II SA/Gd 148/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
2014-06-10Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dorota Jadwiszczok /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tamara Dziełakowska Sędziowie: Sędzia WSA Dorota Jadwiszczok (spr.) Sędzia WSA Mariola Jaroszewska Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Agnieszka Szczepkowska po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2014 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy ze skargi Gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia 30 grudnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie nieważności uchwały w sprawie zgody na dzierżawę części nieruchomości 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze, 2. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej Gminy kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Uzasadnienie
Rozstrzygnięciem nadzorczym z 30 grudnia 2013 r. Wojewoda stwierdził nieważność uchwały nr [...] Rady Miejskiej z 27 listopada 2013 r,. w sprawie wyrażenia zgody na dzierżawę terenu części działki nr [...] położonej we W.
Wojewoda wskazał, że jako podstawę prawną uchwały Rada wskazała przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym oraz art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r., Nr 102 poz. 651 ze zm.), w związku z § 5 uchwały nr XV/168/2008 Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej (Dz. Urz. Wojew. Pom. Nr 43, poz. 1255).
Wojewoda podkreślił, że zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy. Natomiast w myśl art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony następuje w drodze przetargu. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych umów.
Przywołany w podstawie prawnej uchwały § 5 uchwały nr [...] Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej, stanowi:
"§ 5. 1. Wydzierżawienie lub wynajęcie nieruchomości na okres dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony wymaga wyrażenia zgody Rady Miejskiej, w formie uchwały.
Wydzierżawienie lub wynajęcie nieruchomości na okres dłuższy niż trzy lata następuje w drodze przetargu lub w trybie bezprzetargowym po uzyskaniu zgody Rady Miejskiej w formie uchwały.
3. Przedłużenie trwającej umowy dzierżawy, na okres dłuższy niż trzy lata, wymaga zgody Rady Miejskiej, wyrażonej w formie uchwały.
4.Zawarcie każdej kolejnej umowy dzierżawy, na rzecz dotychczasowego dzierżawcy, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość, wymaga zgody Rady Miejskiej wyrażonej w formie uchwały."
W kwestionowanej przez Wojewodę uchwale Rada Miejska wyraziła zgodę na dzierżawę w trybie bezprzetargowym terenu części działki nr [...] o powierzchni 380 m2, stanowiącej własność Gminy, w latach 2016-2020 z przeznaczeniem na sezonową działalność handlowo-usługową na rzecz Wojewódzkiego Zrzeszenia Handlu i Usług w G. Jak wynika z uzasadnienia do projektu uchwały teren części działki nr [...], stanowi przedmiot umowy dzierżawy nr 8226/97/2009 z 23 października 2009 r. zawartej pomiędzy Gminą, a Wojewódzkim Zrzeszeniem Handlu i Usług w G. na okres od 25.06. do 31.08. w latach 2010-2012 oraz na okres od 25.06. do 31.08. w latach 2013-2015.
Mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy podkreślił Wojewoda, że zarówno art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, stanowiący podstawę do uchwalenia aktu prawa miejscowego dotyczącego zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, jak i § 5 uchwały nr [...] Rady Miejskiej, będącej aktem prawa miejscowego podjętym na wyżej wymienionej podstawie prawnej, stanowią o wymogu wyrażenia zgody przez Radę na zawarcie każdej kolejnej umowy dzierżawy na rzecz dotychczasowego dzierżawcy, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
W ocenie organu nadzoru Rada wyrażając zgodę na zawarcie umowy dzierżawy na lata 2016-2020, działała przedwcześnie i działanie takie stanowiło w istocie rzeczy obejście zasady wyrażonej w cytowanym wyżej przepisie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącej, że uchwała rady gminy wymagana jest w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejną umowę, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Z uwagi na powyższe sformułowanie, podjęcie przez Radę uchwały o wyrażeniu zgody na dzierżawę, jako niezbędnego warunku poprzedzającego zawarcie kolejnej umowy, dokonane być powinno przez Radę zgodnie z logiką - po upływie okresu obowiązywania umowy dotychczasowej, ewentualnie w końcowym okresie jej obowiązywania, czyli w roku 2015.
Wątpliwości Wojewody budzi ponadto kwestia, czy Rada w przedmiotowej sytuacji wyraziła zgodę na zawarcie kolejnej umowy dzierżawy nieruchomości na lata 2016-2020, czy też w istocie na zawarcie nowej umowy dzierżawy, ponieważ skoro obecnie obowiązująca umowa wygasa w dniu 31.08.2015r., powstaje tym samym przedział czasu, w którym nie będzie obowiązywać żadna z umów; nie zachowana została zatem ich ciągłość.
Ponadto w ocenie Wojewody podjęcie uchwały dotyczącej gospodarki nieruchomościami gminnymi z tak dużym, bo ponad dwuletnim wyprzedzeniem czasowym, godzi w zasadę racjonalnego gospodarowania nieruchomościami gminnymi wynikającej z treści przepisu art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Rada bowiem niejako z góry zakłada wyłącznie dzierżawę przedmiotowej nieruchomości w trybie bezprzetargowym na rzecz określonego podmiotu, odstępując tym samym na kilkuletni okres od ewentualności wyrażenia zgody na dzierżawę w trybie przetargowym. Takie stanowisko Rady uniemożliwia dostęp do dzierżawienia wskazanej w uchwale nieruchomości innym, potencjalnie zainteresowanym tym terenem podmiotom. Uchwała wiąże ponadto organ wykonawczy gminy, który został zobligowany już w 2013 roku do wykonania uchwały, na podstawie której będzie zawierał umowy dzierżawy obowiązujące dopiero w roku 2016.
Skargę na powyższe rozstrzygnięcie wniosła Gmina reprezentowana przez Burmistrza Miasta, zarzucając naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym oraz art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r., Nr 102 poz. 651 ze zm.), w związku z § 5 uchwały nr XV/168/2008 Rady Miejskiej z 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej (Dz. Urz. Wojew. Pom. Nr 43, poz. 1255).
Nie podzieliła Gmina stanowiska Wojewody co do zasadności stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały. Wskazała w skardze, że Rada Miejska przy podjęciu uchwały kierowała się wolą zawarcia kolejnej umowy dzierżawy, czyli przedłużeniem rozpoczętej i trwającej umowy dzierżawy, zawartej pomiędzy Gminą, a dotychczasowym dzierżawcą - Wojewódzkim Zrzeszeniem Handlu i Usług w G., przy zachowaniu ciągłości jej wykonywania, bowiem umowa, z której wynika prawo do terenu, wykonywana jest wyłącznie w okresach sezonu letniego w poszczególnych latach dzierżawy. Odnosząc się do zarzutu przedwczesnego podjęcia uchwały wskazała Rada, że podjęcie uchwały nie narusza interesu prawnego podmiotów "potencjalnie zainteresowanych" natomiast interes faktyczny, który sugeruje organ nadzoru nie jest prawnie chroniony, poza tym aktualna treść przepisu art. 37 ust.4 przyznaje radom gmin wyłączne prawo do decydowania o odstąpieniu od przetargowego trybu wydzierżawiania nieruchomości na okres powyżej 3 lat. Ponadto Gmina może swobodnie gospodarować nieruchomościami, nie opierając się wyłącznie na kryterium ceny, lecz uwzględniając też inne aspekty.
Strona skarżąca zarzuciła wydanie przedmiotowego rozstrzygnięcia w oparciu o błędną wykładnię art. 37 ust. 4 u.g.n. poprzez uznanie, że przedmiotowa uchwała nie została podjęta zgodnie z obowiązującą procedurą i zgodnie z brzmieniem właściwych przepisów. W ocenie skarżącej przedmiotowa uchwała podjęta została przez właściwy organ, we właściwym trybie, zgodnie z delegacją ustawową wynikającą z przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a ustawy o samorządzie gminnym oraz przepisu art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w związku z § 5 uchwały Rady Miejskiej z 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej.
Ponadto przepis art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi samoistną podstawę do wyrażania zgody przez radę gminy na zawieranie w trybie bezprzetargowym umowy dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, natomiast zdanie drugie art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera normę kompetencyjną określającą organy właściwe do udzielenia zgody na bezprzetargowy tryb zawierania wskazanych w nim umów i takim organem jest Rada Miejska.
W ocenie skarżącej organ nadzoru sprawuje nadzór nad działalnością organów tylko na podstawie kryterium zgodności z prawem i stwierdza nieważność kontrolowanej uchwały tylko w przypadku "istotnego naruszenia prawa". Wobec tego ingerencję organu nadzoru w sytuacji braku takiego "istotnego naruszenia prawa" należy ocenić jako godzenie w konstytucyjną zasadę samodzielności jednostek samorządu. Rozstrzygnięcie nadzorcze o stwierdzeniu nieważności uchwały rady gminy przez Wojewodę może być wydane tylko wtedy, gdy uchwała narusza prawo w sposób istotny, a zatem gdy pozostaje w wyraźnej sprzeczności z określonym przepisem prawa i wynika to wprost z jego treści. Oznacza to, że sprzeczność musi być oczywista i bezpośrednia, a nie ma jej jeżeli określone uregulowania podjęte przez organ gminy nie są wyraźnie zakazane przez ustawodawcę i mieszczą się w granicach swobody działania tego organu w sprawie, która nie jest wyłączona z jego kompetencji lub nie wchodzi w zakres kompetencji innych organów władzy. Oznacza to także, że organ nadzoru może dokonywać oceny działań jedynie w oparciu o kryterium zgodności z prawem, nie mogąc dokonywać tej oceny w oparciu o jakiekolwiek inne zasady i kryteria.
Ponadto w rozstrzygnięciu nadzorczym organ nadzoru zobowiązany jest wykazać naruszenie prawa, zawierając w uzasadnieniu prawnym wykładnię przepisu prawa i jego zastosowanie do danego rozwiązania przyjętego w uchwale rady gminy, jak również powinien w tym rozstrzygnięciu przedstawić wszystkie okoliczności faktyczne istotne w sprawie oraz wnioskowanie, które doprowadziło do stwierdzenia nieważności uchwały. Zdaniem skarżącego organu, organ nadzoru nie dokonał należytego merytorycznego wyjaśnienia swojego uzasadnienia, kierując się wyraźnie innymi aspektami związanymi z bezpośrednim zaangażowaniem w przedmiotowej sprawie dzierżawy gruntu gminnego.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Skarga podlega rozpatrzeniu w trybie przepisów ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), a kryterium kontroli zaskarżonego aktu jest jego legalność, czyli zgodność z obowiązującym prawem (art. 1 § 2 ustawy z dn.25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz. U. Nr 153, poz. 1269). Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.), stosując środki przewidziane ustawą w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.). Uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru Sąd uchyla ten akt.
Przedmiotem skargi jest rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody. Kwestię podejmowania rozstrzygnięć nadzorczych normuje rozdział 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm., dalej u.s.g.), zatytułowany "Nadzór nad działalnością gminną". Zgodnie z art. 85 u.s.g. nadzór nad taką działalnością sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem. W myśl art. 91 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90 u.s.g.. Z akt sprawy wynika, że termin ten został zachowany, skoro uchwała została przedłożona organowi nadzoru w dniu 2 grudnia 2013 r., a rozstrzygnięcie wydano 30 grudnia 2013 r.. Rozstrzygnięcie nadzorcze winno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 3 u.s.g.). Z mocy art. 91 ust. 4 u.s.g., w przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, że uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa. Rozstrzygnięcie nadzorcze o nieważności uchwały zapada w razie ustalenia, że jest ona dotknięta wadą kwalifikowaną polegającą na tego rodzaju sprzeczności z prawem, która jest "czymś więcej" niż tylko nieistotnym naruszeniem prawa (por. W.Chróścielewski, Z.Kmieciak: Postępowanie w sprawach nadzoru nad działalnością komunalną, Warszawa 1995, s.28). Rozstrzygnięcie nadzorcze, z racji konieczności opatrzenia go uzasadnieniem faktycznym i prawnym, musi jednoznacznie wskazywać, jaki przepis został uchwałą naruszony i na czym polega owo naruszenie. W judykaturze podkreśla się, że stosując środek nadzorczy uprawniony do tego organ jest zobowiązany w sposób niebudzący wątpliwości do wykazania sprzeczności postanowień badanej uchwały z prawem, wyjaśniając sens przepisów, które w jego ocenie zostały naruszone, oraz wypływające z nich dyrektywy (nakazy i zakazy) - por. wyrok NSA z 18 kwietnia 2000 r., III SA 397/2000, opubl. ONSA z.3/2001, poz. 117. Jest to zrozumiałe, skoro gmina jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta z konstytucyjnego prawa do uczestniczenia w sprawowaniu władzy publicznej (art. 16 ust. 2 Konstytucji RP), a jej samodzielność podlega ochronie sądowej (art. 165 ust. 2 Konstytucji RP i art. 2 ust. 3 u.s.g.).
Rolą Sądu rozpatrującego skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru, a więc oceniającego legalność rozstrzygnięcia nadzorczego nie jest zastępowanie organu nadzoru w ocenie legalności przedmiotu nadzoru. Jeżeli zakresem kontroli sądowoadministracyjnej objęte jest rozstrzygnięcie nadzorcze, stwierdzając naruszenie przez nie prawa Sąd nie ma możliwości np. uznania, że przedmiot nadzoru - uchwała rady gminy, narusza prawo w innym stopniu, niż to wskazano w samym rozstrzygnięciu nadzorczym, które w takiej sytuacji odpowiadać ma prawu. Formułę działania Sądu w takim przypadku określa art. 148 p.p.s.a., zgodnie z którym "Sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt". Organ nadzoru może w takiej sytuacji rozważyć wniesienie skargi na przedmiotową uchwałę do WSA, co spowoduje poszerzenie zakresu kontroli.
Podkreślić należy, że zgodnie z art. 171 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności, co wynika także z przepisu art. 85 u.s.g.. Stosownie do art. 91 ust. 1 u.s.g., uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym za istotne naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności uchwały organu gminy przyjmuje się naruszenie przepisów wyznaczających kompetencję do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów prawa ustrojowego, przepisów prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię oraz przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (por. wyrok NSA z dnia 11 lutego 1998 r., sygn. akt II SA/Wr 1459/97, LEX nr 33805). Prawną formą stwierdzenia nieważności uchwały jest rozstrzygnięcie nadzorcze, które powinno zawierać uzasadnienia faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 3 u.s.g.).
Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest zgodność z prawem rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody z 3 grudnia 2013 r., stwierdzającego nieważność uchwały nr [...] Rady Miejskiej z 27 listopada 2013r. w sprawie wyrażenia zgody na dzierżawę terenu części działki nr 185 położonej we W. W ocenie Sądu zaskarżone rozstrzygnięcie, stwierdzające nieważność przedmiotowej uchwały Rady Miasta nie wskazuje na rażące naruszenie prawa poprzez podjęcie kontrolowanej uchwały, zatem zarzuty skargi są uzasadnione.
Kontrolowane rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewoda uzasadnia dwojakiego rodzaju argumentami: z jednej strony przekroczeniem kompetencji rady gminy wynikających z ustawy o samorządzie gminnym (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a u.s.g.), z drugiej zaś naruszeniem zasady racjonalnego gospodarowania, wynikającej z przepisu art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Uzasadniając sprzeczność kwestionowanej uchwały z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a u.s.g. Wojewoda wskazał, że Rada działała przedwcześnie, a działanie takie stanowiło w istocie rzeczy obejście zasady wyrażonej w cytowanym wyżej przepisie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącej, że uchwała rady gminy wymagana jest w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejną umowę, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Ponadto Wojewoda zarzucił, że podjęcie przez Radę uchwały o wyrażeniu zgody na dzierżawę, powinno zostać podjęte zgodnie z logiką po upływie okresu obowiązywania umowy dotychczasowej, ewentualnie w końcowym okresie jej obowiązywania.
Należy stwierdzić, że zdaniem Sądu orzekającego w niniejszym składzie, analiza treści przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a u.s.g. prowadzi do wniosku, że w niniejszej sprawie Rada Miasta co do zasady upoważniona była do podjęcia uchwały w przedmiocie gospodarowania nieruchomościami poprzez udzielenie zgody na zawarcie kolejnej umowy dzierżawy części nieruchomości. Upoważnienie takie wynika z § 5 ust. 3 i 4 uchwały nr XV/168/2008 Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, który upoważnia Radę do wyrażenia zgody zarówno na przedłużenie trwającej umowy dzierżawy, jak też zawarcie kolejnej umowy dzierżawy na rzecz dotychczasowego dzierżawcy, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Natomiast obowiązujące zasady nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania to zbiór podstawowych reguł postępowania obowiązujących wójta w zakresie nimi uregulowanym.
Ponadto Gmina ma prawo do gospodarowania mieniem w ramach swoich uprawnień, wobec czego brak jest podstaw do postawienia skutecznego zarzutu, że wola dalszej dzierżawy nieruchomości nie może zostać wyrażona w trakcie trwania aktualnej umowy dzierżawy, nie istnieje bowiem przepis zobowiązujący do zawarcia umowy dzierżawy jedynie po zakończeniu umowy istniejącej. W rezultacie Wojewoda bezzasadnie przyjął, że Rada Miasta nie miała podstaw do podjęcia uchwały w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsza dzierżawę.
Także wyrażona w art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stoi na przeszkodzie takiemu rozwiązaniu. Z przepisu tego wynika obowiązek organów działających za Skarb Państwa i jednostkę samorządu terytorialnego do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki. Jako taką zasadę należy przyjąć działanie nastawione na pozytywny efekt ekonomiczny, bez uszczuplenia substancji nieruchomości (por. Ustawa o gospodarce nieruchomościami Komentarz J. Jaworski i inni Wydanie 2 Warszawa 2011 r. Komentarze Becka). Nie sposób przyjąć, żeby kontrolowana uchwała w rażący sposób naruszała wskazaną zasadę, a jedynie rażące naruszenie prawa może być podstawą stwierdzenia nieważności uchwały w rozstrzygnięciu nadzorczym. Przeciwnie, zasada racjonalnej gospodarki może także stanowić argument na korzyść przedmiotowej uchwały. Dla dzierżawcy istotne może być, ze względu na ewentualne nakłady na dzierżawiona nieruchomość zapewnienie, że kolejna umowa dzierżawy zostanie zawarta. Także gmina, jako właściciel, ma możliwość zapewnienia ciągłości wykorzystania gruntu z uwagi na potrzeby lokalnej społeczności czy też turystykę, co ma znaczenie w takiej miejscowości jak W.
Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze zostało wydane niezgodnie z prawem, gdyż nie zachodziły podstawy do stwierdzenia nieważności zakwestionowanej uchwały wskazywane w tym rozstrzygnięciu. Z tego powodu zostało uchylone, na podstawie art. 148 p.p.s.a.. Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach zostało wydane w oparciu o przepis art. 200 p.p.s.a..
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dorota Jadwiszczok /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tamara Dziełakowska Sędziowie: Sędzia WSA Dorota Jadwiszczok (spr.) Sędzia WSA Mariola Jaroszewska Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Agnieszka Szczepkowska po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2014 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy ze skargi Gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia 30 grudnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie nieważności uchwały w sprawie zgody na dzierżawę części nieruchomości 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze, 2. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej Gminy kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Uzasadnienie
Rozstrzygnięciem nadzorczym z 30 grudnia 2013 r. Wojewoda stwierdził nieważność uchwały nr [...] Rady Miejskiej z 27 listopada 2013 r,. w sprawie wyrażenia zgody na dzierżawę terenu części działki nr [...] położonej we W.
Wojewoda wskazał, że jako podstawę prawną uchwały Rada wskazała przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym oraz art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r., Nr 102 poz. 651 ze zm.), w związku z § 5 uchwały nr XV/168/2008 Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej (Dz. Urz. Wojew. Pom. Nr 43, poz. 1255).
Wojewoda podkreślił, że zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy. Natomiast w myśl art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony następuje w drodze przetargu. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych umów.
Przywołany w podstawie prawnej uchwały § 5 uchwały nr [...] Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej, stanowi:
"§ 5. 1. Wydzierżawienie lub wynajęcie nieruchomości na okres dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony wymaga wyrażenia zgody Rady Miejskiej, w formie uchwały.
Wydzierżawienie lub wynajęcie nieruchomości na okres dłuższy niż trzy lata następuje w drodze przetargu lub w trybie bezprzetargowym po uzyskaniu zgody Rady Miejskiej w formie uchwały.
3. Przedłużenie trwającej umowy dzierżawy, na okres dłuższy niż trzy lata, wymaga zgody Rady Miejskiej, wyrażonej w formie uchwały.
4.Zawarcie każdej kolejnej umowy dzierżawy, na rzecz dotychczasowego dzierżawcy, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość, wymaga zgody Rady Miejskiej wyrażonej w formie uchwały."
W kwestionowanej przez Wojewodę uchwale Rada Miejska wyraziła zgodę na dzierżawę w trybie bezprzetargowym terenu części działki nr [...] o powierzchni 380 m2, stanowiącej własność Gminy, w latach 2016-2020 z przeznaczeniem na sezonową działalność handlowo-usługową na rzecz Wojewódzkiego Zrzeszenia Handlu i Usług w G. Jak wynika z uzasadnienia do projektu uchwały teren części działki nr [...], stanowi przedmiot umowy dzierżawy nr 8226/97/2009 z 23 października 2009 r. zawartej pomiędzy Gminą, a Wojewódzkim Zrzeszeniem Handlu i Usług w G. na okres od 25.06. do 31.08. w latach 2010-2012 oraz na okres od 25.06. do 31.08. w latach 2013-2015.
Mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy podkreślił Wojewoda, że zarówno art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, stanowiący podstawę do uchwalenia aktu prawa miejscowego dotyczącego zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, jak i § 5 uchwały nr [...] Rady Miejskiej, będącej aktem prawa miejscowego podjętym na wyżej wymienionej podstawie prawnej, stanowią o wymogu wyrażenia zgody przez Radę na zawarcie każdej kolejnej umowy dzierżawy na rzecz dotychczasowego dzierżawcy, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
W ocenie organu nadzoru Rada wyrażając zgodę na zawarcie umowy dzierżawy na lata 2016-2020, działała przedwcześnie i działanie takie stanowiło w istocie rzeczy obejście zasady wyrażonej w cytowanym wyżej przepisie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącej, że uchwała rady gminy wymagana jest w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejną umowę, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Z uwagi na powyższe sformułowanie, podjęcie przez Radę uchwały o wyrażeniu zgody na dzierżawę, jako niezbędnego warunku poprzedzającego zawarcie kolejnej umowy, dokonane być powinno przez Radę zgodnie z logiką - po upływie okresu obowiązywania umowy dotychczasowej, ewentualnie w końcowym okresie jej obowiązywania, czyli w roku 2015.
Wątpliwości Wojewody budzi ponadto kwestia, czy Rada w przedmiotowej sytuacji wyraziła zgodę na zawarcie kolejnej umowy dzierżawy nieruchomości na lata 2016-2020, czy też w istocie na zawarcie nowej umowy dzierżawy, ponieważ skoro obecnie obowiązująca umowa wygasa w dniu 31.08.2015r., powstaje tym samym przedział czasu, w którym nie będzie obowiązywać żadna z umów; nie zachowana została zatem ich ciągłość.
Ponadto w ocenie Wojewody podjęcie uchwały dotyczącej gospodarki nieruchomościami gminnymi z tak dużym, bo ponad dwuletnim wyprzedzeniem czasowym, godzi w zasadę racjonalnego gospodarowania nieruchomościami gminnymi wynikającej z treści przepisu art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Rada bowiem niejako z góry zakłada wyłącznie dzierżawę przedmiotowej nieruchomości w trybie bezprzetargowym na rzecz określonego podmiotu, odstępując tym samym na kilkuletni okres od ewentualności wyrażenia zgody na dzierżawę w trybie przetargowym. Takie stanowisko Rady uniemożliwia dostęp do dzierżawienia wskazanej w uchwale nieruchomości innym, potencjalnie zainteresowanym tym terenem podmiotom. Uchwała wiąże ponadto organ wykonawczy gminy, który został zobligowany już w 2013 roku do wykonania uchwały, na podstawie której będzie zawierał umowy dzierżawy obowiązujące dopiero w roku 2016.
Skargę na powyższe rozstrzygnięcie wniosła Gmina reprezentowana przez Burmistrza Miasta, zarzucając naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym oraz art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r., Nr 102 poz. 651 ze zm.), w związku z § 5 uchwały nr XV/168/2008 Rady Miejskiej z 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej (Dz. Urz. Wojew. Pom. Nr 43, poz. 1255).
Nie podzieliła Gmina stanowiska Wojewody co do zasadności stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały. Wskazała w skardze, że Rada Miejska przy podjęciu uchwały kierowała się wolą zawarcia kolejnej umowy dzierżawy, czyli przedłużeniem rozpoczętej i trwającej umowy dzierżawy, zawartej pomiędzy Gminą, a dotychczasowym dzierżawcą - Wojewódzkim Zrzeszeniem Handlu i Usług w G., przy zachowaniu ciągłości jej wykonywania, bowiem umowa, z której wynika prawo do terenu, wykonywana jest wyłącznie w okresach sezonu letniego w poszczególnych latach dzierżawy. Odnosząc się do zarzutu przedwczesnego podjęcia uchwały wskazała Rada, że podjęcie uchwały nie narusza interesu prawnego podmiotów "potencjalnie zainteresowanych" natomiast interes faktyczny, który sugeruje organ nadzoru nie jest prawnie chroniony, poza tym aktualna treść przepisu art. 37 ust.4 przyznaje radom gmin wyłączne prawo do decydowania o odstąpieniu od przetargowego trybu wydzierżawiania nieruchomości na okres powyżej 3 lat. Ponadto Gmina może swobodnie gospodarować nieruchomościami, nie opierając się wyłącznie na kryterium ceny, lecz uwzględniając też inne aspekty.
Strona skarżąca zarzuciła wydanie przedmiotowego rozstrzygnięcia w oparciu o błędną wykładnię art. 37 ust. 4 u.g.n. poprzez uznanie, że przedmiotowa uchwała nie została podjęta zgodnie z obowiązującą procedurą i zgodnie z brzmieniem właściwych przepisów. W ocenie skarżącej przedmiotowa uchwała podjęta została przez właściwy organ, we właściwym trybie, zgodnie z delegacją ustawową wynikającą z przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a ustawy o samorządzie gminnym oraz przepisu art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w związku z § 5 uchwały Rady Miejskiej z 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej.
Ponadto przepis art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi samoistną podstawę do wyrażania zgody przez radę gminy na zawieranie w trybie bezprzetargowym umowy dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, natomiast zdanie drugie art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera normę kompetencyjną określającą organy właściwe do udzielenia zgody na bezprzetargowy tryb zawierania wskazanych w nim umów i takim organem jest Rada Miejska.
W ocenie skarżącej organ nadzoru sprawuje nadzór nad działalnością organów tylko na podstawie kryterium zgodności z prawem i stwierdza nieważność kontrolowanej uchwały tylko w przypadku "istotnego naruszenia prawa". Wobec tego ingerencję organu nadzoru w sytuacji braku takiego "istotnego naruszenia prawa" należy ocenić jako godzenie w konstytucyjną zasadę samodzielności jednostek samorządu. Rozstrzygnięcie nadzorcze o stwierdzeniu nieważności uchwały rady gminy przez Wojewodę może być wydane tylko wtedy, gdy uchwała narusza prawo w sposób istotny, a zatem gdy pozostaje w wyraźnej sprzeczności z określonym przepisem prawa i wynika to wprost z jego treści. Oznacza to, że sprzeczność musi być oczywista i bezpośrednia, a nie ma jej jeżeli określone uregulowania podjęte przez organ gminy nie są wyraźnie zakazane przez ustawodawcę i mieszczą się w granicach swobody działania tego organu w sprawie, która nie jest wyłączona z jego kompetencji lub nie wchodzi w zakres kompetencji innych organów władzy. Oznacza to także, że organ nadzoru może dokonywać oceny działań jedynie w oparciu o kryterium zgodności z prawem, nie mogąc dokonywać tej oceny w oparciu o jakiekolwiek inne zasady i kryteria.
Ponadto w rozstrzygnięciu nadzorczym organ nadzoru zobowiązany jest wykazać naruszenie prawa, zawierając w uzasadnieniu prawnym wykładnię przepisu prawa i jego zastosowanie do danego rozwiązania przyjętego w uchwale rady gminy, jak również powinien w tym rozstrzygnięciu przedstawić wszystkie okoliczności faktyczne istotne w sprawie oraz wnioskowanie, które doprowadziło do stwierdzenia nieważności uchwały. Zdaniem skarżącego organu, organ nadzoru nie dokonał należytego merytorycznego wyjaśnienia swojego uzasadnienia, kierując się wyraźnie innymi aspektami związanymi z bezpośrednim zaangażowaniem w przedmiotowej sprawie dzierżawy gruntu gminnego.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Skarga podlega rozpatrzeniu w trybie przepisów ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), a kryterium kontroli zaskarżonego aktu jest jego legalność, czyli zgodność z obowiązującym prawem (art. 1 § 2 ustawy z dn.25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz. U. Nr 153, poz. 1269). Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.), stosując środki przewidziane ustawą w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.). Uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru Sąd uchyla ten akt.
Przedmiotem skargi jest rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody. Kwestię podejmowania rozstrzygnięć nadzorczych normuje rozdział 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm., dalej u.s.g.), zatytułowany "Nadzór nad działalnością gminną". Zgodnie z art. 85 u.s.g. nadzór nad taką działalnością sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem. W myśl art. 91 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90 u.s.g.. Z akt sprawy wynika, że termin ten został zachowany, skoro uchwała została przedłożona organowi nadzoru w dniu 2 grudnia 2013 r., a rozstrzygnięcie wydano 30 grudnia 2013 r.. Rozstrzygnięcie nadzorcze winno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 3 u.s.g.). Z mocy art. 91 ust. 4 u.s.g., w przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, że uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa. Rozstrzygnięcie nadzorcze o nieważności uchwały zapada w razie ustalenia, że jest ona dotknięta wadą kwalifikowaną polegającą na tego rodzaju sprzeczności z prawem, która jest "czymś więcej" niż tylko nieistotnym naruszeniem prawa (por. W.Chróścielewski, Z.Kmieciak: Postępowanie w sprawach nadzoru nad działalnością komunalną, Warszawa 1995, s.28). Rozstrzygnięcie nadzorcze, z racji konieczności opatrzenia go uzasadnieniem faktycznym i prawnym, musi jednoznacznie wskazywać, jaki przepis został uchwałą naruszony i na czym polega owo naruszenie. W judykaturze podkreśla się, że stosując środek nadzorczy uprawniony do tego organ jest zobowiązany w sposób niebudzący wątpliwości do wykazania sprzeczności postanowień badanej uchwały z prawem, wyjaśniając sens przepisów, które w jego ocenie zostały naruszone, oraz wypływające z nich dyrektywy (nakazy i zakazy) - por. wyrok NSA z 18 kwietnia 2000 r., III SA 397/2000, opubl. ONSA z.3/2001, poz. 117. Jest to zrozumiałe, skoro gmina jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta z konstytucyjnego prawa do uczestniczenia w sprawowaniu władzy publicznej (art. 16 ust. 2 Konstytucji RP), a jej samodzielność podlega ochronie sądowej (art. 165 ust. 2 Konstytucji RP i art. 2 ust. 3 u.s.g.).
Rolą Sądu rozpatrującego skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru, a więc oceniającego legalność rozstrzygnięcia nadzorczego nie jest zastępowanie organu nadzoru w ocenie legalności przedmiotu nadzoru. Jeżeli zakresem kontroli sądowoadministracyjnej objęte jest rozstrzygnięcie nadzorcze, stwierdzając naruszenie przez nie prawa Sąd nie ma możliwości np. uznania, że przedmiot nadzoru - uchwała rady gminy, narusza prawo w innym stopniu, niż to wskazano w samym rozstrzygnięciu nadzorczym, które w takiej sytuacji odpowiadać ma prawu. Formułę działania Sądu w takim przypadku określa art. 148 p.p.s.a., zgodnie z którym "Sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt". Organ nadzoru może w takiej sytuacji rozważyć wniesienie skargi na przedmiotową uchwałę do WSA, co spowoduje poszerzenie zakresu kontroli.
Podkreślić należy, że zgodnie z art. 171 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności, co wynika także z przepisu art. 85 u.s.g.. Stosownie do art. 91 ust. 1 u.s.g., uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym za istotne naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności uchwały organu gminy przyjmuje się naruszenie przepisów wyznaczających kompetencję do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów prawa ustrojowego, przepisów prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię oraz przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (por. wyrok NSA z dnia 11 lutego 1998 r., sygn. akt II SA/Wr 1459/97, LEX nr 33805). Prawną formą stwierdzenia nieważności uchwały jest rozstrzygnięcie nadzorcze, które powinno zawierać uzasadnienia faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 3 u.s.g.).
Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest zgodność z prawem rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody z 3 grudnia 2013 r., stwierdzającego nieważność uchwały nr [...] Rady Miejskiej z 27 listopada 2013r. w sprawie wyrażenia zgody na dzierżawę terenu części działki nr 185 położonej we W. W ocenie Sądu zaskarżone rozstrzygnięcie, stwierdzające nieważność przedmiotowej uchwały Rady Miasta nie wskazuje na rażące naruszenie prawa poprzez podjęcie kontrolowanej uchwały, zatem zarzuty skargi są uzasadnione.
Kontrolowane rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewoda uzasadnia dwojakiego rodzaju argumentami: z jednej strony przekroczeniem kompetencji rady gminy wynikających z ustawy o samorządzie gminnym (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a u.s.g.), z drugiej zaś naruszeniem zasady racjonalnego gospodarowania, wynikającej z przepisu art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Uzasadniając sprzeczność kwestionowanej uchwały z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a u.s.g. Wojewoda wskazał, że Rada działała przedwcześnie, a działanie takie stanowiło w istocie rzeczy obejście zasady wyrażonej w cytowanym wyżej przepisie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącej, że uchwała rady gminy wymagana jest w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejną umowę, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Ponadto Wojewoda zarzucił, że podjęcie przez Radę uchwały o wyrażeniu zgody na dzierżawę, powinno zostać podjęte zgodnie z logiką po upływie okresu obowiązywania umowy dotychczasowej, ewentualnie w końcowym okresie jej obowiązywania.
Należy stwierdzić, że zdaniem Sądu orzekającego w niniejszym składzie, analiza treści przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a u.s.g. prowadzi do wniosku, że w niniejszej sprawie Rada Miasta co do zasady upoważniona była do podjęcia uchwały w przedmiocie gospodarowania nieruchomościami poprzez udzielenie zgody na zawarcie kolejnej umowy dzierżawy części nieruchomości. Upoważnienie takie wynika z § 5 ust. 3 i 4 uchwały nr XV/168/2008 Rady Miejskiej z dnia 30 stycznia 2008 r. w sprawie zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, który upoważnia Radę do wyrażenia zgody zarówno na przedłużenie trwającej umowy dzierżawy, jak też zawarcie kolejnej umowy dzierżawy na rzecz dotychczasowego dzierżawcy, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Natomiast obowiązujące zasady nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania to zbiór podstawowych reguł postępowania obowiązujących wójta w zakresie nimi uregulowanym.
Ponadto Gmina ma prawo do gospodarowania mieniem w ramach swoich uprawnień, wobec czego brak jest podstaw do postawienia skutecznego zarzutu, że wola dalszej dzierżawy nieruchomości nie może zostać wyrażona w trakcie trwania aktualnej umowy dzierżawy, nie istnieje bowiem przepis zobowiązujący do zawarcia umowy dzierżawy jedynie po zakończeniu umowy istniejącej. W rezultacie Wojewoda bezzasadnie przyjął, że Rada Miasta nie miała podstaw do podjęcia uchwały w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsza dzierżawę.
Także wyrażona w art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stoi na przeszkodzie takiemu rozwiązaniu. Z przepisu tego wynika obowiązek organów działających za Skarb Państwa i jednostkę samorządu terytorialnego do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki. Jako taką zasadę należy przyjąć działanie nastawione na pozytywny efekt ekonomiczny, bez uszczuplenia substancji nieruchomości (por. Ustawa o gospodarce nieruchomościami Komentarz J. Jaworski i inni Wydanie 2 Warszawa 2011 r. Komentarze Becka). Nie sposób przyjąć, żeby kontrolowana uchwała w rażący sposób naruszała wskazaną zasadę, a jedynie rażące naruszenie prawa może być podstawą stwierdzenia nieważności uchwały w rozstrzygnięciu nadzorczym. Przeciwnie, zasada racjonalnej gospodarki może także stanowić argument na korzyść przedmiotowej uchwały. Dla dzierżawcy istotne może być, ze względu na ewentualne nakłady na dzierżawiona nieruchomość zapewnienie, że kolejna umowa dzierżawy zostanie zawarta. Także gmina, jako właściciel, ma możliwość zapewnienia ciągłości wykorzystania gruntu z uwagi na potrzeby lokalnej społeczności czy też turystykę, co ma znaczenie w takiej miejscowości jak W.
Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze zostało wydane niezgodnie z prawem, gdyż nie zachodziły podstawy do stwierdzenia nieważności zakwestionowanej uchwały wskazywane w tym rozstrzygnięciu. Z tego powodu zostało uchylone, na podstawie art. 148 p.p.s.a.. Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach zostało wydane w oparciu o przepis art. 200 p.p.s.a..
