II SA/Po 353/14

Uzasadnienie

Decyzją z dnia (...) października 2013 r. Nr (...), wydaną na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego (tj. Dz.U. 2013 poz. 267, dalej k.p.a.), art. 94 pkt 2, art. 96 ust. 1 i 4, art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102 poz. 651 ze zm., dalej u.g.n.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonania podziału nieruchomości (Dz.U. Nr 268 poz. 2663), Burmistrz U. zatwierdził projekt podziału nieruchomości położonej na terenie wsi Ł., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. (...) ha, na działki nr (...) o pow. (...) ha, nr (...) o pow. (...) ha oraz nr (...) o pow. (...) ha – zgodnie z załączonym projektem. Podziałem objęto nieruchomość zapisaną w księdze wieczystej KW nr (...) prowadzonej przez SR, jako własność M. C.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że podział ma na celu wydzielenie obszaru pod budowę przepompowni ścieków, która wchodzi w skład realizacji inwestycji celu publicznego polegającego na budowie sieci wodociągowo-kanalizacyjnej na terenie wsi Ł. Projekt podziału wykonano w nawiązaniu do ustaleń decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego nr (...) z dnia (...).04.2010 r. Z działki nr (...) położonej w Ł. wydzielono działkę o nr (...) pod budowę przepompowni ścieków oraz działkę nr (...) i (...), które pozostają w dotychczasowym użytkowaniu. Dostęp nowo powstałej działki nr (...) do drogi publicznej poprzez ustanowienie służebności przejścia i przejazdu na działce nr (...) na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...). Podano, iż przedstawione zasady podziału i przeznaczenia terenu ustalono w trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego, a sporządzony projekt podziału jest zgodny z wydanymi zasadami.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył pełnomocnik M. C. – adwokat R. K. Wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz umorzenie postępowania pierwszoinstancyjnego pełnomocnik podniósł, że działka będąca przedmiotem postępowania podziałowego jest przeznaczona na cele rolne. Podział takiej nieruchomości obwarowany jest ograniczeniami wynikającymi z rozdziału I działu 3 u.g.n. Wskazano w jakich sytuacjach w świetle art. 92 ust. 1 u.g.n. możliwe jest dokonanie wydzielenia nowych dróg, a dokonanie podziału nieruchomości musi być zgodne z ustaleniami planu miejscowego, a w jego braku stosuje się art. 94 u.g.n. Ocena pod względem zgodności z planem odnosi się zarówno do przeznaczenia terenu, jak i do możliwości zagospodarowania nowo utworzonych działek. Przy wydzielaniu działek o powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha z nieruchomości, które w przypadku braku planu miejscowego są wykorzystywane na cele rolne, podstawowego znaczenie ma fakt, że dokonanie podziału uzależnione jest od spełnienia warunku. Stosownie do brzmienia art. 93 ust. 2a zd. 1 u.g.n., warunkiem dokonania podziału nieruchomości w takich przypadkach jest to, aby wydzielona działka została przeznaczona na powiększenie nieruchomości sąsiedniej albo też, by dokonywany podział miał na celu uregulowanie granic między sąsiadującymi ze sobą nieruchomościami. W związku z tym ustawodawca wymaga, aby w decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości określony został termin na przeniesienie praw do wydzielonych działek gruntu. Ponadto ograniczenia związanego z koniecznością przeznaczenia wydzielonej działki o powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha na powiększenie nieruchomości sąsiedniej lub dokonania tego wydzielenia w celu regulacji granic nieruchomości sąsiednich nie stosuje się do działek gruntu projektowanych do wydzielenia pod drogi wewnętrzne (art. 93 ust. 3a u.g.n.). Dodatkowym wymogiem jest, aby projektowana do utworzenia działka gruntu posiadała dostęp do drogi publicznej (art. 93 ust. 3 u.g.n.), a ustawodawca precyzuje w jaki sposób to może nastąpić. Projekt podziału nie odnosi się do takiej kwestii, jak przyszła obsługa przepompowni, tj. czy do obsługi przepompowni konieczny będzie wjazd sprzętem na nieruchomość skarżącej, czy konieczne będzie ustanowienie stosownych służebności. Ponadto wydzielono nowe dwie działki, jedna na cel publiczny, co do drugiej działki organ nie określił na jaki cel. Zdaniem skarżącej w związku z powyższym brak jest podstaw faktycznych i prawnych do prowadzenia postępowania, które w konsekwencji powinno zostać umorzone.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia (...) stycznia 2014 r. Nr (...) utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Kolegium wskazało, iż przepisów o podziale nieruchomości, zawartych w dziale III rozdział I u.g.n., nie stosuje się co do zasady do nieruchomości rolnych i leśnych. Ustawa przewiduje jednak wyjątki od tej zasady, a jeden z nich jest określony w art. 94 ust. 1 pkt 2 ustawy. W świetle tego przepisu objęcie nieruchomości rolnej lub leśnej decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu bądź decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego powoduje, że dla całej nieruchomości lub dla jej części dopuszcza się zagospodarowanie na inne cele niż rolnicze lub leśne. W takim przypadku podział nieruchomości podporządkowany jest warunkom określonym w tych decyzjach, chociaż samo wydanie tych decyzji nie zmienia przeznaczenia nieruchomości (nadal pozostającymi nieruchomościami rolnymi lub leśnymi). Nieruchomości takie są jednak wtedy traktowane w procedurze podziałowej nie jak nieruchomości rolne lub leśne, ale jak nieruchomości, które można zagospodarować na inne cele (wynikające z ww. decyzji). Kolegium wskazało, że decyzja podziałowa jest zgodna z ustaleniami decyzji Burmistrza U. z dnia (...) kwietnia 2010 r. Nr (...) o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy przepompowni ścieków – (...) na działce nr (...)na terenie wsi Ł. Zgodnie z art. 97 ust. 3 podziału nieruchomości można dokonać z urzędu, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych, jak w przedmiotowej sprawie. Kończąc Kolegium uznało, że podział nieruchomości na trzy działki, z których dwie nie będą przeznaczone na cele publiczne nie narusza prawa.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu M. C., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła o uchylenie wydanych w sprawie decyzji. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy polegający na przyjęciu przez organy obu instancji, że dostęp do drogi publicznej dla nowopowstałej działki nr (...) będzie zagwarantowany poprzez ustanowienie służebności przejścia i przejazdu na działce (...) na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...). W uzasadnieniu skargi podniesiono, że planowana do wydzielenia działka nr (...) nie posiada bezpośredniego dostępu do drogi publicznej, dla spełnienia zatem warunku, o którym mowa w art. 93 ust. 3 u.g.n., konieczne byłoby jednoczesne wydzielenie z działek podlegających podziałowi drogi (dróg) wewnętrznych, z jednoczesnym ustanowieniem na tej drodze (drogach) odpowiednich służebności dla wydzielonych działek gruntu. Podniesiono, iż z przedłożonego projektu podziału w sprawie niniejszej nie byłoby możliwe wydzielenie takich dróg wewnętrznych, gdyż działka nr (...) ma charakter rolny i w tej sytuacji traci swoje gospodarcze przeznaczenie. Propozycja ustanowienia służebności przejazdu i przechodu nie rozwiązuje problemu, gdyż w takiej sytuacji skarżąca nie mogłaby prowadzić uprawy działki nr (...). Najrozsądniejszym rozwiązaniem byłoby przejęcie pod budowę przepompowni ścieków obu działek – (...) i (...). W ten sposób obie wydzielone działki będą miały zapewniony dostęp do drogi publicznej.

Stawiając zarzut naruszenia przepisów postępowania podniesiono, że ustalając istotne dla sprawy fakty z pominięciem wskazywanych przez skarżącą okoliczności, organ odwoławczy naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie. Kolegium podtrzymało stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazując ponadto, że sugerowane w skardze przejęcie dwóch wydzielonych działek dla inwestycji celu publicznego oraz utrudnienia korzystania z działki nr (...) w związku z ustanowieniem koniecznej służebności nie może być przedmiotem postępowania o podział nieruchomości.

Obecni na rozprawie sądowoadministracyjnej przeprowadzonej w dniu 11 czerwca 2014 r. skarżąca i jej pełnomocnik podtrzymali skargę i jej argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi w art. 1 §1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) oraz w art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został w skardze podniesiony.

Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile utrzymało w mocy decyzję Burmistrza U., którą organ ten zatwierdził projekt podziału nieruchomości położonej na terenie wsi Ł., oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. (...) ha, na działki nr (...) o pow. (...) ha, nr (...) o pow. (...) ha oraz nr (...) o pow. (...) ha – zgodnie z załączonym projektem. Jak wskazano w uzasadnieniu decyzji, podział ma na celu wydzielenie obszaru pod budowę przepompowni ścieków, która wchodzi w skład realizacji inwestycji celu publicznego polegającego na budowie sieci wodno-kanalizacyjnej na terenie wsi Ł. Projekt podziału wykonano w nawiązaniu do ustaleń decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego nr (...) z dnia (...).04.2010 r. Z działki nr (...) położonej w Ł. wydzielono działkę o nr (...) pod budowę przepompowni ścieków oraz działki nr (...) i (...). Co do tych dwóch działek wskazano, że pozostają w dotychczasowym użytkowaniu. Zarazem określono, w uzasadnieniu decyzji organu I instancji, że dostęp nowo powstałej działki nr (...) do drogi publicznej nastąpi poprzez ustanowienie służebności przejścia i przejazdu na działce nr (...) na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...).

Materialnoprawną podstawę decyzji organu I instancji stanowiły przepisy art. 94 pkt 2, art. 96 ust. 1 i 4, art. 97 ust. 1 u.g.n. Z kolei Kolegium powołało w zaskarżonej decyzji przepis art. 97 ust. 3 u.g.n. uznając, że podziału nieruchomości można dokonać z urzędu, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych, jak w przedmiotowej sprawie. Wobec wskazanych rozbieżności w argumentacji przyjętej przez organy odnośnie trybu przeprowadzenia podziału nieruchomości oznaczonej numerem geod. nr (...), w pierwszej kolejności należało rozważyć, czy i w jakim stopniu kwestia ta ma znaczenie dla oceny dokonanego podziału oraz sytuacji prawnej skarżącej, jako właścicielki dzielonej działki nr (...).

Zgodnie z art. 97 ust. 1 u.g.n. podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny, natomiast zgodnie z art. 97 ust. 3 pkt 1 u.g.n., podziału nieruchomości można dokonać z urzędu, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych, a celem publicznym, w rozumieniu art. 6 pkt 1 tej ustawy jest m.in., wydzielenie gruntów pod inwestycje celu publicznego. W sprawie niniejszej pomimo, iż Burmistrz U. wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego nr (...) z dnia (...).04.2010 r., postępowanie podziałowe wszczęte zostało na wniosek. Wniosek złożyła Gmina U., w imieniu której wniosek podpisał działający z upoważnienia Burmistrza – jego zastępca. Wskazać należy, iż w świetle art. 97 ust. 1 u.g.n. z wnioskiem o podział nieruchomości może wystąpić osoba, która ma w tym interes prawny. Niewątpliwie Gmina U. jest zainteresowana przeprowadzeniem podziału nieruchomości, na części której ma zostać zrealizowana inwestycja celu publicznego, lecz zdaniem Sądu nie można w każdym przypadku uznać, że gmina ma interes prawny, w rozumieniu tego przepisu, do zainicjowania postępowania podziałowego nieruchomości, do której nie ma tytułu prawnego.

Zgodnie z treścią art. 28 kpa, stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Powszechnie uznaje się, że interes prawny, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie prawa, musi wynikać z konkretnej normy prawa materialnego. W przypadku podziału nieruchomości na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, stronami postępowania podziałowego są wyłącznie właściciele lub użytkownicy wieczyści przedmiotowej nieruchomości. Z treści art. 93-98 u.g.n. wynika bowiem, że w zasadzie o tym, w jaki sposób będzie podzielona nieruchomość, decyduje jej właściciel. Jeżeli projektowany podział nieruchomości jest zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu), nikt poza właścicielem nieruchomości nie może decydować o sposobie przebiegu granic działek na jego nieruchomości. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwalił się pogląd, zgodnie z którym nawet właściciel nieruchomości przyległej (sąsiedniej) do nieruchomości podlegającej podziałowi nie jest stroną postępowania o podział nieruchomości, gdyż brak jest podstaw do uznania, aby posiadał interes prawny do występowania w tym postępowaniu w rozumieniu art. 28 kpa (wyrok NSA z dnia 21 października 1999 r. sygn. akt I SA 285/99, niepubl., wyrok NSA z dnia 17 sierpnia 2000 r. sygn. akt II SA/Gd 2248/98, publ. ONSA 2002, z. 2, poz. 69). Uprawnienia właściciela w tym zakresie mogą być ograniczone tylko w przypadkach, kiedy z mocy wyraźnego przepisu podział nieruchomości może być dokonany z urzędu lub na wniosek osoby, która nie jest właścicielem nieruchomości. W rozpatrywanym przypadku Gmina U. wystąpiła z wnioskiem o podział nieruchomości, co do której nie ma tytułu prawnego, lecz zarazem jest beneficjentem decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego nr (...) z dnia (...).04.2010 r., przewidzianej do realizacji na nieruchomości skarżącej – na części działki nr (...). W takim przypadku podział tej nieruchomości, mający na celu wydzielenie działki pod określoną tą decyzją inwestycję, powinien zostać przeprowadzony z urzędu, zgodnie z art. 97 ust. 3 u.g.n. Kolegium w zaskarżonej decyzji zauważyło powyższą kwestię i powołało wskazany przepis jako podstawę przyjętego trybu postępowania podziałowego, jednakże w opinii Sądu, w realiach niniejszej sprawy nie można było na etapie postępowania odwoławczego dokonać zmiany trybu podziału nieruchomości. Powyższe stanowisko wynika z analizy zatwierdzonego projektu podziału działki nr (...) i jego odniesienia do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego nr (...) z dnia (...).04.2010 r., Gmina U. jest inwestorem dla inwestycji określonej jako budowa przepompowni ścieków – (...) na działce nr (...) na terenie wsi Ł. Podkreślić wymaga, iż w punkcie 1 ppkt 1 decyzji określono zakres inwestycji, podając, iż obejmuje budowę przepompowni ścieków – (...), infrastruktury towarzyszącej, nawierzchni utwardzonej, oświetlenia terenu, ogrodzenia. Z części graficznej – załącznika do decyzji wynika, że tak określoną inwestycję przewidziano do realizacji na obszarze oznaczonym punktami ABCD – stanowiącym część działki (...). Wskazać w tym miejscu należy, iż w granicach tego obszaru w załączniku do decyzji lokalizacyjnej oznaczono jedynie nieprzekraczalne linie zabudowy. Pod inwestycję określoną jako budowa przepompowni wraz z infrastrukturą towarzyszącą przeznaczono jeden zwarty obszar. W stosunku do tak określonej i oznaczonej inwestycji należało zatem ocenić dopuszczalność zatwierdzenia projektu podziału działki nr (...) w wersji przedłożonej przez Gminę.

Decyzją organu I instancji zatwierdzono przedstawiony na załączonej mapie projekt podziału działki nr (...) na trzy działki, z których dwie znajdują się w granicach obszaru oznaczonego w załączniku graficznym do decyzji lokalizacyjnej punktami ABCD. Wydzielono działkę nr (...) - pod budowę przepompowni, działkę nr (...) przez którą zaplanowano dostęp działki nr (...) do drogi publicznej. Pozostała część działki nr (...) uzyskała numer (...). W ocenie Sądu tak zatwierdzony projekt podziału jest niezgodny z postanowieniami decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (decyzja z dnia (...).04.2010 r. Nr (...)), z której wynika, że na cel publiczny przeznaczony został obszar obu wydzielonych obecnie działek – nr (...) i (...), a nie tylko działka nr (...). Ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów w żaden sposób nie wynika, aby grunt wydzielony z przedmiotowej nieruchomości jako działka nr (...), nie był przeznaczony dla realizacji celu publicznego wskazanego w art. 97 ust. 3 pkt 1 u.g.n. Projektowany sposób skomunikowania działki nr (...) z drogą publiczną (poprzez działkę nr (...)) nie został określony w żadnym z dokumentów. Zarazem w decyzji organu I instancji w sposób nieuprawniony ograniczono zastosowanie wymogu określonego w art. 93 ust. 3 u.g.n. do możliwości zastosowania instytucji służebności przechodu i przejazdu.

Skarżąca konsekwentnie kwestionuje wydzielenie z tego obszaru odrębnych działek: nr (...) pod przepompownię oraz nr (...) pod obsługę komunikacyjną tej pierwszej argumentując, iż decyzją podziałowa przesądzono, iż druga z tych działek pozostanie w jej użytkowaniu, choć utraci rolniczy charakter.

Do dokonania podziału nieruchomości będącej własnością osoby fizycznej z urzędu w pierwszej kolejności konieczne jest wykazanie, że podział zmierza do realizacji celu publicznego i jest zgodny z ustaleniami planu miejscowego. Z przepisu art. 97 ust. 3 pkt 1 u.g.n. wynika bowiem, że podziału nieruchomości można dokonać z urzędu, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych. Organy pominęły więc fakt, że powyższy przepis konstruuje dodatkową przesłankę "niezbędności" podziału, która winna być wykazana przez inicjatora podziału będącego jednocześnie organem podział ten zatwierdzającym. W niniejszej sprawie w decyzji z dnia (...) października 2013 r. Burmistrz U. nie wyjaśnił, dlaczego podział działki nr (...) w sposób zaproponowany na mapie projektu podziału, jest niezbędny dla wykonania zamierzenia inwestycyjnego określonego w decyzji lokalizacyjnej. Do kwestii tej nie odniósł się także organ II instancji. Tymczasem ocena tego zagadnienia ma w niniejszej sprawie istotne znaczenie. Zgodnie bowiem z art. 21 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska chroni własność, w tym własność prywatną. Z przepisem tym koresponduje art. 140 Kodeksu cywilnego, który przewiduje, że w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy (nieruchomości gruntowej) zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa.

Ustawą przewidującą ograniczenia prawa własności jest m. in. ustawa o gospodarce nieruchomościami. Przykładem przepisu ingerującego w uprawnienia właścicielskie właściciela gruntu jest art. 97 ust. 3 pkt 1 tej ustawy, przewidujący możliwość dokonania podziału z urzędu, przy czym na organ nałożono obowiązek oceny, czy podział nieruchomości w tym trybie jest zbędny dla realizacji celu publicznego i w związku z tym należy zastosować inny tryb ograniczenia prawa własności bądź całkiem z niego zrezygnować, czy może podział z urzędu jest jedynym środkiem zmierzającym do realizacji celu publicznego i przez to jest "niezbędny" dla przeprowadzenia zamierzenia inwestycyjnego na rzecz gminy. Przesłanka owej "niezbędności" oraz przepis art. 7 k.p.a. nakłada na organ właściwy w sprawach podziału obowiązek wyważenia dwóch przeciwstawnych sobie interesów: interesu publicznego (interesu społeczności lokalnej w urządzeniu i korzystaniu z poszerzonej drogi publicznej) i słusznego interesu strony (właściciela dzielonej nieruchomości, który podnosi argumenty dotyczące spodziewanych utrudnień w korzystaniu z nieruchomości i jej zagospodarowaniu), a także obowiązek oceny, któremu z interesów należy dać pierwszeństwo. Z tych względów powoływanie się przez organy na zapisy decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego, w której, co istotne, nie przewidziano wydzielenia dwóch odrębnych działek dla inwestycji określonej jako budowa przepompowni ścieków, było w ocenie Sądu niewystarczające do dokonania podziału w sposób określony w załączonym do decyzji projekcie podziału. Podkreślenia ponownie wymaga, że w decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego nie przewidziano wydzielenia odrębnej działki celem zapewnienia dostępu do drogi publicznej działki, na której zaplanowano budowę przepompowni ścieków. Z decyzji lokalizacyjnej wynika, że inwestycja w postaci przepompowni wraz z infrastruktura towarzyszącą, traktowana jest jako całość i przewidziana była do realizacji na obszarze działki nr (...) – w granicach oznaczonych punktami ABCD.

Z tej perspektywy istotne znaczenie ma ustalenie, w jakim trybie podział nieruchomości powinien zostać przeprowadzony. Niedopuszczalnym było więc dowolne traktowanie przez organy obu instancji tych przepisów ustawy, z których wynika tryb przeprowadzania podziału nieruchomości. W przypadku podziału nieruchomości przeprowadzanego z urzędu, nie można było dokonać podziału w sposób zatwierdzony przez organ I instancji, a zaakceptowany przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Jak wyżej podniesiono warunkiem dokonania podziału nieruchomości z urzędu jest wykazanie, że podział ten jest niezbędny do realizacji celów publicznych, do których zaliczana jest inwestycja określona jako budowa przepompowni ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Co do zasady, do infrastruktury towarzyszącej zaliczyć należy budowę drogi służącej obsłudze planowanej przepompowni. W decyzji lokalizacyjnej z dnia (...).04.2010 r. nie przewidziano budowy drogi. Niewątpliwie projektowanej działki nr (...), aczkolwiek przeznaczonej pod komunikację, nie można zaliczyć do kategorii drogi publicznej, o jakiej mowa w art. 6 pkt 1 u.g.n. Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, droga tego rodzaju, nie zaliczona do żadnej z kategorii dróg publicznych, ma status drogi wewnętrznej (drogi niepublicznej), do której art. 97 ust. 3 pkt 1 u.g.n. nie ma zastosowania. Nie może zatem dojść do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie zatwierdzenia podziału nieruchomości w ramach którego wydzielona zostaje działka nr (...) z przeznaczeniem pod obsługę komunikacyjną przepompowni, która pozostaje w dotychczasowym użytkowaniu, a z której korzystanie właściciel przepompowni i operator sieci wodno-kanalizacyjnej zapewnią sobie poprzez ustanowienie służebności przechodu i przejazdu. Powyższe mogło stanowić o przyjętym przez organ I instancji trybie przeprowadzenia podziału nieruchomości, jednakże Sąd takiego dowolnego działania organu I instancji nie może zaakceptować.

Ponieważ zatwierdzony projekt podziału działki nr (...) jest niezgodny z postanowieniami decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w sprawie doszło do naruszenia przepisów art. 94 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 93 ust. 1 i 2 u.g.n. Wskazać w tym miejscu należy, iż w przedmiotowej sprawie nie wydano postanowienia opiniującego zgodność zaproponowanego podziału z zapisami wspomnianej decyzji lokalizacyjnej. Tymczasem o ile w przypadku podziału przeprowadzanego z urzędu można uznać, że wydanie takiego postanowienia nie jest konieczne (tak: wyrok NSA z 31.03.2008 r. sygn. akt I OSK 403/07 – dostępny na stronach internetowych NSA w: Baza orzeczeń), to już w przypadku postępowania prowadzonego na wniosek, jak przyjął organ I instancji w rozpatrywanym przypadku, wydanie takiego postanowienia jest warunkiem sine qua non późniejszego wydania decyzji podziałowej. Brak wcześniejszego postanowienia opiniującego stanowi, że decyzja podziałowa organu I instancji, wydana w postępowaniu wszczętym na wniosek, obarczona jest wadą istotną, stanowiącą o konieczności jej wyeliminowania z obrotu prawnego. Powyższe uszło uwadze organowi II instancji.

W opinii Sądu decyzja organu I instancji pomimo, iż stanowi o wydzieleniu działki nr (...) która nie ma bezpośredniego dostępu do drogi publicznej, nie została wydana pod warunkiem, o jakim przepis ten w zw. z art. 99 u.g.n oraz § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz.U. 2004 Nr 268 poz. 2663) stanowi, co wymienione przepisy narusza. Dopuszczalne jest zatwierdzenie podziału nieruchomości w wyniku którego powstaną działki niemające dostępu do drogi publicznej, ale wówczas decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości powinna zawierać warunek, że w razie zbywania działek, które nie mają dostępu do drogi publicznej, na ich rzecz zostaną zapewnione służebności zapewniające dostęp do drogi publicznej lub nastąpi sprzedaż udziałów w prawie do działki stanowiącej drogę wewnętrzną.

Wadliwa jest również decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które uznało podział nieruchomości w celu zrealizowania inwestycji określonej decyzją lokalizacyjną celu publicznego za możliwy, uzasadniony i zgodny z przepisami prawa oraz z tą decyzją. Jak wyżej podniesiono, zgodności tej Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę nie dopatrzył się.

Należało zatem uznać, że zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja Burmistrza U. zostały wydane w toku nieprawidłowo wszczętego postępowania podziałowego i bez wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych, a więc z naruszeniem art. 93 ust. 3, art. 97 ust. 3 u.g.n, oraz art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 kpa, co musiało skutkować uchyleniem obydwu wydanych przez organy decyzji.

Rozpoznając ponownie sprawę organ I instancji zobligowany jest uwzględnić przedstawioną przez Sąd wykładnię przepisów prawa, w szczególności w zakresie trybu przeprowadzenia postępowania podziałowego oraz skutków decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, uwzględniając słuszny interes strony, w której prawo własności decyzja podziałowa w sposób istotny ingeruje.

Na marginesie niniejszej sprawy należy zauważyć, że wszelkie uwagi właściciela gruntu dotyczące kwestii usytuowania przepompowni ścieków (...) na działce nr (...) mogły zostać zgłoszone na etapie wydawania decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego. Z akt sprawy wynika, ze poprzedni właściciel nieruchomości wyraził zgodę na lokalizację przepompowni na działce nr (...).

Mając powyższe na uwadze, Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 200 w zw. z art. 205 p.p.s.a., uwzględniając złożony na rozprawie wniosek pełnomocnika skarżącej o zwrot poniesionych wydatków (kosztów dojazdu na rozprawę). O wykonalności decyzji orzeczono na mocy art. 152 tej ustawy, w punkcie III sentencji wyroku.