II SA/Ke 443/14

Uzasadnienie

Decyzją z 27 marca 2014 r., znak [...] , Wojewoda [...] po rozpatrzeniu odwołania E. Ś. na podstawie art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymał w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Starosty K. z 13 lutego 2014 r. w sprawie utraty statusu osoby bezrobotnej z dniem 20 lipca 2011 r.

Organ odwoławczy wskazał, że w uzasadnieniu decyzji pierwszoinstancyjnej podano, że skarżąca od 20 lipca 2011 r. posiadała prawo do stypendium w okresie odbywania szkolenia, na które została skierowana przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot kierujący. Osoba pobierająca stypendium szkoleniowe z tytułu uczestnictwa w projekcie realizowanym przez inny podmiot niż powiatowy urząd pracy podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, a w takiej sytuacji, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, następuje utrata statusu osoby bezrobotnej.

W odwołaniu E. Ś. zarzuciła zaniedbania Urzędu Pracy. Podniosła, że

z pouczenia wynika obowiązek osobistego wyrejestrowania się osoby bezrobotnej

w przypadku udziału w szkoleniu, a tymczasem została tego prawa pozbawiona, gdyż odstąpiono od procedury osobistego wyrejestrowania się osób biorących udział w szkoleniu. Przyjęto bowiem za podstawę wyrejestrowania "zbiorową" listę przedłożoną przez organizatora szkolenia (bez podpisów zainteresowanych), na której brak jej nazwiska. Skarżąca nadmieniła, że w konsekwencji takich działań została pozbawiona możliwości zweryfikowania zaistniałego błędu. Jej zdaniem wykazała dobrą wolę w wyjaśnieniu sprawy – reagowała osobiście z chwilą wykazania przez NFZ danych w systemie "EWUŚ", korespondowała z NFZ dostarczając dwukrotnie zaświadczenia z PUP o prawie do ubezpieczenia.

Rozpatrując sprawę w trybie odwoławczym Wojewoda wskazał, że E. Ś. zarejestrowała się w PUP w Końskich w dniu 13 lipca 2011 r. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Otrzymała wówczas pouczenie o tym, że osoby pobierające stypendium stażowe lub szkoleniowe z tytułu uczestnictwa w projekcie realizowanym przez inny podmiot niż PUP jako podlegające obowiązkowi ubezpieczenia społecznego nie mogą posiadać statusu bezrobotnego. Osoby takie są zobowiązane do powiadomienia powiatowego urzędu pracy o udziale w szkoleniu w terminie 7 dni przed jego rozpoczęciem. Zainteresowana potwierdziła podpisem treść ww. pouczenia.

Dalej organ wyjaśnił, że w dniu 27 stycznia 2014 r. do PUP w Końskich wpłynęło pismo z NFZ Świętokrzyskiego Oddziału Wojewódzkiego w Kielcach

z prośbą o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego i przekazanie pisemnej informacji dotyczącej zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego E. Ś. z uwagi na fakt, że w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych znajduje się zgłoszenie z 13 lipca 2011 r. oraz w okresie późniejszym zgłoszenie jako osoby pobierającej stypendium

w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które została skierowana przez inny niż urząd pracy podmiot kierujący.

W aktach sprawy znajduje się zaświadczenie potwierdzające udział skarżącej w projekcie "Być kobietą to atut" organizowanym w ramach POKL działanie 6.1 finansowanym przez Europejski Fundusz Społeczny, w okresie od 6 lipca 2011 r. do 29 sierpnia 2011 r. organizowanym przez [...], które wpłynęło do PUP 3 lutego 2014 r. oraz zaświadczenie z 11 lutego 2014 r. wystawione przez ww. organizatora potwierdzające udział skarżącej w ww. okresie w szkoleniu pt. "Księgowość wspomagana techniką komputerową". Organizator potwierdził również, że E. Ś. za ww. okres otrzymała stypendium szkoleniowe, od którego odprowadzane były należne składki do ZUS.

Z notatki służbowej pracownika PUP wynika, że E. Ś. zgłosiła się

w PUP w dniu 30 stycznia 2014 r. w związku z pismem z NFZ i stwierdziła, że nie przypomina sobie, aby brała udział w szkoleniu w lipcu 2011 r., jednakże zobowiązała się poszukać stosownych dokumentów. W dniu 31 stycznia 2014 r.

w rozmowie telefonicznej poinformowała, że nie posiada żadnego dokumentu potwierdzającego udział w projekcie. Z notatki tej wynika również, że pracownik PUP skontaktował się z oddziałem ZUS w Końskich i ustalił, że skarżąca została zgłoszona do ubezpieczeń od 20 lipca 2011 r. do 20 sierpnia 2011 r. przez firmę [...] jako osoba pobierająca stypendium szkoleniowe.

Wojewoda wskazał na art. 33 ust. 4 pkt 1 oraz art. 2 ust. 1 pkt 2 lit.l ustawy

o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W ocenie organu brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji, albowiem E. Ś. podlegała obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu pobierania stypendium szkoleniowego, na które została skierowana przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot, a zatem z tym dniem przestała spełniać warunki osoby bezrobotnej

w rozumieniu ustawy. Zdaniem Wojewody nie znajdują uzasadnienia argumenty przedstawione przez zainteresowaną w odwołaniu, albowiem winna była ona poinformować PUP o tym, że bierze udział w szkoleniu organizowanym przez inny podmiot. Tymczasem skarżąca, wezwana w celu wyjaśnienia sprawy zaprzeczyła, aby posiadała jakikolwiek dokument potwierdzający udział w projekcie, nie pamiętała też udziału w szkoleniu w lipcu 2011 r., a zatem wprowadziła Urząd Pracy w błąd.

Skargę na decyzję Wojewody [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach złożyła E. Ś. wnosząc o uchylenie jej oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7 i 77 § 1 kpa poprzez niepodjęcie przez organ czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, poprzez nie wezwanie skarżącej do przedłożenia dokumentacji ze szkolenia organizowanego przez "[...] oraz nie zwrócenie się do tego podmiotu o wyjaśnienie wątpliwości sygnalizowanych przez skarżącą,

2. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 10 § 1 kpa i art. 81 kpa poprzez uniemożliwienie stronie postępowania wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego

i uznanie za udowodnioną okoliczność faktyczną, co do której strona nie miała możności wypowiedzenia się,

3. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 86 kpa poprzez nie przesłuchanie strony w sytuacji, gdy nie zostały wyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy,

4. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 67 § 1 kpa w zw. z art. 72 kpa poprzez sporządzenie notatki służbowej w sytuacji, gdy utrwalona czynność postępowania jako mająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy winna być utrwalona w postaci protokołu,

5. naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 33 ust. 4 pkt 1, art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 9a w zw. z art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez przyjęcie, że skarżąca podlegała obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu pobierania stypendium szkoleniowego, na które została skierowana przez inny niż Powiatowy Urząd Pracy podmiot, zatem z dniem 20 lipca 2011 r. utraciła status osoby bezrobotnej,

6. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 138 § 1 pkt 1 kpa poprzez utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów E. Ś. wskazała, iż w odwołaniu

podnosiła, że nie ponosi winy za zaistniałą sytuację, gdyż za podstawę wyrejestrowania osób biorących udział w szkoleniu przyjęto "zbiorową" listę przedłożoną przez organizatora szkolenia. Nie z jej winy nie została uwzględniona na tej liście, z uwagi na co nie została ona wyrejestrowana. Stwierdziła, że z powodu braku możliwości skontrolowania zaistniałej sytuacji (przede wszystkim ze względu na fakt, iż wskazana lista nie zawierała podpisów zainteresowanych) była przeświadczona, iż dokonano również jej wyrejestrowania. Kiedy po zakończonym szkoleniu zgłosiła się do UP celem ponownej rejestracji, przez pracownika urzędu została poinformowana, że figuruje w rejestrze jako osoba bezrobotna. W związku

z tym oraz wprowadzeniem w błąd przez osobę reprezentującą UP, była przekonana, że jej sytuacja prawna jest "prawidłowa i zostało to prawidłowo zaewidencjonowane".

Zdaniem skarżącej to, że zgłosiła się do Urzędu Pracy po zakończeniu szkolenia przedstawiając swoją sytuację wskazuje, że w tym momencie powstała wątpliwość wymagająca niezwłocznego podjęcia czynności celem jej wyjaśnienia, co nie zostało uczynione. Gdyby takie działania zostały podjęte, niezwłocznie złożyłaby ponowny wniosek o rejestrację jako osoby bezrobotnej. Gdy otrzymała decyzję

o utracie statusu osoby bezrobotnej niemal trzy lata później, została pozbawiona możliwości próby naprawienia zaistniałej nie z jej winy sytuacji, gdyż dopiero

w 2014r. może złożyć ponowny wniosek o rejestrację jako osoby bezrobotnej.

W odniesieniu do czwartego z zarzutów skarżąca podniosła, że gdyby został sporządzony protokół dla utrwalenia czynności, to miałaby możliwość zapoznania się z nim, co potwierdziłaby własnoręcznym podpisem. W zaistniałej sytuacji możliwości takiej została pozbawiona. Nie zgadza się bowiem z zapisami jakoby zaprzeczała udziałowi w szkoleniu.

Odnosząc się do piątego zarzutu skarżąca wskazała, że przed 20 lipca 2011 r. jako bezrobotna była objęta obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a więc miała inny tytuł rodzący obowiązek ubezpieczeń społecznych. Z tej przyczyny, mając na uwadze art. 6 ust. 1 pkt 9a w zw. z art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego

z tytułu pobierania stypendium. Organy orzekające o utracie przez nią statusu osoby bezrobotnej nie uwzględniły zastrzeżenia z art. 9 ust. 6a, w konsekwencji czego bezzasadnie uznały, że skarżąca nie spełnia przesłanek z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l.

W jej ocenie, skoro nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia z tego tytułu, że otrzymywała stypendium, brak było podstaw do uznania, że na skutek pobierania tego stypendium utraciła status bezrobotnego. Tym samym, jej zdaniem, organy błędnie zastosowały art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna, albowiem zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

Zgodnie z art. 3 § 1 oraz art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć wpływ na wynik sprawy. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).

Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonej decyzji, Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszenia przepisów prawa materialnego, bądź przepisów postępowania w stopniu, który miał lub mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Przedmiotem kontroli sądowej jest decyzja Wojewody [...] orzekająca o utracie przez E. Ś. statusu osoby bezrobotnej.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.

o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r., poz. 674 ze zm.), zwanej dalej ustawą, ilekroć w ustawie jest mowa o bezrobotnym – oznacza to osobę, która m.in. nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników (lit. l). W myśl art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego, który nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2.

Z dyspozycji art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy z dnia 13 października 1998 r.

o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.) wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych.

Bezspornym w sprawie jest, że na mocy decyzji Starosty Kieleckiego z 13 lipca 2011 r. E. Ś. została uznana za osobę bezrobotną, bez prawa do zasiłku.

Jak wynika z prawidłowych ustaleń Wojewody, znajdujących poparcie

w aktach sprawy i niekwestionowanych przez skarżącą, E. Ś. w okresie od 20 lipca 2011r. do 20 sierpnia 2011 r. uczestniczyła w szkoleniu zawodowym "Księgowość wspomagana techniką komputerową" w ramach projektu szkoleniowego "Być kobietą to atut" organizowanego przez [...]. Jak wynika z zaświadczenia wystawionego przez organizatora szkolenia dnia 11 lutego 2011 r. skarżąca, za ww. okres, otrzymywała stypendium szkoleniowe, od którego odprowadzone były należne składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych figuruje informacja o podwójnym zgłoszeniu w tym okresie E. Ś. do ubezpieczenia zdrowotnego: jako osoby pobierającej stypendium

w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych oraz jako osoby bezrobotnej (pismo z dnia 21 stycznia 2014 r. skierowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia [...] Oddział Wojewódzki w K. do Powiatowego Urzędu Pracy w K.).

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy organy zasadnie zatem przyjęły, że z dniem rozpoczęcia przez skarżącą szkolenia, za które pobierała stypendium i na które została skierowana przez podmiot inny niż powiatowy urząd pracy, zaszedł przypadek z art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,

a w konsekwencji przestała spełniać przesłankę bycia osobą bezrobotną, o jakiej mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l) ustawy. Z dniem 20 lipca 2011r. E. Ś. podlegała bowiem obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu na podstawie odrębnych przepisów, a konkretnie - art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W tej sytuacji pozbawienie jej statusu bezrobotnego na mocy art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy było zgodne z prawem.

Podkreślić przy tym należy, że w dniu 13 lipca 2011 r. E. Ś. została pouczona o treści art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l) ustawy oraz art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W pouczeniu tym wskazano również, że osoby które utraciły status bezrobotnego i prawo do zasiłku z tytułu uczestnictwa w projekcie realizowanym przez inny podmiot niż PUP mogą, po zakończeniu udziału w projekcie, zarejestrować się ponownie w PUP i na mocy art. 73 ust. 6 pkt 2 ustawy "powrócić na zasiłek" na okres uzupełniający. Znalazła się tam też informacja, że osoby biorące udział bez skierowania starosty w szkoleniach, o jakich wyżej mowa, mają obowiązek powiadomić powiatowy urząd pracy o tym fakcie w terminie 7 dni przed rozpoczęciem szkolenia (podpisane przez skarżąca pouczenie z dnia 13 lipca 2011r. – k. 24h akt administracyjnych). Bezspornym w sprawie jest, że o rozpoczęciu szkolenia skarżąca nie powiadomiła powiatowego urzędu pracy, w którym zarejestrowana była jako osoba bezrobotna.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez organ art. 7 i 77 § 1 kpa poprzez nie wezwanie skarżącej do złożenia dokumentacji ze szkolenia organizowanego przez [...] wyjaśnić należy, że stosownie do art. 74 ustawy bezrobotny jest obowiązany zawiadomić w ciągu 7 dni powiatowy urząd pracy o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz o zaistnieniu innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku. Jak wyżej wskazano, o obowiązku tym skarżąca została pouczona. W tej sytuacji urząd pracy nie miał podstaw do wzywania E. Ś. do przedłożenia dokumentacji ze szkolenia, czy też "wyjaśniania wątpliwości sygnalizowanych przez skarżącą", skoro to na niej jako bezrobotnej ciążył ustawowy obowiązek z cytowanego wyżej art. 74.

Dlatego też, nawet jeśli organizator szkolenia przesłał do powiatowego urzędu pracy "zbiorową" listę osób w nim uczestniczących, to powinnością skarżącej było dopilnowanie i sprawdzenie, czy na liście było jej nazwisko i czy trafiła ona do właściwego urzędu. Tylko wtedy można by uznać, że skarżąca z należytą starannością wypełniła obowiązek, o jakim mowa w powyższym przepisie. Tymczasem, jak sama podnosi w skardze, "lista nie zawierała podpisów zainteresowanych", co oznacza, że nie można było mieć pewności, że E. Ś. została na niej umieszczona.

W odniesieniu do zarzutów naruszenia art. 10 § 1, 81, 86, oraz 67 § 1 kpa stwierdzić należy, że nie są one zasadne. Tylko takie bowiem naruszenie tych przepisów skutkuje uchyleniem zaskarżonej decyzji, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 ust. 1 pkt 1c p.p.s.a.). Skarżąca wpływu takiego nie wykazała, nie wskazuje także na niego przebieg przeprowadzonego przed organami postępowania. Podkreślenia także wymaga, że istotne dla sprawy okoliczności tj. fakt podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w okresie od 20 lipca do 20 sierpnia 2011r. oraz brak powiadomienia przez skarżącą właściwego urzędu pracy o rozpoczęciu szkolenia, zostały w sprawie ustalone prawidłowo i są bezsporne.

Za chybione należy również uznać zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 33 ust. 4 pkt 1, art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. l) ustawy w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 9a i art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Uzasadniając skargę w tym zakresie E. Ś. oparła się na wyroku WSA w Kielcach z dnia 31 marca 2011 r. sygn. akt II SA/Ke 171/11 podnosząc, że przed 20 lipca 2011 r. jako bezrobotna była objęta obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a więc stosownie do art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych miała inny tytuł rodzący obowiązek ubezpieczeń społecznych i co za tym idzie nie podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9a tej ustawy. Zauważyć jednak trzeba, że wyrok w ww. sprawie został wydany w oparciu o inny stan faktyczny – skarżący nie tylko był zarejestrowany jako bezrobotny, ale z tego tytułu pobierał zasiłek dla bezrobotnych, a właśnie pobieranie zasiłku rodzi obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu na mocy art. 6 ust. 1 pkt 9 ustawy

o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązkiem takim nie są natomiast objęte osoby zarejestrowane jako bezrobotne bez prawa do zasiłku, a taką osobą, na mocy decyzji Starosty K. z 13 lipca 2011 r., była E. Ś.. Skoro więc skarżąca nie miała innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych, to w jej przypadku art. 9 ust. 6a ww. ustawy nie znalazł zastosowania, a w konsekwencji podlegała obowiązkowi ubezpieczenia społecznego jako osoba z art. 6 ust. 9a tej ustawy tj. pobierająca stypendium w okresie odbywania szkolenia, na które została skierowana przez inny niż powiatowy urząd pracy.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.