II SA/Wa 2272/13

Uzasadnienie

Szef Regionu Wsparcia Teleinformatycznego w K. decyzją nr [...] z dnia [...] lipca 2013 r., na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), art. 75 ust.1 i art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.) oraz § 6 ust. 1, 5, 6 i 7 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie należności żołnierzy zawodowych za przeniesienia, przesiedlenia i podróże służbowe (Dz. U. Nr 221, poz. 1744 ze zm.), odmówił M.P. przyznania zasiłku osiedleniowego.

W uzasadnieniu podał, że przesiedlenie służbowe żołnierza, spełniające kryteria, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, nastąpiło w dniu [...] stycznia 2003 r. na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej nr [...] z dnia [...] października 2002 r. Natomiast przesiedlenie się żołnierza (bez członków rodziny) nastąpiło nie później niż w dniu [...] grudnia 2007 r. do miejscowości pełnienia służby, tj. do G. W związku z tym w ww. dniu stało się wymagalne roszczenie o nabycie prawa do zasiłku osiedleniowego. Roszczenie to uległo więc przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne, to jest najpóźniej w dniu 20 grudnia 2010 r., jak stanowi art. 75 ust. 1 w zw. z art. 74 ust. 2 pkt 5, art. 86 ust. 2 pkt 1 i art. 86 ust. 1 powołanej ustawy.

W odwołaniu od powyższej decyzji M. P. zarzucił jej naruszenie:

1) art. 75 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych przez jego błędne zastosowanie,

2) art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy poprzez jego niezastosowanie w sprawie,

3) § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie należności pieniężnych żołnierzy zawodowych za przeniesienia, przesiedlenia i podróże służbowe, przez jego niezastosowanie,

4) art. 61§1 i §3 Kpa poprzez jego całkowite pominięcie i niezastosowanie w przedmiotowej sprawie. Wniósł w związku z tym o jej uchylenie w całości i orzeczenie co do istoty sprawy.

Szef Centrum Wsparcia Teleinformatycznego Sił Zbrojnych w W. decyzją nr [...] z dnia [...] września 2013 r. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kpa w zw. z art. 75 ust. 1 i art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz § 6 ust. 1, 5, 6 i 7 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie należności żołnierzy zawodowych za przeniesienia, przesiedlenia i podróże służbowe, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu wskazał, że M. P. złożył w dniu [...] lipca 2013 r. do Szefa RWT w K. wniosek o wypłatę m. in. zasiłku osiedleniowego.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zasiłek osiedleniowy przyznaje się żołnierzowi zawodowemu po spełnieniu łącznie następujących przesłanek:

1) wyznaczenia żołnierza zawodowego na stanowisko służbowe poza miejscowością stanowiącą siedzibę jednostki wojskowej lub wydzielonego pododdziału, w której żołnierz zajmował dotychczas stanowisko służbowe,

2) przesiedlenia się żołnierza do nowego miejsca pełnienia służby.

Natomiast w myśl § 6 pkt 1, 2 i 3 rozporządzenia z dnia 16 grudnia 2009 r.

w sprawie należności żołnierzy zawodowych za przeniesienia, przesiedlenia i podróże służbowe, od 1 stycznia 2010 r. zasiłek osiedleniowy wypłaca się na pisemny wniosek żołnierza po objęciu przez niego obowiązków służbowych na stanowisku służbowym w nowym miejscu pełnienia służby po osiedleniu się do nowego miejsca pełnienia służby. W przypadku przesiedlenia się żołnierza wraz z członkami rodziny, wniosek składa się po przesiedleniu członków rodziny. Przesiedlenie się do nowego miejsca pełnienia służby żołnierza oraz członków jego rodziny, stosownie do § 6 pkt 5 i 6 cyt. rozporządzenia, należy udokumentować potwierdzeniem:

1) zameldowania na pobyt stały lub czasowy przekraczający trzy miesiące,

2) dokumentem, z którego wynika korzystanie przez żołnierza, samego lub wraz z członkami rodziny, w nowym miejscu pełnienia służby, z jednej z wymienionych form zakwaterowania na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.).

Organ stwierdził, że ostatnie przeniesienie służbowe M. P., spełniające kryteria określone w art. 86 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, nastąpiło na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej nr [...] z dnia [...] października 2002 r. Żołnierz został przeniesiony ze stanowiska starszego technika [...] Polowej Technicznej Bazy Wojsk Łączności w O. na stanowisko Kierownika Sekcji Garnizonowego Węzła Łączności w G., które objął w dniu [...] stycznia 2003 r. i nadal pełni na nim służbę. Natomiast przesiedlenie się żołnierza (bez członków rodziny) z O. do miejsca pełnienia służby, tj. do Internatu Garnizonowego w G. nastąpiło nie później niż w dniu [...] grudnia 2007 r. Z tego względu oraz z uwagi na okoliczność, że aktualnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie należności pieniężnych żołnierzy zawodowych za przeniesienia, przesiedlenia i podróże służbowe weszło w życie z dniem 1 stycznia 2010 r., M. P. prawo do zasiłku osiedleniowego nabył z dniem 1 stycznia 2010 r., a nie najpóźniej w dniu [...] grudnia 2007 r., jak wskazał organ pierwszej instancji. Jednakże mając na względzie treść art. 75 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zgodnie z którym roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych należności, o których mowa w art. 73, ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, M. P. uprawnienie do zasiłku osiedleniowego utracił z dniem 1 stycznia 2013 r., bowiem jego roszczenie w tym przedmiocie stało się wymagalne z dniem 1 stycznia 2010 r.

W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie M. P. ponowił zarzuty odwołania oraz dodatkowo zarzucił jej naruszenie:

– art. 7 Konstytucji RP poprzez niestosowanie przepisów prawa obowiązujących w chwili wydania rozstrzygnięcia, przy braku stanowienia inaczej przez przepisy intertemporalne,

– art. 120 § 1 Kc w zw. z art. 455 Kc poprzez jego zastosowanie w przedmiotowej sprawie, polegające na błędnym przyjęciu przez organ, iż roszczenie skarżącego stało się wymagalne w dniu 1 stycznia 2010 r. w sytuacji, gdy na podstawie § 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia w sprawie należności pieniężnych, roszczenie to każdorazowo staje się wymagalne z chwilą złożenia przez żołnierza zawodowego stosownego wniosku (wymagalność roszczenia następuje wtedy w trybie art. 455 Kc).

Wniósł w związku z tym, o:

1) uwzględnienie skargi w całości przez organ na podstawie art. 54 § 3 Ppsa i uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji,

2) w przypadku nieuwzględnienia wniosku z pkt 1, uchylenie przez Sąd zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji,

3) przeprowadzenie rozprawy również pod nieobecność skarżącego.

W uzasadnieniu podniósł w szczególności, iż organ błędnie przyjmuje, że wymagalność roszczenia w przedmiotowej sprawie biegnie od 1 stycznia 2010 r., bowiem koliduje to rażąco z przepisem § 6 pkt 1 rozporządzenia z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie należności pieniężnych żołnierzy zawodowych za przeniesienia, przesiedlenia i podróże służbowe. Na mocy tego przepisu uruchomienie instytucji prawnej, tj. wykonalności roszczenia następuje na pisemny wniosek żołnierza in fine. Nie istnieje pojęcie samoistnego biegu przedawnienia od dnia wejścia w życie powołanego rozporządzenia. W ocenie skarżącego w niniejszej sprawie nie można stosować art. 120 Kc, gdyż roszczenie jest roszczeniem wnioskowym, którego realizacja zależy tylko i wyłącznie od:

– woli uprawnionego,

– spełnienia wszystkich przesłanek koniecznych z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych,

– obowiązywania w danym czasie aktu prawnego (ustawy lub rozporządzenia),

– statusu żołnierza zawodowego.

Ponadto zarówno art. 75 ust. 1 ustawy, jak i cytowane rozporządzenie nie zawierają żadnych terminów zawitych, od upływu których biegłby termin przedawnienia. Pojęcie wymagalności roszczenia normuje art. 455 Kc, który w związku z § 6 pkt 1 omawianego rozporządzenia daje tylko i wyłącznie żołnierzowi możliwość uruchomienia wymagalności roszczenia.

Skarżący stwierdził zatem, że w przedmiotowej sprawie wymagalność roszczenia nastąpiła z dniem [...] lipca 2013 r. poprzez złożenie stosownego wniosku o przyznanie zasiłku osiedleniowego. Termin ten jest również datą wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie pod rządami obecnie obowiązującej ustawy pragmatycznej i powołanego rozporządzenia w sprawie należności pieniężnych żołnierzy zawodowych.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał w całości swoje dotychczasowe stanowisko faktyczne oraz prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjne w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1§1 i §2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności

z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Skarga oceniana w świetle powyższych przepisów nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej nr [...] z dnia [...] października 2002 r., M. P. został zwolniony ze stanowiska starszego technika [...] Polowej Technicznej Bazy Wojsk Łączności w O. i wyznaczony na stanowisko Kierownika Sekcji Garnizonowego Węzła Łączności w G., które objął w dniu [...] stycznia 2003 r. Następne rozkazy dotyczące zwolnienia skarżącego z zajmowanego stanowiska służbowego i wyznaczenia na nowe stanowisko służbowe, nie wiązały się natomiast z przeniesieniem do innej miejscowości i miały miejsce w obrębie m. G.

W ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.), dalej "ustawa pragmatyczna", przewidziano należności za przeniesienia i podróże służbowe przysługujące żołnierzowi zawodowemu.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu pierwotnym obowiązującym do 31 grudnia 2009 r., żołnierzowi zawodowemu przeniesionemu do pełnienia zawodowej służby wojskowej w innej miejscowości albo skierowanemu do wykonywania zadań służbowych poza stałym miejscem pełnienia służby lub miejscem zamieszkania, przysługiwały należności za przeniesienia i podróże służbowe.

Stosownie zaś do § 3 ust. 1 pkt 4 wydanego na podstawie art. 86 ust. 2 ustawy pragmatycznej rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 maja 2004 r. w sprawie należności żołnierzy zawodowych za przeniesienia i podróże służbowe (Dz. U. Nr 140, poz. 1487 ze zm.), z tytułu przeniesienia służbowego żołnierzowi przysługiwał zasiłek osiedleniowy.

Przepis § 10 powołanego rozporządzenia stanowił, że należności, o których mowa w § 3 ust. 1, 3, i 4, wypłaca się po objęciu przez żołnierza stanowiska służbowego w nowym miejscu pełnienia służby, na jego pisemny wniosek (ust. 1). Do wniosku o wypłatę należności, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, 2, 4-6, żołnierz dołącza dokument potwierdzający fakt jego zameldowania w nowym miejscu pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej, a w razie przesiedlenia z członkami rodziny, o których mowa w §3 ust. 2, również dokument potwierdzający ich zameldowanie (ust. 2).

Oznacza to, że zasiłek osiedleniowy przysługiwał z mocy prawa w razie zaistnienia sytuacji określonej w art. 86 ust 1 ustawy pragmatycznej, a jego wypłata uwarunkowana została złożeniem pisemnego wniosku wraz z dokumentem potwierdzającym fakt zameldowania.

W odniesieniu do skarżącego przeniesienie służbowe na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej nr [...] z dnia [...] października 2002 r., niewątpliwie było przeniesieniem, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy pragmatycznej. Faktyczne przeniesienie skarżącego (bez członków rodziny) do G. potwierdza ponadto zaświadczenie nr [...] z dnia [...] lutego 2010 r., wydane przez Zespół Zarządców Nieruchomości WAM Sp. z o.o. z siedzibą w W., Oddział Tymczasowego Zakwaterowania, Zespół K. Wynika z niego, że M. P. zamieszkały w miejscowości O., zakwaterowany jest w Internacie Garnizonowym w G. przy ul. [...] od dnia [...] lipca 2007 r.

Natomiast wniosek żołnierza o przyznanie dodatku za rozłąkę z dnia [...] grudnia 2007 r. potwierdza fakt jego zameldowania w ww. Internacie Garnizonowym na pobyt czasowy ponad dwa miesiące.

Powyższe jest istotne dla ustalenia daty wymagalności roszczenia z tytułu prawa do zasiłku osiedleniowego oraz zbadania kwestii przedawnienia.

Obowiązujące przepisy nie definiują pojęcia wymagalności. W doktrynie przyjmuje się, że jest to stan, w którym wierzyciel uzyskuje możność żądania zaspokojenia, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia (por. W. Czachórski [i in.], Zobowiązania, Zarys wykładu, Warszawa 2002, s. 303, Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania... , s. 293 ).

Z kolei zagadnienia rozpoczęcia biegu przedawnienia regulują przepisy prawa cywilnego i wbrew skarżącemu, ich zastosowanie jest uzasadnione. W myśl art. 120 § 1 Kodeksu cywilnego, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

W realiach niniejszej sprawy wymagalność roszczenia z tytułu prawa skarżącego do zasiłku osiedleniowego zależała od złożenia wniosku o jego wypłatę.

Taki wniosek zainteresowany mógł złożyć najpóźniej w dniu [...] grudnia 2007 r., kiedy, co wynika ze wskazanego wyżej zaświadczenia, bezspornie spełniał warunek posiadania zameldowania w nowym miejscu pełnienia służby. W związku z tym roszczenie skarżącego stało się wymagalne najpóźniej w ww. dniu.

Powołany natomiast przez skarżącego przepis art. 455 Kc odnosi się do problematyki terminu spełnienia świadczenia, a nie wymagalności świadczenia.

Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 75 ust. 1 ustawy pragmatycznej, zgodnie z którym roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych należności,

o których mowa w art. 73, ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, roszczenie skarżącego z tytułu prawa do zasiłku osiedleniowego uległo przedawnieniu z dniem [...] grudnia 2010 r., a nie jak błędnie ustalił organ w zaskarżonej decyzji, z dniem 1 stycznia 2013 r. Zaskarżone rozstrzygnięcie, pomimo określenia błędnej daty rozpoczęcia i zakończenia biegu terminu przedawnienia, co do zasady jest prawidłowe i w związku z tym nie było konieczne wyeliminowanie go z obrotu prawnego.

Powyższe rozważania Sądu czynią zarzuty skargi nieuzasadnionymi, albowiem sprowadzają się one w istocie do obrony tezy, iż data złożenia wniosku o wypłatę zasiłku osiedleniowego jest miarodajna dla oceny wymagalności roszczenia z tego tytułu.

Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.