I OSK 2413/11

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Wa 20/11 oddalił skargę E. G. na niewykonanie przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podał, że pismem z dnia 29 sierpnia 2010 r. E. G. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w zakresie wydania zaświadczenia potwierdzającego równoważność węgierskiego tytułu "habilitált doktorrá" z polskim tytułem naukowym profesora, jednocześnie wnosząc na podstawie art. 154 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) dalej p.p.s.a., o ponowne wymierzenie organowi grzywny oraz nakazanie mu wydania w terminie jednego miesiąca zaświadczenia o równoważności tytułu. W uzupełnieniu skargi E. G. sprecyzowała, że skarga dotyczy bezczynności organu polegającej na niewykonaniu wyroku WSA w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07.

W odpowiedzi na skargę Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniósł o jej oddalenie, gdyż zarzuty co do bezczynności organu są nieuzasadnione, bowiem wniosek skarżącej z dnia 3 listopada 2003 r. został załatwiony poprzez wydanie 30 stycznia 2008 r. postanowienia odmawiającego wydania zaświadczenia stwierdzającego równoważność węgierskiego tytułu "habilitált doktorrá" z polskim tytułem naukowym profesora.

W pismach procesowych składanych do Sądu skarżąca wniosła o nakazanie organowi wykonania zaleceń zawartych w wyroku z dnia 26 czerwca 2007 r. w celu załatwienia sprawy w terminie jednego miesiąca oraz o uchylenie i uznanie za niepodlegające wykonaniu postanowień organu z dnia 19 listopada 2007 r. i 30 stycznia 2008 r. Podniosła przy tym, że organ nie przeprowadził żadnego postępowania wyjaśniającego w sprawie, zarówno po złożeniu wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy po wyroku Sądu z dnia 26 czerwca 2007 r., jak i po złożeniu skargi z dnia 23 stycznia 2008 r. aż do chwili obecnej. Stwierdziła, iż z uzasadnienia wyroku z dnia 25 kwietnia 2008 r. (sygn. akt I SA/Wa 204/08) wynika, że organ "do dnia dzisiejszego nie przeprowadził żadnego postępowania wyjaśniającego w przedmiotowej sprawie po wyroku z 26 czerwca 2007 r." i przez ponad 3 lata, do dnia 23 października 2010 r. pozostawał w bezczynności w kwestii wydania wnioskowanego zaświadczenia. W związku z tym wniosła o ukaranie organu grzywną w kwocie wyższej niż wcześniej orzeczona.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę na podstawie art. 151 p.p.s.a. wskazał, że stosownie do treści art. 154 § 1 tej ustawy w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz w razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie żądając wymierzenia temu organowi grzywny. Zgodnie z § 3 ww. artykułu wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po wniesieniu skargi, o której mowa § 1, nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi. Zastosowanie środka przewidzianego w art. 154 § 1 p.p.s.a jest możliwe w sytuacji pozostawania przez organ w bezczynności w podjęciu lub kontynuacji postępowania administracyjnego mającego na celu zakończenie sprawy decyzją administracyjną lub w innej formie przewidzianej prawem. Warunkiem dopuszczalności wniesienia skargi jest uprzednie pisemne wezwanie właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy. Wniesienie skargi nie jest ograniczone żadnym terminem, może to nastąpić w każdym czasie, nie później jednak niż do wykonania wyroku albo wydania aktu lub podjęcia czynności. W niniejszej sprawie skarżąca ze stosownym wezwaniem organu wystąpiła pismem z dnia 28 sierpnia 2010 r., zaś skargę do sądu administracyjnego złożyła pismem z dnia 29 sierpnia 2010 r.

Uznając skargę za nieuzasadnioną Sąd pierwszej instancji wskazał, że nie można stwierdzić, aby organ nie wykonał wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07. Ponadto podniósł, że skargę do Sądu o wymierzenie grzywny skarżąca poprzedziła wprawdzie stosownym wezwaniem, niemniej jednak złożyła ją już po wykonaniu wyroku i załatwieniu przez organ sprawy ostatecznym rozstrzygnięciem.

Sąd zaznaczył, że w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 czerwca 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 752/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wskazał na związanie wykładnią dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2007 r., sygn. akt I OSK 1064/05, który stwierdził, że zaskarżone postanowienie zostało wydane bez przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Uchybienie organu polegało na zaniechaniu wyjaśnienia, czy uzyskany przez skarżącą tytuł "habilitált doktorrá" jest tytułem naukowym, do którego znalazłyby zastosowanie postanowienia Konwencji Praskiej (Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów o ukończeniu szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r., Dz.U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28) oraz nieuprawnionej ocenie materiału dowodowego – pisma Biura Ekwiwalencji i Informacji z dnia 11 lutego 2004 r. Nadto przyczyną uchylenia przez Sąd poprzednich rozstrzygnięć było niewyjaśnienie przez organ, czy uzyskany przez skarżącą tytuł "habilitált doktorrá" ma charakter tytułu naukowego oraz czy tytuł ten jest równoważny z tytułem naukowym profesora nadawanym w Polsce.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podał, że postanowieniem nr [...] z dnia 19 listopada 2007 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego ponownie orzekł o odmowie wydania skarżącej zaświadczenia o uznaniu za równoważny dyplomu "habilitált doktorrá" z dokumentem nadającym tytuł naukowy profesora, wydawanym w Rzeczypospolitej Polskiej. Podstawę negatywnego rozstrzygnięcia stanowiło ustalenie, że tytuł "habilitált doktorra" uzyskany w Republice Węgierskiej po 1993 r. nie jest stopniem naukowym ani tytułem naukowym w rozumieniu prawa węgierskiego. W tej sytuacji w ocenie organu brak było podstaw do stwierdzenia jego równorzędności z nadawanym w Polsce tytułem naukowym w trybie postanowień Konwencji Praskiej, czy też Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Węgierskiej Republiki Ludowej o wzajemnym uznawaniu równorzędności dokumentów o wykształceniu i stopniach naukowych wydawanych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Węgierskiej Republice Ludowej podpisanego w Warszawie w dniu 25 kwietnia 1980 r. (Dz.U. z 1981 r. Nr 1, poz. 1 i 2).

Pismem z dnia 29 listopada 2007 r. skarżąca złożyła wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy. Następnie, pismem z dnia 23 stycznia 2008 r. wniosła skargę na bezczynność organu w rozpoznaniu sprawy po wyroku Sądu z dnia 26 czerwca 2007 r., wnioskując o wymierzenie organowi grzywny za niewykonanie wyroku z dnia 26 czerwca 2007 r. oraz wydanie rozstrzygnięcia o istnieniu uprawnienia do uzyskania od organu zaświadczenia o równoważności węgierskiego tytułu "habilitált doktorrá" w dziedzinie nauk matematycznych z polskim tytułem naukowym profesora. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 204/08 uznał, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego pozostawał w bezczynności po wyroku tegoż Sądu z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07, bowiem do dnia wniesienia przez stronę skargi nie wydał aktu ostatecznie rozstrzygającego w przedmiocie jej wniosku z dnia 3 listopada 2003 r., postanowienie w tym zakresie organ wydał bowiem dopiero 30 stycznia 2008 r., czyli już po wniesieniu skargi do sądu administracyjnego. Dlatego w konsekwencji Sąd orzekł o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości 500 zł oraz oddalił skargę w pozostałym zakresie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny podał, że jak wynika z wyżej wymienionego wyroku tego Sądu, jak i z akt administracyjnych niniejszej sprawy, postanowieniem z dnia 30 stycznia 2008 r. nr [...] Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoznał ostatecznie wniosek skarżącej, utrzymując w mocy swoje poprzednie rozstrzygnięcie z dnia 19 listopada 2007 r. nr [...] odmawiające wydania skarżącej żądanego zaświadczenia.

W ocenie Sądu pierwszej instancji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sposób szczegółowy wyjaśnił w powyższych postanowieniach przyczyny odmowy wydania jej żądanego zaświadczenia, organ przeprowadził stosowne uzupełniające postępowanie wyjaśniające i podjął wszelkie działania zmierzające do wyjaśnienia sprawy.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, wbrew zarzutowi skargi nie można zarzucić organowi niewykonania wyroku z dnia 26 marca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07. Ponadto Sąd zauważył, że skarga została wniesiona pismem z dnia 29 sierpnia 2010 r., a więc już po wykonaniu przez organ wyroku poprzez wydanie w dniu 30 stycznia 2008 r. ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie. W konsekwencji brak jest obecnie, zdaniem Sądu pierwszej instancji przesłanek do wymierzenia organowi grzywny na podstawie art. 154 § 1 p.p.s.a.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniosła E. G. reprezentowana przez radcę prawnego. Zaskarżając wyrok w całości zarzuciła:

1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, polegające na przesłance z art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi:

– art. I ust. 3 pkt c lub d Konwencji praskiej z dnia 7 czerwca 1972 r. o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych (Dz.U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29) – poprzez niezastosowanie tych przepisów do sytuacji skarżącej i tym samym zaakceptowanie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny odmowy wydania skarżącej przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zaświadczenia o równoważności nadanego jej na Węgrzech tytułu naukowego habilitált doktorrá z polskim tytułem naukowym profesora;

– art. II. 1, art. II. 2, art. III. 1, art. III.2 Konwencji o uznaniu kwalifikacji związanych z uzyskaniem wyższego wykształcenia w Regionie Europejskim sporządzonej w Lizbonie w dniu 11 kwietnia 1997 r., tzw. Konwencji Lizbońskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 233, poz. 2340) w związku z oświadczeniem rządowym z dnia 30 lipca 2004 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 233 poz. 2340 ) – polegające na niezastosowaniu tych przepisów do skarżącej i zaakceptowanie stanu faktycznego bezczynności Ministra i braku realizacji zobowiązania do przeprowadzenia postępowania dowodowego, a w konsekwencji niewydanie jej stosownego zaświadczenia o równoważności nadanego jej na Węgrzech tytułu naukowego habilitált doktorrá z tytułem naukowym profesora przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na mocy art. 217 § 1 i § 2 ust. 2 oraz § 3 k.p.a. na podstawie przedstawionych przez skarżącą organowi dowodów w postaci: pisemnych oświadczeń rektora Uniwersytetu w Szeged z 2005 i 2006 r. potwierdzających nadanie skarżącej tytułu naukowego oraz świadectwa pracy z dnia 27 maja 2010 r., w którym rektor Politechniki Opolskiej poświadczył nadanie skarżącej w RW dnia 22 stycznia 1997 r. tytułu naukowego habilitált doktorrá;

2) naruszenie przepisów postępowania – art. 174 pkt 2 ustawy – Prawo o postępowaniu sądami administracyjnymi – w szczególności poprzez naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 106 § 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu sądami administracyjnymi polegające na wadliwych ustaleniach faktycznych i naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności poprzez ustalenie, iż Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wypełnił obowiązek wykonania zaleceń wynikających z wyroku WSA dnia 26 czerwca 2007 r.:

– poprzez wadliwe przyjęcie za Ministrem błędnie ustalonego stanu faktycznego, iż nadany skarżącej tytuł habilitált doktorrá nie jest tytułem naukowym, choć przeczą temu dowody dostarczone przez skarżącą (w tym świadectwo pracy oraz listy rektora Uniwersytetu w Seged). Skutkowało to, na etapie postępowania przed Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego niewydaniem skarżącej odpowiedniego zaświadczenia przez ten organ (tj. złamaniem art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., a także art. 217 § 1 i § 2 ust. 2 oraz § 3 k.p.a.), a w konsekwencji wydaniem przez Sąd wyroku bez wskazania podstawy prawnej rozstrzygnięcia w tej części, opartego jedynie na korespondencji elektronicznej Biura Ekwiwalencji i Informacji (ENIC/NARIC) z dnia 4 i 19 kwietnia 2007 r., pomimo udokumentowanego już przez skarżącą innymi wiarygodnymi dowodami faktu posiadania przez nią tytułu naukowego habilitált doktorrá. Wspomniane zaś Biuro Ekwiwalencji i Informacji w wyniku bezprawnego działania przekroczyło swoje uprawnienia, co miało istotny negatywny wpływ na wynik sprawy –tym samym Sąd naruszył również art. 141 § 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zobowiązujący do wykazania podstawy prawnej rozstrzygnięcia;

– poprzez przyjęcie (s. 7 zaskarżonego wyroku WSA w Warszawie), że Minister "kierując się wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia (sygn. akt I OSK 1064/05) przeprowadził stosowne działania uzupełniające postępowanie wyjaśniające i podjął wszelkie działania zmierzające do wyjaśnienia sprawy" – w sytuacji, gdy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2008 r. (w sprawie sygn. akt I SA/Wa 204/08) na s. 4 stwierdził coś wręcz przeciwnego: "Akta sprawy nie wskazują też, aby Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prowadził dodatkowe postępowanie wyjaśniające po złożeniu przez skarżącą wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Podniesiony przez skarżącą zarzut bezczynności organu jest więc uzasadniony", zaś Minister akta sprawy po wyroku I SA/Wa 204/08 oddał do WSA w Warszawie w styczniu 2008 r., ale nie ma w nich żadnych dowodów, iż organ istotnie przeprowadził dodatkowe postępowanie wyjaśniające, brak jest w szczególności korespondencji elektronicznej Biura, na które powołuje się Sąd w swym obecnym orzeczeniu, bowiem nie przekazano ich z Ministerstwa do Sądu, a zatem Sąd nie dokonał należytej weryfikacji tych dokumentów;

– bezpodstawne, bez należytej weryfikacji, przyjęcie w orzeczeniu, iż Biuro Ekwiwalencji i Informacji ma w swoich kompetencjach ustalanie równoważności tytułów naukowych w związku z powoływaną przez skarżącą Konwencją praską, skoro w przepisach brak jest podstawy prawnej do przyznania takich uprawnień BEiI działającego od 1 stycznia 1999 r.;

– wadliwe przyjęcie, iż ww. korespondencja elektroniczna oraz "tłumaczenie przysięgłe dyplomu habilitált doktorrá sporządzone na zlecenie organu potwierdzają, że uzyskany przez skarżącą dyplom nie jest tytułem naukowym w kraju jej nadania, to jest w Republice Węgierskiej", w sytuacji gdy rektor Uniwersytetu w Szeged w listach z 1 sierpnia 2005 i 1 sierpnia 2006 r., jak również rektor Politechniki Opolskiej w p. 6) wydanego skarżącej świadectwa pracy z dnia 27 maja 2010 r. potwierdzili nadanie Ewie Graczyńskiej tytułu naukowego habilitált doktorrá;

– błędne przyjęcie, iż skarżąca nie posiada tytułu naukowego poprzez oparcie się na opiniach wydanych w innej sprawie i błędnym założeniu, iż organ słusznie stwierdził, że nadany skarżącej tytuł naukowy habilitált doktorrá: "nie jest i nie może być uznany za równoważny polskiemu dokumentowi o nadaniu tytułu naukowego profesora";

– wadliwe przyjęcie (s. 7), bez wskazania konkretnej podstawy prawnej, iż z "Porozumienia międzyrządowego z 1980 r." wynikają jakiekolwiek konsekwencje w kwestii uznawania tytułu nadanego powódce, w sytuacji gdy porozumienie bilateralne z 1980 r. dotyczy jedynie uznawalności stopni naukowych, a niniejsza sprawa nie dotyczy w ogóle stopnia, ale tytułu naukowego;

– wadliwe przyjęcie w wyroku (na s. 7 u dołu), iż organ "wydając swoje postanowienia z 19 listopada 2001 r. nr [...] i 30 stycznia 2008 r. nr [...] wykonał jednak zalecenie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r. o sygn. akt I SA/Wa752/07" — w sytuacji, gdy organ nie prowadził żadnego postępowania wyjaśniającego i nie ustosunkował się do przedstawionych przez skarżącą nowych dowodów w sprawie, w postaci świadectwa pracy z dnia 27 maja 2010 r. oraz powołania się przez nią na nowe przepisy prawne tzw. Konwencji Lizbońskiej w związku z oświadczeniem rządowym z dnia 30 lipca 2004 r., a zatem wyrok WSA w niniejszej sprawie opiera się praktycznie na listach z kwietnia 2007 r., czyli sprzed wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2008 r. (w sprawie sygn. akt I SA/Wa 204/08), jak również sprzed daty złożenia przez skarżącą skargi do WSA w sprawie powyższej oraz w sprawie sygn. akt I SA/Wa 752/07, (co miało miejsce w dniu 23 stycznia 2008 r.) i I So/Wa 1/08.

Wskazując powyższe podstawy skargi kasacyjnej skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W obszernym uzasadnieniu skargi kasacyjnej przedstawiono argumentację odnoszącą się do poszczególnych zarzutów.

Pełnomocnik Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie jako niemającej usprawiedliwionych podstaw. W uzasadnieniu pełnomocnik organu odniósł się do poszczególnych zarzutów zawartych w skardze kasacyjnej i podkreślił, że postępowanie prowadzone po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07 zostało ostatecznie zakończone postanowieniem z dnia 30 stycznia 2008 r., nr [...]. Zdaniem pełnomocnika organu, zawarte w skardze żądanie ukarania organu grzywną, które nie dotyczy braku rozstrzygnięcia, lecz odmowy wydania wnioskowanego zaświadczenia nie mieści się w kompetencjach sadu administracyjnego określonych w art. 154 § 1 p.p.s.a.

Pełnomocnik skarżącej w piśmie z dnia 23 stycznia 2012 r., wniesionym w odpowiedzi na powyższe pismo organu, podtrzymał wszelkie dotychczasowe zarzuty, wnioski, dowody i twierdzenia.

Stwierdził, że organ, który był i jest nadal związany zaleceniami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawie I SA/Wa 752/07 dotychczas ich nie wykonał i meritum skargi stanowi brak działania organu w celu wyjaśnienia sprawy, a nie tylko wydania decyzji. Dlatego, zdaniem pełnomocnika, mimo wydania postanowienia z dnia 30 stycznia 2008 r. skarga na niewykonanie przez organ wyroku z dnia 26 czerwca 2007 r. jest zasadna.

Na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2012 r. E. G. poparła skargę kasacyjną i wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, natomiast pełnomocnik Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw – zarówno w zakresie zarzutów dotyczących naruszenia prawa materialnego, jak i odnoszących się do przepisów postępowania.

Ustosunkowując się w pierwszej kolejności do zarzutów opartych na podstawie wskazanej w art. 174 pkt 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, to jest zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, zaznaczyć przede wszystkim trzeba, że skoro przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny była skarga E. G. o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 154 § 1 p.p.s.a. wobec niewykonania wyroku tego Sądu z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07, to Sąd pierwszej instancji obowiązany był przeprowadzić postępowanie mające na celu wyjaśnienie okoliczności istotnych dla oceny zgłoszonego przez stronę żądania i rozważyć wyłącznie te kwestie, które dotyczyły rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Zgodnie z art. 154 § 1 p.p.s.a. w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność oraz w razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie żądając wymierzenia temu organowi grzywny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 752/07 uchylił postanowienie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 23 marca 2004 r., nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia równoznaczności tytułu uzyskanego przez E. G. w Republice Węgierskiej i poprzedzające je postanowienie tego organu z dnia 6 lutego 2004 r., nr [...]. Sąd, powołując się na wykładnię dokonaną w sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2007 r. (sygn. akt OSK 1064/05) zalecił, by organ rozpatrując po raz kolejny wniosek skarżącej o wydanie zaświadczenia potwierdzającego równoważność węgierskiego tytułu "habilitált doktorrá" z polskim tytułem naukowym profesora przeprowadził wskazane przez Sąd postępowanie wyjaśniające.

Okolicznością bezsporną w sprawie jest, że powyższy wniosek E. G. został ostatecznie rozpatrzony postanowieniem z dnia 30 stycznia 2008 r. nr [...] o odmowie wydania zaświadczenia. Zdaniem skarżącej, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przed wydaniem tego postanowienia nie wyjaśnił należycie okoliczności wskazanych w powołanym wyroku z dnia 26 czerwca 2007 r., co świadczyć ma o niewykonaniu tego orzeczenia.

Bezczynność lub przewlekle prowadzenie przez organ postępowania po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności o których mowa w art. 154 § 1 p.p.s.a., oznacza sytuację gdy organ w ponownym postępowaniu, prowadzonym na skutek wydanego uprzednio wyroku w sprawie sądowoadministracyjnej, pomimo upływu stosownych terminów nie załatwił sprawy, to znaczy nie wydał nowego rozstrzygnięcia kończącego sprawę administracyjną. W myśl regulacji zawartej w omawianym przepisie o niewykonaniu wyroku może więc być mowa wyłącznie wówczas, gdy takie rozstrzygniecie – bez względu na jego treść i zakres poprzedzającego je postępowania – nie zostało wydane.

Pogląd powyższy znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego zarówno dotyczącym skargi z art. 154 § 1 p.p.s.a., jak i w okresie wcześniejszym, gdy obowiązywał art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) dotyczącym tego przepisu. W orzeczeniach tych przyjmowany jest pogląd, że skarga o wymierzeniu organowi grzywny jest skargą w odrębnej, samodzielnej z punktu widzenia jej podstaw prawnych sprawie. Jej celem nie jest kontrola zgodności z prawem konkretnego aktu lub czynności organu administracji. Zastosowanie się przez ten organ do oceny prawnej zawartej w wykonywanym wyroku podlega bowiem kontroli na ogólnych zasadach w ramach skargi od nowego rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli więc zdaniem strony organ, chociaż wydał stosowne orzeczenie, to nie wykonał wiążącej go oceny prawnej wyrażonej w uprzednim orzeczeniu Sądu, zarzut taki może ona podnieść wyłącznie w skardze na decyzję lub postanowienie wydane po powtórnym rozpatrzeniu sprawy (por. np. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2001 r., sygn. akt V SA 354/01, ONSA 2002, nr 3, poz. 117, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 listopada 2005 r., sygn. akt I OSK 426/05, Lex nr 198147, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lipca 2011 r., sygn. akt I OSK 230/11, Lex nr 1082699). Skoro więc z akt niniejszej sprawy wynika, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przed wniesieniem przez E. G. skargi w trybie art. 154 § 1 p.p.s.a. wydał rozstrzygnięcie w sprawie, której dotyczył wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r. (okoliczności tych skarżąca nie kwestionuje), to zarówno zakres przeprowadzonego przez Sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie postępowania, który strona skarżąca uznaje za niewystarczający, jak i oddalenie skargi nie mogą być skutecznie kwestionowane. Rolą bowiem Sądu rozpoznającego sprawę w trybie art. 154 § 1 p.p.s.a. nie była ocena czy Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wydając postanowienie z dnia 30 stycznia 2008 r. wykonał wytyczne zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2007 r. Jak wcześniej wskazano okoliczność ta mogłaby podlegać ocenie Sądu w postępowaniu ze skargi na powyższą decyzję.

Nie mogły więc być uznane za usprawiedliwione nie tylko zarzuty naruszenia przepisów postępowania, ale także zarzuty naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.), jakie postawione zostały w skardze kasacyjnej. Jak bowiem stwierdzono, poza zakresem niniejszego postępowania, dotyczącego skargi wniesionej w trybie art. 154 § 1 p.p.s.a. pozostać muszą kwestie związane z oceną pod względem zgodności z prawem postanowienia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 stycznia 2008 r., nr [...], a taki charakter miały postawione w skardze kasacyjnej zarzuty.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną na podstawie art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Oddaleniu podlegał również zgłoszony przez skarżącego na rozprawie wniosek dotyczący zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego (kosztów przejazdu), bowiem przepisy dotyczące zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego zawarte w art. 203 i 204 powołanej ustawy nie przewidują w razie oddalenia skargi kasacyjnej zwrotu na rzecz skarżącego kosztów tego postępowania.