IV SAB/Po 40/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2014-09-04Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Jarosz
Donata Starosta
Ewa Kręcichwost-Durchowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.) Sędziowie WSA Donata Starosta WSA Anna Jarosz Protokolant St. sekr. sąd. Monika Zaporowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 04 września 2014 r. sprawy ze skargi R.w R. na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej 1. umarza postępowanie w zakresie zobowiązania organu do wydania aktu lub dokonania czynności; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. oddala wniosek o wymierzenie organowi grzywny; 4. zasądza od Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. na rzecz R. w R. kwotę 100 (sto) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Pismem z dnia [...] kwietnia 2014 r. Rada [...] wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Poznaniu skargę na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. poprzez nieudostępnienie informacji publicznej.
Skarga została wniesiona w następującym stanie faktycznym sprawy.
W dniu [...] lutego 2014 r. (data wpływu do organu) Rada [...]złożyła do Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. wnioski ([...]), o udzielenie informacji publicznej.
Pismem z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] organ zwrócił się do Rady [...] z prośbą o przesłanie pełnomocnictwa udzielonego T. L. do występowania w jej imieniu.
Pismem z dnia [...] marca 2014 r. wnioskodawca podniósła, iż żądanie przesłania oryginałów wniosku jak i pełnomocnictwa jest pozbawione podstaw prawnych.
Pismem z dnia [...] marca 2014 r. organ wezwał T. L. do przedłożenia w terminie 7 dni pełnomocnictwa do działania w imieniu Rady [...].
Pismem z dnia [...] kwietnia 2014 r. Rada [...] wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Poznaniu skargę na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. poprzez nieudostępnienie informacji publicznej zarzucając organowi naruszenie art. 7, art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 2, 3 i 4, art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.).
Wskazując na powyższe strona wniosła o zobowiązanie organu do udzielenia w terminie 14 dni odpowiedzi na wnioski o udostępnienie informacji publicznej.
W uzasadnieniu skargi skarżąca wskazała, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w K., po upływie maksymalnego terminu na udzielenie informacji publicznej, wystosował do skarżącej pismo znak [...] z dnia [...] marca 2014 r.. Skarżąca podniosła, iż organ zamiast udzielenia informacji publicznej albo odmowy udzielenia takiej informacji, zażądał pełnomocnictw do reprezentowania Rady Sekcji Krajowej przez osobę, która podpisała pisma oraz przesłania "oryginałów wniosków o udzielenie informacji publicznej" - nie wskazał przy tym podstawy takich żądań, ani też celu wezwania.
Skarżąca wskazała, iż Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 grudnia 2012 r., sygn. I OSK 2033/12 wyjaśnił, że zarówno sąd, jak i organ nie miał w niniejszej sprawie obowiązku zbadania czy wnioskodawca posiadał kompetencje do występowania do organu o udzielenie informacji publicznej we własnym imieniu. Nawet, jeśli Sekcja [...] w W. nie posiada ani osobowości prawnej, ani też zdolności sądowej, to osoby podpisane w imieniu tego podmiotu jako wnioskodawcy mogą występować jednocześnie o udostępnienie informacji publicznej, a także wnieść skargę na bezczynność organu w tym przedmiocie.
Skarżący zauważył, iż do tej pory Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. nie kwestionował możliwości składania wniosków o informację publiczną drogą elektroniczną i nie żądał pełnomocnictw do pism oraz przesyłania pism pocztą tradycyjną przez skarżącą (Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. wie, czyim organem jest Rada [...] i wie także, że osoba podpisująca wnioski jest Przewodniczącym Rady [...]).
Skarżąca podniosła, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w K., nie bacząc na to, że każdy z wniosków był odrębnym wnioskiem poinformował, że: "wstępna analiza treści przesianych pism wskazuje, że przedmiotem wniosków są informacje w znacznej części wymagające przetworzenia, w części już udostępniane, w części dostępne na stronie BIP, w części wymazane lub nieistniejące w dokumentacji, obszarze regulacji organizacyjnych i prawa wewnętrznego Urzędu. Ich przygotowanie wymaga znacznego zaangażowania potencjału pracowniczego kosztem realizacji zadań bieżących". Naczelnik Urzędu Skarbowego w Koninie nie wskazał przy tym konkretnie do których wniosków należy odnieść te stwierdzenia, których informacji nie posiada, w związku z którymi wnioskami należy dokonać przetworzenia informacji (i dlaczego), gdzie jakoby i które informacje zamieszczone są w BIP urzędu.
Odpowiedź Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z pewnością nie stanowi udostępnienia informacji publicznej, o która wnosiła Rada Sekcji Krajowej, nie stanowi też żądania o skonkretyzowanie wniosku, ani też informacji, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. wyznacza dłuższy termin załatwienia wniosków.
Jeżeli Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. miał jakieś wątpliwości, albo uważał, że żądana informacja publiczna była już udostępniana lub jest zamieszczona w BIP - powinien odnieść to do każdego wniosku oddzielnie.
Postawa Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. narusza prawo do informacji publicznej, świadczy też o arogancji władzy.
W dniu [...] kwietnia 2014 r. skarżący przesłał do organu upoważnienie z dnia [...]lutego 2012 r.
Pismem z dnia [...] kwietnia 2014 r. organ poinformował wnioskodawcę o wszczęciu postępowania.
Pismami z dnia [...] kwietnia 2014 r[...] organ udzielił odpowiednio odpowiedzi na wnioski z dnia [...] lutego 2014 r., nr [...].
Pismem z dnia [...] maja 2014 r. [...], organ udzielił odpowiedzi na wniosek z dnia [...] lutego 2014 r., nr [...].
Pismem z dnia [...] maja 2014 r. [...] organ poinformował wnioskodawcę, iż wniosek [...] nie może zostać rozpoznany w terminie oraz że udzielenie informacji publicznej nastąpi do dnia [...]maja 2014 r.
Pismem z dnia [...] maja 2014 r. [...] organ udzielił częściowo odpowiedzi na wniosek [...] oraz poinformował, iż w pozostałym zakresie informacja publiczna zostanie udostępniona do dnia [...] maja 2014 r.
Pismami z dnia [...]maja 2014 r. [...] organ udzielił odpowiednio odpowiedzi na wnioski z dnia [...]lutego 2014 r., nr [...].
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie wskazując, że przepis art.32 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm., dalej: Kpa) stanowi, iż strona może działać przez pełnomocnika, zaś z art. 33 par. 2 i 3 Kpa wynika, że pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu, a pełnomocnik dołącza do akt jego oryginał lub urzędowo poświadczony odpis. Przepis art. 64 § 2 Kpa nakłada na organ administracji publicznej obowiązek podjęcia czynności w celu usunięcia braków formalnych. Do braków formalnych, które rodzą obowiązek organu administracji publicznej wezwania strony do ich usunięcia w ustalonym terminie należy brak pełnomocnictwa do działania w imieniu strony,
Organ nie pozostawał bezczynny, bowiem stosując się do powyższych zasad dwukrotnie wezwał skarżącego do przedłożenia pełnomocnictwa, co spowodowało uzupełnienie braków i w konsekwencji spowodowało rozpoznanie wniosków o udzielenie informacji publicznej.
Organ powołując się na wyrok NSA z 16 marca 2010 r., sygn. akt I OSK 1701/09 oraz komentarza do ustawy o dostępie do informacji publicznej - 2010r. dr Mariusz Bidziński, prof. dr hab. Marek Chmaj, dr Przemysław Szustakiewicz - system Informacji Prawnej Legali wskazał, iż przyjęty przez organ tryb postępowania znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sadowym i piśmiennictwie. Powołane w skardze wyroki sądów administracyjnych odnoszą się do innego stanu faktycznego i prawnego i w ocenie organu nie stanowią podstawy uzasadniającej skargę na bezczynność organu.
Następnie organ podkreślił, że wnioski zostały rozpoznane terminie 14 dni od dnia uzupełnienia braków poprzez przedłożenie upoważnienia do reprezentowania skarżącego przez Tomasza Ludwińskiego. Organ zwrócił uwagę, że skoro osiem wniosków zostało już załatwionych a dwa są w trakcie realizacji w związku z przedłużeniem terminu do ich załatwienia, brak jest podstaw do stwierdzenia, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w Koninie pozostaje w zwłoce w załatwieniu wniosków o udostępnienie informacji publicznej, a co za tym idzie do zobowiązania organu do załatwienia przedmiotowych wniosków.
W piśmie procesowym z dnia [...]sierpnia 2014 r. organ wskazał, że odpowiedź na wnioski nr [...] oraz [...] zostały udzielone w zakreślonym terminie do dnia [...] maja 2014 r. tj. odpowiednio dnia [...] i [...]maja 2014 r.
Na rozprawie w dniu [...] września 2014 r. pełnomocnik organu wniósł o oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej: "Ppsa"), kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje m.in. rozpatrywanie skarg na bezczynność organów. W takich przypadkach, kontroli poddany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, dla jakich akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również, czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu.
Wyjaśnić w tym miejscu należy, że skarga do sądu administracyjnego na bezczynność organu w przedmiocie informacji publicznej nie musi być poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej, ponieważ zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2013 r., poz. 267 – dalej "Kpa") stosuje się jedynie do decyzji o odmowie udzielenia informacji publicznej, a zatem Kpa nie ma zastosowania do pozostałych czynności podejmowanych w trybie ustawy, które mają charakter czynności materialno-technicznych z zakresu administracji publicznej w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 Ppsa. Wprawdzie art. 52 § 3 Ppsa stanowi, że warunkiem dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 Ppsa, jest wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, jednak bezczynność nie wchodzi w zakres pojęcia "akty lub czynności", a skoro ustawa nie przewiduje żadnych dodatkowych środków prawnych przeciwko czynnościom podejmowanym przez organy w ramach udzielania informacji publicznej (poza odwołaniem od decyzji o odmowie udzielenia informacji publicznej oraz decyzji o umorzeniu postępowania), należy uznać, że skarga na bezczynność w zakresie udzielenia informacji publicznej jest dopuszczalna bez wzywania do usunięcia naruszenia prawa w trybie art. 52 § 3 Ppsa (por. wyrok NSA z dnia 24 maja 2006 r. sygn. akt I OSK 601/05, LEX nr 236545 – wyrok dostępny w Internecie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Uznając, że niniejsza skarga jest dopuszczalna stwierdzić należy, iż jej przedmiotem jest bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego K. w zakresie udostępnienia stronie skarżącej informacji i dokumentów szczegółowo wskazanych we wnioskach z dnia [...]lutego 2014 r.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że koniecznym do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest ustalenie czy żądane dokumenty są informacją publiczną oraz czy Naczelnik Urzędu Skarbowego jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. W niniejszej sprawie należy również ustalić czy działania organu nastąpiły w formie zgodnej z treścią wniosku o udzielenie informacji publicznej, a jeżeli nie, to czy działanie takie znajduje uzasadnienie w materiale dowodowym sprawy.
Pojęcie informacji publicznej określone jest w art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zgodnie z którym informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 tej ustawy. Ponieważ sformułowania te nie są zbyt jasne należy przy ich wykładni kierować się treścią art. 61 Konstytucji RP, przewidującego prawo obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej i podmiotów wykonujących zadania publiczne. Prawo dostępu do informacji publicznej ma charakter powszechny, bowiem jest przyznane każdemu (art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Nie wymaga się zatem od osoby wykonującej to prawo wykazania interesu prawnego lub faktycznego.
Zgodnie jednak z art. 5 ust. 2 powołanej ustawy, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.
Rozważając przedmiotowy aspekt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa, o ile odnosi się do faktów (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 3 września 2007r. sygn. akt IV SAB/Gl 28/07, dostępny w Internecie jw.). W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej, udostępnieniu podlega informacja publiczna m.in. o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć. Informacją publiczną jest treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych niezależnie, do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Ponadto informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej związanych z nimi bądź w jakikolwiek sposób dotyczących ich i są nimi zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez nie wytworzonych jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań nawet, jeżeli nie pochodzą wprost od nich. Niezależnie od powyższego, aby konkretna informacja posiadała walor informacji publicznej, to musi się odnosić do sfery faktów.
Mając na uwadze przywołane poglądy i przedstawioną wykładnię prawa, stwierdzić należy, że żądane przez stronę skarżącą informacje są informacjami publicznymi w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, a zatem ustawa znajduje w sprawie zastosowanie.
Powyższa okoliczność w żadnym stopniu nie jest kwestionowana przez organ.
Odnosząc się do podmiotowego aspektu niniejszej sprawy należy stwierdzić, że Naczelnik Urzędu Skarbowego jako organ administracji publicznej bez wątpienia jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej.
Uznając, że informacje i dokumenty wskazane we wnioskach stanowią informację publiczną, a organ jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej, ustalić należy czy działania podjęte przez podmiot zobowiązany nastąpiły w formie adekwatnej do wskazanej we wniosku o udostępnienie informacji publicznej.
Wnioski z dnia [...]lutego 2014 r. (data wpływu do organu [...]lutego 2014 r.) zainicjowały postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej, które zostało uregulowane przepisami wyżej przywołanej ustawy o dostępie do informacji publicznej. Postępowanie to ma charakter postępowania administracyjnego, które obejmuje zarówno postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej, jak i postępowanie w sprawie odmowy udzielenia takiej informacji. Okoliczność, że tylko odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 tej ustawy następują w drodze decyzji, do których stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (art. 16 ust. 1 i 2), nie uprawnia do twierdzenia, że pierwszy etap postępowania w sprawie udzielenia informacji publicznej, tj. do momentu wszczęcia postępowania w sprawie jej odmowy, nie ma charakteru postępowania administracyjnego. W doktrynie wskazuje się zasadnie, że artykuł 16 powołanej ustawy wprowadza regulację drugiego, obok postępowania w sprawie udostępnienia informacji, postępowania administracyjnego: postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej. Jest ono wszczynane z urzędu przez podmiot, który był adresatem wniosku złożonego na podstawie art. 10 powołanej ustawy i stanowi kontynuację postępowania w sprawie udostępnienia informacji publicznej (zob.: M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 59-60, M. Kłaczyński, S. Szuster, Komentarz do art.16 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198), LEX 2003). Postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest zatem postępowaniem administracyjnym, uregulowanym zasadniczo przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej, do którego – w określonym zakresie mają również zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Rozpoznając niniejszą sprawę należy również mieć na uwadze, że ustawodawca w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazał, że udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 3 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej).
Na gruncie niniejszej sprawy dla oceny czy mieliśmy do czynienia z bezczynnością organu istotna jest kwestia od którego momentu do postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej obowiązują przepisy Kpa.
W tym zakresie na gruncie orzecznictwa administracyjnego istnieje rozbieżność.
W wyroku z dnia 16 marca 2010 r., sygn. akt I OSK 2769/13 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że nieprzedstawienie dokumentu pełnomocnictwa w postępowaniu administracyjnym może i powinno być uzupełnione jako brak formalny sprawy zgodnie z art. 64 § 2 Kpa (por. wyrok NSA z dnia 2 września 2008 r., sygn. akt II GSK 318/08). Organ miał zatem obowiązek wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia powyższego braku w postaci wezwania do przedstawienia pełnomocnictwa. Nie przedstawienie stosownego pełnomocnictwa oznaczało, iż postępowanie w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie zostało skutecznie zainicjowane, a zatem 14 dniowy termin zawarty art. 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej na załatwienie wniosku nie rozpoczął swego biegu.
Natomiast w wyroku z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 2769/13 Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił poglądu organu, iż na wstępnym etapie załatwiania wniosku możliwe było stosowanie przepisów procedury administracyjnej, dotyczących pełnomocnictwa, a w szczególności konieczności jego udokumentowania zgodnie z przepisem art. 33 § 3 Kpa. Sąd wyraźnie wskazał, że przepis art. 16 ust. 2 ustawy wskazuje wyraźnie, że do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że:
1) odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni;
2) uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.
Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że wprowadzono tu odmienną regulację drugiego, obok postępowania w sprawie udostępnienia informacji, postępowania administracyjnego: postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej. Jest ono wszczynane z urzędu przez podmiot, który był adresatem wniosku złożonego na podstawie art. 10 ustawy i stanowi kontynuację postępowania w sprawie udostępnienia informacji publicznej. Dopiero zatem gdy dojdzie do wydania decyzji administracyjnej na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 ustawy, do tej decyzji oraz w dalszym postępowaniu przepisy kodeksu postępowania administracyjnego będą miały odpowiednie zastosowanie.
W ocenie składu orzekającego brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, iż na wcześniejszym etapie postępowania w sprawie udzielenia informacji publicznej zastosowanie znajdują przepisy Kpa. Przepisy Kpa znajdują zastosowanie dopiero po wydaniu decyzji. Natomiast przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej zastosowanie do prowadzonego postępowania znajdują wyłącznie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, które nie regulują kwestii pełnomocnictw, ani kwestii wezwań do uzupełnienia braków formalnych wniosku.
W tym miejscu wskazać należy, iż postępowanie o udostępnienie informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym i uproszczonym. Podkreślić należy, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej kładzie nacisk na szybkość tego postępowania, choćby poprzez wskazanie w art. 13 ust. 1 ustawy, że udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni. Na mocy ustawy skrócony został również okres na rozpoznanie odwołania, przekazanie skargi do sądu jak i terminu rozpoznania skargi przez sąd. Z powyższych względów zgodzić należy się z Naczelnym Sądem Administracyjnym (cytowany wyżej wyrok z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 2769/13), iż w razie jakichkolwiek wątpliwości co do podmiotu jakiemu należy doręczyć korespondencję oraz na jaki adres winna być ona wysłana, w sytuacji gdy korespondencja otrzymywana od strony wątpliwości tych nie wyjaśnia, rzeczą organu jest ocena stanu faktycznego na podstawie całokształtu materiału sprawy, a w szczególności na podstawie oświadczeń strony oraz wykonanie ustawowego obowiązku udzielenia informacji lub odmowy jej udzielenia w sposób zgodny z ustawą. W sytuacji, gdyby organ uznał, że strona niewystarczająco udokumentowała fakt udzielenia pełnomocnictwa osobie trzeciej, nie było jakichkolwiek przeszkód do wysłania informacji bezpośrednio zainteresowanemu na jeden z podanych przez niego adresów do korespondencji.
W tym miejscu podkreślić należy, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania organów władzy publicznej. Używając w art. 2 ust. 1 ww. ustawy pojęcia "każdemu", ustawodawca precyzuje zastrzeżone w Konstytucji obywatelskie uprawnienie, wskazując, że każdy może z niego skorzystać na określonych w tej ustawie zasadach. Przy czym owo "każdy" należy rozumieć jako każdy człowiek (osoba fizyczna) lub podmiot prawa prywatnego. Ustawa ta reguluje zasady i tryb dostępu do informacji, mających walor informacji publicznych, wskazuje, w jakich przypadkach dostęp do informacji publicznej podlega ograniczeniu oraz kiedy żądane przez wnioskodawcę informacje nie mogą zostać udostępnione. Oczywiście ustawa znajduje zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy spełniony jest jej zakres podmiotowy i przedmiotowy. Przepisy ustawy stanowią zatem konkretyzację normy konstytucyjnej, stanowiącej jedną z gwarancji praw i swobód obywatelskich i w związku z tym nie mogą być wykładane w sposób ograniczający dostęp do informacji publicznej. W sytuacji, gdy udzielenie informacji jest możliwe organ ma obowiązek spełnienia wynikającego z ustawy obowiązku.
Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż wnioski o udostępnienie informacji publicznej wpłynęły do organu w dniu [...] lutego 2014r. Zatem od tego dnia rozpoczął bieg terminu do załatwienia sprawy. Organ przystąpił do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej dopiero po otrzymaniu żądanego pełnomocnictwa, pomimo jak wskazano wyżej brak było podstaw do jego żądania na tym etapie postępowania. Zatem w przypadku większości wniosków organ winien udzielić żądanej informacji do dnia [...] marca 2014 r. Natomiast udzielenia stosownej informacji nastąpiło dopiero pismami z dnia [...]kwietnia 2014 r., [...] kwietnia 2014 r., [...] i [...] maja 2014 r. oraz w przypadku dwóch wniosków pismami z dnia [...] i [...]maja 2014 r. Zatem nie ulega wątpliwości, że organ udzielił żądanej informacji z przekroczeniem terminu o którym mowa w art. 13 ustawy, a co za tym idzie uznać należy, iż przy rozpatrywaniu przedmiotowego wniosku o udostępnienie informacji publicznej organ dopuścił się bezczynności – rozumianej ogólnie jako niezałatwienie sprawy w przepisanym terminie.
Jednakże z uwagi na fakt, iż bezczynność ta ustała jeszcze przed wydaniem wyroku przez Sąd w niniejszej sprawie, to uznać należy, że postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie ze skargi na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w koninie stało się bezprzedmiotowe w zakresie orzekania o zobowiązaniu tego organu do rozpatrzenia wniosku. Skoro bowiem organ rozpoznał wniosek, co do którego pozostawał w bezczynności, to tym samym stan bezczynności ustał. W takiej sytuacji nie ma podstaw do oddalenia skargi, gdyż powodem oddalenia skargi może być tylko jej bezzasadność. Skoro zaś organ administracji pozostawał w bezczynności w dacie wniesienia skargi – a więc skarga była wówczas zasadną – lecz następnie przestał być bezczynny, to należy uznać, że przestała istnieć sprawa sądowoadministracyjna – rozumiana tu jako ustalenie, czy istnieje potrzeba zobowiązania organu do podjęcia nakazanych prawem aktów lub czynności – a co za tym idzie, postępowanie w tym zakresie stało się bezprzedmiotowe. W takim przypadku już samo wniesienie skargi na milczenie organu wywołało pożądany skutek w postaci likwidacji jego bezczynności.
W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 Ppsa, umorzył postępowanie sądowoadministracyjne (pkt 1 sentencji wyroku).
W przedmiocie charakteru zaistniałej uprzednio bezczynności Sąd uznał, iż nie miała ona charakteru rażącego. Dokonując powyższej oceny Sąd miał na uwadze, że od dnia wpłynięcia wniosku do organu tj. [...] lutego 2014 r. do dnia udostępnienia żądanej informacji tj. [...], [...] kwietnia 2014 r. oraz [...], [...] maj 2014 r. (udzielenie informacji w której na mocy art. 13 ust. 2 ustawy nie poinformowano o niemożliwości załatwienia sprawy w terminie) upłynęło około 2,5 miesiąca, a w przypadku informacji, w której wyznaczono dodatkowy termin (2 wnioski – odpowiedzi udzielono [...] i [...] maja 2014 r.) załatwienia upłynęło około 3 miesięcy. Dokonując powyższej oceny Sąd miał również na uwadze, iż opieszałość powyższa nie wynikała z celowego działania organu, a jedynie z faktu podejmowania działań w oparciu o wykładnię przepisów prawa zaprezentowaną w orzeczeniu sądu administracyjnego, którego skład w niniejszym składzie nie podziela.
W związku z powyższym, mając na uwadze poczynione ustalenia i działając w oparciu o art. 149 § 1 Ppsa Sąd (w pkt 2 sentencji wyroku) orzekł, że bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie miała charakteru rażącego.
Sąd mając na uwadze okoliczności sprawy, a przede wszystkim fakt, że organ udzielił żądanej informacji jak również, iż jego opieszałość wynikała, co wskazano wyżej, z faktu prowadzenia postępowania w oparciu o błędna wykładnię prawa, uznał, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające wymierzenia organowi grzywny.
Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 151 Ppsa w zw. z art. 149 § 2 Ppsa orzekł jak w pkt 3 sentencji.
O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 4 wyroku na podstawie art. 200 Ppsa.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Anna JaroszDonata Starosta
Ewa Kręcichwost-Durchowska /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.) Sędziowie WSA Donata Starosta WSA Anna Jarosz Protokolant St. sekr. sąd. Monika Zaporowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 04 września 2014 r. sprawy ze skargi R.w R. na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej 1. umarza postępowanie w zakresie zobowiązania organu do wydania aktu lub dokonania czynności; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. oddala wniosek o wymierzenie organowi grzywny; 4. zasądza od Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. na rzecz R. w R. kwotę 100 (sto) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Pismem z dnia [...] kwietnia 2014 r. Rada [...] wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Poznaniu skargę na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. poprzez nieudostępnienie informacji publicznej.
Skarga została wniesiona w następującym stanie faktycznym sprawy.
W dniu [...] lutego 2014 r. (data wpływu do organu) Rada [...]złożyła do Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. wnioski ([...]), o udzielenie informacji publicznej.
Pismem z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] organ zwrócił się do Rady [...] z prośbą o przesłanie pełnomocnictwa udzielonego T. L. do występowania w jej imieniu.
Pismem z dnia [...] marca 2014 r. wnioskodawca podniósła, iż żądanie przesłania oryginałów wniosku jak i pełnomocnictwa jest pozbawione podstaw prawnych.
Pismem z dnia [...] marca 2014 r. organ wezwał T. L. do przedłożenia w terminie 7 dni pełnomocnictwa do działania w imieniu Rady [...].
Pismem z dnia [...] kwietnia 2014 r. Rada [...] wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Poznaniu skargę na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. poprzez nieudostępnienie informacji publicznej zarzucając organowi naruszenie art. 7, art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 2, 3 i 4, art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.).
Wskazując na powyższe strona wniosła o zobowiązanie organu do udzielenia w terminie 14 dni odpowiedzi na wnioski o udostępnienie informacji publicznej.
W uzasadnieniu skargi skarżąca wskazała, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w K., po upływie maksymalnego terminu na udzielenie informacji publicznej, wystosował do skarżącej pismo znak [...] z dnia [...] marca 2014 r.. Skarżąca podniosła, iż organ zamiast udzielenia informacji publicznej albo odmowy udzielenia takiej informacji, zażądał pełnomocnictw do reprezentowania Rady Sekcji Krajowej przez osobę, która podpisała pisma oraz przesłania "oryginałów wniosków o udzielenie informacji publicznej" - nie wskazał przy tym podstawy takich żądań, ani też celu wezwania.
Skarżąca wskazała, iż Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 grudnia 2012 r., sygn. I OSK 2033/12 wyjaśnił, że zarówno sąd, jak i organ nie miał w niniejszej sprawie obowiązku zbadania czy wnioskodawca posiadał kompetencje do występowania do organu o udzielenie informacji publicznej we własnym imieniu. Nawet, jeśli Sekcja [...] w W. nie posiada ani osobowości prawnej, ani też zdolności sądowej, to osoby podpisane w imieniu tego podmiotu jako wnioskodawcy mogą występować jednocześnie o udostępnienie informacji publicznej, a także wnieść skargę na bezczynność organu w tym przedmiocie.
Skarżący zauważył, iż do tej pory Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. nie kwestionował możliwości składania wniosków o informację publiczną drogą elektroniczną i nie żądał pełnomocnictw do pism oraz przesyłania pism pocztą tradycyjną przez skarżącą (Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. wie, czyim organem jest Rada [...] i wie także, że osoba podpisująca wnioski jest Przewodniczącym Rady [...]).
Skarżąca podniosła, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w K., nie bacząc na to, że każdy z wniosków był odrębnym wnioskiem poinformował, że: "wstępna analiza treści przesianych pism wskazuje, że przedmiotem wniosków są informacje w znacznej części wymagające przetworzenia, w części już udostępniane, w części dostępne na stronie BIP, w części wymazane lub nieistniejące w dokumentacji, obszarze regulacji organizacyjnych i prawa wewnętrznego Urzędu. Ich przygotowanie wymaga znacznego zaangażowania potencjału pracowniczego kosztem realizacji zadań bieżących". Naczelnik Urzędu Skarbowego w Koninie nie wskazał przy tym konkretnie do których wniosków należy odnieść te stwierdzenia, których informacji nie posiada, w związku z którymi wnioskami należy dokonać przetworzenia informacji (i dlaczego), gdzie jakoby i które informacje zamieszczone są w BIP urzędu.
Odpowiedź Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z pewnością nie stanowi udostępnienia informacji publicznej, o która wnosiła Rada Sekcji Krajowej, nie stanowi też żądania o skonkretyzowanie wniosku, ani też informacji, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. wyznacza dłuższy termin załatwienia wniosków.
Jeżeli Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. miał jakieś wątpliwości, albo uważał, że żądana informacja publiczna była już udostępniana lub jest zamieszczona w BIP - powinien odnieść to do każdego wniosku oddzielnie.
Postawa Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. narusza prawo do informacji publicznej, świadczy też o arogancji władzy.
W dniu [...] kwietnia 2014 r. skarżący przesłał do organu upoważnienie z dnia [...]lutego 2012 r.
Pismem z dnia [...] kwietnia 2014 r. organ poinformował wnioskodawcę o wszczęciu postępowania.
Pismami z dnia [...] kwietnia 2014 r[...] organ udzielił odpowiednio odpowiedzi na wnioski z dnia [...] lutego 2014 r., nr [...].
Pismem z dnia [...] maja 2014 r. [...], organ udzielił odpowiedzi na wniosek z dnia [...] lutego 2014 r., nr [...].
Pismem z dnia [...] maja 2014 r. [...] organ poinformował wnioskodawcę, iż wniosek [...] nie może zostać rozpoznany w terminie oraz że udzielenie informacji publicznej nastąpi do dnia [...]maja 2014 r.
Pismem z dnia [...] maja 2014 r. [...] organ udzielił częściowo odpowiedzi na wniosek [...] oraz poinformował, iż w pozostałym zakresie informacja publiczna zostanie udostępniona do dnia [...] maja 2014 r.
Pismami z dnia [...]maja 2014 r. [...] organ udzielił odpowiednio odpowiedzi na wnioski z dnia [...]lutego 2014 r., nr [...].
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie wskazując, że przepis art.32 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm., dalej: Kpa) stanowi, iż strona może działać przez pełnomocnika, zaś z art. 33 par. 2 i 3 Kpa wynika, że pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu, a pełnomocnik dołącza do akt jego oryginał lub urzędowo poświadczony odpis. Przepis art. 64 § 2 Kpa nakłada na organ administracji publicznej obowiązek podjęcia czynności w celu usunięcia braków formalnych. Do braków formalnych, które rodzą obowiązek organu administracji publicznej wezwania strony do ich usunięcia w ustalonym terminie należy brak pełnomocnictwa do działania w imieniu strony,
Organ nie pozostawał bezczynny, bowiem stosując się do powyższych zasad dwukrotnie wezwał skarżącego do przedłożenia pełnomocnictwa, co spowodowało uzupełnienie braków i w konsekwencji spowodowało rozpoznanie wniosków o udzielenie informacji publicznej.
Organ powołując się na wyrok NSA z 16 marca 2010 r., sygn. akt I OSK 1701/09 oraz komentarza do ustawy o dostępie do informacji publicznej - 2010r. dr Mariusz Bidziński, prof. dr hab. Marek Chmaj, dr Przemysław Szustakiewicz - system Informacji Prawnej Legali wskazał, iż przyjęty przez organ tryb postępowania znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sadowym i piśmiennictwie. Powołane w skardze wyroki sądów administracyjnych odnoszą się do innego stanu faktycznego i prawnego i w ocenie organu nie stanowią podstawy uzasadniającej skargę na bezczynność organu.
Następnie organ podkreślił, że wnioski zostały rozpoznane terminie 14 dni od dnia uzupełnienia braków poprzez przedłożenie upoważnienia do reprezentowania skarżącego przez Tomasza Ludwińskiego. Organ zwrócił uwagę, że skoro osiem wniosków zostało już załatwionych a dwa są w trakcie realizacji w związku z przedłużeniem terminu do ich załatwienia, brak jest podstaw do stwierdzenia, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w Koninie pozostaje w zwłoce w załatwieniu wniosków o udostępnienie informacji publicznej, a co za tym idzie do zobowiązania organu do załatwienia przedmiotowych wniosków.
W piśmie procesowym z dnia [...]sierpnia 2014 r. organ wskazał, że odpowiedź na wnioski nr [...] oraz [...] zostały udzielone w zakreślonym terminie do dnia [...] maja 2014 r. tj. odpowiednio dnia [...] i [...]maja 2014 r.
Na rozprawie w dniu [...] września 2014 r. pełnomocnik organu wniósł o oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej: "Ppsa"), kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje m.in. rozpatrywanie skarg na bezczynność organów. W takich przypadkach, kontroli poddany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, dla jakich akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również, czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu.
Wyjaśnić w tym miejscu należy, że skarga do sądu administracyjnego na bezczynność organu w przedmiocie informacji publicznej nie musi być poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej, ponieważ zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2013 r., poz. 267 – dalej "Kpa") stosuje się jedynie do decyzji o odmowie udzielenia informacji publicznej, a zatem Kpa nie ma zastosowania do pozostałych czynności podejmowanych w trybie ustawy, które mają charakter czynności materialno-technicznych z zakresu administracji publicznej w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 Ppsa. Wprawdzie art. 52 § 3 Ppsa stanowi, że warunkiem dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 Ppsa, jest wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, jednak bezczynność nie wchodzi w zakres pojęcia "akty lub czynności", a skoro ustawa nie przewiduje żadnych dodatkowych środków prawnych przeciwko czynnościom podejmowanym przez organy w ramach udzielania informacji publicznej (poza odwołaniem od decyzji o odmowie udzielenia informacji publicznej oraz decyzji o umorzeniu postępowania), należy uznać, że skarga na bezczynność w zakresie udzielenia informacji publicznej jest dopuszczalna bez wzywania do usunięcia naruszenia prawa w trybie art. 52 § 3 Ppsa (por. wyrok NSA z dnia 24 maja 2006 r. sygn. akt I OSK 601/05, LEX nr 236545 – wyrok dostępny w Internecie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Uznając, że niniejsza skarga jest dopuszczalna stwierdzić należy, iż jej przedmiotem jest bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego K. w zakresie udostępnienia stronie skarżącej informacji i dokumentów szczegółowo wskazanych we wnioskach z dnia [...]lutego 2014 r.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że koniecznym do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest ustalenie czy żądane dokumenty są informacją publiczną oraz czy Naczelnik Urzędu Skarbowego jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. W niniejszej sprawie należy również ustalić czy działania organu nastąpiły w formie zgodnej z treścią wniosku o udzielenie informacji publicznej, a jeżeli nie, to czy działanie takie znajduje uzasadnienie w materiale dowodowym sprawy.
Pojęcie informacji publicznej określone jest w art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zgodnie z którym informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 tej ustawy. Ponieważ sformułowania te nie są zbyt jasne należy przy ich wykładni kierować się treścią art. 61 Konstytucji RP, przewidującego prawo obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej i podmiotów wykonujących zadania publiczne. Prawo dostępu do informacji publicznej ma charakter powszechny, bowiem jest przyznane każdemu (art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Nie wymaga się zatem od osoby wykonującej to prawo wykazania interesu prawnego lub faktycznego.
Zgodnie jednak z art. 5 ust. 2 powołanej ustawy, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.
Rozważając przedmiotowy aspekt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa, o ile odnosi się do faktów (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 3 września 2007r. sygn. akt IV SAB/Gl 28/07, dostępny w Internecie jw.). W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej, udostępnieniu podlega informacja publiczna m.in. o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć. Informacją publiczną jest treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych niezależnie, do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Ponadto informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej związanych z nimi bądź w jakikolwiek sposób dotyczących ich i są nimi zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez nie wytworzonych jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań nawet, jeżeli nie pochodzą wprost od nich. Niezależnie od powyższego, aby konkretna informacja posiadała walor informacji publicznej, to musi się odnosić do sfery faktów.
Mając na uwadze przywołane poglądy i przedstawioną wykładnię prawa, stwierdzić należy, że żądane przez stronę skarżącą informacje są informacjami publicznymi w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, a zatem ustawa znajduje w sprawie zastosowanie.
Powyższa okoliczność w żadnym stopniu nie jest kwestionowana przez organ.
Odnosząc się do podmiotowego aspektu niniejszej sprawy należy stwierdzić, że Naczelnik Urzędu Skarbowego jako organ administracji publicznej bez wątpienia jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej.
Uznając, że informacje i dokumenty wskazane we wnioskach stanowią informację publiczną, a organ jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej, ustalić należy czy działania podjęte przez podmiot zobowiązany nastąpiły w formie adekwatnej do wskazanej we wniosku o udostępnienie informacji publicznej.
Wnioski z dnia [...]lutego 2014 r. (data wpływu do organu [...]lutego 2014 r.) zainicjowały postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej, które zostało uregulowane przepisami wyżej przywołanej ustawy o dostępie do informacji publicznej. Postępowanie to ma charakter postępowania administracyjnego, które obejmuje zarówno postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej, jak i postępowanie w sprawie odmowy udzielenia takiej informacji. Okoliczność, że tylko odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 tej ustawy następują w drodze decyzji, do których stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (art. 16 ust. 1 i 2), nie uprawnia do twierdzenia, że pierwszy etap postępowania w sprawie udzielenia informacji publicznej, tj. do momentu wszczęcia postępowania w sprawie jej odmowy, nie ma charakteru postępowania administracyjnego. W doktrynie wskazuje się zasadnie, że artykuł 16 powołanej ustawy wprowadza regulację drugiego, obok postępowania w sprawie udostępnienia informacji, postępowania administracyjnego: postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej. Jest ono wszczynane z urzędu przez podmiot, który był adresatem wniosku złożonego na podstawie art. 10 powołanej ustawy i stanowi kontynuację postępowania w sprawie udostępnienia informacji publicznej (zob.: M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 59-60, M. Kłaczyński, S. Szuster, Komentarz do art.16 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.01.112.1198), LEX 2003). Postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest zatem postępowaniem administracyjnym, uregulowanym zasadniczo przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej, do którego – w określonym zakresie mają również zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Rozpoznając niniejszą sprawę należy również mieć na uwadze, że ustawodawca w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazał, że udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 3 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej).
Na gruncie niniejszej sprawy dla oceny czy mieliśmy do czynienia z bezczynnością organu istotna jest kwestia od którego momentu do postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej obowiązują przepisy Kpa.
W tym zakresie na gruncie orzecznictwa administracyjnego istnieje rozbieżność.
W wyroku z dnia 16 marca 2010 r., sygn. akt I OSK 2769/13 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że nieprzedstawienie dokumentu pełnomocnictwa w postępowaniu administracyjnym może i powinno być uzupełnione jako brak formalny sprawy zgodnie z art. 64 § 2 Kpa (por. wyrok NSA z dnia 2 września 2008 r., sygn. akt II GSK 318/08). Organ miał zatem obowiązek wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia powyższego braku w postaci wezwania do przedstawienia pełnomocnictwa. Nie przedstawienie stosownego pełnomocnictwa oznaczało, iż postępowanie w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie zostało skutecznie zainicjowane, a zatem 14 dniowy termin zawarty art. 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej na załatwienie wniosku nie rozpoczął swego biegu.
Natomiast w wyroku z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 2769/13 Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił poglądu organu, iż na wstępnym etapie załatwiania wniosku możliwe było stosowanie przepisów procedury administracyjnej, dotyczących pełnomocnictwa, a w szczególności konieczności jego udokumentowania zgodnie z przepisem art. 33 § 3 Kpa. Sąd wyraźnie wskazał, że przepis art. 16 ust. 2 ustawy wskazuje wyraźnie, że do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że:
1) odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni;
2) uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.
Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że wprowadzono tu odmienną regulację drugiego, obok postępowania w sprawie udostępnienia informacji, postępowania administracyjnego: postępowania w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej. Jest ono wszczynane z urzędu przez podmiot, który był adresatem wniosku złożonego na podstawie art. 10 ustawy i stanowi kontynuację postępowania w sprawie udostępnienia informacji publicznej. Dopiero zatem gdy dojdzie do wydania decyzji administracyjnej na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 ustawy, do tej decyzji oraz w dalszym postępowaniu przepisy kodeksu postępowania administracyjnego będą miały odpowiednie zastosowanie.
W ocenie składu orzekającego brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, iż na wcześniejszym etapie postępowania w sprawie udzielenia informacji publicznej zastosowanie znajdują przepisy Kpa. Przepisy Kpa znajdują zastosowanie dopiero po wydaniu decyzji. Natomiast przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej zastosowanie do prowadzonego postępowania znajdują wyłącznie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, które nie regulują kwestii pełnomocnictw, ani kwestii wezwań do uzupełnienia braków formalnych wniosku.
W tym miejscu wskazać należy, iż postępowanie o udostępnienie informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym i uproszczonym. Podkreślić należy, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej kładzie nacisk na szybkość tego postępowania, choćby poprzez wskazanie w art. 13 ust. 1 ustawy, że udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni. Na mocy ustawy skrócony został również okres na rozpoznanie odwołania, przekazanie skargi do sądu jak i terminu rozpoznania skargi przez sąd. Z powyższych względów zgodzić należy się z Naczelnym Sądem Administracyjnym (cytowany wyżej wyrok z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt I OSK 2769/13), iż w razie jakichkolwiek wątpliwości co do podmiotu jakiemu należy doręczyć korespondencję oraz na jaki adres winna być ona wysłana, w sytuacji gdy korespondencja otrzymywana od strony wątpliwości tych nie wyjaśnia, rzeczą organu jest ocena stanu faktycznego na podstawie całokształtu materiału sprawy, a w szczególności na podstawie oświadczeń strony oraz wykonanie ustawowego obowiązku udzielenia informacji lub odmowy jej udzielenia w sposób zgodny z ustawą. W sytuacji, gdyby organ uznał, że strona niewystarczająco udokumentowała fakt udzielenia pełnomocnictwa osobie trzeciej, nie było jakichkolwiek przeszkód do wysłania informacji bezpośrednio zainteresowanemu na jeden z podanych przez niego adresów do korespondencji.
W tym miejscu podkreślić należy, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania organów władzy publicznej. Używając w art. 2 ust. 1 ww. ustawy pojęcia "każdemu", ustawodawca precyzuje zastrzeżone w Konstytucji obywatelskie uprawnienie, wskazując, że każdy może z niego skorzystać na określonych w tej ustawie zasadach. Przy czym owo "każdy" należy rozumieć jako każdy człowiek (osoba fizyczna) lub podmiot prawa prywatnego. Ustawa ta reguluje zasady i tryb dostępu do informacji, mających walor informacji publicznych, wskazuje, w jakich przypadkach dostęp do informacji publicznej podlega ograniczeniu oraz kiedy żądane przez wnioskodawcę informacje nie mogą zostać udostępnione. Oczywiście ustawa znajduje zastosowanie jedynie w sytuacjach, gdy spełniony jest jej zakres podmiotowy i przedmiotowy. Przepisy ustawy stanowią zatem konkretyzację normy konstytucyjnej, stanowiącej jedną z gwarancji praw i swobód obywatelskich i w związku z tym nie mogą być wykładane w sposób ograniczający dostęp do informacji publicznej. W sytuacji, gdy udzielenie informacji jest możliwe organ ma obowiązek spełnienia wynikającego z ustawy obowiązku.
Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż wnioski o udostępnienie informacji publicznej wpłynęły do organu w dniu [...] lutego 2014r. Zatem od tego dnia rozpoczął bieg terminu do załatwienia sprawy. Organ przystąpił do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej dopiero po otrzymaniu żądanego pełnomocnictwa, pomimo jak wskazano wyżej brak było podstaw do jego żądania na tym etapie postępowania. Zatem w przypadku większości wniosków organ winien udzielić żądanej informacji do dnia [...] marca 2014 r. Natomiast udzielenia stosownej informacji nastąpiło dopiero pismami z dnia [...]kwietnia 2014 r., [...] kwietnia 2014 r., [...] i [...] maja 2014 r. oraz w przypadku dwóch wniosków pismami z dnia [...] i [...]maja 2014 r. Zatem nie ulega wątpliwości, że organ udzielił żądanej informacji z przekroczeniem terminu o którym mowa w art. 13 ustawy, a co za tym idzie uznać należy, iż przy rozpatrywaniu przedmiotowego wniosku o udostępnienie informacji publicznej organ dopuścił się bezczynności – rozumianej ogólnie jako niezałatwienie sprawy w przepisanym terminie.
Jednakże z uwagi na fakt, iż bezczynność ta ustała jeszcze przed wydaniem wyroku przez Sąd w niniejszej sprawie, to uznać należy, że postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie ze skargi na bezczynność Naczelnika Urzędu Skarbowego w koninie stało się bezprzedmiotowe w zakresie orzekania o zobowiązaniu tego organu do rozpatrzenia wniosku. Skoro bowiem organ rozpoznał wniosek, co do którego pozostawał w bezczynności, to tym samym stan bezczynności ustał. W takiej sytuacji nie ma podstaw do oddalenia skargi, gdyż powodem oddalenia skargi może być tylko jej bezzasadność. Skoro zaś organ administracji pozostawał w bezczynności w dacie wniesienia skargi – a więc skarga była wówczas zasadną – lecz następnie przestał być bezczynny, to należy uznać, że przestała istnieć sprawa sądowoadministracyjna – rozumiana tu jako ustalenie, czy istnieje potrzeba zobowiązania organu do podjęcia nakazanych prawem aktów lub czynności – a co za tym idzie, postępowanie w tym zakresie stało się bezprzedmiotowe. W takim przypadku już samo wniesienie skargi na milczenie organu wywołało pożądany skutek w postaci likwidacji jego bezczynności.
W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 Ppsa, umorzył postępowanie sądowoadministracyjne (pkt 1 sentencji wyroku).
W przedmiocie charakteru zaistniałej uprzednio bezczynności Sąd uznał, iż nie miała ona charakteru rażącego. Dokonując powyższej oceny Sąd miał na uwadze, że od dnia wpłynięcia wniosku do organu tj. [...] lutego 2014 r. do dnia udostępnienia żądanej informacji tj. [...], [...] kwietnia 2014 r. oraz [...], [...] maj 2014 r. (udzielenie informacji w której na mocy art. 13 ust. 2 ustawy nie poinformowano o niemożliwości załatwienia sprawy w terminie) upłynęło około 2,5 miesiąca, a w przypadku informacji, w której wyznaczono dodatkowy termin (2 wnioski – odpowiedzi udzielono [...] i [...] maja 2014 r.) załatwienia upłynęło około 3 miesięcy. Dokonując powyższej oceny Sąd miał również na uwadze, iż opieszałość powyższa nie wynikała z celowego działania organu, a jedynie z faktu podejmowania działań w oparciu o wykładnię przepisów prawa zaprezentowaną w orzeczeniu sądu administracyjnego, którego skład w niniejszym składzie nie podziela.
W związku z powyższym, mając na uwadze poczynione ustalenia i działając w oparciu o art. 149 § 1 Ppsa Sąd (w pkt 2 sentencji wyroku) orzekł, że bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie miała charakteru rażącego.
Sąd mając na uwadze okoliczności sprawy, a przede wszystkim fakt, że organ udzielił żądanej informacji jak również, iż jego opieszałość wynikała, co wskazano wyżej, z faktu prowadzenia postępowania w oparciu o błędna wykładnię prawa, uznał, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające wymierzenia organowi grzywny.
Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 151 Ppsa w zw. z art. 149 § 2 Ppsa orzekł jak w pkt 3 sentencji.
O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 4 wyroku na podstawie art. 200 Ppsa.
