I OSK 697/13

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 8 listopada 2012 r., sygn. akt II SA/Rz 591/12, po rozpoznaniu sprawy ze skargi S. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy skierowania do domu opieki społecznej, oddalił skargę.

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym.

Zaskarżoną decyzją z [...] kwietnia 2012 r., Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98 poz. 1071 ze zm.; dalej: k.p.a.) oraz art. 54 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 ze zm.) utrzymało w mocy wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta Rzeszowa decyzję z [...] stycznia 2012 r. Nr [...].

Decyzją tą, działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Rzeszowa, Kierownik Działu Pomocy Instytucjonalnej i Opieki Zastępczej, po rozpatrzeniu wniosku S. M. z 7 listopada 2011 r. odmówił skierowania go do domu pomocy społecznej.

W uzasadnieniu, powołując się na przeprowadzone postępowanie i wywiad środowiskowy, organ podał, że wnioskodawca ma [...] lat, ostatnie zameldowanie na pobyt stały posiada przy ul. [...], aktualnie przebywa w Schronisku [...], jest rozwiedziony, z córką nie utrzymuje kontaktu. Źródłem jego utrzymania jest pobierany zasiłek stały i pielęgnacyjny. S. M. jest osobą niepełnosprawną, zaliczony jest do osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności do dnia [...] sierpnia 2013 r. (orzeczenie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z [...] września 2013 r.). Jest osobą okresowo niezdolną do pracy do dnia 31 stycznia 2014 r. (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z [...] stycznia 2012 r.). Organ po analizie przedłożonej przez wnioskodawcę dokumentacji medycznej oraz informacji zebranych w trakcie wywiadu środowiskowego uznał, że brak jest dostatecznych przesłanek do umieszczenia S. M. w domu pomocy społecznej. Wnioskodawca jest osobą samodzielną, w zakresie wykonywania większości czynności służących zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych lub wykonuje je z niewielką pomocą osób drugich. Nie ma problemu z poruszaniem. Wymaga pomocy przy większych zakupach połączonych z wysiłkiem fizycznym. Organ podał, że mimo przedstawienia zaświadczeń lekarskich wskazujących na pozostawanie w stałym leczeniu lub koniczność opieki osób trzecich, S. M. wykazuje znaczną aktywność ruchową: często opuszcza schronisko w celu załatwienia spraw osobistych, porusza się na rowerze. Nadto organ wskazał, że jest osobą sprawną umysłowo i jest w stanie dopełnić wszelkich formalności. Organ zwrócił uwagę, że wnioskodawca nie prowadzi zdrowego trybu życia i nie dba należycie o stan zdrowia. W ocenie organu jest on w stanie prawidłowo funkcjonować i brak jest podstaw do uznania, że niezbędna jest mu całodobowa pomoc, udzielana w warunkach domu pomocy społecznej. Reasumując S. M. nie spełnia przesłanek o jakich mowa w art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, a sama niepełnosprawność, czy złe warunki mieszkaniowe nie stanowią wystarczających powodów, które uzasadniałyby skierowanie go do domu pomocy społecznej.

Odwołanie od tej decyzji złożył S. M. i wniósł o jej zmianę poprzez orzeczenie o skierowaniu go do domu pomocy społecznej, ewentualnie jej uchylenie i skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Po rozpatrzeniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie, opisaną na wstępie decyzją z [...] kwietnia 2012 r. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Kolegium powołując się na art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej wskazało, że organ nie może odmówić osobie zainteresowanej umieszczenia w domu pomocy społecznej jeżeli spełnia ona warunki określone w tym przepisie. Organ orzeka o skierowaniu danej osoby do domu opieki społecznej określonego typu wówczas, gdy po stronie takiej osoby zaistnieją przesłanki warunkujące powstanie prawa do umieszczenia w domu pomocy społecznej tj. osoba taka wymaga całodobowej opieki (wiek, choroba, niepełnosprawność), nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, a potrzeba opieki nie może być zapewniona w formie usług opiekuńczych.

W ocenie Kolegium organ I instancji w oparciu o wyczerpująco zebrany materiał dowodowy ustalił stan faktyczny, zastosował art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i odmówił skierowania wnioskodawcy do domu pomocy społecznej.

Kolegium podało, że stan zdrowia S. M. jest ciężki (zaświadczenia lekarskie), sam skarżący legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz jest okresowo niezdolny do pracy, córka nie utrzymuje z nim żadnego kontaktu. Kolegium wskazało, że niewątpliwie jednym z kluczowych dowodów jest wywiad środowiskowy, który potwierdził, że odwołujący nie jest osobą nie mogącą samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. W okolicznościach sprawy S. M. zamieszkuje w schronisku, ma zapewnione wyżywienie i nocleg, nie jest obowiązany wykonywać prac domowych, porządkowych. Wiele podstawowych czynności wykonuje samodzielnie, może się poruszać, gospodaruje własnymi pieniędzmi. Do pewnych czynności potrzebna jest pomoc osoby drugiej: przyjmowanie leków, częściowo ubieranie się, kąpiel. Jednakże nie mieszka sam i może liczyć na pomoc opiekuna w schronisku. Reasumując Kolegium raz jeszcze podkreśliło, że wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania stałej opieki i całodobowej pomocy w postaci skierowania do domu pomocy społecznej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie S. M. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów według norm przepisanych. Podał, że jest osobą niepełnosprawną, zliczoną do grona osób o znacznym stopniu niepełnosprawności i całkowicie niezdolnych do pracy. Jego stan zdrowia jest ciężki. Podał, że nie może samodzielnie funkcjonować wymaga pomocy innych osób przy takich czynnościach jak: ubranie, umycie, przygotowanie lekarstw, nie może wykonywać jakichkolwiek prac fizycznych.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie podtrzymując stanowisko i argumentację zawartą w wydanej przez siebie decyzji wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, rozpoznając sprawę, wskazał, że materialno – prawną podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społeczne (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 ze zm.), a w szczególności art. 54 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Przepis ten przewiduje przesłanki warunkujące uzyskanie prawa do umieszczenia w domu pomocy społecznej przez osobę ubiegającą się o takie uprawnienie. W szczególności prawo to przysługuje osobie, która wymaga całodobowej opieki czy to z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności; która nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu; której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.

Taka regulacja oznacza, że obowiązek skierowania danej osoby do domu pomocy społecznej określonego typu powstaje wówczas, gdy po stronie takiej osoby zaistnieją wszystkie przesłanki warunkujące powstanie prawa do tego rodzaju świadczenia pomocy społecznej. Zatem umieszczenie danej osoby w domu pomocy społecznej poprzedzone musi być ustaleniem, że osoba ta ze względu na swój wiek, chorobę lub niepełnosprawność nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu i wymaga całodobowej opieki, której nie można zapewnić poprzez usługi opiekuńcze.

Rolą organu rozstrzygającego o przyznaniu takiego prawa jest ustalenie, czy stopień, w jakim wiek, choroba lub niepełnosprawność wpływa na zdolności samoutrzymania się i zaspokajania własnych nieodzownych potrzeb życiowych, jest tego rodzaju, że można uznać, że nie może ona samodzielnie funkcjonować.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, organy orzekające w sprawie prawidłowo i wnikliwie wyjaśniły wszelkie okoliczności niezbędne dla podjęcia rozstrzygnięcia. Jednocześnie podzielić należy ustalenia faktyczne organów dotyczące stanu zdrowia skarżącego i wnioski, że brak jest przesłanek do skierowania skarżącego do domu pomocy społecznej.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym przeprowadzonego wywiadu środowiskowego wynika, że S. M. ma [...] lat, aktualnie przebywa w Schronisku [...] (ostatnie zameldowanie na pobyt stały posiada przy ul. [...]), gdzie ma zapewniony nocleg i wyżywienie. Jest rozwiedziony, z córką z powodu konfliktu nie utrzymuje kontaktu. Źródłem jego utrzymania jest pobierany zasiłek stały i pielęgnacyjny. Skarżący jest osobą niepełnosprawną, legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z [...] września 2013 r., zaliczającym go do osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności do dnia [...] sierpnia 2013 r. Posiada orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z [...] stycznia 2012 r., w którym ustalono, że jest osobą okresowo niezdolną do pracy do dnia 31 stycznia 2014 r. Orzekające w sprawie organy ustaliły także, że S. M. jest osobą samodzielną, w zakresie wykonywania większości czynności służących zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych lub wykonuje je z niewielką pomocą osób drugich. Nie ma problemu z poruszaniem. Wymaga pomocy przy większych zakupach połączonych z wysiłkiem fizycznym. Mimo przedstawienia zaświadczeń lekarskich wskazujących na pozostawanie w stałym leczeniu lub konieczność opieki osób trzecich, S. M. wykazuje znaczną aktywność ruchową: często opuszcza schronisko w celu załatwienia spraw osobistych, porusza się na rowerze. Jest osobą sprawną umysłowo i jest w stanie dopełnić wszelkich formalności. Zamieszkując w schronisku nie jest obowiązany wykonywać prac domowych, porządkowych. Do pewnych czynności potrzebna jest pomoc osoby drugiej: przyjmowanie leków, częściowo ubieranie się, kąpiel. Jednakże nie mieszka sam i może liczyć na pomoc opiekuna w schronisku.

W świetle powyższych okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie stwierdził, że trafnie organy obu instancji uznały i wykazały, wbrew twierdzeniom skarżącego, że brak jest przesłanek określonych przepisem art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i prawidłowo odmówiły skarżącemu skierowania go do domu pomocy społecznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie podkreślił, że podstawowym dowodem w postępowaniu o przyznanie świadczeń z zakresu pomocy społecznej i szczególnym wobec dowodów wskazanych w k.p.a., jest rodzinny wywiad środowiskowy. Rola rodzinnego wywiadu środowiskowego w sprawach pomocowych jest niezwykle ważna. Jest on bowiem sposobem zbierania informacji, rozmową z osobą starającą się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej (i jej rodziną), swoistym trybem postępowania dowodowego. W myśl art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin ubiegających się o świadczenia. Nie jest on jedynym dowodem w tym postępowaniu, choć niewątpliwie najważniejszym.

W postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej należy dopuścić także inne dowody z odpowiednim zastosowaniem przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (I. Sierpowska., Komentarz do ustawy o pomocy społecznej, wyd. ABC 2009, źródło: Lex). Należy jednak pamiętać, że rodzinny wywiad środowiskowy jako obligatoryjna forma postępowania wyjaśniającego wymaga od strony szczególnej aktywności, bowiem z uwagi na charakter ustaleń odnoszących się do sfery ściśle osobistej, nie można jej zastąpić innymi środkami dowodowymi (por. wyrok NSA z 14 maja 2010 r., I OSK 1753/09, wyrok NSA z 20 października 2010 r., sygn. akt I OSK 812/10, dostępny baza: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Sporządzony w przedmiotowej sprawie wywiad środowiskowy oraz pozostałe dowody (w tym zaświadczenia lekarskie) dały organom wystarczającą wiedzę do przyjęcia, że S. M. nie jest osobą wymagającą całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącą samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, w miejscu dotychczasowego pobytu. Niewątpliwie stan zdrowia skarżącego jest nienajlepszy ([...]) jednak nie pozwalał organom na przyjęcie, że jest on osobą wymagającą całodobowej opieki, osobą, która nie może samodzielnie funkcjonować. Zauważyć wypada, że w swoim środowisku skarżący funkcjonuje samodzielnie z niewielką pomocą osób trzecich, którą to ma zapewnioną ze strony opiekuna schroniska, gdzie aktualnie przebywa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie podkreślił, że usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze obejmujące pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem, kierowane są do osób samotnych, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione. Mogą być również przyznane osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie nie zamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić (art. 50 ust. 1-3 ustawy o pomocy społecznej). Zapewnienie pobytu w domu pomocy społecznej jest dalej idącą formą pomocy niż przyznanie pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych. Jeżeli więc skarżący (co ustaliły organy orzekające w sprawie) nie potrzebuje usług opiekuńczych to niedopuszczalne byłoby przyznanie mu świadczenia w postaci skierowania do domu pomocy społecznej. Umieszczenie w domu pomocy społecznej jest bowiem ostatecznością (por. wyrok NSA z 8 maja 2009 r., I OSK 849/08, dostępne w bazie cbois: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Zauważyć jeszcze raz wypada, że przebywając w schronisku dla bezdomnych mężczyzn S. M. ma zapewnioną pomoc w zakresie wyżywienia, zakwaterowania, pomocy finansowej na zakup leków (k. 16 akt administracyjnych sprawy), ma zapewnioną podstawową, ogólnie dostępną opiekę medyczną (pismo z 28 lipca 2011 r. Rzeszowskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta – k. 7 akt sądowych). Mimo trudnej sytuacji zdrowotnej funkcjonuje samodzielnie w środowisku w którym przebywa, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności (może wykonywać lekkie prace, przygotowywać posiłki, dbać o swój wygląd, przemieszczać się po pomieszczeniu, rozporządzać swoimi pieniędzmi, mimo częściowego niedowładu ręki samodzielnie wypełnia dokumenty, jest sprawny umysłowo).

Za chybione Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uznał argumenty pełnomocnika skarżącego, podniesione w trakcie rozprawy, a dotyczące konieczności zweryfikowania w postępowaniu administracyjnym opinią biegłego lekarza kwestii zdrowotnej skarżącego oraz okoliczności zawartej w karcie informacyjnej z 19 kwietnia 2011 r. z pobytu skarżącego w szpitalu, gdzie wśród zaleceń lekarskich zawarte było stanowisko ordynatora oddziału, "że wskazane byłoby umieszczenie chorego w DPS". Przepis art. 84 § 1 k.p.a. stanowi, że gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii.

W sprawie skarżący przedłożył szereg zaświadczeń lekarskich, które zawierają wiadomości specjalne – informacje o stanie jego zdrowia. Z zaświadczeń tych wynika, że skarżący nie wymaga całodobowej opieki. Wskazują one jedynie na konieczność dalszego leczenia u lekarza rodzinnego, kontroli w poradni neurologicznej, chirurgicznej, kardiologicznej, zalecają dietę cukrzycową, stałą kontrolę ciśnienia tętniczego, rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych (karty informacyjne z leczenia szpitalnego oraz zaświadczenia lekarskie – k. 12, 13 akt administracyjnych). Powyższe uprawniało orzekające organy do ustalenia, że skarżący z uwagi na swój stan zdrowia nie wymaga usług opiekuńczych. Brak konieczności zapewnienia całodobowej opieki potwierdza również pozostały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zatem uznać należało, że organy nie miały podstaw, by wystąpić o wydanie opinii przez lekarzy specjalistów.

Natomiast w odniesieniu do zaświadczeń lekarskich przedłożonych przy piśmie pełnomocnika skarżącego z 31 października 2012 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wskazał, że są one datowane na okres od maja do października 2012 r., a więc zostały wystawione po dacie orzekania przez organy. Jak zaznaczono na wstępie rozważań, Sąd dokonuje jedynie kontroli już wydanych decyzji administracyjnych pod względem ich legalności, to jest zgodności z prawem obowiązującym w chwili ich wydania. Niemniej jednak przedłożone zaświadczenia lekarskie potwierdzają jedynie te okoliczności, które były znane organom orzekającym w sprawie.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, organy, zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 k.p.a. przeprowadziły postępowanie, zgromadziły materiał dowodowy oraz dokonały jego prawidłowej oceny, czemu dały wyraz w prawidłowo skonstruowanym uzasadnieniu. Poczynione przez organ ustalenia, co do braku konieczności całodobowej opieki nad skarżącym nie są dowolne i nie budzą wątpliwości Sądu.

Końcowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zauważył, że zgodnie z art. 2 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Z treści tego przepisu oraz z art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej wynika zasada, że pomoc społeczna w jakiejkolwiek formie może być przyznana tylko wówczas, gdy osoba starająca się o taką pomoc nie jest w stanie, mimo własnych wysiłków, w żaden sposób prawidłowo funkcjonować bez takiej pomocy. Obecnie S. M. funkcjonuje samodzielnie, jednakże jeżeli zajdzie konieczność - z uwagi na pogorszenie stanu zdrowia - skarżący ma możliwość uzyskania pomocy, jeśli nie ze strony członków rodziny (z którymi jest w konflikcie), to ze strony organów pomocy społecznej.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę oddalił.

S. M. wniósł od wyroku skargę kasacyjną, zaskarżając wyrok w całości skargę kasacyjną oparł na zarzutach:

1) naruszenia prawa materialnego, a mianowicie:

– art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że skarżącemu cierpiącemu na liczne choroby, który przebywa w schronisku dla bezdomnych, mając zapewnioną tylko podstawową opiekę w zakresie wyżywienia, zakwaterowania, ogólnie dostępną opiekę medyczną zapewniono niezbędne wsparcie w zakresie zaspokojenia podstawowych potrzeb i umożliwiono mu życie w warunkach odpowiadających godności człowieka;

– art. 54 § 1 ustawy o pomocy społecznej przez błędną jego wykładnię, polegającą na przyjęciu, że znajduje ona zastosowanie tylko w sytuacji, gdy osoba kierowana do domu pomocy społecznej nie może otrzymać pomocy środowiskowej w miejscu swojego zamieszkania, gdy tymczasem znajduje on również zastosowanie w sytuacji ustalenia, że pomoc taka jest możliwa, ale w zakresie niewystarczającym;

2) naruszenie prawa postępowania, a mianowicie:

– art. 1 § 1 i 2 w związku z art. 145 § 1 lit. c ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 7, 77 § 1 oraz art. 107 § 3 k.p.a. polegającym na oddaleniu skargi oraz nieuchyleniu decyzji organu II instancji, pomimo że decyzja została wydana bez pełnego rozważenia materiału dowodowego, co skutkowało wskazaniem w zaskarżonej decyzji, że organ ustalając stan faktyczny oparł się w zasadzie w całości na wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym przez pracownika socjalnego, pomijając jednocześnie inne istotne dowody, jakimi są zaświadczenia wystawione w przedmiotowej sprawie przez lekarzy specjalistów;

– art. 1 § 1 i 2 w związku z art. 3 § 1 i art. 145 § 1 lit. a i c ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 7, 8 77 § 1 i art. 84 § 1 k.p.a. przez oddalenie skargi, w sytuacji gdy organ I jak i II instancji przyjął jako wiadomości specjalne – niezbędne dla oceny czy skarżący spełnia przesłanki do umieszczenia w domu pomocy społecznej, które nie zostały przedstawione przez biegłego, a jedynie przez pracownika socjalnego dokonującego wywiadu środowiskowego.

Na tych podstawach wnosił o:

– uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi;

ewentualnie:

– uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

Ponadto wnosił o:

– zasądzenie od organu na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych;

– zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. G. z Kancelarii Adwokackiej w Rzeszowie zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – oświadczając jednocześnie, że koszty te nie rozstały uiszczone w całości ani w części.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach. Zarzuty naruszenia przepisów postępowania i przepisów prawa materialnego nie są zasadne. W zaskarżonym wyroku Sąd przeprowadził prawidłową wykładnię art. 3 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2099 r. Nr 175, poz. 1362), który stanowi o zaspokojeniu niezbędnych potrzeb i umożliwienia życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. Nie ma podstaw do wyprowadzenia z tej regulacji jaki standard odpowiada godności człowieka oraz odrzucenia warunków godnych i gwarantujących godność człowieka zaspokojenia niezbędnych potrzeb w Schronisku [...]. Niezbędne potrzeby to podstawowe potrzeby. Nie jest też zasadny zarzut naruszenia przez błędną wykładnię art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi: "Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej". W zaskarżonym wyroku Sąd przeprowadził prawidłową wykładnię art. 54 ust. 1, wskazując, że prawo pomocy społecznej przysługuje, jeżeli są spełnione przesłanki: – konieczność całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, – niemożliwość samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym, – brak możliwości zapewnienia niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Nie kwestionuje stanu zdrowia skarżącego, ale ocenił sytuację skarżącego z punktu spełnienia przesłanek ustawowych.

Nie zostały naruszone przepisy postępowania. Sąd przeprowadził pełną ocenę prawidłowości ustalenia stanu faktycznego w oparciu o akta sprawy. Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 84 Kodeksu postępowania administracyjnego. Wiadomości specjalne są potrzebne w razie gdy organ administracji publicznej nie zatrudnia osób, którym stawia się takie wymogi, a takie wymagania stawiane są pracownikom socjalnym. Stawiane wymagania powiązane są ze stosowaniem przepisów ustawy o pomocy społecznej.

Zarzuty zatem naruszenia art. 1, art. 3 § 1, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ i c/ ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 7, 77 § 1, art. 84 § 1, art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego nie są zasadne. Stan faktyczny został ustalony wyczerpująco, uwzględniono orzeczenia lekarskie, warunki w jakich skarżący mieszka, a ocena dowodów jest zgodna z zasadą swobodnej oceny dowodów, oparta na wiedzy specjalistycznej.

W tym stanie rzeczy, skoro skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach, na mocy art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.