II SA/Wa 784/12

Uzasadnienie

Minister Obrony Narodowej postanowieniem z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] na podstawie art. 127 § 3 i art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 Kodeksu postępowania administracyjnego po rozpoznaniu wniosku sędziego w stanie spoczynku [...] M. K. z dnia [...] stycznia 2012 r. o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej postanowieniem Ministra Obrony Narodowej z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wyciągu rozkazu dziennego nr [...] Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r., utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu postanowienia organ podał, że sędzia M. K. pełnił zawodową służbę wojskową na stanowisku służbowym sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego w [...].

Na mocy rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie zniesienia niektórych wojskowych sądów garnizonowych oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworzenia sądów wojskowych oraz określenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz. U. Nr 32, poz. 175), Wojskowy Sąd Garnizonowy w [...] został zniesiony z dniem [...] lipca 2010 r.

W związku ze zniesieniem Wojskowego Sądu Garnizonowego w [...], Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości wystąpił do Krajowej Rady Sądownictwa o przeniesienie oficera w stan spoczynku. Uchwałą Krajowej Rady Sądownictwa o przeniesienie oficera w stan spoczynku.

Uchwałą Krajowej Rady Sądownictwa z dnia [...] czerwca 2010 r. zainteresowany został przeniesiony z dniem [...] lipca 2010 r. w stan spoczynku.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2011 r. Minister Obrony Narodowej wypowiedział ww. stosunek służbowy zawodowej służby wojskowej, decyzję doręczono w dniu [...] lutego 2011 r.

Minister Obrony Narodowej decyzją nr [...] (pkt [...]) z dnia [...] stycznia 2011 r. przeniósł sędziego M. K. do dyspozycji Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...].

Rozkazem dziennym nr [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. Prezes Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] stwierdził, że oficer z dniem [...] lipca 2011 r. zostanie zwolniony z zawodowej służby wojskowej wskutek upływu terminu wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej dokonanego przez organ wojskowy.

W dniu [...] września 2011 r. ww. wystąpił do Ministra Obrony Narodowej o stwierdzenie nieważności lub uchylenie decyzji Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] nr [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. Ostatecznie sprecyzował, że wnosi o stwierdzenie nieważności przez MON decyzji Prezesa WSO w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r.

Minister Obrony Narodowej postanowieniem nr [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wyciągu rozkazu dziennego nr [...] Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r.

Od postanowienia M. K. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, wskazując, że zaskarżony wyciąg rozkazu dziennego nr [...] Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. jest rozkazem personalnym, a w konsekwencji decyzją administracyjną w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

Ponownie rozpoznając sprawę, organ podał, że zgodnie z art. 115 ust. 3 w zw. z art. 111 ust. 9 lit. b ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 93 ze zm.) w przypadku zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej dokonanego przez właściwy organ, dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę, stwierdza fakt zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej rozkazem personalnym, wydanym do celów ewidencyjnych.

Z art. 114 ust. 5 i ust. 6 ustawy pragmatycznej wynika natomiast, że zwolnienie z zawodowej służby wojskowej żołnierza zawodowego wskutek dokonanego wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej następuje po upływie sześciu miesięcy od dnia doręczenia wypowiedzenia dokonanego przez organ wojskowy w ostatnim dniu miesiąca, przy czym okres wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej może być skrócony za pisemną zgodą zwalnianego żołnierza zawodowego i właściwego organu, a kończyć się musi ostatniego dnia miesiąca.

Dalej organ wskazał, że można wyróżnić dwa rodzaje decyzji administracyjnych, deklaratoryjne i konstytutywne. Te pierwsze, nie tworzą żadnych praw ani obowiązków, lecz potwierdzają jedynie obowiązki lub uprawnienia wynikające z ustawy lub innego aktu normatywnego. Na mocy ostatecznej decyzji deklaratoryjnej, strona nie może nabyć żadnego prawa. Natomiast decyzje konstytutywne kształtują nowe prawa i obowiązki. Na postawie decyzji konstytutywnych powstaje, zmienia się lub gaśnie dany stosunek prawny.

Dalej organ podkreślił, że decyzją o charakterze konstytutywnym, można uznać tylko i wyłącznie ostateczną decyzję Ministra Obrony Narodowej nr [...] z dnia [...] stycznia 2011 r. o wypowiedzeniu sędziemu M. K. stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej. To rozstrzygnięcie ukształtowało, stworzyło wobec wyżej wymienionego nową sytuację, nowy stosunek prawny, na podstawie którego strona nabyła nowe prawe.

W przypadku zwolnienia żołnierza zawodowego z zawodowej służby wojskowej wskutek upływu terminu wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej dokonanego przez organ wojskowy charakter konstytutywny ma jedynie decyzja w sprawie wypowiedzenia stosunku służbowego. Rozkaz personalny, o którym mowa w art. 115 ust. 3 wojskowej ustawy wydany jest tylko i wyłącznie dla celów ewidencyjnych przez właściwego dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę. Rolą takiego rozkazu jest samo stwierdzenie faktu zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej, rozkaz taki ma wyłącznie charakter ewidencyjny. Przedmiotowy rozkaz nie stanowi zatem decyzji administracyjnej i nie przysługują od niego środki zaskarżenia.

Powyższe postanowienie stało się przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia Ministra Obrony Narodowej nr [...] z dnia [...] lutego 2012 r. oraz o zasądzenie kosztów.

Postanowieniu zarzucił naruszenie:

1. art. 6 ust. 2 pkt 2, art. 8 ust. 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, przez przyjęcie, że przedmiotowy rozkaz personalny nie jest decyzją w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 2 wojskowej ustawy pragmatycznej i nie przysługuje od niego skarga do sądu administracyjnego,

2. art. 111, art. 114 ust. 2, 4, 5 i 6, oraz art. 115 ust. 1 ww. ustawy, poprzez zwolnienie z zawodowej służby wojskowej w sposób nieznany ustawie na podstawie rozkazu personalnego dowódcy, tj. w oparciu o rozkaz personalny wydany przez nieuprawniony organ bez podstawy prawnej, w wyniku czego doszło do skrócenia okresu wypowiedzenia przez organ nieuprawniony,

3. art. 116 ust. 2 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zgodnie z którym organ nie może poprawić daty zwolnienia, poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie i przyjęcie, iż organ I instancji może zmienić datę zwolnienia skarżącego z zawodowej służby wojskowej.

Ponadto zarzucił naruszenie art. 156 § 1 pkt 2 i 3 kpa, art. 7, 77 § 1 i 80 kpa, poprzez:

- poczynienie błędnych ustaleń, iż rozkaz Prezesa WSO w [...] nr [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. nie stanowi rozkazu personalnego będącego decyzją,

- błędne ustalenie, że rozkaz ten został wydany wyłącznie na potrzeby wewnętrzne jednostki wojskowej,

- przyjęcie, że nie doszło do zwolnienia skarżącego z zawodowej służby wojskowej w oparciu o rozkaz Prezesa WSO w [...] z [...] czerwca 2011 r. przed upływem okresu wypowiedzenia,

- nieprzeprowadzenie dowodu z dokumentów potwierdzających faktyczne zwolnienie skarżącego z zawodowej służby wojskowej, a więc potwierdzających wykonanie rozkazu Prezesa WSO w [...].

W uzasadnieniu skargi skarżący podkreślił w szczególności, że rozkaz ten jest rozkazem personalnym, chociaż wydanym nie dla celów ewidencyjnych, gdyż dotyczy spraw personalnych, tj. zwolnienia skarżącego z zawodowej służby wojskowej. Zwrócił uwagę, że w nim organ na nowo określił termin zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, skracając go o 1 miesiąc. W tym zakresie rozkaz na nowo ukształtował prawa i obowiązki skarżącego, a więc ma on charakter konstytutywny. Skarżący twierdzi, że rozkaz ten jest rozkazem personalnym, stanowi decyzję i przysługuje od niego odwołanie do sądu. Powołał się również na konstytucyjną zasadę prawa do sądu.

W ocenie skarżącego, funkcjonują dwie decyzje dotyczące zwolnienia skarżącego z zawodowej służby wojskowej. Podstawą ich wydania było to samo zdarzenie – likwidacja jednostki wojskowej, w której skarżący pełnił zawodową służbę wojskową. Decyzja Prezesa WSO w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. została wydana przez nieuprawniony organ w sytuacji, gdy w obrocie prawnym pozostała i pozostaje nadal ostateczna decyzja uprawnionego organu, tj. Ministra Obrony Narodowej z dnia [...] stycznia 2011 r. wypowiadająca skarżącemu stosunek zawodowej służby wojskowej z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia.

Reasumując skarżący podkreślił, że organ błędnie ustalił, iż rozkaz Prezesa WSO w [...] nr [...] nie stanowi rozkazu personalnego będącego decyzją administracyjną, a w konsekwencji nie mają do niego zastosowania przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, powołując argumenty jak w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Organ podkreślił, że przedmiotowa decyzja jest konsekwencją konstytutywnej decyzji w sprawie wypowiedzenia żołnierzowi zawodowemu stosunku służbowego i wobec tego nie stanowi decyzji administracyjnej w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego i nie przysługują od niego środki zaskarżenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami prawa obowiązującymi w dacie jej wydania. Analizując niniejszą sprawę pod tym kątem, Sąd stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W związku ze zniesieniem Wojskowego Sądu Garnizonowego w [...], Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości wystąpił do Krajowej Rady Sądownictwa o przeniesienie oficera w stan spoczynku.

Uchwałą Krajowej Rady Sądownictwa z dnia [...] czerwca 2010 r. ww. z dniem [...] lipca 2010 r. został przeniesiony w stan spoczynku. Następnie decyzją nr [...] z dnia [...] stycznia 2011 r. Minister Obrony Narodowej wypowiedział M. K. stosunek służbowy zawodowej służby wojskowej. Decyzja ta stała się ostateczna z dniem [...] lutego 2011 r.

Decyzją MON nr [...] (pkt [...]) z dnia [...] stycznia 2011 r. zainteresowany został przeniesiony do dyspozycji Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...].

Rozkazem dziennym nr [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. Prezes Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] stwierdził, że oficer z dniem [...] lipca 2011 r. zostanie zwolniony z zawodowej służby wojskowej wskutek upływu terminu wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej dokonanego przez organ wojskowy.

Zgodnie z art. 115 ust. 3 w zw. z art. 111 ust. 9 lit. b ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.), w przypadku zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej wskutek upływu terminu wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej, dokonanego przez właściwy organ, dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę, stwierdza fakt zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej rozkazem personalnym wydanym do celów ewidencyjnych.

Zgodnie z brzmieniem art. 114 ust. 5 i ust. 6 powołanej wyżej ustawy, zwolnienie z zawodowej służby wojskowej żołnierza zawodowego wskutek dokonanego wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej następuje po upływie sześciu miesięcy od dnia doręczenia wypowiedzenia dokonanego przez organ wojskowy w ostatnim dniu miesiąca, przy czym okres wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej może być skrócony za pisemną zgodą zwalnianego żołnierza zawodowego i właściwego organu, a kończyć się musi ostatniego dnia miesiąca. Tym samym, charakter konstytutywny ma jedynie decyzja w sprawie wypowiedzenia stosunku służbowego.

Rozkaz personalny dla celów ewidencyjnych wydany przez właściwego dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz pełnił służbę, stwierdzający fakt zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej, ma znaczenie wyłącznie ewidencyjne, porządkowe. Rozkaz taki po stronie zainteresowanego nie konstytuuje nowego stanu prawnego, gdyż nie zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie jego praw i obowiązków, jest tylko i wyłącznie konsekwencją konstytutywnej decyzji w sprawie wypowiedzenia żołnierzowi zawodowemu stosunku służbowego.

Rozkaz taki nie stanowi decyzji administracyjnej.

Podkreślić należy, że wadliwość zapisów w rozkazie personalnym wydanym dla celów ewidencyjnych, nie ma wpływu na stan prawny sprawy, nawet podanie w tego typu rozkazie niewłaściwej daty zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej wskutek upływu terminu wypowiedzenia stosunku służbowego dokonanego przez organ wojskowy, nie zmienia prawnej daty zwolnienia wynikającej z upływu ustawowego terminu wypowiedzenia stosunku służbowego.

Reasumując rozkaz dzienny nr [...] Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. nie stanowi decyzji administracyjnej i nie przysługują od niego środki zaskarżenia.

Mając powyższe na uwadze, na zasadzie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji.