I SA/Bk 637/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
2014-06-11Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Jacek Pruszyński
Patrycja Joanna Suwaj /przewodniczący sprawozdawca/
Urszula Barbara RymarskaSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA (del.) Patrycja Joanna Suwaj (spr.), Sędziowie sędzia WSA Jacek Pruszyński, sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska, Protokolant st. sekretarz sądowy Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 11 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi Spółki Akcyjnej R. Spółka Komandytowa w B. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] października 2013 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania kontrolnego prowadzonego w zakresie wywiązywania się przez skarżącą spółkę z obowiązków dłużnika zajętej wierzytelności oddala skargę.
Uzasadnienie
1. Przedmiotem skargi jest postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z [...] października 2013 r. nr [...], utrzymujące w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w B, z [...] września 2013 r. nr [...] wydane w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania kontrolnego prowadzonego w zakresie wywiązywania się przez Spółkę Akcyjną R,– spółka komandytowa (dalej powoływanej jako Spółka) z obowiązków dłużnika zajętej wierzytelności należnej Panu A, B,
Przedstawiając stan faktyczny sprawy organ wskazał, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. skierował do Spółki zawiadomienie nr [...] o zajęciu prawa majątkowego, stanowiącego wierzytelność pieniężną u dłużnika zajętej wierzytelności należną A. B. Organ wezwał Spółkę, by należnej od niej kwoty z tytułu nieopłaconych faktur VAT, umów cywilnoprawnych oraz wierzytelności z tytułu dostaw, robót i usług bez zgody organu egzekucyjnego nie uiszczała zobowiązanemu. Następnie [...] kwietnia 2013 r. skierował do Spółki ponaglenie dłużnika zajętej wierzytelności, wzywając do udzielenia odpowiedzi w związku z dokonanym zajęciem. Następnie Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. w dniu [...] lipca 2013 r. wystawił upoważnienie do przeprowadzenia kontroli w Spółce w zakresie wywiązywania się z obowiązków dłużnika zajętej wierzytelności należnej Panu A. B. Okazanie upoważnienia do kontroli pokwitował w dniu [...] sierpnia 2013 r. Pan A. S.
2. Pismem z [...] sierpnia 2013 r. prokurent Spółki akcyjnej R. Pan A. S.l, wniósł o zawieszenie postępowania na podstawie art. 201 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej, wskazując, że Spółka akcyjna R.– spółka komandytowa utraciła zdolność do czynności prawnych. Wskazał, że [...] października 2012 r. wygasł mandat Pani B. R. S. do pełnienia funkcji członka zarządu Spółki akcyjnej R. – komplementariusza spółki akcyjnej R.– spółka komandytowa, a uchwała o wyborze na kolejną kadencję nie została podjęta. Jednocześnie pan A. S. udzielił odpowiedzi na wezwanie organu egzekucyjnego z[...] sierpnia 2013 r., składając żądane faktury VAT, kopie umów oraz ewidencję sprzedaży i zakupów dotyczącą Pana A. B.
3. Postanowieniem z [...] września 2013 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. odmówił zawieszenia postępowania kontrolnego, a Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał to postanowienie w mocy.
W uzasadnieniu przytoczył treść art. 97 § 1 pkt 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267, dalej: k.p.a.) i wskazał, że osoby prawne zawsze posiadają zdolność do czynności prawnych. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja ustania bytu prawnego osoby prawnej. Brak organów nie oznacza, że nie istnieje osoba prawna a braku możności dokonywania czynności prawnych nie można zrównywać z brakiem zdolności do tych czynności.
Dyrektor stwierdził, że istnieje inny organ spółki, rada nadzorcza, do której kompetencji należy m.in. delegowanie członków do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności. W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu. Ponadto organ zauważył, że w spółce akcyjnej ustanowiono prokurenta (prokura oddzielna). Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie
do czynności sądowych oraz pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura nie wygasa na skutek wygaśnięcia mandatu jedynego członka zarządu spółki, prokurent reprezentuje przedsiębiorcę, a nie członka zarządu.
W konsekwencji, zdaniem organu, brak jest podstaw by stwierdzić, że z chwilą pozbawienia spółki (komplementariusza) organu zarządzającego brak jest
w tej spółce podmiotu uprawnionego do jej reprezentacji na zewnątrz, a tym samym
do działania na jej rzecz i w jej imieniu. Brak jest przeszkód prawnych
do podejmowania przez prokurenta działań w imieniu spółki akcyjnej, a tym samym wykonywania obowiązków komplementariusza Spółki.
4. Spółka akcyjna R. Sp. komandytowa złożyła skargę na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z [...] października 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku. Postanowieniu zarzucono naruszenie art. 97 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej poprzez błędną ocenę przesłanek oraz niewydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania. Na tej podstawie Spółka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej oraz poprzedzającego go postanowienia Naczelnika P. Urzędu Skarbowego w B.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że utrata zdolności do czynności prawnej związana jest z sytuacją, w której osoba prawna lub jednostka organizacyjna
nie może działać z powodu braku powołanych do tego organów. Zdaniem strony skarżącej organ nietrafnie przyjął, że brak w składzie zarządu komplementariusza
nie uzasadnia oceny o braku zdolności do czynności prawnych. Prawna możliwość delegowania członka rady nie zmienia zaś faktu, że zachodzą braki w składzie zarządu.
Stwierdzono, że udzielenie pełnomocnictwa, w tym prokury, nie pozwala
na ocenę, iż brak w składzie zarządu jedynego komplementariusza uniemożliwia działanie procesowe spółki komandytowej. Ani umocowanie pełnomocnika, ani brak wykreślenia pozbawionego mandatu członka zarządu nie uchyla konieczności zawieszenia procesu celem wykluczenia prowadzenia procesu w stanie nieważności.
Wskazano również, że dla zawieszenia postępowania istotny jest obiektywny fakt pozostawania osoby prawnej bez organu uprawnionego do reprezentowania (brak zdolności do czynności prawnej), bez znaczenia pozostaje natomiast rodzaj czynności dokonywanych przez stronę w postępowaniu kontrolnym oraz możliwość ich dokonywania przez prokurenta. Zaistnienie ustawowej przesłanki obliguje organ do zawieszenia postępowania bez możliwości oceny, czy organ będzie w stanie przeprowadzić postępowanie kontrolne bez współudziału strony.
5. W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w B. wniósł
o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
6. Skarga jest niezasadna.
Przedmiotem sporu jest to, czy w okolicznościach tej sprawy istniała podstawa do zawieszenia postępowania w zakresie prowadzonej kontroli dłużnika zajętej wierzytelności.
7. W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że kontrola dłużników zajętej wierzytelności co do prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r.
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm., dalej: u.p.e.a.), tj. art. 71a tej ustawy. Z kolei z art. 18 u.p.e.a. wynika, że jeżeli przepisy tej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
W związku z tym, że ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
nie zawiera uregulowań dotyczących zawieszenia postępowania, odpowiednie zastosowanie w tym zakresie znajdują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Przepis art. 97 § 1 k.p.a. obliguje organ administracji publicznej
do zawieszenia postępowania w następujących sytuacjach:
1) w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności,
o których mowa w art. 30 § 5, a postępowanie nie podlega umorzeniu
jako bezprzedmiotowe (art. 105);
2) w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony;
3) w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych;
4) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.
Zdaniem Spółki w jej sytuacji zachodzi przesłanka utraty przez stronę zdolności do czynności prawnych.
8. Stroną postępowania administracyjnego jest S.A. R. – Spółka komandytowa. Jak wynika z wpisu w KRS, spółka ta
jest reprezentowana przez komplementariusza – R. Spółkę akcyjną - samodzielnie. W sprawie występuje więc taka sytuacja, w której jedynym komplementariuszem w Spółce komandytowej R. jest spółka akcyjna R. Komplementariusz jest jednocześnie jedynym podmiotem uprawnionym do reprezentacji spółki komandytowej. Mandat zaś członka zarządu spółki akcyjnej R. wygasł z dniem [...] października 2012 r. i spółka ta od tej pory nie posiada zarządu. Ustalenia wymaga kwestia, czy brak w składzie organu podmiotu reprezentującego Spółkę oznacza, że Spółka komandytowa utraciła zdolność do czynności prawnych.
9. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw
i zaciągania zobowiązań. W doktrynie przyjmuje się, że osoby prawne zawsze mają zdolność do czynności prawnych (G. Łaszczyca, Komentarz do art. 97 Kodeksu postępowania administracyjnego, Lex, stan prawny 2010, pkt 3). Zdaniem tego autora, przesądza o tym treść art. 38 k.c. zgodnie z którym osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej statucie. Przepis ten automatycznie przydaje pełną zdolność do czynności prawnych każdej osobie prawnej (A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne..., s. 196). Taka sama zasada odnosi się do jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej wyposażonych w zdolność administracyjnoprawną.
Wskazuje się, że odnośnie osób prawnych i jednostek organizacyjnych
nie posiadających osobowości prawnej przepis art. 97 § 1 pkt 3 k.p.a. znajduje zastosowanie w dwóch sytuacjach. Pierwsza dotyczy ustania bytu osoby prawnej
lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Drugi zaś przypadek, rodzący jednak wątpliwości, odnoszony jest do sytuacji, w której osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie może działać z powodu braku powołanych do tego organów (G. Łaszczyca, tamże).
W tej sprawie nie zachodzi jednak żadna z przedstawionych sytuacji, bowiem pomimo braku w składzie zarządu spółki akcyjnej R., będącej komplementariuszem spółki komandytowej R., Spółka akcyjna jest skutecznie reprezentowana przez prokurenta – pana A. S.. Pomimo braku w składzie zarządu spółki akcyjnej R., spółka
ta zatem może działać i, jak wiadomo Sądowi z urzędu, działa poprzez prokurenta.
10. Prokura, zgodnie z art. 1091 kodeksu cywilnego, jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych
i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent jako pełnomocnik składa własne oświadczenie woli, ale działa w imieniu
i z bezpośrednim skutkiem prawnym dla mocodawcy, co oznacza, że takie jego czynności wywołują skutki prawne bezpośrednio po stronie reprezentowanego. Prokurent należy więc do grona osób reprezentujących przedsiębiorcę, umożliwia mu jednoczesne działanie w różnych miejscach, a tym samym sprawne występowanie przedsiębiorcy w obrocie, bez konieczności uczestniczenia w dokonywanych czynnościach przez jego organy czy przedstawicieli ustawowych (zarządu spółki kapitałowej, spółdzielni, dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, wspólników handlowych spółek osobowych). Zakres czynności, do dokonywania których umocowany jest prokurent, obejmuje wszystkie czynności, jakie są związane
z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Czynności te mogą mieć charakter zarówno sądowy, jak i pozasądowy.
Przepis art. 1097 § 2 kodeksu cywilnego stanowi, że prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy. Wygasa ona ze śmiercią prokurenta
(§ 3), z kolei śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. Prokura nie wygasa zatem również
w sytuacji, gdy zachodzą braki w obsadzie organu spółki. Rozwiązanie to ma na celu zapobiegnięcie w takich sytuacjach utrudnieniom w dalszym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
W tej sytuacji należy stwierdzić, że skoro komplementariusz Spółki komandytowej R. jest skutecznie reprezentowany przez prokurenta, to brak jest podstaw by przyjąć, że nastąpiła utrata przez stronę zdolności do czynności prawnych, co uzasadniałoby zawieszenie postępowania kontrolnego na podstawie art. 97 § 1 pkt 3 k.p.a.
11. Bez znaczenia z punktu widzenia zawieszenia postępowania
jest natomiast okoliczność, że w spółce akcyjnej istnieje inny organ – rada nadzorcza, w której kompetencji leży m.in. delegowanie członków do czasowego wykonywania czynności członków zarządu. Istnienie prawnych możliwości określonych działań nie zwalnia z oceny istniejącego stanu faktycznego.
W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(tekst jedn. Dz. U z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł o oddaleniu skargi.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Jacek PruszyńskiPatrycja Joanna Suwaj /przewodniczący sprawozdawca/
Urszula Barbara Rymarska
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA (del.) Patrycja Joanna Suwaj (spr.), Sędziowie sędzia WSA Jacek Pruszyński, sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska, Protokolant st. sekretarz sądowy Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 11 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi Spółki Akcyjnej R. Spółka Komandytowa w B. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] października 2013 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania kontrolnego prowadzonego w zakresie wywiązywania się przez skarżącą spółkę z obowiązków dłużnika zajętej wierzytelności oddala skargę.
Uzasadnienie
1. Przedmiotem skargi jest postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z [...] października 2013 r. nr [...], utrzymujące w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w B, z [...] września 2013 r. nr [...] wydane w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania kontrolnego prowadzonego w zakresie wywiązywania się przez Spółkę Akcyjną R,– spółka komandytowa (dalej powoływanej jako Spółka) z obowiązków dłużnika zajętej wierzytelności należnej Panu A, B,
Przedstawiając stan faktyczny sprawy organ wskazał, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. skierował do Spółki zawiadomienie nr [...] o zajęciu prawa majątkowego, stanowiącego wierzytelność pieniężną u dłużnika zajętej wierzytelności należną A. B. Organ wezwał Spółkę, by należnej od niej kwoty z tytułu nieopłaconych faktur VAT, umów cywilnoprawnych oraz wierzytelności z tytułu dostaw, robót i usług bez zgody organu egzekucyjnego nie uiszczała zobowiązanemu. Następnie [...] kwietnia 2013 r. skierował do Spółki ponaglenie dłużnika zajętej wierzytelności, wzywając do udzielenia odpowiedzi w związku z dokonanym zajęciem. Następnie Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. w dniu [...] lipca 2013 r. wystawił upoważnienie do przeprowadzenia kontroli w Spółce w zakresie wywiązywania się z obowiązków dłużnika zajętej wierzytelności należnej Panu A. B. Okazanie upoważnienia do kontroli pokwitował w dniu [...] sierpnia 2013 r. Pan A. S.
2. Pismem z [...] sierpnia 2013 r. prokurent Spółki akcyjnej R. Pan A. S.l, wniósł o zawieszenie postępowania na podstawie art. 201 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej, wskazując, że Spółka akcyjna R.– spółka komandytowa utraciła zdolność do czynności prawnych. Wskazał, że [...] października 2012 r. wygasł mandat Pani B. R. S. do pełnienia funkcji członka zarządu Spółki akcyjnej R. – komplementariusza spółki akcyjnej R.– spółka komandytowa, a uchwała o wyborze na kolejną kadencję nie została podjęta. Jednocześnie pan A. S. udzielił odpowiedzi na wezwanie organu egzekucyjnego z[...] sierpnia 2013 r., składając żądane faktury VAT, kopie umów oraz ewidencję sprzedaży i zakupów dotyczącą Pana A. B.
3. Postanowieniem z [...] września 2013 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. odmówił zawieszenia postępowania kontrolnego, a Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał to postanowienie w mocy.
W uzasadnieniu przytoczył treść art. 97 § 1 pkt 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267, dalej: k.p.a.) i wskazał, że osoby prawne zawsze posiadają zdolność do czynności prawnych. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja ustania bytu prawnego osoby prawnej. Brak organów nie oznacza, że nie istnieje osoba prawna a braku możności dokonywania czynności prawnych nie można zrównywać z brakiem zdolności do tych czynności.
Dyrektor stwierdził, że istnieje inny organ spółki, rada nadzorcza, do której kompetencji należy m.in. delegowanie członków do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności. W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu. Ponadto organ zauważył, że w spółce akcyjnej ustanowiono prokurenta (prokura oddzielna). Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie
do czynności sądowych oraz pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura nie wygasa na skutek wygaśnięcia mandatu jedynego członka zarządu spółki, prokurent reprezentuje przedsiębiorcę, a nie członka zarządu.
W konsekwencji, zdaniem organu, brak jest podstaw by stwierdzić, że z chwilą pozbawienia spółki (komplementariusza) organu zarządzającego brak jest
w tej spółce podmiotu uprawnionego do jej reprezentacji na zewnątrz, a tym samym
do działania na jej rzecz i w jej imieniu. Brak jest przeszkód prawnych
do podejmowania przez prokurenta działań w imieniu spółki akcyjnej, a tym samym wykonywania obowiązków komplementariusza Spółki.
4. Spółka akcyjna R. Sp. komandytowa złożyła skargę na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z [...] października 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku. Postanowieniu zarzucono naruszenie art. 97 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej poprzez błędną ocenę przesłanek oraz niewydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania. Na tej podstawie Spółka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej oraz poprzedzającego go postanowienia Naczelnika P. Urzędu Skarbowego w B.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że utrata zdolności do czynności prawnej związana jest z sytuacją, w której osoba prawna lub jednostka organizacyjna
nie może działać z powodu braku powołanych do tego organów. Zdaniem strony skarżącej organ nietrafnie przyjął, że brak w składzie zarządu komplementariusza
nie uzasadnia oceny o braku zdolności do czynności prawnych. Prawna możliwość delegowania członka rady nie zmienia zaś faktu, że zachodzą braki w składzie zarządu.
Stwierdzono, że udzielenie pełnomocnictwa, w tym prokury, nie pozwala
na ocenę, iż brak w składzie zarządu jedynego komplementariusza uniemożliwia działanie procesowe spółki komandytowej. Ani umocowanie pełnomocnika, ani brak wykreślenia pozbawionego mandatu członka zarządu nie uchyla konieczności zawieszenia procesu celem wykluczenia prowadzenia procesu w stanie nieważności.
Wskazano również, że dla zawieszenia postępowania istotny jest obiektywny fakt pozostawania osoby prawnej bez organu uprawnionego do reprezentowania (brak zdolności do czynności prawnej), bez znaczenia pozostaje natomiast rodzaj czynności dokonywanych przez stronę w postępowaniu kontrolnym oraz możliwość ich dokonywania przez prokurenta. Zaistnienie ustawowej przesłanki obliguje organ do zawieszenia postępowania bez możliwości oceny, czy organ będzie w stanie przeprowadzić postępowanie kontrolne bez współudziału strony.
5. W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w B. wniósł
o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
6. Skarga jest niezasadna.
Przedmiotem sporu jest to, czy w okolicznościach tej sprawy istniała podstawa do zawieszenia postępowania w zakresie prowadzonej kontroli dłużnika zajętej wierzytelności.
7. W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że kontrola dłużników zajętej wierzytelności co do prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r.
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm., dalej: u.p.e.a.), tj. art. 71a tej ustawy. Z kolei z art. 18 u.p.e.a. wynika, że jeżeli przepisy tej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
W związku z tym, że ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
nie zawiera uregulowań dotyczących zawieszenia postępowania, odpowiednie zastosowanie w tym zakresie znajdują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Przepis art. 97 § 1 k.p.a. obliguje organ administracji publicznej
do zawieszenia postępowania w następujących sytuacjach:
1) w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności,
o których mowa w art. 30 § 5, a postępowanie nie podlega umorzeniu
jako bezprzedmiotowe (art. 105);
2) w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony;
3) w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych;
4) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.
Zdaniem Spółki w jej sytuacji zachodzi przesłanka utraty przez stronę zdolności do czynności prawnych.
8. Stroną postępowania administracyjnego jest S.A. R. – Spółka komandytowa. Jak wynika z wpisu w KRS, spółka ta
jest reprezentowana przez komplementariusza – R. Spółkę akcyjną - samodzielnie. W sprawie występuje więc taka sytuacja, w której jedynym komplementariuszem w Spółce komandytowej R. jest spółka akcyjna R. Komplementariusz jest jednocześnie jedynym podmiotem uprawnionym do reprezentacji spółki komandytowej. Mandat zaś członka zarządu spółki akcyjnej R. wygasł z dniem [...] października 2012 r. i spółka ta od tej pory nie posiada zarządu. Ustalenia wymaga kwestia, czy brak w składzie organu podmiotu reprezentującego Spółkę oznacza, że Spółka komandytowa utraciła zdolność do czynności prawnych.
9. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw
i zaciągania zobowiązań. W doktrynie przyjmuje się, że osoby prawne zawsze mają zdolność do czynności prawnych (G. Łaszczyca, Komentarz do art. 97 Kodeksu postępowania administracyjnego, Lex, stan prawny 2010, pkt 3). Zdaniem tego autora, przesądza o tym treść art. 38 k.c. zgodnie z którym osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej statucie. Przepis ten automatycznie przydaje pełną zdolność do czynności prawnych każdej osobie prawnej (A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne..., s. 196). Taka sama zasada odnosi się do jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej wyposażonych w zdolność administracyjnoprawną.
Wskazuje się, że odnośnie osób prawnych i jednostek organizacyjnych
nie posiadających osobowości prawnej przepis art. 97 § 1 pkt 3 k.p.a. znajduje zastosowanie w dwóch sytuacjach. Pierwsza dotyczy ustania bytu osoby prawnej
lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Drugi zaś przypadek, rodzący jednak wątpliwości, odnoszony jest do sytuacji, w której osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie może działać z powodu braku powołanych do tego organów (G. Łaszczyca, tamże).
W tej sprawie nie zachodzi jednak żadna z przedstawionych sytuacji, bowiem pomimo braku w składzie zarządu spółki akcyjnej R., będącej komplementariuszem spółki komandytowej R., Spółka akcyjna jest skutecznie reprezentowana przez prokurenta – pana A. S.. Pomimo braku w składzie zarządu spółki akcyjnej R., spółka
ta zatem może działać i, jak wiadomo Sądowi z urzędu, działa poprzez prokurenta.
10. Prokura, zgodnie z art. 1091 kodeksu cywilnego, jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych
i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent jako pełnomocnik składa własne oświadczenie woli, ale działa w imieniu
i z bezpośrednim skutkiem prawnym dla mocodawcy, co oznacza, że takie jego czynności wywołują skutki prawne bezpośrednio po stronie reprezentowanego. Prokurent należy więc do grona osób reprezentujących przedsiębiorcę, umożliwia mu jednoczesne działanie w różnych miejscach, a tym samym sprawne występowanie przedsiębiorcy w obrocie, bez konieczności uczestniczenia w dokonywanych czynnościach przez jego organy czy przedstawicieli ustawowych (zarządu spółki kapitałowej, spółdzielni, dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, wspólników handlowych spółek osobowych). Zakres czynności, do dokonywania których umocowany jest prokurent, obejmuje wszystkie czynności, jakie są związane
z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Czynności te mogą mieć charakter zarówno sądowy, jak i pozasądowy.
Przepis art. 1097 § 2 kodeksu cywilnego stanowi, że prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy. Wygasa ona ze śmiercią prokurenta
(§ 3), z kolei śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. Prokura nie wygasa zatem również
w sytuacji, gdy zachodzą braki w obsadzie organu spółki. Rozwiązanie to ma na celu zapobiegnięcie w takich sytuacjach utrudnieniom w dalszym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.
W tej sytuacji należy stwierdzić, że skoro komplementariusz Spółki komandytowej R. jest skutecznie reprezentowany przez prokurenta, to brak jest podstaw by przyjąć, że nastąpiła utrata przez stronę zdolności do czynności prawnych, co uzasadniałoby zawieszenie postępowania kontrolnego na podstawie art. 97 § 1 pkt 3 k.p.a.
11. Bez znaczenia z punktu widzenia zawieszenia postępowania
jest natomiast okoliczność, że w spółce akcyjnej istnieje inny organ – rada nadzorcza, w której kompetencji leży m.in. delegowanie członków do czasowego wykonywania czynności członków zarządu. Istnienie prawnych możliwości określonych działań nie zwalnia z oceny istniejącego stanu faktycznego.
W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(tekst jedn. Dz. U z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł o oddaleniu skargi.
