposób uzasadnienia zarzutów oraz kwestia, czy zarzuty i ich uzasadnienie trafiają w istotę wadliwości wyroku, a nadto, czy apelacja należycie uwzględnia interes reprezentowanej strony.

Komisja odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. zauważyła, że co do zasady można go uznać za prawidłowy, jednakże jego ujęcie budzi wątpliwości, gdyż skarżąca zauważyła tylko jeden element wadliwych ustaleń sądu dotyczący niedokonania przez sąd ustaleń co do złożonego przez powodów oświadczenia o odstąpieniu od umowy, nie dostrzegła konieczności kwestionowania ustaleń co do opóźnienia pozwanego w wykonaniu dzieła.

Zarzut drugi z art. 229 k.p.c. postawiony w apelacji, Komisja II Stopnia (podobnie jak egzaminatorzy) uznała za całkowicie błędny nie trafiający w istotę wadliwości wyroku, gdyż okoliczności objęte tym zarzutem były pomiędzy stronami niesporne.

Komisja podniosła, że zarzut dotyczący art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie wadliwego uzasadnienia bez odniesienia do stanu faktycznego sprawy był błędny, gdyż istota wadliwości wyroku nie polega na naruszeniu tego przepisu. Ujęcie zarzutu poprzez przytoczenie treści przepisu, bez odwołania do stanu sprawy i wykazania możliwości wpływu naruszenia tego przepisu postępowania na treść orzeczenia nie może zostać zaakceptowane.

Co do zarzutu piątego Komisja, wskazując na omyłkę jednego z egzaminatorów uznała, iż w redakcji tego zarzutu wystąpiły uchybienia.

Komisja odnosząc do wniosku odwołującej o przeprowadzenie dowodów z odczytania zapisów na pendrive i odebrania od niej stosownego oświadczenia na okoliczność sporządzenia zarzutu z art. 491 k.c., który jej zdaniem stanowi oczywistą omyłkę pisarską wynikającą ze zmęczenia i braku czasu, gdyż zarzut ten sporządzała jako ostatni, dała wiarę zdającej. Komisja stwierdziła, że z uwagi na lakoniczne uzasadnienie zarzutu w apelacji trudno prześledzić tok rozumowania skarżącej i jednoznacznie stwierdzić czy powołanie art. 491 k.c. było omyłką pisarską, gdyż chodziło jej o art. 494 k.c., czy błędem. Wobec istniejących wątpliwości co do powołania w zarzucie art. 491 k.c. zamiast 494 k.c. Komisja uznała to za omyłkę pisarską. Apelacja w zakresie w jakim zarzuca sądowi I instancji naruszenie art. 635 k.c. nie może jednak, zdaniem Komisji, zostać oceniona pozytywnie, z uwagi na wadliwe uzasadnienie i ujęcie problemu, nawet przy przyjęciu, że intencją skarżącej było wskazanie art. 494 k.c. Wprawdzie kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy art. 635 k.c. został powołany w zarzucie, ale jego ujęcie, jak również uzasadnienie, nie precyzowało jakie okoliczności stanu faktycznego sprawy dawały powodom podstawę do odstąpienia od umowy. W żadnym fragmencie apelacji nie wskazano na wadliwość zastosowania w wyroku art. 636 § 1 k.c. (odstąpienie od umowy ze względu na wadliwość dzieła) z jednoczesnym podkreśleniem, że odstąpienie nastąpiło na skutek opóźniania się pozwanego z wykonaniem dzieła (art. 635 k.c.). Uzasadnienie apelacji koncentruje się tylko na omówieniu kwestii w jakiej formie powinno zostać złożone oświadczenie woli o odstąpieniu od umowy, brak wywodów czy były ku temu podstawy, brak wywodów również co do wykładni oświadczenia woli dokonanej przez sąd (brak zarzutu naruszenia art. 65 § 1 k.c.). Wywód zawarty w apelacji wskazuje, iż skarżąca nie zrozumiała problemu zawartego w zadaniu egzaminacyjnym. Sporządzona apelacja, a zwłaszcza jej uzasadnienie nie trafia w istotę wadliwości wyroku. Zdaniem Komisji praca egzaminacyjna nie została sporządzona poprawnie, brak jest powiązania pomiędzy zarzutami a uzasadnieniem apelacji, a występujące w niej liczne uchybienia powodują, że nie może zostać oceniona pozytywnie, gdyż świadczą one o niewystarczającym stopniu przygotowania odwołującej do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata.

Od uchwały A. G. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z wnioskiem o uchylenie zaskarżonej uchwały i zasądzenie kosztów postępowania.

Uchwale zarzuciła naruszenie:

- art. 78d ust. 1 i 10 Prawa o adwokaturze oraz art. 78e ust. 2 Prawa o adwokaturze przez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na sprawdzeniu w toku postępowania odwoławczego przygotowania prawniczego skarżącej z części trzeciej egzaminu adwokackiego z zakresu prawa cywilnego z pominięciem zawartych w hipotezie wyżej wymienionych przepisów kryteriów i skali ocen, albowiem w sytuacji, gdy Komisja Egzaminacyjna I Stopnia ustaliła, że skarżąca dochowała wszelkich wymogów formalnych apelacji cywilnej, sformułowała prawidłowy dla interesów reprezentowanej strony wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku, sformułowała większość prawidłowych zarzutów oraz użyła poprawnego języka prawniczego, to decyzja Komisji Egzaminacyjnej II Stopnia utrzymująca w mocy uchwałę zawierającą negatywny wynik z egzaminu adwokackiego, naruszyła wskazane przepisy prawa materialnego;

- art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. w zw. z art. 140 k.p.a. poprzez naruszenie zasady prawdy obiektywnej i przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na: a) błędnym uznaniu przez organ odwoławczy na stronie 7 uzasadnienia zaskarżonej uchwały - odnośnie zarzutu pierwszego apelacji - że skoro egzaminator M. Z. w uzasadnieniu oceny cząstkowej zauważył, iż w apelacji koniecznym było postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. i szczegółowe opisanie go - "czego Autor jednak nie próbował uczynić.", to ostatnia uwaga egzaminatora, dotyczy jedynie braku szczegółowego opisu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., gdyż sam zarzut został w tym zakresie postawiony, co dowodzi, że egzaminator ten prawdopodobnie nie dostrzegł w pracy skarżącej zarzutu pierwszego apelacji i nie przeanalizował jego treści, co w konsekwencji doprowadziło do braku całościowego zbadania materiału dowodowego przez jednego z egzaminatorów i ustalenia negatywnego wyniku egzaminu adwokackiego skarżącej; b) dowolnym przyjęciu przez Komisję Egzaminacyjną II Stopnia, że "co do zasady zarzut ten, tj. naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., można uznać za prawidłowy, aczkolwiek kontrowersyjne jest w literaturze i orzecznictwie kwestionowanie ustaleń faktycznych dokonanych poprzez zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.", podczas gdy na poparcie tej tezy nie zostało przytoczone stosowne orzecznictwo czy stanowisko literatury, co stanowi naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i nie pozwala na określenie z jakich powodów kontrowersyjne jest kwestionowanie przez skarżącą ustaleń faktycznych poprzez zarzut art. 233 § 1 k.p.c., a w konsekwencji uniemożliwia przeprowadzenie kontroli sądowej zaskarżonej uchwały w tym zakresie; c) ustaleniu przez Komisję Egzaminacyjną II Stopnia z jednej strony, że zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. nie może być uznany za błędny, a z drugiej strony wskazanie, że ujęcie zarzutu zaproponowane przez skarżącą nie może zostać zaakceptowane, co nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, jakie jest ostateczne stanowisko organu odwoławczego odnośnie zarzutu z art. 328 § 2 k.p.c., a w konsekwencji uniemożliwia przeprowadzenie kontroli sądowej zaskarżonej uchwały w tym zakresie; d) niepodwyższeniu oceny cząstkowej z zadania z zakresu prawa cywilnego do oceny dostatecznej i w konsekwencji nieuwzględnieniu odwołania skarżącej, pomimo że Komisja Egzaminacyjna II Stopnia uznała prawidłowość zarzutu czwartego apelacji, a to naruszenia art. 77 § 2 k.c. w zw. z art. 60 k.c.; e) niepodwyższeniu oceny cząstkowej z zadania z zakresu prawa cywilnego do oceny dostatecznej i w konsekwencji nieuwzględnieniu odwołania skarżącej pomimo, że Komisja Egzaminacyjna II Stopnia uznała oświadczenie skarżącej o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w redakcji zarzutu piątego apelacji i przyjęła, że zarzut naruszenia art. 494 k.c. w zw. z art. 635 k.c. jest prawidłowy, w sytuacji, gdy obydwoje egzaminatorzy - SSA E. K. i adw. dr M. Z. stwierdzili, że błąd ten przesądził o ocenie negatywnej pracy z zakresu prawa cywilnego, z czego wynika, że gdyby skarżąca postawiła zarzut naruszenia art. 494 k.c. w zw. z art. 635 k.c. - bez oczywistej omyłki pisarskiej (w pracy egzaminacyjnej pomyłkowo wpisała zamiast art. 494 k.c. - art. 491 k.c.), otrzymałaby ocenę dostateczną prawa cywilnego, a tym samym zdała egzamin adwokacki; f) błędnym ustaleniu na stronie 13 uzasadnienia zaskarżonej uchwały, że co do zarzutu szóstego egzaminator SSA E. K. się nie wypowiedziała, adw. M. Z. zarzut dotyczący rozstrzygnięcia o kosztach procesu uznał za zasadny, podczas gdy z uzasadnienia oceny cząstkowej, sporządzonego przez egzaminatora SSA E. K. wynika wprost, że "Zarzut z punktu 6 jest prawidłowy", co doprowadziło do niezasadnego podważenia przez organ odwoławczy prawidłowości tego zarzutu, którego zarówno egzaminatorzy, jak i skarżąca w odwołaniu, nie kwestionowali, a w konsekwencji spowodowało nieuwzględnienie odwołania skarżącej;

- art. 40 § 1 i § 2 zdanie 1 k.p.a. poprzez doręczenie skarżącej odpisu postanowienia z dnia [...] września 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej I Stopnia o sprostowaniu uchwały z pominięciem ustanowionego przez nią pełnomocnika, co jest równoznaczne z pominięciem strony w toku postępowania administracyjnego i stanowi podstawę wznowienia postępowania,

- art. 113 § 3 k.p.a. w zw. z art. 125 § 1 k.p.a. w zw. z art. 40 § 1 i § 2 zdanie pierwsze k.p.a. poprzez niedoręczenie pełnomocnikowi skarżącej postanowienia z dnia [...] września 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej nr [...] w W. o sprostowaniu z urzędu oczywistej omyłki zawartej w zbiorczym arkuszu punktów i ocen z egzaminu adwokackiego sporządzonym po rozkodowaniu prac pisemnych na nazwisko A. E. G., podczas gdy na to postanowienie służyło skarżącej zażalenie, a tym samym pozbawiono skarżącą możliwości zaskarżenia powyższego orzeczenia i udziału w postępowaniu administracyjnym,

- art. 8 k.p.a. w zw. z art. 32 Konstytucji RP poprzez ich niezastosowanie, polegające na przyjęciu przez Komisję Egzaminacyjną II Stopnia nieobiektywnych założeń i rażąco nierównych kryteriów oceny odwołań oraz prac z prawa cywilnego i gospodarczego w stosunku do innej zdającej, która zdając egzamin adwokacki w takich samych warunkach, w przypadku prawa gospodarczego nie dochowała podstawowych wymogów formalnych pracy, sporządzając nieważną umowę spółki partnerskiej i zdała egzamin adwokacki, a skarżącej, która w zakresie prawa cywilnego sporządziła poprawną pod względem formalnym apelację, zawierającą większość prawidłowo postawionych zarzutów, uwzględniającą interes reprezentowanej strony, pomimo tego, nie zdała egzaminu adwokackiego.

Ponadto skarżąca podniosła następujące zarzuty:

- na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. zarzuciła nieważność zaskarżonej uchwały oraz poprzedzającej ją uchwały Komisji Egzaminacyjnej I Stopnia, ponieważ obydwa orzeczenia zostały wydane z rażącym naruszeniem przepisów art. 6, 7, 8, 77 § 1 k.p.a., polegającym na przeprowadzeniu "uzupełniającego postępowania dowodowego" po wydaniu uchwały przez Komisję Egzaminacyjną I stopnia i po wniesieniu odwołania przez skarżącą poprzez "usunięcie" z akt skarżącej ocen cząstkowych pracy oznaczonej kodem "[...]" i prawdopodobne "usunięcie" z akt skarżącej koperty (kod "[...]") wraz z zawartością oraz pracy z prawa karnego o kodzie "[...]" oraz poprzez "uzupełnienie postępowania dowodowego", polegającego na umieszczeniu w aktach skarżącej koperty oznaczonej kodem "[...]" wraz z zawartością, pracy z prawa karnego opatrzonej kodem "[...]" i ocen cząstkowych dotyczących pracy z prawa karnego o kodzie "[...]".

- na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. skarżąca zarzuciła nieważność dwóch postanowień z dnia [...] września 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej nr [...] w W. w przedmiocie sprostowania z urzędu oczywistej omyłki zawartej w zbiorczym arkuszu punktów i ocen z egzaminu adwokackiego sporządzonym po rozkodowaniu prac pisemnych na nazwisko A. E. G. oraz w przedmiocie sprostowania z urzędu oczywistej omyłki zawartej w uchwale nr [...] w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego A. E. G. poprzez sprostowanie z urzędu błędów w zbiorczym arkuszu punktów i ocen oraz w uchwale, które to błędy nie podlegały w tym trybie sprostowaniu, co stanowi rażące naruszenie przepisu art. 113 § 1 k.p.a.

- na podstawie art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a. zarzuciła nieważność zaskarżonej uchwały oraz poprzedzającej ją uchwały Komisji Egzaminacyjnej I Stopnia, ponieważ obydwie uchwały w zakresie dotyczącym części drugiej egzaminu adwokackiego z prawa karnego zostały skierowane do osoby nie będącej stroną w sprawie, gdyż skarżąca A. E. G. nie jest autorem pracy oznaczonej kodem "[...]" i nie otrzymała dwóch ocen cząstkowych: 4, 3 oraz ostatecznej oceny 3, bowiem praca z prawa karnego - kod "[...]" została sporządzona przez J. K. G., który nie jest stroną w sprawie, a sprostowanie uchwały przez Komisję Egzaminacyjną I Stopnia w tym zakresie jest bezskuteczne.

Ponadto na podstawie art. 106 § 3 i § 5 p.p.s.a. skarżąca wniosła o:

1. dopuszczenie i przeprowadzenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dowodów uzupełniających w postaci kserokopii ocen cząstkowych zadania z zakresu prawa karnego z drugiej części egzaminu adwokackiego pracy oznaczonej kodem "[...]", wystawionych przez egzaminatorów: SSO A.K. i adwokata A. O. - na okoliczność, że w aktach sprawy skarżącej początkowo, tj. od dnia [...] lipca 2011 r. aż co najmniej do dnia [...] lipca 2011 r. znajdowały się oceny cząstkowe należące do osoby nie będącej stroną w sprawie, tj. J. K. G.;

2. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów uzupełniających i zwrócenie się przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie do Komisji Egzaminacyjnej I Stopnia o udostępnienie następujących dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy J. K. G:

- uwierzytelnionego odpisu uchwały z dnia [...] lipca 2011 Komisji Egzaminacyjnej Nr [...] w W. w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego J. K.G.,

- uwierzytelnionego odpisu arkusza punktów i ocen z egzaminu adwokackiego sporządzonego po rozkodowaniu prac pisemnych na nazwisko J. K. G.,

- uwierzytelnionego odpisu pracy z części drugiej egzaminu adwokackiego z prawa karnego opatrzonego kodem "[...]", sporządzonej przez J. K. G., - uwierzytelnionych odpisów ocen cząstkowych zadania z zakresu prawa karnego z drugiej części egzaminu adwokackiego oznaczonego kodem "[...]", wystawionych przez egzaminatorów: SSO A. K. i adwokata A. O.,

- ewentualnie uwierzytelnionego odpisu postanowienia o sprostowaniu uchwały z dnia [...] lipca 2011 r. Komisji Egzaminacyjnej Nr[...] w W. w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego J. K. G., jeżeli takie postanowienie zostało wydane.

Zdaniem skarżącej powyższe dowody mają służyć wyjaśnieniu istotnej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy okoliczności, to jest czy początkowo w aktach sprawy zdającego J. K. G. znajdowała się praca z prawa karnego, oceny cząstkowe i koperta opatrzone kodem o numerze "[...]", czy też od samego początku w aktach tych umiejscowione były wszystkie dokumenty z zakresu prawa karnego opatrzone kodem "[...]", przynależne do skarżącej A. E.G.

3. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu uzupełniającego i zwrócenie się przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie do Komisji Egzaminacyjnej II Stopnia o udostępnienie uwierzytelnionego odpisu uchwały tej Komisji dotyczącej zdającej J. D. – N. z listopada 2011 r., w której zapadła uchwała uwzględniająca odwołanie zdającej, która sporządziła w zakresie zadania z prawa gospodarczego nieważną umowę spółki partnerskiej. W ocenie skarżącej zapoznanie się z treścią wnioskowanej uchwały pozwoli Sądowi skontrolować prawidłowość, legalność i stopień zobiektyzowania przyjętych przez Komisję Egzaminacyjną II Stopnia kryteriów oceny odwołań.

W odpowiedzi na skargę Komisja Egzaminacyjna II Stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości wnosiła o jej oddalenie podtrzymując w całości argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały. W ocenie Komisji żaden ze wskazanych przepisów w skardze nie został naruszony. Natomiast co do wniosków o przeprowadzenie dowodów uzupełniających z innych uchwał Komisji podkreślono, że uchwała w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu adowkackiego "jest decyzją administracyjną wydaną w warunkach uznania administracyjnego", a więc nie na podstawie ustaleń innych ocen w innych sprawach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi więc o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności.

Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne (art. 3 § 1 ww. ustawy).

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, iż skarga jest zasadna.

Egzamin adwokacki przeprowadzają komisje egzaminacyjne do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego, w składzie 8 członków, powołane na obszarze właściwości jednej lub kilku okręgowych rad adwokackich, a do składu komisji egzaminacyjnych kandydatów na członków wskazują: Minister Sprawiedliwości - 4 egzaminatorów i 4 zastępców egzaminatorów, Naczelna Rada Adwokacka - 4 adwokatów jako egzaminatorów i 4 adwokatów jako zastępców egzaminatorów (art. 78 ust. 1 i ust. 3 ustawy Prawo o adwokaturze), przy czym członek Komisji Egzaminacyjnej podlega wyłączeniu z przyczyn podanych w art. 78 ust. 6 P.a.

Jak wynika z akt administracyjnych skład Komisji Egzaminacyjnej odpowiadał wymaganiom przepisu art. 78 ust. 1 i ust. 3 P.a., oraz członkowie Komisji złożyli oświadczenia o braku podstaw, z art. 78 ust. 6 P.a., do wyłączenia z komisji.

Zgodnie z art. 78d ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze egzamin adwokacki składa się z pięciu części pisemnych. Pierwsza część egzaminu adwokackiego polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 100 pytań zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa oraz z karty odpowiedzi (art. 78d ust. 3 P.a.). Zdający może wybrać tylko jedną odpowiedź, którą zaznacza na karcie odpowiedzi. Za każdą prawidłową odpowiedź zdający uzyskuje 1 punkt. Prawidłowość odpowiedzi ocenia się według stanu prawnego obowiązującego w dniu egzaminu adwokackiego. Z tej części egzaminu A. G.uzyskała ocenę bardzo dobry.

Druga część egzaminu adwokackiego, zgodnie z art. 78d ust. 5 P.a., polega na rozwiązaniu zadania z zakresu prawa karnego polegającego na przygotowaniu aktu oskarżenia lub apelacji, albo w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia, na sporządzeniu opinii prawnej w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta lub przedstawiony stan faktyczny. Z tej części egzaminu A. G. otrzymała ocenę dobrą, po sprostowaniu postanowieniem z dnia [...] września 2011 r. w drodze oczywistej omyłki pisarskiej poprzedniej oceny - dostateczny.

Trzecia część egzaminu adwokackiego (art. 78d ust. 6 P.a.) polega na rozwiązaniu zadania z zakresu prawa cywilnego polegającego na przygotowaniu pozwu lub wniosku albo apelacji, albo w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia, na sporządzeniu opinii prawnej w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta lub przedstawiony stan faktyczny. Z tej części egzaminu skarżąca otrzymała ocenę niedostateczną przy ocenach cząstkowych egzaminatorów również niedostateczne.

Czwarta część egzaminu adwokackiego (art. 78d ust. 7 P.a.) polega na rozwiązaniu zadania z zakresu prawa gospodarczego polegającego na przygotowaniu umowy albo pozwu lub wniosku albo apelacji, albo w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia, na sporządzeniu opinii prawnej w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta lub przedstawiony stan faktyczny. Za rozwiązania zadania z tej części egzaminu A. G. otrzymała ocenę dostateczną.

Piąta część egzaminu adwokackiego (art. 78d ust. 8 P.a.) polega na rozwiązaniu zadania z zakresu prawa administracyjnego polegającego na przygotowaniu skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego lub skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego albo w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia, na sporządzeniu opinii prawnej w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta lub przedstawiony stan faktyczny. Z tej części egzaminu A. G. otrzymała ocenę dobrą.

Egzamin został przeprowadzony w kolejności i w podziale na części wskazane w wymienionych przepisach oraz ocenę prac oparto na przepisach według stanu prawnego obowiązującego w dniu egzaminu.

Egzamin został przeprowadzony także zgodnie z trybem określonym w Rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie przeprowadzania egzaminu adwokackiego (Dz. U. Nr 163, poz. 1301 ze zm.). Podane w przepisach tego rozporządzenia czasy na poszczególne części egzaminu były zachowane. Także pozostałe wymagania co do przeprowadzenia egzaminu odpowiadały określonym w Rozdziale 4 wymienionego rozporządzenia.

Podczas rozwiązywania zadań z części drugiej do piątej egzaminu adwokackiego zdający mogli korzystać z tekstów aktów prawnych i komentarzy oraz orzecznictwa (art. 78d ust. 12 P.a.).

Z przebiegu egzaminu adwokackiego sporządzono niezwłocznie protokół, zgodnie z art. 78g ust. 1 P.a. który podpisali członkowie komisji egzaminacyjnej uczestniczący w egzaminie adwokackim.

Z kolei Komisja II Stopnia zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego (Dz. U. Nr 164, poz. 1315) odbyła posiedzenia, na których jej członkowie wskazani przez przewodniczącego sporządzili dla konkretnych odwołań opinie odnoszące się wyłącznie do poszczególnych zarzutów podnoszonych w odwołaniach. Takie opinie w sprawie zadań skarżącej zostały przez członków Komisji II stopnia sporządzone. Komisja II stopnia szczegółowo opisała pracę skarżącej wskazując na uchybienia, które w ocenie egzaminatorów i Komisji, nie kwalifikowały zadania z prawa cywilnego na ocenę pozytywną (w punktacji 3 do 6).

Zgodnie z art. 78e ust. 2 do ust. 4 ustawy Prawo o adwokaturze oceny rozwiązania każdego z zadań z części drugiej do piątej egzaminu adwokackiego dokonują niezależnie od siebie dwaj egzaminatorzy z dziedzin prawa, których dotyczy praca pisemna, jeden spośród wskazanych przez Ministra Sprawiedliwości, drugi spośród wskazanych przez Naczelną Radę Adwokacką biorąc pod uwagę w szczególności zachowanie wymogów formalnych, właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje. Każdy z egzaminatorów sprawdzających pracę pisemną wystawia ocenę cząstkową i sporządza pisemne uzasadnienie wystawionej oceny cząstkowej i przekazuje je niezwłocznie przewodniczącemu komisji egzaminacyjnej, który załącza wszystkie uzasadnienia ocen cząstkowych dotyczące prac zdającego do protokołu z przebiegu egzaminu adwokackiego. Ostateczną ocenę z pracy pisemnej z danego zadania z części drugiej do piątej egzaminu adwokackiego stanowi średnia ocen cząstkowych przyznanych przez każdego z egzaminatorów, przy czym: oceny pozytywne to: celująca - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi od 5,51 do 6,00; bardzo dobra - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi od 4,51 do 5,50; dobra - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi od 3,51 do 4,50; dostateczna - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi od 3,00 do 3,50; ocena negatywna - niedostateczna - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi poniżej 3,00.

Egzaminatorzy oceniający pracę skarżącej z prawa cywilnego wydali oceny cząstkowe – 2, co skutkowało, że średnia arytmetyczna z wystawionych ocen cząstkowych za tą prace nie przekraczając 3 punktów, a więc musiała również być negatywną. Ponieważ w myśl art. 78f ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze skarżąca nie otrzymała ze wszystkich części egzaminu ocen pozytywnych, gdyż z jednej z części uzyskała ocenę negatywną, ocena z całego egzaminu nie mogła być pozytywna.

Jak trafnie podkreślała Komisja II Stopnia, rozstrzygnięcia podejmowane w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego są rozstrzygnięciami o charakterze uznaniowym. Oznacza to, iż egzaminatorzy i komisje podejmujące uchwały, w ramach posiadanej profesjonalnej wiedzy ustalają wyniki zdających przy zachowaniu pewnego luzu decyzyjnego. W związku z tym Sąd może jedynie w sprawach, w których organy wydają decyzje (podejmują uchwały) o charakterze uznaniowym, badać czy nie zostały przekroczone granice uznania oraz czy organ nie dopuścił się istotnych uchybień w procesie oceny pracy i czy odniósł się do wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego A. G. wystąpiła z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu z innych uchwał Komisji II Stopnia odnoszących się do prac innych zdających, na dowód nierównego potraktowania pracy skarżącej w relacji do tych opracowań, przy czym prace te były z zakresu prawa gospodarczego, a nie z zakresu prawa cywilnego.

W związku z powyższym żądaniem należy zauważyć, iż jakkolwiek z przepisu art. 134 § 1 P.p.s.a. wynika, że sąd administracyjny nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, to jednak związany jest granicami danej sprawy - "sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy". Oznacza to, że sąd nie może uczynić przedmiotem kontroli zgodności z prawem, innej sprawy administracyjnej niż ta, w której wniesiono skargę. Przywołany przepis wyraźnie i jednoznacznie determinuje więc zakres kognicji sądu administracyjnego. Sąd operuje bowiem w granicach sprawy, którą jest sprawa rozstrzygnięta zaskarżonym aktem, co prowadzi do wniosku, że tym samym wyznacza on przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego oraz jego ramy.

Granice kontroli sądowoadministracyjnej wyznaczone więc zostają przez granice sprawy administracyjnej. Na sprawę administracyjną składają się elementy podmiotowe i przedmiotowe, co powoduje, że przy ustalaniu tożsamości sprawy należy uwzględniać te właśnie elementy, których tożsamość, w odniesieniu do elementów podmiotowych wyraża się w tożsamości podmiotu będącego adresatem praw lub obowiązków, w odniesieniu zaś do elementów przedmiotowych do tożsamości treści tych praw i obowiązków oraz ich podstawy prawnej i faktycznej. Zakres sądowej kontroli wyznacza więc przedmiot danej sprawy administracyjnej zdeterminowany prawnymi podstawami wydanego w niej rozstrzygnięcia, poza którymi sąd orzekający w sprawie nie jest uprawniony do podejmowania żadnej interwencji. Granice orzekania sądu administracyjnego wyznacza sprawa administracyjna w znaczeniu materialnym (a nie procesowym), a skoro skarżący przedmiotem skargi może uczynić określony akt lub czynność z zakresu administracji publicznej w całości lub tylko w części, to tak określony w skardze przedmiot zaskarżenia wyznacza jednocześnie wiążące granice sprawy rozpoznawanej przez sąd (por. wyrok NSA z dnia 27 października 2010 r., sygn. akt I OSK 73/10; wyrok NSA z dnia 18 maja 2010 r., sygn. akt II OSK 854/09; wyrok NSA z dnia 28 września 2010 r., sygn. akt I GSK 1158/09; wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2010 r., sygn. akt I GSK 618/09; wyrok NSA z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt II OSK 1739/09; wyrok NSA z dnia 5 listopada 2010 r., sygn. akt I FSK 1904/09).

Sąd administracyjny, orzeka więc na podstawie akt sprawy, rozpatrując ją w oparciu o stan faktyczny i prawny istniejący w dacie wydania zaskarżonego aktu (por. B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka – Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 391 - 392). W orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się ponadto, że obowiązek wydania wyroku na podstawie akt sprawy rozumiany jest, jako oparcie rozstrzygnięcia na istotnych w sprawie faktach udokumentowanych w aktach sprawy stanowiących przedmiot analizy sądu administracyjnego (por. wyrok NSA z dnia 21 maja 2010 r., sygn. akt II FSK 22/09), co oznacza orzekanie na podstawie materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy i stanowiącego podstawę faktyczną wydania zaskarżonego aktu, a w konsekwencji zakaz wykraczania poza ten materiał (por. wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2009 r., sygn. akt I FSK 470/08; wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2010 r., sygn. akt I GSK 806/10; wyrok NSA z dnia 19 października 2010 r., sygn. akt II OSK 1645/09). Ocena prac egzaminacyjnych następuje w drodze podjętych przez właściwe Komisje uchwał wydawanych w ramach tzw. luzu decyzyjnego. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do nieuprawnionej konkluzji, iż prace egzaminacyjne z tej samej dziedziny prawa podlegają ocenie według jakiegoś jednego ustalonego przez Komisje schematu (modelu), na co zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 grudnia 2011 r. wydanym w sprawie II GSK 392/11.

W związku z powyższymi wskazaniami Sąd orzekający w sprawie niniejszej nie miał podstaw do analizowania rozstrzygnięć podjętych w uchwałach Komisji dotyczących innych osób, także i uwagi na fakt, iż żądanie skarżącej dotyczyło zbadania uchwały Komisji odnoszącej się do części z zakresu prawa gospodarczego, z której to części egzaminu skarżąca otrzymała ocenę pozytywną.

Skarżąca domagała się także stwierdzenia nieważności obu uchwał z tych przyczyn, iż niedoręczono pełnomocnikowi skarżącej postanowień Komisji Egzaminacyjnej nr [...] z dnia [...] września 2011 r. oraz z tego powodu, że po złożeniu egzaminu procedowano w sprawie zmieniając oceny skarżącej z części drugiej egzaminu (prawo karne) z oceny dostatecznej na ocenę dobrą.

Z akt sprawy wynikają dwie okoliczności wiążące się ze sobą, które były przedmiotem wydanych postanowień z dnia [...] września 2011 r. Na skutek zbieżności nazwisk (G.) skarżącej i innego zdającego doszło do nieprawidłowego przypisania A.G. kodu pracy innego zdającego o tym samym nazwisku i związanej z tym oceny. Chodziło o pracę z prawa karnego, za którą na skutek owej pomyłki błędnie przypisano ocenę skarżącej z tej części egzaminu na dostateczny w związku z błędnym przypisaniem pracy skarżącej innego kodu. Po stwierdzeniu pomyłki kodów sprostowano pomyłkę w ten sposób, że określono prawidłowo kod pracy A. G. i jednocześnie prawidłowo ustalono wynik skarżącej z tej części egzaminu na ocenę dobrą. Nie zachodziło zatem ponowne rozpatrywanie i ustalanie oceny z pracy skarżącej z prawa karnego, gdyż prawidłowo tę ocenę ustalono już uprzednio zgodnie z kodem przypisanym jej pracy. Nie doszło w związku z tym do naruszenia przepisów wskazanych w skardze, które uzasadniałoby wniosek A. G. o stwierdzeniu nieważności uchwał Komisji Egzaminacyjnej. Postanowienia z dnia [...] września 2011 r. doręczono bezpośrednio skarżącej, a nie ustanowionemu pełnomocnikowi, co stanowiło naruszenie przepisu art. 40 § 2 k.p.a. Sąd stwierdzając takie naruszenie przepisu postępowania, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a., miałby podstawy do uchylenia uchwał jedynie przy stwierdzeniu, że naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zdaniem Sądu w składzie orzekającym, prawidłowe ustalenie kodu pracy skarżącej i w rezultacie także prawidłowe przypisanie jej pracy oceny dobrej z prawa karnego, zgodnie z ustaleniami Komisji I Stopnia i egzaminatorów dokonanymi w stosunku do pracy skarżącej określonej prawidłowym kodem, nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik sprawy tylko dlatego, że postanowienia te nie zostały doręczone pełnomocnikowi skarżącej lecz bezpośrednio A. G. Należy bowiem także zauważyć, że z tej części egzaminu skarżąca otrzymała ocenę pozytywną (nawet wyższą od przypisanej nieprawidłowo poprzednio), a więc wynik z tej części egzaminu nie miał żadnego wpływu na ocenę końcową, w związku z tym naruszenie przepisu art. 40 § 2 k.p.a. również takiego istotnego wpływu na wynik sprawy nie mogło mieć.

Przechodząc do zarzutów wskazywanych przez egzaminatorów oraz Komisję I i II Stopnia należy zauważyć, że za kluczową kwestię zadania uznano zarzuty odnoszące się do przepisu art. 635 k.c. Jak podkreślała Komisja II Stopnia w tym zakresie zdająca co prawda w zarzutach apelacji powołała ten przepis, ale jego ujęcie, jak również uzasadnienie, nie precyzowało jakie okoliczności stanu faktycznego sprawy dawały powodom podstawę do odstąpienia od umowy. Jednocześnie w tym miejscu wymaga zauważenia, iż Komisja II Stopnia uznała za uzasadnione stwierdzenie skarżącej o omyłkowym powołaniu art. 491 § 1 k.c. zamiast art. 494 k.c., co niejako osłabiało zarzuty stawiane w tym zakresie przez egzaminatorów pracy skarżącej jako uzasadniające ocenę tej pracy na niedostateczny.

Jak już nadmieniono w zadaniu z prawa cywilnego za kluczową uznano kwestię nieprawidłowego zastosowania w wyroku przepisu art. 636 § 1 k.c., co uzasadniało postawienie w apelacji zarzutu niezastosowania przepisu art. 635 k.c. Nie chodziło bowiem o wadliwość dzieła (art. 636 § 1 k.c.) lecz o to, że pozwany tak dalece opóźniał się z jego wykonaniem, iż niemożliwe było ukończenie dzieła w ustalonym terminie (art. 635 k.c.). Pracy skarżącej zarzucono nie to, że nie powołała w apelacji przepisu art. 635 k.c., lecz to, że niesprecyzowała jakie okoliczności stanu faktycznego dawały powodom podstawę do odstąpienia od umowy zgodnie z przesłankami z art. 635 k.c. - jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

Wskazując w apelacji na pismo powodów z dnia 26 października 2010 r. zdająca omówiła go w kontekście braku podpisu przyznając temu pismu także znaczenie jako wezwaniu do zapłaty. Nie sposób jednak pominąć tego, że w uzasadnieniu apelacji zdająca zwróciła uwagę na nieodniesienie się przez sąd do tego pisma, wskazując co było powodem jego sporządzenia, w kontekście wyjaśnień powodów na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2011 r. Jak wskazała w tym uzasadnieniu powodowie traktowali przedmiotowe pismo jako odstąpienie od umowy z powodów zarówno wskazanych w tym piśmie, jak i podnoszonych na rozprawie. Powody te jednoznacznie zostały sprecyzowane zarówno w przedmiotowym piśmie, jak i w obszernych zeznaniach powodów złożonych na rozprawie – opóźnianie się przez pozwanego z ukończeniem dzieła w warunkach określonych przez przepis art. 635 k.c. W dalszej części uzasadnienia odniosła się do skuteczności owego pisma z dnia 26 października 2010 r. jako odstępującego od umowy, jednocześnie wskazując na brak dokonania oceny przez sąd oświadczenia powodów w zakresie odstąpienia od umowy. W dalszych wywodach zawarte jest jednoznaczne stwierdzenie o odstąpieniu przez powodów od umowy ze wskazaniem m.in. na przepis art. 635 k.c.

Faktem jest, że zdająca nie opisała okoliczności faktycznych, ustalonych w toku postępowania, które były powodem uzasadniającym podniesienia w apelacji zarzutu z przepisu art. 635 k.c. Innymi słowy nie dokonała opisu tych okoliczności, które szeroko powodowie przytaczali w swoich zeznaniach na rozprawie stwierdzając, że pozwany lekceważył sobie ustalenia co do terminu wykonania dzieła. Jednakże, co jest niesporne, w apelacji uzasadniając zasadność zarzutu opartego na przepisie art. 635 k.c. zdająca wyraźnie wskazywała na treść pisma powodów z dnia 26 października 2010 r. oraz na ich zeznania z rozprawy wprost odnoszące się do zachowania pozwanego. W ocenie składu orzekającego Sądu te elementu apelacji, jednoznacznie nawiązując do przesłanek z art. 635 k.c., powinny podlegać ocenie Komisji wyrażonej w prawidłowym uzasadnieniu uchwały. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 78d ust. 10 P.a. z części drugiej do piątej egzaminu istnieje możliwość ustalenia czterech pozytywnych ocen w skali dostateczny (3) do celujący (6) i jednej oceny negatywnej – niedostateczny (2). Przy stwierdzeniu zatem, iż kluczowym dla zadania była kwestia odniesienia się do art. 635 k.c. w kontekście jego niezastosowania przez sąd i zasadności uwzględnienia tego przepisu w zarzutach apelacji, należy stwierdzić, że uzasadnienie uchwały Komisji II Stopnia, stosownie do art. 78h ust. 12 P..a., powinno spełniać wymogi określone w art. 107 § 3 k.p.a. Uzasadnienie faktyczne uchwały, o którym jest mowa w art. 107 § 3 k.p.a., odnosi się do treści zawartej w sporządzonej pracy pisemnej. Natomiast jej uzasadnienie prawne odnosi się do wskazania czy praca ta spełniała oraz w jakim zakresie kryteria określone w art. 78e ust. 2 P.a. Konkluzja będąca wynikiem tych ustaleń powinna znaleźć stosowne przełożenie na przesłanki określone w art. 78d ust. 1 P.a. oceniające poziom pracy sporządzonej przez zdającą według skali ocen określonej w art. 78d ust. 10 P. a. Zgodnie z ustaleniami Komisji II Stopnia skarżąca w zarzutach apelacji podniosła błędne niezastosowanie przez sąd przepisu art. 635 k.c. omawiając w kilku fragmentach uzasadnienia jakie faktycznie było stanowisko powodów w przedmiocie spornej umowy, przez wskazanie, iż powodowie od tej umowy odstąpili skutecznie i z jakich powodów (wskazanie na pismo z dnia 26 października 2010 r. i ich zeznania na rozprawie). Zatem przy skali ocen z art. 78d ust. 10 P.a. Komisja II Stopnia powinna jednoznacznie i w sposób nie budzący wątpliwości uzasadnić dlaczego opracowania skarżącej, w ocenie Komisji, nie można było zakwalifikować w przedziale ocen pozytywnych. Zdaniem Składu orzekającego Sądu w uzasadnieniu uchwały Komisji II Stopnia takich jednoznacznych motywów rozstrzygnięcia zabrakło, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W tych warunkach Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) i art. 151 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku, postanawiając o kosztach postępowania w oparciu o art. 200 w związku z art. 205 § 2 P.p.s.a.