I SA/Sz 379/12
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
2012-06-20Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Iwona Golec /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie - Iwona Golec po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z.O. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia [...] znak [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wstrzymania wykonania decyzji określającej zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym, od przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w 2006 r. p o s t a n a w i a: odmówić skarżącemu przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Skarżący Z.O., wraz ze skargą na wyżej powołane postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S., złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału I z dnia 8 maja 2012 r. ustalono wpis od skargi w sprawie w wysokości[...] zł.
W uzasadnieniu wniosku o prawo pomocy skarżący podniósł, że charakter sprawy wymaga pomocy zawodowego pełnomocnika.
Z uzasadnienia wniosku wynika, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną (26 lat), na utrzymaniu małżonków pozostaje 3-letnia córka.
Skarżący podał, że źródłem jego utrzymania jest renta "powypadkowa" w wysokości [...] zł netto, oświadczył, że nie ma rachunku bankowego. Dodatkowo wskazał na alimenty w wysokości [...] zł. Szczegółowych informacji na temat alimentów nie podał.
Odnośnie do majątku oświadczył, że zarówno on, jak i pozostałe osoby pozostające ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie nie posiadają żadnych nieruchomości, wartościowych rzeczy ruchomych, czy też zgromadzonych oszczędności.
Skarżący oświadczył dodatkowo, że korzysta z pomocy rodziców.
Wskazał też na okoliczności podnoszone w sprawie o sygn. akt I SA/Sz 340/12, t.j. na wydarzenia z roku 2004 r., t.j. podał, że został wtedy aresztowany, oraz że sąd uznał to aresztowanie za "niewątpliwie niesłuszne". Z.O. wskazał, że jest osobą niepełnosprawną z orzeczonym "110 %" trwałym uszczerbkiem na zdrowiu i niezdolną do pracy zarobkowej. Nawiązując do zaskarżonej decyzji (podatek od sprzedaży mieszkania), wskazał, że na skutek aresztowania utracił możliwość zarobkowania, a konieczność sprzedaży mieszkania związana była z obowiązkiem spłaty kredytu; obecnie nie ma środków na wpis sądowy.
Pismem z dnia 18 maja 2012 r. skarżący został wezwany do nadesłania dodatkowych dokumentów i oświadczeń z uwagi na to, że oświadczenie okazało się niewystarczające do oceny rzeczywistej sytuacji majątkowej, możliwości płatniczych skarżącego. Powyższe zobowiązanie obejmowało: dokumenty potwierdzające wysokość otrzymywanej przez skarżącego renty (decyzja lub dowód otrzymania renty za okres ostatnich trzech miesięcy) oraz wynagrodzenie ze stosunku pracy (zaświadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu za okres ostatnich trzech miesięcy lub dokumentu potwierdzającego ustanie stosunku pracy); oświadczenie skarżącego o dochodach żony skarżącego (źródło i wysokości) wraz z dokumentami potwierdzającymi powyższe (np. zaświadczenie pracodawcy o wynagrodzeniu, lub wyciąg z ewidencji przychodów za ostatni miesiąc - w przypadku przedsiębiorcy), w przypadku osoby bezrobotnej –zaświadczenia powiatowego urzędu pracy; zeznania podatkowego skarżącego i żony skarżącego o wysokości osiągniętego dochodu w 2011 roku; wyciągi z rachunków bankowych skarżącego i żony skarżącego za okres od 15 lutego do 15 kwietnia b.r.; dokumenty potwierdzające wysokość ponoszonych kosztów związanych z utrzymaniem za okres ostatnich trzech miesięcy (w szczególności wydatki na opłaty związane z utrzymaniem mieszkania, itp.), oświadczenie o tytule prawnym do nieruchomości pod adresem [...] oraz [...] wraz z dokumentami potwierdzającymi powyższe (np. akty notarialne – umowy kupna – sprzedaży, bądź inne dokumenty), dodatkowe oświadczenie o stanie majątkowym żony.
Ww. wezwanie doręczono skarżącemu 23 maja 2012 r. na wskazany adres w Ś. do rąk ojca M.O., 10 – dniowy termin upłynął bezskutecznie 4 czerwca 2012 r. (poniedziałek); skarżący nie nadesłał żadnych dokumentów i oświadczeń.
Dopiero w dniu 14 czerwca b.r. (data nadania) skarżący, zdziwiony "niepomiernie" treścią kierowanego do niego wezwania wyjaśnił, że mieszka w Ś. u rodziców, a pobyt pod adresem [...] związany jest z pobytem u rodziny ze względu na stan zdrowia córki skarżącego. Wyjaśnił dalej, że nie posiada dokumentu potwierdzającego, że otrzymuje rentę powypadkową z PZU S.A. w wysokości [...] zł miesięcznie oraz że żona skarżącego nie pracuje. Skarżący podniósł, że rocznego zeznania podatkowego nie przedstawi, gdyż przebywa w S., a "kopia zeznania została w Ś.". Skarżący podniósł, że oboje wraz z żoną nie posiadają rachunku bankowego.
Dodatkowo skarżący wskazał, że uczestniczy jako powód w sprawie używania przez zagraniczne media nieprawdziwego określenia "polskie obozy śmierci" zawisłym przed Sądem Okręgowym w W., w której to sprawie został zwolniony od kosztów sądowych w całości i Sąd Okręgowy w W.nie nakazywał mu tak drobiazgowego przestawiania sytuacji majątkowej, która de facto była wtedy tożsama z obecną. Skarżący powziął przekonanie, że w związku z sytuacją finansową skarżącego zostanie mu zamknięta droga do sądowego rozpoznania wniesionych przez niego w pełni zasadnych skarg.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej w skrócie p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje
w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata ( art. 245 § 2 p.p.s.a.) – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z konstrukcji tego przepisu wynika, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że rozstrzygnięcie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Instytucja przyznania prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób, które wykażą, że znajdują się w trudnej sytuacji materialnej. Do osób tych można zaliczyć osoby rzeczywiście ubogie, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Przystępując do rozpoznania wniosku w tak określonym zakresie, wskazać należy, że zasadą jest, iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 199 p.p.s.a.). Oznacza to, że każdy, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do ich uiszczenia (art. 211 p.p.s.a.). Celem instytucji prawa pomocy jest natomiast zapewnienie prawa do sądu i możliwości obrony swoich racji podmiotom, które znajdują się w sytuacji finansowej uniemożliwiającej poniesienie kosztów z tym związanych. Jest to forma dofinansowania strony postępowania sądowego z budżetu państwa i przez to zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w takim postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Przyznanie lub odmowa przyznania prawa pomocy winna wynikać z wzajemnej oceny dwóch elementów: kosztów, jakie musi ponieść strona na poczet prowadzonego postępowania i jej aktualnej kondycji finansowej.
Należy podkreślić, że dokonywana przez referendarza sądowego ocena sytuacji finansowej strony obejmuje ustalenie, czy wnioskodawca jest w stanie ponieść koszty sądowe zarówno samodzielnie, przy pomocy osób prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, jak i innych osób (tj. członków najbliżej rodziny zobowiązanych do alimentacji), czy instytucji. Dopiero pełne zbadanie sytuacji majątkowej i rodzinnej wnioskodawcy, a także osób bliskich pozwala rozstrzygnąć o przyznaniu prawa pomocy z budżetu państwa.
Wskazać też należy, że podstawą prawną kierowanego do skarżącego wezwania jest przepis art. 255 p.p.s.a., zgodnie z którym, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Z kolei Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz.U. Nr 227, poz. 2245) określa przykładowe dokumenty źródłowe dla udokumentowania dochodów i stanu majątkowego strony (§ 4 rozp.), t.j. m.in. odpisy zeznań podatkowych za ostatnie dwa lata kalendarzowe, zaświadczenia o wysokości wynagrodzeń z okresu ostatnich dwu lat, zaświadczenia o sytuacji rodzinnej wnioskodawcy wydawane przez właściwą do spraw zdrowia lub opieki społecznej jednostkę organizacyjną gminy.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że złożony w tej sprawie wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym nie zasługuje na uwzględnienie, nie wykazał on bowiem, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
W formularzu skarżący podał, że jest rencistą, źródłem utrzymania jest jego renta powypadkowa, nie posiada żadnego majątku. Skarżący korzysta z pomocy rodziny. Skarżący oświadczył w sprawie I SA/Sz 340/12, że jest zatrudniony na 1/8 etatu. Powyższe ogólnikowe oświadczenia były niewystarczające do oceny czy skarżącego jest stać na koszty sądowe, dlatego został wezwany pismem z dnia 18 maja 2012 r. do nadesłania ww. dokumentów i oświadczeń, które miały uzupełnić i zaktualizować dotychczasowe dane. Skarżący nie wykonał nałożonego zobowiązania, a przedłożone z uchybieniem terminu pismo procesowe nie wyjaśnia w sposób dostateczny sytuacji finansowej skarżącego i jego rodziny.
Oceniając wniosek skarżącego, należy stwierdzić, że skarżący nie udokumentował źródła i wysokości swoich dochodów (środków utrzymania), nie przedłożył w tym zakresie żadnych dokumentów, w tym odpowiednich zaświadczeń, czy zeznań podatkowych. Skarżący nie ujawnił także wielkości ponoszonych wydatków na utrzymanie rodziny.
W świetle powyższych uwag, należy stwierdzić, że w rozpoznawanej sprawie skarżący nie wykazał w sposób należyty, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. W sytuacji, gdy wnioskujący o przyznanie prawa pomocy nie przedstawia jasno swojej pełnej sytuacji majątkowej
i rodzinnej oraz sytuacji małżonki, to nie ma podstaw do przyznania skarżącemu prawa pomocy.
Wskazać w tym miejscu należy, jak podniósł Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 21 grudnia 2006 r. sygn. akt I FZ 621/06 niepubl., że celem podjęcia działań wynikających z art. 255 ustawy było możliwe najbardziej dokładne ustalenie rzeczywistej kondycji finansowej wnioskodawcy, ponieważ art. 246 § 2 pkt 2 ustawy formułuje nieostre kryteria ocenne. Stąd szczególnie istotne jest uprawdopodobnienie okoliczności wskazanych w przepisie. Art. 255 ustawy jest w tym stanie prawnym nie tylko podstawę prawną dla działań Sądu umożliwiających prawidłową ocenę sytuacji materialnej wnioskodawcy. Regulacja ta pozwala ponadto ubiegającemu się o przyznanie prawa pomocy na uzupełnienie wniosku w przypadku, kiedy okoliczności wskazane we wniosku nie okażą się wystarczające do uznania przesłanek z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy za uprawdopodobnione. O ile zatem nieprzeprowadzenie postępowania uzupełniającego, co do rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych strony w przypadku, gdy okoliczności przedstawione we wniosku budzą jakiekolwiek wątpliwości jest istotną wadą postanowienia skutkującą jego uchyleniem, o tyle uchylenie się strony od obowiązków nałożonych w toku takiego postępowania należy uznać za przeszkodę wykluczającą uprawdopodobnienie wskazanych we wniosku okoliczności, a tym samym przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie.
Odnosząc się do podnoszonej przez skarżącego okoliczności zwolnienia go od kosztów sądowych przez Sąd Okręgowy w W. stwierdzić należy, że okoliczność ta nie może sama w sobie stanowić argumentu uzasadniającego podobne rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.
Mając to na uwadze, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a., orzeczono, jak
w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Iwona Golec /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie - Iwona Golec po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z.O. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia [...] znak [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wstrzymania wykonania decyzji określającej zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym, od przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w 2006 r. p o s t a n a w i a: odmówić skarżącemu przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Skarżący Z.O., wraz ze skargą na wyżej powołane postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S., złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału I z dnia 8 maja 2012 r. ustalono wpis od skargi w sprawie w wysokości[...] zł.
W uzasadnieniu wniosku o prawo pomocy skarżący podniósł, że charakter sprawy wymaga pomocy zawodowego pełnomocnika.
Z uzasadnienia wniosku wynika, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną (26 lat), na utrzymaniu małżonków pozostaje 3-letnia córka.
Skarżący podał, że źródłem jego utrzymania jest renta "powypadkowa" w wysokości [...] zł netto, oświadczył, że nie ma rachunku bankowego. Dodatkowo wskazał na alimenty w wysokości [...] zł. Szczegółowych informacji na temat alimentów nie podał.
Odnośnie do majątku oświadczył, że zarówno on, jak i pozostałe osoby pozostające ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie nie posiadają żadnych nieruchomości, wartościowych rzeczy ruchomych, czy też zgromadzonych oszczędności.
Skarżący oświadczył dodatkowo, że korzysta z pomocy rodziców.
Wskazał też na okoliczności podnoszone w sprawie o sygn. akt I SA/Sz 340/12, t.j. na wydarzenia z roku 2004 r., t.j. podał, że został wtedy aresztowany, oraz że sąd uznał to aresztowanie za "niewątpliwie niesłuszne". Z.O. wskazał, że jest osobą niepełnosprawną z orzeczonym "110 %" trwałym uszczerbkiem na zdrowiu i niezdolną do pracy zarobkowej. Nawiązując do zaskarżonej decyzji (podatek od sprzedaży mieszkania), wskazał, że na skutek aresztowania utracił możliwość zarobkowania, a konieczność sprzedaży mieszkania związana była z obowiązkiem spłaty kredytu; obecnie nie ma środków na wpis sądowy.
Pismem z dnia 18 maja 2012 r. skarżący został wezwany do nadesłania dodatkowych dokumentów i oświadczeń z uwagi na to, że oświadczenie okazało się niewystarczające do oceny rzeczywistej sytuacji majątkowej, możliwości płatniczych skarżącego. Powyższe zobowiązanie obejmowało: dokumenty potwierdzające wysokość otrzymywanej przez skarżącego renty (decyzja lub dowód otrzymania renty za okres ostatnich trzech miesięcy) oraz wynagrodzenie ze stosunku pracy (zaświadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu za okres ostatnich trzech miesięcy lub dokumentu potwierdzającego ustanie stosunku pracy); oświadczenie skarżącego o dochodach żony skarżącego (źródło i wysokości) wraz z dokumentami potwierdzającymi powyższe (np. zaświadczenie pracodawcy o wynagrodzeniu, lub wyciąg z ewidencji przychodów za ostatni miesiąc - w przypadku przedsiębiorcy), w przypadku osoby bezrobotnej –zaświadczenia powiatowego urzędu pracy; zeznania podatkowego skarżącego i żony skarżącego o wysokości osiągniętego dochodu w 2011 roku; wyciągi z rachunków bankowych skarżącego i żony skarżącego za okres od 15 lutego do 15 kwietnia b.r.; dokumenty potwierdzające wysokość ponoszonych kosztów związanych z utrzymaniem za okres ostatnich trzech miesięcy (w szczególności wydatki na opłaty związane z utrzymaniem mieszkania, itp.), oświadczenie o tytule prawnym do nieruchomości pod adresem [...] oraz [...] wraz z dokumentami potwierdzającymi powyższe (np. akty notarialne – umowy kupna – sprzedaży, bądź inne dokumenty), dodatkowe oświadczenie o stanie majątkowym żony.
Ww. wezwanie doręczono skarżącemu 23 maja 2012 r. na wskazany adres w Ś. do rąk ojca M.O., 10 – dniowy termin upłynął bezskutecznie 4 czerwca 2012 r. (poniedziałek); skarżący nie nadesłał żadnych dokumentów i oświadczeń.
Dopiero w dniu 14 czerwca b.r. (data nadania) skarżący, zdziwiony "niepomiernie" treścią kierowanego do niego wezwania wyjaśnił, że mieszka w Ś. u rodziców, a pobyt pod adresem [...] związany jest z pobytem u rodziny ze względu na stan zdrowia córki skarżącego. Wyjaśnił dalej, że nie posiada dokumentu potwierdzającego, że otrzymuje rentę powypadkową z PZU S.A. w wysokości [...] zł miesięcznie oraz że żona skarżącego nie pracuje. Skarżący podniósł, że rocznego zeznania podatkowego nie przedstawi, gdyż przebywa w S., a "kopia zeznania została w Ś.". Skarżący podniósł, że oboje wraz z żoną nie posiadają rachunku bankowego.
Dodatkowo skarżący wskazał, że uczestniczy jako powód w sprawie używania przez zagraniczne media nieprawdziwego określenia "polskie obozy śmierci" zawisłym przed Sądem Okręgowym w W., w której to sprawie został zwolniony od kosztów sądowych w całości i Sąd Okręgowy w W.nie nakazywał mu tak drobiazgowego przestawiania sytuacji majątkowej, która de facto była wtedy tożsama z obecną. Skarżący powziął przekonanie, że w związku z sytuacją finansową skarżącego zostanie mu zamknięta droga do sądowego rozpoznania wniesionych przez niego w pełni zasadnych skarg.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej w skrócie p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje
w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata ( art. 245 § 2 p.p.s.a.) – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z konstrukcji tego przepisu wynika, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że rozstrzygnięcie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Instytucja przyznania prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób, które wykażą, że znajdują się w trudnej sytuacji materialnej. Do osób tych można zaliczyć osoby rzeczywiście ubogie, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Przystępując do rozpoznania wniosku w tak określonym zakresie, wskazać należy, że zasadą jest, iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 199 p.p.s.a.). Oznacza to, że każdy, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do ich uiszczenia (art. 211 p.p.s.a.). Celem instytucji prawa pomocy jest natomiast zapewnienie prawa do sądu i możliwości obrony swoich racji podmiotom, które znajdują się w sytuacji finansowej uniemożliwiającej poniesienie kosztów z tym związanych. Jest to forma dofinansowania strony postępowania sądowego z budżetu państwa i przez to zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w takim postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Przyznanie lub odmowa przyznania prawa pomocy winna wynikać z wzajemnej oceny dwóch elementów: kosztów, jakie musi ponieść strona na poczet prowadzonego postępowania i jej aktualnej kondycji finansowej.
Należy podkreślić, że dokonywana przez referendarza sądowego ocena sytuacji finansowej strony obejmuje ustalenie, czy wnioskodawca jest w stanie ponieść koszty sądowe zarówno samodzielnie, przy pomocy osób prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, jak i innych osób (tj. członków najbliżej rodziny zobowiązanych do alimentacji), czy instytucji. Dopiero pełne zbadanie sytuacji majątkowej i rodzinnej wnioskodawcy, a także osób bliskich pozwala rozstrzygnąć o przyznaniu prawa pomocy z budżetu państwa.
Wskazać też należy, że podstawą prawną kierowanego do skarżącego wezwania jest przepis art. 255 p.p.s.a., zgodnie z którym, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Z kolei Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz.U. Nr 227, poz. 2245) określa przykładowe dokumenty źródłowe dla udokumentowania dochodów i stanu majątkowego strony (§ 4 rozp.), t.j. m.in. odpisy zeznań podatkowych za ostatnie dwa lata kalendarzowe, zaświadczenia o wysokości wynagrodzeń z okresu ostatnich dwu lat, zaświadczenia o sytuacji rodzinnej wnioskodawcy wydawane przez właściwą do spraw zdrowia lub opieki społecznej jednostkę organizacyjną gminy.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że złożony w tej sprawie wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym nie zasługuje na uwzględnienie, nie wykazał on bowiem, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
W formularzu skarżący podał, że jest rencistą, źródłem utrzymania jest jego renta powypadkowa, nie posiada żadnego majątku. Skarżący korzysta z pomocy rodziny. Skarżący oświadczył w sprawie I SA/Sz 340/12, że jest zatrudniony na 1/8 etatu. Powyższe ogólnikowe oświadczenia były niewystarczające do oceny czy skarżącego jest stać na koszty sądowe, dlatego został wezwany pismem z dnia 18 maja 2012 r. do nadesłania ww. dokumentów i oświadczeń, które miały uzupełnić i zaktualizować dotychczasowe dane. Skarżący nie wykonał nałożonego zobowiązania, a przedłożone z uchybieniem terminu pismo procesowe nie wyjaśnia w sposób dostateczny sytuacji finansowej skarżącego i jego rodziny.
Oceniając wniosek skarżącego, należy stwierdzić, że skarżący nie udokumentował źródła i wysokości swoich dochodów (środków utrzymania), nie przedłożył w tym zakresie żadnych dokumentów, w tym odpowiednich zaświadczeń, czy zeznań podatkowych. Skarżący nie ujawnił także wielkości ponoszonych wydatków na utrzymanie rodziny.
W świetle powyższych uwag, należy stwierdzić, że w rozpoznawanej sprawie skarżący nie wykazał w sposób należyty, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. W sytuacji, gdy wnioskujący o przyznanie prawa pomocy nie przedstawia jasno swojej pełnej sytuacji majątkowej
i rodzinnej oraz sytuacji małżonki, to nie ma podstaw do przyznania skarżącemu prawa pomocy.
Wskazać w tym miejscu należy, jak podniósł Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 21 grudnia 2006 r. sygn. akt I FZ 621/06 niepubl., że celem podjęcia działań wynikających z art. 255 ustawy było możliwe najbardziej dokładne ustalenie rzeczywistej kondycji finansowej wnioskodawcy, ponieważ art. 246 § 2 pkt 2 ustawy formułuje nieostre kryteria ocenne. Stąd szczególnie istotne jest uprawdopodobnienie okoliczności wskazanych w przepisie. Art. 255 ustawy jest w tym stanie prawnym nie tylko podstawę prawną dla działań Sądu umożliwiających prawidłową ocenę sytuacji materialnej wnioskodawcy. Regulacja ta pozwala ponadto ubiegającemu się o przyznanie prawa pomocy na uzupełnienie wniosku w przypadku, kiedy okoliczności wskazane we wniosku nie okażą się wystarczające do uznania przesłanek z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy za uprawdopodobnione. O ile zatem nieprzeprowadzenie postępowania uzupełniającego, co do rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych strony w przypadku, gdy okoliczności przedstawione we wniosku budzą jakiekolwiek wątpliwości jest istotną wadą postanowienia skutkującą jego uchyleniem, o tyle uchylenie się strony od obowiązków nałożonych w toku takiego postępowania należy uznać za przeszkodę wykluczającą uprawdopodobnienie wskazanych we wniosku okoliczności, a tym samym przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie.
Odnosząc się do podnoszonej przez skarżącego okoliczności zwolnienia go od kosztów sądowych przez Sąd Okręgowy w W. stwierdzić należy, że okoliczność ta nie może sama w sobie stanowić argumentu uzasadniającego podobne rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.
Mając to na uwadze, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a., orzeczono, jak
w sentencji.
